parafia św. anny, frackville, pa

PARAFIA ŚW. ANNY, FRACKVILLE, PA
(20th Anniversary St. Ann's Parish, Frackville, PA)
Frackville, Pa., w powiecie Schuylkill, położone jest na pięknej płaszczyźnie obejmującej milę
kwadratową na górze Broad Mountain, 1500 stóp ponad powierzchnią morza. Miasteczko, założone w
roku 1861, kiedyś liczyło 12,000 ale dziś zmniejszyło się do 8,000 ludności.
W roku 1920 zamieszkiwała tu spora liczba rodzin polskich. Byli to prawie wyłącznie górnicy
węgla twardego, przybysze z sąsiednich okolic, przeważnie Shenandoah i Mahanoy City. W tym
czasie istniały tu dwie parafie katolickie. Starsza pod wezwaniem Św. Józefa, założona w 1909 r.,
służyła dla władających angielskim językiem; młodsza pod wezwaniem Zwiastowania NMP,
założona w 1917 r., służyła Litwinom. Do tych kościołów z początku uczęszczali ci Polacy, między
którymi później powstała myśl założenia własnej parafii.
Od 8go grudnia 1921 r., najpierw dojeżdżał z St. Clair, sąsiedniego miasteczka, Ks. Piotr
Kucharski, by odprawiać im nabożeństwa i głosić Słowo Boże w języku polskim. Po zmianie
proboszczów w St. Clair, dojeżdżał Ks. Jan Mioduszewski, do końca 1922 r. Z początku 1923 r.
nastąpiła przerwa w odprawianiu nabożeństw, bo niektórzy z rodaków zbałamuceni odpadli od
katolickiego Kościoła i założyli zbór niezależny. W lipcu jednak na nowo Ks. Mioduszewski
rozpoczął odprawiać nabożeństwa dla Polaków katolików w kościele Zwiastowania NMP. Uzyskał w
tym czasie zasiłek u Ks. Kardynała w sumie $2,000.00 i zakupiono gruntu o obszarze 165 przez 150
stóp.
1924
W roku 1924 J. E. Ks. Kardynał Dougherty, Arcybiskup Diecezji Filadelfijskiej, wyjednał u
Stolicy Apostolskiej pozwolenie na założenie trzech nowych polskich parafii. W marcu Św.
Stanisława w Suimmit Hill, w kwietniu Św. Piotra w Pottstown, i w czerwcu Św. Anny we Frackville.
Na pierwszego i do chwili obecnej sprawującego urząd proboszcza został naznaczony Ks. Stanisław J.
Garstka od dnia 15go czerwca 1924 r.
Nowy Ks. Proboszcz z początku zamieszkiwał na plebanii Św. Kazimierza w Shenandoah,
skąd w niedzielę i święta dojeżdżał do Frackville ze Mszą Św., którą odprawiał w kościele
Zwiastowania NMP. Po dwóch miesiącach, wynajęto dom na tymczasową plebanię w której mieszkał
Ks. Proboszcz przeszło rok.
W pierwszym roku swego pobytu Ks. Proboszcz w swej pracy przy założeniu nowej parafii
spisywał nowych członków i zachęcał do rozpoczęcia budowania kościoła. W tym to czasie parafianie
zakupili lotę narożnikową, tak że teraz obszar gruntu wynosi 200 przez 150 stóp.
1
1925
Najdłuższy "strike" w zagłębiu węglowym trwał od Igo września 1925 r. do lutego 1926 r.
Podczas tego bezrobocia rozpoczęto właśnie budowanie nowego kościoła. Po roku pracy, widząc że
ofiary na budowę nowego kościoła nie będą wielkie, przystąpiono do budowy skromnego kościółka,
skonstruowanego we fabryce a potem na miejscu złożonego i postawionego, o 145 stopach długości i
43 stopach szerokości. Budynek zawiera trzy części: kościół, który może pomieścić 300 osób; dwie
klasy do szkoły; i część mieszkalną urządzoną jako 6-cio pokojowy dom dla Wielebnych Sióstr
Nauczycielek, a tymczasem zajmowaną przez Ks. Proboszcza jako plebania.
Kamień Węgielny pod nowy kościół był uroczyście poświęcony dnia 7go września 1925 r., na
Labor Day. Pierwsza Msza Św. była odprawiona w nowym kościele dnia 20go grudnia 1925 r.
1926
Przystąpiono teraz do upiększenia wewnątrz kościoła. Ustawione zostały nowe dębowe ławki,
odmalowano wewnątrz kościoła, skromny mały ołtarzyk służył na początku, prezbiterium wyłożono
dywanem.
Uroczyste poświęcenie nowego kościoła dokonał J. E. Ks. Kardynał Dougherty, dnia 3 Igo
maja 1926 r., w poniedziałek obchodzony Decoration Day.
1930
Myśl założenia szkoły parafialnej w roku 1930 nie przyszła do skutku. Po przyjęciu planów
przez Wielebne Siostry Bernardynki z Reading i ugodzie o rozpoczęciu szkoły, J. E. Ks. Kardynał nie
uważał za stosowne na razie ten plan potwierdzić, że dobrze postąpił, to udowodniły dopiero następne
miesiące i lata—czasów trudnych i bezrobocia w całym kraju.
