D - Sąd Okręgowy w Łodzi

Sygn. akt VIII U 478/15
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 12 sierpnia 2013 roku uchylającą decyzję z dnia 8 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II
Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 lipca 2013 roku odmówił M. N. prawa do renty z tytułu niezdolności
do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 30 lipca 2013
roku ubezpieczony został uznany za częściowo niezdolnego do pracy do dnia
31 lipca 2016 roku, przy czym daty powstania niezdolności nie da się ustalić. Z przedstawionej dokumentacji wynika,
iż w 10-leciu przed dniem złożenia wniosku tj. w okresie od dnia
17 maja 2003 roku do dnia 16 maja 2013 roku ubezpieczony udowodnił łącznie 2 lata, 6 miesięcy i 10 dni, w tym 1 rok,
10 miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 1 rok 5 miesięcy i 13 dni okresów nieskładkowych, które ograniczono
do 1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęto w wymiarze 7 miesięcy i 17 dni. Wobec powyższego w ocenie
organu rentowego brak jest podstaw prawnych do przyznania ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności
do pracy.
/decyzja – k. 16 plik XIII akt ZUS/
W dniu 23 września 2014 roku M. N. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, złożył odwołanie od
powyższej decyzji i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji z dnia 12 sierpnia 2013 roku i orzeczenie, iż M. N. przysługuje
prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z uwagi na spełnienie przez niego warunków określonych
w art. 57 ust. 2 ustawy z 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz wniósł o
zasądzenie na rzecz odwołującego się zwrotu kosztów postępowania z uwzględnieniem wynagrodzenia adwokackiego
wg norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu podniesiono, iż M. N. posiada
łącznie okres ubezpieczenia 33 lata, 1 miesiąc i 22 dni, a stan jego zdrowia nie pozwala na wykonywanie jakiejkolwiek
pracy. Wskazano, iż ubezpieczony przeszedł w październiku 2010 roku zawał z zatrzymaniem akcji serca, z uwagi
na znaczną niedrożność tętnic – odwołującemu się wykonano bajpasy. W następnym okresie – u odwołującego
się wystąpił wylew podpajęczynowy. Ponadto skarżący cierpi na jaskrę, bóle kręgosłupa - wykonane po wydaniu
przez Komisję Lekarską ZUS badanie radiologiczne wykazało pogorszenie stanu kręgosłupa w stosunku do stanu,
jaki określony był w poprzednim okresie. Ponadto u skarżącego występuje niedosłuch prawego ucha w stopniu
umiarkowanym, jednakże przy innych dolegliwościach skarżącego się, zmniejsza on w sposób znaczny możliwość
zatrudnienia w zakresie rodzaju pracy. Dodatkowo w 2011 roku wystąpiła u odwołującego się łuszczyca, która również
ogranicza rodzaj wykonywanej pracy. Po ustaniu prawa zasiłku dla bezrobotnych w 1996 roku skarżący bezskutecznie
próbował znaleźć zatrudnienie, a w miarę upływu lat, gotów był podjąć jakąkolwiek pracę, jednakże na taką dowolność
nie pozwalał mu stan zdrowia i odczuwane dolegliwości, co doprowadziło do powstania u odwołującego się depresji,
którą pogłębia panujące bezrobocie. Zdaniem odwołującego się – Komisja Lekarska ZUS nie przeanalizowała w sposób
pełny zgromadzonej dokumentacji lekarskiej oraz nie dokonała prawidłowej oceny stanu zdrowia. Komisja w ocenie
skarżącego pominęła wiek chorego oraz stan jego zdrowia psychicznego. Zdaniem lekarzy, pod opieką których znajduje
się M. N. – aktualny stan jego zdrowia skutkuje całkowitą niezdolnością do pracy. Z uwagi na posiadanie przez
skarżącego ponad 25 letniego stażu pracy i całkowitą niezdolność do pracy – przysługuje mu – w myśl art. 57 ust. 2
ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do renty.
/odwołanie – k. 2-4/
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 14 października 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł
o jego oddalenie, wskazując argumenty tożsame
z powołanymi w zaskarżonej decyzji.
/odpowiedź na odwołanie – k. 8-8 odwrót/
W dniu 28 listopada 2014 roku M. N. zmarł.
/odpis skrócony aktu zgonu - k. 54/
Pismem z dnia 8 stycznia 2015 roku L. N. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika zgłosiła się do udziału
w sprawie w charakterze następcy prawnego.
/pismo – k. 37/
Postanowieniem z dnia 18 lutego 2015 roku Sąd Okręgowy w Łodzi - w pkt 1 zawiesił postępowanie na podstawie
art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz w pkt 2 podjął postępowanie na podstawie art. 180 § 1 pkt 1 k.p.c. z udziałem następcy
prawnego zmarłego wnioskodawcy M. L. N. i wpisał sprawę pod nowy numer w repertorium U.
/postanowienie – k. 70/
Na rozprawie w dniu 16 grudnia 2015 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o uchylenie
zaskarżonej decyzji oraz ustalenie, że L. N. przysługuje prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Jednocześnie podniósł, że L. N. przysługuje prawo do renty po zmarłym M. N., gdyż przyjmuje się, iż z chwilą śmierci
zmarły był całkowicie niezdolny do pracy. Ponadto pełnomocnik wnioskodawczyni oświadczył, że nie kwestionuje
opinii biegłych oraz wniósł o przesłuchanie L. N. na okoliczność stanu zdrowia M. N. w ostatnim okresie jego
życia. Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz podniósł, iż okoliczności podnoszone przez
odwołującą co do tego, iż zmarły z chwilą śmierci był całkowicie niezdolny do pracy, nie mają znaczenia w niniejszej
sprawie, natomiast miałby ewentualne znaczenie w sprawie, której przedmiotem byłoby prawo do renty rodzinnej.
/stanowisko pełnomocników stron: 00:01:01, 00:09:59 – płyta CD k. 118/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
M. N. urodził się w dniu (...), posiada wykształcenie podstawowe. Dotychczas pracował na stanowiskach robotnika
polowego, tapicera, palacza CO, konserwatora, pomocy montera instalacji sanitarnych, pomocy przy produkcji oraz
przedstawiciela handlowego, ponadto prowadził działalność gospodarczą w zakresie krawiectwa, a także wykonywał
pracę nakładniczą- chałupniczą.
/okoliczności bezsporne, a nadto: wywiad zawodowy – k. 2, plik III dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej ZUS,
świadectwa pracy – akta kapitałowe ZUS plik V akt ZUS, kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i
nieskładkowych - k. 2 plik IV akt ZUS, zaświadczenie – k. 5 plik VIII akt ZUS/
W okresie od dnia 1 stycznia 2002 roku do dnia 28 lutego 2003 roku M. N. miał przyznane prawo do renty z tytułu
częściowej niezdolności do pracy.
/bezsporne, nadto decyzja z dn. 21.02.2013 r. - plik V akt ZUS/
W okresie od dnia 23 kwietnia 2011 roku do dnia 16 kwietnia 2012 roku M. N. miał przyznane prawo do świadczenia
rehabilitacyjnego.
/bezsporne, nadto decyzja z dn. 9.05.2011 r. – k. 21 plik VIII akt ZUS, decyzja z dn. 25.10.2011 r. – k. 13 plik IX akt ZUS/
W dniu 17 maja 2013 roku M. N. złożył wniosek ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
/wniosek – k. 1-2 plik XIII akt ZUS/
Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, w
tym dokumentacji z przebiegu leczenia ambulatoryjnego zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy
leczących z dnia 9 maja 2013 roku, wyników badań dodatkowych: morfologia, echo serca, próba wysiłkowa rozpoznał
u niego kardiomiopatię pozawałową, przewlekłą chorobę niedokrwienną serca w okresie względnej wydolności układu
krążenia po przebytym (...) ściany przednio-bocznej powikłanym (...) w mechanizmie asystolii (2010 rok) leczonym P.
