w ćwiczeniach - Wydawnictwo Szkolne PWN
Transkrypt
w ćwiczeniach - Wydawnictwo Szkolne PWN
Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki dla gimnazjum. Wydanie nowe BoĪena KwaĞny Andrzej Szymczak Maciej Wiłun © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 1 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl Spis treĞci 1. Informacja o programie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. ZałoĪenia programu 3 ......................................................... 3 ....................................................... 3 ........................................................... 4 2. Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.1. Szczegółowe cele kształcenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2. Szczegółowe cele wychowania 7 1.2. Konstrukcja programu 1.3. Organizacja zajĊü ................................................ 3. Materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi, uwzglĊdniający treĞci nauczania okreĞlone w Podstawie programowej kształcenia ogólnego . . . . . . . . . 8 3.1. Na dobry początek 8 .......................................................... 3.2. Internet i gromadzenie danych ................................................. 8 ................................................................ 9 3.4. Edytory tekstu i grafiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 3.5. Arkusz kalkulacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 3.6. Algorytmika i modelowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 3.7. Zarządzanie informacją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 4. Procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5. Opis osiągniĊü ucznia i propozycje metod ich oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6. Omówienie załoĪeĔ dydaktycznych i wychowawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3.3. Multimedia Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 2 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 2 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 1. Informacja o programie Program niniejszy jest autorską propozycją nauczania informatyki w gimnazjum. Program jest zgodny z Podstawą programową nauczania informatyki obowiązującą w gimnazjum od roku szkolnego 2009/2010. 1.1. ZałoĪenia programu WiĊkszoĞü uczniów ma w domu komputer ze stałym dostĊpem do Internetu i na co dzieĔ z niego korzysta. Z rozmów z uczniami wynika, Īe najczĊstszym sposobem wykorzystania go jest rozrywka, np. gry i nieuporządkowane korzystanie z zasobów Internetu, a szczególnie z komunikatorów. Są jednak teĪ tacy uczniowie, którzy korzystają z komputera przy opracowywaniu zadaĔ domowych, wykorzystują dostĊpne encyklopedie multimedialne, kursy jĊzykowe czy wiadomoĞci wyszukane w Internecie. Uczniowie gimnazjum to młodzi ludzie, którzy po ukoĔczeniu tego etapu kształcenia staną przed wyborem dalszej drogi edukacyjnej. Wybór ten bĊdzie miał wpływ na wykonywany przez nich w przyszłoĞci zawód. W dobie globalizacji i informatyzacji społeczeĔstwa zadaniem szkoły jest przygotowanie ucznia do korzystania z komputera w celu rozwiązywania problemów oraz uzyskiwania, gromadzenia, porządkowania i przetwarzania informacji. Kształcenie w gimnazjum powinno sprzyjaü rozwojowi samodzielnego myĞlenia oraz uczyü odpowiedzialnoĞci za podejmowane działania zarówno w kwestii bezpiecznego korzystania z oprogramowania, jak równieĪ wykorzystania ogólnodostĊpnej sieci Internet. Szczególnie na lekcjach informatyki, naleĪy zwróciü uwagĊ na üwiczenia praktyczne, które sprzyjają samodzielnemu zdobywaniu wiedzy teoretycznej, takĪe jej utrwalaniu i zdobywaniu nowych umiejĊtnoĞci pod kierunkiem nauczyciela. Dobór zadaĔ oraz problemów powinien zachĊcaü uczniów do samodzielnej pracy, a takĪe rodziü potrzebĊ uĪywania narzĊdzi informatycznych. WaĪne jest teĪ, aby uczniowie mogli na informatyce wykorzystywaü wiadomoĞci zdobyte na innych przedmiotach i we wczeĞniejszych etapach edukacyjnych, a takĪe mogli analizowaü zjawiska, sytuacje, zadania i problemy z Īycia codziennego. 1.2. Konstrukcja programu Podczas konstruowania programu przyjĊliĞmy załoĪenie, Īe naleĪy uczniów na początku nauki zachĊciü do korzystania z komputera w celu zdobywania umiejĊtnoĞci prawidłowego posługiwania siĊ jego oprogramowaniem. TreĞci Podstawy programowej zostały rozwiniĊte w nastĊpującej kolejnoĞci: 1. Na dobry początek – zapoznanie uczniów z podstawowymi elementami budowy i obsługi komputera, systemem operacyjnym i jego elementami oraz okreĞlenie, jakie umiejĊtnoĞci i wiadomoĞci uczniowie mają po szkole podstawowej. 2. Internet i gromadzenie danych – zapoznanie uczniów z zasadami wyszukiwania informacji w Internecie, jej gromadzenia i wykorzystywania, zasadami etykiety podczas korzystania z komunikatorów oraz poczty elektronicznej. 3. Multimedia – wykonywanie prezentacji multimedialnych zawierających tekst, grafikĊ i dĨwiĊk z wykorzystaniem własnych materiałów uczniów, informacji uzyskanych w Internecie, a takĪe materiałów wypracowanych na innych lekcjach. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 3 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 3 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach 4. www.wszpwn.com.pl Edytory tekstu i grafiki – redagowanie tekstów i tworzenie rysunków za pomocą oprogramowania komputerowego oraz tworzenie rozbudowanych dokumentów zawierających tekst, grafikĊ, tabele oraz wykresy. 5. Arkusz kalkulacyjny – wykorzystanie arkusza do rozwiązywania prostych problemów z Īycia codziennego, z innych przedmiotów nauczanych w gimnazjum oraz takich zadaĔ, dziĊki którym aplikacja moĪe byü przydatna w opracowywaniu i przetwarzaniu danych. 6. Algorytmika i modelowanie – rozwiązywanie prostych problemów za pomocą schematów blokowych i zapisywanie algorytmów w jĊzyku programowania oraz wyszukiwanie i tworzenie prostych modeli, symulowanie zjawisk oraz ich analiza. 7. Zarządzanie informacją – praca z bazą danych. 1.3. Organizacja zajĊü ZajĊcia z informatyki powinny byü tak zorganizowane, aby przy jednym stanowisku komputerowym pracował tylko jeden uczeĔ lub uczennica. Podziału uczniów na grupy powinno siĊ dokonaü, wykorzystując dostĊpne metody badania umiejĊtnoĞci uczniów, aby utworzyü zgodnie z załoĪeniami reformy programowej grupy uczniów o podobnym poziomie umiejĊtnoĞci. Przestrzeganie tej zasady umoĪliwia realizacjĊ zadaĔ szkoły okreĞlonych w Podstawie programowej nauczania informatyki. Organizując zajĊcia, naleĪy zaplanowaü prace domowe dla uczniów. Zadania domowe moĪna tak sformułowaü, aby nie wymagały dostĊpu do komputera, a słuĪyły jedynie przygotowaniu i zgromadzeniu materiałów, które uczeĔ bĊdzie wykorzystywał na lekcjach. Po sprawdzeniu, ilu uczniów ma komputer w domu, moĪna równieĪ wprowadzaü zadania projektowe pozwalające na pracĊ w grupach i prezentacjĊ jej wyników. Zadania naleĪy tak przygotowywaü, aby zmotywowaü ucznia do poszerzania jego wiedzy i rozwijania umiejĊtnoĞci zdobytych dotychczas zarówno w trakcie nauki w szkole, jak i w Ğrodowisku pozaszkolnym. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 4 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 4 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 2. Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania zostały dostosowane do podstawy programowej nauczania informatyki w gimnazjum opublikowanej w załączniku nr 4 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. TreĞü podstawy programowej moĪna teĪ znaleĨü na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl. 2.1. Szczegółowe cele kształcenia 1. Bezpieczne posługiwanie siĊ komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej UczeĔ: 1) opisuje modułową budowĊ komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak równieĪ budowĊ i działanie urządzeĔ zewnĊtrznych; 2) posługuje siĊ urządzeniami multimedialnymi, na przykład do nagrywania/odtwarzania obrazu i dĨwiĊku; 3) stosuje podstawowe usługi systemu operacyjnego i programów narzĊdziowych do zarządzania zasobami (plikami) i instalowania oprogramowania; 4) wyszukuje i uruchamia programy, porządkuje i archiwizuje dane i programy; stosuje profilaktykĊ antywirusową; 5) samodzielnie i bezpiecznie pracuje w sieci lokalnej i globalnej; 6) korzysta z pomocy komputerowej oraz z dokumentacji urządzeĔ komputerowych i oprogramowania. 2. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z róĪnych Ĩródeł; współtworzenie zasobów w sieci UczeĔ: 1) przedstawia typowe sposoby reprezentowania i przetwarzania informacji przez człowieka i komputer; 2) posługując siĊ odpowiednimi systemami wyszukiwania, znajduje informacje w internetowych zasobach danych, katalogach, bazach danych; 3) pobiera informacje i dokumenty z róĪnych Ĩródeł, w tym internetowych, ocenia pod wzglĊdem treĞci i formy ich przydatnoĞü do wykorzystania w realizowanych zadaniach i projektach; 4) umieszcza informacje w odpowiednich serwisach internetowych. 3. Komunikowanie siĊ za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych UczeĔ: 1) zakłada konto pocztowe w portalu internetowym i konfiguruje je zgodnie ze swoimi potrzebami; 2) bierze udział w dyskusjach na forum; 3) komunikuje siĊ za pomocą technologii informacyjnokomunikacyjnych z członkami grupy, współpracującej nad projektem; 4) stosuje zasady netykiety w komunikacji w sieci. 