Raport wojewódzki Problem narkomanii w województwie lubuskim

Transkrypt

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO
Raport wojewódzki
Problem narkomanii w województwie lubuskim
w 2008 r.
Ekspert Wojewódzki
ds. Informacji o Narkotykach
i Narkomanii
Jerzy Teichert
Zielona Góra 2009
Raport wojewódzki: problem narkomanii w województwie lubuskim 2008
SPIS TREŚCI
I. WPROWADZENIE.............................................................................................................. 3
1.
Czynniki specyficzne dla województwa ........................................................... ......
3-4
II. DIAGNOZA- OCENA SYTUACJI, CHARAKTERYSTYKA ZJAWISKA
1.1. Używanie narkotyków.................................................................................................... 5-8
1.2. Narkomania-problemowe używanie narkotyków ........................................................ 8-16
1.3. Postawy wobec narkomanów .......................................................................................... 16
1.4. Dostępność narkotyków .................................................................................................. 17
III. OPIS I OCENA POSIADANYCH ZASOBÓW ORAZ PODEJMOWANYCH
DZIAŁAŃ W WOJEWÓDZTWIE
1. Ograniczenie popytu .......................................................................................................... 17
1.1
Profilaktyka ................................................................................................................ 17-29
1.2. Leczenie i rehabilitacja............................................................................................... 29-32
1.3. Readaptacja społeczna................................................................................................ 32-33
1.4. Ograniczenie szkód zdrowotnych ................................................................................... 33
2. Ograniczenie podaży ..................................................................................................... 33-42
IV. WNIOSKI I REKOMENDACJE .............................................................................. 42-43
V. STRESZCZENIE ....................................................................................................... 44-46
VI. BIBLIOGRAFIA ....................................................................................................... 47-48
2
Wprowadzenie
Województwo Lubuskie powstało 1 stycznia 1999 r. przez połączenie terenów
dawnego woj. gorzowskiego i zielonogórskiego oraz kilku gmin byłego woj. leszczyńskiego.
Strukturę administracyjną województwa tworzą 83 gminy wchodzące w skład 14 powiatów,
w tym 12 ziemskich i 2 grodzkie (Gorzów Wlkp. i Zielona Góra). Wśród 83 gmin 6 to gminy
miejskie, 34 miejsko-wiejskie i 43 wiejskie. W województwie lubuskim są 42 miasta i 1376
miejscowości wiejskich.
Powierzchnia województwa wynosi 13 984 km 2, co lokuje je pod tym względem
na trzynastym miejscu w kraju. Pod względem demograficznym jest to region stosunkowo
młody, położony pomiędzy Pomorzem Zachodnim od północy, Wielkopolską od wschodu
i Dolnym Śląskim od południa. Liczba mieszkańców województwa lubuskiego w 2008 roku
wyniosła 1.009.301 osób.
Wskaźniki statystyczne dotyczące całego województwa, wyróżniają je jako region
niewielki, średnio rozwinięty oraz w dalszym ciągu zagrożony wysokim poziomem
bezrobocia rejestrowanego. Na koniec miesiąca grudnia 2008 roku bezrobocie na Ziemi
Lubuskiej ukształtowało się na poziomie 46 311 osób. Spadek bezrobocia w 2008 roku był
niższy o 5.982 osoby od tego, jaki odnotowano w roku 2007, kiedy to spadek
zarejestrowanych bezrobotnych był rekordowy w historii województwa lubuskiego.
Dynamika spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych w 2008r. , wynosząca 11,4% była
niższa od średniej krajowej 15,6%. W 2008r. odnotowano najniższą liczbę zarejestrowanych
bezrobotnych od chwili powstania województwa lubuskiego, na koniec roku odnotowano
stopę bezrobocia w wysokości 12,4% i pod względem jej wielkości znaleźliśmy się
na VI miejscu w kraju. W Polsce stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie 9,5%. Tym
samym nastąpił jej spadek o 1,8 punktu procentowego w porównaniu do roku wcześniejszego,
kiedy stopa bezrobocia wynosiła 14,2%. Na przestrzeni 12 miesięcy 2008r. w dwóch
powiatowych urzędach województwa lubuskiego odnotowano wzrost liczby zarejestrowanych
bezrobotnych: w PUP Świebodzin o 11,2% oraz PUP Wschowa o 5,9%. W pozostałych
powiatowych urzędach pracy odnotowano spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych,
przy czym największy miał miejsce w powiatach: Zielona Góra (grodzki) o 31,4% i Gorzów
Wlkp. (grodzki) o 28,8%, Zielona Góra (ziemski) o 23,9%, Sulęcin o 23,6%, Gorzów Wlkp.
(ziemski) o 22,9%.
3
Województwo lubuskie jest województwem najmniejszym, ale atrakcyjnym
turystycznie i gospodarczo ze względu na położenie w pobliżu czterech aglomeracji (Berlina,
Poznania, Wrocławia i Szczecina) oraz będącego jednym z trzech polskich województw
graniczących z Niemcami.
Przez województwo przebiegają dwie ważne osie tranzytowe. Pierwszą z nich jest
najważniejsza dla Polski część transeuropejskiego połączenia wschód – zachód, biegnącego
z zachodu Europy przez Berlin i Poznań do Warszawy i dalej na wschód; drugą jest ważna
droga północ - południe ze Skandynawii przez Szczecin, Gorzów, Zieloną Górę do Pragi
(z rozgałęzieniem na Wrocław) i dalej na południe. Przez południową część województwa
przebiega inna ważna droga Berlin – Wrocław – Kraków – Ukraina.
Wzrastający z roku na rok ruch osobowy i towarowy oraz położenie regionu
na głównej, środkowej osi tranzytowej wschód – zachód, to czynniki, które bez wątpienia
przyczyniły się do rozwoju handlu przygranicznego (w tym bazarowego), który w początkach
lat 90-tych rozwinął się na dużą skalę po polskiej stronie granicy, przyniósł wiele
niewątpliwych korzyści gminom nadgranicznym (wpływy budżetowe, miejsca pracy
w handlu i usługach, pobudzenie indywidualnej przedsiębiorczości).Oprócz oczywiście
pozytywnych aspektów sprzyjał i sprzyja również pojawieniu się handlarzy, którzy organizują
zakonspirowane sieci, sprowadzają również twarde narkotyki z zagranicy.
Do opracowania niniejszego raportu wykorzystano dane, jakie są publikowane przez
sektory związane z ochroną zdrowia, oświatą, policją, sądownictwem oraz badania postaw
młodzieży wobec uzależnień i zagrożeń społecznych wykonany na zlecenie Marszałka
Województwa Lubuskiego przez PBS DGA Spółka z o.o.. Badania i analizy pozwalają
określić rozmiary narkomanii na terenie województwa lubuskiego. Celem raportu jest
opracowanie wniosków i rekomendacji istotnych dla działań,
jakie należałoby podjąć
w zakresie narkomanii.
4
II. DIAGNOZA – OCENA SYTUACJI, CHARAKTERYSTYKA ZJAWISKA
1.1. Używanie narkotyków
Narkomanię ( z greckiego „narke” – odrzucenie, skostnienie i „mania” – szał, pasja, zapał)
najczęściej określa się jako najcięższą postać toksykomanii (od łacińskiego „toxicus” –
trucizna), które powoduje przewlekłe zatrucie rozwijające się w wyniku świadomego,
systematycznego zażywania substancji o swoistym działaniu na układ nerwowy i psychikę
człowieka.
Narkomania charakteryzuje się: przemożnym pragnieniem, potrzebą lub wewnętrznym
przymusem stałego zażywania środka odurzającego i chęcią zdobycia go wszelkimi
sposobami i za wszelką cenę, stałym dążeniem do zwiększenia dawki, występowaniem
zależności psychicznej, a często także fizycznej, występowaniem zespołu objawów
abstynencji w razie nie otrzymania odpowiedniej ilości środka, postępującą szkodliwością
skutków dla jednostki i społeczeństwa.
W ostatnich latach zjawisko uzależnienia od środków odurzających uległo
zasadniczym przemianom zarówno w aspekcie jakościowym, jak i ilościowym. Narkotyki
są łatwo dostępne dla wszystkich zainteresowanych i stosowane przez całe grupy społeczne.
Współczesne rozmiary narkomani sprawiają, że musi być ona oceniana i zwalczana jako
jedna z najbardziej niebezpiecznych chorób cywilizacyjnych. Konsekwencje narkomanii
dotykają nie tylko jednostek, ujemnie wpływają także na życie społeczne, powodując szereg
wymiernych strat ekonomicznych i zaprzepaszczenie wartości nie dających się przeliczyć
na pieniądze.
W 2006 r. na zlecenie Marszałka Województwa Lubuskiego zostały przeprowadzone
badania postaw młodzieży wobec uzależnień i zagrożeń społecznych przeprowadzone przez
PBS DGA Spółka z o.o.:
- prace terenowe
25 września – 13 października 2006 r.
- metodologia
badanie ilościowe w formie ankiety audytoryjnej
(z zapewnieniem anonimowości )
- długość wywiadu
60 minut
- próba:
4180 uczniów:
445 uczniów szkół podstawowych
1820 uczniów gimnazjów
1915 uczniów szkół ponadgimnazjalnych
5
Przeprowadzone badania pokazują, że w młodszych grupach wiekowych, tj. wśród
uczniów VI klas szkół podstawowych oraz gimnazjów, najczęściej używanym środkiem
psychoaktywnym były leki uspokajające lub nasenne (bez recepty). Wśród nieco starszej
młodzieży (uczniów szkół ponadgminazjalnych) najczęściej używaną substancją odurzającą
był – alkohol z marihuaną.
Analizując wyniki badań warto zwrócić uwagę na wysoki odsetek młodzieży sięgającej po
leki uspokajające lub nasenne bez przepisu lekarza. Charakterystyczne jest to, iż wspomniane
leki znacznie częściej używane są przez dziewczęta niż przez chłopców. W gimnazjach sięga
po nie co szósta dziewczyna (16%) a szkołach ponadgimnazjalnych zdarza się to już
co czwartej–22%, w klasach 1-3 oraz 25% w klasach czwartych. U chłopców odsetki te są
średnio o połowę niższe i wynoszą odpowiednio – 8% w gimnazjach i 15% w szkołach
ponadgimnazjalnych.
Wśród substancji nielegalnych relatywnie największym rozpowszechnieniem cechuje się
marihuana. Podobnie jak w przypadku innych substancji odurzających odsetki uczniów,
którzy przynajmniej raz zażywali marihuanę wzrastają wraz z ich wiekiem. Wśród
najmłodszych pytanych uczniów – 6 klas szkół podstawowych - do spróbowania tego
narkotyku przyznało się 2% dziewcząt oraz 4% chłopców, w szkołach gimnazjalnych było to
już 9% dziewcząt i 16% chłopców, natomiast w szkołach ponadgimnazjalnych – 28-29%
dziewcząt oraz 44%-60% chłopców (w zależności od wieku). Warto zauważyć, że w grupie
chłopców uczących się w szkołach ponadgimnazjalnych odsetek tych, którzy brali marihuanę
ponad 39 razy w życiu waha się między 10% a 19% w zależności od wieku.
Po marihuanę w ciągu ostatniego roku zdecydowanie częściej sięgali uczniowie starsi
niż młodsi. W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych odsetek chłopców aktualnie
używających
tej
substancji
jest
dwukrotnie
wyższy
niż
odsetek
dziewcząt.
W ciągu ostatnich 12 miesięcy w gimnazjach używał marihuany co dziesiąty uczeń (11%)
i co siedemnasta uczennica (6%). W szkołach ponadgimnazjalnych odsetek uczniów
sięgających po marihuanę był trzykrotnie wyższy niż w gimnazjach. Średnio używał jej
co trzeci chłopak (31%-36%) i co szósta dziewczyna (17%-18%).
Szczególnie niepokojący jest wskaźnik częstego używania narkotyków tj. w ciągu
ostatnich 30 dni przed badaniem. W tym przypadku warto zauważyć większe niż poprzednio
różnice pomiędzy populacjami chłopców i dziewcząt. Wśród gimnazjalistów regularnie
używa marihuany 8% chłopców i 3% dziewcząt.
W szkołach ponadgimnazjalnych odsetki te są znacznie wyższe. Co piąty,
a w starszych klasach nawet co czwarty uczeń tej szkoły regularnie używających marihuany.
6
Stwierdzone odsetki oscylują między 19% a 24%. Wśród dziewcząt uczących się w szkołach
ponadgimnazjalnych do częstych kontaktów z marihuana przyznaje się 8% badanych. Tak
wysoki odsetek uczniów często sięgających po ten narkotyk - zwłaszcza w grupie chłopców –
stanowi poważne wyzwanie dla różnego typu działań profilaktycznych i interwencyjnych,
których wspólnym celem powinna być redukcja rozpowszechnienia używania marihuany
przez młodzież ponadgimnazjalną w województwie lubuskim.
Należy także podkreślić, iż w starszych grupach wiekowych po różne narkotyki sięga
wyraźnie więcej chłopców niż dziewcząt. Inaczej jest w szkołach podstawowych, gdzie
odsetki te są zbliżone w obu kategoriach płci.
W populacji uczniów szkół podstawowych marihuana jest nieco mniej popularna niż inne
narkotyki np. ecstasy, kokaina lub heroina. Do używania wspomnianych środków - w ciągu
całego życia – przyznaje się średnio ok. 4%-6% spośród wszystkich badanych uczniów w tym
wieku. Znacznie niższy odsetek (1%-2%) tej samej grupy respondentów stwierdza, iż sięgał
po narkotyki w ciągu ostatniego miesiąca.
W starszych grupach wiekowych – w szkołach ponadgimnazjalnych – dużą popularnością
cieszy się łączenie marihuany z alkoholem, powodujące zwiększenie efektu odurzenia.
Odsetek młodzieży używającej takiego „mixu” wynosi odpowiednio – 18% wśród dziewcząt
oraz 28% w populacji chłopców.
Zaskakujące wydaje się dość wysokie rozpowszechnienie kokainy oraz heroiny, szczególnie
wśród uczniów gimnazjów, gdzie narkotyki te są równie popularne, jak amfetamina.
Bardzo
niepokojące
są
wyniki
badań
pokazujące
używanie
poszczególnych
rodzajów narkotyków w grupie uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W tym kontekście
zwraca uwagę wysoki odsetek osób sięgających po amfetaminę. Co dziesiąta dziewczyna
(11%)
i
co
szósty
chłopak
(17%)
przyznaje,
iż
używał
tego
narkotyku.
W grupie chłopców aż 7% stwierdza, że zdarzyło się to w ciągu ostatniego miesiąca, co może
wskazywać na regularne stosowanie tej niebezpiecznej substancji.
Stosunkowo wysokie są również odsetki użytkowników ecstasy, nazywanego również
„narkotykiem dyskotekowym”. Do jego używania – kiedykolwiek w życiu - przyznaje się
co dziesiąta dziewczyna (9%) oraz co szósty chłopak, uczący się w szkołach
ponadgimnazjalnych. W ciągu ostatnich 30 dni po narkotyk ten sięgnął średnio co dwudziesty
badany w tej kategorii wieku (4% dziewcząt i 6% chłopców).
Ponad 20% gimnazjalistów i co trzeci uczeń szkoły ponadgimnazjalnej (34%) wskazało jako
miejsce, w którym można zdobyć narkotyki – swoją szkołę.
7
Niemal 40% badanych uczniów nie potępia palenia marihuany lub haszyszu od czasu
do czasu. Około 50% badanych jest przeciwnego zdania, przy czym połowa
z nich potępia to w sposób zdecydowany.
Znaczną popularnością wśród badanych chłopców, zwłaszcza ze szkół ponadgimnazjalnych
cieszą się grzyby halucynogenne. Do ich używania przyznał się co ósmy badany (13%), przy
czym aż 5% stwierdziło, że sięgnęło po ten narkotyk w ciągu ostatnich 30 dni.
Wysoki
wydaje
się
także
odsetek
użytkowników
sterydów
anabolicznych.
W gimnazjach sięgnęło po nie 8% badanych uczniów (wśród dziewcząt 3%),
zaś w szkołach ponadgimnazjalnych 12%, przy czym co dwudziesty (5%) zrobił
to w ciągu ostatniego miesiąca, co może wskazywać na regularne stosowanie tej substancji.
1.2. Narkomania – problemowe używanie narkotyków
Przedstawiając zagadnienie problemowego używania narkotyków należy podkreślić,
że problemowe używanie narkotyków pojawia się wraz z powstaniem zależności psychicznej
i fizycznej. Zależność psychiczna zależy w głównej mierze od cech osobowościowych
i sytuacji, w jakiej znajduje się osoba sięgająca po narkotyki. Zależnościom sprzyjają pewne
zachowania i postawy, które wpływają na narkomanię. Do tych czynników wielu specjalistów
zajmujących się problematyką narkomanii zalicza: niskie poczucie własnej wartości, niski
poziom uspołecznienia, ponadto nie bez wpływu pozostają konflikty w rodzinie, oraz
obcowanie w środowisku patologicznym.
Problemowe używanie narkotyków obrazują badania przeprowadzone wśród
młodzieży. Młodzież używająca narkotyków problemowo, ponosi szereg konsekwencji,
wynikających z uzależnienia. Często jedną z nich jest przerwanie toku nauczania bądź częste
nieobecności w szkole. Wśród młodzieży rozróżnia się branie narkotyków w sposób
okazjonalny i sposób problemowy. Młodzież utożsamia okazjonalne branie narkotyków
z „braniem imprezowym”. Branie okazjonalne w definicji młodych, oznacza zażywanie
narkotyków z różną częstotliwością i na ogół ma charakter „brania” na imprezach. Osoby
używające okazjonalnie formułowały swoją definicję w sposób, który wskazywał na to, że nie
utożsamiają się z osobami uzależnionymi. Natomiast osoby uzależnione odwoływały się do
własnych doświadczeń. Natomiast osoby używające problemowo miały całkowitą pewność,
gdy wypowiadały się na temat uzależnienia, gdyż same doskonale poznały jego mechanizmy:
„trzeba brać, nie można bez tego funkcjonować normalnie”. Wśród respondentów z grupy
8
problemowej jako najczęściej używaną substancją, obok marihuany, była też wymieniana
amfetamina.
Wśród okoliczności jakie sprzyjają sięganiu po narkotyki, to imprezy: domowe,
dyskotekowe, rockowe. Na wielu z nich jest dostępna marihuana, a czasami i inne narkotyki.
Powody sięgania po narkotyki:

Poprawa nastroju

Ułatwienie kontaktów towarzyskich

Radzenie sobie z problemami
W wypowiedziach osób, których używanie narkotyków można określić jako problemowe,
pojawiały się również inne motywy sięgania po narkotyki. Wymienianym motywem sięgania
po narkotyki była też konieczność radzenia sobie z zespołem abstynencyjnym.
Osoby będące w terapii są świadome krzywd wyrządzonych sobie i otoczeniu oraz
własnych problemów psychologicznych (apatia, stany depresyjne, lękowe). Niektórzy
respondenci mówili również o objawach panicznego lęku lub o innych zaburzeniach
psychicznych. Pojawiły się również wypowiedzi świadczące o wystąpieniu zespołu
apatycznego, będącego jednym z objawów uzależnienia od konopi indyjskich. Poza tym,
osoby uzależnione muszą wkładać wiele trudu w ukrywanie swojego nałogu, co często wiąże
się z łamaniem norm społecznych – oszukiwaniem najbliższych, żebraniem. Respondenci
podkreślali również związek pomiędzy odurzaniem się, a agresją skierowaną wobec innych,
jak również wobec siebie. Ponadto skutkiem używania narkotyków w sposób problemowy są
zaburzenia pamięci, koncentracji uwagi, zaburzenia w przyswajaniu nowych wiadomości.
Używanie narkotyków w sposób problemowy wywołuje szereg konsekwencji prawnych oraz
konsekwencji zdrowotnych. Przede wszystkim gwałtowny spadek masy ciała, problemy
z nerkami, urazy.
Informacje na temat problemowego używania narkotyków określają też dane
statystyczne dotyczące lecznictwa psychiatrycznego w stacjonarnej opiece medycznej.
Wskaźnikami są tu dane o osobach przyjętych do lecznictwa psychiatrycznego z powodu
zażywania narkotyków. Dane statystyczne lecznictwa obejmują pacjentów placówek
psychiatrycznych, w tym leczonych w specjalistycznych placówkach dla uzależnionych
od substancji psychoaktywnych. Pozwalają one, z pewnymi zastrzeżeniami, na śledzenie
trendów w ilościowym rozwoju zjawiska.
Na podstawie danych zgromadzonych przez Instytut Psychiatrii i Neurologii
w Warszawie - podobnie jak w latach ubiegłych, w 2007r. utrzymuje się silne zróżnicowanie
9
terytorialne rozpowszechniania narkomanii. Poniższa tabela obrazuje liczby osób przyjętych
do leczenia według województwa zamieszkania pacjenta. Odnotować należy znaczną
rozpiętość między współczynnikami przyjętych do lecznictwa stacjonarnego na 100 tys.
mieszkańców dla województwa o najwyższym rozpowszechnieniu (Lubuskie – 58,1) i dla
województwa o najniższym rozpowszechnieniu (Podkarpackie – 9,9).
Tabela 1. Przyjęci do lecznictwa stacjonarnego w 2007 r. z powodu zaburzeń psychicznych
i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych
(ICD X: F11-F16, F18, F19) wg województwa zamieszkania pacjenta
Województwo
Liczby osób Współczynnik Współczynnik Współczynnik Współczynnik
w 2007 r.
na 100 000
na 100 000
zmiany
zmiany
w 2007 r.
w 2006 r.
2006 = 100 1999 = 100
POLSKA
12 582
33,0
34,9
94,6
186,5
1 267
44,0
48,0
91,6
133,1
587
58,1
68,2
85,3
131,0
1 289
38,1
41,2
92,5
388,8
Zachodniopomorskie
781
46,2
52,2
88,3
152,0
Braki danych i
obcokrajowcy
459
Dolnośląskie
Lubuskie
Wielkopolskie
Źródło: Instytut Psychiatrii i Neurologii, Narkomania w Polsce w 2007r.
Do województw najbardziej zagrożonych oprócz Lubuskiego należą województwa :
Mazowieckie (49,0), Zachodniopomorskie (46,2), Dolnośląskie(44,0), Wielkopolskie (38,1).
Dane zawarte w przedostatniej kolumnie tabeli nr 1 pozwalają na ocenę skali
współczynników w poszczególnych województwach między 2006r. i 2007r. Spadek
współczynnika
ogólnopolskiego
kryje
silne
zróżnicowanie
dynamiki
zjawiska
w poszczególnych województwach. W większości województw można zaobserwować
spadek, najbardziej zmniejszył się współczynnik w województwie Lubuskim.
Dane zawarte w ostatniej kolumnie tabeli nr 1 obrazują poziom wzrostu
współczynników policzonych dla poszczególnych województw między 1999r. i 2007r. – są
one okazją do prześledzenia zmian długoterminowych. Porównanie zmian w ostatnich ośmiu
latach w poszczególnych województwach wskazuje na znaczne zróżnicowanie. Przy średnim
wzroście dla całego kraju 187%, z jednej strony spotykamy województwo w którym wzrost
był blisko czterokrotny (Wielkopolskie – 389%), z drugiej strony województwo Lubuskie,
10
gdzie liczba pacjentów zwiększyła się mniej niż 50%. Reasumując - mniejszy wzrost można
zanotować w województwach o wysokich współczynnikach .
Zróżnicowaniu terytorialnemu podlega nie tylko wskaźnik przyjętych do leczenia
ogółem, ale także współczynnik przyjęć pierwszorazowych na 100 tys. mieszkańców w skali
kraju lokujący się na poziomie 14,9.
Tabela 2. Przyjęci po raz pierwszy raz w życiu do lecznictwa stacjonarnego w 2007 r.
z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych
używaniem substancji psychoaktywnych (ICD X: F11-F16, F18, F19) wg
województwa zamieszkania pacjenta.
Województwo
POLSKA
Liczba Odsetek pacjentów Współczynnik liczby Współczynnik
dynamiki liczby
pacjentów pierwszorazowych
pacjentów
pierwszowśród ogółu
pierwszorazowych na
pacjentów
pacjentów w
100 tys. mieszkańców pierwszorazowych
razowych w
2007 r.
w 2007 r.
2006 = 100
2007 r.
5690
50,1
14,9
87,8
Dolnośląskie
590
49,3
20,5
99,0
Lubuskie
246
42,5
24,4
75,0
Wielkopolskie
634
51,4
18,7
83,2
Zachodniopomorskie
366
58,1
21,6
82,2
Braki danych i
obcokrajowcy
150
. Jak wynika z danych w tabeli nr 2 najwyższymi wskaźnikami przyjęć
pierwszorazowych na 100 tys. mieszkańców charakteryzują się województwa: Lubuskie
(24,4), Zachodniopomorskie (21,6), Mazowieckie (20,7), Dolnośląskie (20,5), Wielkopolskie
(18,7), czyli województwa gdzie także współczynniki przyjętych ogółem również były
najwyższe.
Znacznemu zróżnicowaniu podlega też dynamika przyjęć pierwszorazowych w latach
2006r. – 2007r. zaprezentowana w ostatniej kolumnie tabeli nr 2, największy spadek
wskaźnika notuje się między innymi w województwie Lubuskim.
Warto zwrócić uwagę na to, że znacznemu zróżnicowaniu terytorialnemu podlegają
wskaźniki struktury demograficznej przyjmowanych do lecznictwa. Kolejna tabela obrazuje
zróżnicowanie terytorialne pod względem odsetka kobiet wśród przyjętych do leczenia.
11
Tabela 3. Odsetki kobiet wśród przyjętych do lecznictwa stacjonarnego w latach 2000-2007
z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych
używaniem substancji psychoaktywnych (ICD X: F11-F16, F18, F19)
wg województwa zamieszkania pacjenta.
Województwo
2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r.
POLSKA
22,0
23,0
23,2
24,0
23,6
23,6
24,0
24,6
Dolnośląskie
19,7
17,8
19,7
21,8
20,6
20,9
22,9
22,5
Lubuskie
16,3
18,4
18,6
21,3
25,6
20,3
23,1
23,0
Wielkopolskie
29,4
31,8
33,0
28,0
31,2
30,9
27,1
28,8
Zachodniopomorskie
28,5
28,7
24,9
26,7
24,9
25,0
27,7
28,7
Zmiany odsetka kobiet w latach 2000 – 2007 w poszczególnych województwach
nie układa się w czytelne trendy, we wszystkich województwach mamy do czynienia
ze zmiennymi tendencjami.
Dane z tabeli nr 4 przedstawiają zróżnicowanie terytorialne pod względem odsetka
osób niepełnoletnich wśród przyjętych do leczenia. Tendencja spadkowa nastąpiła na
poziomie całego kraju z 13,9% do 7,7%.
Tabela 4. Odsetki osób w wieku do 18 lat wśród przyjętych do lecznictwa stacjonarnego w
latach 2000-2007 z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania
spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych (ICD X: F11-F16, F18,
F19) wg województwa zamieszkania pacjenta
Województwo
POLSKA
Dolnośląskie
Lubuskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r.
13,9
12,8
11,0
10,4
9,6
8,7
8,6
7,7
8,7
8,6
8,5
9,0
7,2
7,3
9,6
7,2
14,7
14,2
8,0
11,0
8,9
11,1
9,3
8,3
6,1
13,3
10,8
8,8
8,4
8,0
7,3
7,5
15,7
13,9
11,5
12,5
10,9
9,0
8,8
6,8
12
Zakażenia wirusem HIV i zachorowania na AIDS
Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny działający przy Wojewódzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej
w
Gorzowie
Wlkp.
wykonuje
bezpłatne,
anonimowe
badania
w kierunku HIV.
w 2008 roku w Punkcie konsultacyjno - diagnostycznym w Gorzowie Wlkp.
na obecność przeciwciała -HIV przebadało się 296 osób (54% kobiet i 46% mężczyzn).
Najczęstszym powodem badania były ryzykowne kontakty seksualne (90%). Więcej niż
jednego partnera seksualnego posiadało 63 % pacjentów. Wśród osób mających ryzykowne
kontakty seksualne tylko 16 % zawsze używało prezerwatywy, a 50 % tylko czasami.
Wśród przebadanych najwięcej osób było w wieku 18-29 lat ( 50%) i w wieku 30-39 lat
(31%). W Punkcie coraz częściej badają się osoby wyjeżdżające z Polski zarówno w celach
zarobkowych jak i turystycznych, które charakteryzuje duża aktywność seksualna i gotowość
do poszukiwania lub zmiany partnera seksualnego. Badają się również pary, które zamierzają
rozpocząć nowy związek partnerski od określenia swojego statusu serologicznego i coraz
częściej kobiety ciężarne, które stanowiły 17% wszystkich przebadanych.
Położenie województwa sprzyja rozwojowi przygranicznej prostytucji. Osoby sprzedające
usługi seksualne często pochodzą z Rosji i Ukrainy, gdzie notuje się bardzo dużo zakażeń.
Młodzi ludzie w wieku 16-20 lat często wyjeżdżają do Niemiec w celu poprawienia standardu
życia, sprzedają usługi seksualne. Emigracja za „chlebem” i rozłąka ze stałym partnerem
życiowym lub poszukiwanie nowego, sprzyja ryzykownym kontaktom seksualnym.
Używanie tabletek antykoncepcyjnych stwarza tylko pozorny komfort, ponieważ zabezpiecza
jedynie przed ciążą, a nie przed zakażeniem HIV. Wciąż jeszcze przeszłość seksualna
partnera jest tematem tabu. Wszystko to ma wpływ na regularny wzrost nowych zakażeń
w województwie.
Problemem jest również późne zgłaszanie się na badanie zakażonych HIV – najczęściej już
w fazie objawowego zakażenia i AIDS. Należy pamiętać, że im wcześniej zakażenie zostanie
wykryte, tym większa szansa na przedłużenie życia osoby zakażonej. Zastosowanie
w odpowiednim czasie terapii antyretrowirusowej (bezpłatne, wielolekowe leczenie osób
zakażonych) oraz przebywanie pod stałą opieką lekarza specjalisty w zakresie terapii
HIV/AIDS, może przedłużyć życie osoby zakażonej nawet do późnej starości.
W województwie lubuskim od momentu wprowadzenia badań od 1985 roku do końca grudnia
2008 roku zarejestrowano 442 osoby zakażone HIV, 78 osób chorych na AIDS i 46 zgonów.
Od kilku lat wzrasta liczba osób nowo zakażonych.
13
W Polsce zakażenie HIV stwierdzono u około 12 tys. osób. Dane szacunkowe są jednak mniej
optymistyczne. Przypuszcza się, że na terenie kraju żyje z wirusem około 30 – 35 tysięcy
osób, z czego ok. 20 tysięcy nie zdaje sobie sprawy, że są zakażone. Wiąże się to m.in.
z nieświadomym narażaniem na zakażenie partnera seksualnego, a w przypadku kobiet
również z ryzykiem urodzenia zakażonego dziecka lub zakażenia go w czasie karmienia
piersią.
W celu ograniczenia częstotliwości zakażeń, poza wykonywaniem badań i udzielaniem
konsultacji, PKD włączał się aktywnie w społeczne kampanie medialne organizowane przez
Krajowe Centrum ds. AIDS. Efektem działań medialnych oraz współpracy z Wojewódzką
Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną, Powiatowymi Stacjami Sanitarno-Epidemiologicznymi,
zakładami opieki zdrowotnej, wyższymi uczelniami, szkołami ponadgimnazjalnymi było
objęcie edukacją bezpośrednią kilkudziesięciu tysięcy osób w województwie. Edukacja wciąż
jeszcze pozostaje jedyną szczepionką przeciw HIV.
Zakażenia HIV
W zakresie zakażeń HIV w 2008r. w Polsce doszło do wzrostu liczby wykrytych
przypadków, zarejestrowano 954 osoby zakażone wirusem HIV, podczas gdy w 2007r.
zarejestrowano 699 osób. W województwie lubuskim zanotowano nieznaczny spadek liczby
osób zakażonych wirusem HIV. W okresie objętym analizą zarejestrowano 27 osób
zakażonych wirusem HIV, hospitalizowano 10 osób. W 2007r. zarejestrowano 29 osób
żyjących z HIV.
14
Zakażenia wirusem HIV rozpoznano w największej ilości u osób w wieku od 19 do 40 lat,
co stanowi 74% ogólnej liczby zakażonych. 16 osób zakażonych to mężczyźni, 11 osób
zakażonych to kobiety.
W siedmiu przypadkach
z zakażeniem
podano sytuacje ryzykowne, które
mogły mieć związek
– było to przyjmowanie środków odurzających drogą dożylną (5osób),
ryzykowne kontakty heteroseksualne oraz ryzykowne kontakty homoseksualne i biseksualne.
W pozostałych 20 przypadkach brak informacji o ewentualnym sposobie zakażenia.
Zachorowania na AIDS
W Polsce zwiększyła się liczba osób, które zachorowały na AIDS. W 2008r.odnotowano 190
zachorowań, w 2007r. 173 zachorowania, co stanowi wzrost o 9%.
Na terenie lubuskiego w 2008r., zarejestrowano również wzrost zachorowań; wystąpiło 13
zachorowań, w 2007r. – 8.
Spośród chorych 10 osób mieszka w mieście, 3 na wsi. W 2008r. 6 osób zmarło w przebiegu
chorób wywołanych wirusem HIV. Wśród osób zmarłych byli mężczyźni w wieku od 35 do
46 lat. Większość osób zmarłych w przeszłości przyjmowało środki odurzające drogą
dożylną.
15
Od wdrożenia badań w 1985r. do końca 2008r. na terenie województwa lubuskiego
zarejestrowano 439 osób zakażonych HIV, 79 osób chorych na AIDS oraz 47 zgonów osób
chorych na AIDS.
Dane Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w zakresie przydzielanych świadczeń
z pomocy społecznej
Tabela przedstawia liczbę rodzin w województwie lubuskim objętych pomocą przez MPiPS
ze względu na występujący w nich problem narkomanii.
liczba rodzin
Lp.
1.
2.
3.
4.
WOJEWÓDZTWO
liczba osób
w rodzinach
w tym:
na wsi
ogółem
dolnośląskie
327
32
524
lubuskie
187
48
367
wielkopolskie
278
52
576
zachodniopomorskie
317
67
777
1 109
199
2 244
RAZEM POLSKA
1.3. Postawy wobec narkomanów
Coraz większa liczba osób zgłaszających się do leczenia, może świadczyć
o zmieniających się postawach społeczności województwa lubuskiego wobec osób
uzależnionych. Pacjenci oraz ich rodziny zgłaszając się na terapie, potwierdzają tym samym
chęć zwrócenia się o pomoc, co może wskazywać na to ,że coraz większa liczba osób
postrzega uzależnienie jako chorobę, a nie tylko jako wstydliwy problem. Z pewnością można
zauważyć duży wzrost wiedzy na temat ryzyka związanego z używaniem substancji
psychoaktywnych.
16
1.4. Dostępność narkotyków – określa rozdział 3 pkt. 2
III. OPIS I OCENA POSIADANYCH ZASOBÓW ORAZ PODEJMOWANYCH
DZIAŁAŃ W WOJEWÓDZTWIE.
1. Ograniczenie popytu
1.1. Profilaktyka.
1. Szkolenia specjalistyczne dla osób pracujących w obszarze profilaktyki
uzależnień.
Województwo Lubuskie zleciło Wojewódzkiemu Ośrodkowi Terapii Uzależnień
i Współuzależnienia w Zielonej Górze przeprowadzenie szkoleń z zakresu zapobiegania
narkomanii, zajęć profilaktycznych oraz zajęć maratonowych na kwotę: 63.810 zł
Cykl 20 szkoleń dla 458 osób z terenu województwa lubuskiego przeznaczony był dla
osób pracujących w obszarze uzależnień: pedagodzy szkolni, pracownicy lecznictwa
odwykowego, pracownicy świetlic socjoterapeutycznych, kuratorzy sądowi, wychowawcy
domów dziecka, pielęgniarki, pracownicy duchowni, pracownicy socjalni, pracownicy
lecznictwa odwykowego, pracownicy urzędów gmin.
Tematyka szkoleń dotyczyła działań profilaktycznych i diagnostycznych wobec osób
zagrożonych uzależnieniem od narkotyków, konsekwencji uzależnienia, metod terapii
w pracy z osobami uzależnionymi, przeciwdziałania uzależnieniom, podnoszenia kwalifikacji
osób pracujących z osobami zażywającymi środki psychotropowe oraz wypracowania
kierunków leczenia.
Przeprowadzono następujące szkolenia:
 „Młodzież zagrożona uzależnieniem”
Szkolenie
skierowane
było
do
pedagogów
szkolnych,
pracowników
socjalnych
oraz wychowawców Domów Dziecka z terenu województwa lubuskiego. Program szkolenia
obejmował:
przyczyny
sięgania przez młodych
ludzi
po środki psychoaktywne,
psychologiczne mechanizmy uzależnienia, funkcję rodziny w procesie wychowawczym oraz
metody wczesnej interwencji i pomocy osobie uzależnionej. Przeprowadzono 10 szkoleń,
uczestniczyły 243 osoby.
17
 „Szkolenie dla pielęgniarek szkolnych z zakresu pracy z osobami uzależnionymi od
środków psychoaktywnych”
Program szkolenia ukierunkowany był na przygotowanie do pracy z osobami uzależnionymi
od środków psychoaktywnych. Tematyka szkolenia dotyczyła przyczyn sięgania po środki
psychoaktywne, omówiono psychologiczne mechanizmy uzależnienia się, przedstawiono
metody interwencji, konstruktywnej i destruktywnej pomocy oraz formy leczenia dla osób
zażywających środki psychoaktywne. W szkoleniu uczestniczyło 40 osób.
 „Szkolenie dla pracowników socjalnych”
Program szkolenia skoncentrowany był wokół poprawy jakości pracy z osobami
uzależnionymi od środków psychoaktywnych. Celem szkolenia było wypracowanie
umiejętności interpersonalnych w kontakcie z osobą uzależnioną, wzrost kompetencji
w rozwiązywaniu sytuacji trudnych, zasady interwencji kryzysowej, formy pomocy
psychologicznej oraz formy przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu. Uczestniczyło
29 osób.
 „Szkolenia dla kuratorów sądowych”
Celem szkoleń było podwyższenie kompetencji w realizowaniu zadań zawodowych
związanych z pracą z osobami uzależnionymi oraz ich rodzinami. Tematyka szkoleń
skoncentrowana była wokół superwizji pracy zawodowej kuratorów sądowych. Poszukiwano
sposobów zmniejszenie skutków wypalenia zawodowego oraz strategii dla zwiększenia
kreatywności w pracy zawodowej. Przedstawiono zjawiska psychologiczne towarzyszące
w relacjach z osobami uzależnionymi oraz umiejętności zapobiegania czynnikom stresowym
w pracy. Odbyły się dwa szkolenia, uczestniczyło 30 osób.
 „ Szkolenia dla pracowników lecznictwa odwykowego”
Tematyka szkoleń dotyczyła prawidłowego diagnozowania pacjenta uzależnionego pod kątem
zaburzeń osobowości powstających pod wpływem zażywania środków psychoaktywnych.
Przedstawiono charakterystykę wybranych zaburzeń oraz metody ich rozpoznawania.
Omówiono sposoby stosowania odpowiednich interwencji terapeutycznych adekwatnych
do indywidualnej pracy z pacjentem. Przeprowadzono 2 szkolenia. Uczestniczyły 32 osoby.
18

„Szkolenia dla pracowników świetlic socjoterapeutycznych”
Celem szkolenia było podniesienie kwalifikacji zawodowych pracowników świetlic
socjoterapeutycznych pracujących w obszarze uzależnień. Szkolenie służyło poznaniu
psychologicznych mechanizmów uzależnienia od narkotyków oraz kryteriów i postaw z tym
związanych. W trakcie szkolenia omówiono metody dotyczące rozpoznawania symptomów
i zachowań po zażyciu środków psychotropowych. Omówiono zasady wczesnej interwencji
oraz formy niesienia pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom. Zorganizowano dwa
szkolenia
w których uczestniczyło 30 osób.
 „Szkolenia dla różnych grup zawodowych”
Szkolenia przeznaczone były dla pedagogów szkolnych, pracowników socjalnych, kuratorów
sądowych, pielęgniarek, pracowników duchownych, pracowników urzędów gmin oraz
policjantów. Celem szkoleń było poszerzenie wiedzy oraz podniesienie kompetencji
zawodowych w pracy z osobami uzależnionymi od środków psychoaktywnych i ich
rodzinami. Uczestnicy szkoleń zapoznali się z klasyfikacją narkotyków oraz metodami ich
identyfikacji. Poznano specyfikę środowiska młodzieżowego oraz sytuacji rodzinnej
w kontekście zażywania środków psychotropowych.
Uczestnicy szkoleń przygotowani
zostali do przeprowadzenia skutecznej interwencji w przyszłej pracy zawodowej.
Przeprowadzono dwa szkolenia, uczestniczyły 54 osoby.
1. Zajęcia profilaktyczne
Przeprowadzono zajęcia profilaktyczne dla 590 uczniów szkół gimnazjalnych oraz
ponadpodstawowych. Zajęcia prowadzone były w różnych miejscowościach na terenie
województwa lubuskiego. Program zajęć obejmował szereg zagadnień odnoszących się do
problemu uzależnień i dotyczył następujących tematów.:
„Gimnazjum wolne od środków psychoaktywnych” :
-
powody sięgania po środki psychoaktywne,
-
uświadomienia cech i okoliczności sprzyjających uzależnianiu się,
-
poznania i uświadomienia wpływu zażywania środków uzależniających na psychikę
i zachowanie,
-
poznanie zachowań zapobiegawczych podczas przebywania w dużych skupiskach
ludzkich (pub, dyskoteka, koncerty itp.),
19
-
poznania możliwości udzielenia pierwszej pomocy osobie będącej pod wpływem
działania środków uzależniających,
-
konsekwencji
zażywania środków uzależniających oraz potencjalne zagrożenia
– HIV, AIDS, przemoc,
-
możliwości uzyskania wsparcia i pomocy w sytuacjach kryzysowych,
-
uświadomienia swoich potrzeb i praw oraz dążenia do samoakceptacji i samorealizacji.
„Nie biorę, nie piję, nie palę:”
-
podstawy asertywnego zachowania w kontekście używania substancji psychoaktywnych,
-
znaczenie umiejętności interpersonalnych,
-
zwiększenie umiejętności interpersonalnych,
-
zwiększenie umiejętności uczenia się,
-
samoakceptacja,
-
sztuka rozwiązywania konfliktów.
2. Zajęcia maratonowe
Zajęcia maratonowe przeznaczone są dla osób uzależnionych od środków psychoaktywnych
i są grupową formą terapii w procesie wychodzenia z uzależnienia. Dzięki nim osoby
uzależnione uczą się powrotu do rzeczywistości wolnej od narkotyków.
W trakcie zajęć osoby uzależnione uczestniczyły w treningach konstruktywnych
zachowań w sytuacjach trudnych, nabywali umiejętności zachowań asertywnych, uczyli się
określania własnych granic psychologicznych oraz poznali własne prawa. Ponadto
przedstawiono uczestnikom metody, które służą zapobieganiu nawrotom uzależnienia od
narkotyków oraz skuteczne techniki radzenia sobie ze stresem i sposoby przezwyciężania
trudności związanych z przeżywaniem złości i wyrażaniem jej w sposób konstruktywny.
W ramach dotacji zrealizowano 20 godzin zajęć maratonowych. Środki finansowe
przeznaczone zostały również na honoraria dla wykładowców, noclegi i wyżywienie,
wynajęcie sal wykładowych, materiały pomocnicze i szkoleniowe oraz koszty obsługi
administracyjnej i koordynacji.
Zajęcia przeprowadzone były przez wykwalifikowaną kadrę wykładowców. Duża frekwencja
oraz aktywna praca uczestników dowiodła, że tematyka szkoleń i zajęć maratonowych jest
adekwatna do aktualnych potrzeb związanych z pracą w obszarze uzależnień od narkotyków.
Dodatkową wartość stanowiła wymiana wiedzy praktycznej między uczestnikami.
Podniesienie
kwalifikacji
oraz
przekazywanie
doświadczeń
zawodowych
pozwoli
na doskonalenie warsztatu pracy w przyszłości.
20
2. Współpraca z organizacjami pozarządowymi – dofinansowanie zadań z zakresu
przeciwdziałania narkomanii.
W 2008 roku samorząd województwa przeprowadził otwarty konkurs ofert
na realizację zadań publicznych z zakresu przeciwdziałania narkomanii, dofinansowanie
otrzymało 8 organizacji pozarządowych - na kwotę 54.000 zł.
Dofinansowanie otrzymały następujące organizacje pozarządowe:
Stowarzyszenie Psychoprofilaktyki „Spójrz Inaczej” w Starachowicach – kwota 8.000 zł
Dotacja umożliwiła realizację programu wspierania nauczycieli gimnazjów w małych
miejscowościach woj. lubuskiego w zakresie zapobiegania zachowaniom problemowym
uczniów. Wdrożono do realizacji program Spójrz Inaczej w trzech gimnazjach – w Bytomiu
Odrzańskim, Ośnie lubuskim oraz w Dąbiu.
W gminach Ośno Lubuskie oraz Dąbie zorganizowano warsztaty, które miały na celu
zainicjowanie
zmian w podejściu nauczycieli do uczniów i wdrożenia nowych metod
wychowawczych i profilaktycznych. W gminie Bytom Odrzański warsztaty były
rozwinięciem działań podjętych już w 2007 r. – zwiększono grupę nauczycieli stosujących
program Spójrz Inaczej.
Podczas realizacji programu przedstawiono nauczycielom m.in.: narzędzia pozwalające
na systematyczną pracę profilaktyczną realizowaną w ramach lekcji wychowawczych.
Zainicjowano zmiany prowadzące do poprawy jakości pracy wychowawczej ze szczególnym
uwzględnieniem profilaktyki używania alkoholu i substancji psychoaktywnych. Stworzono
płaszczyznę wymiany doświadczeń i sprawdzonych form oddziaływań profilaktycznych
i wychowawczych na poziomie gimnazjum. Upowszechniono na terenie województwa
rekomendowany
przez
Ministerstwo
Edukacji
Narodowej
program
profilaktyczno-
wychowawczy Spójrz Inaczej oraz podniesiono poziom oddziaływań profilaktycznych
w objętych projektem szkołach. Zajęciami profilaktycznymi objętych zostało około 360
uczniów. Zorganizowano 3 szkolenia. Uczestniczyły 32 osoby.
Związek
Harcerstwa
Polskiego.
Komenda
Chorągwi
Ziemi
Lubuskiej
w Zielonej Górze - kwota 10.000 zł
„Wspieranie kompetencji osób pracujących z młodzieżą, w trudnych sytuacjach
wychowawczych” - to program związany z procesem narkotyzowania się dzieci
i młodzieży. W ramach dotacji zorganizowano w dniach 20-21 listopada 2008r. konferencję
21
której uczestnikami byli: uczniowie, studenci, pedagodzy, wychowawcy
kolonijni oraz
kuratorzy sądowi.
Podczas konferencji przedstawiono pięć obszarów tematycznych:
- „Ja i moje emocje”,
- „Ja i grupa rówieśnicza”,
- „Ja i moje ciało”,
- „Ja i szkoła”,
- „Ja i prawo”.
Głównym założeniem programu było dostarczenie wiedzy, narzędzi diagnostycznych oraz
podniesienie
umiejętności
w
rozpoznawaniu
i
rozwiązywaniu
sytuacji
trudnych
wychowawczo związanych z problemem uzależnienia od środków psychotropowych.
W konferencji uczestniczyło 47 osób.
Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii. Oddział Terenowy w Zielonej Górze
– kwota 5.000 zł
Otrzymana dotacja pozwoliła na przeprowadzenie zadania pt. „Psychoprofilaktyka
realizowana w szkołach i środowiskach pozaszkolnych”. Głównym celem projektu było
promowanie stylu życia wolnego od uzależnienia, kształtowanie postaw sprzyjających
podejmowaniu dojrzałych decyzji oraz edukowanie w zakresie problemu narkomanii
i zapoznawanie z możliwościami pomocy.
Przeprowadzono
w
tym
celu
warsztaty
profilaktyczne
w
szkołach
na
terenie
Zielonej Góry.
Główne cele projektu zostały osiągnięte w odniesieniu do dzieci i młodzieży: nabycie
umiejętności radzenia sobie ze stresem, nazywania własnych uczuć; dostarczenie wiedzy
na temat środków uzależniających i skutków ich stosowania oraz funkcjonowania osoby
uzależnionej, obalenie mitów dotyczących narkomanii, nabycie umiejętności asertywnego
zachowania się w aspekcie odmawiania narkotyków; kształtowanie postaw dbałości o własne
zdrowie, higieniczny tryb życia oraz racjonalne gospodarowanie czasem wolnym; rozwijanie
zainteresowań, konstruktywnego wybierania podejmowanych aktywności, wzmocnienie
zachowań prozdrowotnych i prospołecznych; monitorowanie środowiska uczniów w aspekcie
zagrożenia kontaktami ze środkami psychoaktywnymi. Zorganizowano 26 warsztatów
w których uczestniczyło 651 uczniów.
22
Polskie
Towarzystwo
Zapobiegania
Narkomanii.
Oddział
Terenowy
w Gorzowie Wlkp. – kwota 4.000zł
Dotacja
umożliwiła
realizację
programu
wsparcia
dla
osób
uzależnionych
od narkotyków utrzymujących abstynencję pn. „FENIX”.
W trakcie realizacji projektu przeprowadzono m.in.:
-
zajęcia informacyjno-edukacyjne z elementami wsparcia psychologicznego, mające na
celu naukę rozwiązywania bieżących problemów życiowych, znalezienia pracy,
uzupełnienia wykształcenia;
-
grupy rozwoju osobistego mające na celu ułożenie prawidłowych relacji z rodziną,
wzmocnienia poczucia własnej wartości;
-
grupy zapobiegania nawrotom, rozpoznawania sygnałów ostrzegawczych nawrotu oraz
sposobów radzenia sobie z tymi sygnałami;
-
działania interwencyjne w sytuacjach kryzysowych – eliminowanie niepożądanych
społecznie zachowań i pomoc w utrzymaniu abstynencji;
-
zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin ukierunkowane na zmianę nawyków utrudniających
prawidłowe funkcjonowanie rodziny, praca nad nowymi kontraktami rodzinnymi, a także
nad poprawą umiejętności komunikacji i jej skuteczności w rodzinie;
-
zajęcia sportowo-relaksacyjne umożliwiające pracę z ciałem, poprawiające umiejętności
radzenia sobie ze stresem oraz usprawniające i wprowadzające do pracy w grupie.
W programie uczestniczyły osoby po odbytej terapii uzależnień oraz rodziny osób
uzależnionych.
Lubuskie Stowarzyszenie Profilaktyki Społecznej w Zielonej Górze – kwota 3.000zł.
Dzięki dotacji przeprowadzono konkurs XV edycji „Młodzież przeciw uzależnieniom
i przemocy”, który skierowany był do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych
oraz ponadpodstawowych.
Realizacja konkursu pozwoliła na urzeczywistnienie założonych celów tj.:
-
rozszerzenia zakresu działalności na rzecz profilaktyki w placówkach na terenie
województwa lubuskiego;
-
zwiększenie aktywności dzieci i młodzieży w dziedzinie zapobiegania uzależnieniom
i przemocy;
-
wzbogacenie metod, środków i form oddziaływania na młodzież w zakresie profilaktyki
uzależnień;
23
-
kształtowanie prawidłowych, społecznie akceptowanych postaw dzieci i młodzieży
do zdrowego stylu życia;
-
ugruntowanie wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień i przemocy.
Podczas uroczystego podsumowania konkursu wręczono laureatom nagrody rzeczowe,
dyplomy i wyróżnienia. Przedstawiono prezentację o tematyce uzależnień oraz omówiono
m.in. rodzaje substancji uzależniających, przyczyny i skutki uzależnień oraz działania
profilaktyczne. Na zakończenie przedstawiono wykład dotyczący promocji zdrowia
w kontekście walki z uzależnieniami. W konkursie udział wzięło 258 uczniów.
Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wlkp. – kwota
10.000 zł
Podczas realizacji programu „Ja, inni i moja przyszłość” podjęte zostały działania związane
z profilaktyką antynarkotykową oraz działania w zakresie przeciwdziałania budowaniu
fikcyjnego obrazu świata, zbudowany został pozytywny wizerunek rodziny. Głównym celem
programu było wspieranie rozwoju młodych ludzi poprzez efektywną formę profilaktyki jaką
jest myślenie perspektywiczne o przyszłym życiu.
Program składał się z 5 bloków tematycznych, prowadzonych w formie warsztatowej.
Podczas zajęć doskonalono umiejętności odrzucania pokusy sięgania po narkotyki,
prezentowano symulowane sytuacje związane z koniecznością stawania w sytuacji wyboru
w kontekście czynników środowiskowych, społecznych i ekonomicznych. Podczas zajęć
wzmacniano pozycję i znaczenie rodziny. Uczestnicy programu nabyli umiejętności
w zakresie komunikacji interpersonalnej, nauczyli się rozpoznawać naciski zewnętrzne
i wewnętrzne oraz przeciwstawiać się im. Program umożliwił młodym ludziom pokonanie
problemu uzależnień oraz zbudowanie pozytywnego wzorca na dalsze życie. W zajęciach
uczestniczyło 400 osób – kierownicy, wolontariusze oraz dzieci i młodzież z piętnastu
świetlic środowiskowych.
Ośrodek Profilaktyki i Wczesnej Interwencji „MONAR” w Gorzowie Wlkp. – kwota
5.000 zł
Głównym celem projektu pn. „Lepsza adrenalina niż amfetamina” było szerzenie wśród
dzieci i młodzieży wiedzy na temat zagrożeń patologią społeczną w bezpośredni, nowoczesny
i nieszablonowy sposób oraz prezentacja atrakcyjnej oferty w zakresie promocji zdrowego
stylu życia, z której młodzież może skorzystać wypełniając swój czas wolny.
W ramach akcji profilaktycznej terapeuci dyżurowali w szkołach w Gorzowie Wlkp.
24
i Sulęcinie.
Dotacja pozwoliła na realizację celów programowych tj. zwiększenie dostępności terapii
poprzez stworzenie bezpośredniej pomocy od terapeutów i wolontariuszy w zakresie
poradnictwa.
Podczas realizacji projektu wynajęto bus, który został przystosowany do prowadzenia
profilaktyki uzależnień. Aby zachęcić młodzież do udziału w projekcie zajęcia odbywały
się na boiskach szkolnych, gdzie rozstawione były ogródki – istniała możliwość udziału
w konkurencjach sportowych i towarzyskich. W tym czasie młodzież mogła porozmawiać
z terapeutami. Zainstalowana w samochodzie poradnia umożliwiła dyskretną rozmowę.
Ideą tych działań było ukazanie młodym ludziom alternatywy spędzania wolnego czasu.
Pokazanie w jaki sposób można się bawić nie korzystając ze „wspomagaczy”, jednocześnie
promując zdrowy styl życia. Z terapii skorzystało 3000 osób.
Lubuskie Centrum Aktywizacji i Wsparcia „VERTE” w Zielonej Górze – kwota 9.000 zł
Dotacja umożliwiła przeprowadzenie programu „Lubuska Szkoła Pozarządowa. Edycja II.
Poprzez realizację programu podjęto walkę z obojętnością Lubuszan na problem narkomanii.
Przeprowadzono
dwa
szkolenia
specjalistyczne
oraz
warsztaty
eksperckie
nt. przeciwdziałania zjawisku narkomanii. Przedstawiono sylwetkę osoby uzależnionej,
metody pracy oraz trudności towarzyszące działaniom terapeutycznym. Dodatkowo
omówiono
problem
aktywizacji
środowiska
lokalnego,
budowanie
partnerstwa
międzysektorowego, tworzenie gminnych programów przeciwdziałania narkomanii oraz
możliwość wykorzystania funduszy strukturalnych na rzecz środowisk wykluczonych.
Beneficjentami programu byli przedstawiciele organizacji i instytucji zajmujących się
na terenie województwa lubuskiego problematyką narkomanii oraz pomocą osobom
uzależnionym. W projekcie uczestniczyło 20 osób.
W ramach profilaktyki uzależnień samorząd województwa dofinansował kwotą
10.000zł działania Miasta Kostrzyn n/Odrą w związku z akcją edukacyjno-profilaktyczną
podczas festiwalu „Przystanek Woodstock 2008”. Kampania antynarkotykowa obejmowała
następujące działania: prowadzenie poradni terapeutycznej – „Słoneczny namiot” służącej
promocji zdrowego stylu życia oraz oferującej pomoc psychologiczną i działania
terapeutyczne, dofinansowano również przygotowanie i rozpowszechnianie materiałów
edukacyjnych, ulotek i plakatów dotyczących profilaktyki uzależnień.
25
Pisząc o działaniach z zakresu profilaktyki trochę więcej miejsca należy poświęcić
działalności Policji Lubuskiej.
Zgodnie z Ustawą z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii
zadania nałożone na Policję, jako na jeden z wielu podmiotów zobowiązanych
do
przeciwdziałania
narkomanii,
w
płaszczyźnie
jej
kompetencji
ustawowych,
ukierunkowane są na:
-
działalność zapobiegawczą;
-
nadzór nad substancjami, których używanie może prowadzić do narkomanii;
-
zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i posiadania
substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii;
-
nadzór nad uprawami roślin zawierających substancje, których używanie może prowadzić
do narkomanii.
Policja w swoich działaniach profilaktycznych zajmuje się edukacją prawną
i wiktymologiczną społeczeństwa. W zakresie przeciwdziałania narkomanii policja m.in.:
- inicjuje i uczestniczy w programach zapobiegania narkomanii zgodnie
z potrzebami lokalnymi i priorytetami państwa,
- monitoruje zjawisko narkomanii na poziomie lokalnym i krajowym,
- informuje społeczeństwo o szkodliwości narkomanii i poziomie zagrożenia,
- wprowadza systematyczne szkolenia dla podmiotów realizujących zadania
wynikające z tych dokumentów.
W ramach pracy profilaktycznej w szkołach utrzymywana jest stała współpraca
między policją a placówkami oświatowymi, której koordynatorami są pedagog szkolny oraz
specjalista ds. nieletnich i patologii właściwej jednostki Policji. W ramach tej współpracy
ustalone zostały wzajemne zasady kontaktu, by móc na bieżąco wymieniać informacje
i rozwiązywać problemy związane z bezpieczeństwem i dobrem uczniów. Policja prowadzi
zajęcia edukacyjne z uczniami, rodzicami, nauczycielami, pedagogami, pracownikami
instytucji opiekuńczo-wychowawczych na temat środków odurzających. Spotkania z kadrą
pedagogiczną obejmują problematykę zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją
nieletnich. Natomiast spotkania z młodzieżą dotyczą odpowiedzialności nieletnich za
popełnione
czyny
karalne,
prawnych
aspektów
narkomanii,
wychowania
w trzeźwości, a z najmłodszymi uczniami realizowane są zajęcia na temat zasad
bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych oraz sposobów unikania zagrożeń.
26
Lubuska Policja - profilaktyka narkotykowa
W ramach działań profilaktycznych Lubuskiej Policji odbyło się seminarium szkoleniowe
pn. „Realizacja programów profilaktycznych w teorii i praktyce”, Centrum Konferencyjne
Pałacyk „Łąkomin”, 24 – 25 września 2008 r.
Głównym celem seminarium szkoleniowego było podniesienie poziomu wiedzy
i kwalifikacji zawodowych funkcjonariuszy Policji, realizujących programy profilaktyczne,
a także przygotowanie uczestników do prowadzenia zajęć edukacyjno-wychowawczych
w ramach programów profilaktycznych, poznanie podstaw prawidłowej komunikacji
z dziećmi i młodzieżą, poznanie metod i technik wystąpień publicznych oraz doskonalenie
umiejętności psychospołecznych.
Odbiorcami byli specjaliści ds. nieletnich i specjaliści ds. prewencji kryminalnej
KWP/KPP/KMP
woj.
lubuskiego
oraz
wychowawcy
policyjnych
izb
dziecka
w Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze (20 osób).
Podczas
seminarium
zajęcia
prowadzili
specjaliści
ze
Stowarzyszenia
Psychoprofilaktyki Szkolnej „Spójrz Inaczej” w Łodzi oraz Polskiego Towarzystwa
Psychologicznego o/Gorzów Wlkp.
W ramach seminarium odbyły się szkolenia na temat zagrożeń związanych
ze zjawiskiem funkcjonowania sklepów rozprowadzających, tzw. dopalacze. Szkolenie
przeprowadził specjalista terapii uzależnień z Katolickiego Ośrodka RehabilitacyjnoReadaptacyjnego dla Młodzieży ANASTASIS w Strychach.
Szkolenie zawodowe dla kierowników rewirów dzielnicowych w zakresie identyfikacji
oczekiwań społecznych.
W
ramach
szkolenia
zgromadzono
50-ciu
kierowników
rewirów
dzielnicowych
z jednostek Policji woj. lubuskiego. Jednym z tematów szkolenia było: „Przeciwdziałanie
narkomanii - rozpoznawanie środków odurzających” połączony z prezentacją najnowszych
środków psychoaktywnych dostępnych na polskim rynku. Podczas szkolenia omówiono
również
zagrożenia
związane
z
funkcjonowaniem
sklepów
internetowych
– www.dopalacze.com.
Przykłady przedsięwzięć z zakresu profilaktyki narkomanii
KMP Zielona Góra – Komenda Miejska Policji w Zielonej Górze przez cały 2008 rok
prowadziła Program Prewencyjny „STOP NARKOTYKOM”, w ramach którego odbywały
27
się
warsztaty
dla
rodziców
oraz
dla
nauczycieli
szkół
gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych. W ramach programu zorganizowano konferencję naukową
na Uniwersytecie Zielonogórskim poświeconą profilaktyce uzależnień.
KPP Żagań – żagańscy funkcjonariusze w szkołach ponadgimnazjalnych przeprowadzili 12
spotkań, w których uczestniczyło łącznie 238 uczniów. Podczas tych zajęć profilaktycznych
poruszano m. in. zagadnienia związane z przestępczością narkotykową.
Ponadto zorganizowano 15 spotkań z dyrektorami i nauczycielami ze szkół gimnazjalnych,
ponadgimnazjalnych oraz wychowawcami internatu ze SOSW w Żaganiu (138 uczestników)
na których przeszkolono grono pedagogicznego w zakresie procedur postępowania m.in.
z uczniami znajdującymi się pod wpływem alkoholu lub narkotyków oraz z uczniami
posiadającymi przy sobie narkotyki.
Ponadto w spotkaniu dot. zagrożenia przestępczością narkotykową zorganizowanym przez
KPP w Żaganiu wzięło udział 17 rodziców.
Na terenie pow. żagańskiego, decyzją Rady Miasta stworzono RAPORT ZA 2008 R.
– „MONITOROWANIE PROBLEMÓW NARKOTYKÓW I NARKOMANII NA TERENIE
MIASTA I GMINY ZAGAŃ”.
W badaniach ankietowych wzięło udział ok. 2500 uczniów klas V- VI szkół podstawowych,
uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. W celu uzyskania informacji
współpracowały ze sobą: KPP Żagań, Straż Miejska w Żaganiu, Sanepid, Żandarmeria
Wojskowa, itp. W tym celu monitorowano również dyskoteki i kluby młodzieżowe dla
lepszego rozpoznania zjawiska, sprawdzenia dostępności narkotyków.
Pełny raport ukaże się pod koniec stycznia 2009 r. a jego treść ma być podstawą do dalszych
prac nad strategią Miasta i Gminy dot. problemów społecznych, w szczególności
w odniesieniu do problemów narkomanii.
KPP Żary – żarscy policjanci przeprowadzili spotkania z młodzieżą i ich rodzicami, podczas
których wręczano opracowane broszury informacyjne. Zorganizowano również działania
kontrolne w wytypowanych szkołach ponadpodstawowych (między innymi na wniosek
dyrektorów szkół) z użyciem psa tropiącego. W 2008 roku na terenie powiatu żarskiego
przeprowadzono taką kontrolę w Domu Dziecka w Lubsku, 3 kontrole w Zespole Szkół
w Trzebielu oraz 2 kontrole w Zespole Szkół w Tuplicach.
28
Celem tych działań było ograniczenie nieletnim dostępu do narkotyków oraz przeciwdziałania
rozprowadzania przez dealerów środków odurzających na terenie szkół.
Kontynuowano współpracę z Ośrodkiem Terapeutycznym PROFIL oraz specjalistami terapii
uzależnień przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Żarach w wyniku której w 2008
roku przeprowadzono warsztaty terapeutyczne we wszystkich szkołach ponadgimnazjalnych
na terenie miasta Żary.
Realizowano również działania „Trzeźwy Nastolatek”, które miały na celu ujawnienie osób
zażywających i rozprowadzających środki odurzające. Podczas tych akcji wykorzystano
zakupione przez Miejską Komisję Problemów Alkoholowych testery narkotykowe.
KPP Wschowa -
policjanci ze Sławy zorganizowali turniej wiedzy pn. „Żyj zdrowo
i kolorowo”, gdzie reprezentanci wszystkich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
zmagali się między sobą popisując się wiedzą na tematy uzależnień, w tym uzależnień
narkotykowych. Celem turnieju było propagowanie życia bez uzależnień.
1.2. Leczenie i rehabilitacja
W województwie lubuskim w systemie profilaktyki, terapii i pomocy osobom
uzależnionym i ich rodzinom działają:
- w zakresie lecznictwa otwartego – poradnie zdrowia psychicznego samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz ośrodki terapii uzależnień działające w ramach
niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej,
- w zakresie lecznictwa stacjonarnego – oddziały detoksykacyjne w Wojewódzkim Szpitalu
dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Ciborzu oraz w Międzyrzeczu, a także ośrodki terapii
długoterminowej w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Ciborzu
i Międzyrzeczu.
Placówki stacjonarne:
►Cibórz – Gmina Skąpe
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
068/3419455, (detoksykacja, terapia i rehabilitacja)
►Lutynka 19 – Gmina Wymiarki
Ośrodek Resocjalizacyjno – Readaptacyjny – Stowarzyszenie „Solidarni Plus”
068/3604515, (terapia, readaptacja)
►Międzyrzecz – ul. Poznańska 109
29
Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
095/7428707, (detoksykacja, terapia)
►Nowy Dworek 46 – Gmina Świebodzin
Ośrodek dla Osób Uzależnionych
068/3810123, (leczenie, rehabilitacja, reintegracja)
►Strychy 42 – Gmina Przytoczna
Katolicki Ośrodek Rehabilitacyjno - Readaptacyjny dla Młodzieży „Anastasis”
095/7493029, (terapia, rehabilitacja, readaptacja)
►Żary – ul. Domaniewskiego 2
105 Szpital Wojskowy
068/4707847, (detoksykacja)
Placówki ambulatoryjne:
►Czerwieńsk – ul. Chrobrego 2
Poradnia Terapeutyczna
►Gorzów Wlkp. – ul. Drzymały 11
Ośrodek Terapii Uzależnień, 095/7204526
►Gorzów Wlkp. – ul. Towarowa 6a
Ośrodek Terapeutyczny „Szansa”, 0957205074
►Międzyrzecz – ul. Konstytucji 3 Maja 24
Poradnia Odwykowa
►Nowa Sól – ul. Witosa 18
Specjalistyczny Ośrodek Higieny i Terapii Psychicznej „SPEC-MED.”
068/3873040
►Słubice – ul. Sienkiewicza 28
Poradnia dla Dzieci i Młodzieży
►Zielona Góra – ul. Jelenia 1a
Lubuski Ośrodek Profilaktyki i Terapii dla Osób Uzależnionych od Narkotyków
068/453200
►Zielona Góra – ul. Wazów 36
Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia, 068/3257917
►Zielona Góra – ul. Wazów 42
Poradnia Zdrowia Psychicznego, 068/4527765
►Zielona Góra – ul. Zamenhofa 27
Poradnia Odwykowa, 068/3271463
30
►Żary – ul. Domaniewskiego 2
Poradnia Zdrowia Psychicznego i Psychologiczna, 0684707847
►Żary – ul. Jagiellońska 13a
Ośrodek Terapeutyczny „Profil”, 068/3634873
►Żary – ul. Skarbowa 2
Poradnia Zdrowia Psychicznego i Uzależnień „Anima”, 068/3743805
►Żagań – ul. Śląska 1
Punkt Uzależnień Toksycznych przy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, 0684472904
Punkty Konsultacyjne:
Babimost – ul. Gagarina 18, 068/3512024
Bojadła – ul. Sulechowska 35, 068/3523332
Bledzew – ul. Nowa, 095/7436265
Bytom Odrzański- ul. Rynek 1a
Cybinka – ul. Słubicka 28a, 068/3911331
Dobiegniew – ul. Dembowskiego 2, 095/7611020
Drezdenko – ul. Marszałkowska 18, 095/7620063
Gorzów Wlkp. – ul. Słoneczna 63, 0957225440
Gorzów Wlkp. – ul. Okrzei 42, 095/7231999
Kożuchów – ul. Rynek 1a, 0683552421
Łagów – ul.1 Lutego 12, 0683412731
Międzyrzecz – ul. Spacerowa 1, 095/7429173
Nowogród Bobrzański – przy Ośrodku Pomocy Społecznej
Nowa Sól – ul. Muzealna 46, 068/3874952
Nowa Sól – ul. Witosa 18, 068/3873040
Otyń – ul. Rynek 1
Racula – ul. Rodła 6
Rzepin – ul. Dworcowa 26, 095/7598570
Sulęcin – ul. Żeromskiego 71, 095/7555554
Słubice – Pl. Wolności 17f
Słubice – Piłsudskiego ¾
Siedlisko – PL. Zamkowy 6
Sulechów – ul. Licealna 18a
Świdnica – ul. Długa 22
31
Świebodzin – przy Centrum Profilaktyki Uzależnień, 068/4757939
Zbąszynek – ul. Długa 1
Zbąszynek – ul. Wojska Polskiego 18 przy GKRPA
Żagań – ul. Szprotawska 4, 068/4776461
Żary – ul. Podchorążych 15, 068/3746718
Telefony Zaufania:
Ogólnopolski – 0801 199 990
Gorzów Wlkp. – 095/ 7204526, 7205074, 7225440, 7231999
Działalność
wymienionych
wyżej
placówek
wspierana
jest
przez
organizacje
pozarządowe, których działalność stanowi cenny element uzupełniający realizację zadań
organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, bowiem obejmuje
obszary, które ze względu na uwarunkowania prawne i finansowe są często marginalne.
W województwie lubuskim w obszarze profilaktyki, pomocy osobom uzależnionym i ich
rodzinom działają następujące stowarzyszenia i organizacje:

Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wlkp.

Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta w Gorzowie wlkp.

Lubuskie Stowarzyszenie Profilaktyki Społecznej „Trzeźwość” w Zielonej Górze

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Lubuskiego Oddziału Regionalnego
w Zielonej Górze

Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii Oddział w Gorzowie Wlkp.
i Zielonej Górze

Towarzystwo Rozwoju Rodziny w Zielonej Górze

Stowarzyszenie „Solidarni Plus”. Osada Resocjalizacyjno -Readaptacyjna w Lutynce

Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Gorzowie Wlkp.

Związek Harcerstwa Polskiego Komenda Chorągwi Ziemi Lubuskiej
w Zielonej Górze

Fundacja „Contra Crimen” w Gorzowie Wlkp.

Caritas Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Zielonej Górze

Fundacja Na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Mowy w Zielonej Górze

Katolickie Stowarzyszenie „Civitas-Christiana” w Zielonej Górze

Stowarzyszenie Kobiet „Kob-Vita” w Sulechowie

Akcja Humanitarna „Życie” Oddział w Żarach

Chrześcijańska Misja społeczna „Teen Challenge” w Żarach
32

Katolicki Ośrodek Rehabilitacyjno-Readaptacyjny „Anastasis” w Strychach
1.3. Readaptacja społeczna.
W Ośrodku dla Osób Uzależnionych w Nowym Dworku po zakończeniu programu
stacjonarnego pacjenci utrzymują kontakt z ośrodkiem (co jest im potrzebne, przynajmniej
w pierwszej fazie samodzielnego funkcjonowania) poprzez poradnie przyośrodkową oraz
towarzyskie wizyty. Istnieje również
możliwość skorzystania z hostelu lub mieszkań
readaptacyjnych przez osoby, które nie mogą z różnych przyczyn wrócić do miejsca
zamieszkania. Hostel i mieszkania readaptacyjne prowadzone są przez Stowarzyszenie
Wzajemnej Samopomocy „Samaria”, współpracujące z Ośrodkiem.
Dodatkową ofertą dla pacjentów będących w ostatniej fazie programu ośrodka lub
mieszkających w hostelu lub w mieszkaniach readaptacyjnych jest działająca w Świebodzinie
grupa Anonimowych Narkomanów.
Natomiast Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ANASTASIS” prowadzi hostel
dla młodzieży uzależnionej od narkotyków, w którym odbywają się spotkania społeczności
terapeutycznej, grupy edukacyjne i psychoedukacyjne, warsztaty z zakresu nawrotów,
poczucia własnej wartości, asertywności i inne (program realizowany był ze środków Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego, środków
własnych uczestników, oraz środków własnych „ANASTASIS”.
1.4. Ograniczenie szkód zdrowotnych
Na terenie Województwa Lubuskiego w 2008 r. nie były prowadzone programy z zakresu
ograniczenia szkód zdrowotnych.
2. Ograniczenie podaży
Statystyki policyjne w roku 2008 odnotowały na terenie woj. lubuskiego 3 153
przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (tyle samo przestępstw zanotowano
w roku 2007) z czego 155 to czyny karalne nieletnich (o 168 czynów mniej niż w roku 2007
–323 ), które popełniło 86 nieletnich (o 43 nieletnich mniej niż w roku 2007 –129).
33
Najczęściej popełniane przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
to
czyny
z
art.
62
§
1
i
3
/posiadanie
(o 163 przestępstwa mniej niż w roku 2007
środków
odurzających/
-
863
- 1030). W drugiej kolejności
to przestępstwa z art. 59 /udzielanie innej osobie środka odurzającego w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej/ - 853 (o 98 przestępstwa mniej niż w roku 2007 – 951).
Zanotowano wzrost przestępstw z art. 58 /udzielanie innej osobie środka odurzającego/
(w 2007 roku – 447, tj. o 8 więcej niż w roku 2007 - 439).
Nieletni w 2008 r. popełniali najczęściej czyny karalne z art. 62 § 1 i 3 /posiadanie
środków odurzających/ - 67 (o 55 czynów karalnych mniej niż w roku 2007 - 122). Mniej
czynów karalnych zanotowano z art. 58 /udzielanie innej osobie środka odurzającego/ - 55
(o 22 czyny karalne mniej niż w roku 2007 –77).
Spadek zanotowano również w czynach z art. 59 /udzielanie innej osobie środka
odurzającego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej/ , w 2008 r. – 31 tj. o 87 mniej niż
w 2007 roku – 118).
Przedział wiekowy nieletnich używających narkotyki to 13 – 18 lat.
34
Na terenie działania wszystkich jednostek Policji w woj. lubuskim występuje problem
narkomanii. Usytuowanie naszego województwa w bezpośredniej bliskości zachodniej
granicy ułatwia dostęp do środków odurzających. Głównymi miejscami rozprowadzania
narkotyków są lokale gastronomiczne, dyskoteki, puby itp. Główną formą sprzedaży
narkotyków są transakcje na telefon komórkowy. Informacje o narkotykach są przekazywane
tzw. sloganem, np. extasy to „groszki”, amfetamina to „biała”, marihuana to „królowa”.
Młodzież nabywa narkotyki głównie od znajomych dealerów. Jeżeli ktoś nie zna numeru
telefonu do żadnego dealera, to nawiązuje z nim kontakt poprzez znajomych. Między innymi
na terenie działania KP w Szprotawie pojawiła się amfetamina w kryształkach, tzw. „piko”
(cena ok. 300 zł. za 1 gram). Najpopularniejsze narkotyki w woj. lubuskim to: konopie
indyjskie, haszysz, tabletki extasy, amfetamina, LSD, oraz anaboliki i sterydy.
Najwięcej czynów karalnych z Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zanotowano
w powiecie gorzowskim i międzyrzeckim – 31. Czyny te popełniło 25 nieletnich (pow.
gorzowski) i 11 nieletnich (pow. międzyrzecki). Na trzeciej pozycji znalazł się powiat
zielonogórski – 29 czynów karalnych (czyny popełniło 13 nieletnich), potem powiat
nowosolski - 19 czynów karalnych (czyny popełniło 8 nieletnich), powiat wschowski i żarski
– 13 czynów karalnych (pow. żarski 10 nieletnich; pow. wschowski 7 nieletnich) i powiat
żagański – 9 czyny karalne (czyny popełniło 6 nieletnich). W powiecie krośnieńskim
i sulęcińskim jeden nieletni popełnił 3 czyny karalne natomiast w powiecie słubickim dwóch
nieletnich popełniło 2 czyny karalne, a w strzelecko-drezdeneckim i świebodzińskim jeden
nieletni popełnił 1 czyn karalny z Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
35
Czyny karalne nieletnich z Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w poszczególnych
powiatach obrazuje poniższy wykres:
Dane Policji za 2008
Poniższe tabele obrazują dane policji dotyczące:
1. Przestępstw stwierdzonych przeciwko postanowieniom ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii.
2. Liczbę postępowań wszczętych z ustawy.
3. Podejrzanych z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
4. Nieletnich z ustawy.
Tabela nr 1
Przestępstwa stwierdzone z Ustaw z dn. 29.07.05 o przeciwdziałaniu narkomanii
Art.53
Art.54
Razem
Ust. 1
Ust. Ust.
2
1
5
Ust.
2
pkt
1
Dolnośląskie
5267
25
4
Lubuskie
2471
5
6
Wielkopolskie
10623
5
Zachodniopom.
2692
5
1
1
7
57382
116
67
64
53
POLSKA
Art.55
Art.56
Art.62
Art.58
Województwa
Ust.
2
pkt. Ust. 12
2
2
2
1
Ust.
3
Ust. 1-2
Art.63
Art.59 Art.60 Art.61
Ust.
3
Art.64
Ust. 13
Ust. 2
Ust. 1
Art.68
Ust. 2
26
19
114
219
604
978
13
3036
143
66
5
8
71
91
30
83
447
853
2
833
30
15
2
2
19
7
48
164
1118
2813
3
86
6221
98
34
4
1
13
15
23
23
497
472
3
1
1513
86
28
4
468
229
772
1659
8685
13822
11
189
29397
1151
625
39
36
25
1
9
Tabela nr 2
Postępowanie wszczęte z Ustaw z dn. 29.07.05 o przeciwdziałaniu narkomanii
Województwa
Art.53
Art.54
Ust. 1
Ust.
2
pkt
1
Razem
Dolnośląskie
Ust. 1
2686
10
1
838
3
2
Lubuskie
Wielkopolskie
2031
1
Zachodniopom.
1475
5
19340
73
POLSKA
Ust. 2
Art.55
Ust.
2
pkt.
2
Ust. 1-2
1
1
16
30
Art.56
3
Ust. 3
Art.62
Art.58
Ust.
3
Ust. 1-2
Art.59
Art.60
Art.61
Art.64
Ust. 1-3
14
1
12
23
95
97
35
1
4
10
59
124
8
4
6
9
61
107
6
1
4
2
53
76
360
37
112
151
957
1358
Art.63
2
3
1
9
Ust. 2
Ust. 1
Art.68
Ust. 2
2291
83
47
581
10
7
2
4
1782
24
19
4
3
1224
74
25
1
41
15066
597
487
18
2
2
1
1
1
16
9
Tabela nr 3
Podejrzani z Ustaw z dn. 29.07.05 o przeciwdziałaniu narkomanii
Art.53
Województwa
Art.54
Razem
Ust. 1
Ust. 2
Dolnośląskie
3252
22
16
Lubuskie
1183
3
9
Wielkopolskie
2805
3
Zachodniopom.
POLSKA
Ust.
2
pkt 1
Ust.
1
Art.55
Ust. 2
pkt. 2
1
1657
2
1
25971
78
90
18
5
1
Ust. 12
Art.56
Art.62
Art.58
Ust.
3
Ust. 1-2
Art.59
Art.60
Art.61
Ust. 3
Art.64
Ust. 1-3
9
10
48
130
153
204
43
46
13
63
111
237
11
6
10
69
137
303
5
1
Art.63
Ust. 2
2515
98
2
632
10
2172
Ust. 1
Art.68
Ust. 2
36
4
18
4
2
52
25
4
5
12
5
15
92
153
3
1
1280
67
18
3
158
135
364
1078
1804
3193
7
61
17809
737
395
25
2
1
10
3
Tabela nr 4
Nieletni z Ustaw z dn. 29.07.05 o przeciwdziałaniu narkomanii
Art.53
Art.54
Województwa
Razem
Ust. 1
Dolnośląskie
Lubuskie
Wielkopolskie
Zachodniopom.
POLSKA
268
Ust.
2
Ust.
2
pkt 1
Ust.
1
Art.55
Ust.
2
pkt.
2
Art.56
Ust. 1-2
Ust. 3
2
Ust. 1-2
Art.62
Art.58
Ust.
3
86
1
1
160
2923
5
1
5
1
4
45
Art.60
Art.61
Ust. 1-3
1
459
Art.59
2
57
24
16
14
36
22
34
21
551
266
Art.63
177
Ust. 2
Ust.
2
Ust. 1
3
4
2
5
Art.64
Art.68
56
4
388
101
2
2
10
1974
27
30
2
37
a także tabela nr 5 obrazująca otrzymane dane z komend Policji województwa lubuskiego
dotyczące postępowań wszczętych i zakończonych oraz przestępstw stwierdzonych
z podziałem na podejrzanych ogółem i nieletnich z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii:
Tabela nr 5
KWP LUB KPP
1
USTAWA O PRZECIWDZAIAŁANIU NARKOMANII z dnia 24.IV.1997 r.
POSTEPOWANIA PRZYGOTOW.
PRZES
POSTĘPOWANIA
ILOŚĆ
TĘPSTWA
P-STW
WSZCZĘ
ZAKOŃ
STWIER
STW.
TE
CZONE
DZONE
PRZEZ
J. POL.
KOŃCZ.
POSTEP
OW /*/
2
3
4
5
PODEJRZEANI
OGÓŁEM
W TYM NIELETNI
6
7
WOJEWODZTWO LUBUSKIE
WYDZ.KWP GORZOW
7
21
180
0
0
0
KMP GORZOW
234
296
613
716
418
25
KMP ZIELONA GORA
171
236
545
573
236
13
KPP KROSNO ODRZ.
27
37
59
59
34
1
KPP MIEDZYRZECZ
31
35
167
167
52
11
KPP NOWA SOL
76
73
162
163
63
8
KPP WSCHOWA
19
24
91
91
44
7
KPP SLUBICE
33
47
99
115
65
2
KPP STRZELCE KRAJ.
22
18
26
46
16
1
KPP SULECIN
16
19
49
53
26
1
KPP SWIEBODZIN
24
38
78
74
49
1
KPP ZAGAN
57
91
160
162
54
6
KPP ZARY
121
141
234
252
126
10
Dane Sądu Okręgowego Gorzów.
W 2008 roku w okręgu Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. obejmującym właściwością
pięć sądów rejonowych – Gorzów Wlkp., Międzyrzecz, Słubice, Strzelce Krajeńskie i Sulęcin
- za czyny karalne przewidziane w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii osadzono łącznie
539 osób, w tym wyroki skazujące zapadły wobec 509 osób.
Sprawozdania statystyczne sporządzane do Ministerstwa Sprawiedliwości nie przewidują
podziału
skazanych
według
popełnienia
poszczególnych
kategorii
przestępstw
przewidzianych w cyt. Ustawie.
Rozpoznając sprawy o czyny określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii sąd
ma możliwość zastosowania wobec skazanych obowiązku poddania się leczeniu lub
rehabilitacji.
38
W 2008 roku wobec wymienionej grupy skazanych orzeczono:
- na podstawie art. 72 § 1 pkt 6 kodeksu karnego- leczenie odwykowe w 4 przypadkach,
- na podstawie art. 71 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii - leczenie lub rehabilitację
w zakładzie opieki zdrowotnej.
Natomiast w przypadku nieletnich sprawców czynów karalnych na mocy przedmiotowej
ustawy:
- środki wychowawcze zastosowano wobec 30 nieletnich,
- środki poprawcze ( zakład poprawczy w zawieszeniu ) zastosowano wobec jednego
nieletniego.
Działania
z zakresu profilaktyki i przeciwdziałania narkomanii podejmowane są przez
kuratorów zawodowych i społecznych wobec skazanych osób dorosłych i nieletnich, wobec
których zastosowane zostały środki wychowawcze, w przypadkach kiedy w trakcie
sprawowania dozorów i nadzorów ujawnione zostaną okoliczności jakichkolwiek kontaktów
podopiecznych z narkotykami w szerokim znaczeniu tego słowa.
Dane Sądu Okręgowego Zielona Góra.
Ewidencja spraw osób osądzonych w pierwszej instancji za rok 2008, na podstawie ustawy
z dnia 24 lutego 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii.
Dane za rok 2008 przedstawiają poniższe tabele:
Tabela nr 1
Pozbawienie wolności
Ogółem
Skazani
osądzeni
ogółem
Razem
515
490
400
w tym
1
2-5
warunkowe
m-
m-
Zawieszenie
c
cy
295
1
92
6 mcy
do 1
roku
205
Ograniczenie wolności
powyżej 1
powyżej 2
powyżej
roku do 2
lat do 5
5 lat
lat
lat
do 8 lat
94
8
0
Powyżej
8 lat
0
Ogółem
39
W tym warunkowe
zawieszenie
0
39
Tabela nr 2
środki
Grzywna
popraw
samoistna
czo
Razem
Orze-
grzywna
czono
wycho
w tym
obok
wyłą-
wawcz
warun.
pozbawie-
cznie
Zawies
nia
środek
z.
wolności
karny
0
64
0
e
ogółem
(art. 10
Umorzono postępowanie
Warunko-
W tym trybie
wo
piono
Art. 17 § 1 pkt
umorzono
postępo-
Odstą-