(...), przebyte (...) (2011 rok), nadciśnienie tętnicze poddające się leczeniu, przebyte krwawienie podpajęczynówkowe
(1988 rok) leczone zachowawczo, obecnie bez istotnych deficytów neurologicznych, głuchotę ucha prawego z dobrą
społeczną wydolnością słuchu, chorobę zwyrodnieniowa kręgosłupa bez upośledzenia funkcji narządu ruchu oraz
jaskrę obu oczu. Orzeczeniem z dnia 21 czerwca 2013 roku Lekarz Orzecznik ZUS uznał ubezpieczonego za częściowo
niezdolnego do pracy do dnia 31 lipca 2016 roku, daty powstania częściowej niezdolności nie da się ustalić – istniała
na dzień 1 maja 2013 roku.
/orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 9 plik XIII akt ZUS, opinia lekarska Lekarza Orzecznika ZUS – k. 18-19 plik
III dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/
Decyzją z dnia 8 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia
17 lipca 2013 roku odmówił M. N. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ
rentowy wskazał, że orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 21 czerwca 2013 roku ubezpieczony został uznany za
częściowo niezdolnego do pracy do dnia 31 lipca 2016 roku, przy czym daty powstania niezdolności nie da się ustalić.
Z przedstawionej dokumentacji wynika, iż w 10-leciu przed dniem złożenia wniosku tj. w okresie od dnia 17 maja
2003 roku do dnia 16 maja 2013 roku ubezpieczony udowodnił łącznie 2 lata, 6 miesięcy i 10 dni, w tym 1 rok, 10
miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 1 rok 5 miesięcy i 13 dni okresów nieskładkowych, które ograniczono do
1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęto w wymiarze 7 miesięcy i 17 dni.
/decyzja – k. 11 plik XIII akt ZUS/
W dniu 12 lipca 2013 roku M. N. złożył sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, wnosząc o ustalenie całkowitej
niezdolności do pracy.
/sprzeciw – k. 20 plik III dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/
Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy, oraz po dokonaniu analizy
dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji z przebiegu leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego oraz dokumentacja
znajdująca się w aktach ZUS kart informacyjnych z leczenia szpitalnego w 2010 roku i 2011 roku, zaświadczenia
o stanie zdrowia wystawionego przez lekarza leczącego z dnia 9 maja 2013 roku, wyników badań dodatkowych
znajdujących się w aktach ZUS rozpoznała u niego: kardiomiopatię pozawałową, przewlekłą chorobę wieńcową u
osoby po przebytym zawale serca (...) ściany przcdnio-bocznej leczonym P. (...) z implantacją stentu (2010 rok),
stan po przebytej bezpośredniej rewaskularyzacji mięśnia sercowego (2011 rok), nadciśnienie tętnicze kontrolowane
farmakologicznie, przebyte krwawienie podpajęczynówkowe w 1988 roku leczone zachowawczo obecnie bez
istotnych ubytków neurologicznych, niedosłuch obu uszu wydolny społecznie, łuszczycę, jaskrę obu oczu, zmiany
zwyrodnieniowe kręgosłupa bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej oraz otyłość. Komisja Lekarska ZUS
orzeczeniem z dnia
30 lipca 2014 roku uznała ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy do dnia 31 lipca 2016 roku, daty
powstania częściowej niezdolności nie da się ustalić – istniała na dzień 1 maja 2013 roku.
/orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 14 plik XIII akt ZUS, opinia lekarska Komisji Lekarskiej ZUS – k. 31-35 plik
III dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/
W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 30 lipca 2014 roku organ rentowy decyzją z dnia
12 sierpnia 2013 roku uchylił decyzję z dnia 8 lipca 2013 roku i ponownie odmówił M. N. prawa do renty z tytułu
niezdolności do pracy.
/decyzja – k. 16 plik XIII akt ZUS/
W badaniu sądowo – psychiatrycznym rozpoznano u M. N. organiczne zaburzenia osobowości o niewielkim nasileniu
objawów. Badany był leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie w latach 2006 – 2009 po utracie pracy. W PZP
stwierdzono organiczne zaburzenia osobowości, nigdy nie był hospitalizowany psychiatrycznie. Nie jest osobą chorą
psychicznie, nie wykazuje objawów depresji, nie jest upośledzony umysłowo ani otępiały. Stwierdzono organiczne
zaburzenia osobowości o niewielkim nasileniu objawów, nie jest leczony psychiatrycznie od 2009 roku. Z punktu
widzenia psychiatrycznego nie stwierdzono u M. N. długotrwałej niezdolności do pracy w myśl ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu psychiatrii G. P. –
k. 20-22/
W badaniu sądowo – okulistycznym rozpoznano u M. N. jaskrę prostą obu oczu od 2002 roku, nadzwroczność
małego stopnia i starowzroczność obu oczu. W rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, z punktu widzenia okulisty, istniejące parametry widzenia nie uzasadniają niezdolności do pracy
zarobkowej ubezpieczonego zgodnie z kwalifikacjami z powodu stanu narządu wzroku.
/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu okulistyki R. M. –
k. 25-26/
W badaniu sądowo – kardiologicznym rozpoznano u M. N. przewlekłą chorobę niedokrwienną serca – stan
po zawale mięśnia sercowego – w październiku 2010 roku, kardiomiopatię pozawałową, nadciśnienie tętnicze
krwi znormalizowane leczeniem farmakologicznym, otyłość (nadwaga ok. 22 kg), wydolne krążenie. W badaniu
przedmiotowym nie stwierdzono odchyleń od normy w zakresie układu krążenia, ciśnienie tętnicze krwi w normie –
140/85 mmHg. Nie stwierdzono także cech niewydolności krążenia (brak zastoju w płucach, wątroba niepowiększona,
nie stwierdzono obrzęków kończyn dolnych). W badaniu EKG wykryto cechy przebytego zawału mięśnia sercowego,
bez świeżych zmian niedokrwiennych. Z dokumentacji medycznej wnioskodawcy wynika, że w dniu 24 października
2010 roku, rozpoznano u niego świeży zawał mięśnia sercowego. W wykonanej koronarografii stwierdzono krytyczne
zwężenia w trzech naczyniach wieńcowych i zakwalifikowany został do koronaroplastyki LAD, którą wykonano z
implantacją stentu.
W czasie zabiegu wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia-jako powikłanie interwencji inwazyjnej. Następnie w okresie
listopad – grudzień 2010 roku był rehabilitowany
w ośrodku rehabilitacji kardiologicznej. W 2011 roku wystąpiły objawy zaostrzenia choroby wieńcowej, wykonane
badanie komputerowe naczyń wieńcowych – angio CT - sugerowało wstępowanie restenozy w naczyniu poddanemu
zabiegowi w październiku 2010 roku, z tego powodu w maju 2011 roku M. N. przyjęty został do kliniki
kardiologii. W wykonanej koronarografii potwierdzono restenozę w stencie oraz stwierdzono nieznaczną progresję
zmian w pozostałych naczyniach wieńcowych. Na tej podstawie badany zakwalifikowany został do bezpośredniej
rewaskularyzacji, którą wykonano w dniu 30 maja 2011 roku i wykonano 3 by-passy. Wynik operacji był zadawalający,
co potwierdziła rehabilitacja w lipcu 2011 roku. Wykonana wówczas próba wysiłkowa nie wykazała cech ograniczenia
rezerwy wieńcowej. Wnioskodawca był leczony ambulatoryjnie w jednostce podstawowej opieki zdrowotnej oraz
poradni kardiochirurgicznej. Wykonana w czerwcu 2013 roku (przed datą badania Komisji Lekarskiej ZUS) próba
wysiłkowa przy obciążeniu 5,3 METs nie wykazała cech niedokrwienia mięśnia sercowego w napisie EKG, natomiast
zarejestrowano arytmię pod postacią skurczy dodatkowych nadkomorowych i komorowych w okresie odpoczynku.
Badanie USG serca wykazało odcinkowe zaburzenia kurczliwości mięśnia lewej komory, z frakcją wyrzutową
EF-30-36%. Z punktu widzenia kardiologicznego stopień zaawansowania zmian w zakresie układu krążenia czyni M.
N. częściowo niezdolnym do pracy zarobkowej, przy czym częściowa niezdolność występuje od ustania świadczenia
rehabilitacyjnego.