4. Opracowywanie, za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych UczeĔ: 1) przy uĪyciu edytora grafiki tworzy kompozycje z figur, fragmentów rysunków i zdjĊü, umieszcza napisy na rysunkach, tworzy animacje, przekształca formaty plików graficznych; 2) przy uĪyciu edytora tekstu tworzy kilkunastostronicowe publikacje, z nagłówkiem i stopką, przypisami, grafiką, tabelami, itp., formatuje tekst w kolumnach, opracowuje dokumenty tekstowe o róĪnym przeznaczeniu; 3) wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania zadaĔ rachunkowych z programu nauczania gimnazjum (na przykład Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 5 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 5 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl z matematyki lub fizyki) i z codziennego Īycia (na przykład planowanie wydatków), posługuje siĊ przy tym adresami bezwzglĊdnymi, wzglĊdnymi i mieszanymi; 4) stosuje arkusz kalkulacyjny do gromadzenia danych i przedstawiania ich w postaci graficznej, z wykorzystaniem odpowiednich typów wykresów; 5) tworzy prostą bazĊ danych w postaci jednej tabeli i wykonuje na niej podstawowe operacje bazodanowe; 6) tworzy dokumenty, zawierające róĪne obiekty (na przykład tekst, grafikĊ, tabele, wykresy i tym podobne) pobrane z róĪnych programów i Ĩródeł; 7) tworzy i przedstawia prezentacjĊ z wykorzystaniem róĪnych elementów multimedialnych, graficznych, tekstowych, filmowych i dĨwiĊkowych własnych lub pobranych z innych Ĩródeł; 8) tworzy prostą stronĊ internetową, zawierającą tekst, grafikĊ, elementy aktywne, linki, korzystając ewentualnie z odpowiedniego edytora stron, wyjaĞnia znaczenie podstawowych poleceĔ jĊzyka HTML. 5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejĞcia algorytmicznego UczeĔ: 1) wyjaĞnia pojĊcie algorytmu, podaje odpowiednie przykłady algorytmów rozwiązywania róĪnych problemów; 2) formułuje Ğcisły opis prostej sytuacji problemowej, analizuje ją i przedstawia rozwiązanie w postaci algorytmicznej; 3) stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych problemów algorytmicznych; 4) opisuje sposób znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym i uporządkowanym, opisuje algorytm porządkowania zbioru elementów; 5) wykonuje wybrane algorytmy za pomocą komputera. 6. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejĊtnoĞci z róĪnych dziedzin UczeĔ: 1) wykorzystuje programy komputerowe, w tym edukacyjne, wspomagające i wzbogacające naukĊ róĪnych przedmiotów; 2) wykorzystuje programy komputerowe, np. arkusz kalkulacyjny, do analizy wyników eksperymentów, programy specjalnego przeznaczenia, programy edukacyjne; 3) posługuje siĊ programami komputerowymi, słuĪącymi do tworzenia modeli zjawisk i ich symulacji, takich jak zjawiska: fizyczne, chemiczne, biologiczne, korzysta z internetowych map; 4) przygotowuje za pomocą odpowiednich programów zestawienia danych i sprawozdania na lekcje róĪnych przedmiotów. 7. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowaĔ; opisywanie innych zastosowaĔ informatyki; ocena zagroĪeĔ i ograniczeĔ, aspekty społeczne rozwoju i zastosowaĔ informatyki UczeĔ: 1) opisuje wybrane zastosowania technologii informacyjno-komunikacyjnej, z uwzglĊdnieniem swoich zainteresowaĔ, oraz ich wpływ na osobisty rozwój, rynek pracy i rozwój ekonomiczny; 2) opisuje korzyĞci i niebezpieczeĔstwa wynikające z rozwoju informatyki i powszechnego dostĊpu do informacji, wyjaĞnia zagroĪenia związane z uzaleĪnieniem siĊ od komputera; 3) wymienia zagadnienia etyczne i prawne, związane z ochroną własnoĞci intelektualnej i ochroną danych oraz przejawy przestĊpczoĞci komputerowej. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 6 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 6 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 2.2. Szczegółowe cele wychowania Program nauczania informatyki w gimnazjum musi zawieraü cele zmierzające do realizacji podstawy programowej. WaĪnym elementem pracy z komputerem jest cel wychowawczy. W dobie szybkiego postĊpu ekonomicznego i przemysłowego a takĪe rozwoju róĪnego rodzaju metod komunikacji oraz wykorzystywania róĪnych Ĩródeł informacji naleĪy w szczególny sposób podkreĞliü i wskazaü prawidłowe zachowania w czasie pracy z komputerem i z jego zasobami. Zachowania etyczne, związane z poszanowaniem własnoĞci materialnej i intelektualnej, a takĪe wynikające ze współpracy miĊdzyludzkiej, opartej na ĪyczliwoĞci, zaufaniu i wzajemnym poszanowaniu, powinny stawaü siĊ podstawą pracy uczniów. OsiągniĊcie właĞciwego poziomu wykształcenia wiąĪe siĊ takĪe z osiągniĊciem odpowiedniego poziomu wiedzy na temat zasad moralnych i etycznych. Wpajanie prawidłowych zachowaĔ, umacnianie ich wartoĞci pomoĪe w realizacji podstawy programowej tak samo, jak realizacja treĞci nauczania. Wykorzystanie róĪnych sposobów komunikowania siĊ i pobierania informacji niesie ze sobą wiele zagroĪeĔ. Podczas pracy z uczniami powinno siĊ wskazywaü i propagowaü dobre wzorce. WłaĞciwe zachowania prawne, etyczne i moralne muszą byü szczególnie podkreĞlane i wskazywane jako podstawa Īycia, a co za tym idzie – pracy w społeczeĔstwie komunikacyjnym. NaleĪy jednoznacznie okreĞliü regulamin pracowni. Egzekwowanie przestrzegania go pomoĪe uczniom stosowaü wypracowane prawidłowe