Inwestowanie w Turcji

Transkrypt

Inwestowanie
w Turcji
2013
kpmg.com.tr
kpmgvergi.com
2 | Inwestowanie w Turcji
w Turcji
Rozdział 1
Spis treści
Przedmowa
© 2013 Yetkin Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., a Turkish corporation and a member firm of the KPMG network
of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative, a Swiss entity. All rights reserved.
1P
odstawowe wiadomości
na temat kraju 1.1 Informacje ogólne
1.2 Gospodarka i waluta
1.3 Warunki dotyczące zatrudnienia
5
6
6
8
10
2M
ożliwości
dla inwestorów międzynarodowych12
2.1 Z
achęty
dla inwestorów międzynarodowych
12
2.2 System zachęt inwestycyjnych 12
2.3 Stosowanie zachęt inwestycyjnych 16
2.4 Z
achęty inwestycyjne w dziedzinie
badań i rozwoju
17
2.5 Z
achęty inwestycyjne
dla Stref Rozwoju Technologicznego
18
2.6 Z
achęty inwestycyjne
dla Stref Wolnego Handlu
19
2.7 Podejście do inwestycji zagranicznych
19
2.8 L
okalny system bankowy oraz źródła
finansowania dla handlu i przemysłu
20
3 Handel zagraniczny oraz cła
3.1 Przepisy prawa regulujące
handel zagraniczny
3.2 Procedury celne
oraz przegląd transakcji celnych 3.3 Turcja i Unia Europejska
3.4 Tureckie procedury importowe 3.5 Ustalanie wartości celnej 3.6 Praktyki antydumpingowe
oraz antysubsydyjne
3.7 Fundusz Wsparcia Utylizacji Zasobów 4 Wymogi wynikające z prawa spółek
4.1 Dostępne struktury korporacyjne
4.2 Spółki akcyjne oraz spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością
4.3 Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością 4.4 Spółka akcyjna 4.5 Pozostałe formy prowadzenia
działalności w Turcji
4.6 Ogólne wymogi dotyczące spółek
akcyjnych i spółek z ograniczoną
odpowiedzialnością
26
26
5 Opodatkowanie osób prawnych
5.1 Opodatkowanie dochodu
osób prawnych
5.2 Dopuszczalne odliczenia
5.3 Brak możliwości odliczeń 5.4 Wyłączenia z dochodu 5.5 Podatek dochodowy
od osób prawnych
5.6 Skutki Ustawy nr 6111 (Ustawa
o amnestii podatkowej) z perspektywy
opodatkowania osób prawnych
36
6 Regulacje dotyczące cen transferowych
6.1 Zasady rynkowe 6.2 Wymogi dotyczące dokumentacji
6.3 Uprzednie porozumienia cenowe 52
52
54
56
7 Podatki pośrednie
7.1 Podatek VAT
7.2 Specjalny podatek konsumpcyjny
58
58
62
26
26
28
31
32
36
38
40
42
46
50
22
22
22
23
24
24
24
25
Inwestowanie w Turcji | 3
8 Podatek dochodowy
od osób fizycznych
8.1 Dochód podlegający opodatkowaniu
8.2 Stawki podatku dochodowego
9 Sprawy pracownicze
9.1 Prawo pracy
9.2 Koszty pracy
9.3 U
bezpieczenie społeczne
– ubezpieczenie zdrowotne
9.4 Regulacje dotyczące expatów
9.5 U
mowy zbiorowe – prawa
przysługujące związkom zawodowym
64
64
67
70
70
74
74
76
77
80
80
81
86
11 Podatki międzynarodowe 90
Załącznik nr 1 – Tabela podstawowych
podatków tureckich
Załącznik nr 2 – Tabela podatku u źródła
Załącznik nr 3 – Obliczenie podatków
od zysku na koniec roku
Załącznik nr 4 – Tureckie podatki u źródła
według podziału na kraje
- strony umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania
10 O
podatkowanie fuzji,
przejęć i przekształceń 10.1 Fuzje 10.2 Przejęcia 10.3 Przekształcenia korporacyjne
Adresy Biur KPMG w Turcji
KPMG Stambuł
Kavacık, Rüzgarlı Bahçe
Mahallesi Kavak Sokak, No;
29 Beykoz 34805 İstanbul
T: +90 (216) 681 91 00
F: +90 (216) 681 91 91
KPMG Ankara
Paragon Tower, Kızılırmak
Mah. Ufuk Üniversitesi Cad.
No:8 Çukurambar/Ankara
T: +90 (312) 491 72 31
F: +90 (312) 491 71 31
KPMG Izmir
Heris Tower, Akdeniz Mah.
Şehit Fethi Bey Cad. No:55
Kat:21 D:34
Alsancak-Konak / İZMİR
T: +90 (232) 464 20 45
F: +90 (232) 464 21 45
Warszawa
ul. Chłodna 51
00-867 Warszawa
T: +48 22 528 11 00
F: +48 22 528 10 09
E: [email protected]
Łódź
al. Piłsudskiego 22
90-051 Łódź
T: +48 42 232 77 00
Katowice
ul. Francuska 34
40-028 Katowice
T: +48 32 778 88 00
F: +48 32 778 88 10
Kraków
al. Armii Krajowej 18
30-150 Kraków
T: +48 12 424 94 00
F: +48 12 424 94 01
Wrocław
ul. Bema 2
50-265 Wrocław
T: +48 71 370 49 00
F: +48 71 370 49 01
Poznań
ul. Roosevelta 18
60-829 Poznań
T: +48 61 845 46 00
F: +48 61 845 46 01
Gdańsk
al. Zwycięstwa 13a
80-219 Gdańsk
T: +48 58 772 95 00
F: +48 58 772 95 01
Adresy Biur KPMG w Polsce
Przedmowa
Celem niniejszej publikacji pod tytułem
„Inwestowanie w Turcji – 2013”,
przygotowanej przez Departament Podatkowy
w KPMG w Turcji, jest przedstawienie
ogólnego zarysu tureckiego środowiska
podatkowego, w oparciu o które inwestorzy
zagraniczni rozważają realizację inwestycji
i prowadzenie działalności w Turcji.
Chciałbym skorzystać z okazji, aby
podziękować pracownikom Departamentu
Podatkowego w KPMG w Turcji, będącym
autorami niniejszej broszury.
Abdulkadir Kahraman
Head of Tax,
Tax Partner
Zestaw informacji przedstawionych
w niniejszej publikacji stanowi wstęp dla
inwestorów zagranicznych, planujących
przyjrzeć się uwarunkowaniom podatkowym
i biznesowym w Turcji. Niniejsza publikacja
przedstawia zmiany, które miały miejsce do
marca 2013 r., zaś informacje w niej zawarte
nie są wyczerpujące i należy traktować
je ramowo. W związku z powyższym
informacji tych nie należy traktować jako
wyłącznej podstawy do podejmowania
decyzji dotyczących inwestycji w Turcji.
Szczegółowych porad na temat kwestii
podatkowych, księgowych, prawnych i innych
należy szukać o profesjonalnych doradców.
Rozdział 1
Podstawowe wiadomości na temat kraju
1.1 Informacje ogólne
Historia i rząd
Dane geograficzne i klimat
Republika Turcji została utworzona
w 1923 roku. Nowopowstała Republika
spoglądała na zachód w poszukiwaniu
industrializacji, mając na celu stworzenie
laickiego systemu politycznego, na
którego czele stał pierwszy prezydent
nowej Republiki – Mustafa Kemal Atatürk,
którego reformy stanowiły podwaliny
rozwoju nowoczesnej Republiki Turcji.
Od roku 1946 w Turcji obowiązuje
wielopartyjny system polityczny. Turcja
jest jednolitą republika parlamentarną.
W Wielkim Zgromadzeniu Narodowym
Turcji zasiada 550 członków, wybieranych
w tajnym głosowaniu na czteroletnią
kadencję. Organem wykonawczym jest
rząd, któremu przewodniczy premier.
Prezydent wybierany jest przez parlament
na czteroletnią kadencję. Premier,
mianowany przez prezydenta, powołuje
pozostałych członków gabinetu, którego
skład zatwierdzany jest przez prezydenta
i musi uzyskać wotum zaufania ze
strony parlamentu. Władza sądownicza
jest niezależna zarówno od władzy
ustawodawczej, jak i wykonawczej.
System prawa opiera się w zasadniczym
stopniu na modelu kontynentalnej Europy.
Trybunał Konstytucyjny jest zawsze
uprawniony do tego, aby unieważnić
przepisy prawa, przyjęte przez parlament.
Turcja znajduje się w miejscu, gdzie
Europa łączy się z Azją. Europejska część
Turcji zwana jest Tracją, zaś jej część
azjatycka nosi nazwę Anatolia.
Usytuowanie kraju na dwóch
kontynentach leży u podstaw tureckiej
historii, kultury i polityki. Od północy kraj
graniczy z Grecją i Bułgarią, od wschodu
– z Gruzją, Armenią i Iranem, zaś od
południa – z Irakiem i Syrią. Morze Czarne,
otaczające Turcję od północy, Morze
Egejskie, otaczające kraj od zachodu oraz
Morze Śródziemne, otaczające Turcję od
południa, łączy cieśnina Bosfor, Morze
Marmara oraz cieśnina Dardanele, szlak
morski znany jako Cieśniny tureckie.
Klimat rejonów nadmorskich posiada
cechy charakterystyczne dla klimatu
przejściowego pomiędzy klimatem
Morza Śródziemnomorskiego i Morza
Martwego. Lato zazwyczaj jest gorące
i suche, z wyjątkiem wybrzeża Morza
Czarnego. Choć wiosna i jesień są ciepłe
i umiarkowane, jednak zimą panuje zimno,
choć niewiele jest dni, kiedy pada śnieg.
Obszary leżące w głębi lądu są
bardziej śnieżne i zimniejsze w zimie.
Najzimniejszymi miesiącami są styczeń
i luty, zaś najgorętszymi – lipiec i sierpień.
Może on unieważnić te przepisy (lub
ich części), które uzna za sprzeczne
z Konstytucją.
Zagraniczne relacje Turcji
Ludność i język
Ludność Turcji
Zgodnie z ustawą nr 5490 (Population
Services Law), przyjętą w 2006 roku,
w kraju został wprowadzony nowy system
rejestracji ludności, który będzie stanowić
główne źródło danych dla spisów ludności.
Zgodnie ze spisem ludności na dzień
31.12.2012 r. liczba mieszkańców wynosi
około 75.627.384 osób2.
Ludność mieszkająca w miastach stanowi
77,3%
Liczba mieszkańców Stambułu wynosi
13,854,740. Najbardziej zaludnione
prowincje to Ankara, Izmir, Bursa i Adan.
Liczba osób zamieszkujących Bayburt –
1
www.abgs.gov.tr
www.tuik.gov.tr
2-5
W Turcji połowa populacji ma mniej
niż 30,1 lat
Średni wiek w populacji Turcji to 30,1 lat.
Średni wiek mężczyzn wynosi 29,5 lat,
zaś kobiet – 30,6 lat4.
Ludność w wieku od 15 do 64 lat stanowi
67,6%
Osoby w grupie wiekowej 15-64 lat,
tj. będącej grupą aktywną zawodowo,
stanowi 67,6% całej populacji. Ludność
w wieku 0-14 lat stanowi 24,9%, zaś
mieszkańcy w wieku 65 i więcej stanowią
7,5%5.
Język
W Turcji językiem oficjalnym jest język
turecki. Poza tureckim, znaczna część
młodego pokolenia posługuje się językiem
obcym – angielskim lub niemieckim.
Negocjacje akcesyjne rozpoczęły się 3
października 2005 roku wraz z przyjęciem
przez Radę Unii Europejskiej Ram
Negocjacyjnych. Relacje pomiędzy
Turcją a Unią Europejską opierają się na
trzech filarach: stosowanie kryteriów
kopenhaskich, stosowanie acquis
communautaire oraz wzmocnienie
dialogu społeczeństwa obywatelskiego1.
Negocjacje z Unią Europejską prowadzone
są na tej właśnie podstawie.
najmniej zaludnioną prowincję turecką,
wynosi 75,7973.
Rozdział 1
1.2 Gospodarka i waluta
Gospodarka
Od początku lat dziewięćdziesiątych
Turcja odnotowała zasadniczy wzrost,
spowodowany trzema czynnikami: zmianą
z rozwoju rolniczego na rozwój przemysłu
i usług, modernizacją istniejącego
przemysłu wraz z transferem technologii
oraz skutkami handlu międzynarodowego
i konkurencyjności.
Inwestycje prywatne były siłą napędową
zwiększonej działalności gospodarczej
w ostatnich latach. Zliberalizowany przepływ
kapitału oraz chęć pożyczania funduszy przez
zagranicznych kredytodawców inwestorom
tureckim przyczyniły się do wysokiego
wskaźnika wzrostu w dziedzinie inwestycji
prywatnych.
Kwestią priorytetową dla Turcji jest
przyciąganie inwestycji zagranicznych,
dlatego też kraj ten oferuje wachlarz zachęt
inwestycyjnych w tym zakresie.
Waluta
Walutą turecką jest lira turecka (TL6),
która zastąpiła nową lirę turecką w dniu
1 stycznia 2009 roku. Dodatkowo, z dniem
1 stycznia 2005 roku w ramach ówczesnej
wymiany waluty na nową lirę turecką
nastąpiło osunięcie sześciu zer. Z drugiej
strony, oprócz liry tureckiej (TL), od stycznia
2005 roku do obiegu powrócił kurusz (Kr),
stanowiący jedną setną liry.
Bank Centralny Turcji wyemitował banknoty
o nominałach 5 TL, 10 TL, 20 TL, 50 TL, 100
TL i 200 TL. W obiegu znajduje się także
bilon o nominałach 1 TL, 50 Kr, 25 Kr, 10 Kr,
5 Kr i 1 Kr.
Wartość PKB Turcji (ceny bieżące) oraz wskaźniki wzrostu PKB podane są w poniższej tabeli
6
Lata
PKB ceny bieżące
(w milionach TL)
Wskaźnik wzrostu
(%)
2006
758,391
16,9
2007
843,178
11,2
2008
950,534
12,7
2009
952,635
0,2
2010
1,103,750
15,9
2011
1,298,893
17,8
Na rynku międzybankowym – TRY (przyp. tł.)
Poniższa tabela zawiera kurs wymiany liry tureckiej na pozostałe główne waluty, opublikowany przez
Bank Centralny na dzień 31 grudnia 2012 roku
Kraj
Waluta
Wartość TL 7
US
1 USD
1,7826
Euro
1€
2,3517
Wielka Brytania
1 funt szterling
2,8708
Szwajcaria
1 frank szwajcarski
1,9430
Japonia
1 jen japoński
2,0656
Inflacja
Poniższa tabela przedstawia wskaźniki inflacji w ostatnich 5 latach8
7
8
Lata
Indeks cen dóbr
produkcyjnych
(% rocznie)
Indeks cen konsumpcyjnych
(% rocznie)
2007
5,94
8,39
2008
8,11
10,06
2009
5,93
6,53
2010
8,87
6,40
2011
13,33
10,46
2011
2,45
6,16
www.abgs.gov.tr
www.tuik.gov.tr
Przez ponad dekadę gospodarka turecka
odnotowywała wysokie wskaźniki
inflacji, jednakże dzięki programowi
stabilizacyjnemu, wprowadzonemu
w roku 2001, osiągnięto znaczny postęp
w obniżaniu tych wskaźników.
Rozdział 1
1.3 Warunki dotyczące
zatrudnienia
Zezwolenia na pobyt oraz zezwolenia
na pracę
Banki są otwarte od poniedziałku do
piątku, do godziny 17:00. Na terenie całej
Turcji dostępne są bankomaty.
Koszty utrzymania i mieszkania
Większość cudzoziemców wjeżdża na
teren Turcji bez wizy i może przebywać
na terytorium kraju do trzech miesięcy.
W przypadkach, gdy wiza jest wymagana,
można otrzymać ją na lotniskach.
Dla cudzoziemców z Unii Europejskiej
i Stanów Zjednoczonych życie w Turcji
nie jest drogie. Z wyjątkiem niektórych
lokalizacji, koszty utrzymania i mieszkania
są niższe niż w ich krajach.
Cudzoziemiec oddelegowany przez
zagraniczną spółkę do prowadzenia
w jej imieniu działalności na obszarze
Turcji musi otrzymać zezwolenie na
pracę, wydane przez Ministerstwo Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych, oraz wizę
pracowniczą, wydaną przez konsulat
turecki.
Gospodarka turecka – polityka fiskalna
i monetarna
Następnie, po otrzymaniu zezwolenia
na pracę, cudzoziemiec powinien
złożyć wniosek o wydanie zezwolenia
na pobyt w Biurze ds. Cudzoziemców
Departamentu Policji.
Godziny otwarcia
Większe spółki pracują od poniedziałku do
piątku w godzinach 8:30 – 17:30. Co do
zasady sklepy są czynne od poniedziałku
do soboty, w godzinach 9:00 – 19:30.
Niektóre sklepy mają dłuższe godziny
pracy w niedzielę. Instytucje rządowe są
zamknięte w weekendy.
W ostatnich dekadach Turcja boryka
się z problemem finansowania sektora
publicznego. Ponieważ przedsiębiorstwa
państwowe odgrywają ważną rolę
w gospodarce, rządy zmuszone były
przeznaczać na ten sektor duże środki
finansowe. Oprócz tego płatności z tytułu
olbrzymich inwestycji infrastrukturalnych
oraz niższy współczynnik przychodów
rządowych w stosunku do PKB
spowodowały zwiększenie zadłużenia
sektora publicznego. Zadłużenie
zaciągane przez rząd w kraju i za granicą
rosło, powodując wzrost inflacji.
Ponadto duża część przychodów
pozostaje nieopodatkowana, ponieważ
są to przychody osiągane z działalności
niezarejestrowanej.
W celu rozwiązania powyższych
problemów, podjęto starania, aby
zmniejszyć deficyt finansów publicznych,
powodowany przez przedsiębiorstwa
państwowe. Obecnie prowadzona jest
prywatyzacja niektórych przedsiębiorstw.
Ponadto rząd opracował specjalne nowe
instrumenty podatkowe dla przychodów
nieopodatkowanych, a także mechanizmy
mające na celu przeciwdziałanie tzw.
praniu brudnych pieniędzy.
Rozdział 2
Możliwości dla inwestorów
międzynarodowych
2.1 Zachęty inwestycyjne dla
2.2 System zachęt
inwestorów międzynarodowych inwestycyjnych
Turcja przeprowadza przekształcenia
gospodarcze od 1980 roku, zgodnie
z kierunkami bardziej liberalnej polityki
gospodarczej. W tym kontekście większy
nacisk kierowany jest na sektor prywatny,
zwłaszcza w sektorach produkcyjnych
gospodarki, zaś rola państwa ogranicza się
do rozwoju infrastruktury i świadczenia usług
publicznych.
Turcja wdrożyła ulepszoną wersję
poprzedniego systemu zachęt
inwestycyjnych, która przewiduje cenne ulgi
inwestycyjne dlainwestujących w regionach
znajdujących się w trudnej sytuacji.
Celem takich zachęt inwestycyjnych
jest zwiększenie eksportu, promowanie
zaawansowanych technologii, poprawa
konkurencyjności inwestycji i zwiększenie
Nowa polityka gospodarcza ma celu
zatrudnienia, a także utrzymanie
zmniejszenie bezrobocia, transfer technologii, tendencji inwestycyjnych i zapewnienie
prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, zrównoważonego rozwoju.
przezwyciężenie deficytu w bilansie
Klasyfikacja inwestycji
płatniczym, a w szczególności - zwiększenie
• Inwestycje sektorowe i regionalne:
stopnia zintegrowania gospodarki
Turcja podzielona jest na sześć regionów
z gospodarką światową oraz przyciągnięcie
w oparciu o poziom rozwoju znajdujących
do Turcji większego kapitału zagranicznego.
się w nich dystryktów/miast. Pierwsze
Ponadto Turcja stosuje opcję przewidującą
trzy strefy obejmują najbardziej i bardziej
zachęty fiskalne, mające na celu przepływ
rozwinięte regiony, zaś ostatnie trzy strefy –
inwestycji krajowych i zagranicznych,
najmniej rozwinięte obszary Turcji.
przeznaczonych na rozwój przemysłowy oraz
integrację obszarów miejskich i wiejskich.
• Inwestycje na dużą skalę: inwestycje
powyżej 50 milionów TRY, jednakże
Powyższe zachęty inwestycyjne lub
wartość ta może się zwiększyć/jest
ulgi podatkowe są zwykle dostępne
zmienna w zależności od gałęzi przemysłu,
dla inwestorów w celu promowania
w której realizowana jest dana inwestycja.
działań związanych z inwestycjami
Minimalne wartości inwestycji w niektórych
prywatnymi w wybranych sektorach/
gałęziach przemysłu, takich jak branża
regionach, w zależności od skali inwestycji,
dostawców samochodów, zostały
w następujących formach.
zmniejszone, zaś niektóre inwestycje
w górnictwie zostały objęte programem
inwestycji na dużą skalę.
• inwestycje dotyczące transportu drogą
morską ładunków oraz/lub pasażerów,
• inwestycje kolejowe, które mają być
realizowane przez podmioty należące
do sektora prywatnego w zakresie
transportu krajowego ładunków oraz/lub
pasażerów oraz transportu ładunków na
obszarze miast,
• inwestycje w obiekty zakwaterowania
dla celów turystycznych, w odniesieniu
do których przysługują regionalne
zachęty inwestycyjne w zakresie ochrony
i rozwoju kultury i turystyki,
• inwestycje obejmujące targi
międzynarodowe, których minimalna
powierzchnia zamknięta wynosi
50 tysięcy metrów kwadratowych
(z wyłączeniem części przeznaczonych na
zakwaterowanie i centra handlowe),
• inwestycje o minimalnej wartości
20 milionów lir tureckich w sektorze
obronnym, lotniczym i kosmicznym, po
otrzymaniu zgody na projekt, wydanej
przez Podsekretariat Przemysłu
Obronnego,
• inwestycje obejmujące szkoły
podstawowe, średnie i wyższe,
realizowane przez podmioty należące do
sektora prywatnego,
• Inwestycje priorytetowe: przy tego typu
inwestycjach można korzystać z zachęt
inwestycyjnych, dostępnych dla inwestycji
realizowanych w 5-ym regionie. Inwestycje
w następujących gałęziach przemysłu
można zakwalifikować jako inwestycje
priorytetowe:
Rozdział 2
międzynarodowych
• ośrodki testowe dla przemysłu
motoryzacyjnego, kosmicznego lub
obronnego oraz tunele wiatrowe i inne
inwestycje powiązane,
• inwestycje o minimalnej wartości
20 milionów lir tureckich w dziedzinie
biotechnologii medycznych, medycyny
onkologicznej oraz produktów krwi po
otrzymaniu zgody na projekt, wydanej
przez Ministerstwo Zdrowia,
• produkty opracowane w ramach
projektów badawczo-rozwojowych,
wspieranych przez Ministerstwo Nauki,
Przemysłu i Technologii,
• inwestycje w obszarze wydobycia
oraz/lub przetwarzania kopalin
(z wyłączeniem inwestycji, które mają być
realizowane w Stambule oraz inwestycji
łącznych i inwestycji obejmujących
pierwszą grupę kopalni, zdefiniowaną
zgodnie z prawem górniczym),
• inwestycje w przemyśle motoryzacyjnym,
o minimalnej wartości 300 milionów
lir tureckich, oraz inwestycje
w przemyśle części motoryzacyjnych
(np. inwestycje w produkcję silników,
o minimalnej wartości 75 milionów
lir tureckich, inwestycje w branży
komponentów silnikowych i elementów
transmisyjnych do silników oraz elektroniki
motoryzacyjnej, o wartości minimalnej
20 milionów lir tureckich),
• inwestycje w elektrownie węglowe
(na podstawie koncesji wydobywczej
i poszukiwawczej).