/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu kardiologii S. O. –
k. 28-30/
W badaniu sądowo - ortopedycznym rozpoznano u M. N. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku szyjnym
i lędźwiowo-krzyżowym, z subiektywnym przewlekłym zespołem bólowym. Na podstawie opisów badań narządu
ruchu lekarzy Orzeczników i Komisji Lekarskich ZUS w latach 2009 – 2013 nie stwierdzono żadnych odchyleń
od stanu prawidłowego narządu ruchu. Zgłaszany przewlekły zespól bólowy kręgosłupa mógł być spowodowany
schorzeniem zasadniczym tj. zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa (o niezbyt dużym nasileniu – co wynika z
badań obrazowych), lub też mógł być spowodowany zespołem przeciążeniowym, przy stwierdzanej u M. N. otyłości. W
dostępnej dokumentacji lekarskiej zawartej w aktach ZUS i aktach sprawy brak jest dowodów na to, że wnioskodawca
leczył się z powodu zgłaszanych dolegliwości,
w poradni ortopedycznej. Na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej należy uznać, że stan zdrowia M. N., z
punktu widzenia biegłego ortopedy, nie czynił go niezdolnym do pracy.
/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu ortopedii M. S. – k. 81-82/
W badaniu sądowo – dermatologicznym na podstawie szczegółowej analizy dokumentów medycznych
zgromadzonych w aktach sprawy stwierdzono u M. N. łuszczycę krostkową skóry rąk. Łuszczyca krostkowa była u
wnioskodawcy przewlekle leczona głównie maściami steroidowymi i rokowała niekorzystnie, co do wyleczenia, bądź
uzyskania dłuższej okresowej poprawy stanu zdrowia chorego. Leczenie tylko miejscowe łuszczycy, z powodu licznych
przeciwwskazań kardiologicznych i neurologicznych do zastosowania leków farmakologicznych w jej leczeniu, nie
spowodowało znaczącej poprawy stanu zdrowia chorego. Łuszczyca krostkowa skóry rąk powodowała, iż chory od
czerwca 2012 roku, aż do śmierci, był z jej powodu częściowo niezdolny do pracy zawodowej.
Z powodu dolegliwości związanych z chorobą skóry nie wymagał długotrwałej pomocy osób drugich w procesie
leczenia i wykonywaniu czynności samoegzystencjonalnych.
/opinia pisemna biegłego sądowego dermatologa A. K. – k. 95-96/
W ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem przez M. N. wniosku o rentę tj. w okresie od dnia 17 maja 2003
roku do dnia 16 maja 2013 roku udowodnił on łącznie 2 lata, 6 miesięcy i 10 dni, w tym 1 rok, 10 miesięcy i 23 dni
okresów składkowych oraz 1 rok 5 miesięcy i 13 dni okresów nieskładkowych (1/3 okresów składkowych – 7 miesięcy
i 17 dni).
/okoliczność bezsporna, nadto wyliczenie ZUS – k. 15 plik XIII akt ZUS/
W ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem powstania u M. N. częściowej niezdolności do pracy z przyczyn
kardiologicznych tj. w okresie od dnia
16 kwietnia 2002 roku do dnia 15 kwietnia 2012 roku udowodnił on łącznie 1 rok, 4 miesiące i 8 dni, w tym 1 rok i
6 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 4 miesiące i 28 dni okresów nieskładkowych (1/3 okresów składkowych – 4
miesiące i 2 dni).
/okoliczność bezsporna, nadto wyliczenie ZUS – k. 25 plik XIII akt ZUS/
W ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem powstania u M. N. częściowej niezdolności do pracy z przyczyn
dermatologicznych tj. w okresie od dnia
1 czerwca 2002 roku do dnia 31 maja 2012 roku udowodnił on łącznie 1 rok, 4 miesiące i
8 dni, w tym 1 rok i 6 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 6 miesięcy i 13 dni okresów nieskładkowych (1/3 okresów
składkowych – 4 miesiące i 2 dni).
/okoliczność bezsporna, nadto wyliczenie ZUS – k. 25 plik XIII akt ZUS/
M. N. posiadał udowodniony okres składkowy i nieskładkowy wynoszący ponad 30 lat tj. 34 lata i 1 miesiąc, w tym 31
lat i 25 dni okresów składkowych oraz 3 lata i 5 dni okresów nieskładkowych.
/okoliczność bezsporna, nadto wyliczenie ZUS – k. 21 plik XIII akt ZUS/
Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych dokumentów w aktach sprawy, aktach
rentowych, opinii biegłych specjalistów z zakresu: psychiatrii, okulistyki, kardiologii, ortopedii i dermatologii. Opinie
te są wiarygodne i zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na
jakie cierpiał zmarły M. N., w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej, a także w oparciu o bezpośrednie
badanie wnioskodawcy – w przypadku opinii biegłych specjalistów z zakresu: psychiatrii, okulistyki, kardiologii.
Zdaniem Sądu, opinie biegłych są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w
zakresie stanowiącym ich przedmiot. Biegli określili schorzenia występujące u badanego i ocenili ich znaczenie dla jego
zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych zmarłego M. N.. Pod względem kardiologicznym
M. N. został uznany za częściowo niezdolnego do pracy od dnia 16 kwietnia 2012 roku tj. od ustania prawa do
świadczenia rehabilitacyjnego. Natomiast pod względem dermatologicznym zmarły M. N. został uznany za częściowo
niezdolnego do pracy od czerwca 2012 roku. Opinie biegłych, co do stopnia niezdolności do pracy są zbieżne z
orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS, jednak określają inną datę powstania częściowej niezdolności do pracy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionował ustalenia dokonane w opiniach biegłego specjalisty z zakresu
kardiologii oraz biegłego specjalisty z zakresu dermatologii, jednakże z uwagi na nieudowodnienie odpowiednio
w dziesięcioleciach ustalonych wstecz od dat określonych przez biegłych sądowych, co najmniej 5 lat okresów
składkowych
i nieskładkowych, odstąpił od wnioskowania o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniających.
Sąd oddalił wniosek pełnomocnika następcy prawnego zmarłego M. N. o dopuszczenie dowodu z przesłuchania L. N.
na okoliczność stanu zdrowia zmarłego, gdyż te okoliczności mogą być wyłącznie przedmiotem oceny biegłych lekarzy.
Bez znaczenia dla sprawy pozostaje, bowiem subiektywna ocena L. N. o stanie zdrowia jej męża i przydatności do
pracy. Decydujące znaczenie ma opinia biegłych sądowych. Nadto należy wskazać, że Sąd nie może zająć stanowiska
odmiennego co do stanu zdrowia ubezpieczonego, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, niż wyrażone w
opiniach biegłych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)) .
Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego
w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie
zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd
obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla
strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy gdy
zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie
wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974r. II CR 817/73, nie publ).
W ocenie Sądu nie ma podstaw do tego by podważać wiarygodność i moc dowodową opinii biegłych, a kwestia
zdolności do pracy odwołującego się została dostatecznie wyjaśniona.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie jest niezasadne i podlega oddaleniu.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że w myśl art. 136 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku Nr 748, z późn. zm.) w razie
śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci
wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku
- innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba. Osoby
wymienione w ust. 1 mają prawo do udziału w dalszym prowadzeniu postępowania o świadczenia, nieukończonego
wskutek śmierci osoby, która o te świadczenia wystąpiła (ust. 2). Roszczenia o wypłatę świadczeń, o których mowa
w ust. 1, wygasają po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenia przysługiwały, chyba że przed
upływem tego okresu zgłoszony zostanie wniosek o dalsze prowadzenie postępowania (ust. 3).
Mając na uwadze powyższe Sąd zważył, iż w związku ze śmiercią ubezpieczonego M. N. i wnioskiem jego następcy
prawnego o dalsze prowadzenie postępowania, roszczenie wnioskodawcy o prawo do renty przekształciło się w
roszczenie jego następcy prawnego o prawo do niezrealizowanego świadczenia.
Przechodząc do meritum stwierdzić należy, że stosownie do treści art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku Nr 748, z późn. zm.)
renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
1. jest niezdolny do pracy;
2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
3. niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w
ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
W myśl art. 57 ust. 2 warunku, o którym mowa w przepisie ust. 1 pkt 3 art. 57, nie stosuje się do ubezpieczonego, który
udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz
jest całkowicie niezdolny do pracy.
Zgodnie z art. 58. ust. 1 pkt 5 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57
ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co
najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Według zaś art. 58. ust. 2 okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać
w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do
pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty
szkoleniowej lub renty rodzinnej.
Natomiast przepisu art. 58. ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym
mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy
(art. 58. ust. 4).
W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do
pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po
przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania
jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność
do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do
pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności
w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość
przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom
wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.
Stosownie do treści art. 14 ust. 2 analizowanej ustawy jeżeli nie ma możliwości ustalenia daty powstania niezdolności
do pracy, natomiast ustalono okres, w którym niezdolność do pracy powstała, za datę powstania niezdolności
przyjmuje się datę końcową tego okresu. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia ani daty, ani okresu powstania
niezdolności do pracy, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie.
Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do
renty z tytułu niezdolności do pracy.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych lekarzy specjalistów
z zakresu kardiologii i dermatologii, Sąd ustalił, iż M. N. był częściowo niezdolny do pracy. Biegli jednoznacznie
orzekli, iż rozpoznane u niego schorzenia kardiologiczne i dermatologiczne skutkowały częściową niezdolnością M.
N. do pracy, przy czym niezdolność ta z przyczyn kardiologicznych istniała od ustania uprawnienia do świadczenia
rehabilitacyjnego tj. od dnia 16 kwietnia 2012 roku, natomiast z przyczyn dermatologicznych od dnia 1 czerwca 2012
roku.
Jak wynika z opinii biegłego specjalisty z zakresu psychiatrii rozpoznano u M. N. organiczne zaburzenia osobowości o
niewielkim nasileniu objawów. Badany był leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie w latach 2006 – 2009 po utracie
pracy. W PZP stwierdzono organiczne zaburzenia osobowości, nigdy nie był hospitalizowany psychiatrycznie. Nie jest
osobą chorą psychicznie, nie wykazuje objawów depresji, nie jest upośledzony umysłowo ani otępiały. Stwierdzono
organiczne zaburzenia osobowości o niewielkim nasileniu objawów, nie jest leczony psychiatrycznie od 2009 roku.
Z punktu widzenia psychiatrycznego nie stwierdzono u M. N. długotrwałej niezdolności do pracy w myśl ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
W badaniu sądowo okulistycznym rozpoznano u M. N. jaskrę prostą obu oczu od 2002 roku, nadzwroczność
małego stopnia i starowzroczność obu oczu. W rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, z punktu widzenia okulisty, istniejące parametry widzenia nie uzasadniały stwierdzenia niezdolności do
pracy zarobkowej zgodnie z kwalifikacjami z powodu stanu narządu wzroku.
W badaniu sądowo – kardiologicznym rozpoznano u M. N. przewlekłą chorobę niedokrwienną serca – stan po
zawale mięśnia sercowego – w październiku 2010 roku, kardiomiopatię pozawałową, nadciśnienie tętnicze krwi
znormalizowane leczeniem farmakologicznym, otyłość – nadwaga ok. 22 kg, wydolne krążenie. Z punktu widzenia
kardiologicznego stopień zaawansowania zmian w zakresie układu krążenia czyni M. N. częściowo niezdolnym do
pracy zarobkowej, przy czym częściowa niezdolność występuje od ustania świadczenia rehabilitacyjnego.
Jak wynika z opinii biegłego specjalisty z zakresu ortopedy wydanej na podstawie akt sprawy u M. N. rozpoznano
zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowo-krzyżowym, z subiektywnym przewlekłym
zespołem bólowym. Na podstawie opisów badań narządu ruchu lekarzy Orzeczników i Komisji Lekarskich ZUS w
latach 2009 – 2013 nie stwierdza się żadnych odchyleń od stanu prawidłowego narządu ruchu. Zgłaszany przewlekły
zespól bólowy kręgosłupa mógł być spowodowany schorzeniem zasadniczym tj. zmianami zwyrodnieniowymi
kręgosłupa (o niezbyt dużym nasileniu – co wynika z badań obrazowych), lub też mógł być spowodowany zespołem
przeciążeniowym, przy stwierdzanej u M. N. otyłości. W dostępnej dokumentacji lekarskiej zawartej w aktach
rentowych i aktach sprawy brak jest dowodów na to, że wnioskodawca leczył się z powodu ogłaszanych dolegliwości,
w poradni ortopedycznej. Na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej należy uznać, że stan zdrowia M. N., z
punktu widzenia biegłego ortopedy, nie czynił go niezdolnym do pracy.
Na podstawie opinii biegłego specjalisty z zakresu dermatologii wydanej na podstawie na podstawie szczegółowej
analizy dokumentów medycznych zgromadzonych w aktach sprawy stwierdzono u M. N. łuszczycę krostkową skóry
rąk. Łuszczyca krostkowa była u wnioskodawcy przewlekle leczona głównie maściami steroidowymi i rokowała
niekorzystnie, co do wyleczenia, bądź uzyskania dłuższej okresowej poprawy stanu zdrowia chorego. Leczenie tylko
miejscowe łuszczycy, z powodu licznych przeciwwskazań kardiologicznych i neurologicznych do zastosowania leków
farmakologicznych w jej leczeniu, nie spowodowało znaczącej poprawy stanu zdrowia chorego. Rozpoznana łuszczyca
krostkowa skóry rąk powodowała, iż chory od czerwca 2012 roku, aż do śmierci, był z jej powodu częściowo niezdolny
do pracy zawodowej. W ocenie biegłego z powodu dolegliwości związanych z chorobą skóry nie wymagał natomiast
długotrwałej pomocy osób drugich w procesie leczenia i wykonywaniu czynności samoegzystencjonalnych.
Opinie biegłych zostały doręczone zarówno pełnomocnikowi organu rentowego jak
i pełnomocnikowi wnioskodawcy z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich. Żadna strona postępowania
ostatecznie nie kwestionowała opinii biegłych sądowych w zakresie ustalenia częściowej niezdolności do pracy oraz
określonych dat powstania tej niezdolności.
Organ rentowy stanął na stanowisku, iż zmarły ubezpieczony nie legitymował się wymaganym 5–letnim okresem
składkowym i nieskładkowym, gdyż w dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę tj. w okresie od dnia 17
maja 2003 roku do dnia 16 maja 2013 roku ubezpieczony udowodnił łącznie 2 lata, 6 miesięcy i 10 dni, w dziesięcioleciu
przed dniem powstania u M. N. częściowej niezdolności do pracy z przyczyn kardiologicznych tj. w okresie od dnia
16 kwietnia 2002 roku do dnia 15 kwietnia 2012 roku udowodnił on łącznie 1 rok, 4 miesiące i 8 dni, a także w
dziesięcioleciu przed dniem powstania u niego częściowej niezdolności do pracy z przyczyn dermatologicznych tj.
w okresie od dnia 1 czerwca 2002 roku do dnia 31 maja 2012 roku udowodnił on łącznie 1 rok, 4 miesiące i 8 dni.
Natomiast strona odwołująca się, nie kwestionowała uwzględnionych przez organ rentowy okresów składkowych
i nieskładkowych, podnosząc, iż M. N. wykazał co najmniej 30 lat okresów składkowych, zaś z chwilą śmierci był
całkowicie niezdolny do pracy, a zatem winien mieć do niego zastosowanie cytowany wyżej przepis art. 58 ust. 4.
W tym miejscu wskazać należy, że w art. 65 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określającym warunki nabycia prawa do renty rodzinnej ustawodawca przyjął
swoistą fikcję prawną, iż osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Całkowita niezdolność do pracy przypisana
jest więc zmarłemu z mocy prawa, jednak dotyczy to stanu na chwilę śmierci.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że podnoszona przez stronę odwołującą się okoliczność, iż z chwilą śmierci
M. N. był całkowicie niezdolny do pracy będzie miała znaczenie dopiero przy ewentualnym ustaleniu uprawnień jego
następcy prawnego – L. N. do renty rodzinnej.
Mając powyższe na uwadze, wobec braku podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd Okręgowy na podstawie art. 47714
§ 1 k.p.c. odwołanie oddalił.