nawyki w innych miejscach i sytuacjach, w których bĊdą korzystali z komputera i oprogramowania. Zbieranie informacji, segregowanie ich i dzielenie siĊ nimi wymaga szczególnego poszanowania dla pracy innych, a takĪe dla jĊzyka, jakim siĊ operuje w czasie komunikowania siĊ i tworzenia własnej pracy. UmiejĊtnoĞü pracy w grupie i pomoc innym to elementy Īycia nie tylko szkolnego. NaleĪy je zatem jak nieustannie kształtowaü i pielĊgnowaü. Poszanowanie zdania innych, ich odmiennoĞci kulturowych, etnicznych, jĊzykowych i rasowych naleĪy wspieraü nie tylko wobec uĪytkowników sieci komputerowych, ale takĪe przenosiü tĊ zasadĊ na Īycie codzienne. Wspieranie prawidłowych działaĔ uczniów, ich własnych inicjatyw, rozwijanie poczucia bezpieczeĔstwa, pokazywanie i popularyzowanie wĞród nich samych takich zachowaĔ to kolejne z celów, jakie powinny towarzyszyü wychowaniu podczas nauki. PowyĪsze zagadnienia nie wyczerpują celów, jakie naleĪy realizowaü w procesie wychowawczym. Wykorzystując podstawowe dokumenty szkoły, naleĪy budowaü wspólny program wychowawczy, w którym realizowane bĊdą nie tylko elementy wskazane powyĪej, ale takĪe waĪne dla Ğrodowiska szkolnego i dla uczestniczącej w jego Īyciu jednostki. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 7 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 7 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 3. Materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi, uwzglĊdniający treĞci nauczania okreĞlone w Podstawie programowej kształcenia ogólnego 3.1. Na dobry początek Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej Regulamin pracowni i przepisy BHP podczas pracy przy komputerze Ŷ Ŷ Zna regulamin pracowni i przestrzega go. Potrafi poprawnie zorganizowaü swoje stanowisko pracy. Zna zagroĪenia, jakie niesie ze sobą praca przy komputerze. 1.5, 1.6, 7.2 Wykorzystanie komputera we współczesnym Ğwiecie Ŷ Potrafi wskazaü wykorzystanie komputera w Īyciu codziennym oraz wynikające z tego korzyĞci. Rozumie zagroĪenia związane z wykorzystaniem komputera i potrafi podaü sposoby przeciwdziałania im. 2.1, 7.1, 7.2, 7.3 Wie, co to jest system operacyjny. Potrafi podaü przykłady kilku systemów operacyjnych. Potrafi krótko scharakteryzowaü poszczególne systemy operacyjne. Zna podstawowe zasady poruszania siĊ w systemie operacyjnym. Wie, w jakich przypadkach i jak skorzystaü z wybranych programów systemowych. 1.2, 1.3, 1.4, 1.5 Potrafi poruszaü siĊ po strukturze folderów. OdróĪnia folder od pliku. Potrafi znaleĨü wybrany plik lub folder, wykorzystując dostĊpne narzĊdzie. Potrafi dokonaü instalacji i deinstalacji programu. 1.2, 1.3, 1.4, 1.5 Zna podstawowe zagadnienia związane z ochroną własnoĞci intelektualnej, ochroną danych osobowych. Potrafi rozpoznaü przejawy przestĊpczoĞci komputerowej. 2.3, 2.4, 4.1, 4.6, 4.7, 7.3 Ŷ Ŷ System operacyjny i jego podstawowe elementy Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Organizacja danych zapisanych na dysku Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Prawo autorskie Ŷ Ŷ 3.2. Internet i gromadzenie danych Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej Podstawowe informacje Ŷ Ŷ 1.5, 1.6, 2.1, 3.1, 3.2 Zna i potrafi rozróĪniaü usługi w sieci. Umie okreĞliü warunki korzystania z Internetu. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 8 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 8 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach ZagroĪenia związane z powszechnym dostĊpem do Internetu Ŷ Przeglądarki Wyszukiwarki i portale internetowe Zna i rozumie zagroĪenia związane z wykorzystaniem Internetu. Potrafi samodzielnie i bezpiecznie pracowaü w sieci globalnej. 1.4, 1.5, 2.3, 7.1, 7.2, 7.3 Ŷ Potrafi posługiwaü siĊ róĪnymi przeglądarkami, konfigurowaü je dla własnych potrzeb. 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 2.3 Ŷ Ŷ RozróĪnia portale i wyszukiwarki. Zna budowĊ portali oraz wyszukiwarek, zasady organizacji, gromadzenia i wyszukiwania informacji. Potrafi gromadziü, zapisywaü informacje. 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2, 2.3, 3.1, 7.1 Samodzielnie wyszukuje informacje w sieci za pomocą oprogramowania sieciowego i lokalnego. Potrafi oceniü przydatnoĞü i wiarygodnoĞü zebranego materiału. 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3, 6.2, 6.4, 7.1, 7.2, 7.3 Potrafi załoĪyü konto pocztowe w portalu internetowym i skonfigurowaü je. Potrafi skonfigurowaü program pocztowy, dostosowując go do własnych potrzeb. Prowadzi korespondencjĊ elektroniczną. 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.3, 3.1, 3.4, 7.1, 7.2, 7.3 Stosuje zasady netykiety w korespondencji elektronicznej i przy tworzeniu materiałów w sieci. 1.5, 2.1, 2.3, 3.1, 3.2, 3.4, 7.2, 7.3 Ŷ Ŷ Wyszukiwanie i ocena informacji Ŷ Ŷ Poczta elektroniczna Ŷ Ŷ Ŷ Netykieta www.wszpwn.com.pl Ŷ 3.3. Multimedia Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej Prezentacja multimedialna Ŷ Zna zasady tworzenia prezentacji oraz sposoby prezentowania informacji i je stosuje. Potrafi podaü przykłady, w których informacje zostały przedstawione w sposób dynamiczny. Potrafi wykonaü prezentacjĊ multimedialną, wykorzystując róĪne oprogramowanie. Potrafi zaprojektowaü i wykonaü prezentacjĊ multimedialną. 2.1, 6.4 Potrafi podaü przykład programu do tworzenia prezentacji multimedialnych i posługiwaü siĊ nim. Potrafi zapisaü prezentacjĊ w róĪnej postaci. Potrafi wstawiü do prezentacji dĨwiĊk, film oraz hiperłącza. 2.3, 4.6, 4.7, 6.1 Potrafi przygotowaü wystąpienie i zaprezentowaü swoją pracĊ na forum publicznym. 7.1, 6.4 Ŷ Ŷ Ŷ Tworzenie prezentacji multimedialnej Ŷ Ŷ Ŷ Prezentacja wykonanych prac Ŷ Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 9 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 9 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 3.4. Edytory tekstu i grafiki Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej Edycja tekstu. Zasady poprawnego redagowania tekstu Ŷ Potrafi wyszukaü i uruchomiü programy do edycji tekstu. Potrafi skorzystaü z systemu pomocy. Zna podstawowe zasady edycji tekstu. Potrafi edytowaü polskie znaki diakrytyczne. Potrafi poruszaü siĊ po tekĞcie, wykorzystując klawiaturĊ oraz myszkĊ. Potrafi poprawiü błĊdy w tekĞcie, wykorzystując do tego róĪne narzĊdzia. Potrafi wykonaü operacjĊ kopiowania, usuwania i wklejania fragmentu tekstu. Poznane zasady potrafi wykorzystaü w innych przedmiotach, posługując siĊ edytorem tekstu. 1.6, 2.3, 4.2 Potrafi formatowaü czcionkĊ oraz akapit wpisanego tekstu lub pobranego z innych Ĩródeł. Potrafi formatowaü wielostronicowe dokumenty. Potrafi wstawiü do tekstu pobrane z róĪnych Ĩródeł wykresy lub grafikĊ, wykorzystując połączenie plików. Potrafi odpowiednio umieĞciü grafikĊ w tekĞcie. Wie, w jaki sposób dokonaü formatowania wybranego obiektu. 4.2, 4.6, 4.7 Potrafi skorzystaü z odpowiednich narzĊdzi, aby utworzyü i sformatowaü tabelĊ o dowolnej liczbie wierszy i kolumn. Umie edytowaü tabelĊ w celu jej modyfikacji. Potrafi wykonaü proste obliczenia z zastosowaniem formuł. Potrafi sformatowaü tekst znajdujący siĊ w tabeli. Potrafi dokonaü sortowania tabeli zgodnie z przyjĊtymi załoĪeniami. Potrafi wykonywaü proste bazodanowe czynnoĞci z danymi w tabeli. 4.5, 4.6 Wie, jakie programy nazywamy edytorami grafiki. Potrafi wykonaü rysunek, wykorzystując dostĊpne w danym programie podstawowe narzĊdzia malarskie. Potrafi importowaü grafikĊ do innego programu graficznego w celu jej modyfikacji. Przekształca obiekty graficzne, zdjĊcia i zapisuje w róĪnych formatach. 4.1, 4.6, 4.7 Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Formatowanie tekstu i grafiki Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Tabele Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Operacja na obiektach graficznych Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 10 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 10 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 3.5. Arkusz kalkulacyjny Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej Budowa arkusza kalkulacyjnego. Projektowanie i tworzenie tabeli Ŷ Potrafi podaü przykłady problemów, w których rozwiązaniu jest pomocny arkusz. Potrafi zaprojektowaü odpowiednie tabele w arkuszu kalkulacyjnym. Zna pojĊcie adres komórki i potrafi siĊ nim posługiwaü. Zna sposób oznaczania kolumn i wierszy. Potrafi w komórkĊ wpisaü lub poprawiü zapisane tam dane, formuły lub funkcje. Potrafi poruszaü siĊ po arkuszu i zaznaczaü zakresy komórek lub pojedyncze komórki. Potrafi dodaü lub usunąü wiersz lub kolumnĊ arkusza. 4.3 Zna podstawowe typy danych, które mogą zostaü wpisane do komórek arkusza. Potrafi zastosowaü właĞciwe formaty komórek do odpowiednich danych w nich zapisanych. Zna i rozumie zastosowanie operatorów matematycznych i prostych funkcji. Potrafi tworzyü proste formuły, wykorzystując adresowanie wzglĊdne i bezwzglĊdne. Potrafi wprowadziü funkcje do tworzonych formuł. Rozumie i potrafi zastosowaü funkcje logiczne JEĩELI, SUMA, MAX, MIN, ĝREDNIA. Potrafi posortowaü tabelĊ zgodnie z załoĪonymi warunkami. 5.3, 5.4, 6.2 Potrafi dostosowaü szerokoĞü wiersza lub kolumny do długoĞci danych w zawartych w komórce. Potrafi dodaü obramowanie do utworzonej tabeli oraz wypełniü tło komórek kolorem. Potrafi sformatowaü zawartoĞü komórki, uwzglĊdniając czcionkĊ oraz sposób wyrównania. Potrafi wykorzystaü opcjĊ formatowania warunkowego dla danej komórki. Potrafi w odpowiedni sposób skopiowaü i przenieĞü w inne miejsce zawartoĞü pojedynczej komórki lub zakresu komórek. 