razem
art. 11
wanie
§ 1 kpk
3i4
kpk
Unie-
od
winiono
wymierzenia
6 kpk
kary
PrzypaPrzypa-
dek
dek
korzyści
przedmio
majątko
-tów (art.
-wej
44 kk)
(art. 45
kk)
§ 4 kk)
0
51
20
1
0
0
0
4
0
35
134
Tabela nr 3
Skazani z
Poprzednio karani
zastosowaniem
art.60 kk
Tymczasowo aresztowani
Warunkowe zawieszenie wykonania kary
w tym recydywiści
i innych dot.
nadzwyczajnego
Poszkodowane osoby
razem
złagodzenia
art. 64§1
art. 64§2
do 5 mies.
6 mies.
do roku
pow. roku
małoletni
kobiety
57
0
0
kary
23
3
181
28
0
77
161
Dane z Ministerstwa Sprawiedliwości za 2008r.
Poniższe tabele przedstawiają dane Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczące:
1. Liczby skazanych prawomocnie przez sądy ogółem i skazanych z ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii według miejsca popełnienie czynu w latach 2006 –
2007.
2. Liczby skazanych prawomocnie na karę pozbawienia wolności z ustaw
o przeciwdziałaniu i zapobieganiu narkomanii według miejsca popełnienia czynu
w roku 2007- w rozbiciu na ustawy z 1997 i 2005.
3. Liczby prawomocnych orzeczeń wobec nieletnich z ustaw o przeciwdziałaniu
i zapobieganiu narkomanii według miejsca zamieszkania 2006-2007.
4. Liczby skazanych prawomocnie na karę pozbawienia wolności z ustaw
o przeciwdziałaniu i zapobieganiu narkomanii według miejsca popełnienia czynu
w latach 2006-2007.
40
Tabela nr 1
Liczba skazanych prawomocnie przez sądy ogółem i skazanych z ustaw o przeciwdziałaniu i zapobieganiu narkomanii według miejsca
popełnienia czynu
w latach 2006-2007
2006
Województwo
2007
skazani ogółem
skazani z
ustaw
skazani z ustaw
skazani ogółem
ustawa z 1997
ogółem
ustawa z 2005
Dolnośląskie
42661
2652
40434
2583
13
Lubuskie
18187
933
17453
1011
5
1006
Wielkopolskie
Zachodniopom.
37383
1752
34726
2079
6
2073
Polska
23627
1214
23741
1530
7
1523
144945
7586
138158
8181
157
8024
326
49
276
38
5
33
462937
20381
138434
8219
162
8057
zagranica
ogółem
2570
Tabela nr 2
Liczba skazanych prawomocnie na karę pozbawienia wolności z ustaw o przeciwdziałaniu i zapobieganiu narkomanii według miejsca popełnienia
czynu w roku 2007- w rozbiciu na ustawy z 1997 i 2005
skazani na pozbawienie wolności
skazani na pozbawienie wolności ogółem
Województwo
ogółem z
ustaw
Dolnośląskie
Lubuskie
Wielkopolskie
Zachodniopom.
Polska
ustawa z 1997
z zawieszeniem
ustawa z 2005
2029
12
713
5
1228
6
2017
ogółem
ust. 1997
bez zawieszenia
ust. 2005
1821
9
708
604
1222
1084
ogółem
ust.
2005
ust. 1997
1812
208
3
205
4
600
109
1
108
5
1079
144
1
143
947
7
940
766
3
763
181
4
177
4917
30
4887
4275
21
4254
642
9
633
Tabela nr 3
Liczba prawomocnych orzeczeń wobec nieletnich z ustaw o przeciwdziałaniu i zapobieganiu narkomanii według miejsca zamieszkania 2006-2007
Województwo
2006
skazani ogółem
2007
skazani z ustawy
skazani ogółem
skazani z ustawy
Dolnośląskie
4074
155
4526
116
Lubuskie
1571
29
1502
40
Wielkopolskie
3516
147
3567
155
Zachodniopomorskie
2287
59
2586
52
11448
390
47293
1178
Polska
41
Tabela nr 4
Liczba skazanych prawomocnie na karę pozbawienia wolności z ustaw o przeciwdziałaniu i zapobieganiu narkomanii według miejsca popełnienia
czynu w latach 2006-2007
2007
2006
Województwo
skazani ogółem
z
zawieszeniem
2206
1978
228
736
587
149
1011
833
178
Dolnośląskie
Lubuskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
Polska
bez zawieszenia
skazani ogółem
z zawieszeniem
bez zawieszenia
1821
208
713
604
109
1228
1084
144
2029
748
570
178
947
766
181
4701
3968
733
4917
13357
2118
IV. WNIOSKI I REKOMENDACJE
WNIOSKI
1. Położenie województwa lubuskiego jego uwarunkowania geograficzne oraz społeczno
ekonomiczne (nadal istniejący problem bezrobocia oraz szarej strefy) powodują,
iż region lubuski, podobnie jak województwa przygraniczne narażone jest na większe
zagrożenie procesem narkomanii oraz związaną z nim przestępczością narkotykową.
2. Badani uczniowie szkół w większej skali niż w innych województwach mają częstszy
kontakt z narkotykami, łatwa jest dostępność narkotyków ze względu na
przygraniczne położenie województwa.
3. najczęstszymi narkotykami używanymi przez lubuską młodzież są: konopie indyjskie,
haszysz, tabletki extasy, amfetamina, LSD, oraz anaboliki i sterydy.
4. Łatwa dostępność narkotyków sprawia, że obniżeniu ulega wiek inicjacji
narkotykowej w województwie.
5. wzrasta liczba osób nieletnich popełniających czyny z zakresu przestępczości
narkotykowej.
6. zbyt mała jest liczba placówek ambulatoryjnych profilaktyczno-terapeutycznych na
obszarach miejskich dla młodzieży eksperymentującej z narkotykami (tereny wiejskie
praktycznie pozostają poza zasięgiem takich placówek).
7.
brak jest instytucji zajmującej się monitorowaniem liczby osób uzależnionych
i
współuzależnionych
(brak
statystycznego
rejestrowania
w
instytucjach
skorelowanego ze statystyką na szczeblu krajowym).
42
REKOMENDACJE
Najbardziej efektywne w zwalczaniu i zapobieganiu narkomanii będą działania, które
będą miały charakter kompleksowy i komplementarny, a wśród nich przejrzyste rozwiązania
administracyjno – prawne. Działania te powinny być zapoczątkowane w rodzinie, wspierane
przez środowiska szkolne, zawodowe, media.
1. Ze względu na transgraniczne położenie województwa - zlikwidowanie przemytu
narkotyków.
2. Należy usprawnić proces profilaktyki, dla skutecznego leczenia najmłodszych, którzy
już w pierwszych latach nauki szkolnej popadają w uzależnienie od środków
psychoaktywnych (zapewnić uczniom alternatywne formy spędzania wolnego czasu).
3.
Należałoby zwrócić większą uwagę na popularyzację wiedzy o uzależnieniach wśród
rodziców i wychowawców. Konieczne jest wykorzystywanie tej wiedzy do inspirowania
inicjatyw
na
rzecz
współdziałania
rodziców,
wychowawców
i
terapeutów
w ograniczaniu zagrożeń dzieci i młodzieży od środków psychoaktywnych.
4. Należałoby nawiązać ścisłą współpracę z lokalnymi instytucjami zajmującymi się
problematyką narkomanii oraz z samorządami wszystkich szczebli, aby skuteczniej
monitorować i podejmować działania w zakresie problemów narkomanii. min.
rozbudować system szkoleń związanych z przeciwdziałaniem narkomanii dla różnych
grup odbiorców.
5.
Należy zwiększyć możliwości leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych (zwiększyć
środki finansowe na pomoc ambulatoryjną, stworzyć sieć takich placówek tak, aby
w większym stopniu były dostępne w małych miasteczkach i na wsiach).
43
V. STRESZCZENIE
W 2008r. w województwie lubuskim odnotowano najniższą liczbę zarejestrowanych
bezrobotnych od chwili powstania województwa lubuskiego, na koniec roku odnotowano
stopę bezrobocia w wysokości 12,4% i pod względem jej wielkości znaleźliśmy się
na VI miejscu w kraju.
Położenie województwa lubuskiego jego uwarunkowania geograficzne oraz społeczno
- ekonomiczne powodują, iż region lubuski, podobnie jak województwa przygraniczne
narażone jest na większe zagrożenie procesem narkomanii oraz związaną z nim
przestępczością narkotykową.
Na podstawie wykonanych w 2006 r. na zlecenie Marszałka Województwa Lubuskiego
badań dotyczących postaw młodzieży wobec uzależnień i zagrożeń społecznych
przeprowadzone przez PBS DGA Spółka z o.o. wynika, że uczniowie szkół w większej skali
niż w innych województwach mają częstszy kontakt z narkotykami. Łatwa jest dostępność
narkotyków ze względu na przygraniczne położenie województwa. Łatwa dostępność
narkotyków sprawia, że obniżeniu ulega wiek inicjacji narkotykowej w województwie,
wzrasta liczba osób nieletnich popełniających czyny z zakresu przestępczości narkotykowej.
Najczęstszymi narkotykami używanymi przez lubuską młodzież są: konopie indyjskie,
haszysz, tabletki extasy, amfetamina, LSD, oraz anaboliki i sterydy.
Dane statystyczne dotyczące lecznictwa psychiatrycznego w stacjonarnej opiece
medycznej podają, że do województw o najwyższym rozpowszechnieniu należy lubuskie
– 58,1 pomimo to współczynnik ten zmniejszył się w porównaniu do lat ubiegłych.
Województwo lubuskie charakteryzuje się również najwyższymi wskaźnikami przyjęć
pierwszorazowych do lecznictwa stacjonarnego na 100 tys. mieszkańców - 24,4, pomimo to
wskaźnik ten również zmniejszył się w porównaniu do lat ubiegłych. Zmniejszył się też
odsetek osób w wieku do 18 lat wśród przyjętych do lecznictwa stacjonarnego - tendencja
spadkowa nastąpiła na poziomie całego kraju z 13,9% do 7,7%.
w 2008 roku w Punkcie konsultacyjno - diagnostycznym w Gorzowie Wlkp.
na obecność przeciwciała -HIV przebadało się 296 osób (54% kobiet i 46% mężczyzn).
Najczęstszym powodem badania były ryzykowne kontakty seksualne (90%). Więcej niż
jednego partnera seksualnego posiadało 63 % pacjentów. Wśród osób mających ryzykowne
kontakty seksualne tylko 16 % zawsze używało prezerwatywy, a 50 % tylko czasami.
44
Wśród przebadanych najwięcej osób było w wieku 18-29 lat ( 50%) i w wieku 30-39 lat
(31%).
W województwie lubuskim zanotowano nieznaczny spadek liczby osób zakażonych wirusem
HIV. W okresie objętym analizą zarejestrowano 27 osób zakażonych wirusem HIV,
hospitalizowano 10 osób. W 2007r. zarejestrowano 29 osób żyjących z HIV. Zakażenia
wirusem HIV rozpoznano w największej ilości u osób w wieku od 19 do 40 lat,
co stanowi 74% ogólnej liczby zakażonych. 16 osób zakażonych to mężczyźni, 11 osób
zakażonych to kobiety.
Na terenie lubuskiego w 2008r., zarejestrowano również wzrost zachorowań na AIDS;
wystąpiło 13 zachorowań, w 2007r. – 8.
W 2008r. 6 osób zmarło w przebiegu chorób wywołanych wirusem HIV. Wśród osób
zmarłych byli mężczyźni w wieku od 35 do 46 lat. Większość osób zmarłych w przeszłości
przyjmowało środki odurzające drogą dożylną.
Od 1985 do 2008r. roku zarejestrowano 442 osoby zakażone HIV, 78 osób chorych na AIDS
i 46 zgonów. Od kilku lat wzrasta liczba osób nowo zakażonych.
W województwie lubuskim realizuje się szereg działań z zakresu przeciwdziałania
narkomanii, na uwagę zasługują szkolenia i zajęcia profilaktyczne organizowane przez
Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia, Lubuską Policję oraz
Organizacje Pozarządowe.
Tematyka szkoleń dotyczyła działań profilaktycznych i diagnostycznych wobec osób
zagrożonych uzależnieniem od narkotyków, konsekwencji uzależnienia, metod terapii
w pracy z osobami uzależnionymi, przeciwdziałania uzależnieniom, podnoszenia kwalifikacji
osób pracujących z osobami zażywającymi środki psychotropowe oraz wypracowania
kierunków leczenia.
Szkolenia przeznaczone były dla osób pracujących w obszarze uzależnień: pedagodzy szkolni,
pracownicy lecznictwa odwykowego, pracownicy świetlic socjoterapeutycznych, kuratorzy
sądowi, wychowawcy domów dziecka, pielęgniarki, pracownicy duchowni, pracownicy
socjalni, pracownicy lecznictwa odwykowego, pracownicy urzędów gmin. – informacje
zwrotne od uczestników świadczą o celowości takich działań.
Statystyki policyjne w roku 2008 odnotowały na terenie woj. lubuskiego 3 153
przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (tyle samo przestępstw zanotowano
w roku 2007) z czego 155 to czyny karalne nieletnich (o 168 czynów mniej niż w roku
2007 –323 ), które popełniło 86 nieletnich (o 43 nieletnich mniej niż w roku 2007 –129).
45
Najczęściej popełniane przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii to czyny
z art. 62 § 1 i 3 /posiadanie środków odurzających/ - 863 (o 163 przestępstwa mniej niż
w roku 2007 - 1030). W drugiej kolejności to przestępstwa z art. 59 /udzielanie innej osobie
środka odurzającego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej/ - 853 (o 98 przestępstwa mniej
niż w roku 2007 – 951). Zanotowano wzrost przestępstw z art. 58 /udzielanie innej osobie
środka odurzającego/ (w 2007 roku – 447, tj. o 8 więcej niż w roku 2007 - 439).
Nieletni w 2008 r. popełniali najczęściej czyny karalne z art. 62 § 1 i 3 /posiadanie
środków odurzających/ - 67 (o 55 czynów karalnych mniej niż w roku 2007 - 122). Mniej
czynów karalnych zanotowano z art. 58 /udzielanie innej osobie środka odurzającego/ - 55
(o 22 czyny karalne mniej niż w roku 2007 –77).
Spadek zanotowano również w czynach z art. 59 /udzielanie innej osobie środka
odurzającego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej/ , w 2008 r. – 31 tj. o 87 mniej niż
w 2007 roku – 118).
Przedział wiekowy nieletnich używających narkotyki to 13 – 18 lat.
46
VI. BIBLIOGRAFIA

Badania ESPAD 2005 – Raport wykonany na zlecenie Marszałka Województwa
Lubuskiego przez PBS DGA spółka z o.o. – Postawy młodzieży wobec uzależnień
i zagrożeń społecznych.

Raport za 2008r. z wykonania Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania
Narkomanii na lata 2006-2010. (Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego)

Diagnoza, Kontakt młodzieży z narkotykami, alkoholem, nikotyną i sterydami
przygotowany na podstawie sondażu w gorzowskich szkołach gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych, Oddział Terenowy Polskiego Towarzystwa Zapobiegania
Narkomanii w Gorzowie Wlkp, 2005

Dane dotyczące profilaktyki opracowane przez Wojewódzki Ośrodek Terapii
Uzależnień i Współuzależnienia w Zielonej Górze.

Dane dotyczące HIV/AIDS opracowane przez Oddział Epidemiologii Wojewódzkiej
Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp.

Dane dotyczące bezrobocia opracowane przez Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej
Górze

Dane w zakresie profilaktyki i ograniczania podaży opracowane przez Komendę
Wojewódzką Policji w Gorzowie - Wydział Prewencji.

Dane w zakresie ograniczania podaży opracowane przez Sądy Okręgowe w Zielonej
Górze i Gorzowie Wlkp.

Diagnoza problemu narkomanii na terenie miasta Żary stworzona na potrzeby
Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006 – 2008, Żary, styczeń
2006

Diagnoza stanu problemów zasobów umożliwiających prowadzenie działalności
profilaktycznej i naprawczej w mieście, Nowa Sól, styczeń 2006

Kocoń K., Okulicz – Kozaryn K., Pisarska A., Młodzież o narkotykach – wyniki
badań jakościowych, Zakład Psychologii i Promocji Zdrowia Psychicznego Instytutu
Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, „Alkoholizm i Narkomania” 2004, Tom 17: nr
1-2,

Księżak – Nowak A., Informacja dotycząca przedsięwzięć Policji Lubuskiej
podejmowanych w 2005 roku w zakresie przeciwdziałania narkomanii, Gorzów Wlkp,
sierpień 2006
47

Sierosławski J., Instytut Psychiatrii i Neurologii, Narkomania w Polsce w 2007, dane
lecznictwa stacjonarnego, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Strategia Polityki Społecznej na lata 2005-2013, Zielona Góra 2005
Strony internetowe
www.stat.gov.pl/zg
www.psychologia.edu.pl
www.narkomania.org.pl
48

Raport wojewódzki Problem narkomanii w województwie lubuskim

Transkrypt

Podobne dokumenty

Lista podpisów - Koalicja Medycznej Marihuany

program profilaktyki narkomanii - Zespół Placówek Oświatowych im

Scenariusz lekcji o narkomanii

"Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na

Plakat informacyjny

narkomania 2016

KOMISARIAT POLICJI W MIASTKU LIST GOŃCZY Krzysztof

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Kowiesy na

Zadania Centrum Profilaktyki Alkoholowej

Program przeciwdziałania narkomani 2016