CCB

Centrum Cyklotronowe Bronowice
Paweł Olko
Instytut Fizyki Jądrowej PAN
Konferencja
Nauka.Infrastruktura.Biznes
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
 493 pracowników
 prof. 41, dr hab. 53, dr 121
 88 doktorantów
 5 oddziałów: 27 zakładów
 4 laboratoria akredytowane
 Dział budowy aparatury i
infrastruktury naukowej
Centrum Cyklotronowe Bronowice
 kategoria A+
 KNOW – Konsorcjum Energia –
Materia- Przyszłość
Prof. M. Jeżabek – dyrektor of IFJ PAN
Informacje ogólne
Zastosowanie wiązek protonowych przyspieszanych w
cyklotronach
Ernest Lawrance, 1932, Nagroda
Nobla za wynalezienie cyklotronu
Fizyka cząstek
elementarnych i
fizyka jądrowa
Radiobiologia
Badania kosmiczne
Radioterapia nowotworów
Radioizotopy medyczne
Czym dysponujemy w Centrum Cyklotronowym Bronowice?
Cyklotron izochroniczny AIC-144
zbudowany w IFJ , 1990
-
Energia protonów 60 MeV
Zasięg wiązki ok. 30 mm
Zastosowanie ich do leczenia
nowotworów oka
Cyklotron Proteus C-235
użytkowany od grudnia 2012
-
Energia protonów od 70 MeV do 230 MeV
prąd wiązki 0.1 nA do 500 nA
Używany w fizyce jądrowej, radiobiologii
Od 2015 leczenie nowotworów
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Zalety wiązki protonów w radioterapii nowotworów
Wiązka protonowa:
-
niewielkie rozproszenia
-
ściśle zdefiniowany zasięg
-
idealna precyzja napromieniania
W Europie ośrodki terapii
protonowej w
Heidelbergu, Orsay, PSI Villigen,
Pradze, Essen i Monachium
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Radioterapia protonowa oka na cyklotronie AIC-144
 Pierwszy pacjent zakończył radioterapię 18 lutego 2011 r.
 Od kwietnia 2013 roku zabiegi są finansowane przez NFZ
 Do dnia dzisiejszego poddano terapii protonowej oka 80
pacjentów
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
System prowadzenia wiązki w nowym cyklotronie C-235
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Do czego wykorzystujemy wiązkę protonową w CCB?
 Jedno z najnowocześniejszych
gantry na świecie z „ostrą”
skanującą wiązką protonów
 Precyzja wiązki 0.5 mm
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Radioterapia protonowa dla najtrudniejszych nowotworów
-
nowotwory o niskiej promieniowrażliwości
bezpieczna
eskalacja dawki
- w sąsiedztwie w obrębie wrażliwych narządów krytycznych
(np. nowotwory: gałki ocznej, podstawy czaszki,
okołordzeniowe…)
zmniejszenie ryzyka
powikłań
- nowotwory wieku dziecięcego
- poprawa tolerancji leczenia (np. ponowna radioterapia)
Kliniczne skutki:
poprawa wyników leczenia i
znakomita ochrona tkanek
zdrowych
czerniak gałki ocznej
nowotwory u dzieci
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
uprzejmość prof. B. Sas-Korczyńskiej
Program eksperymentalny z fizyki jądrowej
•
Cyklotron CCB razem z
wysokiej klasy wyposażeniem
umożliwia prowadzenie
unikalnych prac z dziedziny
fizyki jądrowej.
•
CCB daje możliwość
testowania aparatury dla
dużych eksperymentów
europejskich i wejście do
Programów Ramowych UE.
•
Wielkie zainteresowanie
uczelni, studentów i
doktorantów
Pierwszy międzynarodowy eksperyment na CCB, czerwiec 2013
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Międzynarodowy komitet doradczy dla fizyki jądrowej
Cel:
koordynacja programu badań podstawowych w
NCRH-CCB
Członkowie komitetu :
Pierwsze spotkanie międzynarodowego komitetu
doradczego, 29-20.08.2013
Faical Azaiez (IPN, Orsay, France)
Angela Bracco (University of Milano and INFN, Italy)
Bogdan Fornal (IFJ PAN, Kraków, Poland) - Deputy Chair
Zsolt Fulop (ATOMKI, Debrecen, Hungary)
Mushin Harakeh (KVI, Groningen, Netherlands) - Chair
Robert Janssens (Argonne National Laboratory, USA)
Stanisław Kistryn (Jagiellonian University, Kraków,
Poland)
Marek Lewitowicz (GANIL, Caen, France)
Adam Maj (IFJ PAN, Kraków, Poland)
Krzysztof Rusek (Warsaw University, Poland)
Hideyuki Sakai (RIKEN, Japan)
Christoph Scheidenberger (GSI, Germany)
Nicolae Victor Zamfir (IFIN-HH, Bucharest, Romania)
Wiktor Zipper (University of Silesia, Katowice, Poland)
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Wykorzystanie protonów w CCB do badań
radiobiologicznych
Dwa pokoje w pobliżu laboratorium
radiobiologicznego są dostępne dla
zewnętrznych użytkowników do przygotowania
napromienianiu materiału biologicznego.
Napromieniania chomików z wszczepioną
melanomą oka
K. Urbańska, M.Elas, B.RomanowskaDixon, J.Swakoń 2014
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Testy elementów pracujących w kosmosie
Badanie odporności na
promieniowanie
kosmiczne (protony)
elementów
elektronicznych
pierwszego polskiego
satelity – Copernicus
Wiązkę protonowa może
być wykorzystywana dla
badania odporności
elementów satelitów
telekomunikacyjnych
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Oferta dla firm
1. Możliwość wykorzystania
stanowiska terapii do testowania
sprzętu produkowanego dla
pomiarów dozymetrycznych, fizyki
medycznej etc.
2. Napromienianie substancji
biologicznych
3. Testowanie odporności na
promieniowanie kosmiczne
elementów satelitów, elektroniki,
detektorów.
Hala
eksperymentalna
4. Dwa stanowiska gantry wraz z
wiązką skanującą umożliwiają
leczenia na najwyższym światowym
poziomie technicznym.
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN
Podsumowanie
1. W wyniku realizacji projektu NCRH-CCB powstał unikatowy ośrodek
naukowy i medyczny.
2. IFJ PAN oferuje wiązkę protonową o energii do 230 MeV do badań
elementów elektronicznych, sprzętu radioterapii, napromienianie matriału
biologicznego.
3. Środowisko naukowe z Polski i zagranicy jest zainteresowane
wykorzystaniem C-235 dla eksperymentów w obszarze fizyki jądrowej,
radiobiologii, promieniowania kosmicznego.
4. Dwa stanowiska gantry wraz z wiązką skanującą umożliwiają leczenia na
najwyższym światowym poziomie technicznym.
Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN