PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla MIASTA I

Transkrypt

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla MIASTA I
Miasto i Gmina
Miechów
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA
WRAZ Z
PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI
dla
MIASTA I GMINY MIECHÓW
na lata 2004-2015
Załącznik do Uchwały Nr …… Rady Gminy Miechów, z dnia ……. 2004r
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
ZESPÓŁ AUTORSKI:
Dr inż. Andrzej Włodarczyk
Mgr inż. Michał Pyka
Mgr inż. Michał Smoła
Zespół autorski pragnie złożyć serdeczne podziękowanie
pracownikom Urzędu Miasta i Gminy Miechów za udostępnienie
niezbędnych materiałów oraz poświęcony czas w przygotowaniu
niniejszego opracowania.
Miasto i Gmina
Miechów
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA
dla
MIASTA I GMINY MIECHÓW
na lata 2004-2015
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
4
SPIS TREŚCI:
1.WSTĘP.............................................................................................................................................6
1.1.Cel opracowania.......................................................................................................................................6
1.2.Podstawy prawne..................................................................................................................................... 6
1.3.Opis przyjętej metodyki........................................................................................................................... 7
2.CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA, WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO I
POWIATU MIECHOWSKIEGO JAKO WYTYCZNE DLA GMINY MIECHÓW...........10
2.1.Strategia rozwoju Małopolski na lata 2001 – 2006................................................................................10
2.2.Cele strategiczne rozwoju Województwa Małopolskiego..................................................................... 10
2.3.Cele polityki ekologicznej Województwa Małopolskiego.................................................................... 12
2.4.Program Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015................................ 13
3.CELE I PRIORYTETY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU MIASTA I GMINY MIECHÓW....
14
3.1.Dane ogólne dotyczące miasta i gminy Miechów..................................................................................14
3.1.1.Położenie.............................................................................................................................................14
3.1.2.Powierzchnia gminy............................................................................................................................15
3.1.3.Demografia..........................................................................................................................................15
3.1.3.1Dane demograficzne........................................................................................................................................................... 15
3.1.3.2Prognoza demograficzna.....................................................................................................................................................16
3.1.3.3Bezrobocie.......................................................................................................................................................................... 19
3.2.Analiza działalności gospodarczej w gminie......................................................................................... 19
3.2.1.Kultura i Turystyka Gminy................................................................................................................. 21
3.2.3.Charakterystyka fizjografii gminy Miechów (rzeźba terenu, warunki klimatyczne, hydrografia,
gleby, surowce mineralne)............................................................................................................... 23
3.2.4.Struktura użytkowania gruntów.......................................................................................................... 25
3.2.5.Lasy..................................................................................................................................................... 26
3.2.6.Wody powierzchniowe....................................................................................................................... 27
3.2.7.Wody podziemne................................................................................................................................ 29
3.2.8.Środowisko naturalne..........................................................................................................................29
3.2.8.1Świat roślin......................................................................................................................................................................... 29
3.2.8.2Świat zwierząt..................................................................................................................................................................... 33
3.2.9.Obszary przyrodniczo cenne............................................................................................................... 34
3.2.10.Pomniki Przyrody..............................................................................................................................35
3.3.Stan i ocena środowiska w gminie i mieście Miechów......................................................................... 36
3.3.1.Powietrze atmosferyczne.................................................................................................................... 36
3.3.1.1Ocena jakości powietrza..................................................................................................................................................... 39
3.3.1.2Problemy ochrony powietrza w gminie Miechów...............................................................................................................41
3.3.2.Hałas................................................................................................................................................... 42
3.3.2.1Problemy z hałasem środowiskowym................................................................................................................................. 44
3.3.3.Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne.......................................................................... 44
3.3.4.Wody podziemne................................................................................................................................ 46
3.3.4.1Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych.......................................................................................................................... 50
3.3.4.2Problemy związane z ochroną wód podziemnych.............................................................................................................. 50
3.3.5.Wody powierzchniowe....................................................................................................................... 51
3.3.5.1Wody płynące i stojące....................................................................................................................................................... 52
3.3.5.2Problemy związane z ochroną wód powierzchniowych......................................................................................................54
3.3.6.Powierzchnia ziemi, gleby.................................................................................................................. 54
3.3.6.1Ocena stanu zanieczyszczenia gleb.....................................................................................................................................55
3.3.7.Gospodarka odpadami w gminie.........................................................................................................56
3.3.8.Edukacja ekologiczna......................................................................................................................... 58
3.5. 59
4.INFRASTRUKTURA W OBSZARZE OCHRONY ŚRODOWISKA NA TERENIE MIASTA I
GMINY MIECHÓW.............................................................................................................59
4.1.Sieć wodociągowa..................................................................................................................................59
4.2.Kanalizacja sanitarna i przydomowe oczyszczalnie ścieków................................................................ 60
4.3.1Opis przyjętej technologii.................................................................................................................... 63
4.3.2 Oczyszczalnia mechaniczna................................................................................................................64
Eko-Ekspert S.C., Katowice
4.3.3Oczyszczalnia biologiczna................................................................................................................... 64
4.2.3.14.3.3.1 Obiekty do przeróbki osadów ściekowych............................................................................................................. 65
4.4Składowisko odpadów komunalnych dla Gminy i Miasta Miechów......................................................65
4.4.1.1Lokalizacja i wielkość składowiska.................................................................................................................................... 65
4.4.1.2Sposób rekultywacji składowiska....................................................................................................................................... 66
4.4.1.3Techniczny sposób zamknięcia składowiska odpadów...................................................................................................... 66
4.4.1.4Monitoring składowiska......................................................................................................................................................69
4.5Gospodarka cieplno – gazowa................................................................................................................ 70
4.6Gospodarowanie energią.........................................................................................................................70
4.6.1Tendencje rozwoju odnawialnych źródeł energii.................................................................................71
4.6.1.1Ziarno owsa, słoma, zrębki drewniane................................................................................................................................71
4.6.1.2Kolektory słoneczne............................................................................................................................................................72
4.6.1.3Pompy ciepła.......................................................................................................................................................................74
4.6.1.4Targi Ekologiczne...............................................................................................................................................................76
4.7Główne problemy z infrastrukturą w ochronie środowiska.................................................................... 77
5CELE I SPOSOBY REALIZACJI POLITYKI EKOLOGICZNEJ GMINY MIECHÓW.............79
5.3Cele polityki ekologicznej...................................................................................................................... 79
5.4Działania niezbędne dla realizacji polityki ekologicznej........................................................................79
5.4.1Ochrona powietrza atmosferycznego................................................................................................... 79
5.4.2Ochrona przed hałasem i promieniowaniem niejonizującym.............................................................. 80
5.4.3Ochrona zasobów wodnych................................................................................................................. 82
5.4.4Ochrona przyrody i krajobrazu............................................................................................................ 82
5.4.5Ochrona obszarów leśnych.................................................................................................................. 83
5.4.6Ochrona flory i fauny........................................................................................................................... 84
5.4.7Nadzwyczajne zagrożenia środowiska.................................................................................................84
5.4.8Ochrona gleb........................................................................................................................................ 84
5.4.9Edukacja ekologiczna.......................................................................................................................... 85
6ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM................................................................85
6.3Instrumenty zarządzania środowiskiem.................................................................................................. 85
6.3.1Instrumenty prawne..............................................................................................................................85
6.3.2Instrumenty finansowe......................................................................................................................... 87
6.3.3Instrumenty społeczne..........................................................................................................................87
6.4Organizacja zarządzania środowiskiem.................................................................................................. 87
6.5Organizacja zarządzania Programem Ochrony Środowiska................................................................... 89
6.6Mierniki stopnia realizacji Programu Ochrony Środowiska................................................................... 89
6.7Monitoring środowiska........................................................................................................................... 90
7STRESZCZENIE............................................................................................................................91
8BIBLIOGRAFIA.............................................................................................................................94
9ZAŁĄCZNIK – TABELE Z WYSZCZEGÓLNIENIEM ZADAŃ................................................95
9.1Zadania z zakresu ochrony środowiska dla Gminy Miechów.................................................................96
9.2Zadania w zakresie ochrony przed hałasem............................................................................................97
9.3Zadania w zakresie ochrony przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym.............. 97
9.4Zadania w zakresie gospodarki wodnej i gospodarki wodno-ściekowej................................................ 98
9.5Zadania w zakresie ochrony przyrody i poprawy ładu przestrzennego...................................................99
9.6Zadania w zakresie zwiększenia lesistości gminy................................................................................ 100
9.7Zadania w zakresie małej retencji i o ochrony przeciwpowodziowej...................................................100
9.8Zadania w zakresie monitoringu środowiska i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami........... 101
9.9Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi i wykorzystania zasobów naturalnych...................... 101
9.10Zadania w zakresie edukacji ekologicznej i wspierania społecznych ruchów ekologicznych............102
9.11Zadania w zakresie turystyki i agroturystyki oraz rekreacji................................................................103
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
1.
WSTĘP.
1.1.
Cel opracowania.
6
Celem opracowania jest określenie Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Miechów.
Realizacja tego programu doprowadzi do utrzymania korzystnego stanu środowiska naturalnego oraz jego poprawy
tam, gdzie należy tego oczekiwać, a także pozwoli na efektywne zarządzanie środowiskiem oraz pozwoli
uruchomić skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją. Wdrażanie programu stworzy również
warunki dla sprostania wymaganiom obowiązującego w tym zakresie prawa Unii Europejskiej.
Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, ustala priorytety dotyczące celów i zadań
środowiskowych oraz definiuje szczegółowe programy zarządzania środowiskiem.
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Środowiska, program gminny definiuje następujące grupy zagadnień:
 zadania własne gminy (przedsięwzięcia, które będą finansowane w całości lub częściowo ze środków
będących w dyspozycji gminy);
 zadania koordynowane (pod zadaniami koordynowanymi należy rozumieć pozostałe zadania, związane z
ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansowane ze środków
przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla
powiatowego, wojewódzkiego i centralnego);
Przy tworzeniu programu przyjęto założenie, iż powinien on spełniać rolę narzędzia w pracy przyszłych
użytkowników, ułatwiającego i przyśpieszającego rozwiązywanie zagadnień techniczno-ekonomicznych
związanych z przyszłymi projektami.
Ponadto celami Programu Ochrony Środowiska są:
 rozpoznanie stanu istniejącego i przedstawienie propozycji zadań niezbędnych do kompleksowego
rozwiązania problemów ochrony środowiska,
 wyznaczenie hierarchii ważności poszczególnych inwestycji (ustalenie priorytetów),
 przedstawienie rozwiązań technicznych, analiz ekonomicznych, formalno-prawnych dla proponowanych
działań proekologicznych,
 wyznaczenie optymalnych harmonogramów realizacji całości zamierzeń inwestycyjnych ze wskazaniem
źródeł finansowania.
Program wspomaga dążenie do ograniczania w gminie negatywnego wpływu na środowisko źródeł
zanieczyszczeń, uwzględniając ochronę i rozwój walorów środowiska oraz racjonalne gospodarowanie jego
zasobami, wobec konieczności ochrony środowiska. Stan docelowy w tym zakresie nakreśla Program Ochrony
Środowiska. Mechanizm kontroli realizacji programu dostarczy ocena efektów działalności środowiskowej, która
zgodnie z obowiązującymi przepisami, powinna być dokonywana okresowo, co dwa lata.
1.2.
Podstawy prawne.
Program Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Miechów opracowano zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia
2001 Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62 poz. 627) czyli zgodnie z przepisami obowiązującego prawa o
ochronie środowiska, a zwłaszcza z uwzględnieniem:
„Art. 14. 1. Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności:
 cele ekologiczne,
 priorytety ekologiczne,
 rodzaj i harmonogram działań proekologicznych,
 środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno - ekonomiczne i środki finansowe.
2. Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym, że przewidziane w niej działania w perspektywie
obejmują kolejne 4 lata.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Art. 17. 1. Zarząd województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza
odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programu ochrony środowiska, uwzględniając wymagania, o
których mowa w art. 14.
2. Projekty programów ochrony środowiska są opiniowane odpowiednio przez zarząd jednostki wyższego szczebla
lub ministra właściwego do spraw środowiska.
3. W miastach, w których funkcje organów powiatu sprawują organy gminy, program ochrony środowiska
obejmuje działania powiatu i gminy.
Art. 18. 1. Programy, o których mowa w art. 17 ust. 1, uchwala odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu
albo rada gminy.
2. Z wykonania programów zarząd województwa, powiatu i gminy sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia
się odpowiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gminy.”
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo Ochrony Środowiska” dotychczasowe programy
zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska zastępowane są programami ochrony środowiska. Raporty z
ich realizacji mają być sporządzane co 2 lata.
Zrównoważony rozwój w myśl prawa polskiego to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym
następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi
przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych.
Wprowadzenie zasady zrównoważonego rozwoju niesie ze sobą określone konsekwencje. W rezultacie
zagadnienia ochrony środowiska należy rozpatrywać systemowo, czyli w powiązaniu z działaniami społecznymi i
gospodarczymi.
Zawarta w Programie polityka ekologiczna winna więc realizować politykę ekologiczną państwa,
rozumianą jako zjednoczenie celów ochrony środowiska z wyzwaniami zrównoważonego rozwoju w warunkach
jednoczenia się Europy i rozszerzania ogólnoświatowej troski o Ziemię i jej przyszłych mieszkańców.
1.3.
Opis przyjętej metodyki.
Program powstał w oparciu o dane pochodzące z dostępnych źródeł i na podstawie opracowań
wykonanych dla województwa małopolskiego, powiatu miechowskiego oraz miasta i gminy Miechów.
Najważniejsze problemy i cele zawierają dokumenty krajowe:










Polityka Ekologiczna Państwa (1991 r.) i II Polityka Ekologiczna Państwa (2001 r.),
Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010 (2002 r.),
Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010,
Polska 2025, długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju,
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (2002 r.),
Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, uwzględniający uwarunkowania
międzynarodowe, a w szczególności:
Agendę 21 – Ramowy Program Działań,
Strategię zrównoważonego rozwoju Unii Europejskiej (2001 r.) oraz Unijne programy ochrony
środowiska,
dyrektywy UE,
konwencje i porozumienia międzynarodowe podpisane i ratyfikowane przez Polskę.
Program uwzględnia uwarunkowania wojewódzkie i powiatowe wynikające:
 ze Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego (1999 r.)
 Programu Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Województwa Małopolskiego na lata
2001 – 2015.
 Programu Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015 (2004).
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
8
Opracowywany program ochrony środowiska opiera się o zasady ogólne, które leżą u podstaw polityki
ekologicznej państwa i są to:
Eko-Ekspert S.C., Katowice
1) zasada zrównoważonego rozwoju – która opiera się na założeniu, że polityka i działania w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego powinny być prowadzone w taki sposób, aby zachować zasoby i
walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich
zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne traktowanie
racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony
środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
2) zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego, - którą należy postrzegać w następujących
kategoriach:
 sprawiedliwości międzypokoleniowej - zaspokajanie potrzeb materialnych i cywilizacyjnych obecnego
pokolenia z równoczesnym tworzeniem i utrzymywaniem warunków do zaspokajania potrzeb przyszłych
pokoleń,
 sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej - zaspokajanie potrzeb materialnych i
cywilizacyjnych grup społecznych i jednostek ludzkich w ramach sprawiedliwego dostępu do
ograniczonych zasobów walorów środowiska,
 równoważenia szans między człowiekiem a przyrodą - zapewnienie zdrowego i bezpiecznego
funkcjonowania w sensie fizycznym, psychicznym, społecznym i ekonomicznym jednostek ludzkich przy
zachowaniu trwałości podstawowych procesów przyrodniczych wraz z ochroną różnorodności
biologicznej.
3) zasada przezorności – która przewiduje, że rozwiązywanie pojawiających się problemów ekologicznych
powinno następować po „bezpiecznej stronie", tj. odpowiednie działania powinny być podejmowane już
wtedy, gdy pojawia się uzasadnione prawdopodobieństwo, że problem wymaga rozwiązania, a nie dopiero
wtedy, gdy istnieje pełne naukowe tego potwierdzenie.
4) zasada uspołecznienia polityki ekologicznej – która powinna być realizowana w gminie poprzez stworzenie
instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych i organizacji
pozarządowych w procesie kształtowania modelu zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym rozwoju
edukacji ekologicznej, rozbudzaniu świadomości i wrażliwości ekologicznej oraz kształtowaniu nowej etyki
zachowań wobec środowiska naturalnego.
5) zasada „zanieczyszczający płaci" - nakłada ona pełną odpowiedzialność, w tym materialną, za skutki
zanieczyszczania i stwarzania innych zagrożeń dla środowiska na ich sprawcę, czyli jednostkę użytkującą
zasoby środowiska. Innymi słowy, kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia
skutków tego zanieczyszczenia.
6) zasada prewencji – pozwala na przeciwdziałanie nadmiernym emisjom przy założeniu, że przeciwdziałanie
negatywnym skutkom dla środowiska naturalnego musi być podejmowane na etapie planowania przedsięwzięć
mogących negatywnie oddziaływać na środowisko.
7) zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej - oznacza ona potrzebę minimalizacji
nakładów inwestycyjnych na jednostkę uzyskanego efektu ekologicznego.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
2.
10
CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA, WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO I POWIATU MIECHOWSKIEGO JAKO WYTYCZNE DLA
GMINY MIECHÓW.
Strategicznym celem polityki ekologicznej państwa, na tle przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w
odniesieniu do związków środowiska ze zdrowiem jest zapobieganie zagrożeniom zdrowia w środowisku i
ograniczenie ryzyka dla zdrowia wynikającego z narażenia na szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiskowe.
Realizacja polityki ekologicznej powinna doprowadzić do zwiększenia bezpieczeństwa ekologicznego
społeczeństwa. Osiągnięcia tego celu trzeba dokonać przez działania systemowe obejmujące identyfikację
potencjalnych i rzeczywistych zagrożeń zdrowia w środowisku, ocenę narażenia i ryzyka zdrowotnego oraz
egzekwowanie przepisów dotyczących kontroli szkodliwych dla zdrowia emisji do środowiska. Podstawowym
narzędziem realizacji polityki ekologicznej państwa odnoszącej się do relacji pomiędzy środowiskiem i zdrowiem
są zdrowotne kryteria jakości środowiska.
2.1.
Strategia rozwoju Małopolski na lata 2001 – 2006.
Wizja rozwoju Województwa Małopolskiego zgodnie z przyjętą Strategią […] brzmi:
„Małopolska – regionem szans wszechstronnego rozwoju ludzi i nowoczesnej gospodarki; silnym aktywnością
swych mieszkańców, czerpiącym z dziedzictwa przeszłości i zachowującym tożsamość w integrującej się
Europie”.
W Strategii […], diagnozując sytuację społeczno-gospodarczą Małopolski zwrócono szczególną uwagę na
mocne zróżnicowanie wewnątrzregionalne tego obszaru. Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego oraz
dotychczasowy rozwój społeczno-gospodarczy wpłynęły na wykształcenie na obszarze Województwa
Małopolskiego specyficznych obszarów rozwojowych. Powiat Miechowski zakwalifikowany został do obszarów
rozwoju intensywnego rolnictwa, o wysokiej jakości przestrzeni produkcyjnej, stosunkowo dużym – jak na teren
Polski południowo – wschodniej – areale gospodarstw rolnych, z rozwijającą się lokalną specjalizacją produkcji.
Równocześnie scharakteryzowano go jako obszar, którego cechują:
 mała aktywność pozarolnicza ludności, czego efektem jest najniższy w województwie wskaźnik
przedsiębiorczości,
 najniższe w województwie dochody budżetów gmin, przy szczególnie niskich dochodach własnych i
wpływach z udziału w dochodach podatkowych,
 ujemny przyrostem naturalnym ludności,
 ujemny saldem migracji,
 znaczny udział ludności w wieku poprodukcyjnym,
 słaby rozwojem ośrodków miejskich.
2.2.
Cele strategiczne rozwoju Województwa Małopolskiego.
Kierunki rozwoju i diagnoza strategiczna Województwa Małopolskiego powstały w oparciu o analizę
SWOT rozwoju województwa oraz szans i zagrożeń, jakie wynikają z jego otoczenia.
W wyniku powyższej analizy zdefiniowano w 4 cele strategiczne:
Zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska
Środowisko przyrodnicze województwa małopolskiego na skutek wieloletnich zaniedbań jest w znacznym
stopniu zdegradowane. Stopień degradacji wykazuje wyraźne zróżnicowanie przestrzenne korelujące z wielkością
źródeł zagrożeń, ale także zależne od wrażliwości ekosystemów. Stąd zanieczyszczenie środowiska występuje nie
tylko na obszarach silnie uprzemysłowionych centralnej i zachodniej części województwa, ale również w części
południowej.
Racjonalne gospodarowanie środowiskiem
Środowisko przyrodnicze województwa małopolskiego cechuje niezwykła różnorodność a zarazem
podatność ekosystemów na degradację. Dlatego też racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska w celu
niedopuszczenia do rabunkowej eksploatacji oraz zniszczenia, jest zadaniem o decydującym znaczeniu dla jego
ochrony.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej
Województwo małopolskie charakteryzuje się największym w Polsce zróżnicowaniem środowiska
przyrodniczego. Stan rozpoznania zasobów przyrodniczych województwa małopolskiego można określić jako
dobry. Znaczna część obszarów i obiektów przyrodniczych została już objęta ochroną prawną, natomiast dla
pozostałej tworzone są warunki do objęcia ich ochroną w najbliższej przyszłości.
Kształtowanie krajobrazu kulturowego.
W Małopolsce – podobnie jak w całej Polsce - mamy do czynienia z degradacją krajobrazu na niezwykłą
skalę. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele - od złego systemu planowania przestrzennego począwszy, poprzez
brak wyraźnie artykułowanej obrony interesu publicznego, po długoletnie szastanie terenem na cele przemysłowe i
państwową gospodarkę zasobami mieszkaniowymi z pogwałceniem praw ekonomii.
Rozproszenie zabudowy w wielu atrakcyjnych terenach w zasadzie już zaprzepaściło ich szanse
rozwojowe. Rozproszenie budownictwa staje się coraz poważniejszą barierą restrukturyzacji przestrzeni rolniczej i
hamulcem rozwoju. Podnosi koszt inwestycji infrastrukturalnych lub wręcz czyni je niemożliwymi i utrudnia
awans cywilizacyjny terenów wiejskich (dostępność usług - zwłaszcza edukacyjnych).
Równocześnie tereny wiejskie są obszarem szybkiego zanikania wartości narodowego dziedzictwa
kulturowego. Problem polega na tym, by postęp materialny i cywilizacyjny nie odbywał się kosztem tych zasobów
dziedzictwa, tak materialnego jak i niematerialnego. Ma to szczególne znaczenie w Małopolsce, posiadającej
największe i najbardziej zróżnicowane zasoby w tym zakresie. Ochrona tego dziedzictwa ma wymiar
ekonomiczny, gdyż decyduje m.in. o atrakcyjności oferty agroturystycznej.
Małopolska należy do regionów o największych zasobach historycznej architektury. Są to zasoby
decydujące o poczuciu narodowej tożsamości Polaków.
Nadrzędnym celem w Strategii Rozwoju Małopolski jest: „Wysoka jakość środowiska przyrodniczego i
kulturowego”. Dla realizacji celu nadrzędnego oraz celów strategicznych w tym polu przyjęto następujące
rozwiązania:
Ad.1. Zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska poprzez:




poprawę jakości wód,
ograniczenie emisji zanieczyszczeń,
uporządkowanie gospodarki odpadami,
rewaloryzację obszarów zdegradowanych.
Ad.2. Racjonalne gospodarowanie środowiskiem poprzez:






minimalizację zużycia zasobów naturalnych i racjonalizacja zużycia energii,
zwiększenie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii,
minimalizację wytwarzania odpadów,
zwiększenie stopnia powtórnego wykorzystania i bezpieczne składowanie odpadów,
podnoszenie retencyjności dorzeczy i zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego,
zalesianie nieużytków i słabych użytków rolnych.
Ad.3. Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej poprzez:
 zwiększanie obszaru objętego różnorodnymi formami ochrony przyrody,
 rozwój zagospodarowania turystycznego w harmonii z ochroną przyrody.
Ad.4. Kształtowanie krajobrazu kulturowego poprzez:




stworzenie systemu ochrony krajobrazu kulturowego,
zapobieganie rozproszeniu osadnictwa,
ochronę dziedzictwa kulturowego na obszarach wiejskich,
ochronę tradycyjnych form gospodarowania, szczególnie na terenach górskich,
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
12
 ochronę zabytków i rewitalizacja starej zabudowy,
 humanizację blokowisk.
2.3.
Cele polityki ekologicznej Województwa Małopolskiego
Integracja Polski z Unią Europejską nakłada na władze samorządowe obowiązek dostosowania się do norm
panujących w Unii, także w zakresie ochrony środowiska. Zalecenia dotyczące kształtowania polityki ochrony
środowiska wynikające z aktów prawnych obowiązujących w Unii wskazują m.in., że działania prośrodowiskowe
winny wymuszać osiągnięcie trzech kluczowych celów:
 zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska,
 ochrona zdrowia ludzkiego,
 rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Cele te można osiągnąć poprzez działania zgodne z czterema podstawowymi zasadami:




zapobieganie wszelkim szkodliwym wpływom na środowisko,
likwidowaniu lub zmniejszaniu zanieczyszczeń już u jego źródła,
stosowaniu zasady „zanieczyszczający płaci”,
integracji wszystkich działań prośrodowiskowych w ramach opracowywanych założeń polityki ochrony
środowiska UE.
Powyższe cele i zasady były podstawą opracowanego dla Województwa Małopolskiego „Programu
zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska”. Ponadto w tym dokumencie uszczegółowiono zapisy dokumentu
„Strategia rozwoju Małopolski” dot. zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, mając na względzie przyjęte
w Strategii kierunki rozwoju regionu.
Aby rozwiązać aktualne problemy środowiskowe i chronić środowisko przed pojawieniem się nowych,
konieczne jest integralne podejście w planowaniu polityki ekologicznej, gospodarczej i społecznej. Te trzy obszary
są wzajemnie zależne i nakładające się. Oznacza to, ze rozwiązania dotyczące jednego z obszarów wpływają na
pozostałe. Wobec tego należy dążyć do tego, aby pozytywna zmiana w jednym obszarze prowadziła do poprawy
pozostałych. Takie podejście wymaga długofalowych, strategicznych działań, które dotyczą nie tylko tradycyjnej
ochrony środowiska, ale odnoszą się do podstawowych mechanizmów gospodarki człowieka.
W oparciu o diagnozę stanu środowiska zdefiniowano najważniejsze problemy środowiskowe, które są
bazą dla długoterminowej polityki i strategii wdrożeniowej zmierzającej do osiągnięcia założonych celów.
Należy w tym miejscu podkreślić, że województwo małopolskie jest regionem o dużym zróżnicowaniu pod
względem zurbanizowania i uprzemysłowienia. Najbardziej zurbanizowana i uprzemysłowiona jest część
środkowa i zachodnia województwa co powoduje, że większość problemów środowiskowych skupia się właśnie na
tych terenach.
Do najważniejszych problemów środowiskowych zakwalifikowano:
 bardzo niską jakość wód powierzchniowych spowodowaną nadmiernym obciążeniem ładunkami
zanieczyszczeń, przekraczającym zdolności samooczyszczania rzek,
 zagrożenie wód podziemnych powodowane sposobem zagospodarowania przestrzennego i stanem
środowiska,
 poziom imisji zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł mobilnych (dwutlenek azotu, tlenek węgla, benzo-apiren) w ośrodkach miejskich i przy głównych ciągach komunikacyjnych, stanowiący zagrożenie dla
środowiska i zdrowia mieszkańców regionu,
 poziom imisji zanieczyszczeń specyficznych (formaldehyd, fenol, fluor) wytwarzanych przez przemysł
stanowi zagrożenie dla mieszkańców niektórych terenów,
 ilość wytwarzanych odpadów oraz ilość odpadów składowanych bez przetworzenia,
 nieprawidłowe składowanie odpadów, zwłaszcza niebezpiecznych, powodujące zagrożenie zdrowotne
mieszkańców oraz zagrożenie jakości wód podziemnych i powierzchniowych,
 zmiany w stosunkach wodnych, szkody w infrastrukturze terenów zurbanizowanych i przemysłowych
spowodowane dawną i obecną eksploatacją górniczą (zachodnia część województwa),
 zagrożenie utraty różnorodności funkcji powierzchni związane z niewłaściwym gospodarowaniem
przestrzenią, powodujące utratę walorów przyrodniczych, krajobrazowych i turystycznych województwa,
 niewystarczający stopień ochrony zasobów przyrodniczych, stanowiących dziedzictwo regionu.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
a ponadto dla terenów zurbanizowanych:
 równoczesne oddziaływanie hałasu i zanieczyszczeń powietrza, występujące głównie w dużych miastach,
zwiększające narażenie mieszkańców,
 chaos przestrzenny, charakteryzujący się nieuporządkowanym rozmieszczeniem zabudowy mieszkalnej,
obiektów przemysłowych, sieci transportowej,
 niefunkcjonalny system infrastruktury transportu, powodujący dużą koncentrację i brak płynności przede
wszystkim ruchu miejskiego, co skutkuje lokalnym zwiększeniem uciążliwości akustycznej oraz
zanieczyszczeniem powietrza przekraczającym dopuszczalne poziomu niektórych substancji,
 niefunkcjonalny system transportu zbiorowego, powodujący utrudnienie codziennego życia mieszkańców i
w konsekwencji nadmierne wykorzystywanie samochodów osobowych.
Przyjęty nadrzędny cel „Programu zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa
małopolskiego”:
„Racjonalne gospodarowanie przestrzenne województwa małopolskiego, spajające funkcje
środowiskowe, gospodarcze i kulturowe zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju”
pozwolił na sformułowanie polityki ekologicznej województwa. „Program...” formułuje politykę długoterminową
województwa w tym zakresie do 2015 roku oraz podaje strategię wdrożeniową na lata 2001-2004.
2.4.
Program Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015.
W rozwoju Powiatu Miechowskiego ochrona środowiska powinna być dziedziną pierwszoplanową,
warunkującą stały i zrównoważony rozwój Powiatu i jego mieszkańców. W ślad za polityką ekologiczną państwa
nadrzędną wartością w polityce ekologicznej Powiatu winien być człowiek. Oznacza to, że zdrowie mieszkańców
Powiatu, komfort środowiska, w którym żyją i pracują ludzie, standard życia obywateli są głównymi kryteriami
realizacji polityki ekologicznej na każdym szczeblu.
Zgodnie z priorytetami założonymi w Programie Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata
2003 – 2015 […] działania prośrodowiskowe wymuszają osiągnięcie trzech kluczowych celów:
 zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska,
 ochrona zdrowia ludzkiego,
 rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Powyższe założenia zostaną zrealizowane poprzez:








poprawę jakości powietrza atmosferycznego,
poprawę stanu wód powierzchniowych i podziemnych,
racjonalne korzystanie z zasobów glebowych,
ochronę obszarów i obiektów przyrodniczych,
zwiększenie lesistości,
zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska,
zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców,
prawidłową gospodarkę odpadami.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
3.
14
CELE I PRIORYTETY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU MIASTA I GMINY
MIECHÓW.
Gmina Miechów jest największą z 7 Gmin położonych w północnej części województwa małopolskiego powiatu
miechowskiego. Gmina Miechów boryka się z licznymi problemami dotyczącymi zapewnienia potrzeb swoich
mieszkańców. Brak infrastruktury spełniającej odpowiednie standardy w zakresie ochrony środowiska jest słabym
punktem w tzw. dobrym gospodarowaniu i decyduje o niskiej atrakcyjności inwestycyjnej gminy. To decyduje
również o słabym wizerunku gminy. Niewystarczające inwestycje w zakresie ochrony środowiska stanowią
element blokujący i zniechęcający inwestorów.
Dlatego też , do najważniejszych celów oraz priorytetów zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Miechów
należy wymienić:
 Wysoka jakość środowiska przyrodniczego i naturalnego, zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska,
poprzez liczne przedsięwzięcia i działania, a to:
- rozbudowa i modernizacji oczyszczalni ścieków w miejscowości Komorów,
- zamknięcie i rekultywacja wysypiska odpadów komunalnych,
- rozbudowa sieci kanalizacyjnej,
- objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych,
- działania zmierzające do poprawy stany powietrza,
- usunięcie wyrobów azbestowych z terenu gminy,
- ochrona wód,
- inne





Promowanie alternatywnych źródeł energii oraz ich powszechne stosowanie.
Prowadzenie dobrej polityki inwestycyjnej - stanowi warunek „dobrego gospodarowania”
Wzmocnienie potencjału rozwojowego poprzez zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej
obszaru gminy.
Dostosowanie gospodarstw rolnych do wymogów gospodarki rynkowej.
Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców poprzez tworzenie dogodnych warunków do rozwoju
osobowego i rodzinnego mieszkańców.
Analizując istniejący stan oraz zbiór informacji środowiskowych można określić cele środowiskowe, wyłonić listę
przedsięwzięć priorytetowych, rozumianych jako zadania inwestycyjne oraz przyjąć strategię działań w celu
poprawy sytuacji ekologicznej Gminy przy uwzględnieniu rozwoju gospodarczego..
3.1.
Dane ogólne dotyczące miasta i gminy Miechów.
3.1.1.
Położenie.
Miechów leży przy międzynarodowej trasie Nr 7, w odległości około 40 km od Krakowa i 80 km od Kielc.
Położony jest w dolinie rzeczki Miechówki, lewego dopływu Szreniawy.
Miechów położony jest w obrębie Wyżyny Miechowskiej nachylonej łagodnie w kierunku południowowschodnim, pociętej gęsto licznymi głębokimi dolinami. Najwyższym wzniesieniem wyżyny jest Biała Góra
(414 m) położona w lasach niedaleko stacji kolejowej Tunel.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
3.1.2.
Powierzchnia gminy.
Powierzchnia gminy Miechów wynosi 148,4 [km2], w tym: 15,5 [km2 ] – miasto oraz 132,9 [km2] – wieś.
Na rysunku nr 1 przedstawiono podział administracyjny Gminy Miechów.
Rys 1. Podział administracyjny Gminy Miechów.
3.1.3.
Demografia.
3.1.3.1
Dane demograficzne.
Podstawowe dane demograficzne na temat miasta i gminy Miechów przedstawiają się następująco:
 Ludność gminy [tys.]
 Gęstość zaludnienia
 Struktura ludności
– 20 669, w tym 12 347 zamieszkuje w mieście, 8 322 osób na wsi,
– miasto: 803 os/km2, gmina: 62 os/km2,
– miasto: kobiety
– 6554, mężczyźni – 5793,
gmina: kobiety
– 4192, mężczyźni – 4130.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
16
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
Z analizy poziomu liczby ludności przeprowadzonej w latach 1999-2002 widać, że gmina Miechów
charakteryzuje się stałym spadkiem liczby ludności. Ponadto z analizy poziomu urodzeń
i wielkości zgonów wynika, że gmina Miechów odznacza się ujemnym przyrostem naturalnym ludności. Da się
również zauważyć odpływ ludności, co z kolei wpływa na starzenie się społeczeństwa w tym rejonie.
Tabela nr 1.Powierzchnia sołectw gminy Miechów wraz z liczbą ludności.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Powierzchnia
Ha
Miasto MIECHÓW
1549
Sołectwo BISKUPICE
548,2286
Sołectwo BUKOWSKA WOLA
714,4595
Sołectwo BRZUCHANIA
739,9320
Sołectwo CELINY PRZESŁAWICKIE
364,1585
Sołectwo DZIEWIĘCIOŁY
458,5279
Sołectwo FALNIÓW
552,8269
Sołectwo FALNIÓW WYSIŁEK
139,7400
Sołectwo GLINICA
167,1673
Sołectwo JAKSICE
545,6494
Sołectwo KAMIEŃCZYCE
11,2792
Sołectwo KOMORÓW
209,7211
Sołectwo KALINA LISINIEC
394,1059
Sołectwo KALINA MAŁA
593,8525
Sołectwo KALINA RĘDZINY
297,0203
Sołectwo NASIECHOWICE
694,3404
Sołectwo PARKOSZOWICE
326,5164
Sołectwo PODLEŚNA WOLA
482,9613
Sołectwo PODMIEJSKA WOLA
251,6900
Sołectwo POJAŁOWICE
550,0763
Sołectwo PORADÓW
229,4798
Sołectwo PRZESŁAWICE
367,6254
Sołectwo PSTROSZYCE I
338,7300
Sołectwo PSTROSZYCE II
290,8344
Sołectwo SIEDLISKA
198,5910
Sołectwo SŁAWICE
359,9333
Sołectwo STRZEŻÓW I
476,3660
Sołectwo STRZEŻÓW II
276,7620
Sołectwo SZCZEPANOWICE
726,3956
Sołectwo WIDNICA
252,2130
Sołectwo WIELKI DÓŁ
114,2400
Sołectwo WYMYSŁÓW
400,4135
Sołectwo ZAGORZYCE
411,4471
Sołectwo ZAPUSTKA
Pow. wliczona w sołectwo Strzeżów I
Sołectwo ZAROGÓW
695,9024
Podsumowanie
13234,157
RAZEM
14783,157
Nazwa miejscowości
3.1.3.2
wieś
Ludność
miasto
12347
336
457
303
141
223
327
81
155
532
79
212
214
360
182
382
169
405
101
326
164
344
259
170
126
241
271
220
427
160
125
167
239
71
352
8322
12347
20669
Prognoza demograficzna.
Tabela nr 2.Prognoza demograficzna ludności powiatu miechowskiego do roku 2015 wg GUS
- dla gminy Miechów brak danych.
Rok
Ludność ogółem
2004
2005
2010
2015
51512
51207
49848
48792
0 - 17
10848
10553
9599
9164
Wiek (w latach)
18 – 59/64 *
30643
30699
30332
29080
* wiek 18-59/64 – mężczyźni i kobiety od 18 do 59 lat i mężczyźni do 64 lat
** wiek 60+/65+ - kobiety 60 lat i więcej oraz mężczyźni 65 lat i więcej
Eko-Ekspert S.C., Katowice
60+/65+**
10021
9955
9917
10548
Tabela nr 3.Dane dotyczące faktycznej liczby ludności w latach 2000-2003.
Ludność faktyczna, urodzenia i zgony miasta i gminy Miechów od 2000 roku
Miechów Stan ludności
Małżeństwa
Urodzenia żywe
2000 rok
185
98
87
Zgony
ogółem
w tym
niemowląt
Przyrost naturalny
urodz. - zg. ogół.
226
121
105
1
1
0
-41
-23
-18
116
55
61
0
0
0
-13
-2
-11
110
66
44
1
1
0
-28
-21
-7
236
131
105
1
1
0
-39
-28
-11
117
62
55
1
1
0
4
-1
5
119
69
50
0
0
0
-43
-27
-16
219
127
92
1
1
0
-19
-22
3
97
54
43
1
1
0
9
-3
12
0
0
0
-28
-19
-9
0
0
0
-51
-26
-25
M-G
m
k
20 349
9 816
10 533
128
x
x
M
m
k
11 945
5 640
6 305
66
x
x
G
m
k
8 404
4 176
4 228
62
x
x
M-G
m
k
20 309
9 778
10 531
97
x
x
M
m
k
11 945
5 630
6 315
52
x
x
G
m
k
8 364
4 148
4 216
45
x
x
M-G
m
k
20 009
9 608
10 401
122
x
x
M
m
k
11 826
5 513
6 313
78
x
x
G
m
k
8 183
4 095
4 088
44
x
x
M-G
m
k
20 009
9 623
10 386
91
x
x
M
m
k
11 842
5 533
6 309
66
x
x
86
43
43
100
50
50
0
0
0
-14
-7
-7
G
m
k
8 167
4 090
4 077
35
x
x
60
35
25
97
54
43
0
0
0
-37
-19
-18
103
53
50
82
45
37
2001 rok
197
103
94
121
61
60
76
42
34
2002 rok
200
105
95
106
51
55
94
122
54
73
40
49
2003 rok do końca III kwartału
146
197
78
104
68
93
Jak wynika z powyższych danych zarówno gmina jak i miasto Miechów od kilku lat wykazują niż
demograficzny. Ujemny przyrost naturalny występujący obecnie, wpłynie w najbliższych latach na wzrost liczby
ludności w wieku poprodukcyjnym (kobiety w wieku powyżej 60 lat i mężczyźni powyżej 65 lat), a zmniejszenie
się ludności w wieku produkcyjnym. Według danych GUS zaznacza się również stały odpływ ludności z tego
terenu, głównie do większych aglomeracji miejskich, gdzie rynek pracy jest bogatszy. Dotyczy to głównie
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
18
młodzieży i osób w wieku produkcyjnym. Wpływa to na starzenie się społeczeństwa w tym regionie i nie wpływa
korzystnie na rozwój społeczno – gospodarczy.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
3.1.3.3
Bezrobocie.
- 10,6% (dla powiatu Miechowskiego wg stanu na 31.12.2003 r. dane GUS) dla gminy Miechów brak danych.
Na dzień 31.01.2004 r. zarejestrowano 1331 bezrobotnych w tym: na terenie miasta: 907 osób i 424 osoby
na terenie gminy (wsi).
Powiat Miechowski znajduje się na II miejscu (po powiecie Proszowickim) o najmniejszym stopniu
bezrobocia, co nie jest zbyt korzystne dla gminy Miechów z uwagi na małe środki finansowe pozyskiwane z
budżetu państwa na cele przeciwdziałania bezrobociu.
3.2.
Analiza działalności gospodarczej w gminie.
Gmina Miechów jest terenem intensywnego rozwoju gospodarki rolnej, stanowiącym zasobną bazę dla
przetwórstwa rolno-spożywczego. Występują tu wysokiej klasy gleby o najkorzystniejszych warunkach
agroekologicznych.
Funkcjonują tu zakłady produkcyjne, przetwórcze, usługowe dające zatrudnienie kilku tys. osób oraz
doskonale rozwinięta sieć instytucji bankowych i pełnej obsługi administracyjno-prawnej. W gminie dominują
firmy i zakłady branży handlowej, gastronomicznej, usługi naprawcze i transportowe. Miechów stwarza
sprzyjające warunki dla rozwoju działalności gospodarczych.
Miasto stanowi główny ośrodek administracyjno - usługowy mieszczą się w nim wszystkie niezbędne
instytucje użyteczności publicznej o znaczeniu ponad lokalnym w zakresie pełnej obsługi administracyjnoprawnej, ubezpieczeń, ochrony zdrowia, oświaty i kultury oraz banki: Bank Przemysłowo-Handlowy, Powszechna
Kasa Oszczędności – Bank Państwowy, Bank Spółdzielczy.
Gmina posiada duży potencjał rolnictwa oraz dobre położenie i dostępność komunikacyjną, co stanowi
najistotniejszą mocną stronę tego regionu.
Dominujące branże gospodarki to: rolnictwo, handel detaliczny, usługi ogólnobudowlane, transport.
Ogólna liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w UGiM w Miechowie prowadzących
działalność prywatną (stan na dzień: 09.02.2004 r.) wynosi 1922, prowadzą one działalności o różnych branżach,
w tym:
-
gastronomia – 81
handel detaliczny – 569
handel hurtowy – 151
handel okrężny – 342
produkcja – 80
produkcyjno-usługowe - 38
skup surowców wtórnych – 22
transport – 323
usługi lekarskie – 54
usługi pielęgniarsko – rehabilitacyjne - 12
usługi budowlane – 184
usługi pozostałe – 814 podmiotów.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
20
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
gastron.
h.detal.
h.hurt.
h.okrę.
porduk.
pro-usł.
skup sur.wtór.
transp.
usł.lek.
usł.piel.
usl.bud.
usł.pozost.
Rys 2. Procentowy udział poszczególnych branż w ogólnej liczbie działalności gospodarczych.
Podsumowując, należy zauważyć, że główną działalnością przedsiębiorców prywatnych jest handel
detaliczny (21,3%), handel okrężny (12,8%), transport towarowy (12,1%). Zaznaczają się również usługi
ogólnobudowlane (6,9%),handel hurtowy (5,7%), gastronomia (3%), produkcja (3%). Marginalne znaczenie mają
zakłady produkcyjno-usługowe (1,4%), usługi lekarskie (2%), skup surowców wtórnych (0,8%), usługi
pielęgniarsko-rehabilitacyjne (0,5%).
Pozostałe dziedziny działalności gospodarczej zajmują usługi pozostałe, które stanowią 30,5%.
Tabela nr 4.Podmioty gospodarki narodowej w 2003 r. (stan w dniu 31 XII) – Powiat Miechowski
- dane dla gminy Miechów nie są znane.
Sektor
Ogółem
3511
publiczny
prywatny
157
3354
Ogółem osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające
osobowości prawnej
Przedsiębiorstwa
spółdzielnie
pozostałe
państwowe
3
30
632
Jak wynika z danych przedstawionych w tabeli Nr 4 z ogólnej liczby podmiotów gospodarczych
działających na terenie powiatu Miechowskiego tylko 157 podmiotów, to sektor publiczny. Pozostałe działające na
tym terenie, to podmioty prywatne. To one zatrudniają przeważającą liczbę pracującej ludności. Przedsiębiorstwa
państwowe pozostałe w tym regionie stanowią 0,5%, spółdzielnie 4,5%, zaś 95% stanowią jednostki pozostałe.
Z danych GUS zatrudnienie w wybranych sektorach gospodarki narodowej w powiecie Miechowskim (w
roku 2001 - dla gminy Miechów brak danych) przedstawia się następująco: ogólnie zatrudnione jest: 3959 osób w
tym 2362 kobiet.
W rolnictwie, łowiectwie, leśnictwie, rybołówstwie i rybactwie 56 osób, w przemyśle i budownictwie
1275 osób, w usługach rynkowych 871 osób, w usługach nierynkowych 1757 osób.
Przedstawione liczby nie uwzględniają podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób i bez
pracujących w indywidualnych gospodarstwach rolnych.
Jak wynika z w/ w danych 44,4 % ogólnie pracujących, to osoby zatrudnione w sektorze usług
nierynkowych, czyli w sferze publicznej. Jest to spowodowane faktem, że gmina Miechów jest regionem typowo
rolniczym, słabo rozwiniętym gospodarczo z małą ilością zakładów produkcyjnych.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
3.2.1.
Kultura i Turystyka Gminy.
Turystyka i agroturystyka, to dziedziny gospodarki, które w przyszłości stanowić mogą ważny element w
strategii rozwoju gospodarczego miasta i gminy Miechów.
Jednym z elementów, na który należy zwrócić uwagę jest szlak turystyczny długości 54 km – Nizinny
pieszy szlak turystyczny (Książ Wielki – Antolka – Tunel – Charsznica – Miechów) łączący 3 gminy: Miechów,
Książ Wielki i Charsznica, ukazujący najpiękniejsze zakątki tych regionów.
Do rozwoju tych dziedzin gospodarki może przyczynić się również fakt istnienia kilku ciekawych
obiektów zabytkowych i sakralnych.
Bogata historia miasta – sięgającego swym rodowodem XII wieku – silnie związana z zakonem
Bożogrobców, dla których Miechów stanowił siedzibę przez niemal siedem wieków. Sprowadzeni do Polski w
1163 roku przez ówczesnego właściciela Miechowa, Jaksę z rodu Gryfitów, wybudowali i poświęcili w 1170 r.
kościół. Kościół jest trzynawową trójprzęsłową bazyliką gotycką z wieku XIV/XV z fragmentami romańskimi z
pierwszego 30 - lecia XIII wieku, przebudowaną w stylu późno barokowym w drugiej połowie XVIII wieku. W
Kościele unikalny obiekt sakralny stanowi Kaplica Grobu Bożego nie tylko z uwagi na jej niepowtarzalność (jest
wierną kopią Kaplicy Grobu Bożego w Jerozolimie), ale także na architekturę oscylującą pomiędzy włoskimi
wzorami renesansowymi a gotycko - renesansową interpretacją modeli wawelskich. Kaplicę stanowi kwadratowy
budynek dostawiony do wschodniego krużganka. Powstała ona w czasie przebudowy kościoła i zakonu po pożarze
w 1530 roku.
Znaczącą rolę w nowo wprowadzonej przez zakonników liturgii, związanej ze Świętem Zmartwychwstania
Pańskiego, odegrała replika św. Grobu Jerozolimskiego, stając się miejscem kultu licznych pielgrzymów.
Unikalny obiekt o randze międzynarodowej z zachowanymi fragmentami romańskimi, przebudowanymi w XVIII
wieku – z bogatym rokokowym wnętrzem i późno barokową plebanią – do dziś stanowi chlubę miasta. Nobilitację
dla Miechowa i jego świątyni stanowi wielki dar Ojca Świętego – 10 kwietnia 1998 r. Jan Paweł II nadał
miechowskiemu kościołowi tytuł Bazyliki Mniejszej. Osiem wieków Miechowa potwierdza fakt przynależności
do Kapituły Najstarszych Miast i Miejscowości w Polsce. Bazylika stała się miejscem licznych pielgrzymek, co
wpływa dodatnio na rozwój turystyczny i gospodarczy miasta.
Foto. Bazylika Grobu Bożego w Miechowie
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
22
Wskutek strategicznego położenia na mapie kraju i administrowania przez różne władze – kościelne,
świeckie i zaborców – Miechów był świadkiem ważnych wydarzeń dziejowych. Ślady dramatycznych dziejów i
przeszłości są zauważalne do dziś. Przemierzając ziemię miechowską warto zwiedzić wspomniany już unikalny
zespół klasztorny. Inny zabytkowy zespół urbanistyczny, nawiązujący do średniowiecznej zabudowy miejskiej,
tworzy też czworokątny rynek z ulicami wybiegającymi z jego naroży.
Obiektem przypominającym ważne wydarzenie historyczne – bitwę stoczoną w pobliskich Racławicach w
1794 r. – jest dworek „Zacisze”, w którym znajduje się stała ekspozycja związana z postacią Tadeusza Kościuszki
oraz Muzeum Regionalne.
Foto. Dworek Zacisze w Miechowie
Ślady najnowszej historii to m.in. pamiątkowa tablica poświęcona ppłk Antoniemu Iglewskiemu – ps. „Ponar” –
dowódcy Samodzielnego Partyzanckiego Batalionu Szturmowego „Suszarnia”, 106 Dywizji Piechoty „Dom”
Armii Krajowej. Wydarzenia narodowe i lokalne upamiętniają także napisy umieszczone na Pomniku z Orłem,
który wzniesiony w 1916 r. mieści się w centrum miechowskiego rynku.
Inne ciekawe zabytki z najbliższych okolic Miechowa, których warto nie ominąć na turystycznym szlaku, to:







Siedliska – kościół p.w. św. Krzyża wybudowany na przełomie XV i XVI wieku przez Bożogrobców
celem wielkopiątkowych procesji (obiekt zabytkowy),
Nasiechowice – zespół kościoła parafialnego p.w. św. Wita, Modesta i Krescencji z dzwonnicą drewnianą
z 1740 r.,
Pojałowice – kaplica z 1763 r. a odrestaurowana w 1883 r., kuźnia drewniana z 1928 r.,
Wysocice – kościół p.w. św. Mikołaja z przełomu XII i XIII wieku z barokowymi ołtarzami,
Zagorzyce – murowana kapliczka z II połowy XVIII wieku,
Zarogów – park dworski z XVIII-XIX wieku,
Miechów – park miejski z XIX wieku (obiekt zabytkowy),
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Foto. Kościół św. Krzyża w Siedliskach




niewpisane do rejestru zabytków:
Obiekt cmentarza, kaplica cmentarna – Miechów,
Kaplica P.W. Św. Anny – Miechów ul. Racławicka,
Koszary – Miechów ul. Sienkiewicza,


Zespół Kościoła Parafialnego P.W.Ś. Wita Modesta i Kresencji – Nasiechowice,
Kościół Par. P.W. Św. Wojciecha – Sławice,
 ważniejsze miejsca pamięci narodowej znajdujące się na terenie gminy:





Pomnik poświęcony poległym w walkach 1794-1918 r. – Rynek Główny,
Pomnik „Bohaterom Walki o Niepodległość Ojczyzny Poległym w Bitwie Miechowskiej dn.
17.02.1922 r.” – Cmentarz Parafialny w Miechowie,
Pomnik Partyzantom Ziemi Miechowskiej Poległym za Wolną Polskę 1939 – 1945 r.
– Pl. Kościuszki,
Płyta pamiątkowa ppłk Antoniemu Iglewskiemu (1899 - 1979) - Rynek Główny,
Pomnik „Rozbicie więzienia w Miechowie”- ul. Sienkiewicza 30.
W ostatnim latach rozwojowi turystyki sprzyja baza gastronomiczno - hotelowa, zwłaszcza na terenie
miasta Miechów.
Restauracje i hotele
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Restauracja – pizzeria- cukiernia „MAGNOLIA” Miechów ul. Warszawska 2,
Restauracja - „TURYSTYCZNA” Miechów ul. Piłsudskiego 21,
Pizzeria – Miechów ul. Mickiewicza 3,
Zajazd Miechus (hotel - 25 miejsc noclegowych) – Miechów, ul. M. Konopnickiej 28,
Karczma „SIEDLISKO” (8 miejsc noclegowych) - Strzeżów II 46,
Restauracja - „ADRIA” - Miechów ul. Mickiewicza 10,
Pensjonat „DALIA” (20 miejsc noclegowych) - Miechów ul. Służba Polsce 5,
Hotel na ul. Taborowicza (14 miejsc noclegowych).
3.2.2.
3.2.3.
Charakterystyka fizjografii gminy Miechów (rzeźba terenu, warunki klimatyczne, hydrografia, gleby,
surowce mineralne).
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
24
Gmina i Miasto Miechów położone są w północnej części Małopolski.
Miechów leży w obrębie Wyżyny Miechowskiej nachylonej łagodnie w kierunku południowowschodnim, pociętej gęsto licznymi głębokimi dolinami i stanowi obszar przejściowy od Niecki
Nidziańskiej do Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej.
Rejon Miechowa odwadniany jest rzeką Cichą stanowiącą lewobrzeżny dopływ rzeki Szreniawy, która
uchodzi do rzeki Wisły w rejonie Koszyc. Przez środek Miechowa przepływa rzeka Miechówka biorąca
swój początek przy drodze E-77 w rejonie ujęcia wody podziemnej „Bezdno”.
Według podziału klimatycznego Polski gmina Miechów należy do regionu klimatycznego śląskomałopolskiego. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi od 7 ºC do 8 ºC, przy najchłodniejszym
miesiącu – styczniu (od –3ºC do –7 ºC) i najcieplejszym miesiącu lipcu (+17,7 ºC) Statystycznie zima
trwa tu 92 dni, a lato 92 dni. Liczba dni pogodnych w roku wynosi 62, zaś pochmurnych 122 dni.
Pokrywa śnieżna zalega przez około 80 dni. Usłonecznienie w lecie wynosi od 550 do 600 godz. a w
zimie poniżej 150 godz. Roczna ilość opadów wynosi średnio 610 mm, co jest zbliżone do średniej
krajowej opadów. Na terenie gminy Miechów przeważającą część stanowią wiatry zachodnie i północnozachodnie. Średnia wilgotność względna powietrza wynosi około 81%, a średni okres wegetacji roślin
wynosi 210 dni.
Można zatem powiedzieć, że gmina Miechów należy do obszarów cieplejszych i charakteryzuje się
klimatem umiarkowanym w ciągu roku. Takie warunki klimatyczne sprzyjają rozwojowi działalności
rolniczej na tym terenie.
Pod względem budowy geologicznej jest to zapadlisko, jednak posiada ona charakter wyżynny.
Występują tu łagodne fragmenty wierzchowin wyżynnych podzielone dolinami i wydłużonymi
obniżeniami potocznie zwanymi padołami. Dominującymi elementami rzeźby tego obszaru są garby,
padoły, stare doliny i dużo młodych i wąskich dolin. Gmina dzieli się na liczne pagóry i garby o
wysokości wahającej się od 280 do 400 m n.p.m.
Na obecny kształt rzeźby terenu Wyżyny Miechowskiej duży wpływ wywarło osadzanie się lessów w późnym
plejstocenie, które tworzą zwartą pokrywę o zmiennej miąższości dochodzącej do kilkunastu metrów. W
okresie holoceńskim powierzchnia lessów została rozcięta odsłaniając część starszego podłoża.
Skłony wierzchowin wyżynnych opadają w kierunku dolin ze spadkiem rzadko przekraczającym 12 %.
Na skłonach o większym spadku i na zboczach dolin występują liczne formy antropogeniczne – wąwozy
drogowe wytworzone wskutek erozji liniowej miąższych gleb lessowych oraz terasy rolne o długości w
niektórych miejscach kilkuset metrów i wysokości od 1 - 3,5 m.
Gmina Miechów należy do obszarów gdzie występują gleby o wysokiej wartości przyrodniczej i
gospodarczej. Gruba pokrywa lessowa ułożona na utworach wapiennych dość znaczne pofałdowania.
Gleby na tym terenie wykazują dużą mozaikowatość, co wynika z faktu, że na wierzchowinach, stokach i
miejscach podlegających erozji warstwa lessu uległa wypłukaniu i zostały odsłonięte pokłady kredowe,
na których wytworzyły się rędziny. W wąwozach i zagłębieniach pozostały utwory deluwialne zaś w
dolinach aluwialne mady.
Przeważającą część gminy Miechów zajmują lessy, rędziny oraz gleby brunatne, czarnoziemy i margle.
W małych ilościach występują gleby mułowo - torfowe i glejowe.
Gleby brunatne wytworzone są z lessów podściełanych wapieniami lub gliną, są to gleby mineralne na
ogół zasobne w próchnice o korzystnej strukturze.
Czarnoziemy i czarne ziemie to gleby również wytworzone z lessów o miąższości co najmniej 35 cm.
Posiadają one dużą zawartość próchnicy i wysoką pojemność wodną.
Rędziny to gleby które wytworzyły się z wapieni kredowych i charakteryzują się dużą lub bardzo dużą
zawartością węglanu wapnia w całym profilu glebowym, który posiada na ogół małe zróżnicowanie.
Gleby mułowo – torfowe i glejowe występują w gminie głównie na terenach nadmiernie uwilgotnionych.
Zaliczane są one do gleb mineralnych, a ich wartość zależy głównie od stosunków wodnych.
Na terenie gminy Miechów brak jest znaczących formacji skalnych, które mogłyby być wykorzystywane
przemysłowo. Minimalne ilości surowców mineralnych wykorzystywane są na niewielka skalę przez
okoliczną ludność (przede wszystkim odkrywki piasku i marglu).
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Na terenie gminy Miechów znajdują się niewielkie pokłady:

2.4.
 piasku (tylko dla potrzeb własnych właściciela gruntu) – w Pojałowicach,
 kamienia wapiennego (potrzeby własne mieszkańców) – w Strzeżowie,
margli (nie użytkowane) - w Szczepanowicach, Dziewięciołach, Poradowie, Pstroszycach i Biskupicach.
Struktura użytkowania gruntów.
Powierzchnia gminy Miechów wynosi ogółem 14783 ha, w tym użytki rolne zajmują powierzchnię 13 047 ha, co
stanowi 88% całkowitej powierzchni.
Największy udział wśród użytków rolnych w gminie Miechów zajmują:
grunty orne – 12 256 ha co stanowi 94% użytków rolnych,
sady - 305 ha co stanowi 2,3% użytków rolnych,
łąki trwałe – 246 ha co stanowi 1,9% użytków rolnych,
pastwiska trwałe – 240 ha co stanowi 1,8% użytków rolnych.
100%
80%
60%
40%
20%na obszarze wiejskim w gminie Miechów.
ys. 3 Struktura użytków rolnych
grunty orne
0%
94,1%
100,00%
80,00%
60,00%
40,00%
ys. 4 Struktura użytków20,00%
rolnych na terenie miasta Miechów.
0,00%
grunty orne 94,1%
sady 2%
łąki trw ałe 1,9%
pastw iska trw ałe 2%
grunrt orne 91,9%
sady 5,8%
łąki trwałe 1,7%
pastwiska trwałe 0,6%
grunrt orne 91,9%
Gmina Miechów jest terenem intensywnej gospodarki rolnej, stanowiącej zasobną bazę dla przetwórstwa rolnospożywczego. Występują gleby wysokiej klasy o najkorzystniejszych warunkach agroekologicznych w północnej części.
Przez teren miasta prowadzą uczęszczane szlaki komunikacyjne: linia kolejowa Kraków – Kielce – Warszawa i droga nr 7.
Tendencje rozwojowe gminy Miechów będą zmierzały w dalszym ciągu do rozwoju zaplecza rolniczego i usług
turystyczno-rekreacyjnych. Przy międzynarodowej trasie Nr 7, w odległości około 40 km od Krakowa i 80 km od Kielc
leży Miechów. Położony jest w dolinie rzeczki Miechówki, lewego dopływu Szreniawy.
Centralnym elementem miasta widocznym już z daleka jest potężna bryła kościoła z jego charakterystyczną wieżą
zwieńczoną hełmem w postaci ogromnej kuli.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
2.5.
26
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
Lasy.
Gmina Miechów jest terenem bardzo słabo zalesionym. Na terenie gminy Miechów powierzchnia lasów będących w
zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego, Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Miechów) wynosi 506 ha.
Tereny leśne (poza gruntami nadleśnictwa) na terenie gminy Miechów obejmują łącznie powierzchnie
czego:
50 ha, z
Zasób własności rolnej Skarbu Państwa stanowi – 1 ha,
ty Gmin i Związków Między-gminnych stanowią – 2 ha,
y osób fizycznych stanowią – 47 ha.
998 – 2020 został opracowany Wojewódzki program zwiększenia lesistości, w którym dla gminy i miasta Miechów
ano zalesienie powierzchni 104,04 ha. Grunty te nie zostały ujęte w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego
o grunty przeznaczone pod zalesienie.
enie przeznacza się zazwyczaj grunty rolne o niskiej i bardzo niskiej klasie bonitacyjnej. Na terenie gminy Miechów ilość
w klasie V i VI przedstawia się następująco:
miasto
wieś
powierzchnia ogółem
klasa V
35 ha
333 ha
368 ha
klasa VI i VIz
8 ha
78 ha
86 ha
Jak wynika z powyższych danych na terenie miasta występuje 43 ha gruntów, które nadawałyby się pod
zalesienie, na terenach wiejskich powierzchnia ta wynosi 411 ha, co w skali całej gminy daje 454 ha gruntów
najniższych klas możliwych do zalesienia.
Tabela nr 5.Powierzchnia gruntów zalesionych w [ha] z podziałem na miejscowości i lata.
Lp.
Miejscowość
1.
BISKUPICE
2.
BRZUCHANIA
3.
BUKOWSKA WOLA
4.
CELINY PRZESŁAWICKIE
5.
DZIEWIĘCIOŁY
6.
FALNIÓW
7.
FALNIÓW WYSIOŁEK
8.
GLINICA
9.
JAKSICE
10. KALINA LISINIEC
11. KALINA RĘDZINY
12. KALINA MAŁA
13. KAMIEŃCZYCE
14. KOMORÓW
15. MIECHÓW
16. PARKOSZOWICE
17. PODLEŚNA WOLA
18. POJAŁOWICE
19. PORADÓW
20. PRZESŁAWICE
21. PSTROSZYCE II
22. PSTROSZYCE I
23. SIEDLISKA
24. SŁAWICE
25. STRZEŻÓW I
26. STRZEŻÓW II
27. SZCZEPANOWICE
28. WIDNICA
29. WIELKI DÓŁ
30. ZAGORZYCE
31. ZAROGÓW
RAZEM
1999
0,2
0,44
0
1,72
0
0,13
0,25
0
1,22
3,77
0,14
1,43
0
0
1,28
0
0
0
0
0,05
0
0
0
0,49
0
1,22
0
0,05
0
0
0,25
12,64
2000
1,07
1,98
0,15
0
0,61
0,61
2
0
1,61
7,32
0,29
2,24
0
0,21
1,03
0,22
0,3
0
1,24
4,27
0,19
0,85
0,19
0,99
1,54
1,07
0,6
0,67
0,2
0
1,497
32,947
ROK
2001
0,33
2,58
0,05
0,81
1,1
0,85
0,2
0,5
1,89
3,58
0
1,2
0,66
0,51
0,55
0,1
0,6
1,7
0,05
1,33
0,1
0,85
0
1,13
1,18
1,07
0,36
0
0,32
0,37
1,64
25,61
2002
0,1
0,3
0
1,22
0,45
0,24
0
0
0,04
1,37
0
0,12
0,52
0
0,57
0
0
0,46
0,7
0,16
0,35
0
0
0,1
0,23
0,37
0
0
0
0
0,85
8,15
2003
0,3
1,28
0,57
0,88
0,38
0
0
0
0,07
1,14
0
0,51
0,14
0,45
0
0,11
0,2
0,05
0,17
0,54
0,33
0,08
0
0,3
0,65
0,13
0
0
0
0,35
1,31
9,94
RAZEM
2
6,58
0,77
4,63
2,54
1,83
2,45
0,5
4,83
17,18
0,43
5,5
1,32
1,17
3,43
0,43
1,1
2,21
2,16
6,35
0,97
1,78
0,19
3,01
3,6
3,86
0,96
0,72
0,52
0,72
5,547
89,287
Jak wynika z powyższej tabeli powierzchnia zalesiana przez właścicieli prywatnych w poszczególnych
miejscowościach gminy Miechów jest bardzo zróżnicowana.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Najmniejszą powierzchnię gruntów zalesionych w ostatnich latach obserwuje się w miejscowościach:
Parkoszowice i Kalina Rędziny (po 0,43 ha w każdej ze wsi). Najwięcej gruntów prywatnych zalesili mieszkańcy
Kaliny Lisiniec – 17,18 ha.
Ogólna liczba powierzchni zalesionej w poszczególnych latach wykazuje również duże zróżnicowanie.
W 2000 r. zalesiono najwięcej gruntów - 32,947 ha, natomiast w roku 2002 powierzchnia zalesiona wynosiła tylko
8,15 ha na terenie całej gminy.
3.2.6.
Wody powierzchniowe.
Na terenie gminy Miechów głównym ciekiem wody powierzchniowej jest rzeka Szreniawa będąca
lewobrzeżnym dopływem rzeki Wisły. Obszar gminy Miechów daje początek mniejszym ciekom wodnym, takim
jak:




rz. Cicha – dopływ Miechówki ze źródłem znajdującym się w miejscowości Pstroszyce,
rz. Kalinka - będąca dopływem Nidzicy ze źródłem znajdującym się w Kalinie Małej,
rz. Miechówka – będąca dopływem rz. Szreniawy ze źródłem w rejonie Parku Miejskiego w Miechowie,
potok Piotrówka - ze źródłem znajdującym się w rejonie wsi Zagaje Zarogowskie.
Znaczny obszar województwa małopolskiego, około 48% powierzchni jest zagrożony powodzią, a w
szczególności południowa część województwa. Gmina Miechów nie jest obszarem o zagrożeniu powodziowym z
uwagi na to, że przez teren gminy nie przebiegają duże rzeki powodujące rozlewiska, jak również nie ma
otwartych zbiorników wodnych.
Pas zagrożenia przeciw powodziowego występuje wokół rz. Miechówki, Szreniawy i Cichej. Koryta tych
cieków wodnych są nieuregulowane z płaskimi dnami. W większości przypadków utrzymanie i regulacja rzek i
potoków w gminie należy do zadań Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie. Jedynie
część rzeki Cichej i Miechówka w granicach administracyjnych Miasta Miechowa należy do zadań Gminy
Miechów. Utrzymanie tych cieków wodnych polega na czyszczeniu i pogłębianiu koryta, usuwaniu tworzących się
zatorów, usuwaniu drzew i krzewów rosnących w korycie rzek lub pasach brzegowych, zwłaszcza z uwagi na
zagrożenie przeciwpowodziowe.
Na terenie gminy Miechów nie notuje się powodzi o szerszym zasięgu (ostatnia większa powódź miała
miejsce w miejscowości Kalina Mała we wrześniu 1995 r.). W przypadku wystąpienia długotrwałych i
intensywnych opadach deszczu, gwałtownych burz i nasilonymi wiatrami oraz szybkich roztopień śniegu mogą
wystąpić miejscowe podtopienia niżej położonych pojedynczych budynków mieszkalnych (piwnic) i
gospodarczych. Do najbardziej tego rodzaju zagrożonych rejonów zaliczyć należy:




rejon ulicy Bema i Szewskiej,
rejon ulicy Drzymały,
rejon ulicy Kilińskiego i Warszawskiej
rejon ulicy Folusz i Kolejowej
W/w rejony są położone w strefie wzmożonej aktywności działalności wód gruntowych.
Na terenie gminy Miechów działa Gminny Zespół Reagowania z siedzibą w UGiM Miechów, który z
dniem 01.01.2002 roku zgodnie z ustawą „O stanie klęsk żywiołowych” przejął zadania Gminno – Miejskiego
Komitetu Przeciwpowodziowego.
W gminie Miechów brak jest dużych zbiorników wód powierzchniowych. Naturalny, niewielki zbiornik
wodny występuje na terenie Parku Miejskiego w Miechowie, który daje początek rzece Miechówce.
W ostatnich latach pojawiło się kilka niewielkich stawów hodowlanych wykonanych sztucznie przez
osoby prywatne i na gruntach prywatnych (między innymi w miejscowościach: Zarogów, Nasiechowice,
Pojałowice, Zagorzyce, Szczepanowice, Pstroszyce, Dziewięcioły i Miechów przy ul. Folusz).
Bardzo modne stało się również wykonywanie niewielkich, przydomowych oczek wodnych, które nie mają
wpływu na kształtowanie stosunków wodnych na tym terenie.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
28
W najbliższych latach planuje się budowę zbiorników rekreacyjnych wodnych w miejscowościach:
 Miechów – „Łąki Majcherskie” - zapis w planach zagospodarowania przestrzennego dla Miasta i Gminy
Miechów,
 Pstroszyce - brak zapisu w planach zagospodarowania przestrzennego dla Miasta i Gminy Miechów.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
3.2.7.
Wody podziemne.
Wg J. Malinowskiego (1991 r.) rejon Miechowa należy do makroregionu środkowoeuropejskiego rejonu
Niecki Miechowskiej. Natomiast na podstawie map Obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP)
w Polsce wymagających szczególnej ochrony, teren Miechowa należy do obszaru, którego wody podziemne
podlegające najwyższej ochronie (ONO), wyższej ochronie (OWO) i zwykłej ochronie (OZO). Wody GZWP
Niecki Miechowskiej są pochodzenia szczelinowego utworów kredy górnej. Należą do wód bardzo czystych i
niewymagających uzdatniania. Wody te są dobrej jakości, średnio twarde lub twarde typu węglanowo wapniowego. Średnia głębokość studni ujmujących wynosi od 50 do 100 m.
W rejonie Miechowa wyróżnia się dwa poziomy wodonośne: czwartorzędowy i kredowy.
Poziom czwartorzędowy.
Poziom wód czwartorzędowych znajduje się w poziomie holoceńskim występującym w wąskich odcinkach
rzecznych i związany jest z aluwiami gliniastymi o współczynniku filtracji K = 2,6x10-5 ÷ 3,7x10-6m/s bądź
miejscami piaszczysto – żwirowymi K=1,5x10-5 - 9x10-4m/s. Na niektórych odcinkach dolin aluwia holoceńskie są
nieprzepuszczalne, a poziom wód w rzekach jest wyższy niż w sąsiednich studniach.
Poziom kredy.
Poziom ten związany jest z występowaniem margli, oraz margli z wczepami krzemionkowymi należącymi
do kredy górnej. Podłożem nieprzepuszczalnym całego kompleksu są iły marglisto – glankonitowe.
Dominującym poziomem użytkowym są wody poziomu górnej kredy. Wydajność tego poziomu
uzależniona jest od stopnia spękania i szczelinowości utworów. Zasilanie wód poziomu kredowego odbywa się w
sposób bezpośredni na wychodniach bądź w sposób pośredni przez utwory czwartorzędowe głównie lessy, gliny
wietrzelinowe i rumosz gliniasty o miąższości od 4,5 do 14,5 m. Wydajność studni jest bardzo zróżnicowana i
wynosi od 8,64 m³/h do 209,1 m³/h. Natomiast kierunek spływu wód podziemnych odbywa się z kierunku
północno-wschodniego na południowo- zachodni.
Zbiorniki wód podziemnych występujących na tym terenie podatne są na zanieczyszczenia
antropogeniczne i dlatego kwalifikują się do najwyższej wysokiej i najwyższej ochrony wód podziemnych. W
strefie tych wód zakazuje się lokalizacji inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz
mogących pogorszyć stan środowiska. Ważna rzeczą z uwagi na typowo rolniczy charakter tego regionu jest
kontrola intensywności produkcji rolnej, a zwłaszcza stosowanych środków ochrony roślin.
Dla ochrony tych wód konieczna jest także likwidacja dzikich wysypisk śmieci oraz uporządkowanie
gospodarki wodno-ściekowej (kontrola sposobów usuwania ścieków bytowych, zwłaszcza z zabudowy
jednorodzinnej).
3.2.8.
Środowisko naturalne.
3.2.8.1
Świat roślin.
Gmina Miechów jest rejonem typowo rolniczym z przeważającą ilością terenów zajętych pod uprawy
rolne i raczej słabo zalesionym w porównaniu z innymi gminami powiatu Miechowskiego i powiatami ościennymi.
Jednak świat roślinny i zwierzęcy jest stosunkowo bogaty i reprezentowany przez liczne gatunki, w tym także
chronione.
Szata roślinna tego terenu jest bardzo urozmaicona z przewagą roślinności murawowej i lasostepu.
W przeciwieństwie do roślin zielnych, których cienkie i mało odporne na złamania łodygi żyją tylko jeden
sezon, drzewa i krzewy są o wiele trwalszą roślinnością. Drewno składające się głownie z ligniny i celulozy, jest
wspaniałym naturalnym materiałem, o wyjątkowej elastyczności i wytrzymałości. Rośliny drzewiaste zajmują
poczesne miejsce wśród otaczającego nas pejzażu. Bez lasów i zadrzewień śródpolnych krajobraz byłby nudny.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
30
Ponadto drzewa to wiele więcej niż zielona dekoracja naszego regionu. Dają cień, natleniają powietrze,
wychwytują kurz, tłumią hałasy, są naturalnym schronieniem dla ptaków i zwierząt. Gmina Miechów jest uboga w
lasy. Przewagę stanowią lasy mieszane, iglasto - liściaste z przewagą następujących gatunków drzew:
Eko-Ekspert S.C., Katowice











Sosna pospolita ( Pinus sylvestris),
Dąb szypułkowy (Quercus robur),
Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea),
Buk zwyczajny (Fagus sylvatica),
Sosna czarna (Pinus nigra),
Jodła pospolita (Abies alba),
Świerk pospolity (Picea abies),
Brzoza brodawkowata (Betula pendula),
Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea),
Grab pospolity (Carpinus betulus),
Wiąz Szypułkowy (Ulmus laevis).
Możemy przyjąć, że las oprócz drzew i krzewów posiada również „najniższe piętro” zwane runem leśnym,
w jego skład wchodzą przede wszystkim rośliny zielne oraz drobne krzewinki.
Na terenie gminy Miechów występuje bogate w szatę roślinną runo leśne wśród, którego zaznaczają się
gatunki objęte ochroną ścisłą lub częściową.
Drugie piętro lasu stanowią krzewy i drobne krzewinki wśród, których największe znaczenie zajmują
następujące gatunki: Borówka czernica – czarna jagoda (Vaccinium myrtillus) rosnąca głównie w lasach
sosnowych i świerkowych, Malina właściwa (Rubus idaeus) tworząca gęste, zwarte zarośla, głównie w lasach,
Jeżyna fałdowana – ostrężyna (Rubus plicatus Weihe et Nees) rosnąca w lasach na zrębach, w zaroślach, przy
drogach i na miedzach.
W gminie Miechów na większości terenów leśnych występuje Konwalia majowa (Convallaria maialis)2,
Zawilec gajowy (Anemone nemorosa) występujący masowo w lasach dębowo-grabowych, Kokoryczka wonna
(Polygonatum odoratum), Czworolist pospolity (Paris quadrifolia), Biedrzeniec mniejszy (Pimponella saxifraga),
Pierwiosnka lekarska (Primula officinalis)2, Barwinek pospolity (Vinca minor)1 zwłaszcza w lasach liściastych
dębowo-grabowych, Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea), Bluszcz pospolity (Hedera helix)1, Dzięgiel
leśny (Angelica silvestris), Kozłek lekarski (Valeriana officinalis), Narecznica samcza (Dryopteris filix-mas),
Zachyłka trójkątna (Phegopteris dryopteris), Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)1, Fiołek polny (Viola
odorata), Jaskier rozłogowy (Ranunculus repens), Jaskier ostry (Ranunculus acer), Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa
belladonna)1.
Na terenach podmokłych oraz nad brzegami cieków wodnych przewagę stanowią następujące gatunki
drzew: Topola euroamerykańska (Populus euramericana), Olsza szara (Alnus incana), Olsza czarna (Alnus
glutinosa), Topola biała (Populus alba), Topola osika (Populus tremula), Wierzba krucha (Salix fragilis), Wierzba
iwa (Salix caprea).
Szlaki komunikacyjne na terenie gminy Miechów obsadzone są w znacznym stopniu zróżnicowanymi
gatunkami drzew. Dominują drzewa liściaste, są tą: Topola biała (Populus alba), Topola osika (Populus tremula),
Klon jawor (Acer pseudoplatanus), Klon zwyczajny (Acer platanoides), Klon jesionolistny (Acero negundo),
Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), Kasztanowiec zwyczajny
(Aesculus hippocastanum).
Na terenie gminy występują również skupiska krzewów zarówno w środowisku naturalnym jak i w
ogrodach przydomowych. W środowisku naturalnym, zwłaszcza nad ciekami wodnymi i w zadrzewieniach
śródpolnych możemy spotkać następujące gatunki krzewów: Róża dzika (Rosa canina) rosnąca głównie na
nieużytkach i miedzach, tworząc zarośla. Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna), Głóg dwuszyjkowy
(Crataegus laevigata), Bez czarny (Sambucus nigra) oraz na terenie wsi: Zarogów, Parkoszowice, Sławice, Kalina
Mała, Bukowska Wola (gm. Miechów) występują naturalne skupiska Jałowca pospolitego (Juniperus communis).
1
2
Rośliny objęte ochroną ścisłą
Rośliny objęte ochroną częściową
1
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
32
W ostatnich kilku latach na terenie gminy wzrosło zainteresowanie rolników zadrzewianiem terenów
rolnych o niskich klasach bonitacyjnych lub o znacznym nachyleniu terenu.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Największe zainteresowanie mają gatunki drzew iglastych, a to: Modrzew europejski (Larix decidua),
Modrzew polski( Larix polonica), Sosna czarna (Pinus nigra), Sosna zwyczajna (Pinus silvestris). Z gatunków
liściastych najczęściej sadzone są: Buk zwyczajny (Fagus sylvatica), Dąb szypułkowy (Quercus robur), Dąb
bezszypułkowy (Quercus petraea), Brzoza brodawkowata (Betula pendula), Jesion wyniosły (Fraximus excelsior),
Klon jawor (Acer pseudoplatanus), Klon zwyczajny (Alcer platanoides).
W otoczeniu domostw najczęściej występują: Świerk kłujący (Picea pungens), Świerk pospolity (Picea
abies), Świerk serbski (Picea omorika), Modrzew europejski (Larix decidua), Modrzew polski (Larix polonica),
Brzoza brodawkowata (Betula pendula), Lipa szerokolistna (Tilia platypollos), Lipa drobnolistna (Tilia cordata),
Topola euroamerykańska (Populus euramericana)Topola biała (Populus alba), Topola osika (Populus tremula),
Klon jawor (Acer pseudoplatanus), Klon zwyczajny (Acer platanoides), Klon jesionolistny (Acero negundo),
Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), Kasztanowiec zwyczajny
(Aesculus hippocastanum).
Wśród krzewów w ostatnim okresie modne stało się sadzenie gatunków, które nie występują w środowisku
naturalnym naszego kraju: żywotniki (Thuja), cyprysiki (chamaecyparis), jałowce (Juniperus).
Bogato przedstawia się również szata roślinna pastwisk, łąk, nieużytków i terenów przydrożnych gminy
Miechów. Nie sposób wymienić wszystkich gatunków występujących na tym terenie. Oprócz traw, które jak
wszędzie stanowią najliczniej występującą grupę roślin, spotykamy tu przede wszystkim: Rdest ptasi (Polygonum
aviceulare), Babka zwyczajną (Plantago maior), Babka lancetowata (Plantago lanceolata), Mniszek pospolity
(Taraxacum officinale), Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium maius), Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica),
Ostrożeń polny (Cirsium arvense), Przytulia właściwa (Galium verum), Wilczomlecz obrotny (Euphorbia
helioscopia), Tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria), Tojeść
rozesłana (Lyesimachia nummularia), Przytulię błotną (Galium palustre), Rdest wężownik (Polygonum bistorta),
Krwawnik pospolity (Achillea millefolium), Marchew zwyczajna (Daucus carota), Koniczynę białoróżową
(Trifolium hybridum), Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis), Krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis),
Oman łąkowy (Inula britannica), rodzaje: Pięciorników (Potentilla), Dziurawców (Hypericum), Świetlików
(Euphrasia), Przywrotników (Alchemilla), Koniczyn(Trifolium).
Jeśli wybierzemy się nad rzekę lub tereny podmokłe najczęściej spotykanymi po drodze roślinami będą:
Trzcina pospolita (Pheragmites communis), Tatarak zwyczajny (Acorus Calamus), Pałka szerokolistna (Typha
latifolia), Pałka wąskolistna (Typha angustifolia), Knieć błotna (Caltha palustris), rodzaj: Firletki (Lychnis),
Szczawie (Rumex), Bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), Wiązówka błotna (Filipendula ulmaria), Rdest
ostrogorzki (Polygonum hydropiper).
Wśród roślin występujących na terenie gminy Miechów występują także rośliny trujące, niektóre dla ludzi
inne tylko dla zwierząt. Do najczęściej spotykanych na tym terenie należą: Bagno zwyczajne (Ledum palustre),
Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium),Blekot pospolity (Aethusa cynapium), Gorczyca polna (Sinapis
arvensis), Gwiezdnica pospolita (Stellaria media), Jaskier rozłogowy( Ranunculus repens), Jaskier ostry
(Ranunculus acer), Kąkol polny (Agrostemma githago), Kopytnik pospolity (Asarum europaeum), Lnica pospolita
(Linaria vulgaris), Miłek wiosenny (Adonis vernalis), Mak polny (Papaver rhoeas), Mydlnica lekarska (Saponaria
officinalis), Bylica piołun (Artemisia absinthium), Rzeżucha łąkowa (Cardamine pratensis), Skrzyp polny
(Equisetum arvense), Szczwół plamist (Conium maculatum), Tobołki polne (Thlaspi arvense), Wilczomlecz
ogrodowy (Euphorbia peplus), Wilczomlecz lancetowaty (Euphorbia esula).
3.2.8.2
Świat zwierząt.
Oprócz bogatej szaty roślinnej porastającej miasto i gminę Miechów, równie ciekawy i urozmaicony jest
świat zwierzęcy. Pomimo tego, że procent lasów występujących na tym terenie jest niezbyt duży występują tu
liczne gatunki łowne zwierząt, które mając dobre warunki siedliskowe i dostępność pokarmu dobrze się
rozmnażają. Przyczynia się do tego także prawidłowo prowadzona gospodarka łowiecka na tym terenie. Zwierzęta
nie są tylko odstrzeliwane, ale także objęte ochroną przez myśliwych, którzy w trudne, mroźne zimy dokarmiają je
oraz chronią przed kłusownikami, przeprowadzając akcje usuwania nielegalnie zakładanych w lasach i na polach
pułapek.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
34
Do gatunków najczęściej spotykanych należą:









Dzik (Sus scrofa Linnaeus),
Sarna (Capreolus capreolus),
Lis (Vulpes vulpes),
Tchórz zwyczajny (Mustella putorius),
Kuna leśna (Martes martes),
Borsuk (Meles meles),
Zając szarak (Lepus europaeus),
Kuna domowa (Martes foina),
Bóbr europejski (Castor fiber) – w ostatnim okresie (około 2 lat) pojawił się w okolicach rzeki Szreniawy
w miejscowości Jaksice.
W okolicach miejscowości Kalina Lisiniec i Zarogów przez okres 2 lat przejściowo pojawiła się para
Łosia (Alces alces) – byk i klępa, które jednak w ubiegłym roku przeniosły się w inne rejony poza teren gminy
Miechów.
Dosyć liczną grupę stanowią także ptaki: Kuropatwa (Perdix perdix), Bażant łowny (Phasianus colchicus),
Krzyżówka (Anas platyrhynchos), Słonka (Scolopax rusticola), Gołąb grzywacz (Columba palumbus), Kwiczoł
(Turdus pilaris), Turkawka (Streptopelia turtur), Jastrząb – Gołębiarz (Accipiter gentilis), Myszołów zwyczajny
(Buteo buteo), Kobuz (Falco subbuteo), Pustułka (Falco tinnunculus).
3.2.9.
Obszary przyrodniczo cenne.
Gmina Miechów należy do Miechowsko – Działoszyckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, który jest
jednym z elementów wielkoprzestrzennych systemów obszarów chronionych, mających za zadanie przywrócenie i
trwałe zachowanie stanu równowagi ekologicznej. Jako główne zadanie ochrony tego obszaru jest przywrócenie
pierwszego i drugiego stopnia czystości wszystkich rzek biorących tu swój początek. Z uwagi na mały procent
lesistości tego obszaru wskazane byłyby nasadzenia i zalesienia wszystkich nieużytków, co wpłynęłoby dodatnio
na zabezpieczenie fitomelioracyjne terenów zagrożonych silną zboczową erozją wodną.
W gminie Miechów występuje jeden rezerwat przyrody „Złota Góra” w obrębie wsi Jaksice, leśnictwo:
Sosnówka, Nadleśnictwo: Miechów, gdzie objęta jest ochroną występująca tam murawowa roślinność stepowa.
Rezerwat obejmuje powierzchnię 4,24 ha.
Rezerwat ścisły „Złota Góra” został utworzony w 1922 roku. Pierwotnie nosił nazwę „Jaksice”. Po II
wojnie światowej, od 1948 roku chroniony był na podstawie wpisu do Wojewódzkiego Rejestru Przyrody pod
pozycją 81/6. Na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z 7 kwietnia 1949 r. Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i
Przemysłu Drzewnego z dnia 19.02.1955 r. teren ten został uznany za Rezerwat Przyrody.
Celem ochrony rezerwatowej jest zachowanie stanowiska roślinności kserotermiczne, zarośla, oraz lasy –
zbiorowiska gradowe.
Osiągniecie celu ochrony rezerwatowej jest możliwe poprzez czynną i systematyczną ochronę powierzchni
występowania wymienionych zespołów, głównie przez zahamowanie procesu sukcesji na murawach i w zaroślach,
których istnienie uwarunkowane jest antropogeniczne oraz działania zmierzające do odtwarzania na wskazanych
powierzchniach zespołów muraw i zarośli, które tam w przeszłości istniały.
Na terenie rezerwatu występują rośliny podlegają całkowitej ochronie gatunkowej:










Barwinek pospolity – Vinca minor L.,
Wawrzynek wilczełyko – Daphne mezereum L.,
Zawilec wielkokwiatowy - Anemone sylvestris L.,
Miłek wiosenny – Adonis vernalis L.,
Len złocisty – Linum flavum L.,
Dziewięćsił bezłodygowy – Carlina acaulis L.,
Ostrożeń pannoński – Cirsium pannonicum (L.fil.) Link.,
Lilia złotogłów – Lilium martagon L.,
Obuwik pospolity – Cypripedium calceolus L.,
Storczyk kukawka – Orchis militaris L.,



Podkolan biały – Platanthera bifolia L. C. M. Richard,
Kruszczyk szerokolistny – Epipactis helleborine (L.) Crantz,
Buławnik wielkokwiatowy – Cephalanthera damasonium (Miller) Druce,
Eko-Ekspert S.C., Katowice

Buławnik mieczolistny – Cephalanthera.
3.2.10.
Pomniki Przyrody.
W gminie i mieście Miechów istnieją także pomniki przyrody żywej oraz nieożywionej. Przyroda
nieożywiona jest podstawowym komponentem środowiska geograficznego. Składają się na nią: podłoże
geologiczne, rzeźba terenu, warunki klimatyczne, rzeki, jeziora i wody podziemne, a także pokrywa glebowa.
Wszystkie te elementy ulegają stałym zmianą. Mogą na nie wpływać globalne, regionalne zmiany klimatu, lokalne
procesy tektoniczne, a nawet działalność człowieka. Jednym z najważniejszych komponentów przyrody
nieożywionej każdego obszaru jest jego rzeźba terenu i budowa geologiczna. Te dwa czynniki, w powiązaniu z
klimatem sterują całym środowiskiem przyrodniczym. Decydują o spływie wód powierzchniowych, jakości i
zasobach wód gruntowych, różnicują warunki mikroklimatyczne i wpływają na charakter pokrywy glebowej oraz
szaty roślinnej danego terenu.
Na terenie gminy Miechów Pomniki Przyrody ożywionej to przede wszystkim pojedyncze egzemplarze
bądź grupy drzew, przyrodę nieożywioną reprezentują liczne źródła.
Tabela nr 6.Pomniki przyrody ożywionej na terenie gminy i miasta Miechów.
Lp. Nazwa obiektu
Lokalizacja
Data
utworzenia
Podstawa
prawna
3. Lipa
4. Dąb
5.
Grupa drzew
wielogatunkowa
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
Właściciel/adres
Skarb państwa
Zarządca: UGiM
12.08.1993 r.
Miechów
Dąb szypułkowy o wys. ok. 20 m
Rozp. Woj.
Władający:
śred. pnia na wys. 130 cm – 1,19 m
Kiel. Nr 8/93
Starostwo
Powiatowe Miechów
Pojałowice – na skraju
27.12.1986 r.
Skarb Państwa
Dwa dęby o obw. pni na wys. 130 cm
lasu, na S od wsi po obu Dz. Urz. Woj.
Zarządca:
– około 350 cm i 430 cm i wys. – 15
stronach drogi polnej
Kiel.
Nadleśnictwo
m i 12 m
wchodzącej w las
Nr 26/86
Miechów
Podwójna Lipa tzn. mająca dwa pnie
27.12.1986 r. wyrastające z jednego korzenia.
Pojałowice
koło
Dz. Urz. Woj. Obwody pni na wys. 1,3 m – 330 cm i Parafia Rzym. – Kat.
kapliczki, ok. 8 km na
Kiel.
320 cm, wys. jednego z drzew – ok. w Pojałowicach
ESE od Miechowa
Nr 26/86
20 m, drugi mniejszy pień ułamany na
wys. 8 m.
Nasiechowice – na skraju
05.05.1971 r.
Skarb Państwa
lasu, przy pomniku ofiar
Uw
K-OW Dąb o obw. pnia na wys. 130 cm –
Zarządca:
hitlerowskich, na skraju
WRLiS
op- 390 cm, wys. 20 m, ok. 300 lat
Nadleśnictwo
drogi Miechów
8311/37/71
Miechów
-Nasiechowice
Kasztanowiec o obw. na wys. 1,30 m
– 3,20 m, wys. 22 m,
12.08.1993 r. Kasztanowiec o obw. na wys. 1,30 m
M i P Flisowie
Poradów
-otoczenie Rozp. Woj.
– 2,15, wys. 18 m,
Ul. Jagiellońska 9,
dworku
Kiel.
Lipa o obw. na wys. 1,30 m – 4,40 m,
32-200 Miechów
Nr 8/93
wys. 21 m,
Klon o obw. na wys. 1,30 m – 3,15,
wys. 20 m.
Miechów -naprzeciw
wejścia do Parku
1. Dąb szypułkowy
Miejskiego,
ul. Racławicka
2. 2 Dęby
Opis obiektu
36
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
Tabela nr 7.Pomniki Przyrody nieożywionej na terenie gminy i miasta Miechów.
Nazwa
Lp.
obiektu
Lokalizacja
Data
utworzenia
Podstawa
prawna
1. Źródło
Przesławice – ok. 5 km na S
od Miechowa na polach
uprawnych tuż przy torach
kolejowych (po E stronie
torów)
Źródło
2. „Spod
Młyna”
Kamieńczyce –
Przy drodze publicznej z
02.10.1987 r.
Miechowa do przystanku
Zarz. nr 23/87
kolejowego w
Dz. Urz. Woj.
Kamieńczycach obok staregoKiel.
młyna
3. Źródło
Biskupice - przy drodze z 02.10.1987 r.
Jaksic do części Biskupic, Zarz. nr 23/87
leżącej na prawym brzegu rz.Dz. Urz. Woj.
Szreniawy.
Kiel
Biskupice - ok. 3 km na SW
Źródło
od Miechowa, na prawym
4. „Spod
brzegu rz. Szreniawy w
jabłonki” skarpie drogi z Biskupic do
Jaksic
02.10.1987 r.
Zarz. Nr 23/87
Dz. Urz. Woj.
Kiel.
02.10.1987 r.
Zarz. nr 23/87
Dz. Urz. Woj.
Kiel
5. Źródło
Biskupice – około 3 km na
02.10.1987 r.
SW od Miechowa, na terasie
Zarz. nr 23/87
zalewowej rz. Szreniawy
Dz. Urz. Woj.
obok drogi z Biskupic do
Kiel
Jaksic, po N stronie rzeki
6. Źródło
02.10.1987 r.
Sławice ok. 5 km na SW od
Zarz. nr 23/87
Miechowa, w dolinie rz.
Dz. Urz. Woj.
Piotrówki
Kiel
Opis obiektu
Właściciel/
adres
W zboczu doliny, cofnięta przez erozję
wsteczną, utworzona jest nisza, której
ścianki o wys. ok. 3,5 m, obramowują
zagłębienia wypełnione wodą. Widoczne są Stanisław Idzik
3 wypływy. Źródło typu: podzboczowe,
Przesławice 6
podpływowe, szczelinowe. Z rozlewiska
strugą szer. ok. 1 m spływa woda wzdłuż
nasypu kolejowego do koryta rz. Szreniawy.
Wypływ usytuowany na kontakcie margli
budujących zbocza ze słabo
Współwłasność:
przepuszczalnymi aluwiami terasy
J. Krawiec Siedliska
Szreniawy. Część starego ponad 100 23,
letniego młyna stoi na źródle. Źródło typu: M. i J. Krawiec
podzboczowe, spływowo-podpływowe,
Kamieńczyce 11
szczelinowe
Formą wypływu jest znacznych rozmiarów
misa, położona na terasie zalewowej
Katarzyna Grządziel
Szreniawy, u podnóża zbocza marglowego. Biskupice 52,
Woda podpływa przez warstwę osadów
Spadkobiercy: Nowak,
aluwialnych, powodując pulsowanie. Źródło Kowalski
typu: trasowe, podpływowe.
Woda wypływa na odcinku kilkunastu
metrów ze szczelin spod marglowego
zbocza, dokładnie na kontakcie zbocza ze
słabo przepuszczalnymi aluwiami terasy
Elżbieta Gas
zalewowej Szreniawy. Woda tworzy strugę Biskupice 11
szerokości ok. 3 m. Źródło typu:
podzboczowe, spływowo –podpływowe,
szczelinowe.
Źródło znajduje się w strefie kontaktu terasy
zalewowej Szreniawy ze stromo nachylonym
zboczem. Na długości ok. 10 m, wzdłuż
Teresa Kurbiel
skalnej szczeliny, następuje intensywny
Biskupice 39
wypływ wody o charakterze wylewu. Źródło
typu: podzboczowe, spływowopodpływowe, szczelinowe.
Woda wypływa w obrębie misy o średnicy
ok. 25 m, wgłębionej w terasę Piotrówki.
L. Ganciarz, S.
Szerokie dno doliny ma charakter padołu.
Nawrot
Promieniście wokół misy znajduje się szereg
Sławice 34
mniejszych wypływów. Źródło typu:
trasowe, podpływowe.
3.3.
Stan i ocena środowiska w gminie i mieście Miechów.
3.3.1.
Powietrze atmosferyczne.
Gmina Miechów jest gminą typowo rolniczą. Na jej terenie zlokalizowanych jest niewiele obiektów
przemysłowo – usługowych, które powodowałyby zanieczyszczenia powietrza poprzez emisję pyłów i gazów.
Największy udział w zanieczyszczaniu powietrza ma niska emisja z lokalnych źródeł ciepła, zarówno z kotłowni
obiektów usługowych, komunalnych oraz z kotłowni znajdujących się w indywidualnych budynkach
mieszkalnych, co wyraźnie odzwierciedla się w okresie grzewczym.
Kotłownie, które mają największy udział w emisji zanieczyszczeń do atmosfery znajdują się na terenie
miasta Miechów, należą do nich:
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Tabela nr 8.Zestawienie kotłowni lokalnych
o mocy cieplnej powyżej 50 kW w mieście Miechów.
Lp.
Lokalizacja
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
2
Północna Pierzeja Rynku, Rynek
Kotłownia, Skorupki 4
Kotłownia przy pawilonie handlowym, osiedle XXX – lecia
Kotłownia przy budynku Lecznicy Zwierząt i ARiMR, ul. Konopnickiej 23
Kotłownia, ul. Racławicka 10b
Urząd Poczty i Telekomunikacji, pl. Kościuszki 1
Stacja Sanitarno – Epidemiologicznej, ul. Konopnickiej 6
Centrum Pomocy Społecznej Caritas., ul. Szpitalna 1
Centrum Pomocy Społecznej – Hospicjum, ul. Szpitalna 5
Biblioteka Publiczna, pl. Kościuszki 1a
Bank Spółdzielczy, Rynek 12
Przedszkole, ul. Jagiellońska 23
Medyczne Studium Zawodowe, ul. Sobieskiego 8
Zespół Szkół Mechanicznych, ul. B. Prusa 2
Liceum Ekonomiczne, ul. Racławicka 25
Liceum Ogólnokształcące, ul. Konopnickiej 2
Zespół Szkół Rolniczych, ul. Piłsudskiego 23
Przedszkole, ul. Konopnickiej 4
Szkoła Podstawowa, ul. Konopnickiej 13
Przedszkole, ul. Powstańców 13
Bursa Szkolna, ul. Sienkiewicza 27 a
Dom Nauczyciela, ul. Sienkiewicza 20
Kawiarnia „Parkowa”, ul. Konopnickiej 6
Międzywojewódzka Usługowa Spółdzielnia Inwalidów, ul. Konopnickiej 17
Schronisko dla Bezdomnych, ul. Konopnickiej 11
26
Dom Spokojnej Starości BETANIA, ul. Skorupki 19
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy, Rynek 1
Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy, ul. Racławicka
Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy, ul. Kolejowa
PRIMA AUTO, ul. Racławicka 26
Miechowski Dom Kultury, ul. Racławicka 12
Kino GRYF, ul. Racławicka 10 b
Komenda Powiatowa Policji, ul. B. Prusa 3
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjno-Drogowych, ul. Racławicka 1
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjno-Drogowych, ul. Racławicka 41 b
Centrala Nasienna, ul. Topolowa 3
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc”, pl.. Kościuszki 7
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc”, ul. Topolowa
Spółdzielnia Remontowo-Montażowa, ul. Topolowa 5
Przedsiębiorstwo Zagraniczne „GALLECH”, ul. Racławicka 31
Wojewódzki Zakład Weterynaryjny, ul. Konopnickiej 23
Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej, ul. Racławicka 20
Dom Pomocy Społecznej, ul. Warszawska 49 a
Zarząd Dróg Powiatowych, ul. Warszawska 9
Zarząd Dróg Powiatowych, ul. Warszawska 11
46
Dróżdż Stanisław –wł. prywatny ul. Racławicka 49
47
48
49
50
51
Liga Obrony Kraju ul. Podzamcze 40
„NORTHSTAR” II sp. z o.o., ul. Prusa 1
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Mickiewicza 10
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Racławicka 4
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Targowa 2
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
Moc
zainstalowana,
Paliwo
kW
3
4
440
węgiel kamienny
340
miał węglowy
160
miał węglowy
60
węgiel kamienny
50
olej opałowy
185
olej opałowy
104,4
olej opałowy
115
olej opałowy
72
olej opałowy
48
olej opałowy
80
olej opałowy
190
węgiel kamienny
1 058
węgiel kamienny
1 280
węgiel kamienny, koks
214
węgiel kamienny, koks
986
koks
52
węgiel kamienny, koks
116,3
Koks
600
węgiel kamienny
160
olej opałowy
204,6
węgiel kamienny, koks
121
węgiel kamienny, koks
50
węgiel kamienny
270
węgiel kamienny
72
olej opałowy
węgiel kamienny, koks,
miał węglowy
138,4
węgiel kamienny, koks
160
węgiel kamienny
138,4
węgiel kamienny, koks
930,4
węgiel kamienny, koks
148,8
węgiel kamienny, koks
288,4
węgiel kamienny, koks
80
koks
160
olej opałowy
600
węgiel kamienny, koks
węgiel kamienny, koks
568
węgiel kamienny
węgiel kamienny
200
węgiel kamienny
115
miał węglowy
102,3
węgiel kamienny
160
węgiel kamienny
520
węgiel kamienny, koks
52
węgiel kamienny, koks
143
olej opałowy
węgiel kamienny, koks
olej opałowy
50
węgiel kamienny
52
olej opałowy
51
węgiel kamienny
84
węgiel kamienny
112
węgiel kamienny
38
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Piłsudskiego 21
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Sienkiewicza 24
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Krótka
Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Pęckowskiego
Urząd Skarbowy, ul. Daneckiej 1
Bank Przemysłowo Handlowy, ul. Sienkiewicza 16
Spółdzielnia Pracy „MIECHOWITA”, ul. Racławicka 6
Spółdzielnia Pracy „MIECHOWITA”, ul. Racławicka 58
Sąd Rejonowy, Pl. Kościuszki
Zespół Opieki Zdrowotnej – Szpital, ul. Szpitalna 3
Budynki mieszkalne ZOZ, ul. Powstańców 23-27
Parafia Rzymsko-Katolicka, ul. Warszawska 1
Parafia Rzymsko-Katolicka, ul. Warszawska 1
65
Firma Przewozowo-Handlowa „MASTER” s.c., ul. Komorów 1
66
Lasy Państwowe, osiedle Kolejowe
67
Szkoła Podstawowa Nr 2, osiedle Sikorskiego
68
Spółdzielnia Mleczarska, ul. Prusa 5
53
106
53
120
98
163
80
288
4 900
781
150
50
121
360
590, w tym:
280
230
60
900
węgiel kamienny
węgiel kamienny
węgiel kamienny
węgiel kamienny
gaz propan
węgiel kamienny
węgiel kamienny, koks
węgiel kamienny, koks
koks
gaz ziemny
włączone do systemu 61
energia elektryczna
olej opałowy
olej opałowy, energia
elektryczna
miał węglowy
węgiel kamienny, koks
pompy ciepła
gaz propan -butan
węgiel kamienny, koks
Tabela nr 9.Charakterystyka techniczna kotłowni na Osiedlu Sikorskiego
administrowanych przez ZGK w Miechowie
Kotłownia Typ kotłów
Paliwo
KW-GR-350
RUMIA
KMR-350
Węgiel
K–1
Razem K - 1
K–2
KW-GR-350
RUMIA
KMR-350
Węgiel
Razem K - 2
K–3
KMR-470
Razem ZGK
Węgiel
Węgiel
Moc osiągalna MW
Moc
Moc
Moc
Produkcja Sprzedaż
Ilość
W tym
kotła
zainstalowana
zamówiona ciepła
ciepła
szt.
Ogółem potrzeby
MW
MW
MW
GJ
GJ
własne
0,35
2
0,70
0,53
2
1,06
0,35
2
0,70
-
6
2,46
0,35
0,53
0,35
2
2
2
0,70
1,06
0,70
-
6
2,46
0,47
-
4
16
1,88
6,80
1,36
0,09
1,27
13 016
12 534
1,56
1,20
4,12
0,09
0,07
0,25
1,47
1,13
3,87
12 564
9 040
34 620
12 082
8 665
33 281
Tabela nr 10.Charakterystyka techniczna kotłowni na Osiedlu XXX – lecia
administrowanych przez ZGK w Miechowie.
Kotłownia Typ kotłów
Paliwo
Budynek
XXXEca – IV
Koks
lecia 6
Pawilon,
rok
KW-GR-80 Węgiel
budowy
1971
Razem ZGK
Moc osiągalna
Moc
Moc
MW
Moc
Produkcja Sprzedaż
Ilość
kotła
zainstalowana
ciepła
W tym zamówiona ciepła
szt.
MW
MW
Ogółem potrzeby
MW
GJ
GJ
własne
0,465
4
1,86
1,39
-
1,19
7 993
6 875
0,08
2
0,16
0,07
-
0,06
444
412
2,02
1,46
-
1,25
8 437
7 287
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Tabela nr 11.Charakterystyka techniczna kotłowni w rejonie Jagiellońska – Szpitalna administrowanych
przez ZGK w Miechowie.
Kotłownia
Jagiellońska 20
Moc osiągalna
Moc
Moc
MW
Moc
Produkcja Sprzedaż
Ilość
Typ kotłów Paliwo kotła
zainstalowana
ciepła
W tym zamówiona ciepła
szt.
MW
MW
Ogółem potrzeby
MW
GJ
GJ
własne
Olej
Buderus
0,74 2
1,48
0,95
0,90
8 108
7 427
opałowy
Dom Złotej Jesieni
Eca- IV
Koks 0,465
Jagiellońska 19
Razem ZGK
Viessmann
gaz
Kotłownia szpitalna Turbomat RN0,98
ziem.
MD
Viessmann
gaz
Paromat
1,75
ziem.
Triplex
Razem kotłownia szpitalna
4
1,86
0,96
-
0,87
7 138
6 656
6
3,34
1,91
-
1,77
15 246
14 083
2
1,96
1,96
2
3,50
3,50
5,46
5,46
17470
2,430
14888
32358
Wymienione kotłownie to w przeważającej części kotłownie węglowe, takie również przeważają w
indywidualnych gospodarstwach domowych, a jak wiadomo węgiel jest źródłem energii, który przy spalaniu
wydziela duże ilości pyłów, dwutlenku węgla i siarki do powietrza atmosferycznego. W ostatnich latach na terenie
gminy zaczęto zastępować tradycyjne kotłownie węglowe piecami wykorzystującymi alternatywne źródła energii.
W gminie zainstalowano dotychczas dwie pompy ciepła (Gimnazjum nr 1 w Miechowie i blok mieszkalny na oś.
XXX-lecia w Miechowie).W najbliższym okresie planuje się zainstalowanie dodatkowo dwóch następnych pomp
ciepła w szkołach podstawowych na terenach wiejskich.
Jako źródło energii cieplnej zaczęto także wykorzystywać gaz (propan-butan, gaz ziemny). Kotłownie
takie zainstalowane są w:
 Urzędzie Skarbowym w Miechowie przy ul. Daneckiej 1,
 Szpitalu św. Anny w Miechowie, budynku mieszkalnym ZOZ i 3 blokach Spółdzielni Młodzieżowej przy
ul. Powstańców 23-27,
 Domu Kombatanta przy ul. Szpitalnej 1a,
 Kotłowni ZGK przy ul. Jagiellońskiej 20.
Zauważa się również bardzo duże zainteresowanie wykorzystaniem gazu propan-butan w piecykach
instalowanych w indywidualnych gospodarstwach domowych do ogrzewania wody.
Znaczący udział w emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ma ruch samochodowy.
Przez gminę Miechów przebiega międzynarodowa trasa E-77 (Chyżne - Kraków - Warszawa - Gdańsk)
oraz droga wojewódzka nr 783 Olkusz - Skalbmierz, które stanowi dogodne połączenie z Górnym Śląskiem.
Usytuowanie tych tras wpływa dodatnio na łatwiejsze połączenie gminy z głównymi ośrodkami życia
gospodarczo-kulturalnego kraju (Kraków, Kielce, Warszawa, Katowice), niekorzystnie zaś wpływa na stan
zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w tym regionie.
Jak wynika ze statystyk z roku na rok przybywa ilość samochodów poruszających się po drogach, niestety
stan techniczny tychże samochodów niejednokrotnie jest zły, co powoduje zwiększone ilości gazów dostających
się do powietrza.
Pomimo, że gmina Miechów jest rejonem rolniczym z małą ilością zakładów przemysłowych znaczącym
źródłem zanieczyszczeń są zanieczyszczenia pochodzące z poza regionu, tj. aglomeracji śląskiej i krakowskiej.
3.3.1.1
Ocena jakości powietrza.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
40
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
Ocena jakości powietrza atmosferycznego na terenie gminy i miasta Miechów, podobnie jak w pozostałych
regionach kraju, opiera się na pomiarach stężeń zanieczyszczeń występujących w powietrzu, wykonywanych w
stacjach pomiarowych automatycznych, bądź manualnych. Na terenie miasta Miechów zainstalowana jest stacja
manualna Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie zlokalizowana na ul. Ks. Skorupki 5 w
Miechowie.
Stan jakości powietrza jest jednym z najbardziej zmiennych stanów środowiska. W dużym stopniu zależy
od chwilowych emisji ze źródeł lokalnych oraz od wielkości migracji gazów i pyłów z poza regionu.
Pomiary stężenia: pyłu zawieszonego, dwutlenku siarki i dwutlenku azotu przeprowadzonych w punkcie
pomiarowym w Miechowie mierzone w [µg/m3] przedstawiają się następująco:
 w sezonie grzewczym
 poza sezonem grzewczym
 roczne
SO2
NO2
25
4
14
26
18
22
Pył zawieszony
66
10
38
W okresie grzewczym (zimowym) pomiary wykazały 51 przypadków przekroczeń stężeń dopuszczalnych
powiększonych o margines tolerancji stężenia pyłu (PM10) w okresie 24 godzin.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 28.04.1998 r.
w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355) dopuszczalna wartość stężenia
SO2 i NO2 wynosi w skali roku 40 [µg/m3], natomiast dopuszczalne stężenie pyłu zawieszonego wynosi
50 [µg/m3].
Porównując stężenia występujące na terenie miasta do dopuszczalnych stężeń substancji w powietrzu określonych
w w/w Rozporządzeniu, można zauważyć, że w sezonie grzewczym dochodzi do przekroczenia pyłu zawieszonego
Zgodnie z art. 89 ust 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62 poz. 627 z
późn. zmianami) wojewoda co roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie (powiecie),
a następnie dokonuje klasyfikacji stref, w których poziom:
 choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji,
 choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym
powiększonym o margines tolerancji,
 substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego.
Obowiązujące obecnie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w
powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz.
796) określa dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia i ochronę roślin
zgodnie z poniższymi tabelami.
Tabela nr 12.Wartości kryterialne do klasyfikacji stref dla terenu kraju
ze względu na ochronę zdrowia.
Dopuszczalny
Dopuszczalny poziom Dopuszczana częstość
Wartość
poziom
substancji w powietrzu
przekroczenia
Okres uśredniania
marginesu
Substancja
substancji w
powiększony o margines
dopuszczalnego
wyników pomiaru
tolerancji w
powietrzu
tolerancji za rok 2002
poziomu w roku
roku 2002
[μg/m3]
[μg/m3]
kalendarzowym
Benzen
rok kalendarzowy
5
5
10
jedna godzina
200
80
280
18 razy
Dwutlenek azotu
rok kalendarzowy
40
16
56
jedna godzina
350
90
440
24 razy
Dwutlenek siarki
24 godziny
150
0
150
3 razy
Ołów
rok kalendarzowy
0,5
0,3
0,8
Ozon
8 godzin
120
0
120
60 dni*
24 godziny
50
15
65
35 razy
Pył zawieszony PM10
rok kalendarzowy
40
4,8
44,8
Tlenek węgla
8 godzin
10000
6000
16000
* Liczba dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym, uśredniona w ciągu ostatnich 3 lat. Jeżeli brak jest
wyników pomiarów z 3 lat, podstawę klasyfikacji mogą stanowić wyniki z dwóch lub jednego roku z okresu 2000-2002.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Tabela nr 13.Wartości kryterialne do klasyfikacji stref dla terenu kraju
ze względu na ochronę roślin.
Substancja
Tlenki azotu*
Dwutlenek siarki
Ozon (AOT40)
Okres uśredniania wyników pomiarów
rok kalendarzowy
rok kalendarzowy
okres wegetacyjny (1V-31VII)
Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu
40 m g/m3
40 m g/m3
24000 m g/m3
* suma dwutlenku azotu i tlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu
W tabeli nr 15 przedstawiono w skrócie zasady zaliczenia strefy (powiatu) do określonej klasy (A, B, C), które
zależy od stężeń zanieczyszczeń występujących na ich obszarze i wiąże się z określonymi wymaganiami, co do
działań na rzecz poprawy jakości powietrza.
Tabela nr 14.Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia,
uzyskanych w pierwszej rocznej ocenie jakości powietrza,
dla przypadków gdy jest określony margines tolerancji.
Poziom stężeń
Nie przekraczający wartości dopuszczalnej*
Powyżej wartości dopuszczalnej* lecz nie
przekraczający wartości dopuszczalnej
powiększonej o margines tolerancji
Klasa strefy
Wymagane działania
A
brak
 określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych
B

Powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o
margines tolerancji*
C


Możliwość przekroczenia wartości dopuszczalnej
powiększonej o margines tolerancji* na
niektórych obszarach, ocena dla tych obszarów
oparta na podstawach uznanych za
niewystarczające do zaliczenia strefy do klasy C
(do opracowania POP)
B/C

określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych
oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines
tolerancji
opracowanie programu ochrony powietrza POP
określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych
oraz potencjalnych obszarów przekroczeń wartości
dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji
(uzyskanych w oparciu o dostępne „niewystarczająco
pewne”, lecz wstępnie zaakceptowane, dane i metody)
przeprowadzenie dodatkowych badań w celu
potwierdzenia potrzeby (lub braku potrzeby) działań na
rzecz poprawy jakości powietrza (opracowania POP)
* z uwzględnieniem dozwolonych częstości przekroczeń określonych w RMŚ w sprawie dopuszczalnych poziomów
Powiat Miechowski, zgodnie z klasyfikacją dla kryteriom ochrony zdrowia, został wstępnie zaliczony w
2002 r. do klasy C (wymagających POP) z uwagi na ponadnormatywne 24-godz. stężenie pyłu, rozumiane jako pył
PM10 w okresie zimowym (zarejestrowano 51 przypadków przekroczenia stężeń dopuszczalnych powiększonych
o margines tolerancji). Pozostałe stężenia substancji w powietrzu klasyfikują Powiat Miechowski do klasy A.
Zgodnie z klasyfikacją dla kryterium ochrony roślin, Powiat Miechowski został w 2002 r.
zakwalifikowany do klasy A.
Z uwagi na fakt, że stacja pomiarowa WIOŚ badająca stan powietrza znajduje się w Miechowie należy
przypuszczać, że dane przedstawiane przez Wojewodę, a odnoszące się do Powiatu Miechowskiego, są najbardziej
miarodajne w odniesieniu do gminy Miechów.
3.3.1.2
Problemy ochrony powietrza w gminie Miechów.
Gmina Miechów jest gminą typowo rolniczą z niewielką ilością obiektów przemysłowo – usługowych,
powodujących zanieczyszczenie powietrza przez emisję pyłów i gazów. Jako główne źródło zanieczyszczenia
powietrza atmosferycznego należy wymienić tzw. niską emisję z lokalnych źródeł ciepła, zarówno z kotłowni
obiektów usługowych i komunalnych jak i kotłowni znajdujących się w indywidualnych budynkach mieszkalnych.
Świadczy o tym fakt, że znacznie wyższe stężenia dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego występują w sezonie
grzewczym niż w okresie letnim.
Mając na względzie poprawę tej sytuacji w najbliższych latach gmina planuje przedsięwzięcia związane z
wymianą źródeł grzewczych na niskoemisyjne bądź związane z wykorzystaniem źródeł energii odnawialnej. Do tej
pory na terenie gminy zainstalowano 2 kotłownie wykorzystujące pompy ciepła do ogrzewania budynku
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
42
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
gimnazjum oraz bloku mieszkalnego na terenie miasta Miechowa. W najbliższej przyszłości planuje się założenie
jeszcze 2 kolejnych pomp ciepła w budynkach szkół podstawowych na terenach wiejskich. Ponadto w chwili
obecnej pracuje już w budynku jednorodzinnym w miejscowości Brzuchania piec c.o. wykorzystujący jako źródło
energii ziarno owsa. Na podobne urządzenia oczekuje kilkadziesiąt kolejnych rodzin z terenów wiejskich.
Przedsięwzięcie to ma być zrealizowane w najbliższych kilku miesiącach.
Kolejnym krokiem zmierzającym do poprawy stanu powietrza atmosferycznego jest rozpoczęta przez
gminę akcja rozprowadzania kolektorów słonecznych wykorzystywanych do ogrzewania wody. Chęć
zainstalowania takich urządzeń zgłosiło kilkadziesiąt osób z terenu gminy Miechów.
3.3.2.
Hałas.
Dopuszczalne poziomy hałasu emitowanego do środowiska określa rozporządzenie Ministra Ochrony
Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku (Dz.U. Nr 66 poz. 436). Rozporządzenie, zostało wydane na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia
1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (tj. Dz.U. z 1994 r. Nr 49 poz. 196 z późniejszymi zmianami).
Dla Miasta i gminy Miechów wg w/w rozporządzenia i przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu i źródeł
hałasu dopuszczalnego, poziom hałasu emitowanego do środowiska określa poniżej przedstawiona tabela,
stanowiąca część tabeli będącej załącznikiem do cytowanego rozporządzenia.
Tabela nr 15.Dopuszczalny poziom hałasu w zależności od jego źródła
i przeznaczenia terenu.
Lp.
Przeznaczenie terenu
a. Tereny wypoczynkoworekreacyjne poza miastem
b. Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
c. Tereny zabudowy związanej ze
stałym lub
wielogodzinnym pobytem dzieci i
młodzieży
d. Tereny domów opieki
e. Tereny szpitali w miastach
a. Tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego
b. Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
z usługami rzemieślniczymi
c. Tereny zabudowy zagrodowej
2
3
Dopuszczalny poziom hałasu
wyrażony równoważnym poziomem dźwięku A [dB]
drogi lub linie kolejowe*)
pozostałe obiekty i grupy źródeł hałasu
pora dnia pora nocy – pora dnia – przedział
przedział
pora nocy – przedział
przedział czasu
czasu odniesienia
czasu
czasu odniesienia równy
odniesienia
równy 8 najmniej
odniesienia
1 najmniej korzystnej
równy 8
korzystnym godzinom
równy 16
godzinie nocy
godzinom
dnia
godzinom
55
45
45
40
55
45
45
40
55
45
45
40
55
55
45
45
45
45
40
40
60
50
50
40
60
50
50
40
60
50
50
40
Tabela nr 16.Tabela 16 Dopuszczalny poziom hałasu dla linii elektroenergetycznych.
Lp.
1
Przeznaczenie terenu
b. Tereny szpitali, domów opieki,
zabudowy związanej ze stałym lub
wielogodzinnym pobytem dzieci i
młodzieży
Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważny poziom dźwięku A
[dB]
linie elektroenergetyczne
pora dnia – przedział czasu
pora nory - przedział czasu
odniesienia równy 16 godzinom
odniesienia równy 8 godzinom
45
Eko-Ekspert S.C., Katowice
40
2
a. Tereny zabudowy mieszkaniowej
jedno- i wielorodzinnej oraz zabudowy
zagrodowej
b. Tereny wypoczynkowo-rekreacyjne
poza miastem
50
45
50
45
Na terenie gminy Miechów brak jest dużych zakładów, które na skutek emisji hałasu oddziaływałyby
szkodliwie na otoczenie.
Niewielkim problemem dla najbliższego sąsiedztwa może być emisja hałasu z zakładów rzemieślniczych,
usługowych i produkcyjnych zlokalizowanych na terenach zabudowy mieszkaniowej. Częstym przypadkiem jest
wzrost uciążliwości związany z rozwojem działalności lub zmianą jej profilu i jest głównie uzależniony od
indywidualnych odczuć mieszkańców sąsiadujących z takimi zakładami. Brak jest danych dotyczących poziomu
hałasu wprowadzanego do środowiska przez źródła przemysłowe zlokalizowane na terenie gminy Miechów.
Największy wpływ na klimat akustyczny gminy Miechów ma hałas komunikacyjny, którego źródłem jest
ruch drogowy. Znaczący udział w emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ma ruch samochodowy.
Przez gminę Miechów przebiega międzynarodowa trasa E-77 (Chyżne – Kraków – Warszawa - Gdańsk)
oraz droga wojewódzka nr 783 Olkusz - Skalbmierz, które stanowi dogodne połączenie z Górnym Śląskiem.
Usytuowanie tych tras wpływa dodatnio na łatwiejsze połączenie gminy z głównymi ośrodkami życia
gospodarczo-kulturalnego kraju (Kraków, Kielce, Warszawa, Katowice), niekorzystnie zaś wpływa na środowisko
akustyczne w tym regionie. Jednocześnie należy zaznaczyć, że nie tylko ruch samochodowy na głównych drogach
biegnących na terenie gminy Miechów wpływa na hałas w tym regionie. Wzmożony ruch samochodowy na
drogach powiatowych i gminnych również skutkuje przekroczeniami dopuszczalnego poziomu hałasu
komunikacyjnego.
Powodem takiego stanu rzeczy jest zbyt mała odległość zabudowy mieszkaniowej od dróg, znaczny udział
pojazdów ciężkich, nadmierna prędkość, zły stan techniczny nawierzchni, brak płynności ruchu i brak
zabezpieczeń antyhałasowych.
Ostatnią znana publikacją dotycząca określenia poziomu hałasu komunikacyjnego na terenie gminy jest
opracowanie pt. „Zanieczyszczenie środowiska hałasem w świetle badań WIOŚ w 1999 roku” Biblioteka
Monitoringu Środowiska, wykonana przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Z wykonanych wówczas
badań wynika, że przebadano 36,6 km ulic w mieście w porze dziennej. Badania były przeprowadzane w
odległości 1,0 m od drogi. W Miechowie, spośród przebadanej ilości ulic, w przypadku 19,6 km wystąpiło
przekroczenie dopuszczalnego poziomu 60 dB.
Tabela nr 17. Hałas drogowy w porze dziennej, na terenie miasta Miechów stan na 31.12.1999.
Długość ulic w mieście [km]
dla których emisja hałasu przekracza 60 dB
Miasto
Miechów
ogółem Skontrolowanych
-
36,6
Razem
19,6
%
skontrolowanyc 0,1-5 dB 5-10 dB 10-15 dB >15 dB
h
53,7
3,9
3,9
11,8
0
Średnie
ważone
natężenie
ruchu
pojazdów
Ilość
pojazdów/h
161
Znikomy procent w ogólnym poziomie hałasu na obszarze gminy Miechów zajmuje hałas kolejowy.
Wielkość i zasięg hałasu kolejowego w znacznym stopniu zależy od częstości kursowania pociągów (osobowych i
towarowych), prędkości trakcyjnej, składu taboru kolejowego, stanu technicznego torowiska oraz topografii
terenu.
W gminie Miechów występuje tylko jedna trakcja kolejowa, a mianowicie linia kolejowa Kraków –
Kielce, która jest jedynym źródłem emisji hałasu kolejowego do środowiska.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
44
Źródłem hałasu przedostającego się do środowiska może być również pracująca napowietrzna linia
elektroenergetyczna WN prądu przemiennego, która jest liniowym źródłem hałasu. Hałas generowany przez
pracującą linię WN spowodowany jest mikrowyładowaniami elektrycznymi na powierzchni przewodów (na skutek
ulotu).
Jak wynika z przeprowadzanych badań brak jest niekorzystnego oddziaływania akustycznego linii
elektroenergetycznych 110 kV, niewielkie oddziaływanie, ale jednak powyżej wartości dopuszczalnych oddziałują
na środowisko linie elektroenergetyczne 220 kV, zaś w istotny sposób (z przekroczeniami dopuszczalnych
wartości) wpływają na klimat akustyczny linie przesyłowe 400 kV.
Wszystkie ww. linie energetyczne przebiegają poza terenem gminy Miechów w związku z powyższym nie
występuje zjawisko niekorzystnego oddziaływania akustycznego linii energetycznych na stan środowiska.
3.3.2.1
Problemy z hałasem środowiskowym.
Na terenie gminy Miechów nie przeprowadzono aktualnych, kompleksowych badań poziomu hałasu.
Jedynym, znaczącym problemem w tym zakresie jest hałas komunikacyjny. Stale rosnący ruch kołowy zwiększa
potencjalne zagrożenie uciążliwości akustycznej tras komunikacyjnych. Szczególnie ma to miejsce z uwagi na
przebieg głównych szlaków komunikacyjnych przez centrum miasta Miechowa, a to: droga wojewódzka nr 783
Olkusz – Miechów – Skalbmierz oraz biegnąca tuż przy obrzeżach międzynarodowa trasa E-77 (Chyżne – Kraków
– Warszawa - Gdańsk).
Dodatkowo lokalną uciążliwość akustyczną mogą stwarzać zakłady usługowe i produkcyjne zlokalizowane
na obszarach zabudowy mieszkaniowej.
3.3.3.
Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne.
Ochrona środowiska przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym została uregulowana
ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. Nr 62 poz. 627) Prawo ochrony środowiska (od art. 121 do art. 124).
Ochrona ta, polega przede wszystkim na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez:
 utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych
poziomach.
 zmniejszenie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one
dotrzymane.
Zgodnie z art. 234 Prawa ochrony środowiska pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych
wymagają:
 linie i stacje elektroenergetyczne o napięciu znamionowym 110 kV lub wyższym,
 instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjna i radiolokacyjne, których równoważna moc
promieniowania izotropowo jest równa 15W lub wyższa, emitujące pola elektromagnetyczne o
częstotliwości od 0,03 MHz do 300 000 MHz.
Na terenie gminy Miechów źródłami emisji niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego są stacje
przekaźnikowe telefonii komórkowej oraz urządzenia elektroenergetyczne.
Stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej znajdują się w miejscowości Strzeżów.
Swoje anteny zainstalowali tam trzej operatorzy tj. Idea, Era, Plus GSM.
Idea zainstalowała następujące typy anten:




Kathrein 739 623 – 3 szt. – o mocy wyjściowej 40W i częstotliwości 806-960 MHz,
Kathrein 739 854 – 2 szt. – o mocy wyjściowej 40W i częstotliwości 870-960 MHz.
Kathrein 720 880 – 2 szt. – o mocy wyjściowej 10W i częstotliwości 440-470 MHz,
Kathrein 739 650 – 2 szt. – o mocy wyjściowej 25W i częstotliwości 806-960 MHz.
Linie radiowe z antenami parabolicznymi następujących typów:





Andrew VHP6-82D – o mocy wyjściowej 500mW i częstotliwości 8,20-8,50 GHz,
Andrew VHP8-82C – o mocy wyjściowej 500mW i częstotliwości 8,20-8,50 GHz,
Andrew VHP2-220 – o mocy wyjściowej 40mW i częstotliwości 21,2-23,6 GHz,
Andrew VHP4-220 (2 szt.) – o mocy wyjściowej 125mW i częstotliwości 21,2-23,6 GHz,
Gabriel SR4-144E – o mocy wyjściowej 500mW i częstotliwości 14,40-15,35 GHz.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Era zainstalowała następujące typy anten:
1. Urządzenia zasilające i nadawczo-odbiorcze pracujące w paśmie częstotliwości 900 MHz z mocą wyjściową
nadajnika 25W.
2. Trzy anteny sektorowe firmy Kathrein - 730 378 o mocy wyjściowej 25 W i częstotliwości 870-960 MHz.
3. Anteny radiolinii następujących typów:




ValuLine VHP4-220A – o mocy 125,9 mW i częstotliwości 23 GHz,
ValuLine VHP2-220A – o mocy 125,9 mW i częstotliwości 23 GHz,
C-HP24-071 – o mocy 316,23 mW i częstotliwości 7 GHz,
C-HP37-071 - o mocy 316,23 mW i częstotliwości 7 GHz.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
46
Plus GSM zainstalował następujące typy anten:
1) Trzy anteny sektorowe:



I sektor, 4 kanał o częstotliwości 900 MHz i mocy 48,8 dBm
II sektor, 10 kanał o częstotliwości 900 MHz i mocy 48,8 dBm
III sektor, 39 kanał o częstotliwości 900 MHz i mocy 48,8 dBm
2) Dwie anteny mikrofalowe:


Andrew MW o częstotliwości 6 GHz i mocy 27,6 dBm
Andrew MW o częstotliwości 6 GHz i mocy 27,7 dBm
3) Trzy anteny Andrew MW:



Andrew MW o częstotliwości 23 GHz i mocy 17,0 dBm
Andrew MW o częstotliwości 23 GHz i mocy 17,0 dBm
Andrew MW o częstotliwości 13 GHz i mocy 20,0 dBm
Jak wspomniano wcześniej źródłem pól elektromagnetycznych są także linie i urządzenia elektroenergetyczne.
W gminie Miechów znajduje się jeden główny punkty zasilania o napięciu znamionowym 110 kV (wyższych
brak), jest to GPZ Miechów 110/30/15 kV zasilany liniami 110 kV: kierunek Wolbrom i kierunek Słomniki.
Problem promieniowania elektromagnetycznego w gminie Miechów nie jest jeszcze rozpoznany, bowiem brak
jest pomiarów w tym zakresie. W latach 2004-2005 przewiduje się pomiary poziomów pól elektromagnetycznych
w ramach wojewódzkich programów monitoringu środowiska.
3.3.4.
Wody podziemne.
Rejon Miechowa należy do makroregionu środkowoeuropejskiego rejonu Niecki Miechowskiej. Natomiast na
podstawie map Obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających
szczególnej ochrony, teren Miechowa należy do obszaru, którego wody podziemne podlegające najwyższej
ochronie (ONO), wyższej ochronie (OWO) i zwykłej ochronie (OZO). Wody GZWP Niecki Miechowskiej są
pochodzenia szczelinowego utworów kredy górnej. Należą do wód bardzo czystych i nie wymagających
uzdatniania. Wody te są dobrej jakości, średnio twarde lub twarde typu węglanowo - wapniowego. Średnia
głębokość studni ujmujących wynosi od 50 do 100 m.
W rejonie Miechowa wyróżnia się dwa poziomy wodonośne: czwartorzędowy i kred. Dominującym poziomem
użytkowym są wody poziomu górnej kredy. Wydajność tego poziomu uzależniona jest od stopnia spękania i
szczelinowości utworów. Zasilanie wód poziomu kredowego odbywa się w sposób bezpośredni na wychodniach
bądź w sposób pośredni przez utwory czwartorzędowe głównie lessy, gliny wietrzelinowe i rumosz gliniasty o
miąższości od 4,5 do 14,5 m. Wydajność studni jest bardzo zróżnicowana i wynosi od 8,64 m³/h do 209,1 m³/h.
Natomiast kierunek spływu wód podziemnych odbywa się z kierunku północno-wschodniego na południowozachodni.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Tabela nr 18.Ujęcia wód podziemnych na terenie gminy i miasta Miechów
/dane za rok 2003/.
Ujęcie wody
Lp.
Nazwa ujęcia
1
2
I. Miasto Miechów
1. -Bezdno
2. - Szpital
3. - Racławicka
II. Gmina Miechów
1. Biskupice
2. Brzuchania
3. Celiny Przesławickie
4. Dziewięcioły
5. Falniów
Pobór wody podziemnej
Pozwolenie wodnoprawne
Nr i data decyzji
Termin obowiązywania Ilość wody m³
3
4
5
RGR.6210-1/1/2000
z dn. 21.08.2000
RGR.6210/8/99
RGR.6223-1/7/3/00/01
z dn. 09.02.2001
RGR.6223-1/11/2/01
z dn. 31,12,2001
OS-I-6210/277/95
z dn. 22.11.1995
31.12.2005
493 834
13 520
177 754
4 688
31.12.2009
13 114
251
31.12.2010
5 036
145
31.12.2011
9 083
175
31.12.1015
8 157
282
-
84
31.12.2015
-
-
31.12.2011
4 604
216
31.12.2011
14 851
161
31.12.2010
10 797
259
31.12.2009
29 719
793
31.12.2010
5 219
157
31.12.2011
13 653
507
31.12.2012
25 088
688
31.12.2010
10 192
117
31.12.2009
3 015
168
31.12.2010
11 021
191
31.12.2010
14 205
494
6. Falniów Wysiołek
7. Kalina Mała
8. Kalina Lisiniec
9. Kalina Rędziny
10. Nasiechowice
11. Pstroszyce Rozpierzchów
12. Poradów
13. Strzeżów
14. Szczepanowice
15. Wielki Dół
16. Widnica
17. Zagorzyce
18. Zarogów
OS-I-6210/278/95
Z dn. 22.11.1995
RGR.6223-1/14/2/01
z dn. 31.12.2001
RGR.6223-1/12/2/01
z dn. 31.12.2001
RGR.6223-1/2/01
z dn. 24.01.2001
RGR.6210/10/99
z dn. 10.12.1999
RGR.6223-1/1/01
z dn. 24.01.2001
RGR.6223-1/10/2/01
z dn. 28.12.2001
RGR.6223-1/10/3/01
z dn. 10.12.2002
RGR.6223-1/4/01
z dn. 24.01.2001
RGR.6210/11/99
z dn. 10.12.1999
RGR.6223-1/15/4/00/01
z dn. 09.02.2001
RGR.6223-1/16/3/00/01
z dn. 09.02.2001
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
Liczba ludności
6
48
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
Tabela nr 19.Wykaz studni głębinowych na terenie miasta i gminy Miechów
Miejscowość/ Gmina/
Lp.
Użytkownik Miasto
1
2
3
Pozwolenie wodnoprawne
Poziom
Decyzja
Nr decyzji z
Dozwolony Wydajność
Strefy
Wydana
wodonośny/
zatwierdzająca
3
Max. [m /h]
ochronne
dnia/termin
pobór
przez
głębokość
zasoby
ważności
m3/dobę
4
5
6
7
8
9
10
RGRKreda
Miechów 6210/1/1/2000 z Starosta
Qmax/d=2568,0 Qmax/h=190,0
S- 1 82,6
Miasto
21.08.2000/
Miechowski Qmax/h=110,0 S=2,1
S-2 80,0
31.12.2005
Racławicka –
RGRZGK
Miechów 6210/1/1/2000 z
Qmax/h=7,5
- zasadnicza
Miasto
21.08.2000/
Qmax/h=7,5
- zasadnicza
31.12.2005
Biskupice I
Miechów
Qmax/h=106,0
ZGK
Miasto
Biskupice II
Miechów
Qmax/h=122,0
ZGK
Miasto
Szpital I
Miechów
Qmax/h=58,0
ZGK
Miasto
ROS.IXSzpital I
Miechów 6210/164/98 z Wojewoda Qmax/d=490,0 Qmax/h=121,0 Kreda
ZGK
Miasto
20.08 1998/
kielecki
Qmax/h=58,0 S=11,7
72,0m
31/12/2008
RGR„Mleczarnia” II Miechów 6223/1/5/3/01 z Starosta
Qmax/d=500,0 Qmax/h=34,0 Kreda
OSM
Miasto
30,03,2001/
Miechowski Qmax/h=34,0 S=20,0-29,0 70,7m
31.12.2010
Mleczarnia” II A Miechów
Qmax/h=7,2
OSM
Miasto
PKS
Miechów
Qmax/h=38,0
PKS
Miasto
„MASTER”
Miechów
Qmax/h=25,0
Firma Przew.
Miasto
Komorów
Miechów
Spółdzielnia
Qmax/h=10,9
Miasto
Pracy
Przedsiębiorstwo Miechów
Qmax/h=54,16
„Polon”
Miasto
Park Miejski
Miechów
Qmax/h=48,0
Obiekt sportowy Miasto
OS.IWojewoda
kreda
Biskupice
Miechów 6210/277/95 z
Qmax/d=
Qmax/h=228
Kielecki
S-1 100,0
Komunalna
Gmina
1.04.1997/
Qmax/h=100,0 S=5,6-7,6m
S-2 100,0
31.12.1999
RGR-6210/8/99/z
Brzuchania
Miechów
Starosta
Qmax/d=111,0 Qmax/h=5,27
27.12.1999/
Kreda
Komunalna
Gmina
miechowski Qmax/h=4,6
S=32
31.12.2009 r.
96,0m
RGR-6223Celiny
Kreda
Miechów 1/7/3/00/01 z
Starosta
Qmax/d+33,0 Qmax/h=16,0
Przesławickie
S- 1 96,4
Gmina
9.02.2001/
Miechowski Qmax/g2,7
S=2,7m
Komunalna
S-2 120,0
31.12.2010
RGR-6223Kreda
Dziewięcioły
Miechów 1/11/2/2001 z
Starosta
Qmax/d=52,8 Qmax/h= 17,0
S-1 90,0
komunalna
Gmina
31.12.2001 r./
Miechowski Qmax/h=2,2
S=12,0m
S-2 83,0m
31.12.2011
Falniów
Miechów
Wysiółek
Qmax/h= 5,7
Gmina
komunalna
OS.I.6210/277/95
Falniów
Miechów z dnia
Wojewoda Qmax/d=322,0 Qmax/h= 58,0 Kreda
komunalna
Gmina
21.11.1995/
kielecki
Qmax.h=29,0 S=2,7
50,0m
31.12.2015
Bezdno- ZGK
1. - zasadnicza
- awaryjna
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
czynna
Nieczynna
Nieczynna
Czynna
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
czynna
czynna
czynna
nieczynna
Bezpośrednia
MOSZSiL
i pośrednia
Wojewoda
bezpośrednia Kielecki
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Cd. Tabela nr 19. Wykaz studni głębinowych na terenie miasta i gminy Miechów
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Miejscowość/ Gmina/
Lp.
Użytkownik Miasto
1
2
3
Pozwolenie wodnoprawne
Poziom
Decyzja
Nr decyzji z
Dozwolony Wydajność
Strefy
Wydana
wodonośny/
zatwierdzająca
Max. [m3/h]
ochronne
dnia/termin
pobór
przez
głębokość
zasoby
ważności
m3/dobę
4
5
6
7
8
9
10
RGRFalniów
Miechów 6210/7/1999 z Starosta
Qmax/d=3,6
20
PRID Miechów Gmina
22.12.1999/
Miechowski Qmax/h=0,5
31.12.2009
RGR-6223Kalina Lisiny
Miechów 1/14/2/01 z
Starosta
Qmax/d=44,0
21.
komunalna
Gmina
31.12.2001/
Miechowski Qmax/h=1,9
31.12.2011
RGR-6223Kalina Rędziny Miechów 1/12/01 z
Starosta
Qmax/d=84,0
22.
komunalna
Gmina
31.12.2001/
Miechowski Qmax/h=3,5
31.12.2011
OS.I.6210/278/95
Kalina Mała
Miechów
Wojewoda Qmax/d=626,0
23.
Z 22.11.1995/
komunalna
Gmina
Kielecki
Qmax/h=48,0
31.12.2015
RGR-6223Nasiechowice Miechów 1/2/2001 z
Starosta
Qmax/d=180,0
24.
komunalna
Gmina
24.01.2001/
Miechowski Qmax/h=7,6
31.12.2010
RGR-6223Poradów
Miechów 1/1/2001 z
Starosta
Qmax/d=80,0
25.
komunalna
Gmina
24.01.2001/
Miechowski Qmax/h=3,6
31.12.2010
Pstroszyce
Miechów
26.
komunalna
Gmina
RGR-6223Szczepanowice Miechów 1/10/3/2001 z
Starosta
Qmax/d=300,0
27.
komunalna
Gmina
10.12.2002/
miechowski Qmax.h=12,5
31.12.2012
RGR-6223Strzeżów
Miechów 1/10/2/01 z
Starosta
Qmax/d=144,0
28.
komunalna
Gmina
28.12.2001r/
Miechowski Qmax/h=6,0
31.12.2011
RGRWidnica
Miechów 6210/11/2001 z Starosta
Qmax/d=36,8
29.
komunalna
Gmina
12.10.1999/
Miechowski Qmax/h=1,6
31.12.2009
RGR-6223Wielki Dół
Miechów 1/4/2001 z
Starosta
Qmax/d=64,0
30.
komunalna
Gmina
24.01.2001/
Miechowski Qmax/h=2,7
31.12.2010
RGR—6223Zarogów
Miechów 1/13/2/01 z
Starosta
Qmax/d=82,0
31.
komunalna
Gmina
31.12.2001/
Miechowski Qmax/h=3,4
31.12.2010
RGR-6210/10/99
Rozpierzchów Miechów
Starosta
Qmax/d=639,0
32.
z 10.12.1999/
komunalna
Gmina
Miechowski Qmax/h=28,0
31.12.2009
Sławice
OS.I.6210/130/92
Miechów
Wojewoda Qmax/d=94,5
33. OSM w
z 20.08.1998/
Gmina
Kielecki
Qmax/h=10,0
Miechowie
31.12.1999
Podmiejska
RGR-6223Wola
Miechów 1/9/3/2001 z
Starosta
Qmax/d=92,86
34.
Nadleśnictwo
Gmina
31.12.2001/
Miechowski Qmax/h=6,6
Miechów
30.09.2011
Spółdzielnia
RGR-6223Mieszkaniowa
Starosta
Qmax/d=36,0
35.
Charsznica 1/7/2/2002/
„Przyszłość” w
Miechowski Qmax/h=1,5
31.12.2012
Miechowie
QE=82,0
S=6,75
Kreda
96,0m
bezpośrednia
Qmax/h=9,0
S=17,4m
Kreda
88,0m
bezpośrednia Starosta
i pośrednia Miechowski
Kreda
Qmax/h=12,6
S-1 55,6m
S=11,7
S-1 55,0m
Bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=48,0 Kreda
S=3,6
60,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=12,6 Kreda
S=21,0m
70,0
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=42,64 Kreda
S=3,3
60,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=250,0
„
Kreda
Qmax/h=44,0
S-1 88,0m
S=10,5
S-2 48,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=27,0 Kreda
S=30,0m
100,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=3,7
S=18
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=16,0 Kreda
S=2,7m
70,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=46,0 Kreda
S=10m
60,0m
bezpośrednia
Starosta
Miechowski
Qmax/h=250,0 Kreda
S=3,0m
30,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=48,0 Kreda
S=3,6m
60,0m
bezpośrednia
Wojewoda
Kielecki
Qmax/h=6,6
S=2,8
Kreda
50,0m
bezpośrednia
Starosta
Miechowski
Qe=21,0
S=4,5m
Kreda
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
Wojewoda
Kielecki
kreda
135,0m
Starosta
Miechowski
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
3.3.4.1
50
Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych.
Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych ze względu na ich pochodzenie dzielimy na następujące grupy:
 geogeniczne – pojawiające się w wyniku przyrodniczych i geologicznych uwarunkowań,
 antropogeniczne – będące wynikiem działalności i bytowania człowieka,
 poligenetyczne – powstające w wyniku kumulowania się zanieczyszczeń stwarzających zagrożenie dla
ludności i uciążliwości techniczne.
W roku 1995 Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie określił udział poszczególnych grup
zanieczyszczeń w ogólnej ilości zidentyfikowanych w wodach podziemnych.
Wyniki tych badań przedstawiają się następująco:
-
ok. 40% stanowią zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego,
ok. 15% to zanieczyszczenia geogeniczne,
ok. 5% to zanieczyszczenia poligenetyczne,
a dla ok. 40% geneza pochodzenia jest nieznana.
Zbiorniki wód podziemnych występujące na terenie gminy Miechów podatne są na zanieczyszczenia
antropogeniczne i dlatego kwalifikują się do najwyższej wysokiej i najwyższej ochrony wód podziemnych. W
strefie tych wód zakazuje się lokalizacji inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz
mogących pogorszyć stan środowiska. Ważna rzeczą z uwagi na typowo rolniczy charakter tego regionu jest
kontrola intensywności produkcji rolnej, a zwłaszcza stosowanych środków ochrony roślin.
Dla ochrony tych wód konieczne jest uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej (kontrola sposobów
usuwania ścieków bytowych, zwłaszcza z zabudowy jednorodzinnej).
3.3.4.2
Problemy związane z ochroną wód podziemnych.
Teren gminy Miechów jest obszarem typowo rolniczym, jednak występują tu miejscowe zagrożenia dla
wód podziemnych spowodowane gospodarczą działalnością człowieka. Są to miedzy innymi;
 niezabezpieczone i bez prowadzonego monitoringu magazyny i stacje paliw,
 składowisko odpadów komunalnych, niezabezpieczone przed przenikaniem odcieków do warstw
wodonośnych,
 tereny upraw rolnych i sadów z intensywnym stosowaniem środków ochrony roślin i nawozów sztucznych,
 doły chłonne, osadniki, szamba do których z gospodarstwa domowych odprowadzane są ścieki,
 punkty dystrybucji paliw,
 magazyny nawozów sztucznych i środków ochrony roślin,
 zrzuty ścieków i oczyszczalnia ścieków komunalnych,
Ponadto w gminie występują zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł wielkoprzestrzennych, przede wszystkim
emisje pyłów i gazów przemysłowych napływających z terenów ościennych z: Górnośląskiego Okręgu
Przemysłowego i terenu Krakowa.
Nie małe znaczenie mają także zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł tzw. pasmowych, a to:
 zanieczyszczone fizyko-chemicznie i bakteriologicznie rzeki,
 drogi o intensywnym ruchu samochodowym,
Jest to szczególnie ważne, ponieważ górnokredowy poziom wodonośny zasilany jest głównie przez infiltrację
opadów atmosferycznych. Dlatego też, ze względu na dużą intensywność ruchu samochodowego ogniska te
stwarzają potencjalne zagrożenie powierzchni terenu, a stąd infiltracyjnego wnikania do wód podziemnych
poprzez wody opadowe ropopochodnych (smary, oleje, benzyny, w tym głównie ich składniki: benzenu, toluenu i
ksylenu), gazowych produktów spalin (głównie związki azotu, siarki i ołowiu) a także substancji nieorganicznych
m.in. soli rozmrażających, środków przeciwkorozyjnych.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Według Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Miechowie, na podstawie analiz fizykochemicznych i mikrobiologicznych prób pobranych z ujęć wód podziemnych jakość wody pod względem fizycznochemicznym i mikrobiologicznym w zakresie wykonywanych oznaczeń, wszystkich nadzorowanych wodociągów
jest dobra.
3.3.5.
Wody powierzchniowe.
Na terenie gminy Miechów głównym ciekiem wody powierzchniowej jest rzeka Szreniawa będąca
lewobrzeżnym dopływem rzeki Wisły. Obszar gminy Miechów daje początek mniejszym ciekom wodnym, takim
jak:




rz. Cicha – dopływ Szreniawy ze źródłem znajdującym się w miejscowości Pstroszyce,
rz. Kalinka - będąca dopływem Nidzicy ze źródłem znajdującym się w Kalinie Małej,
rz. Miechówka – będąca dopływem rz. Cicha ze źródłem w rejonie Parku Miejskiego w Miechowie,
potok Piotrówka - ze źródłem znajdującym się w rejonie wsi Zagaje Zarogowskie.
Tabela nr 20.Wartości wskaźników zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych.
Nazwa wskaźnika
Temperatura
Zapach
Barwa
Odczyn
Zawiesiny ogólne 9z wyjątkiem
nagłych przyborów wody)
Tlen rozpuszczony
Azot amonowy
Azot azotanowy
Azot azotynowy
Azot ogólny
BZT5
ChZT-Mn
ChZT-Cr
Fosforany rozpuszczalne
Fosfor ogólny
Twardość ogólna
Przewodność elektrolityczna
Chlorki
Siarczany
Sód
Potas
Substancje rozpuszczalne
Żelazo ogólne
Arsen
Cynk
Kadm
Mangan
Miedź
Nikiel
Ołów
Rtęć
Cyjanki wolne
Cyjanki związane
Fenole lotne
Substancje ekstrahujące eterem
Chlorofil „a”
Miano Coli typu kałowego
Seston – wskaźnik
saprobowosci
6,5-8,5
Klasa czystości
II klasa
24 i poniżej
naturalny
Naturalna
6,5-9,0
mg/l
20 i poniżej
30 i poniżej
50 i poniżej
mgO2/l
mgN NH4/l
mgNNO3/l
mgNNO2/l
mgN/l
mgO2/l
mgO2/l
mgO2/l
mgPO4/l
mgP/l
mgCaCO3/l
uS/cm
mgCl/l
mg/SO4/l
mgNa/l
mgK/l
mg/l
mg Fe/l
mg As/l
mg Zn/l
mg Cd/l
mg Mn/l
mg Cu/l
mg Ni/l
mg Pb/l
mg Hg/l
mg CN/l
mg CN/l
mg /l
mg /l
μg/l
6 i powyżej
1,0 i poniżej
5,0 i poniżej
0,02 i poniżej
5,0 i poniżej
4 i poniżej
10 i poniżej
25 i poniżej
0,2 i poniżej
0,1 i poniżej
350 i poniżej
800 i poniżej
250 i poniżej
150 i poniżej
100 i poniżej
10 i poniżej
500 i poniżej
1,0 i poniżej
0,05 i poniżej
0,2 i poniżej
0,005 i poniżej
0,1 i poniżej
0,05 i poniżej
1,0 i poniżej
0,05 i poniżej
0.001 i poniżej
0,01 i poniżej
1,0 i poniżej
0,005 i poniżej
5,0 I poniżej
10 i poniżej
1,0 i powyżej
5 i powyżej
3,0 i poniżej
7,0 i poniżej
0,03 i poniżej
10,0 i poniżej
8 i poniżej
20 i poniżej
70 i poniżej
0,6 i poniżej
0,25 i poniżej
550 i poniżej
900 i poniżej
300 i poniżej
200 i poniżej
120 i poniżej
12 i poniżej
1000 i poniżej
1,5 i poniżej
0,05 i poniżej
0,2 i poniżej
0,03 i poniżej
0,3 i poniżej
0,05 i poniżej
1,0 i poniżej
0,05 i poniżej
0,005 i poniżej
0,01 i poniżej
2,0 i poniżej
0,02 i poniżej
10,0 i poniżej
20 i poniżej
0,1 i powyżej
4 i powyżej
6,0 i poniżej
15,0 i poniżej
0,06 i poniżej
15,0 i poniżej
12 i poniżej
30 i poniżej
100 i poniżej
1,0 i poniżej
0,4 i poniżej
700 i poniżej
1200 i poniżej
400 i poniżej
250 i poniżej
150 i poniżej
15 i poniżej
1200 i poniżej
2,0 i poniżej
0,2 i poniżej
0,2 i poniżej
0,1 i poniżej
0,8 i poniżej
0,05 i poniżej
1,0 i poniżej
0,05 i poniżej
0,01 i poniżej
0,01 i poniżej
3,0 i poniżej
0,05 i poniżej
15,0 i poniżej
30 i poniżej
0,01 i powyżej
oligo do betamezo
betamezo do alfamezo
alfamezo
Jednostka
o
C
mg Pt/l
pH
I klasa
22 i poniżej
z3R i poniżej
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
III klasa
26 i poniżej
naturalny
6,0-9,0
52
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
W ocenie stopnia eutrofizacji wód kierowano się rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia
2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł
rolniczych (Dz.U. z 2002 r. Nr 241 poz. 2093).
Zgodnie z załącznikiem Nr 1 do ww. rozporządzenia wartości graniczne podstawowych wskaźników
eutrofizacji wód powyżej których można mówić o tym zjawisku przedstawia tabela 19.
Tabela nr 21.Wartości graniczne podstawowych wskaźników eutrofizacji wód.
Wskaźniki
Jednostki
mg P/dm3
mg N/dm3
mgNNO3/dm3
mgNO3/dm3
μg/dm3
m
Fosfor ogólny
Azot ogólny
Azot azotanowy
Azotany
Chlorofil a
Przezroczystość
Wody stojące (sezon
wegetacyjny)
> 0,1
> 1,5
> 25
<2
Wody płynące (średnia
roczna)
> 0,25
>5
> 2,2
> 10
> 251)
-
Inne wskaźniki eutrofizacji:
 długotrwałe zakwity wody powodowane często w jeziorach przez sinice, a w rzekach i estuariach przez
okrzemki i zielenice,
 masowy rozwój glonów poroślowych,
 odtlenienie hypolimnionu w jeziorach, któremu towarzyszyć może występowanie siarkowodoru; w
rzekach silne dobowe zmiany natlenienia wód; natlenienie wód morskich,
 redukcja różnorodności i obfitości makrofitów, fauny bezkręgowej oraz ryb.
3.3.5.1
Wody płynące i stojące
Na terenie gminy Miechów brak jest większych zbiorników wód powierzchniowych stojących.
Niewielki zbiornik wodny nie mający znaczenia dla powyższego opracowania znajduje się na terenie Parku
Miejskiego w Miechowie, skąd swój początek bierze rz. Miechówka.
Ostatnio zaczęły się też pojawiać sztucznie budowane zbiorniki wodne-stawy, kopane na gruntach prywatnych
dla celów hodowlanych.
Główną rzeką przepływającą przez gminę Miechów jest rzeka Szreniawa, która jest lewobrzeżnym dopływem
Wisły o całkowitej długości 79,8 km i powierzchni zlewni 706,1 km2. Do Wisły uchodzi w 144,0 km jej biegu.
Szreniawa bierze początek na Wyżynie Olkuskiej na wysokości 380 m n.p.m., płynie w dalszym biegu przez
Wyżynę Miechowską i Płaskowyż Proszowicki, uchodząc do Wisły na wysokości 178 m n.p.m. W środkowym
biegu dolina rzeki osiąga szerokość ok. 2 km, a dno doliny jest zmeliorowane. Zlewnia Szreniawy zbudowana jest
z wapieni i margli kredowych pokrytych lessem, a w dolnym biegu pod lessem zalegają iły krakowieckie. Na
terenie gminy Miechów rzeka przyjmuje dopływ potoku Cicha.
Głównym źródłem zanieczyszczenia wód Szreniawy w gminie są ścieki odprowadzane z rejonu Miechowa –
oczyszczalnia ścieków komunalnych w Komorowie.
Rzeka Szreniawa jest monitorowana przez WIOŚ - Kraków w punkcie kontrolno-pomiarowym
zlokalizowanym poniżej potoków Cichego i Gołczanki.
Ostatnie wyniki badań zaklasyfikowały ją, jako wody nie odpowiadające normatywom w grupie
fizykochemicznej. Ze względu na zawartość substancji organicznych (BZT5)odpowiadała normatywom II klasy
czystości, ze względu na zawartość substancji nieorganicznej tzw. zasolenie odpowiadały I klasie czystości,
substancje biogenne nie odpowiadały normatywom ze względu na przekroczenia we wskaźniku azot azotanowy.
Stężenia azotu amonowego, azotu ogólnego, fosforanów i fosforu ogólnego odpowiadały klasie II, zawiesiny w
wodzie były ponadnormatywne, oznaczane substancje specyficzne w tym metale ciężkie, fenole lotne wystąpiły w
I klasie.
Stan hydrobiologiczny kwalifikował wody Szreniawy w klasie III (z przewagą organizmów strefy α mezosaprobowej).Zanieczyszczenia bakteriologiczne (miano Coli typu kałowego) występowały na poziomie
ponadnormatywnym (przekroczenie normatywu dla wskaźnika miano Coli typu kałowego).
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Według oceny ogólnej stanu czystości rzeki Szreniawy – nie odpowiada ona normatywom (wody
pozaklasowe) i pokrywa się z oceną fizyko-chemiczną i bakteriologiczną.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
54
Tabela nr 22.Ocena stanu rzeki Szreniawy w 2002 r. [26,57].
Klasa czystości wody według wskaźników
Rzeka
Szreniawa
HydroStan
Organicznyc
Substancji
FizykoNieorganicznych Zawiesiny
biologicznyc sanitarn
h
biogennych chemicznych
h
y
II
I
non
II
II
III
non
Ocena
ogólna
non
W przypadku pozostałych cieków wodnych płynących przez obszar gminy Miechów brak jest danych
dotyczących stanu ich czystości, z uwagi na brak punktów kontrolno-pomiarowych.
3.3.5.2
Problemy związane z ochroną wód powierzchniowych.
Głównym źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych na terenie gminy Miechów jest stały dopływ
ścieków o charakterze socjalno – bytowym, słabo oczyszczonych pochodzących z oczyszczalni ścieków w
Komorowie. Jest to spowodowane przestarzałą technologią stosowaną w tym obiekcie. Nie bez znaczenia jest
także jeden z najwyższych w tym regionie stopień zwodociągowania przy jednoczesnym małym stopniu
skanalizowania. Powoduje to niekontrolowany spływ zanieczyszczeń do wód gruntowych i płynących.
Zanieczyszczenie wód znaczną ilością zawiesiny spowodowane jest erozją pól uprawnych usytuowanych w ich
bezpośrednim sąsiedztwie. Również nieracjonalne stosowanie nawozów w uprawach polowych – przenawożenie
powoduje przedostawanie się tych substancji do wód powierzchniowych.
3.3.6.
Powierzchnia ziemi, gleby.
Ochrona powierzchni ziemi powinna polegać na zapewnieniu jak najlepszej jej jakości, w szczególności
poprzez:







racjonalne gospodarowanie,
zachowanie wartości przyrodniczych,
zachowanie możliwości produkcyjnego wykorzystania,
ograniczenie zmian naturalnego ukształtowania,
utrzymanie jakości gleby i ziemi powyżej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardów,
doprowadzenie jakości gleby i ziemi co najmniej do wymaganych standardów, gdy nie są one dotrzymane,
zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem archeologicznych dóbr kultury.
Na terenie gminy Miechów powierzchnia ziemi zagospodarowana i wykorzystywana jest na cele rolnicze.
Ochrona gruntów rolnych w myśl ustawy polega przede wszystkim na ograniczeniu przeznaczania ich na cele
nierolnicze i nieleśne, zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych i leśnych oraz szkodom w
produkcji rolniczej lub leśnej oraz w drzewostanach, powstających wskutek działalności nierolniczej lub nieleśnej,
rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze, zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako
naturalnych zbiorników wodnych, przywracaniu i poprawianiu wartości użytkowej gruntom, które utraciły
charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej, a także na zapobieganiu obniżania produktywności
gruntów leśnych.
Powierzchnia gminy Miechów wynosi ogółem 14783 ha, w tym użytki rolne zajmują powierzchnię 13 047 ha,
co stanowi 88% całkowitej powierzchni.
Największy udział wśród użytków rolnych w gminie Miechów zajmują:




grunty orne – 12 256 ha co stanowi 94% użytków rolnych
sady - 305 ha co stanowi 2,3% użytków rolnych
łąki trwałe – 246 ha co stanowi 1,9% użytków rolnych
pastwiska trwałe – 240 ha co stanowi 1,8% użytków rolnych
Według Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach gmina Miechów otrzymała ogólny
wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej w wysokości: 90,8 pkt. przy ocenie poszczególnych elementów
środowiska przedstawiających się następująco:




jakość i przydatność rolnicza – 73,4 pkt.
agroklimat – 11,6 pkt.
rzeźba terenu – 1,8 pkt.
warunki wodne – 4,0 pkt.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
3.3.6.1
Ocena stanu zanieczyszczenia gleb.
Metale ciężkie przedostają się do gleby w wyniku działalności człowieka, a głównym ich źródłem są
zanieczyszczenia przemysłowe i komunikacyjne oraz emisje pyłów i gazów. Zatrzymane są w wierzchniej
warstwie, a ich przemieszczanie w głąb jest stosunkowo wolne. Wielkość pobierania tych składników przez
rośliny zależy od wielu czynników środowiska glebowego, a najbardziej: skład granulometryczny (czyli zawartość
części spławialnych), odczyn, zasobność gleb w materię organiczną. Rośliny najłatwiej pobierają pierwiastki
śladowe na glebach o odczynie kwaśnym, gleby o zwiększonej zwartości materii organicznej zmniejszają
dostępność tych pierwiastków dla roślin.
Według publikacji WIOŚ Kraków i Okręgowej Stacji Chemiczno – Badawczej w Krakowie pt. „Ocena stanu
zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami ciężkimi i siarką” Biblioteka Monitoringu
Środowiska Kraków 1999 w poniższej tabelce przedstawiono stan zanieczyszczenia metalami ciężkimi gleb na
terenie gminy Miechów.
Tabela nr 23.Zawartość poszczególnych metali ciężkich w glebach gminy Miechów.
Zawartość pierwiastka w glebie
L.p. Pierwiastek
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kadm
Miedź
Nikiel
Ołów
Cynk
Siarka
Min.
[mg/kg]
0,17
8,60
10,00
10,50
47,50
0,28
Max.
[mg/kg]
1,12
23,20
23,00
38,37
220,0
3,73
Śred.
[mg/kg]
0,50
11,60
15,20
21,70
87,80
1,89
Procentowy udział gleb w poszczególnych klasach
zanieczyszczenia
0
I
II
III
IV
V
95,80
100,0
100,0
100,0
62,50
-
4,20
37,50
70,80
20,80
8,40
-
-
Od 19 października 2002 r. obowiązuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w
sprawie jakości gleb oraz standardów jakości ziemi. (Dz.U. Nr 165 poz. 1359). Zgodnie z tym rozporządzeniem
glebę lub ziemię uznaje się za zanieczyszczoną, gdy stężenie co najmniej jednej substancji przekracza wartość
dopuszczalną. Jeżeli przekroczenie dopuszczalnej wartości stężenia substancji w badanej glebie lub ziemi wynika
z naturalnie wysokiej jej zawartości w środowisku, uważa się, że przekroczenie dopuszczalnej wartości stężeń w
glebie lub ziemi nie nastąpiło. Standardy jakości gleby określono w rozporządzeniu z uwzględnieniem ich funkcji
aktualnej i planowanej dla następujących grup rodzajów gruntów:



grupa A:
 nieruchomości gruntowe wchodzące w skład obszaru poddanego ochronie na podstawie przepisów ustawy
- Prawo wodne,
 obszary poddane ochronie na podstawie przepisów o ochronie przyrody; jeżeli utrzymanie aktualnego
poziomu zanieczyszczenia gruntów nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska - dla
obszarów tych stężenia zachowują standardy wynikające ze stanu faktycznego, z zastrzeżeniem pkt. 2 i 3;
grupa B - grunty zaliczone do użytków rolnych z wyłączeniem gruntów pod stawami i gruntów pod rowami,
grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, nieużytki, a także grunty zabudowane i zurbanizowane z
wyłączeniem terenów przemysłowych, użytków kopalnych oraz terenów komunikacyjnych;
grupa C - tereny przemysłowe, użytki kopalne, tereny komunikacyjne.
Nowe rozporządzenie określa standardy jakości gleb dla zanieczyszczeń: metalami, substancjami
nieorganicznymi, węglowodorami, środkami ochrony roślin i innymi.
Nie określa wartości dopuszczalnej w glebie i ziemi dla siarki. Najbardziej ostre wymagania muszą spełniać
gleby lub ziemia z terenów zaliczonych do grupy A. Wyższe wartości dopuszczalne określono dla grupy B,
najwyższe dla grupy C.
Porównując wyżej przedstawione wyniki pomiarów zawartości metali ciężkich w glebach do obecnie
obowiązujących norm należy stwierdzić, że:
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
-
56
dla cynku, ołowiu i kadmu wartości średnie spełniają wymagania jak dla gruntów zaliczonych do
grupy A, natomiast wartości maksymalne jak dla gruntów zaliczonych do grupy B,
dla miedzi i niklu wartości maksymalne spełniają wymagania jak dla gruntów zaliczonych do grupy A.
Na terenie gminy jednym z najważniejszym zagrożeń degradujących powierzchnię ziemi jest
powierzchniowa erozja wodna. Znaczna ilość gruntów położona jest na stokach o średnim nachyleniu powyżej 6o.
W takich warunkach następuje zmywanie gleby ze zboczy i jej osadzanie u podnóży stoków lub w innych
miejscach, gdzie zmniejsza się prędkość przepływu wody. Dlatego też, ważną rzeczą jest prowadzenie akcji
uświadamiającej rolników o konieczności stosowania na gruntach rolnych poplonów i międzyplonów, które to
znacznie ograniczają występowania tego negatywnego zjawiska.
Kolejnym elementem wpływającym na występowanie erozji wodnej jest wielkość i natężenia opadów
atmosferycznych oraz wiosenne spływy roztopowe i erozja wąwozowa. Obszar województwa małopolskiego
zaliczany jest do pierwszego stopnia pilności ochrony, a zagospodarowanie wąwozów uznano jako bardzo pilne.
Gmina Miechów dysponuje bardzo dobrymi jakościowo glebami. Stopień zanieczyszczenia gleb metalami
ciężkimi jest niewielki.
3.3.7.
Gospodarka odpadami w gminie.
Integralną części Programu Ochrony Środowiska jest Program Gospodarki Odpadami, które
stanowi osobne opracowanie.
Celem opracowania Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Miechów jest przedstawienie aktualnego
stanu gospodarki odpadami dla poszczególnych rodzajów odpadów, określenie potrzeb w zakresie gospodarki
odpadami wynikających z diagnozy aktualnego stanu, przedstawienie prognozy wymaganych zmian w zakresie
gospodarki odpadami oraz sformułowanie celów i zadań w perspektywie czasowej.
Głównym źródłem powstawania odpadów komunalnych związanych z działalnością bytową człowieka są
przede wszystkim gospodarstwa domowe oraz obiekty użyteczności publicznej (infrastruktury).
Z uwagi na skład, właściwości technologiczne oraz warunki i miejsca powstawania wyróżnia się
następujące rodzaje odpadów komunalnych:
 odpady domowe związane z bytowaniem ludzi w domach mieszkalnych (zabudowa wielorodzinna, domy
jednorodzinne),
 odpady z obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności (np. handel i usługi, szkolnictwo,
lecznictwo otwarte i szpitale),
 odpady wielkogabarytowe, (np.: zużyte meble, sprzęt gospodarstwa domowego, zużyty sprzęt
elektroniczny i in.),
 odpady z budowy, remontów i demontażu,
 odpady z terenów otwartych (ogrody, parki, zieleń miejska),
 odpady z czyszczenia ulic (zmiotki uliczne, odpady z koszy ulicznych),
 odpady niebezpieczne.
Aktualnie Uchwała Rady Miasta i Gminy Miechów w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości
porządku w gminie reguluje sposób prowadzenia gospodarki odpadami na terenie miasta i gminy.
Odpady pochodzące z terenu miasta i gminy Miechów są odbierane przez Zakład Gospodarki Komunalnej
w Miechowie, a następnie składowane na składowisku odpadów komunalnych w Miechowie. W ostatnim okresie
na terenie gminy pojawiła się firma konkurencyjna do ZGK w Miechowie - PPHU „TAMAX” Tadeusz Cieślak z
Sędziszowa, która wywozi odpady komunalne z terenu gmin. Odpady wywożone są poza teren gminy, na
składowisko odpadów w Borszowicach (na terenie gminy Sędziszów, województwo świętokrzyskie).
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Aktualnie na terenie miasta i gminy Miechów prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. Kontenery do
selektywnej zbiórki są zlokalizowane na terenie składowiska w Miechowie. Trzy kontenery KP-7 są zlokalizowane
przy wjeździe na teren składowiska i przeznaczone do gromadzenia papieru, tworzyw sztucznych oraz szkła, oraz
jeden - pośrodku składowiska przeznaczony do gromadzenia złomu stalowego wysegregowanego z odpadów
zmieszanych. Zbiórka „u źródła” jest realizowana w systemie kolorowych worków z tworzywa sztucznego
(zbiórka szkła, tworzyw sztucznych, metali i papieru). Poza tym na terenie miasta (głównie na osiedlach
mieszkaniowych) prowadzi się zbiórkę obwoźną surowców wtórnych stosując kontener trójdzielny.
Ilość odpadów zebranych w wyniku selektywnej zbiórki w Miechowie w 2003 roku wynosiła 31,478 [Mg],
w tym:






makulatura – 10,44
szkło – 5,37
tworzywa sztuczne – 4,00
złom metali – 7,92
puszki aluminiowe – 0,098
makulatura mieszana – 3,65
Podstawowym celem w gospodarce odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym jest minimalizacja
wytwarzania odpadów oraz wprowadzanie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania oraz
bezpieczne składowanie odpadów, których odzysk lub unieszkodliwianie jest technicznie niemożliwe lub
nieuzasadnione ekonomicznie.
Podstawowym celem w gospodarce odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi w sektorze gospodarczym
jest eliminacja bądź minimalizacja zagrożeń wynikających z gospodarowania odpadami niebezpiecznymi jak
również minimalizacja wytwarzania tych odpadów oraz wprowadzanie nowoczesnego systemu ich odzysku i
unieszkodliwiania oraz bezpiecznego składowania w przypadku gdy odzysk lub unieszkodliwianie jest technicznie
niemożliwe lub nieuzasadnione ekonomicznie.
Obecny system gospodarki odpadami komunalnymi w znacznym stopniu odbiega od obowiązujących
standardów i nie spełnia wymagań zawartych w obowiązujących w kraju aktach prawnych jak i w dyrektywach
Unii Europejskiej.
Do zasadniczych nieprawidłowości zaliczyć należy:





objęcie zbiórką odpadów komunalnych tylko części mieszkańców gminy,
brak dokładnych danych dotyczących wytwarzanych odpadów komunalnych i gospodarowania nimi,
zbiórka odpadów niesegregowanych, jako dominujący system gromadzenia odpadów,
unieszkodliwianie odpadów wyłącznie poprzez składowanie,
prowadzenie w bardzo ograniczonym zakresie selektywnej zbiórki odpadów (wyłącznie na terenie miasta i
gminy Miechów), co sprawia, że na składowiska trafia znaczna ilość odpadów stanowiących surowce
wtórne,
 istnienie i funkcjonowanie na terenie gminy składowiska odpadów nie posiadającego uregulowanego stanu
formalno-prawnego, wpływającego szczególnie niekorzystnie na środowisko, ze względu na brak
odpowiednich zabezpieczeń technicznych,
 brak systemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, co sprawia, że na składowiska
trafiają m.in. baterie, przeterminowane leki, odpady zawierające rozpuszczalniki, świetlówki, oleje
odpadowe, itp.
Do innych niedociągnięć w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy Miechów zaliczyć należy:
 brak systemu zbierania padliny, która w większości przypadków jest bezpośrednio zakopywana w ziemi,
 brak ewidencji odpadów weterynaryjnych i ich zbiórki,
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
58
 zbiórkę wyeksploatowanych pojazdów przez firmy nieuprawnione i nie posiadające odpowiednich
warunków technicznych do prowadzenia działalności w zakresie złomowania pojazdów, mimo istnienia na
terenie powiatu zakładu posiadającego stosowne zezwolenie na taką działalność,
 brak pełnej inwentaryzacji ilości i miejsc występowania wyrobów azbestowo-cementowych oraz planu
usuwania tych wyrobów i gospodarki odpadami zawierającymi azbest,
 brak ewidencji i zezwoleń na wytwarzanie odpadów w dużej części małych podmiotów gospodarczych,
 brak prawidłowej gospodarki odpadami w wielu małych firmach generujących odpady, w tym
niebezpieczne,
 brak zbiórki odpadów wielkogabarytowych, elektrycznych i elektronicznych, zawierających azbest,
odpadów opakowaniowych, w tym po materiałach niebezpiecznych np. środkach ochrony roślin.
Ustawa o odpadach nakłada obowiązek aktualizowania planu nie rzadziej niż raz na 4 lata. Pod koniec
2007 roku należy zaktualizować plan gospodarki odpadami dla gminy Miechów. Istnieje możliwość aktualizacji
planu przed upływem 4 lat gdy sytuacja lokalna gminy ulegnie zmianie.
Wdrażanie Planu Gospodarki Odpadami będzie podlegało ocenie w następującym zakresie:




określenie stopnia wykonania przedsięwzięć,
określenie stopnia realizacji przyjętych celów,
oceny rozbieżności między przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem,
analizy przyczyn tych rozbieżności.
Ważnym elementem realizacji Programu Gospodarki Odpadami jest świadomość ekologiczna
społeczeństwa, biorącego aktywny udział w procesie zagospodarowania odpadów.
3.3.8.
Edukacja ekologiczna.
Edukacja ekologiczna jest typowym procesem kształcenia, który nie powinien ograniczać się do
środowiska szkolnego lecz powinien obejmować szerszy krąg ludzi pochodzących z różnych środowisk. Na terenie
gminy Miechów regularnie przeprowadzana jest akcja „Sprzątania Świata” w którą zaangażowane są głównie
szkoły i zakłady pracy oraz mieszkańcy gminy. Co rocznie przeprowadzana jest również akcja „Otwarte dni
wysypiska” podczas których mieszkańcy mogą bezpłatnie pozbyć się odpadów komunalnych, dostarczając je
własnym transportem na wysypisko komunalne. Miasto i Gmina Miechów prowadziło w latach 1999 – 2002 r.
konkurs na najbardziej ekologiczne osiedle i sołectwo. Jego celem było wyłonienie spośród sołectw Gminy
Miechów i osiedli miasta Miechowa sołectwa i osiedla wykazującego największą inicjatywę i efektywność w
działaniach podejmowanych na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego. W ostatnim roku gmina Miechów
również przyłączyła się do krajowej akcji „ Dzień bez samochodu” i w dalszym ciągu zamierza ją kontynuować.
W zakresie gospodarki odpadami świadomość ekologiczna społeczeństwa jest nadal niewystarczająca
dlatego też konieczne jest przeprowadzanie edukacji ekologicznej.
Należy zwrócić uwagę, że dbałość o czyste środowisko zależy przede wszystkim od nas i rozpoczyna się
już w naszych domach. Główną przyczyną stałego wzrostu ilości odpadów jest polepszający się poziom życia, a co
za tym idzie wzrost zużycia różnego rodzaju artykułów – obecnie jest dużo towarów jednorazowych lub takich,
które po krótkim czasie są wymieniane na nowe, ze względu na dość drogie i kłopotliwe naprawy (dotyczy to np.
sprzętu gospodarstwa domowego). Wiele towarów jest także nadmiernie opakowanych, prawdopodobnie ze
względów reklamowych.
Stosuje się dwa rodzaje edukacji ekologicznej:
 formalną obejmującą kształcenie dzieci i młodzieży oraz dorosłych na wszystkich szczeblach kształcenia,
 nieformalną, która stanowi uzupełnienie edukacji formalnej i jest organizowana wspólnie z organizacjami
o profilu ekologicznym. Edukacja nieformalna odbywa się poprzez organizowanie imprez, konkursów,
wycieczek.
Celem programu jest wykształcenie wśród wszystkich grup społecznych odpowiedzialnych i świadomych
zachowań w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami, głównie przez: rozpowszechnienie wiedzy, dotyczącej
możliwości powtórnego wykorzystania odpadów (recykling) oraz wynikających z tego korzyści ekonomicznych,
przekonywanie do kupowania rzeczy trwałych, świadome dokonywanie zakupów (minimalizacja wpływu reklam),
informowanie na temat selektywnej zbiórki odpadów i przez to prowadzenie ekologicznego sposobu życia we
własnym domu, wybieranie towarów bezodpadowych oraz posiadających opakowanie łatwo ulegające całkowitej
degradacji lub nadające się do utylizacji.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
3.4.
3.5.
4.
INFRASTRUKTURA W OBSZARZE OCHRONY ŚRODOWISKA NA TERENIE
MIASTA I GMINY MIECHÓW.
4.1.
Sieć wodociągowa.
Położenie gminy Miechów w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP Nr 408 niecka
Miechowska – NW i GZWP NR 409 – Niecka Miechowska – SE) powoduje, iż podstawowym źródłem
zaopatrzenia w wodę są wody podziemne, w większości z kredowego poziomu wodonośnego.
Zaopatrzenie w wodę poszczególnych sołectw w gminie Miechów jest na wysokim poziomie, z pośród
34 sołectw gminy tylko jedno z nich (Sławice) nie posiada sieci wodociągowej, a mieszkańcy korzystają
z wody pochodzącej z prywatnych studni kopanych.
Istniejące 21 ujęć wody są wystarczające dla zaopatrzenia wszystkich mieszkańców miasta i gminy
Miechów. Lokalny problem okresowego ograniczenia poboru wody (lata suszy) występuje w sołectwie
Brzuchania.
Długość sieci wodociągowej na terenie gminy Miechów wynosi 224,45 km, z czego w 2003 roku
wybudowano 1,7 km.
Liczba mieszkańców podłączona do sieci wodociągowej to 18 100, z czego liczba przyłączy
wodociągowych wynosi 3124, a łączna ich długość to 43 km.
Liczba podmiotów usługowo – produkcyjnych przyłączonych do sieci to 247 podmiotów.
Sieć wodociągowa jest w różnym stanie technicznym i zbudowana z różnego rodzaju materiałów:
 stal – 8,4 km
 żeliwo – 25,2 km
 azbest – cement – 8,4 km
inne – PCV – 182,45 km
a terenie gminy istnieją wodociągi azbestowo- cementowe, wymagające natychmiastowej wymiany. Sytuacja taka ma
iejsce w sołectwach: Falniów Wysiołek, część Brzuchani i Widnica (8,4 km). Łączna długość odcinków sieci przeznaczona
wymiany wynosi 14,5 km. Jednocześnie według założeń wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń
odociągowo-kanalizacyjnych planuje się rozbudowę 14 km sieci.
edług danych dostarczonych przez ZWiK w Miechowie zużycie wody (m3/d, m3/rok) przedstawia się następująco:
mioty usługowo – produkcyjne - 90 m3/d, 27475 m3/rok
darstwa domowe – 1893 m3/d, 575795 m3/rok
zużycia wody m3/rok (za rok 1998, 2002 i 2003):
dy
łasnej
em
1998 rok
747 tys. m3
653 tys. m3
94 tys. m3
2002 rok
703 tys. m3
653 tys. m3
50 tys. m3
2003 rok
4 ty s. m3
672 tys. m3
630 tys. m3
31 tys. m3
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
60
nika, że zużycie wody na terenie gminy ulega sukcesywnie zmniejszeniu, należy przypuszczać, że wynika to z oszczędności
omowych z uwagi na wzrost cen. Ograniczeniu uległy także starty wody, w porównaniu z rokiem 1998 aż o 33%.
w wody na terenie miasta i gminy należą:
nalnej w Miechowie – 64 705 m3/rok (dane za 2003 rok),
rzyszłość” w Miechowie –123 888 m3/rok (dane za 2003 rok).
odę z komunalnej sieci wodociągowej oraz kilku indywidualnych ujęć wody pracujących na potrzeby własne użytkowników
owej zasilane są również wsie Siedliska i Wymysłów.
parciu o ujęcia wody:
DK nr 7, przy skrzyżowaniu z ul. Racławicką),
unalnego po północnej stronie ul. Racławickiej),
niowym z wyjątkiem peryferyjnych części miasta, które posiadają zasilanie promieniowe.
ych ujęć komunalnych oraz od strony gm. Charsznica (sołectwo Podmiejska Wola). Sołectwo Siedliska – zasilane jest z
a wyróżnić następujące wodociągi:
Przesławice - ujęcie Biskupice (w budowie),
w,
nowych odcinków. W zamierzeniach jest także budowa stacji uzdatniania wody w Kalinie Małej.
mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej wynosi 11 370 osób, w tym na terenie miasta: 10 912, a na obszarze
sta – 7,3 km i na terenie wsi - 1,4 km. W ostatnich latach wybudowano 5,3 km sieci kanalizacyjnej na obszarach wiejskich
się budowę sieci kanalizacyjnej o łącznej długości 92,0 km – do
roku 2015.
miast liczba mieszkańców którzy będą korzystać z indywidualnych systemów oczyszczania ścieków wynosi 5299.
ścieków jest rzeka Szreniawa. Stan techniczny tych urządzeń określa się jako dostateczny.
Na tych terenach wiejskich, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest ekonomicznie nieuzasadniona bądź
technicznie niemożliwa, założono plan propagowania przydomowych oczyszczalni ścieków. Do tej pory zakupiono
i zainstalowano 41 szt. oczyszczalni na terenach wiejskich i 1 oczyszczalnie na terenie miasta Miechowa. Średnia
przepustowość tych obiektów wynosi od 330 do 1000 l/ dobę i są one wykonane w technologii – oczyszczania
dwuetapowego biologicznego:
Eko-Ekspert S.C., Katowice
 I – etap, osadnik gnilny;
 II – etap, drenaż rozsączający lub filtr piaskowy.
Przewiduje się również budowę drugiej oczyszczalni ścieków komunalnej na terenie gminy Miechów
w miejscowości Szczepanowice. Oczyszczalnia ta miałaby obsługiwać około 1322 mieszkańców ze wsi:
Szczepanowie, Przesławice, Sławice, Wielki Dół. Odbiornikiem będzie rzeka Piotrkówka, zlewnia rzeki
Sztreniawa.
4.3. Oczyszczalnia ścieków komunalnych.
Istniejąca oczyszczalnia ścieków funkcjonuje od roku 1984, położona jest w miejscowości Komorów na
południowy zachód od centrum miasta i zajmuje obszar około 6,1 ha. Już w momencie uruchomienia nie była to
konstrukcja nowoczesna, choć spełniała wymogi obowiązujących w tym czasie przepisów o ochronie środowiska.
Jest to oczyszczalnia typu mechaniczno – biologicznego. Oczyszczalnia posiada uregulowany stan formalno –
prawny, decyzja nr RGR-6223-2/2/2000 z dnia 04.12.2000 r.
Proces technologiczny oczyszczania ścieków składa się z następujących etapów:
 Wstępne oczyszczanie mechaniczne, gdzie ścieki doprowadzane są do stacji krat, a tam wyłapywane są
ciała stałe.
 W pompowni ścieki są podnoszone do poziomu w piaskowniku pionowym, gdzie usuwane są ze ścieków
zanieczyszczenia mineralne.
 Następnie ścieki trafiają do osadnika wstępnego, gdzie zatrzymywane są zawiesiny i substancje lżejsze od
wody.
 Dalej ścieki trafiają do komór napowietrzania, a z nich rurociągiem do osadników wtórnych.
 Wytrącane w osadnikach osady odprowadzane są do studni przy osadnikach i dalej do pompowni osadów.
 Z pompowni osady trafiają do dwóch otwartych komór fermentacyjnych, gdzie przebiega fermentacja
osadu do stanu, aby po wysuszeniu nie był szkodliwy dla środowiska
 Przefermentowany osad odprowadzany jest do poletek osadowych, gdzie następuje proces odwadniania.
 Odwodnione osady trafiają na zlokalizowany w ich pobliżu plac do składowania.
Teren istniejącej oczyszczalni jest w całości ogrodzony. Na terenie oczyszczalni zlokalizowane są
następujące obiekty:

















Stacja krat,
Pompownia główna,
Piaskownik pionowy,
Osadnik wstępny o śr. 18 m,
Dwie komory osadu czynnego o wymiarach: 15x15 m,
Dwa radialne osadniki wtórne o śr. 18 m,
Pompownia osadów (powtórnego i mieszanego),
Dwie otwarte komory fermentacyjne o śr. 24 m,
26 poletek osadowych o łącznej powierzchni 5079,36 m2
studzienka zbiorcza tłuszczu i części pływających,
kanał awaryjny,
budynek administracyjny,
budynek energetyczny,
siłownia własna,
wiata na sprzęt,
zbiornik paliwa,
drogi wewnętrzne.
Wg projektu technicznego oczyszczalnia miała funkcjonować do roku 2005. Aktualny stan obiektów jest
bardzo zły. Praktycznie wszystkie obiekty wymagają remontu, a wszystkie urządzenia ciągu technologicznego
wymienione na nowe. Coraz częściej występujące awarie są za każdym razem trudniejsze do usunięcia.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
62
W roku 2003 oczyszczalnia przyjęła ogółem 460488 m3 /rok ścieków. Jest to wielkość niska biorąc pod
uwagę ilość obsługiwanych odbiorców (11370 osób). Powodem tego może być zarówno niskie zużycie wody jak i
nielegalne opróżnianie oraz nieszczelność szamb przydomowych. Faktyczna ilość ścieków, która trafia do
oczyszczalni jest jednak większa z powodu połączenia kanalizacji sanitarnej z deszczową. Powoduje to znaczne
różnice w przepływach a nawet przeciążenie w okresach deszczowych. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych na
tym obiekcie jest potok Cichy wpadający bezpośrednio do rzeki Szreniawy.
Stężenie i ładunek zanieczyszczeń w doprowadzanych do oczyszczalni ściekach są uzależnione od tego,
czy są one dostarczane kanalizacją czy dowożone wozami asenizacyjnymi (z szamb). Stężenie zanieczyszczeń w
ściekach dowożonych jest dużo wyższe niż ściekach doprowadzanych systemem kanalizacji.
Tabela nr 24.Ładunki zanieczyszczeń w ściekach na oczyszczalni w Komorowie.
Ładunek w ściekach kg/rok
Dopływających do oczyszczalni
Odprowadzanych do odbiornika
339 059
23 301
855 725
69 534
388 468
19 571
46 030
29 784
11 512
7 962
Wskaźniki zanieczyszczeń
BZT5
ChZT
Zawiesina
Azot ogólny
Fosfor ogólny
W 2003 roku na oczyszczalni ścieków w Komorowie wytworzono 280 Mg/rok osadów ściekowych,
z których cała ilość była składowana na terenie własnym oczyszczalni.
Z roku na rok ulega pogorszeniu stopień redukcji zanieczyszczeń i wzrasta stężenie szkodliwych substancji
w ściekach opuszczających oczyszczalnie. Świadczy to zużyciu elementów mających wpływ na efektywność
pracy, co w połączeniu z przestarzałą technologią powoduje powstawanie coraz większych rozbieżności pomiędzy
rzeczywistym stopniem zanieczyszczenia odprowadzanych wód, a wymogami stawianymi przez przepisy ochrony
środowiska. Powoduje to naliczanie ZWiK w Miechowie kar za przekroczenie dopuszczalnych stężeń
zanieczyszczeń odprowadzanych do odbiornika. Pozwolenie wodno prawne zobowiązuje gminę Miechów do
modernizacji oczyszczalni ścieków w terminie do 31.12.2005 r.
W związku z powyższym gmina opracowała projekt modernizacji i rozbudowy oczyszczalni ścieków
w Komorowie i obecnie przystąpiła już do realizacji tej inwestycji. Pierwszym budynkiem wyremontowanym
i oddanym do użytku była hala krat w lipcu 2003 roku.
Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym udzielonym przez Starostę Miechowskiego na rozbudowę
i modernizację oczyszczalni ścieków w Komorowie dla miasta Miechów oraz odprowadzanie oczyszczonych
ścieków do rzeki Cicha:
1) Ilość odprowadzanych ścieków nie przekroczy:




Q śr. dob.
Q śr. h
Q max h
Q max. h
–
–
–
–
4560
190
300
480
m3/d,
m3/h,
m3/h,
m3/h w czasie pogody deszczowej.
2) Jakość ścieków oczyszczonych w zakresie wymienionych wskaźników zanieczyszczeń nie przekroczy:






stęż. BZT5
stęż. ChZT
zawiesiny ogólnej
stęż. azotu og.
stęż. fosforu og.
pH
–
–
–
–
–
–
20,0 mgO2/dm3
150,0 mgO2/dm3
50,0 mg/dm3
30,0 mg/dm3
1,5 mg/dm3
6,5 – 9
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Komorowie dla gminy i miasta Miechów związana jest:
 ze zwiększeniem wymagań dotyczących jakości ścieków oczyszczonych odprowadzanych do wód
płynących w świetle Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z
dnia 5 listopada 1993 r.;
 z koniecznością modernizacji i unowocześnienia obiektów związanych z utylizacją osadów ściekowych
Charakterystyczne przepływy potoku Cichy przedstawiają się następując:
 QSN = 0,082 m3/s;
 QŚ = 0,273 m3/s;
W rejonie Miechowa występują dwa poziomy wodonośne:
1. Poziom górnokredowy związany z występowaniem spękanych i szczelinowatych wapieni i margli. Poziom ten
ujmowany jest przez studnie głębinowe.
2. Poziom czwartorzędowy związany głównie z lessami i glinami nie posiada większego znaczenia. Woda
gruntowa występuje w postaci intensywnych sączeń pomiędzy lessami i pyłami. Obecność wody na tym
obszarze stwierdzono na głębokości od 2,8 do 4,8 m.
4.3.1
Opis przyjętej technologii.
Proces oczyszczania ścieków prowadzony będzie na:




Części wstępnej oczyszczalni /część mechaniczna oczyszczalni;
Części biologicznej;
Urządzenia do magazynowania i dozowania PIX-u;
W skład oczyszczalni ścieków wchodzą również obiekty do przeróbki osadów powstałych w procesie
oczyszczania ścieków.
Część wstępna oczyszczalni – zadaniem części wstępnej oczyszczalni jest przyjęcie i wstępne
oczyszczanie dopływających do oczyszczalni ścieków.
Część biologiczna oczyszczalni – oczyszczanie ścieków na drodze biologicznej, prowadzone będzie przy
wykorzystaniu technologii biologicznego usuwania azotu ogólnego w ściekach przy równoczesnym zapewnieniu
wysokiego stopnia usuwania związków organicznych, azotu amonowego i zawiesiny oraz systemu usuwania
związków fosforu na drodze biologicznej. System składa się z beztlenowej komory, która znajduje się przed
dwoma reaktorami o równej pojemności, które są ze sobą połączone przewodem i osadników wtórnych. Reaktory
biologiczne pracują naprzemiennie i są wyposażone w urządzenia do napowietrzania i mieszania. Cały cykl
eksploatacyjny składa się z czterech faz i nie wymaga prowadzenia recyrkulacji wewnętrznej.
Obiekty do przeróbki osadów ściekowych powstałych w procesie oczyszczania ścieków – obecnie
prowadzony jest proces fermentacji osadów ściekowych w dwóch otwartych komorach. Otwarte komory
fermentacyjne są uciążliwe w eksploatacji i nie zapewniają odpowiedniego rozkładu substancji organicznych
zawartych w osadach ściekowych. Dlatego też założono, że w ramach rozbudowy i modernizacji istniejącej
oczyszczalni ścieków zrealizowana zostanie zamknięta komora fermentacyjna do prowadzenia fermentacji
metanowej mezofilowej.
Do komory fermentacyjnej kierowane będzie:
 Osad wstępny powstały w wyniku prowadzonego procesu sedymentacji w osadnikach wstępnych. Osad
ten przed wprowadzeniem do komory poddany zostanie procesowi zagęszczenia w zagęszczaczu
grawitacyjnym.
 Osad biologiczny nadmierny powstały w wyniku przyrostu biomasy w procesie biologicznego
oczyszczania ścieków. Osad ten przed wprowadzeniem do komory fermentacyjnej poddany zostanie
procesowi zagęszczania w zagęszczaczu mechanicznym.
 Tłuszcz z piaskownika
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
64
Przefermentowany osad z komór fermentacyjnych odprowadzany będzie do zbiornika magazynowego i
następnie będzie poddany procesowi końcowego odwadniania i wapnowania, następnie tymczasowego
magazynowania na składowisku osadu.
4.3.2
Oczyszczalnia mechaniczna.
1. Budynek stacji zlewnej 01 – obiekt nowy; w budynku stacji zlewnej będzie stanowisko przeznaczone do
przyjmowania ścieków dowożonych wozami asenizacyjnymi z pomiarem ich ilości i jakości oraz oddzielenia
skratek. Ścieki te po oddzieleniu skratek przepływać będą kanałem grawitacyjnym do zbiornika wyrównawczo
uśredniającego obiekt 02.
2. Zbiornik wyrównawczo uśredniający 02 – obiekt nowy; zbiornik ten przeznaczony jest do wyrównania ilości i
uśrednienia jakości ścieków dowożonych przed wprowadzeniem ich do ciągu technologicznego oczyszczalni.
3. Budynek krat 03 – obiekt istniejący, modernizowany; w budynku krat zainstalowane zostaną dwie kraty z
automatycznym usuwaniem skratek. Urządzenia te przeznaczone są do oddzielenia ze środków grubych części
pływających lub wleczonych zwanych skratkami.
4. Pompownia ścieków Iº - 04 – obiekt istniejący, modernizowany; ścieki dopływające z budynku krat
podnoszone są za pomocą pomp zainstalowanych w tym obiekcie na poziom, który zagwarantuje swobodny
grawitacyjny przepływ przez kolejne obiekty procesu technologicznego. W pompowni odbywać się będzie
pomiar przepływu ścieków.
5. Budynek separatora piasku 05 – obiekt nowy; funkcją technologiczną separatora piasku jest przepłukanie i
odwodnienie piasku oddzielonego w piaskowniku. Ponadto w budynku separatora zlokalizowana będzie
pompa tłuszczu transportująca tłuszcz ze studni tłuszczu do WKFZ.
6. Piaskownik 06 – obiekt nowy; piaskownik przeznaczony jest do oddzielenia ze ścieków części mineralnych tj.
piasku oraz tłuszczu. Zabezpiecza to pompy i urządzenia mechaniczne przed nadmiernym zużyciem oraz
obiekty technologiczne przed zapiaszczeniem
7. Osadnik wstępny 07 – obiekt istniejący modernizowany; w osadniku wstępnym następuje sedymentacja
zawiesiny łatwoopadalnej poprzez odpowiedni rozdział strugi dopływających ścieków. W celu zapewnienia
dostatecznego rozdziału dopływ do osadnika jest tak zaprojektowana, aby szybkość wypływającej strugi
ścieków była możliwie jak najmniejsza. Osadnik wstępny wyposażony jest w pomost jezdny, do którego jest
podwieszony zgarniacz denny osadu oraz zgarniacz powierzchniowy części pływających. Zgarniacz denny
przeznaczony jest do zgarniania z dna do leja osadowego opadającej zawiesiny. Z leja zawiesina w formie
osadu odprowadzana jest do obiektów związanych z przeróbką osadów ściekowych. Natomiast zgarniacz
powierzchniowy zgarnia części pływające do punktu ich automatycznego usuwani. Dalej części pływające po
otwarciu zasuwy z napędem elektrycznym odprowadzane są do studni części pływających. Ścieki po
oddzieleniu zawiesiny łatwoopadalnej za pomocą przelewu pilastego odprowadzane są do części biologicznej
oczyszczalni.
4.3.3
Oczyszczalnia biologiczna.
1. Komora predenitryfikacji 08, komora beztlenowa 09 – obiekty istniejące modernizowane; w komorach
predenitryfikacji i beztlenowej zachodzą procesy których celem jest zapewnienie wystarczającego
biologicznego usuwania fosforu, oraz dobrej opadalności osadu. Ścieki są mieszane z osadem recyrkulowanym
z osadników wtórnych.
2. Pompa ścieków IIº 10 – obiekt istniejący modernizowany; pompownia ta przeznaczona jest do przetłaczania
ścieków zmieszanych z osadem recyrkulowanym do wyniesionych komór napowietrzania osadu czynnego
obiekt 11 i 12. Na pompownie ścieków IIº zaadoptowana została istniejąca pompownia osadów, która składa
się z otwartej czerpni i hali pomp.
3. Komory napowietrzania osadu czynnego 11,12 – obiekt istniejący modernizowany; istniejące dwie otwarte
komory fermentacyjne zaadoptowane zostaną na komory napowietrzania osadu czynnego, które wyposażone
zostaną w ruszt napowietrzający oraz mieszadła średnio lub wolnoobrotowe. Obiekt ten przeznaczony jest do
usuwania związków organicznych oraz związków azotu na drodze biologicznej. Biologiczne oczyszczanie
ścieków przebiegać będzie w warunkach tlenowych, które będą utrzymywane w komorach napowietrzania
osadu czynnego poprzez działanie bakterii tlenowych. Osad nadmierny będzie usuwany poprzez pompę osadu
nadmiernego do dalszej obróbki.
4. Budynek dmuchaw 32 – obiekt nowy; w obiekcie tym zainstalowane zostaną dmuchawy, które przeznaczone
są do napowietrzania komór osadu czynnego oraz układ rurociągów sprężonego powietrza.
5. Dystrybutor 13 – obiekt nowy; funkcją dystrybutora jest odpowiedni rozdział ilości ścieków pomiędzy
osadniki wtórne. Regulacja dopływu odbywać się będzie za pomocą trzech zastawek przelewowych i dla
nowego osadnika dodatkowo jednego przelewu ruchomego ustawionego powyżej w/w.
6. Osadniki wtórne 14,15 – obiekty istniejące modernizowane
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Osadnik wtórny 16 – obiekt nowy; osadniki wtórne przeznaczone są do końcowej sedymentacji tj. oddzielenia
osadu od oczyszczonych ścieków. Osadniki wtórne wyposażone zostały w zgarniacze denne osadu oraz
zgarniacze części pływających.
7. Przelew Thomsona 17 – obiekt istniejący nie modernizowany.
8. Wylot do odbiornika 18 – obiekt istniejący nie modernizowany.
4.2.3.1
4.3.3.1 Obiekty do przeróbki osadów ściekowych
1. Pompownia osadu wstępnego 19 – obiekt nowy; funkcją technologiczną pompowni jest podanie osadu
zgromadzonego w leju osadowym osadnika wstępnego do zagęszczacza osadu wstępnego.
2. Zagęszczacz osadu wstępnego 20 – obiekt nowy; zagęszczacz osadu wstępnego przeznaczony jest do
grawitacyjnego zagęszczania osadu celem zmniejszenia jego uwodnienia a tym samym zmniejszenia jego
objętości. Pozwoli to na zmniejszenie obciążenie hydraulicznego dalszych obiektów związanych z przeróbką
osadów ścieków.
3. Pompownia osadu wtórnego 21 – obiekt nowy; w obiekcie tym zainstalowane zostaną pompy do przetłaczania
osadu recyrkulowanego do komory predenitryfikacji – obiekt 08 oraz osadu nadmiernego do zagęszczacza
nadmiernego zlokalizowanego w obiekcie 25
4. Komora fermentacyjna WKFZ 22 – obiekt nowy; W zamkniętych komorach fermentacyjnych zachodzić będą
procesy fermentacji metanowej mezofilnej. Łatwo rozkładalna substancja organiczna ulegnie rozkładowi. W
procesie rozkładu powstanie biogaz oraz woda, wytworzony biogaz będzie ujmowany za pomocą dzwonu
gazowego i będzie magazynowany w zbiorniku gazu. Biogaz wykorzystany zostanie do produkcji ciepła w
kotłowni gazowej w szczególności dla potrzeb technologicznych. Nadmiar wytworzonego biogazu przeważnie
w okresie letnim spalany będzie w pochodni gazowej.
5. Budynek operacyjny 23 – obiekt nowy; w budynku tym zlokalizowane zostaną urządzenia współpracujące z
komorą WKFZ.
6. Zbiornik magazynowy osadu przefermentowanego 24 – obiekt nowy; zbiornik ten przeznaczony jest do
magazynowania osadu przefermentowanego odprowadzanego z komory WKFZ w ilości równej
wprowadzanego osadu tj. ok. 67 m3/d.
7. Budynek odwadniania osadu 25 – obiekt nowy; w budynku tym zainstalowane zostaną urządzenia do
zagęszczania osadu nadmiernego, urządzenia do końcowego odwadniania osadów przefermentowanych, oraz
urządzenia związane z wapnowaniem osadu za pomocą wapna palonego CaO.
8. Studnia wody płucznej 26 – obiekt nowy; funkcją technologiczną obiektu jest zgromadzenie części
oczyszczonych ścieków i podanie ich do urządzenia hydroforowego umieszczonego w budynku odwadniania
osadu 25. Ścieki te wykorzystane będą jako woda technologiczna do płukania urządzeń zagęszczających
osady.
9. Studnia tłuszczu 27 – obiekt nowy; funkcją studni jest zgromadzenie tłuszczu wytrąconego w piaskowniku,
wymieszanie go z osadem z WKFZ oraz wtłoczenie do obiegu recyrkulacyjnego WKFZ.
10. Zbiornik do kompostowania skratek 36;
11. Zbiornik gazu 30 – obiekt nowy; funkcją technologiczną obiektu jest magazynowanie wytworzonego w WKFZ
biogazu.
4.4 Składowisko odpadów komunalnych dla Gminy i Miasta Miechów.
Na podstawie Decyzji znak: RGR 7644/46/2003 z dnia 29.12.2003 wydanej przez Starostę Miechowskiego
Składowisko Odpadów Komunalnych w Miechowie ma być zamknięte do dnia 30.04.2007r.
4.4.1.1
Lokalizacja i wielkość składowiska.
Składowisko odpadów komunalnych w Miechowie zlokalizowane jest w części południowej miasta
Miechowa między ul. Ogrodową, a przebiegającym od strony północnej wąwozem określanym jako „Doły
Komorowskie”.
Powierzchnia składowiska wynosi około 1,8 ha i funkcjonuje ono od 1959 r. Ilość odpadów
zgromadzonych na składowisku do 1997 r. szacuje się na 180 792 m³. Przyjmując średnią ilość dowożonych
odpadów w latach 1997-2000 po ok. 15 000 m³/rok, obecny stan zeskładowanych odpadów określa się na 230 000
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
66
m³. Na składowisku zdeponowane są odpady komunalne z miasta i terenu gminy Miechów, a do roku 1994
dowożone były także z gminy Charsznica.
Składowanie odpadów w I etapie eksploatacji odbywało się na działce Nr 2091/2 o powierzchni ok. 1,0 ha
przez ok. 20 lat. Było to składowanie wgłębne. Po wypełnieniu odpady składowano na wyrównanej powierzchni,
tworząc składowisko nadpoziomowe – II etap.
W III etapie rozpoczęto składowanie odpadów na działce sąsiedniej po stronie wschodniej (dz. Nr 2090/3).
Grubość warstwy odpadów od strony południowej wynosi od 5,0 do 1,0 m, a od strony północnej 17,7 m.
Na terenie składowiska, w części południowo-zachodniej zlokalizowane są dwa baraki dla kierownika składowiska
i na spychacz. Nad składowiskiem przebiega linia wysokiego napięcia. Dojazd do składowiska odbywa się ul.
Piłsudskiego (prowadzi ona z centrum miasta w stronę Krakowa), a następnie drogą utwardzoną żużlem na
odcinku 1,0 km.
Eksploatowane składowisko zlokalizowane jest poza terenem zabudowanym.
Najbliższa zabudowa mieszkalna występuje:




od północy w odległości od 180 do 250 m,
od zachodu dwa zabudowania mieszkalne w odległości 300 m,
od południa brak zabudowy,
od wschodu ze składowiskiem sąsiaduje z zakładem transportowym.
Składowisko w obecnym stanie nie posiada żadnych urządzeń zabezpieczających środowisko przed
negatywnym wpływem. Dno niecki, w której są zdeponowane odpady nie było uszczelnione.
Eksploatacja składowiska polega na okresowym plantowaniu z zagęszczaniem odpadów przy pomocy
spychacza. Następnie odpady przesypywane są warstwą izolacyjną z gruntu. Sypanie odpadów prowadzone było
na zwał, co spowodowało występowanie wysokich skarp (kilkanaście metrów) posiadających miejscami bardzo
strome nachylenie. Obecnie składowisko zarządzane jest przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Miechowie.
4.4.1.2
Sposób rekultywacji składowiska.
Założenia inwestycyjne rekultywacji składowiska.
W celu „przywrócenia” środowisku obecnie eksploatowanego składowiska i wkomponowania go w
istniejącą topografię należy rozpocząć prace rekultywacyjne, które przyczynią się do nadania odpowiedniej
estetyki całemu terenowi.
Na prace związane z procesem rekultywacji składać się będą:
 roboty ziemne modelujące obszar wysypiska w sektorze wschodnim, środkowym, zachodnim i
przeznaczenie tego terenu pod rekultywację,
 gospodarkę odciekami,
 odprowadzenie wód opadowych z terenu całego wysypiska(zastosowanie opaskowych rowów,
zbierających powierzchniowe wody deszczowe),
 odgazowanie terenu składowiska poprzez system studzienek odgazowujących,
 usprawnienie zaplecza technicznego,
 ogrodzenie terenu składowiska,
 rekultywacja biologiczna.
4.4.1.3
Techniczny sposób zamknięcia składowiska odpadów.
Przed przystąpieniem do wykonania rekultywacji technicznej sektora środkowego, gdzie jest konieczne
przemieszczenie dużych ilości zdeponowanych wcześniej odpadów z uwagi na konieczność złagodzenia
nachylenia skarp, należy w pierwszej kolejności przygotować miejsce na ich wbudowanie w sektorze zachodnim i
wschodnim. Ilość odpadów do przemieszczania i odpady z bieżącej eksploatacji składowiska swoją objętością
przekroczą możliwość składowania w sektorze środkowym.
1. Przygotowanie sektorów zachodniego i wschodniego polegać będzie na odpowiednim ukształtowaniu i
uszczelnieniu dna składowiska w ich obrębie.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
W tym celu należy wykonać obu sektorów składowiska następujące prace:
 roboty ziemne polegające na usunięciu z tych rejonów zalegających tam odpadów z przemieszczeniem ich
z sektora środkowego, zdjęciu wierzchniej warstwy ziemi urodzajnej o grubości ok. 20 cm i zdeponowaniu
jej poza granicą robót, a następnie wyprofilowaniu dna i skarp. Głębokość wykopów niwelacyjnych ok.
1,5 m.
 wykonanie uszczelnienia mineralnego składającego się z dwóch warstw gliny o łącznej grubości 50cm
(2x25cm) o współczynniku filtracji k≤1,0x10-9m/s; warstwę tę należy wykonać na całej powierzchni dna
sektorów zachodniego i wschodniego zagęszczając ją do ID = 0,95 wg Proctora.
 wykonanie uszczelnienia syntetycznego z geomembrany PEHD o grubości 2 mm łączonej zgrzewem
dwuotworowym i zakotwionej na całym obwodzie w rowku kotwiącym; z uwagi na duże nachylenie skarp
do ich uszczelnienia należy zastosować folię dwustronnie teksturowaną.
 wykonanie obsypki filtracyjno-ochronnej o grubości 40 cm o współczynniku filtracji k ≤1,0x10-4 m/s,
 wykonanie drenażu odcieków z rur perforowanych PEHD Dn200 ułożonego w warstwie filtracyjnoochronnej w obsypce żwirowej.
Na tak przygotowane podłoże można wbudować odpady z bieżącej eksploatacji i odpady przemieszczane z
profilowanych skarp. W trakcie wbudowywania odpadów skarpy należy profilować z nachyleniem 1:3.
2. Przygotowanie do rekultywacji sektora środkowego będzie polegało na ukształtowaniu istniejącej czaszy
składowiska z nadaniem jej odpowiedniego kształtu i spadków w celu prawidłowego odprowadzenia wód
opadowych oraz aby można było wykonać rekultywację techniczną i biologiczną. Odpady z obrębu skarpy
północnej przemieszczone zostaną do wcześniej przygotowanych sektorów zachodniego i wschodniego.
Wierzchowinę składowiska należy wykonać z niewielkim ~ 2% spadkiem w kierunku skarpy północnej.
Czoło skarpy winno posiadać nachylenie w stosunku 1:3.
3. Po ukształtowaniu i wyprofilowaniu skarp i wierzchowiny składowiska w poszczególnych sektorach,
należy przystąpić do dalszych prac rekultywacyjnych, polegających na:
 wykonaniu warstwy wyrównawczo odgazowującej grubości 30 cm o współczynniku filtracji
k>1,0x10-4m/s ułożonej bezpośrednio na zagęszczonych odpadach,
 wykonaniu instalacji odgazowujących – 3 studnie w sektorze zachodnim, 3 studnie w sektorze
środkowym i 1 w sektorze wschodnim,
 wykonaniu uszczelnienia z folii PEHD grubości 1,5 mm obustronnie teksturowanej na skarpach i
gładkiej na wierzchowinie,
 wykonaniu warstwy filtracyjno-ochronnej o grubości 30 cm z piasku,
 ułożeniu geowłókniny separacyjnej o gramaturze 200 g/m2 na całej powierzchni skarp i
wierzchowiny,
 wykonaniu rowów opaskowych odprowadzających wody powierzchniowe ze zrekultywowanych
skarp składowiska,
 wykonaniu od strony południowej, wschodniej i zachodniej składowiska 10 metrowej szerokości
pasa zieleni izolacyjnej.
4. Rekultywacja techniczna składowiska prowadzona będzie na poszczególnych sektorach w kolejności ich
przygotowania i zamykania.
Po przeprowadzeniu rekultywacji technicznej, która ma umożliwić wykonanie rekultywacji biologicznej,
mającej na celu przywrócenie środowisku naturalnemu terenu zajętego pod wysypisko, poprzez odtworzenie
nowych biologicznych wartości użytkowych gruntu. Rekultywacja biologiczna polegać będzie na wykonaniu
odpowiednich warstw okrywających, prowadzeniu zabiegów biologicznych oraz w końcowym etapie posadzeniu
drzew i krzewów.
a) warstwa okrywająca:
 podglebie o grubości 50 cm,
 warstwa ziemi urodzajnej o grubości 20 cm,
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
68
b) zabiegi biologiczne:
 obsiew terenu mieszanką traw,
 pielęgnacja trawy,
 nawożenie traw,
c) nasadzenie drzew i krzewów w pasie ochronnym składowiska.
5. W celu zabezpieczenia wysypiska przed dostaniem się na jego teren osób niepowołanych oraz zwierząt,
całość będzie należało ogrodzić. Projektuje się ogrodzenie terenu wysypiska z siatki o wysokości 2 m, na
słupkach stalowych z rur 76/5 mm w rozstawie 2,4 m, obetonowanych.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
4.4.1.4
Monitoring składowiska.
Po zamknięciu składowiska w dalszym ciągu zachodzić będą procesy mineralizacji odpadów a w związku
z zawartością wilgoci w odpadach pojawiać się będą jeszcze przez pewien czas odcieki. Dla określenia wpływu
istniejącego składowiska po rekultywacji będzie prowadzony monitoring środowiska szczególnie w zakresie
monitoringu wód powierzchniowych i gruntowych.
W tym celu zaleca się monitorowanie wód podziemnych przez okres 30 lat dwa razy do roku w okresie
wzmożonej infiltracji (kwiecień i październik).
Dla monitorowania wód podziemnych poziomu górno-kredowego w rejonie składowiska w Miechowie
planuje się odwiercenie 4 piezometrów obserwacyjnych:
 piezometru P-1, P-4 do głębokości ok. 60 m od strony północno-zachodniej składowiska na dopływie wód
podziemnych
 piezometrów, P-2 i P-3 do głębokości ok. 70 m, od strony południowej i południowo-wschodniej
składowiska na odpływie wód podziemnych.
Wiercenia wykonane będą w rurach osłonowych ø 200. W dowierconych otworach zainstalowane zostaną
piezometry wykonane z rur PEHD ø 160. Przestrzeń między rurą osłonową, a piezometrem wypełniona będzie
piaskiem filtracyjnym. Ostatnie 2 m piezometru wykonane będą z rury perforowanej PEHD owiniętej siatką
nylonową. Piezometr od góry ma być zakończony kołpakiem z rury stalowej.
HARMONOGRAM
Realizacji przedsięwzięcia polegającego na rekultywacji istniejącego wysypiska odpadów komunalnych dla
miasta i gminy Miechów uwzględniający technologię prac.
Lp
.
Planowane prace
1. Uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę na przełożenie linii energetycznej,
Termin
1. 2.
3.
1.
01.01. - 30.06.2004 r.
2.
01.07. – 31.12.2004 r.
3.
4.
5.
Uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę dla rekultywacji składowiska,
Przełożenie linii energetycznej SN 15 kV,
Usprawnienie zaplecza technicznego:
 Ustawienie typowego kontenera biurowo-socjalnego,
 Wykonanie przyłącza wody,
 Wbudowanie zbiornika bezodpływowego na ścieki,
 Przyłącze kanalizacji sanitarnej między kontenerem, a zbiornikiem,
 Doprowadzenie energii elektrycznej,
 Wykonanie brodzika do dezynfekcji kół,
2. Wykonanie piezometrów,
3. Wykonanie tymczasowego ogrodzenia
4. Deponowanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu.
1. Korytowanie terenu sektora wschodniego pod uszczelnienie,
2. Wykonanie uszczelnienia sektora wschodniego,
3. Wykonanie drenażu odcieków: sektor wschodni,
4. Wykonanie przepompowni odcieków oraz zbiorników na odcieki,
5. Wbudowywanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego
terenu,
1. Korytowanie terenu sektora zachodniego pod uszczelnienie,
2. Wykonanie uszczelnienia sektora zachodniego,
3. Wykonanie drenażu odcieków: sektor zachodni,
4. Wykonanie przepompowni odcieków oraz zbiorników na odcieki,
5. Wykonanie studni odgazowywujących wysypisko
6. Wbudowywanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego
terenu,
7. Wykonanie ogrodzenia terenu składowiska
1. Prace ziemne: niwelacja skarpy od strony północnej - doprowadzenie do nachylenia
mniejszego niż 1:3,
2. Wykonanie drenażu strona odcieków – strona północna,
3. Wbudowywanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego
terenu,
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
01.01. - 30.06.2005 r.
01.07. – 31.12.2005 r
01.01. - 30.06.2006 r.
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
1. Wbudowanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu
2. Uszczelnienie od góry sektorów: wschodniego, środkowego, zachodniego,
6.
3. Wykonanie warstw filtracyjnych, a następnie podglebia i humusu,
4. Wykonanie rowów opaskowych
1. Zabiegi biologiczne:
 Nawożenie,
4.
 Obsiew terenu mieszanką traw,
 Pielęgnacja trawy, nasadzenia krzewów.
70
01.07. – 31.12.2006 r
01.01. - 30.04.2007 r.
4.5 Gospodarka cieplno – gazowa
Rozpoznanie infrastruktury zaopatrzenia w ciepło oraz energie elektryczną i paliwa gazowe, wykazały że
istniejący system (infrastruktura + organizacja) w pełni można zaspokoić aktualne potrzeby Gminy w zakresie
zaopatrzenia w te nośniki energii.
Potrzeby cieplne gminy Miechów pokrywane są w 100% ze źródeł ciepła zlokalizowanych na terenie Gminy:
- komunalne źródła ciepła z systemami dystrybucji ciepła – Zakład Gospodarki Komunalnej,
- lokalne źródła ciepła,
- indywidualne źródła ciepła w budynkach jednorodzinnych i gospodarstwach rolnych.
Miasto Miechów pokrywa swoje zaopatrzenie na energię cieplną przede wszystkim na bazie małej i średniej
mocy kotłowni wbudowanych lub wolno stojących oraz indywidualnych ogrzewań opartych na piecach
węglowych lub elektrycznych.
Aktualny stan techniczny infrastruktury zaopatrzenia w ciepło jest niezadawalający – źródła ciepła opalane
paliwami stałymi wytwarzają około 93,7% energii cieplnej i w decydującej mierze są źródłami emisji
zanieczyszczeń do powietrza.
Przez teren Gminy przeprowadzony został gazociąg wysokoprężny relacji Proszowice – Sędziszów, zaopatrujący
docelowo w gaz między innymi miasto i sołectwa gminy Miechów oraz gminy sąsiadujące. W mieście
wybudowano - jako pierwszy etap planowanej gazyfikacji – sieć gazową, średnioprężną o długości 3 180 m.b. z
przyłączami o łącznej długości 540 m.b. Możliwość przesyłowa sieci gazowych są wykorzystane w minimalnym
stopniu, sieć gazowa jest praktycznie nie użytkowana.
Do roku 2015 planuje się budowę około 400 km sieci rozdzielczej średniego ciśnienia z połączeniami domowymi,
co pozwoli w perspektywie przyłączenie 8 070 odbiorców , w tym w mieści Miechów 5 384.
4.6 Gospodarowanie energią
Energetyka odnawialna to jeden z zasadniczych elementów rozwoju zrównoważonego. Kraje rozwinięte
i
pretendujące do miana nowoczesnych dostrzegają konieczność ograniczenia emisji z procesów spalania paliw
energetycznych oraz konieczność poszukiwania alternatywnych źródeł energii wobec ekonomicznego i fizycznego
wyczerpywania się zasobów paliw kopalnych. Pierwsze regulacje w tym zakresie pojawiły się w UE w 1997 roku,
kiedy opublikowano Białą Księgę " Energia dla przyszłości - odnawialne źródła energii" dokument ten wyznaczał
dla cel dla krajów członkowskich, jakim było osiągnięcie w 2010 r. 12% udziału energii ze źródeł odnawialnych w
ogólnym bilansie energetycznym. Obecnie, z uwagi na konieczność intensyfikacji wykorzystania odnawialnych
źródeł energii (OZE) – nie tylko ze względu na obowiązek wynikający z Dyrektywy 2001/77/EC Unii Europejskiej
– konieczna jest identyfikacja i analiza Środowiska STRATEGIĄ ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ
celem strategicznym jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo –
energetycznym kraju do 7,5% w 2010 roku i do 14 % w 2020 roku w strukturze zużycia nośników pierwotnych.
W "Założeniach polityki energetycznej Polski do 2020 roku" mając na uwadze minimalizacje negatywnych
skutków oddziaływań sektora energii na środowisko naturalne rząd Polski wskazał na konieczność, a nawet
obowiązek dokonywania zmian w planach funkcjonowania i rozwoju sektora energetycznego w celu ochrony tego
środowiska i konieczność stosowania zasad zrównoważonego rozwoju w harmonii ze środowiskiem naturalnym.
Odnawialne źródła energii mogą stanowić istotny udział w bilansie energetycznym poszczególnych gmin
naszego kraju. Mogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego regionu, a zwłaszcza do
poprawy zaopatrzenia w energię na terenach o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej. Potencjalnie
największym odbiorcą energii ze źródeł odnawialnych może być rolnictwo, a także mieszkalnictwo i komunikacja.
Współczesne gospodarstwa rolne potrzebują coraz większe ilości energii. Główna jej część jest zużywana na
potrzeby produkcyjne. Wzrasta również jej zużycie w gospodarstwach domowych. Wykorzystanie odnawialnych
źródeł energii na terenach typowo rolniczych może przyczynić się do obniżenia kosztów związanych z
funkcjonowania gospodarstwa. Równie ważnym czynnikiem rozwijania technologii bazujących na odnawialnych
źródeł energii jest eliminacja negatywnych zmian stanu środowiska. Intensywne wykorzystanie i przetwarzanie
tradycyjnych surowców energetycznych wywiera, bowiem bardzo niekorzystny wpływ na zasoby natury. Do
Eko-Ekspert S.C., Katowice
najpoważniejszych zagrożeń środowiska należy groźba zmiany klimatu powodowana podgrzewaniem atmosfery w
wyniku wzrastającej koncentracji gazów szklarniowych. Zwiększające się stężenie w atmosferze takich gazów jak:
dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu oraz syntetycznie otrzymywanych chlorowcowanych węglowodorów
przyczynia się w 55% do nasilenia efektu cieplarnianego.
Nie bez znaczenia jest również wzrost cen konwencjonalnych źródeł energii wynikających z rosnących
kosztów wydobycia energii, kosztownych technologii oczyszczania spalin i unieszkodliwiania odpadów,
wprowadzenia ograniczeń i opłat związanych z emisją dwutlenku węgla (i efektem cieplarnianym), szerszego niż
dotychczas uwzględniania kosztów zewnętrznych w kosztach produkcji poprzez różnego rodzaju narzuty
ekologiczne, spowodował wzrost zainteresowania nowymi źródłami energii, pozbawionymi takich wad i obciążeń.
Zwrócono, więc uwagę na paliwa dostępne lokalnie i niejednokrotnie bezproduktywnie marnotrawione.
Technologie odnawialnych źródeł energii rozwijają się dosyć szybko i mogą konkurować z konwencjonalnymi
systemami energetycznymi lokalnych możliwości w tym zakresie.
4.6.1
Tendencje rozwoju odnawialnych źródeł energii.
4.6.1.1
Ziarno owsa, słoma, zrębki drewniane.
Gmina Miechów jest regionem typowo rolniczym. Powierzchnia gminy wynosi ogółem 14783 ha, w tym
użytki rolne zajmują powierzchnię 13 047 ha, co stanowi 88% całkowitej powierzchni gminy. Największy udział
wśród użytków rolnych w gminie Miechów zajmują grunty orne – 12 256 ha co stanowi 94% użytków rolnych.
Powierzchnia zasiewów zbóż zajmuje 7614 ha, z czego 500 ha obsiane jest owsem, którego wydajność z 1 ha
wynosi:
 2100 kg /ha – słomy,
 3000 kg /ha – ziarna,
Z ogólnej powierzchni zasiewów zbóż na terenie naszej gminy można wyprodukować około 29387 ton słomy,
z czego około 1/3 ogólnej ilości wyprodukowanej słomy nie jest zagospodarowana w gospodarstwach, lecz
pozostaje na polach i jest przyorywana.
Bardzo często nadwyżki słomy są spalane na polach, co powoduje poważne zagrożenia dla zdrowia
mieszkańców i szkody ekologiczne. Wynika z tego, że około 9796 ton słomy można wykorzystać do produkcji
energii cieplnej. Po przystąpieniu Polski do UE gospodarstwa rolne w naszym kraju ze względów ekonomicznych
będą dążyły do monokultury upraw, co z kolei będzie elementem niekorzystnym z punktu widzenia ekologii
(namnażanie się patogenów chorobotwórczych, nasilenie występowania szkodników). W tym przypadku
wykorzystanie owsa jako elementu w płodozmianie byłoby korzystne zarówno dla efektywności produkcji rolnej
jak i dałoby możliwość wykorzystania tego surowca do celów opałowych.
Bardzo ważnym elementem wykorzystania owsa jako materiału opałowego w gospodarstwach domowych jest
fakt, że rolnicy są w stanie sami zaplanować i wyprodukować taką ilość surowca, aby zabezpieczał potrzeby
własne. W przypadku, gdy areał zasiewów pozwoli na wyprodukowanie nadwyżki surowca, mógłby być on
sprzedany (dodatkowe źródło dochodu dla gospodarstwa).
Nie bez znaczenia jest też fakt, że w przypadku produkcji „opału z biomasy” we własnym gospodarstwie,
rolnik nie musi jednorazowo wydawać dużej sumy pieniędzy na zakup opału tradycyjnego. Do kosztów produkcji
rolnik zazwyczaj nie wlicza własnej pracy, co nawet w przypadku porównywalnych wartości ceny jednego i
drugiego rodzaju opału, daje przewagę produkowanemu we własnym gospodarstwie (bioopału).
Gmina Miechów oprócz zakupu przystawek wykorzystywanych w tradycyjnych piecach c.o. do spalania ziarna
owsa, planuje w najbliższej przyszłości zakup urządzeń do produkcji granulatu (pellets) ze zrębków drewna i
słomy. Granulatem odpadów drewna i słomy, nazywamy przetworzone odpady drzewne lub słomiane (trociny,
wióry, zrębki lub słomę) prasowane pod wysokim ciśnieniem. Granulat taki produkowany jest w laskach o śred. 625 mm i długości kilku cm. Paliwo takie charakteryzuje się niską zawartością wilgoci(8-12%), popiołów(0,5%)
i substancji szkodliwych dla środowiska, oraz wysoką wartością energetyczną te powodują, że jest to paliwo
przyjazne środowisku, a jednocześnie łatwe w transporcie, magazynowaniu i dystrybucji. Granulat jako paliwo
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
72
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
nadaje się do wykorzystania zarówno w instalacjach indywidualnych, jaki i systemach ciepłowniczych.
Przeznaczony jest głównie dla małych instalacji, ze względu na łatwość zaopatrzenia w surowiec.
W nowoczesnych dużych kotłowniach do spalania biomasy używa się głównie paliwa mniej przetworzonego,
w postaci zrębków i trocin – ze względów ekonomicznych.
Zastosowanie takiego typu paliwa na terenie gminy Miechów, wpłynęłoby bardzo pozytywnie na
wykorzystanie całości masy roślinnej wyprodukowanej w gospodarstwie, co z kolei znacznie obniżyłoby koszty
pozyskania energii.
Konieczność rozwijania technologii energetycznych bazujących na odnawialnych źródłach energii (także
biomasie), wynika przede wszystkim z negatywnych zmian stanu środowiska.
Do najpoważniejszych zagrożeń środowiska należy groźba zmiany klimatu powodowana antropogennym
podgrzewaniem atmosfery w wyniku wzrastającej koncentracji gazów szklarniowych. Zwiększające się w
atmosferze takich gazów jak: dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu w istotny sposób mogą wpływać na
podwyższenie średniej temp. Ziemi i w rezultacie zmiany klimatu. Stężenie dwutlenku węgla w atmosferze wzrasta
o 0,4% rocznie, co nasila „efekt cieplarniany”.
Wykorzystanie roślin do produkcji energii nie zwiększa stężenia CO2 i SO2 w atmosferze, niska jest również
emisja związków z grupy tlenków azotu. Spalanie biomasy daje jedynie nieco większą emisję pyłów do atmosfery.
Ogólnie biorąc wytwarzanie energii z roślin i innych odnawialnych źródeł energii nie wywiera niekorzystnego
wpływu na środowisko naturalne i jest zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju.
4.6.1.2
Kolektory słoneczne.
Jednym z coraz popularniejszych rozwiązań pozyskiwania energii jest zastosowanie kolektorów
słonecznych do podgrzewania wody.
Potencjał teoretyczny promieniowania słonecznego w Polsce szacuje się na 3,3 do 4 GJ/m2 rocznie.
Oznacza to 1,1 x 106 PJ rocznie w przeliczeniu na powierzchnię kraju, głównie od kwietnia do września – około
80%. Energia słoneczna może być przetwarzana na prąd i ciepło przez instalacje zamontowane na dachach
budynków i w miejscach zabudowanych.
Kolektor słoneczny płaski przystosowany jest do montażu na połaci dachowej i pokryty jest taflą szkła
odporną na wpływy warunków atmosferycznych. Szkło blokuje odbijanie promieni słonecznych, od absorbera
natomiast przepuszcza promieniowanie zewnętrzne, pośrednie jak i padające pod kątem. Składający się z
miedzianych rurek i pokryty warstwą tlenku tytanu absorber przekazuje ciepło do cyrkulującego w nim czynnika
grzewczego.
Zdecydowaną zaletą używania kolektorów słonecznych jest koszt jednostkowy uzyskania 1 kWh energii.
Poniższa tabela przedstawia przykładowe koszty uzyskania ciepła z różnych nośników energii.
Tabela nr 25.Koszty uzyskania ciepła z różnych nośników energii.
Nośnik energii
Energia elektr.
Miejska sieć
ciepłownicza
Gaz płynny propan
Gaz ziemny
Olej opałowy
Węgiel kamienny
Kolektory słoneczne
Wartość opałowa
Cena jednostkowa
Sprawność urządzeń
-
0,41 zł/kWh
99%
Koszt uzyskania
1 kWh energii
0,410 zł
-
74,25 zł/GJ
99%
0,267 zł
90%
90%
90%
55%
80%
0,255 zł
0,152 zł
0,147 zł
0,091 zł
0,008 zł
38147
37700
29000
-
3
1,50 zł/m
1,42 zł/m3
1,40 zł/l
0,41 zł/kg
-
Tabela nr 26.Wielkość potencjału technicznego energii możliwa do pozyskania
z odnawialnych źródeł energii w ciągu roku w Polsce.
Źródło energii
Biomasa
Wg ekspertyzy EC
BREC „Ekonomiczne i
prawne efekty
wykorzystania”
[PJ]
895
Wg Strategii redukcji
emisji gazów
cieplarnianych
[PJ]
Wg raportu przygotowanego na
potrzeby Banku Światowego
[PJ]
128
810
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Energia wodna
Zasoby geotermalne
Energia wiatru
Promieniowanie słoneczne
Ogółem
Całkowite zużycie energii
pierwotnej w Polsce w 1998 r.
43
200
36
1340
2514
50
100
4
55
337
4069,6
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
30
Około 200
4-5
370
Około 1414
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
4.6.1.3
74
Pompy ciepła
Pompy ciepła są szczególnie przyjazne dla środowiska, jako urządzenia elektryczne nie emitują żadnych
zanieczyszczeń. Niska energochłonność urządzeń powoduje, że całkowity równoważnik efektu cieplarnianego jest
niższy od prawie wszystkich innych systemów grzewczych. Bardzo ważną cechą pozyskiwania energii przy
wykorzystaniu pompy ciepła jest fakt korzystania przez użytkownika z energii środowiska „u siebie na miejscu” –
bez transportu, magazynowania paliwa itd..
Pompy ciepła wykorzystują energię odnawialną gruntu za pomocą kolektora gruntowego poziomego jako
tak zwane dolne źródło energii. Energia pobierana z gruntu w niskich temperaturach za pomocą kolektora
gruntowego transformuje poprzez pompę ciepła na poziom temperatury rzędu 500C i przekazywana jest do
instalacji ogrzewania budynku. Taki system grzewczy wykorzystano w Szkole Podstawowej Nr 2 im. M.
Konopnickiej oraz Gimnazjum Nr 1 im. M. Miechowity w Miechowie.
Zdecydowana większość szkół z terenu Gminy Miechów ogrzewana jest tradycyjnymi systemami
ogrzewania, w których nośnikami energii cieplnej jest węgiel. Taki system nie tylko wymaga stałego dozoru przez
pracowników obsługujących kotłownie ale również emituje ogromne zanieczyszczenia do powietrza wynikające
ze spalania opału. Zgromadzenie odpowiedniej ilości opału na zabezpieczenie sezonu grzewczego wymaga
odpowiednio przygotowanego do tego celu pomieszczenia jak również zorganizowania transportu na dostarczenie
opału, co skutkuje dodatkowymi kosztami finansowymi.
Pompy ciepła to przede wszystkim wytwarzanie ciepła w najbardziej ekonomiczny sposób. Bezpieczna
i cicha praca urządzeń, automatyzacja systemu która umożliwia produkcję energii cieplnej z uwzględnieniem
zmian pogodowych oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń, to argumenty które spowodowały, że podjęto decyzję
o budowie nowoczesnych kotłowni do ogrzewania budynków szkolnych w sposób niekonwencjonalny,
nowoczesny, przyjazny środowisku, oparty na zastosowaniu technologii pompy ciepła.
W tym kontekście rozpoczęto w 2000 r. realizację budowy nowoczesnej kotłowni w Gimnazjum Nr 1
im. M. Miechowity w Miechowie. Jednocześnie w 2001 r. rozpoczęto budowę drugiej kotłowni opartej na pompie
ciepła w Szkole Podstawowej Nr 2 im. M. Konopnickiej w Miechowie. Obie inwestycje zakończono i oddano do
eksploatacji w 2002 r. Inwestorem zadania był Urząd Gminy i Miasta w Miechowie, który sfinansował całość
przedsięwzięcia. Koszt inwestycji wyniósł 441 tys. zł. dla powierzchni użytkowej 5.429 m2.
Zastosowanie pompy ciepła do ogrzewania budynków spowodowało wyeliminowanie tradycyjnych nośników
energii takich jak : węgiel, gaz, olej opałowy na rzecz energii elektrycznej, służącej do napędu pompy ciepła
wykorzystującej energię odnawialną zakumulowaną w gruncie.
Jako źródło ciepła zastosowano pompę ciepła „Hibernatus” typu glikol-woda – W 24G3 x 2. Dolnym
źródłem ciepła jest kolektor gruntowy poziomy tj. układ rur polietylenowych, wypełnionych płynem o obniżonej
temperaturze krzepnięcia, umieszczony na głębokości 1,4 – 1,5 m poniżej poziomu terenu.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Pompa ciepła w Szkole Podstawowej Nr 2 w Miechowie
W obiegu zamkniętym układu znajduje się płyn. Obieg wymuszony jest pompą obiegową dolnego źródła
ciepła. Płyn wychłodzony w parowniku pompy ciepła do temperatury niższej od temperatury gruntu ogrzewa się
od gruntu i transformuje ciepło do pompy ciepła, która przekazuje ciepło do górnego źródła ciepła na poziom
temperaturowy.
Po stronie górnego źródła ciepła znajduje się zbiornik buforowy wypełniony wodą. Pompa ciepła
utrzymuje temperaturę wody w zbiorniku na poziomie zadanym w programie sterownika pompy ciepła tj. w
zakresie od 30 do 50 0C. Ze zbiornika buforowego ciepła woda podawana jest za pomoc pompy do instalacji
centralnego ogrzewania.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
76
Pompa ciepła w Gimnazjum Nr 1 w Miechowie
Zastosowany nowoczesny system grzewczy, w świetle porównań z konwencjonalnymi metodami
wykorzystującymi jako źródła energii węgiel kamienny, olej opałowy, gaz jest wyróżniającym się rozwiązaniem
z uwagi na ekologię, ochronę środowiska. Zastosowanie pompy ciepła znacznie ogranicza emisję zanieczyszczeń
do powietrza, zużycie energii i surowców. Nastąpiła redukcja emisji dwutlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla
i dwutlenku węgla. Nastąpiło również zmniejszenie zanieczyszczeń wód poprzez redukcję pyłów i innych
zanieczyszczeń powstających przy spalaniu a występujących przy tradycyjnych metodach ogrzewania. Ponadto
w miejscu kotłowni nie występuje emisja zanieczyszczeń.
Wielkość efektu ekologicznego wynikająca z zastosowania pompy ciepła z przeliczenia oszczędności
energii na ilość nie spalonego węgla kamiennego przedstawia się następująco :
Emisja ze spalania węgla kamiennego w kg/MWh :
1. dwutlenek siarki - 7,8
2. dwutlenek azotu - 3,2
3. tlenek węgla
- 0,2
4. dwutlenek węgla - 937
5. pył
- 1,1
Wyliczenie efektu ekologicznego :
1 kg węgla = 23000 kcal.
1 KWh
= 859,8 kcal.
X = 859,8/23000
X = 0,037 kg węgla = 1 KWh
Moc kotłowni 80 KW x 10 godz. X 30 dni x 7 m-cy=168000 KWh = 168 MWh
Ilość nie spalonego węgla kamiennego :
0,037 x 168000 x 1,3 = 80.808 kg na rok
Efekt ekologiczny:
1. Dwutlenek siarki - 7,8 x 168 = 1,31 (mg /rok)
2. Dwutlenek azotu - 3,2 x 168 = 0,54 (mg / rok)
3. tlenek węgla
- 0,2 x 168 = 0,03 (mg / rok)
4. dwutlenek węgla - 937 x 168 = 154 42 (mg / rok)
5. Pył
- 1,1 x 168 = 0,18 ( mg / rok)
Charakterystyka urządzenia dla temperatury wyjściowej po stronie ciepłej:
1.
35 0C - moc grzewcza 96,48 kW; pobór mocy elektrycznej 27,90 kWh; efektywność 3,46,
2.
50 0 C – moc grzewcza 79,84; pobór mocy elektrycznej 30,38 kWh; efektywność 2,63.
Dzienny koszt ogrzewania budynków przy zastosowaniu metody opartej na pompie ciepły szacuje się w
granicach 0,036 zł./m2.
Zastosowanie pompy ciepła do ogrzewania budynków szkolnych jest pierwszym tego typu przykładem
zastosowanym na terenie Gminy Miechów. Ponieważ zamierzony efekt został osiągnięty, opracowano już następne
dokumentacje techniczne w szkołach, w celu przebudowy istniejących obecnie kotłowni konwencjonalnych
węglowych na nowoczesne ekologiczne kotłownie z zastosowaniem pompy ciepła.
Z uwagi na to, że na terenie gminy Miechów dosyć dużym problemem jest zanieczyszczenie powietrza
spowodowane niską emisją, wynikającą głównie z dużej liczby pieców c.o. opalanych koksem i węglem w
indywidualnych gospodarstwach domowych, toteż wykorzystanie odnawialnych źródeł energii wpłynęłoby
korzystnie na stan czystości powietrza (zwłaszcza w okresie zimowym).
Gmina Miechów należy do nielicznych gmin w Polsce, które od kilku lat prowadzą prace nad
propagowaniem i wdrażaniem rozwiązań opartych na odnawialnych źródłach energii.
Ogniwa wodorowe zwane także ogniwami paliwowymi to urządzenia, których zadaniem jest odzyskiwanie prądu
elektrycznego z różnego typu przemian chemicznych. Ogniwa wodorowe to kolejne źródło energii odnawialnej
które gmina Miechów chciałaby zastosować w przyszłości na swoim terenie.
4.6.1.4
Targi Ekologiczne
Targi ekologiczne organizowane są przez Urząd Gminy i Miasta w Miechowie, odbywają się co roku. Głównym
zamierzeniem organizatorów jest promowanie oraz przybliżenie mieszkańcom gminy odnawialnych źródeł energii
Eko-Ekspert S.C., Katowice
jak również tematykę samej „ekologii”., zachęcanie i przekonanie społeczeństwa do zastosowania w swoich
domostwach tychże źródeł.
Z roku na rok targi te cieszą się większą popularnością zarówno u odwiedzających jak również firm
i przedsiębiorców pragnących zareprezentować swoje wyroby i produkty. W roku 2004 wzięło udział 35 firm
z całej Polski, którzy prezentowali swoje produkty.
Podczas targów prezentowane są:
- piece centralnego ogrzewania,
- kotły miałowe, miałowo-groszkowe z podajnikiem
- przydomowe oczyszczalnie ścieków,
- kolektory słoneczne, absorbenty, sterowniki
- urządzenia i maszyny związane z produkcją rolną,
- produkty miechowskich rolników i przedsiębiorców,
- biologiczne środki ochrony roślin,
- szeroki asortyment artykułów do produkcji ogrodniczej,
- nasiona, sadzonki, krzewy,
- pasze, artykułu do produkcji rolnej.
Duża ilość przedsiębiorców biorących udział w targach ekologicznych, odwiedzających oraz efektach tych targów
(sprzedaż prezentowanych urządzeń, maszyn) świadczy o dużym zainteresowaniu społeczeństwa. Targi te
przynoszą również niewymierny efekt jakim jest podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców.
Priorytetową sprawą dla organizatorów jest promowanie Gminy Miechów jako gminy przyjaznej dla środowiska.
4.7 Główne problemy z infrastrukturą w ochronie środowiska.
Jednym z najpoważniejszych problemów do rozwiązania na obszarze gminy Miechów związanym z
infrastrukturą ochrony środowiska jest: rekultywacja wysypiska odpadów komunalnych (z terminem zakończenia
inwestycji do 2007 roku) oraz modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków.
Ważnym problemem jest zdecydowanie za mały procent istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej w stosunku
do długości sieci wodociągowej, jak również bardzo nieuregulowana gospodarka ściekowa (szamba) na obszarach
wiejskich. Negatywny wpływ tej sytuacji na stan wód powierzchniowych i podziemnych jest bezsporny. Jednak
realizacja kompleksowego programu porządkowania gospodarki wodno-ściekowej wymaga wielomilionowych
nakładów finansowych. Ciężar finansowy tych inwestycji dla gminy bez pozyskania odpowiednich środków
finansowych z Unii Europejskiej jest bardzo trudny do zrealizowania.
Gmina Miechów charakteryzuje się bardzo niskim stopniem zgazyfikowania, co negatywnie wpływa na
poziom standardu życia jej mieszkańców.
Dużym problemem jest także zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego tzw. niską emisją pyłów i
gazów zwłaszcza w sezonie grzewczym. Dla poprawy tej sytuacji gmina jako jedna z pierwszych w kraju czyni
starania o wymianę konwencjonalnych źródeł (opalanych węglem i miałem węglowym), na wykorzystujące
odnawialne źródła energii, bardziej przyjazne dla środowiska.
Podobnie jak na terenie całego kraju, także i w tej gminie występuje problem usuwania azbestu. Znaczna
część powierzchni dachowej na terenie gminy i miasta Miechów posiada pokrycie azbestowo-cementowe
(szacunkowa powierzchnia pokryta azbestem wynosi ok. 240 000 m2). Ustawa o odpadach nakłada na właścicieli
obiektów obowiązek okresowej oceny stanu wyrobów zawierających azbest. W miarę upływu czasu co raz większa
powierzchnia będzie ulegała degradacji. Przy uzyskaniu I stopnia pilności, właściciel obiektu zobowiązany jest do
bezzwłocznej wymiany pokrycia dachowego. Ponieważ koszty usunięcia azbestu i jego umieszczenie na
składowisku odpadów niebezpiecznych są bardzo wysokie, toteż zwłaszcza dla osób fizycznych byłoby to znaczne
obciążenie finansowe, a nie rzadko stanowiłoby barierę nie do pokonania. W związku z powyższym urząd zakłada
opracowanie projektu kompleksowego usuwania pokryć z azbestu i pomoc finansową w tym zakresie.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
78
Po uszkodzeniu, azbest wykazuje negatywne oddziaływanie na środowisko, zwłaszcza na organizmy
ludzkie. Uszkodzony azbest powoduje wydzielanie pyłu azbestowego do powietrza, co może być przyczyną chorób
nowotworowych u ludzi.
Przewiduje się, że rocznie będzie się wymieniać około 80 000 m2 pokryć dachowych zawierających azbest.
W tabeli 29 przedstawiono, w jakim stopniu mieszkańcy gminy Miechów mają dostęp do sieci
wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Tabela nr 27.Podstawowe wskaźniki warunków mieszkaniowych w gminie w 2002r.
W tym mieszkań wyposażonych w
ustęp spłukiwany
gaz
centralne ogrzewanie
Ogółem
w tym
ciepłą
Wyszczególnienie
w tym z
łazienkę
wodę z sieciz butlizbiorowe indywidualne
razem
razem odprowadzenie do
sieci
sieci
w tysiącach
Miechów
6,2
5,8
5,3
5,2
3,2
5,2
4,9
0,0 5,4
1,7
2,4
Miechów
3,9
3,8
3,7
3,7
3,1
3,6
3,4
0,03 3,4
1,7
1,2
Miasto
Miechów
2,3
2,0
1,6
1,5
0,1
1,6
1,5
2,0
1,2
Obszar wiejski
wodociąg
5
CELE I SPOSOBY REALIZACJI POLITYKI EKOLOGICZNEJ GMINY MIECHÓW
5.3 Cele polityki ekologicznej.
Jak zakłada polityka ekologiczna kraju i województwa małopolskiego na obecnym etapie jednym z
nadrzędnych celów jakie stawiane są przed władzami lokalnymi jest ochrona środowiska warunkująca stały i
zrównoważony rozwój gminy i jej mieszkańców.
Nadrzędną wartością w polityce ekologicznej powinien być człowiek, co oznacza, że zdrowie
mieszkańców, komfort środowiska, w którym żyją i pracują, standard ich życia są głównymi kryteriami realizacji
polityki ekologicznej na każdym szczeblu.
5.4 Działania niezbędne dla realizacji polityki ekologicznej.
W ogłoszonej II Polityce Ekologicznej Państwa i w „Programie zrównoważonego rozwoju i ochrony
środowiska województwa małopolskiego” działania prośrodowiskowe winny wymuszać na władzach osiągnięcie
trzech kluczowych celów:
 zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska,
 ochrona zdrowia ludzkiego,
 rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Powyższe założenia zostaną zrealizowane poprzez:








5.4.1
poprawę jakości powietrza atmosferycznego,
poprawę stanu wód powierzchniowych i podziemnych,
racjonalne korzystanie z zasobów glebowych,
ochronę obszarów i obiektów przyrodniczych,
zwiększenie lesistości Powiatu,
zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska,
zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców,
prawidłową gospodarkę odpadami.
Ochrona powietrza atmosferycznego.
Ustawa Prawo ochrony środowiska, definiuje ochronę powietrza atmosferycznego jako zapewnienie jak
najlepszej jego jakości poprzez utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych poziomów
lub zmniejszanie, jeżeli poziomy te nie są dotrzymane. Obowiązkiem Ministra Środowiska jest ustalenie
dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz warunków , w jakich ustala się poziomy tych
substancji. Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach, którymi są aglomeracje o liczbie mieszkańców
powyżej 250 tysięcy oraz obszar Powiatu nie wchodzący w skład aglomeracji. W poszczególnych strefach
dokonuje się pomiarów jakości powietrza. Na podstawie pomiarów wskazuje się strefy, gdzie następuje
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
80
przekroczenie dopuszczalnych poziomów poszczególnych substancji. Klasyfikacji stref dokonuje się ze względu
na kryterium zdrowia ludzi oraz ochrony roślin. Dla stref w których nastąpią naruszenia wojewoda, w
porozumieniu ze starostą, określa program ochrony powietrza, mający na celu osiągnięcie poziomów
dopuszczalnych.
Największy efekt w zakresie ochrony jakości powietrza można uzyskać przyjmując następujące kierunki
działań:




opracowanie programu ochrony powietrza,
ograniczenie uciążliwości z transportu i ruchu ulicznego,
polepszanie stanu i rozbudowa infrastruktury drogowej,
ograniczenie niskiej emisji poprzez modernizację lokalnych kotłowni węglowych i palenisk domowych
opalanych węglem lub koksem,
 termomodernizację budynków stanowiących mienie komunalne,
 modernizacja i hermetyzacja procesów produkcyjnych w celu ograniczenia emisji,
 promowanie kotłowni wykorzystujących alternatywne źródła energii
5.4.2
Ochrona przed hałasem i promieniowaniem niejonizującym
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w
szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie jak i
na zmniejszaniu poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Głównymi źródłami
emisji hałasu do środowiska są obiekty przemysłowe, ruch drogowy, kolejowy i lotniczy.
Podstawowym wskaźnikiem oceny hałasu w środowisku jest poziom równoważny dla przedziału czasu
odniesienia. Równoważny poziom dźwięku A, jest to wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego
dźwięku, skorygowanego według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu
odniesienia jest równa wartości średniej kwadratowej ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym
poziomie w czasie. Równoważny poziom dźwięku A określa się w decybelach (dB). Wartości równoważnego
poziomu dźwięku podano w załącznikach do rozporządzenia MOŚZNiL (Dz.U. nr 66 z 13.05.1998r. poz. 436).
Na podstawie ustawy art. 118 ust.7 ustawy Prawo ochrony środowiska zostało wydane rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 09.01.2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz.U. Nr 8 z
31.01.2002 r. poz. 81). Rozporządzenie to określa wartości progowe poziomów hałasu w środowisku, których
przekroczenie powoduje zaliczenie obszaru, na którym poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny do
kategorii terenu zagrożonego hałasem (tab. 36). Oznacza to, że dla obszarów, na których poziom hałasu przekracza
poziom dopuszczalny wojewoda lub rada powiatu (w zależności od kompetencji) tworzy program działań, którego
celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego.
Największy efekt w zakresie ochrony środowiska przed hałasem i zmniejszenia jego uciążliwości dla
mieszkańców możliwe będzie przez:
 budowę ekranów lub urządzanie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż tras komunikacyjnych,
 budowę obwodnic i modernizacja dróg,
 wyznaczanie stref buforowych pomiędzy nowoprojektowanymi centrami przemysłu i usług a terenami
zabudowy mieszkaniowej,
 utworzenie terenów zieleni izolacyjnej wokół obiektów szczególnie uciążliwych dla środowiska,
 stosowanie technologii ograniczających emisje hałasu do środowiska.
Ochrona przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym dla ludzi i środowiska są
uregulowane w Polsce przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, prawa budowlanego, ochrony środowiska,
zagospodarowania przestrzennego i przepisami sanitarnymi, które pozwalają na kontrolowanie doboru lokalizacji
źródeł pól elektromagnetycznych i ograniczenia ich oddziaływania na ludzi i środowisko do poziomów
dopuszczalnych
Realizacja tego celu możliwa będzie poprzez:
 prowadzenie badań, które pozwolą na ocenę skali zagrożenia promieniowaniem niejonizującym,
 wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych
ochronie przed promieniowaniem niejonizującym,
Eko-Ekspert S.C., Katowice
 wyznaczenie
stref
ograniczonego
użytkowania
wokół
urządzeń
elektroenergetycznych,
radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych gdzie jest rejestrowane przekroczenie dopuszczalnych
poziomów promieniowania niejonizujacego.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
5.4.3
82
Ochrona zasobów wodnych.
Podstawową ustawą regulującą zasady ochrony wód jest ustawa Prawo ochrony środowiska. Ochrona wód
polega na zapewnieniu jak najlepszej ich jakości, w tym utrzymywaniu ilości wody na poziomie zapewniającym
ochronę równowagi biologicznej. Szczególną uwagę przywiązuje ona do ochrony wód podziemnych polegającej
na zmniejszaniu ryzyka ich zanieczyszczenia poprzez ograniczanie oddziaływania na obszary ich zasilania oraz
utrzymywaniu równowagi zasobów tych wód. Za planowanie i realizację działań w zakresie ochrony wód
odpowiedzialne są organy administracji.
Szczegółowe zasady ochrony wód powierzchniowych i podziemnych określa ustawa Prawo wodne.
Zgodnie z zapisami tej ustawy gospodarowanie wodą powinno odbywać się zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju i uwzględniać zasadę wspólnych interesów. Za gospodarowanie odpowiedzialne są administracja
publiczna, użytkownicy wód oraz przedstawiciele lokalnych społeczności. Prawo wodne reguluje m.in.
zagadnienia własności wód, zasady korzystania i ochrony wód oraz zarządzania wodami, określa instrumenty
zarządzania wodami. Wody podlegają ochronie, niezależnie od tego czyją stanowią własność. Celem ochrony wód
jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na obszarach
zalewowych, tak aby wody osiągnęły co najmniej dobry stan ekologiczny i w miarę potrzeb nadawały się do
zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia, bytowania w warunkach naturalnych ryb oraz rekreacji i uprawiania
sportów wodnych.
Ochrona wód polega na unikaniu, eliminacji i ograniczaniu zanieczyszczeń wód oraz zapobieganiu
niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody albo naturalnych poziomów zwierciadła wody.
W celu poprawy stanu wód powierzchniowych i podziemnych przewiduje się działania w tym zakresie,
poprzez:
 rozwijanie regionalnego monitoringu wód podziemnych i powierzchniowych,
 rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej,
 budowę i odbudowę systemu rowów odwadniających drogi oraz instalację urządzeń podczyszczających w
systemie odwadniania dróg,
 modernizację i budowę oczyszczalni ścieków,
 zwiększanie ilości przydomowych oczyszczalni ścieków,
 systematyczną kontrolę funkcjonowania oczyszczalni ścieków,
 kontrolę prawidłowości usuwania ścieków z terenów nie objętych kanalizacją sanitarną,
 porządkowanie gospodarki odpadami na terenie gminie.
Jednym z elementów gospodarki wodnej na terenie gminy jest także ochrona przed powodzią.
System zarządzania gospodarką wodną w oparciu o duże jednostki hydrograficzne (baseny) wprowadzany
jest w Polsce od początku lat 90-tych. Wprowadzenie systemu umożliwi sterowanie za pomocą instrumentów
finansowych i prawnych - pozwoleniami wodnoprawnymi, opłatami i strukturą użytkowania wód.
Działania zakresie ochrony przeciwpowodziowej realizowane będą poprzez:
 regulacja cieków wodnych,
 uporządkowanie systemów melioracyjnych,
 zalesianie, zakrzewianie i zadrzewianie.
5.4.4
Ochrona przyrody i krajobrazu.
Podstawowym aktem prawnym, regulującym zagadnienia objęte przepisami konwencji o różnorodności
biologicznej jest ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. Ustawa dotyczy ochrony przyrody, co
oznacza zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów przyrody i jej składników, a w
szczególności:







dziko występujących roślin i zwierząt,
siedlisk przyrodniczych,
siedlisk gatunków chronionych roślin lub zwierząt,
zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia,
roślin lub zwierząt, objętych ochroną na podstawie odrębnych przepisów,
przyrody nieożywionej,
krajobrazu.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Ochrona przyrody ma na celu:




utrzymywanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów,
zachowanie różnorodności biologicznej,
zachowanie dziedzictwa geologicznego,
zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin lub zwierząt wraz z siedliskami poprzez utrzymywanie lub
przywracanie ich do właściwego stanu,
 utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu siedlisk przyrodniczych, a także innych zasobów
przyrody i jej składników,
 kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody.
Ustawa zawiera bogaty zestaw środków prawnych, których stosowanie powinno zapewnić realizację jej
celów poprzez:
 uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce ekologicznej państwa, programach ochrony
środowiska i zrównoważonego rozwoju przyjmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego,
 obejmowanie zasobów przyrody i jej składników formami ochrony przewidywanymi ustawą lub
przepisami szczególnymi,
 opracowywanie i wykonywanie planów ochrony określonych w ustawie obszarów objętych ochroną oraz
programów ochrony gatunków i ich siedlisk.
Na obszarze gminy ochrona obszarów i obiektów cennych przyrodniczo odbywać się będzie poprzez:





5.4.5
utworzenie ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych,
ewentualne objęcie ochroną nowych obiektów przyrody ożywionej,
określenie sposobu korzystania z terenów objętych ochroną,
poprawę stanu zdrowotno - sanitarnego starodrzewia, zabytkowych założeń zieleni,
wspieranie inicjatyw porządkowania, utrzymywania czystości terenów leśnych i rekreacyjnych.
Ochrona obszarów leśnych.
Zasady korzystania z lasów i ich ochrony reguluje ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Gospodarka
leśna polega na urządzaniu, ochronie i zagospodarowaniu lasu, utrzymaniu i powiększaniu zasobów i upraw
leśnych, gospodarowaniu zwierzyną, pozyskiwaniu określonych produktów (zwłaszcza drewna, płodów runa
leśnego, zwierzyny) i sprzedaży tych produktów w stanie nieprzerobionym a także na realizacji poza
produkcyjnych funkcji lasu. Do ustawy wprowadzono pojęcie „trwale zrównoważonej gospodarki leśnej” jako
działalności zmierzającej do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym
trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego,
żywotności i zdolności wypełniania wszystkich istotnych funkcji, teraz i w przyszłości, bez szkody dla innych
elementów środowiska.
Nadrzędnym celem postawionym sobie przez gminę Miechów (z uwagi na bardzo niski stopień lesistości
gminy) jest zalesienie znacznych obszarów zawłaszcza gleb o niskiej klasie bonitacyjnej. Osiągnięcie tego celu
możliwe będzie poprzez:





opracowanie wieloletniego programu zalesienia nieużytków,
zalesianie gruntów porolnych i zagrożonych erozją.
kształtowanie granicy polno - leśnej
zachęty ekonomiczne dla właścicieli gruntów zalesianych
pomoc szkoleniową i edukacyjną w zakresie pielęgnacji upraw leśnych
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
5.4.6
84
Ochrona flory i fauny.
Ochrona dzikich zwierząt i roślin realizowana będzie w oparciu o współpracę gminy z Wojewódzkim
Konserwatorem Przyrody, Zarządem Parków Krajobrazowych i kołami łowieckimi zrzeszonymi w PZŁ,
dzierżawiącymi większość obwodów łowieckich.
Głównymi działaniami w tej dziedzinie na obszarze gminy będzie:




ratowanie i odtwarzanie naturalnych biotopów,
właściwa selekcja,
hodowla i dokarmianie zwierząt,
prawidłowe gospodarowanie zwierzyną na obszarze Miechowsko -Działoszyckiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu
 ochrona roślinności stepowej występującej na terenie rezerwatu przyrody ”Złota Góra”
5.4.7
Nadzwyczajne zagrożenia środowiska.
Podstawowym aktem prawnym w tej dziedzinie jest Ustawa prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia
2001 r., tytuł IV POWAŻNE AWARIE dział I - dział III, gdzie zawarte są przepisy ogólne, instrumenty prawne
służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej, obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie
wystąpienia awarii przemysłowej, a także obowiązki organów administracji związane z awarią przemysłową.
Dodatkowo wiele zagadnień jest także zawartych w ustawach o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. Nr 81/91, poz.
351 ze zm.) i Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88/91, poz. 400 ze zm.) - ustanawiają one tzw. krajowy
system ratowniczo-gaśniczy obejmujący również zapobieganie i zwalczanie nadzwyczajnych zagrożeń środowiska.
Na terenie gminy Miechów brak jest jak dotychczas zakładów przemysłowych zagrożonych wystąpieniem
poważnych awarii.
Jedynymi zagrożeniami środowiska mogącymi wystąpić na terenie gminy są zagrożenia związane z
transportem substancji niebezpiecznych przewożonymi taborem samochodowym lub kolejowym.
Ratownictwo w tym zakresie należy do zadań Państwowej Straży Pożarnej, która w przypadku wystąpienia
takich katastrof ekologicznych jest jako pierwsza zobowiązana do podjęcia stosownych działań.
Realizacja celu zmniejszania i eliminowania takich zagrożeń będzie możliwa poprzez:
 współpracę z Państwową Strażą Pożarną przy opracowywaniu i wdrażaniu Planu OperacyjnoRatowniczego,
 monitorowanie i zabezpieczanie tras przewozów materiałów niebezpiecznych,
 opracowanie programu informowania społeczeństwa o wystąpieniu zagrożenia środowiska i edukacji w
tym zakresie.
5.4.8
Ochrona gleb.
Główne zasady oraz cele ochrony gruntów, znajdujące wyraz w obowiązującym ustawodawstwie określają
przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska. Istota działań ochronnych w stosunku do
ziemi, polega na zapobieganiu i przeciwdziałaniu niekorzystnym zmianom powierzchni ziemi, a w razie jej
uszkodzenia lub zniszczenia – na przywróceniu do stanu właściwego. Zasadniczą jednak i zarazem najbardziej
szczegółową regulacją dotyczącą problematyki ochrony zasobów i jakości gruntów jest ustawa z 1995 r. o
ochronie gruntów rolnych i leśnych. Celem jej jest zachowanie jak największego obszaru gruntów, poprawa ich
wartości oraz pełne wykorzystanie dla potrzeb produkcji rolnej i leśnej. Cel ten ma charakter wprawdzie
gospodarczy, jednakże łączą się z nim także cele środowiskowe, bowiem grunty rolne i leśne należycie
zagospodarowane są też pozytywnym elementem środowiska, podnoszącym jego wartość.
Zadania z zakresu ochrony gruntów polegają na:
 ograniczaniu przeznaczania gruntów rolnych i leśnych na cele nierolne i nieleśne, tzn. ograniczania innego
niż rolniczy sposobu użytkowania gruntów rolnych oraz innego niż leśny sposobu użytkowania gruntów
leśnych,
 zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych i leśnych, szkodom w produkcji rolnej i
leśnej oraz w drzewostanach,
Eko-Ekspert S.C., Katowice
 poprawianiu wartości użytkowej gruntów oraz zapobieganiu obniżania ich produktywności,
 przywracaniu gruntom zdegradowanym albo zdewastowanym ich wartości użytkowych lub przyrodniczych
(rekultywacja).
Na terenie gminy ochrona gruntów polegać będzie na racjonalnym korzystaniu z zasobów glebowych.
Działania w tym zakresie realizowane będą poprzez:
 systematyczną kontrolę poziomu zanieczyszczeń w glebach,
 zmniejszenie zakwaszenia gleb,
 inwentaryzacja terenów zdegradowanych, na których przekroczone zostały standardy jakości gleby lub
ziemi,
 rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych,
 organizacja doradztwa dla rolników dot. racjonalnego gospodarowania zasobami glebowymi i
stosowaniem właściwych zabiegów agrotechnicznych.
5.4.9
Edukacja ekologiczna.
Ogólne zobowiązania do prowadzenia edukacji ekologicznej określa ustawa Prawo ochrony środowiska.
Ustanawia ona obowiązek uwzględniania problematyki ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w
programach kształcenia ogólnego we wszystkich typów szkół. Obowiązek popularyzacji ochrony środowiska
adresowany jest również do wszystkich środków masowego przekazu.
Na terenie gminy Miechów cel ten ma być osiągnięty poprzez zwiększenie świadomości ekologicznej
mieszkańców czemu służyć będą następujące działania:







6
realizacje programu edukacji ekologicznej dla szkół,
tworzenie ośrodków edukacji ekologicznej,
promocje i pomoc w tworzeniu gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych,
opracowanie projektów ścieżek ekologicznych i tras turystycznych,
organizowanie konkursów promujących racjonalne korzystanie ze środowiska,
wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego,
promowanie walorów krajobrazowo- przyrodniczych terenu gminy.
ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM.
W rozdziale tym zostały zawarte instrumenty zarządzania środowiskiem stosowane w trakcie wdrażania
Programu, w tym monitoring stanu środowiska oraz zasady zarządzania środowiskiem na szczeblu gminnym,
wynikające z powierzonych gminom kompetencji.
W zarządzaniu środowiskiem ważną rolę pełnił będzie „Program ochrony środowiska ”, jako instrument
koordynacji działań na rzecz ochrony środowiska.
6.3 Instrumenty zarządzania środowiskiem.
Na podstawie zasad zawartych w II Polityce Ekologicznej Państwa realizowana jest zasada
zrównoważonego rozwoju.
Polityka ekologiczna na poziomie gminy jest i będzie realizowana za pomocą różnych instrumentów:
prawnych, finansowych, społecznych. Większe kompetencje prawne w tym zakresie posiadają wojewodowie i
starostowie. Organy te działają poprzez wydawanie instrumentów prawnych – pozwoleń, koncesji przy pomocy,
których kontrolowane jest korzystanie ze środowiska.
6.3.1
Instrumenty prawne.
Do instrumentów prawnych należą:
 pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii tj.:
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
86
 pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,
 pozwolenie na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
 pozwolenia na wytwarzanie odpadów,
 pozwolenie na emitowanie hałasu do środowiska,
 pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych,
 pozwolenia zintegrowane,
 koncesje geologiczne wydawane na rozpoznanie i eksploatację surowców mineralnych.
Burmistrz, wójt, prezydent miasta oraz Rada Gminy wykonują swoje zadania z zakresu ochrony
środowiska wydając stosowne decyzje bądź uzgodnienia w formie postanowień.
Do ważniejszych instrumentów prawnych realizowanych na szczeblu gminnym należą:
 wydawanie pozwoleń na usuwanie drzew i krzewów z terenu nieruchomości,
 wprowadzanie form ochrony przyrody na terenie gminy poprzez uchwalę rady,
 uznawanie za park gminny terenu pokrytego drzewostanem o charakterze parkowym i niepodlegającego
przepisom o ochronie dóbr kultury w drodze uchwały rady gminy,
 wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji realizującej cel
publiczny na obszarze parku krajobrazowego lub obszarze chronionego krajobrazu, po uzgodnieniu z
właściwym wojewodą i przekazaniu informacji do ministra właściwego do spraw środowiska,
 wydawanie pozwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych,
opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych,
 wydawanie pozwoleń na prowadzenie działalności w zakresie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami
oraz prowadzenia schronisk dla zwierząt,
 ustalenie w drodze decyzji wymagań w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji, z
której emisja nie wymaga wydania pozwolenia, o ile jest to uzasadnione koniecznością ochrony
środowiska,
 nakazywanie w drodze decyzji osobom fizycznym eksploatującym instalację w ramach zwykłego
korzystania ze środowiska lub eksploatującej urządzenie wykonanie w określonym czasie czynności
zmierzających do ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
 w razie naruszenia warunków decyzji określającej wymagania dotyczące eksploatacji instalacji, z której
emisja nie wymaga pozwolenia, prowadzonej przez osobę fizyczną w ramach zwykłego korzystania ze
środowiska, nakaz wstrzymania użytkowania urządzenia lub instalacji,
 nakazywanie w drodze decyzji właścicielowi gruntu, przywrócenie do stanu poprzedniego lub wykonanie
urządzeń zabezpieczających w przypadku, gdy zmiany stanu wody na gruncie wpływają niekorzystnie na
grunty sąsiednie,
 zatwierdzanie ugody pomiędzy właścicielami gruntów sąsiednich, zmiany stanu wody na gruncie, jeśli nie
wpływają szkodliwie na inne nieruchomości,
 nakazywanie w drodze decyzji właścicielowi nieruchomości przyległej do powierzchniowych wód
publicznych umożliwienie dostępu do wody na potrzeby powszechnego korzystania,
 opiniowanie w formie postanowienia, programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi wydawanymi
przez Starostę,
 opiniowanie w formie postanowienia, zezwolenia na transport odpadów niebezpiecznych – wydawanych
przez Starostę,
 opiniowanie w formie postanowienia, programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi wydawanymi
przez Wojewodę dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko ,dla których
sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest obligatoryjne,
 nakazywanie w drodze decyzji posiadaczowi odpadów usunięci ich z miejsc nieprzeznaczonych do ich
składowania lub ich magazynowania, wskazując sposób wykonania decyzji.
Szczególnym instrumentem prawnym jest pomiar stanu środowiska określany mianem monitoringu.
Prowadzony on jest zarówno jako badania jakości środowiska, jak też w odniesieniu do ilości zasobów
środowiskowych. Monitoring był zwykle zaliczany do instrumentów informacyjnych, jako bardzo ważna podstawa
analiz, ocen czy decyzji. Obecnie, wprowadzenie badań monitoringowych jako obowiązujących przez zapisy w
niektórych aktach prawnych czynią je instrumentem o znaczeniu prawnym.
Burmistrz ma prawo nałożenia w drodze decyzji na prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia
obowiązek prowadzenia w określonym czasie pomiarów wielkości emisji wykraczających poza obowiązki, jeśli z
przeprowadzonych kontroli, wynika, że zostały przekroczone standardy emisyjne.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
6.3.2
Instrumenty finansowe
Do instrumentów finansowych należą:
 opłaty za korzystanie ze środowiska: za emisje zanieczyszczeń do powietrza, za pobór wody
powierzchniowej i podziemnej, za odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, za składowanie odpadów,
za powierzchnię, z której odprowadzane są ścieki,
 administracyjne kary pieniężne,
 odpowiedzialność cywilna, karna i administracyjna,
 kredyty i dotacje z funduszy ochrony środowiska,
 opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin,
Z powyższych środków finansowych do budżetu gminy (Gminny Fundusz Ochrony Środowiska) trafia
tylko część tych opłat i kar.
Na szczeblu gminnym, gdzie Burmistrz nalicza jednostkom organizacyjnym opłaty za usuwanie drzew i
krzewów oraz nakłada kary za usunięcie bez wymaganego zezwolenia drzew lub krzewów, czy zniszczenie
terenów zieleni, całość tych środków finansowych trafia na GFOŚ.
6.3.3
Instrumenty społeczne.
Ważnym elementem skutecznego zarządzania realizującego zasady zrównoważonego rozwoju są
uzgodnienia i usprawnienia instytucjonalne. Do kształtowania świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz
przyjaznych dla środowiska nawyków i codziennych postaw, czyli szeroko rozumianej edukacji ekologicznej,
podejmowane są różnorodne działania. U podstaw skuteczności tych działań leży rzetelnie i przystępnie
przekazywana wiedza o stanie środowiska. Edukacja i informacja z komunikacją są ze sobą ściśle powiązane,
bowiem dobra i właściwa informacja potęguje proces edukacji. Rzetelna informacja o stanie środowiska i
działaniach na rzecz jego ochrony, a także umiejętność porozumiewania się ze społeczeństwem są niezbędne dla
sukcesu realizowanej edukacji ekologicznej.
Tradycyjne instrumenty, takie jak pozwolenia oraz system opłat i kar nie spełnią całego zakresu celów i
zadań. W związku z powyższym gmina planuje propagowanie problemów związanych z ochroną środowiska
poprzez organizowanie spotkań z mieszkańcami, informowanie o zadaniach realizowanych przez gminę poprzez
prasę, biuletyny, ogłoszenia.
6.4 Organizacja zarządzania środowiskiem.
Zarządzanie środowiskiem odbywa się na poziomach wojewódzkim, powiatowym i gminnym i obejmuje
działania podejmowane w skali województwa, powiatu i gminy. Działania na rzecz środowiska podejmowane są
także przez podmioty gospodarcze korzystające ze środowiska. Kierują się one głównie efektami ekonomicznymi i
zasadami konkurencji rynkowej, a także z głosami opinii społecznej. Na tym szczeblu zarządzanie środowiskiem
odbywa się poprzez:





dotrzymywanie wymagań zawartych w pozwoleniach emisyjnych,
porządkowanie i modernizację technologii,
eliminowanie technologii uciążliwych dla środowiska,
instalowanie urządzeń ochrony środowiska,
stałą kontrolę emisji zanieczyszczeń.
Instytucje działające w ramach administracji odpowiedzialnych za wykonywanie i egzekwowanie
przepisów prawa maja na celu zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska przez:
 racjonalne planowanie przestrzenne,
 kontrolowanie gospodarczego korzystania ze środowiska,
 porządkowanie działalności związanej z gospodarczym korzystaniem ze środowiska,
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
 instalowanie urządzeń ochrony środowiska.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
88
6.5 Organizacja zarządzania Programem Ochrony Środowiska.
Podstawową zasadą realizacji Programu Ochrony Środowiska powinna być zasada wykonywania zadań
jednostek związanych z systemem zarządzania środowiskiem, świadomych istnienia programu i ich uczestnictwa
w nim.
Z punktu widzenia programu można wyodrębnić następujące podmioty:




Podmioty uczestniczące w organizacji i zarządzaniu programem,
Podmioty realizujące zadania programu,
Podmioty kontrolujące przebieg realizacji i efekty programu,
Społeczność gminy jako główny podmiot odbierający wyniki działań programu.
Głównym wykonawcą programu jest Zarząd Gminy, jego bezpośrednim realizatorem będą podmioty
gospodarcze planujące i realizujące inwestycje zgodnie z kierunkami nakreślonymi przez program, realizatorem
inwestycji w zakresie ochrony środowiska na swoim terenie będzie samorząd lokalny, zaś bezpośrednim odbiorcą
będzie społeczeństwo powiatu.
6.6 Mierniki stopnia realizacji Programu Ochrony Środowiska.
W II polityce Ekologicznej Państwa do szczególnie ważnych mierników realizacji polityki ekologicznej
zaliczono:
 stopień zmniejszenia różnicy (w %) między faktycznym zanieczyszczeniem środowiska a naukowo
uzasadnionym dopuszczalnym (ładunkiem krytycznym),
 ilość zużywanej energii, materiałów, wody oraz ilość wytwarzanych odpadów i emitowanych
zanieczyszczeń w przeliczeniu na jednostkę dochodu narodowego lub wielkość produkcji (wyrażoną w
wielkościach fizycznych lub wartością sprzedaną),
 stosunek kosztów do uzyskiwanych efektów ekologicznych (dla oceny Programów i projektów
inwestycyjnych w ochronie środowiska),
 techniczno-technologiczne charakterystyki materiałów, urządzeń produktów (np. zawartość ołowiu w
benzynie, zawartość rtęci w bateriach, jednostkowa emisja węglowodorów przy eksploatacji samochodu,
poziom hałasu w czasie pracy samochodu itd.), zgodnie z zasadą dostępu do informacji dane te powinny
być ujawniane na metkach lub dokumentach technicznych produktu.
Powyższe wskaźniki powinny być gromadzone i wykorzystywane do ocen realizacji polityki ekologicznej
państwa w dwóch przekrojach: terytorialnym (do zakładu włącznie) i branżowym. Poza wymienionymi wyżej
miernikami stosowane będą również wskaźniki:
 wskaźniki społeczno-ekonomiczne,
 wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowisko,
 wskaźniki aktywności państwa i społeczeństwa.
Dla pomiaru stopnia realizacji celów Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Miechów najbardziej
miarodajnym będą wskaźniki stanu środowiska i presji na środowisko, takie jak:
 zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód lądowych;
 poprawa jakości wód płynących, stojących i wód podziemnych, a szczególnie głównych zbiorników wód
podziemnych;
 poprawa jakości wody do picia,
 zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza (zwłaszcza pochodzących z niskiej emisji) i poprawa
jakości powietrza;
 zmniejszenie uciążliwości hałasu, przede wszystkim poziomu hałasu ulicznego wzdłuż tras
komunikacyjnych;
 zmniejszenie ilości wytwarzanych i składowanych odpadów oraz rozszerzenie zakresu ich gospodarczego
wykorzystania;
 ograniczenie degradacji gleb w tym likwidacja składowiska odpadów komunalnych;
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
90
 ograniczenie pogarszania się jakości środowiska w jednostkach osadniczych i powstrzymanie procesów
degradacji zabytków;
 wzrost lesistości gminy, a także wzrost poziomu kultury; różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych
i poprawa stanu zdrowotności lasów będących pod wpływem zanieczyszczeń powietrza, wody lub gleby;
 zahamowanie zaniku gatunków roślin i zwierząt oraz zaniku ich naturalnych siedlisk;
 zmniejszenie negatywnej ingerencji w krajobrazie oraz kształtowanie estetycznego krajobrazu
zharmonizowanego z otaczającą przyrodą;
6.7 Monitoring środowiska.
Monitoring jest podstawą oceny efektywności wdrażania polityki środowiskowej, a także dostarcza
informacji, w oparciu o które można ocenić, czy stan środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu.
Rozróżniamy dwa rodzaje monitoringu:
 monitoring jakości środowiska,
 monitoring polityki środowiskowej.
Monitoring środowiska może być traktowany jako system kontroli stanu środowiska, dostarczający
informacji o efektach wszystkich działań na rzecz ochrony środowiska. Jest narzędziem wspomagającym prawne,
finansowe i społeczne instrumenty zarządzania środowiskiem.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta, starosta lub marszałek województwa występują do Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku
kontroli organy te stwierdzą naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub
występuje uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpić.
Badanie stanu środowiska realizowane jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska.
Koordynowanego przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska. Badanie to jest systemem pozyskiwania,
gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji o środowisku pozwalającym na ocenę prawidłowości
realizowanej polityki ekologicznej. Należy tutaj wymienić następujące segmenty podlegające ocenie:







monitoring wód powierzchniowych,
monitoring wód podziemnych,
monitoring zbiorników zaporowych,
monitoring wody pitnej,
monitoring jakości powietrza,
monitoring gleb,
monitoring hałasu.
Monitoring polityki ochrony środowiska oznacza, że wdrażanie Programu Ochrony Środowiska będzie
podlegało regularnej ocenie w zakresie:




określenia stopnia wykonania zadań,
określenia stopnia realizacji przyjętych celów,
oceny rozbieżności pomiędzy celami i zadaniami,
analizy przyczyn powstałych rozbieżności.
Najważniejszym wskaźnikiem osiągnięć władz powiatowych jest monitorowanie stopnia realizacji zadań.
Koordynator wdrażania programu będzie co dwa lata oceniał stopień wdrożenia „Programu Ochrony Środowiska”.
Wyniki oceny rozbieżności pomiędzy celami i analiza przyczyn tych rozbieżności będą stanowiły wkład do
opracowania następnego „Programu...”
Eko-Ekspert S.C., Katowice
7
STRESZCZENIE.
Celem opracowania jest stworzenie Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Miechów , którego
realizacja doprowadzi do poprawy stanu środowiska naturalnego, do efektywnego zarządzania środowiskiem oraz
zapewni skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzy warunki dla wdrożenia
wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa Unii Europejskiej.
Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, ustala cele i zadania środowiskowe oraz
szczegółowe programy zarządzania środowiskowego, odnoszące się do aspektów środowiskowych,
usystematyzowane według priorytetów.
Celami Programu Ochrony Środowiska są:
 zewidencjonowanie i aktualizacja danych dotyczących form ochrony przyrody, ważniejszych „trucicieli
środowiska”, wytwórców odpadów niebezpiecznych, itp.
 rozpoznanie stanu istniejącego i przedstawienie propozycji zadań niezbędnych do kompleksowego
rozwiązania problemów ochrony środowiska w podziale na cele krótkookresowe i długookresowe,
 wyznaczenie hierarchii ważności poszczególnych inwestycji (ustalenie priorytetów),
 przedstawienie rozwiązań technicznych, analiz ekonomicznych, formalno-prawnych dla proponowanych
działań,
 wyznaczenie optymalnych harmonogramów realizacji ważniejszych zamierzeń inwestycyjnych gminy ze
wskazaniem źródeł finansowania,
 wskazanie instrumentów prawnych, finansowych i społecznych zmierzających do poprawy stanu
środowiska
Opracowywany dla Gminy Miechów Program Ochrony Środowiska odzwierciedla zasady ogólne, które
leżą u podstaw polityki ochrony środowiska w Unii Europejskiej, a także polityki ekologicznej naszego państwa.
Należą do nich:







zasada zrównoważonego rozwoju,
zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego,
zasada przezorności,
zasada uspołecznienia polityki ekologicznej,
zasada „zanieczyszczający płaci"
zasada prewencji,
zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej.
W oparciu o wytyczne i kierunki sformułowane w dokumentach:




II Polityka Ekologiczna Państwa,
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego,
Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego.
Program Ochrony Środowiska Powiatu Miechowskiego
opracowano Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miechów.
Analiza stanu istniejącego i zbiór informacji środowiskowych pozwoliły na określenie celów
środowiskowych . Wyłania się lista przedsięwzięć priorytetowych, rozumianych jako zadania inwestycyjne oraz
przyjęto strategię działań w celu poprawy sytuacji ekologicznej Gminy, uwzględniającej jej rozwój gospodarczy.
Zgodnie z priorytetami założonymi w II Polityce Ekologicznej Państwa jak również w „Programie
zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa małopolskiego” i „Programie Ochrony Środowiska
dla Powiatu Miechowskiego” działania prośrodowiskowe wymuszają osiągnięcie trzech kluczowych celów:
 zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska,
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
 ochrona zdrowia ludzkiego,
 rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Eko-Ekspert S.C., Katowice
92
Powyższe założenia zostaną zrealizowane poprzez:









poprawę jakości powietrza atmosferycznego,
poprawę stanu wód powierzchniowych i podziemnych,
racjonalne korzystanie z zasobów glebowych,
ochronę obszarów i obiektów przyrodniczych,
zwiększenie lesistości gminy,
zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska,
wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii
zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców,
prawidłową gospodarkę odpadami.
W działalności Gminy Miechów, ochrona środowiska powinna być dziedziną pierwszoplanową,
warunkującą stały i zrównoważony rozwój gminy i jej mieszkańców. W ślad za polityką ekologiczną państwa
nadrzędną wartością w polityce ekologicznej gminy winien być człowiek. Oznacza to, że zdrowie mieszkańców,
komfort środowiska w którym żyją i pracują ludzie, standard życia obywateli są głównymi kryteriami realizacji
polityki ekologicznej na każdym jej szczeblu.
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
8
94
BIBLIOGRAFIA.
[1].
[2].
[3].
[4].
[5].
[6].
[7].
[8].
[9].
[10].
[11].
[12].
[13].
[14].
[15].
[16].
[17].
[18].
[19].
[20].
[21].
[22].
[23].
[24].
[25].
[26].
[27].
[28].
[29].
[30].
[31].
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego Kraków, 1999 rok.
Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2001 2015
Duży rocznik statystyczny 2002 r. GUS, Warszawa 2003.
Urząd Statystyczny w Krakowie, strona internetowa www.stat.gov.pl/urzedy/krak Urząd Statystyczny
Kraków.
Narodowy Program Przygotowania do członkostwa w UE, Rozdział 23 – Ochrona Środowiska;
MOŚZNiL, 1999 r.
Polityka Ekologiczna Państwa (1991) i II Polityka Ekologiczna Państwa (2001) MOŚZNiL,
Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002-2010, Warszawa, listopad 2002.
Polityka Ekologiczna Państwa – Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa;
Warszawa 1990.
Geografia regionalna Polski, J. Konradzki, PWN, Warszawa 2000 r.
Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 1999, WIOŚ Kraków
Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 2000, WIOŚ Kraków
Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 2001, WIOŚ Kraków
Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 2002, WIOŚ Kraków
Raport o stanie środowiska w Województwie Krakowskim w 1996 r. WIOŚ Kraków 1997
Krajowy Program Zwiększania Lesistości, Aktualizacja 2003, Warszawa maj 2003 r.
Trwały rozwój lasów w Polsce. Stan i zamierzenia, K. Rykowski, MOSZNiL 1997 r.
Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami ciężkimi i siarką, WIOŚ w
Krakowie, Okręgowa Stacja Chemiczno- Rolnicza w Krakowie, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
Kraków 1999 r.
Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2003-2005, Główny Inspektor Ochrony
Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2003 r.
Zanieczyszczenie środowiska hałasem w świetle badań WIOŚ w 1999 r., Inspektor Ochrony Środowiska,
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2000 r.
Inwentaryzacja złóż kopalin i ujęć wód podziemnych z uwzględnieniem ochrony środowiska w gminie
Racławice woj. Kieleckie, Przedsiębiorstwo Naukowo Techniczne Ekoterra Kielce 1997 r.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Miechowa Województwo
Małopolskie I Diagnoza Stanu Miasta – Samorządowe Biuro Planowania Przestrzennego w Miechowie z
siedzibą w Kielcach, Kielce 1998 r.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Miechowa Województwo
Małopolskie II Kierunki Rozwoju Przestrzennego –Biuro Planowania Przestrzennego Związku
Międzygminnego z siedzibą w Kielcach, Kielce 1999 r.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miechów Województwo
Małopolskie, I Diagnoza stanu Gminy – Samorządowe Biuro Planowania Przestrzennego w Miechowie z
siedzibą w Kielcach, Kielce 1998 r.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miechów Województwo
Małopolskie, II Kierunki Rozwoju Przestrzennego –Biuro Planowania Przestrzennego Związku
Międzygminnego z siedzibą w Kielcach, Kielce 1999 r.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Książ Wielki
Województwo Małopolskie, Diagnoza stanu Gminy uwarunkowania wynikające ze stanu istniejącego i
projektowanego –Biuro Planowania Przestrzennego Związku Międzygminnego z siedzibą w Kielcach,
Kielce 2000 r.
Raport o stanie środowiska w 2001 r. – Powiat Miechów, WIOŚ w Krakowie, 2002 r.
Strona internetowa Powiatu Miechowskiego www.miechow.pl.
Klimat Polski, A. Woś Wydawnictwo Naukowe PWN 1999 r.
„Raport o stanie środowiska w 2001 r. Powiat Miechowski”, Wydział Monitoringu Środowiska
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, czerwiec 2002 r.
Informator turystyczny powiatu miechowskiego, Kraków, wyd. Artystyczno-Graficzne, 1972
Raport o stanie gospodarki lokalnej w Powiecie Miechowskim, Kraków – Miechów sierpień-wrzesień
2003, Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji
Eko-Ekspert S.C., Katowice
9
ZAŁĄCZNIK – TABELE Z WYSZCZEGÓLNIENIEM ZADAŃ
Opis użytych skrótów:
W - zadanie własne(finansowane w całości lub w części ze środków będących w dyspozycji gminy)
K – zadanie koordynowane (pozostałe zadania, związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem
zasobów naturalnych, finansowane przez przedsiębiorstwa oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji
organów i instytucji szczebla wojewódzkiego i centralnego, bądź instytucji działających na terenie gminy, ale
podległych bezpośrednio organom powiatowym, wojewódzkim i centralnym)
S – studium, I – inwestycja, P – program, Pr - projekt
* brak informacji dotyczącej wielkości środków przewidzianych na realizacje zadania
ARiMR – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
GFOSiGW - Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
GIOS – Główny Inspektor Ochrony Środowiska
GZD – Gminny Zarząd Dróg
IMiGW – Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
MODR – Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
MZMiUW – Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych
NZŚ – Nadzwyczajne Zagrożenia Środowiska
OSCh-B – Okręgowa Stacja Chemiczno-Badawcza
PFOŚiGW - Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
PIG – Państwowy Instytut Geologiczny
PSP – Państwowa Straż Pożarna
PZD – Powiatowy Zarząd Dróg
RDLP – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych
RZGW – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej
WFOSiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
WIORiN – Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa
WIOŚ- Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
WIS – Wojewódzki Inspektor Sanitarny
Miechów, lipiec 2004
Opracowanie wykonane przez:
40-167 Katowice
ul. Kaktusów 6
96
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.1 Zadania z zakresu ochrony środowiska dla Gminy Miechów
Nazwa zadania (projektu)
Termomodernizacja obiektów jednostek gospodarczych
działających na terenie gminy
Modernizacja i hermetyzacja procesów produkcyjnych
w celu ograniczenia emisji substancji (w tym odorów)
do powietrza
Opracowanie i wdrożenie systemu zbierania i
gromadzenia informacji o zanieczyszczeniach
powietrza
Realizacja
Szacunkowy koszt wdrożenia
zadania
całości zadania (projektu) lub
do do do
nakłady w skali roku
2007 2011 2015
Charakter
zadania
Jednostka
realizująca
K
Jednostki
gospodarcze
I
I
K
Jednostki
gospodarcze
I
I
K
Powiat
I
Promowanie kotłowni wykorzystujących alternatywne
źródła energii (biomasa, pompy ciepła, ogniwa
wodorowe, urządzenia geotermalne i geotermiczne)
itd.)
W
Program ograniczenia „niskiej emisji”
W
Instalacja kolektorów słonecznych
W
Termomodernizacja obiektów Gminnych i jednostek
organizacyjnych Gminy
Gmina
Źródła finansowania
Partnerzy
I
Budżety jednostek
gospodarczych
Podmioty korzystające
ze środowiska
I
Budżety jednostek
gospodarczych
Podmioty korzystające
ze środowiska
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
WIOŚ
Gmina
Podmioty gospodarcze
I
I
S
P
Gmina
I
I
I
950 000 Zł
W
Gmina
I
I
I
1 700 000 Zł
Poprawa stanu nawierzchni dróg gminnych
W
Gmina
I
I
I
500 000 Zł
Budowa zakładu przetwarzającego biomasę np. na
brykiety biopaliwa
W
Gmina
I
I
Wymiana pokryć dachowych z azbestu na terenie
gminy i miasta Miechów
W
Gmina
I
I
Gmina
P
I
1 000 000zł
30 000 zł
Eko-Ekspert S.C., Katowice
4000000zł
Budżet Gminy
GFOŚiGW
Gmina
WFOŚiGW
Urząd Marszałkowski
Fundusz SIDA
Organizacje
DEMOEAST
Pozarządowe
Środki unijne
Środki własne rolników
Budżet Gminy
GFOŚiGW
WFOŚiGW
Budżet Gminy
GFOŚiGW
WFOŚiGW
Środki Unijne
Budżet Gminy
Ekofundusz
Środki Unijne
Urząd Marszałkowski
Budżet Gminy
Środki Unijne
Powiat
Urząd Marszałkowski
FOGR
Budżet Gminy
Środki Unijne
Budżet Gminy
Środki Unijne
BOŚ
97
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.2 Zadania w zakresie ochrony przed hałasem
Realizacja
zadania
Charakter
zadania
Jednostka
realizująca
Wyznaczenie terenów „szczególnego zagrożenia
hałasem” na terenie województwa małopolskiego
K
Woje-woda
S
Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez
planowe remonty i modernizacje dróg gminnych
W
Gmina
I
I
Wprowadzenie do miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego zapisów
poświęconych ochronie przed hałasem
W
Gmina
Pr
Pr
Nazwa zadania (projektu)
do
200
7
do
201
1
do
201
5
Szacunkowy koszt wdrożenia
całości zadania (projektu) lub
nakłady w skali roku
I
Źródła finansowania
Partnerzy
Budżet Wojewody
Zarządcy dróg
10 000 000 Zł
Budżet Gminy
Środki Unijne
Urząd Marszałkowski
ARiMR
20 000zł
Budżety Gmin
Powiat
9.3 Zadania w zakresie ochrony przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym
Nazwa zadania (projektu)
Wprowadzenie do miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego zapisów
poświęconych ochronie przed promieniowaniem z
wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania
wokół urządzeń elektroenergetycznych,
radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych
Charakter Jednostka
zadania realizująca
SW
Gmina
Realizacja
zadania
do do do
2007 2011 2015
Pr
Szacunkowy koszt
wdrożenia całości zadania
Źródła finansowania
(projektu) lub nakłady w
skali roku
Pr
Eko-Ekspert S.C., Katowice
20 000zł
Budżety Gmin
Partnerzy
98
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.4 Zadania w zakresie gospodarki wodnej i gospodarki wodno-ściekowej
Realizacja zadania
Nazwa zadania (projektu)
Opracowanie przez RZGW Kraków warunków korzystania z
dorzecza
Opracowanie dokumentacji stref ochronnych ujęć wód
podziemnych
Ochrona Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 408 i 409
Chronienie wód podziemnych przed ich degradacją jakościową i ilościową poprzez:
-wyznaczanie stref ochronnych wokół ujęć oraz ujmowanie ich
w planach zagospodarowania,
-promowanie rolnictwa ekologicznego na terenach GZWP.
Opracowanie i wdrożenie systemu monitorowania emisji
zanieczyszczeń ze źródeł punktowych do wód
Budowa i odbudowa systemu rowów odwadniających drogi
Instalacja urządzeń podczyszczających w systemie
odwadniania dróg
Opracowanie ewidencji istniejących źródeł zanieczyszczenia
wód i gleb ściekami bytowo – gospodarczymi (szamb, płyt
gnojowych, przydomowych oczyszczalni ścieków itp)
Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy
poprzez:
 minimalizację strat wody w istniejącej sieci
wodociągowej,
 rozwiązanie lokalnie występujących problemów braku
wody pitnej
 budowę sieci kanalizacyjnej
 modernizacja oczyszczalni ścieków
 budowa oczyszczalni ścieków w Szczepanowicach
Przygotowanie i wdrożenie systemu indywidualnego
oczyszczania ścieków na terenach o rozproszonej zabudowie
Charakter Jednostka
zadania realizująca
K
RZGW
Kraków
W
Właściciele
ujęć
do
do
do
2007 2011 2015
Pr
Pr
Szacunkowy koszt
wdrożenia całości
zadania (projektu) lub
nakłady w skali roku
Źródła finansowania
Partnerzy
WIOŚ, PIG, RZGW,
Budżet państwa,
Urząd Marszałkowski,
Fundusze celowe, Fundusze
Wojewoda, Powiaty,
strukturalne
Gmina
Właściciele ujęć wód
RZGW, WIOŚ, Gmina
podziemnych
Pr
K
K
Użytk. ujęć wód
K
Powiat
P
K
PZD
I
W
Gmina
W
Gmina
W
W
Gmina
Gmina
I
S, Pr Pr, I
Pr
Pr
I
Pr,I
Pr
S, Pr,
Pr, I Pr, I
I
P, I
I
Budżet powiatu
PFOSiGW
Budżet PZD
Budżet gminy
BOŚ
I
Eko-Ekspert S.C., Katowice
RZGW
Powiat
Gmina
Gmina
Jednostki
organizacyjne
Jednostki
organizacyjne
Powiat
15 000 zł/rok
Budżety Gmin
30 003 500zł
Budżety gmin
Fundusze celowe, Fundusze
strukturalne
WFOŚiGW, SAPARD,
BOŚ
Jednostki
organizacyjne
7 000 000 zł
Budżety gmin,
PFOSiGW, WFOŚiGW,
Środki strukturalne
Właściciele
nieruchomości,
jednostki
organizacyjne, Powiat
99
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.5 Zadania w zakresie ochrony przyrody i poprawy ładu przestrzennego
Nazwa zadania (projektu)
Wyznaczanie i dokumentowanie obszarów do systemu Natura
2000
Współpraca z ARiMR, nadleśnictwami, MODR i gminami w
zakresie realizacji programów rolno-środowiskowych w
powiecie miechowskim, zwłaszcza w zakresie zalesiania
gruntów rolnych i ochrony naturalnego środowiska
przyrodniczego.
Szacunkowy koszt
wdrożenia całości zadania
(projektu) lub nakłady w
skali roku
Źródła
finansowania
Partnerzy
*
Budżet państwa
Fundusze unijne
Powiat
Gmina
ARiMR
ARiMR
Gmina
Powiat
Gmina
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
Charakter
zadania
Jednostka
realizująca
K
Minister
Środowiska
K
Realizacja zadania
do
do
do
2007 2011 2015
S
Pr
Opracowanie wykazu terenów i obiektów przyrodniczych
podlegających ochronie
K
Powiat
S
Budżet powiatu
PFOŚiGW
Opracowanie wydawnictw promujących walory przyrodniczo –
krajobrazowe
K
Powiat
S
Budżet powiatu
PFOŚiGW
Gmina
Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w
trakcie gospodarczego wykorzystywania zasobów przyrody.
K
Powiat
Budżet powiatu
Gmina
Właściciele
nieruchomości
Powiat
Budżety gmina
Fundusze Ochrony
Środowiska, środki
unijne
Gmina
Budżet powiatu
Gmina
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
Wspieranie wniosków gmin i związków gmin o środki
finansowe na infrastrukturę ochrony środowiska na terenach
cennych przyrodniczo, głównie w zakresie gospodarki wodnościekowej i odpadów.
Współpraca z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w
zakresie ochrony starodrzewia, parków podworskich i
wiejskich.
Program ochrony pomników przyrody oraz rezerwatów
przyrody na terenie gminy Miechów
Wprowadzanie do miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego:
-zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego
- zasad ochrony środowiska i przyrody
- granic i sposobów zagospodarowania terenów lub
obiektów podlegających ochronie,
- narażonych na niebezpieczeństwo powodzi
K
K
Powiat
W
Gmina
Pr
Pr
5 000 zł
Budżet Gminy
W
Gmina
Pr
Pr
20 000 zł
Budżet Gminy
Eko-Ekspert S.C., Katowice
100
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.6 Zadania w zakresie zwiększenia lesistości gminy
Nazwa zadania (projektu)
Charakter
zadania
Aktualizacja powiatowego programu zwiększania lesistości
K
Zadrzewienie gruntów przydomowych nieprzydatnych rolniczo
W
Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia
Jednostka
Źródła
do
do
całości zadania (projektu)
realizująca do 2007
finansowania
2011 2015 lub nakłady w skali roku
Powiat
P
Budżet powiatu
Budżet gminy
Gmina
P, I
I
I
5000 zł/rok
środki własne
Partnerzy
Gmina
Nadleśnictwo
rolników
Uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego terenów przeznaczonych do zalesienia
W
Gmina
P
15 000 zł
Budżety gmin
Powiat, Gmina
Budżet państwa
środki unijne
Ochrona istniejących lasów, zadrzewień i zakrzewień oraz
wprowadzenie nowych zalesień, zadrzewień i zakrzewień.
K
P
Fundusz Leśny
Gmina
WFOŚiGW
środki własne
rolników
9.7 Zadania w zakresie małej retencji i o ochrony przeciwpowodziowej
Realizacja zadania
Nazwa zadania (projektu)
Charakter Jednostka
zadania realizująca
Kontrola stanu urządzeń wodnych
Regulacja rzek i potoków w granicach adminstracyjnych miasta
W
W
Gmina
Gmina
Budowa zbiornika rekreacyjnego w Pstroszycach
W
Gmina
Szacunkowy koszt
wdrożenia całości zadania
Źródła finansowania
Partnerzy
do
do
do 2007
(projektu) lub nakłady w
2011 2015
skali roku
Budżet Gminy
Gmina
I
I
I
10 000 zł/rok
Budżet Gminy
Gmina
Budżety Gmin
Powiat, Zarządy
Pr, I
I
5 600 000 zł
Środki Unijne
Melioracji Wodnych
Eko-Ekspert S.C., Katowice
101
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.8 Zadania w zakresie monitoringu środowiska i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami
Nazwa zadania (projektu)
Charakter Jednostka
zadania realizująca
Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia
do
do
do całości zadania (projektu) lub Źródła finansowania
nakłady w skali roku
2007 2011 2015
Wdrożenie systemu monitoringu jakości powietrza (pomiary
stężeń benzenu i pyłu metodami referencyjnymi)
K
Wojewoda,
WIOŚ
I
I
Organizacja Centrum Zarządzania Kryzysowego
K
Powiat
Pr
I
Budżet Powiatu
Budżet PSP
Srodki Unijne
I
Budżety Gmin,
GFOŚiGW,
WFOŚiGW
Budżet PSP
Doposażenie Jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej i w
środki ratownictwa stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych
zagrożeń środowiska
W
Gmina
I
I
Budżet WIOŚ
I
30 000 zł/rok
Partnerzy
Wojewoda, WIS,
Gmina
Gmina, Policja,
Telekomunikacja,
Energetyka
Wojewoda
Powiat, Wojewoda
9.9 Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi i wykorzystania zasobów naturalnych
Nazwa zadania (projektu)
Charakter Jednostka
zadania realizująca
Realizacja
zadania
do
do
do
2007 2011 2015
Szacunkowy koszt
wdrożenia całości zadania
(projektu) lub nakłady w
skali roku
Źródła finansowania
Partnerzy
Powiat
Gmina
Systematyczna kontrola poziomu zanieczyszczeń w glebach
K
WIOS
OSCh-B
Kraków
S
S
S
WIOŚ Kraków i Okręgowa
Stacja Chemiczno –
Badawcza w Krakowie
Zmniejszenie zakwaszenia gleb
K
OSCh-B
Kraków
P
P
P
Budżet Państwa
Właściciele gruntów
Zalesianie gruntów z ustawy „o lasach” i zalesianiu gruntów
zagrożonych erozją
K
RDLP
I
I
I
Działalność modernizacyjna i badania techniczne
opryskiwaczy
K
I
I
I
Inwentaryzacja terenów zdegradowanych na których
przekroczone zostały standardy jakości gleby lub ziemi
K
Powiat
P
Rekultywacja terenu składowiska odpadów komunalnych
W
Gmina
I
Eko-Ekspert S.C., Katowice
6 800 000 zł
Fundusz Leśny
WFOSiGW
WIORiN w Tarnowie
PFOŚiGW
GFOŚiGW
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Budżet Gminy
WFOŚiGW,
Fundusze unijne,
Ekofundusz
Okręgowa Stacja
Chemiczno – Badawcza
w Krakowie
RDLP
Gmina
WIOŚ
Powiat
Gmina
WIOŚ, Gmina
Przedsiębiorcy
102
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.10Zadania w zakresie edukacji ekologicznej i wspierania społecznych ruchów ekologicznych
Nazwa zadania (projektu)
Charakter Jednostka
zadania realizująca
Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia
całości zadania (projektu) lub Źródła finansowania
nakłady w skali roku
do
do
do
Partnerzy
2007 2011 2015
Opracowanie projektu ścieżek dydaktycznych na terenie gminy
K
Budżet Kuratorium
Oświaty
Pr
Organizacja szkoleń lub konferencji poświęconych odnawialnym
źródłom energii
K
Powiat
P
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Organizacja szkoleń lub spotkań informacyjnych zachęcających
do inwestowania w rozwiązania wykorzystujące odnawialne
źródła energii
K
Powiat
P
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Edukacja społeczeństwa n/t możliwości wystąpienia
nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i sposobie reagowania
K
Powiat
P
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Upowszechnianie w powiecie informacji nt. obszarów systemu
Natura 2000
K
Powiat
Organizacja konkursów Ekologicznych dla sołectw i szkół
W
Gmina
Pr
Pr
Pr
K
Powiat
Pr
Pr
Pr
W
Gmina
Pr
Pr
Pr
Organizacja Powiatowego Konkursu Ekologicznego dla uczniów
szkół podstawowych, ponad podstawowych i ponad
gimnazjalnych
Organizacja Targów Ekologicznych
Eko-Ekspert S.C., Katowice
2 000 zł/rok
Gmina
Urząd
Marszałkowski
Organizacje
Pozarządowe
Gmina
Urząd
Marszałkowski
Organizacje
Pozarządowe
Gmina
Urząd
Marszałkowski
Straż Pożarna
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Budżet gminy
GFOŚiGW
Dyrekcja szkół
Sołtysi
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Gmina, Kuratorium
Oświaty
Gmina
103
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW
9.11Zadania w zakresie turystyki i agroturystyki oraz rekreacji
Nazwa zadania (projektu)
Charakter Jednostka
zadania realizująca
Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia
całości zadania (projektu) lub Źródła finansowania
nakłady w skali roku
do
do
do
Partnerzy
2007 2011 2015
Budżet Powiatu
PFOŚiGW
Opracowanie studium możliwości wytyczenia tras rowerowych
K
Powiat
S
Wykonanie mapy tras rowerowych i miejsc atrakcyjnych
turystycznie i rekreacyjnie w powiecie
K
Powiat
Wykonanie tras rowerowych
W
Gmina
Pr
I
I
2 000 000 zł
Wiejska infrastruktura agroturystyczna - Nasiechowice
W
Gmina
Pr
I
I
900 000 zł
Budowa kompleksów sportowo-rekreacyjnego na terenie gminy
Miechów
W
Gmina
S
Pr, I
I
12 000 000 zł
I
Eko-Ekspert S.C., Katowice
Budżet Powiatu
Budżet gminy
PFOŚiGW
GFOŚiGW
Budżet gminy
Środki strukturalne
Budżet gminy
Środki strukturalne
Urząd
Marszałkowski,
Gminy i Powiaty
ościenne
Urząd
Marszałkowski,
Gmina
Powiat

Podobne dokumenty