Tymczasem jednak, prowadzi się szkołę sobotnią i w lipcu szkołę letnią, na które nauki dzieci
parafialne uczęszczają, pod kierownictwem
Do rozwoju parafii, w największej mierze przyczynił się sam Arcybiskup J. E. Ks. Kardynał
Dougherty. Pierwszym krokiem ku założeniu tej parafii było wyasygnowanie z kasy diecezjalnej sumy
$2,000.00, na zakupienie gruntu parafialnego pod przyszłe budynki kościelne. Dalej na prośbę Ks.
Proboszcza wyasygnowano $1,500.00 na umeblowanie plebanii; potem $12,000.00 na spłacenie
częściowych długów przy budowaniu nowego kościoła, i opłacenie miesięcznie pensji księdza. Parafia
dziś liczy przeszło 100 rodzin.
2
1931
Od poświęcenia kościoła ściany boczne ubożuchno się przedstawiały. Pierwszy boczny ołtarz
ku czci Św. Anny, ofiarowany przez Bractwo Niewiast Św. Anny, był ustawiony w grudniu 1930 r.
Statua Św. Anny, była także ofiarowana przez to Bractwo. Drugi boczny ołtarz ku czci Św. Antoniego,
ofiarowany przez Towarzystwa dziewcząt Dzieci Marii i chłopców Św. Stanisława Kostki, był
ustawiony w marcu 1931 r. Statuę Św. Antoniego ofiarowała Anna Kochańska ku czci pamięci swego
syna Antoniego który poległ podczas pierwszej Wojny światowej.
Dnia lOgo maja 1931 r. odbyło się uroczyste poświęcenie nowego Dzwonu imieniem Antoni.
Dzwon ten ofiarował Antoni Domalewski długoletni kościelny.
Dnia 3Igo maja 1931 r. Ks. Bronisław Sienkiewicz, syn śp. Kazimierza i Anieli Sienkiewicz,
członków tejże parafii, odprawił Pierwszą Mszę Św.
1936
Przy rozpoczęciu budowy kościoła, plany się tak układały aby miejsce narożnikowe zostawić
na przyszłość do budowy większego kościoła, a na razie wybudowano na krańcu. Dziś jednak nie
widać, aby ta parafia mogła o wiele więcej się rozwinąć.
Z biegiem lat drewniany budynek wymagał zbyt częstego malowania, aby go należycie
utrzymać. To zaś pociągało za sobą, co kilka lat, wielkie koszta. Aby zapobiec temu, w październiku
1936 r. budynek cały obito deskami, a potem gontem azbestowym, czyli tak zwany asbestos shingles, a
część budynku w której mieści się kościół, obito na podobiestwo do cegły. Teraz cały budynek jest nie
tylko wzmocniony, ale i także upiększony. Koszt tego ulepszenia wynosił $1,500.00.
1937
W następnym roku, Ks. Proboszcz zajął się pracą upiększenia gruntu przy kościele. Przez całe
lato wraz z chłopcami i ludźmi, którzy się ofiarowali do tej pracy, wyrównano ziemię, złożono
chodniki z kamienia, w środku ogrodu ustawiono z betonu zlaną na podstawie, malowaną piękną
statuę Św. Anny z Najśw. Maryją Panną, z kamienia ciosanego. Uroczyste poświęcenie tej statuy
odbyło się 3go października 1937 r. Brzegi zaś dookoła wysadzone zostały rozmaitymi pięknymi
kwiatami. Koszta tego całego upiększenia ogrodu przy kościele ze statuą, poniósł sam Ks. Proboszcz,
na cześć patronki parafii i w dowód wdzięczności parafianom na pamiątkę. Dziś cieszą się parafianie
jako też obcy ze wszystkich stron, tym malowniczym obrazem, jakiem jest według 'powszechnego
uznania "St. Ann's Shrine in Frackville".
3
1940
W roku 1940 parafianie ucieszyli się niezmiernie z powodu ustawienia nowego głównego
ołtarza w kościele. Główny ołtarz tymczasowy był drewniany. Dla katolików przedniejszą częścią
kościoła jest wielki ołtarz: jest to ośrodek, koło którego wszystkie nabożeństwa się obracają bo to
"stół", na którym się składa ofiara Mszy Św., na której religia się opiera. Rozumiejąc tę potrzebę,
wszyscy parafianie chętnie się zabrali do składania wspólnych ofiar.
Na podobę bocznych ołtarzy, styl nowego ołtarza jest rzymski; ulany on z twardej kompozycji,
odpowiednio na wewnątrz umocniony, aby upewnić długi i trwały użytek; cały ołtarz malowany jest
na biało, imituje marmur, a kolumny są na sposób kamienia onyksowego. Rozmiar całego ołtarza
wynosi 12 stóp wysokości, 12 stóp szerokości i 4 stóp głębokości. Połączone z ołtarzem są po obu
bokach na postumentach dwa stojące Anioły, trzymające elektryczne kandelabry z 11 światłami; te
statuy są wykończone w kolorach naturalnych na sposób jedwabiu. Ponad środkiem ołtarza jest
kopuła, czyli baldachim, wyłożone mozaiką w szczere złoto, ze światłami ukrytymi dla oświecenia
monstrancji wystawionej.
Przed ołtarzem, poniżej mensy, jest uwydatniona Ostatnia Wieczerza: wszystkie figury są
ulane z twardej kompozycji, jak sam ołtarz i malowane w kolorach tradycyjnych, tu także są światła
ukryte do oświecenia tej grupy.'
Ołtarz będąc stołem, na którym odprawia się Ofiara Mszy Św., ma ustawioną w środku szafkę
do przechowywania Najświętszego Sakramentu, czyli Tabernaculum. W kościele Katolickim, jest
obowiązujące, aby Najświętszy Sakrament był przechowywany na ołtarzu w osobnej szafce czyli
Tabernakulum, zgodnie z przepisami kościelnymi. Jest zbudowane ze żelaza, podwójnie składane, z
podwójnymi drzwiami pozłoconymi, które się otwierają za jednym pokręceniem klucza. Jest to więc
kasa ogniotrwała, zabezpieczona od profanacji. W Rytuale Rzymskim jest przepisana osobna
modlitwa przy poświęceniu Tabernakulum, zostawiona samemu Biskupowi lub jego zastępcy.
Przeróbki w Kościele
Dla podniesienia godności nowego ołtarza, odpowiednie ulepszenia zostały przeprowadzone
w Prezbiterium: ściany za ołtarzami są wyłożone kwadratówkami z drzewnej kompozycji, w
odmiennych kolorach, tak zwanym "Gold Bond Insulating Tile". Całość przedstawia się jak kamienie
odwieczne. Szerokość Prezbiterium jest podzielona na trzy łuki w gotyckim stylu, środkowa część
wyższa opiera się na dwóch ośmiokątnych kolumnach. Nad wielkim ołtarzem sufit jest wyrobiony
okrągło na sposób kopuły. Do tego i balaski są odnowione z nowymi drzwiczkami. Aby w
Prezbiterium wszystko harmonizowało z ołtarzami, kolumny, łuki, balaski, pomalowano na biało i
wykończono sztucznym marmurem. Nowa wisząca wieczna lampy, mosiężna, została ofiarowana.
Wszystkie ulepszenia w kościele przeprowadzono według rysunków architekta.
4
Uroczystość Poświęcenia
Po takich przeróbkach, nic dziwnego że cała parafia przygotowała się do wielkiej uroczystości
poświęcenia nowego ołtarza, która odbyła się w niedzielę, 14go lipca, 1940 r. Przy udziale bardzo
licznym miejscowej Polonii, Parafian, oraz zamiejscowych Gości, polskich i niepolskich, poświęcenia
dokonał kolega szkolny ze Seminarium Ks. Proboszcza, specjalnie zaproszony, J. E. Ks. Biskup
George L. Leech, z Harrisburga, któremu w ceremoniach asystowali Wielebni Księża ze sąsiednich
parafuj. W języku angielskim przemówił sam Ks. Biskup, a po polsku kazanie okolicznościowe
wygłosi} Salezjanin, O. Józef Pietrzak.
Przy ślicznej pogodzie uroczystość wypadła bardzo pięknie i pomyślnie; niezawodnie więc
upamiętniła się ona trwale uczestnikom.
1942
Okna w kościele jakie się znajdują są zwyczajne domowe. Aby więc dalej upiększać wewnątrz
kościoła, sprawiono pierwszy witraż z obrazem Zwiastowania NMP., w lutym 1942 r. Ofiary na ten
pierwszy witraż były złożone przez parafian. Obecnie jest w planach aby dalej w kościele wszystkie
okna zastąpić witrażami.
Piec czyli Boiler do ogrzewania całego budynku był już tak dalece przepalony, że w niedzielę
8go lutego 1942 r., odmówił całkiem posłuszeństwa. Na gwałt więc trzeba było oglądać się za nowym.
Z powodu obecnej wojny były trudności co do materiału żelaznego. Z tego kłopotu wywiązano się
przez wprowadzenie nowego pieca kombinacyjnego, czyli Boiler i Stoker razem, Losch Steel
Boiler-Stoker Unit. Obsługa do tego czasu jest automatyczna, ekonomiczna i wygodna.
Powyższa opisana w skróceniu działalność parafii Św. Anny w Frackville. daje czytelnikowi
do poznania jakie były trudności do przeżywania, i jakie były postępy zrobione. Należy się uznanie
wielkie tym rodakom którzy dali początek tej parafii, i wszystkim parafianom którzy przez te lata
hojnie składali swój grosz na utrzymanie tego kościoła. Dziś wspólnie składamy Bogu Najwyższemu
podziękowanie za wszystkie łaski do tego czasu otrzymane, z prośbą pokorną o dalsze.
5