• Inwestycje strategiczne: aby zakwalifikować
daną inwestycję jako inwestycję
strategiczną, musi ona spełniać następujące
kryteria:
• łączny import dóbr inwestycyjnych
powinien przekraczać 50 milionów lir
tureckich w zamkniętym roku,
• oczekiwana wartość dodana, związana
z potencjalną inwestycją, powinna
wynosić co najmniej 40 %,
• łączna krajowa zdolność produkcyjna
w odniesieniu do produktu końcowego,
który ma być wytwarzany, będzie mniejsza
niż import.
• Inwestycje objęte zachętami
inwestycyjnymi, dostępnymi w kolejnym
regionie: taka zachęta inwestycyjna
przysługuje w przypadku następujących
inwestycji:
• inwestycje w Zorganizowanych Strefach
Przemysłowych,
• inwestycje realizowane przez inwestora
tj. co najmniej 5 osób fizycznych
lub udziałowców/akcjonariuszy
korporacyjnych w ramach łączenia
przedmiotowych inwestycji we wspólnym
obszarze działania.
W przypadku, gdy inwestycja realizowana jest
w szóstym regionie, wówczas do aktualnych
zachęt inwestycyjnych, stosowanych
w danym regionie, dodaje się 2 lata do
okresu uiszczania składki na ubezpieczenie
społeczne, płatnej przez pracodawcę, oraz 5
punktów do wskaźnika udziału w inwestycji9.
• Pozostałe inwestycje: inwestycje,
w odniesieniu do których przysługują
ogólne zachęty inwestycyjne.
Zachęty inwestycyjne
Zachęty inwestycyjne dostępne są dla
inwestorów w formie „Certyfikatu Zachęt
Inwestycyjnych” („Certyfikat”), który wydaje
Generalna Dyrekcja ds. Systemu Zachęt
Obniżenie
podatku
Składka na ubezpieczenie
społeczne - pracodawca
Zachęty inwestycyjne, wynikające
z Certyfikatu, streszczone są poniżej dla
każdego typu inwestycji.
Przydział
gruntu
Wsparcie
dla spłaty
odsetek
Podatek
dochodowy
u źródła
Składka na
ubezpieczenie
społeczne - pracownik
x
wyłącznie
w 6 regionie
wyłącznie w 6 regionie
Zachęty
inwestycyjne
Cło
Inwestycje
ogólne
1 region
2 region
3 region
4 region
5 region
6 region
Inwestycje
na dużą
skalę
Inwestycje
strategiczne
wyłącznie
w 6 regionie
Inwestycje
priorytetowe
wyłącznie
w 6 regionie
x – nie dotyczy
9
Oznacza łączny udział państwa, liczony jako procent pierwotnej inwestycji – przyp. tł.
Zwrot VAT
Zwolnienie
z podatku
VAT
Inwestycyjnych i Kapitału Zagranicznego
Ministerstwa Gospodarki („Urząd”). W celu
przyznania danej inwestycji Certyfikatu,
minimalna wartość inwestycji powinna
wynosić 1,000,000 TRY oraz 500,000
TRY, odpowiednio, dla pierwszych dwóch
regionów oraz pozostałych regionów. Należy
ponadto podkreślić, iż każda inwestycja
spełniająca wymóg dotyczący minimalnej
wartości i tak podlega ocenie Urzędu.
Rozdział 2
międzynarodowych
2.3 Stosowanie zachęt
inwestycyjnych
Zwolnienie z opłat celnych: zwolnienie
w wysokości 100% z opłat celnych jest
dostępne w odniesieniu do importowanych
maszyn i wyposażenia (chyba że kraj
wysyłający należy do Unii Europejskiej).
Zwolnienie z VAT: zwolnienie z VAT,
w wysokości 100%, w przypadku krajowego
zakupu oraz importu maszyn i wyposażenia
dla inwestycji kwalifikowanych (zgodnie
z Ustawą o podatku VAT, import maszyn
i wyposażenia na podstawie certyfikatu
zachęt inwestycyjnych nie jest objęty
podatkiem VAT, tak jak i lokalne zakupy
maszyn i wyposażenia).
Obniżka podatku dochodowego od osób
prawnych: Ustawowa stawka podatku
dochodowego od osób prawnych
wynosi 20%. W przypadku inwestycji
regionalnych i sektorowych oraz inwestycji
priorytetowych, inwestycji na dużą skalę oraz
inwestycji strategicznych można korzystać
z obniżki podatku dochodowego od osób
prawnych, ograniczonej kwotą oszczędności
podatkowych do wysokości wskaźnika
udziału w inwestycji. Rząd zapewnia obniżkę
podatku dochodowego od osób prawnych
w wysokości od 50% do 90%, w zależności
od lokalizacji oraz wartości inwestycji.
Składka na ubezpieczenie społeczne,
płatna przez pracodawcę: zachęta
inwestycyjna, dotycząca uiszczania składki
na ubezpieczenie społeczne, płatnej przez
pracodawcę, udzielana jest na okres od
2 do 10 lat w zależności od lokalizacji
inwestycji i jest ograniczona do składek
odprowadzanych od kwoty minimalnego
wynagrodzenia (miesięcznie). Wartość ww.
zachęty inwestycyjnej jest ograniczona
także do wartości procentowej faktycznej
kwoty inwestycji, która powinna być
zweryfikowana w przypadku każdego
projektu inwestycyjnego, objętego taką
zachętą. Nie istnieją żadne ograniczenia tego
typu dla inwestycji realizowanych w 6-tym
regionie.
Składka na ubezpieczenie społeczne,
płatna przez pracownika: ta zachęta
inwestycyjna przewidziana jest wyłącznie dla
inwestycji realizowanych w 6-tym regionie,
z ograniczeniem do 10 lat.
Przydział gruntu: grunt może zostać
przydzielony inwestorom przez Ministerstwo
Finansów na podstawie służebności lub
prawa użytkowania na okres 49 lat.
Wsparcie dla spłaty odsetek z tytułu
finansowania: rząd uczestniczy także
w spłacie odsetek od pożyczek udzielonych
w ramach systemu zachęt inwestycyjnych.
Powyższe wsparcie udzielane jest
w wysokości od 3 do 7 punktów.
Maksymalna wartość takiego udziału wynosi
900 tysięcy lir tureckich i dotyczy inwestycji
realizowanych w 6-tym regionie.
Wparcie w spłacie odsetek udzielane jest
w maksymalnej wysokości w przypadku
inwestycji strategicznych, z ograniczeniem
do 5% stałej wartości inwestycji, jednakże
może sięgać kwoty do 50 milionów lir
tureckich.
Podatek dochodowy u źródła: ta zachęta
inwestycyjna przysługuje jedynie
inwestorom realizującym inwestycje w 6-tym
regionie, z ograniczeniem do 10 lat.
2.4 Zachęty inwestycyjne
w dziedzinie badań i rozwoju
• Ulga na cele badawczo-rozwojowe
• 100% wydatków na cele badawczorozwojowe i innowacyjność odlicza się
od dochodu opodatkowanego podatkiem
dochodowym od osób prawnych
pod warunkiem, iż spółki ponoszące
takie wydatki znajdują się w Centrum
Badawczo-Rozwojowym i zatrudniają
co najmniej 50 osób w charakterze
pracowników naukowych;
• 100% wydatków na cele badawczorozwojowe, ponoszonych w związku
Kwota, której nie można odliczyć w danym
okresie z powodu braku dochodu
podlegającego opodatkowaniu, przechodzi
na kolejne okresy obrachunkowe.
• Zachęty związane z podatkiem
dochodowym
Wynagrodzenia pracowników naukowych
i personelu wspomagającego są zwolnione
od podatku dochodowego do roku
2013 w następujących kwotach oraz na
określonych warunkach:
• zwolnienie w wysokości 90% dla
pracowników z tytułem naukowym
doktora (PhD),
• zwolnienie w wysokości 80% dla
pozostałych pracowników.
Zwrot podatku VAT: ta zachęta inwestycyjna
przysługuje inwestorom realizującym
inwestycje strategiczne o wartości powyżej
500 milionów lir tureckich i ogranicza się do
poniesionych przez nich wydatków na cele
budowlane.
z projektami objętymi systemem zachęt
inwestycyjnych, ukierunkowanymi na
badania w zakresie nowych technologii
i wiedzy, odlicza się od dochodu
podlegającego opodatkowaniu pod
warunkiem, iż liczba pracowników
naukowych przekracza 500 osób.
Podatnikom, o których mowa powyżej,
przysługuje dodatkowa ulga w wysokości
połowy zwiększonych wydatków na cele
badawczo-rozwojowe i innowacyjność
w porównaniu z wydatkami z roku
poprzedniego.
Rozdział 2
międzynarodowych
• Zachęty związane ze składkami na
ubezpieczenie społeczne
Kwota w wysokości 50% składki na
ubezpieczenie społeczne, płaconej przez
pracodawcę, jest regulowana przez okres
pięciu lat w odniesieniu do pracowników
naukowych i personelu wspomagającego.
Zachęta ta będzie finansowana przez
Ministerstwo Finansów.
• Dotacja na cele technologicznoinnowacyjne
Dotacja pieniężna w kwocie do 100.000
TRY może być jednorazowo wypłacana
w celu realizacji koncepcji biznesowych
absolwentów uniwersytetów i college’ów,
których zainteresowania koncentrują
się na technologii i innowacyjności, bez
konieczności udzielania żadnych gwarancji.
• Zwolnienie z opłaty skarbowej
Wszystkie sporządzane dokumenty
dotyczące działalności badawczo-rozwojowej
i innowacyjności w z ramach Ustawy nr
5746 (Ustawa o działalności nadawczorozwojowej), są zwolnione z opłaty
skarbowej.
2.5 Zachęty inwestycyjne
dla Stref Rozwoju
Technologicznego
• Dochód z działalności w dziedzinie
oprogramowania komputerowego oraz
działalności badawczo-rozwojowej,
prowadzonej w strefach rozwoju
technologicznego przez podatników (którzy
prowadzą działalność w tych strefach)
jest zwolniony od podatku dochodowego
od osób fizycznych i prawnych do dnia 31
grudnia 2023 roku.
• Zarobki pracowników badawczych,
programistów i pracowników naukowych,
związane z działalnością badawczorozwojową, prowadzoną w ww. strefach,
są zwolnione od podatku dochodowego
i opłaty skarbowej do dnia 31 grudnia 2023
roku.
• Kwota w wysokości 50% składki na
ubezpieczenie społeczne, płatnej przez
pracodawcę, jest regulowana przez okres
pięciu lat w odniesieniu do pracowników
naukowych i personelu wspomagającego.
• Dostawa towarów i usług wytwarzanych
wyłącznie w ww. strefach oraz w formie
zarządzania systemami, zarządzania
danymi, aplikacji biznesowych,
oprogramowania branżowego,
przemysłowego, oprogramowania
związanego z Internetem i telefonią
komórkową oraz kontrolą rozkazów
militarnych jest zwolniona także od podatku
VAT do dnia 31 grudnia 2023 roku.
2.6 Zachęty inwestycyjne dla
Stref Wolnego Handlu
Turcja podejmuje działania w celu
zachęcania podmiotów do prowadzenia
działalności produkcyjnej i importowej,
przyspieszenia wejścia do Turcji kapitału
zagranicznego i technologii, a także
rozwijania międzynarodowej działalności
handlowej przyznając inwestorom zachęty
inwestycyjne, o których mowa poniżej.
• Dochód ze sprzedaży towarów
produkowanych przez posiadaczy koncesji
w Strefach Wolnego Handlu jest zwolniony
z podatku dochodowego od osób
prawnych. Ponadto dochód uzyskany przez
posiadaczy koncesji, których koncesja,
uzyskana przed 06.02.2004 r., jest ważna,
może także być zwolniony z podatku
dochodowego od osób prawnych do
dnia wygaśnięcia posiadanych przez nich
koncesji.
• Zwolnienie z podatku dochodowego od
osób prawnych nie obejmuje wypłacanych
dywidend. Dywidendy spółek ze Strefy
Wolnego Handlu objęte są podatkiem
u źródła w standardowej wysokości 15%,
gdy są one wypłacane udziałowcowi/
• Wynagrodzenie wypłacane pracownikom
przez podatników, prowadzących
działalność w Strefach Wolnego Handlu,
zwolnione jest z podatku dochodowego
pod warunkiem, iż tacy podatnicy
eksportują co najmniej 85% wartości
na bazie FOB rocznie produkowanych
towarów. Należy podkreślić, iż
Rada Ministrów ma prawo obniżyć
przedmiotową stawkę do 50%.
• Dokumenty i transakcje dotyczące
działalności prowadzonej w Strefach
Wolnego Handlu są zwolnione z opłat
i należności skarbowych.
• Poza zachętami inwestycyjnymi, o których
mowa powyżej, dostawy towarów
i świadczenie usług w Strefach Wolnego
Handlu zwolnione są z podatku VAT na
podstawie Ustawy o podatku VAT bez
żadnych ograniczeń czasowych.
2.7 Podejście do inwestycji
zagranicznych
Przepisy prawa, związane
z prowadzeniem działalności biznesowej
W zasadzie wszystkie obszary biznesu,
otwarte dla tureckiego sektora prywatnego,
są również otwarte dla inwestycji z udziałem
zagranicznym. Przed rozpoczęciem
Poniższe zachęty inwestycyjne przysługują
inwestorom, którzy inwestują w Strefach
Wolnego Handlu. Są one stosowane
do końca roku obrotowego, w którym
Turcja uzyska pełne członkostwo w Unii
Europejskiej:
akcjonariuszowi będącemu osobą fizyczną
(rezydentowi lub nierezydentowi) lub
korporacjom będącym nierezydentami.
Rozdział 2
międzynarodowych
działalności każdy zakład produkcyjny,
fabryka, placówka handlowa lub turystyczna
lub zakład przemysłowy, zarówno turecki,
jak i zagraniczny, musi zawiadomić
właściwe lokalne organy administracyjne
i podatkowe. W ostatnim czasie przepisy
antymonopolowe także zaczęły ogrywać rolę
w celu zapewnienia uczciwej konkurencji.
Przepisy dotyczące praw własności
intelektualnej również zostały zrewidowane,
aby zapewnić ich większą ochronę. Przepisy
Ustawy o bezpośrednich inwestycjach
zagranicznych zapewniają inwestorom
zagranicznym komfort, iż nie mogą być oni
dyskryminowani. Ponadto Turcja podpisała
wiele umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania, które zapewniają, iż
cudzoziemcom nie grozi dyskryminacja
w kwestiach związanych z opodatkowaniem.
Przepisy prawa regulujące wymianę
walutową
Turcja prowadzi liberalny system wymiany
walutowej, dopuszczający prowadzenie
rachunków do celów wymiany waluty
lokalnej na waluty obce. Przelew zysków
jest gwarantowany. W celu umożliwienia
transferu zysków, w banku należy złożyć
zatwierdzoną deklarację podatkową,
dokument potwierdzający należny podatek
oraz jego opłacenie. Jeżeli właściwe
zobowiązania podatkowe (np. podatek
dochodowy u źródła) są uregulowane,
wówczas wynagrodzenie oraz honoraria
autorskie z tytułu umów o zarządzanie,
umów o świadczenie usług technicznych
oraz umów licencyjnych mogą być
przekazywane za granicę.
Ponadto zagraniczne spółki inwestycyjne
i fundusze inwestycyjne mogą inwestować
w tureckie papiery wartościowe i swobodnie
przekazywać dywidendy, oprocentowanie,
zysk i kapitał. Dodatkowo spółki będące
rezydentami w Turcji mogą udzielać pożyczek
spółkom, należącym do grupy, będącym
nierezydentami. Jednakże, z dniem 1
lipca 2012 roku weszły w życie restrykcje
wynikające z nowego tureckiego Kodeksu
handlowego.