4.4 Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Rozwiązywanie prostych zadaĔ z wykorzystaniem arkusza Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Formatowanie tabeli w arkuszu Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 11 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 11 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach Tworzenie i formatowanie wykresów Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Projekt ulotki – łączenie elementów arkusza kalkulacyjnego z edytorem tekstu Ŷ Ŷ www.wszpwn.com.pl Zna pojĊcie seria danych i potrafi je zastosowaü. Potrafi wybraü najlepszy typ wykresu dla zaprezentowania odpowiednich danych. Potrafi na podstawie właĞciwie zaprojektowanej tabeli wykonaü wykres. Potrafi dokonaü modyfikacji utworzonego wykresu. Potrafi poprawnie opisaü utworzony wykres. Potrafi utworzyü wykres w innym arkuszu tego samego skoroszytu. 4.4, 4.6 Zna róĪne sposoby łączenia elementów arkusza kalkulacyjnego z dokumentem tekstowym. Potrafi wkleiü do dokumentu tekstowego tabelĊ lub wykres wykonany za pomocą arkusza. 4.6, 6.4 3.6. Algorytmika i modelowanie Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej PojĊcie algorytmu oraz jego zastosowanie do opisu problemów z róĪnych dziedzin Īycia. Sposoby przedstawiania algorytmów Ŷ Ŷ Potrafi wyjaĞniü pojĊcie algorytmu. Potrafi podaü przykłady problemów, do rozwiązania których nie moĪna zastosowaü pojĊcia algorytmu. Zna sposoby przedstawienia algorytmu. Potrafi przedstawiü rozwiązanie prostego problemu, wykorzystując schemat blokowy. 5.1, 5.2 Zna podstawowe procedury wybranego jĊzyka programowania. Potrafi zapisaü w wybranym jĊzyku programowania prosty algorytm oraz sprawdziü działanie napisanego programu. Potrafi znaleĨü i poprawiü proste błĊdy w napisanym przez siebie programie. 5.5 Potrafi wyszukaü i wykorzystaü odpowiednie oprogramowanie do nauki innych przedmiotów. Potrafi uzasadniü sensownoĞü wykorzystania symulacji komputerowych. Potrafi wykorzystywaü znane programy do opisywania modeli i symulacji oraz zjawisk fizycznych, chemicznych. 5.3, 6.1, 6.3 PrzełoĪenie algorytmu na procedury wybranego jĊzyka programowania Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Ŷ Symulacje zjawisk z wykorzystaniem komputera Ŷ Ŷ Ŷ Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 12 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 12 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 3.7. Zarządzanie informacją Materiał nauczania OsiągniĊcia ucznia TreĞci kształcenia Podstawy programowej Wyszukiwanie i gromadzenie danych Ŷ Potrafi wyszukaü i zgromadziü informacje potrzebne do przygotowania konkretnego projektu. 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3, 7.1 Korzystanie z internetowych i lokalnych zbiorów informacji Ŷ Potrafi pozyskaü informacje z internetowych i lokalnych baz danych, takich jak rozkłady komunikacji, encyklopedie, leksykony, mapy internetowe. 1.1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2, 2.3, 6.1, 6.2, 6.3, 7.1, 7.2, 7.3 Projekt strony WWW – zbioru informacji Ŷ Potrafi opracowaü projekt własnej strony WWW, uwzglĊdniü w nim zebrane materiały, przygotowaü elementy graficzne i okreĞliü Ĩródła zgromadzonych materiałów. 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.3, 4.1, 4.2, 4.6, 4.8, 7.1, 7.2, 7.3 Wykonanie własnej strony internetowej w XHTML Ŷ Potrafi zastosowaü do stworzenia kompletnej strony szablon XHTML. Zna podstawowe polecenia jĊzyka XHTML. 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.4, 3.4, 4.2, 4.6, 4.8, 6.1, 7.1 Ŷ Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 13 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 13 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 4. Procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych Nauczyciel, organizując proces kształcenia, realizuje zawarte w programie nauczania treĞci kształcenia połączone z okreĞlonymi celami nauczania. Nauczanie informatyki na poziomie gimnazjum ma za zadanie przygotowaü uczniów do Īycia w społeczeĔstwie informacyjnym oraz zainteresowaü ich wykorzystaniem komputera do rozwiązywania napotkanych problemów, oraz zgodnie z prawem wykorzystywaü narzĊdzia informatyki do gromadzenia, przetwarzani i publikowania informacji. To, czy cele nauczania zostaną zrealizowane, zaleĪy w duĪej mierze od metod uĪywanych przez nauczyciela na lekcjach, od sposobu organizacji zajĊü i wzajemnych relacji nauczyciel – uczeĔ. Nauczyciel moĪe zorganizowaü tak proces kształcenia, aby uczeĔ był stroną aktywną, chĊtnie biorącą udział w procesie uczenia siĊ. Rola nauczyciela na zajĊciach powinna sprowadziü siĊ do roli przewodnika, organizatora zajĊü, osoby słuĪącej pomocą w trudnych sytuacjach. Samodzielne rozwiązywanie problemów, przy wsparciu nauczyciela przyniesie uczniom wiĊksze zadowolenie. Taki sposób zdobywania wiadomoĞci i umiejĊtnoĞci jest znacznie trwalszy niĪ przyswajanie narzuconej wiedzy. Prowadząc w ten sposób zajĊcia, nauczyciel powinien pamiĊtaü o tym, Īe: Ŷ musi byü dobrze przygotowany do zajĊü pod wzglĊdem merytorycznym i dydaktycznym, Ŷ üwiczenia, które mają wykonaü uczniowie, rozwiązując dany problem, powinny byü dobrane w taki sposób, aby prowadziły do zdobywania odpowiednich wiadomoĞci i umiejĊtnoĞci, Ŷ dobór problemu powinien byü taki, aby kaĪdy uczeĔ miał moĪliwoĞü przynajmniej czĊĞciowego jego rozwiązania, Ŷ uczniowie powinni pracowaü z podrĊcznikiem i innymi Ĩródłami informacji, np. z pomocą elektroniczną dołączoną do oprogramowania lub encyklopediami multimedialnymi. Do realizacji programu naleĪy dobieraü róĪne formy prowadzenia zajĊü, aby lekcje nie stały siĊ monotonne. Dobór form zajĊü powinien w duĪej mierze zaleĪeü od celów, które nauczyciel chce zrealizowaü. Uczniowie mogą realizowaü prace samodzielnie, w zespołach dwuosobowych lub wiĊkszych grupach. NaleĪy w sposób szczególny promowaü pracĊ w grupach, tak aby wspólne działania łączyły uczestników rozwiązywania zadania, wpływały na budowanie organizacji wewnĊtrznej grupy i uczyły prawidłowej komunikacji miĊdzyludzkiej. Praca w grupach jest atrakcyjna dla uczniów, jednak niesie ze sobą pewnie niebezpieczeĔstwa. MoĪe siĊ zdarzyü, Īe trudno okreĞliü faktyczny wkład pracy poszczególnych członków grupy. Bywają uczniowie, którzy uchylają siĊ od wykonywania jakichkolwiek zadaĔ, licząc na pracĊ pozostałych członków grupy. MoĪna zapobiegaü takim sytuacjom, sprawdzając na bieĪąco stopieĔ wykonania prac, a takĪe zobowiązując grupy do wybrania osoby odpowiedzialnej za całoĞü prac. Mała liczebnoĞü grupy, np. trzy osoby, równieĪ daje moĪliwoĞü lepszej obserwacji pracy poszczególnych członków grupy. Dobierając uczniów w grupy, moĪemy zastosowaü dwie strategie. UczeĔ zdolny moĪe pracowaü z uczniem słabszym lub dobieramy uczniów o podobnych umiejĊtnoĞciach i wiadomoĞciach. W przypadku pracy zespołu „uczeĔ zdolny + uczeĔ słaby” istnieje niebezpieczeĔstwo wykonania całej pracy przez ucznia zdolnego i zniechĊcenia ucznia słabego. W takim przypadku moĪemy wskazaü ucznia zdolniejszego i przygotowaü go do roli nauczyciela w stosunku do ucznia słabszego. Jednak do takiej sytuacji nie naleĪy zbyt czĊsto doprowadzaü, bo moĪe siĊ zdarzyü, Īe uczeĔ zdolniejszy straci motywacjĊ do poszerzania swoich wiadomoĞci i umiejĊtnoĞci. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 14 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 14 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl Zgodnie z reformą programową i nową podstawą programową istnieje moĪliwoĞü tworzenia grup zaawansowanych. W ten sposób moĪna efektywnie zindywidualizowaü proces nauczania. Planując tworzenie grupy zaawansowanej, trzeba w pierwszej kolejnoĞci moĪliwie szybko poznaü zespół uczniowski. Jedynym ze sposobów umoĪliwiających szybkie poznanie zespołu uczniowskiego jest przygotowanie szeregu zadaĔ i okreĞlenie sztywnych ram czasowych, w których te zadania powinny zostaü wykonane. W ten sposób stwarzamy moĪliwoĞü pracy zarówno uczniom zdolnym, jak i słabym. UczeĔ zdolny samodzielnie i w krótszym czasie wykona zaproponowane zadania. Natomiast uczeĔ słabszy bĊdzie mógł w wiĊkszym stopniu skorzystaü z pomocy nauczyciela. Zadania dla uczniów słabszych naleĪy tak dobieraü, aby były stosowne do ich wiadomoĞci, moĪliwoĞci percepcji i nie przerastały w znacznym stopniu ich moĪliwoĞci. Podczas realizacji procesu kształcenia naleĪy pamiĊtaü o przygotowywaniu siĊ uczniów do zajĊü szkolnych. Zadawanie zadaĔ domowych polegających na przemyĞleniu problemu lub zgromadzeniu materiałów pozwala na znaczną oszczĊdnoĞü czasu na lekcjach oraz uczy właĞciwego planowania działaĔ. NaleĪy sprawdzaü wykonanie zadania domowego starając siĊ przy omawianiu zwracaü uwagĊ na błĊdy w rozumowani, błĊdy merytoryczne, a takĪe po uzasadnieniu wskazywaü dobre rozwiązanie, prawidłowe przygotowanie materiałów itp. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 15 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 15 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 5. Opis osiągniĊü ucznia i propozycje metod ich oceny Zanim zaczniemy oceniaü ucznia, naleĪy zapoznaü go z kryteriami oceniania. UczeĔ musi mieü pełną ĞwiadomoĞü tego, co bĊdzie przedmiotem oceny. NaleĪy odejĞü od oceniania intuicyjnego, które ma na celu ogólną ocenĊ wiedzy i umiejĊtnoĞci ucznia. Takie ocenianie nie daje moĪliwoĞci podania uczniowi konkretnych kryteriów, co powoduje, Īe uczeĔ nie jest w stanie zorientowaü siĊ, jakie umiejĊtnoĞci i wiadomoĞci opanował. Taka sytuacja nie zachĊca go do dalszej pracy. W przypadku zajĊü z informatyki naleĪy oceniaü umiejĊtnoĞü powiązania wiadomoĞci praktycznych z wiedzą teoretyczną. NaleĪy tak formułowaü zadania, aby uczeĔ musiał wykazaü siĊ wiedzą i odpowiednimi umiejĊtnoĞciami z zakresu przedmiotów poznawanych równolegle na jego etapie edukacyjnym, a takĪe podpieraü siĊ przykładami znanymi z Īycia codziennego lub poznanymi w szkole we wczeĞniejszych etapach. WaĪnym elementem wpływającym na ocenĊ ucznia powinna byü obserwacja jego pracy na lekcjach. NaleĪy premiowaü ocenami cząstkowymi jego zaangaĪowanie w wykonanie zadania, pomysły na rozwiązanie problemu oraz aktywnoĞü na lekcjach. MoĪemy równieĪ sprawdzaü wiedzĊ ucznia za pomocą testów, badając na przykład znajomoĞü pojĊü informatycznych. Zadając prace domowe, trzeba zwróciü uwagĊ na to, aby wszyscy uczniowie mogli sprostaü zadaniu, a takĪe mieli moĪliwoĞü ich wykonania. Oceniając prace dodatkowe, wykonane przez uczniów poza godzinami zajĊü, naleĪy pamiĊtaü o tym, Īe nie jesteĞmy w stanie zweryfikowaü autentycznoĞci pliku, który został przez ucznia przedstawiony (tzn. stopnia samodzielnoĞci jego pracy). Wobec tego naleĪy sprawdziü, czy uczeĔ posiada odpowiednią wiedzĊ, która umoĪliwiła mu wykonanie tej pracy. Oceniając jakiekolwiek wysiłki ucznia, nie wolno zapominaü o tym, Īe ocena powinna motywowaü ucznia do dalszej pracy i wzmagaü w nim chĊü samodzielnego zdobywania wiedzy i umiejĊtnoĞci. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 16 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 16 z 17 Informatyka. Informatyka w ćwiczeniach www.wszpwn.com.pl 6. Omówienie załoĪeĔ dydaktycznych i wychowawczych Wiedza ogólna powinna byü wspierana przez narzĊdzia pracy, takie jak oprogramowanie i komputer. Na zajĊciach edukacyjnych z informatyki przy tworzeniu zadaĔ i wykorzystywaniu oprogramowania trzeba mieü ĞwiadomoĞü koniecznoĞci oparcia ich w realnym Ğwiecie. Tylko w ten sposób, szukając analogii, znanych przypadków czy znanych juĪ zasad lub zdobytych konkretnych umiejĊtnoĞci, moĪna łatwiej wspieraü edukacjĊ. Opierając siĊ na zdobytej wiedzy, czy teĪ rozwiązując problemy z innych przedmiotów, naleĪy szukaü najprostszych, najbardziej przejrzystych i najskuteczniejszych metod dochodzenia do oczekiwanych rezultatów. Przekonanie, Īe narzĊdzia informatyczne dziĊki swojej konstrukcji ułatwiają osiągniĊcie celu, rozwiązanie zadania, powinno dawaü uczniowi ĞwiadomoĞü moĪliwoĞci, na które moĪe takĪe w przyszłoĞci liczyü, korzystając z technologii informacyjnych. Samo rozwiązanie zadania nie powinno i nie moĪe ograniczaü siĊ do nauki obsługi oprogramowania czy sprzĊtu informatycznego. WyjaĞnianie zasad i ukazywanie innych moĪliwoĞci daje szerszy obraz zagadnieĔ, które uczeĔ powinien poznaü. Ma on jednoczeĞnie przez poznawanie realnych rozwiązaĔ i korzystanie z realnych narzĊdzi kształtowaü swoją wyobraĨniĊ, opierając siĊ na wskazywanych przez nauczyciela innych moĪliwoĞciach obecnie uĪywanego programu czy sprzĊtu. PostĊp technologiczny, oprogramowania uĪytkowego czy systemów operacyjnych nie pozwala na zawĊĪanie wiedzy ucznia jedynie do okreĞlonych funkcji narzĊdzia, które właĞnie obsługuje. W okresie gimnazjum nastĊpuje proces dokonywania wyboru dalszej drogi nauki. W tym czasie zapada decyzja o wyborze pierwszej szkoły, a co za tym idzie, takĪe rozwijania planów długoterminowych. Profilowanie jest procesem wspierającym ucznia w dokonywaniu wyboru własnej drogi edukacji. NajwaĪniejszymi aspektami profilowania w gimnazjum jest rozpoznanie mocnych i słabych stron ucznia oraz pomoc w wyborze profilu kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej. Teraz jest właĞnie czas na dokonywanie wyborów. Jest to okazja do tego, by uczeĔ, poznając dzisiaj informatykĊ, widział jej dalszy rozwój, a w nim własny pomysł na Īycie. W tym czasie moĪe zapaĞü decyzja o związaniu siĊ z informatyką takĪe w szkole ponadgimnazjalnej. Pomoc w wyborze moĪe nastąpiü juĪ w pierwszej klasie, kiedy uczeĔ trafia na zajĊcia z informatyki i poznaje inne niĪ znane mu do tej pory moĪliwoĞci wykorzystania komputera. Szkoła podstawowa daje podbudowĊ wiadomoĞci. Przez stopniowe stawianie trudniejszych zadaĔ, pokazywanie analogii rozwiązaĔ, modelowanie sytuacji, opracowywanie wyników i budowanie wniosków moĪna rozwijaü chĊü poznawania oraz ciekawoĞü i wykorzystaü to do związania ucznia z przedmiotem. PodĞwiadomie uczeĔ korzysta z narzĊdzi informatycznych w rozwiązywaniu codziennych problemów. Ma teraz szansĊ rozwiązywaü zadania z innych przedmiotów. Poznając narzĊdzia informatyczne i ich zastosowanie, moĪe zacząü bardziej Ğwiadomie korzystaü z zasobów Internetu, gromadziü i opracowywaü dane, a takĪe w efekcie publikowaü swoje opracowania. Nauczyciel ma w gimnazjum szczególne zadania: obserwowaü pracĊ ucznia i osiągane przez niego efekty pod kątem predyspozycji do nauki przedmiotu, pomóc uczniowi w okreĞleniu mocnych i słabych stron, rozwijaü indywidualne uzdolnienia i zainteresowania uczniowskie. DziĊki systematycznej kontroli efektów nauczania i rytmicznemu ocenianiu ma moĪliwoĞü wyrobienia w uczniach nawyku pracy skutecznej i systematycznej. Informatyka w üwiczeniach Program nauczania informatyki w gimnazjum BoĪena KwaĞny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. 17 © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN strona 17 z 17