2.8 Lokalny system bankowy
oraz źródła finansowania dla
handlu i przemysłu
Bank Centralny Turcji
Bank Centralny emituje pieniądz, stanowi
źródło refinansowania, rozliczeń i poboru na
rzecz pozostałych instytucji finansowych
oraz pełni funkcję banku rządowego. Bank
Centralny jest niezależny od rządu i wdraża
różnorodne mechanizmy, aby wpływać
na warunki monetarne, w tym politykę
dyskontową, wymogi dotyczące rezerw
minimalnych oraz interwencje na otwartym
runku.
Instytucje bankowe
Banki komercyjne i oszczędnościowe,
którym przypada w udziale największy
wolumen transakcji, prowadzą aktywną
działalność w większości rodzajów operacji
bankowych. Udzielają pożyczek, otwierają
linie kredytowe, udzielają pożyczek średnioi długoterminowych, a także poręczają,
emitują i obracają papierami wartościowymi
na rzecz swoich klientów oraz na własny
rachunek. Mają także prawo do posiadania
udziałów/akcji w podmiotach, prowadzących
działalność w innych branżach. Banki rozwoju
i banki inwestycyjne służą finansowaniu
dużych inwestycji oraz infrastrukturalnych
projektów budowlanych. Banki
specjalistyczne świadczą usługi w specjalnej
formie w obszarach ich zainteresowania,
takich jak górnictwo, budowa obiektów
mieszkalnych itd. Na mocy prawa
bankowego została ponadto ustanowiona
instytucja o charakterze specjalnym,
pod nazwą Instytut Regulacji i Nadzoru
Bankowego, która posiada
szerokie umocowania w zakresie
regulowania branży bankowej i jej
nadzoru, a także w dziedzinie wdrażania
mechanizmów dotyczących
oszczędności i efektywnej działalności
systemu bankowego.
Rozdział 3
Handel zagraniczny oraz cła
3.1 Przepisy prawa regulujące
handel zagraniczny
Działalność prowadzoną w ramach handlu
zagranicznego regulują m.in. następujące
przepisy prawa:
• Ustawa celna nr 4458,
• Dekret w sprawie procedur importowych,
• procedura przetwarzania pod kontrolą
celną,
• procedura odprawy czasowej,
• procedura uszlachetniania biernego,
• procedura eksportowa.
• Dekret w sprawie systemu regulacji
technicznych i standaryzacji,
Spółki zarejestrowane, posiadające
ważny numer identyfikacji podatkowej,
mogą prowadzić działalność importową/
eksportową. Eksporterzy powinni ponadto
należeć do właściwych stowarzyszeń
eksporterów. Po złożeniu deklaracji
celnej przez agenta celnego, system
komputerowy ocenia dane i wyznacza linię
przeprowadzenia transakcji.
• Ustawa nr 3218 o strefach wolnego handlu,
Zasadniczo, istnieją cztery linie:
• Ustawa nr 5607 o zwalczaniu przemytu,
• Ustawa nr 3065 o podatku VAT,
• linia czerwona (oznaczająca kontrolę
fizyczną),
• Ustawa nr 4706 o specjalnym podatku
konsumpcyjnym.
• linia żółta (oznaczająca kontrolę
dokumentów),
• Dekret w sprawie procedur eksportowych,
• Ustawa nr 3577 o zapobieganiu
nieuczciwej konkurencji w imporcie,
• Ustawa nr 2976 o regulacji handlu
zagranicznego,
• procedura uszlachetniania czynnego,
3.2 Procedury celne oraz
przegląd transakcji celnych
Tureckie prawodawstwo celne przewiduje 8
następujących procedur (reżimów) celnych:
• procedura zwalniania do swobodnego
obrotu,
• procedura tranzytowa,
• procedura składu celnego,
• linia niebieska (oznaczająca odroczoną
kontrolę, tj. procedurę uproszczoną)
• linia zielona (oznaczająca brak kontroli).
W zależności od towarów, ich pochodzenia
i procedur, dla celów importowej odprawy
celnej należy przedstawić określone
dokumenty m.in.: fakturę handlową, fakturę
pro forma (w przypadku braku faktury
handlowej w chwili wjazdu), świadectwo
A.TR, EUR.1 lub EUR-MED, jeśli mają
zastosowanie; w zależności od przesyłanych
towarów – fakturę przewozową oraz/lub
fakturę z tytułu ubezpieczenia, świadectwo
pochodzenia (jeśli ma zastosowanie),
formularz deklaracji wartości celnej, listę
towarów, certyfikat kontroli itd. (jeśli import
podlega certyfikacji).
3.3 Turcja i Unia Europejska
Po podpisaniu w roku 1963 umowy
stowarzyszeniowej z Unią Europejską,
w roku 1995 Turcja podpisała umowę
o unii celnej z Unią Europejską, mającą
na celu promowanie relacji handlowych
i gospodarczych. Od 1999 roku Turcja jest
kandydatem na członka Unii Europejskiej,
zaś od 2005 roku jest państwem-stroną
negocjacji akcesyjnych.
Unię Europejską i Turcję łączą głębokie
relacje handlowe. Unia Europejska
zajmuje pierwsze miejsce w dziedzinie
Unia celna opiera się na swobodnym
przepływie towarów, zaś dobra przemysłowe
i przetworzone produkty rolne traktowane
są na preferencyjnych warunkach (unia
celna pomiędzy Unią Europejską i Turcją
nie obejmuje produktów rolnych, usług
i towarów ECSC). Zgodnie z Decyzją Rady
Ministrów nr 2006/10895 w sprawie
zasad wdrażania unii celnej pomiędzy
Turcją a Wspólnotą Europejską, warunki
preferencyjne stosowane są, gdy towary
dostarczane są bezpośrednio do Turcji wraz
ze świadectwem A.TR (jest to bardziej
świadectwo przewozowe niż świadectwo
pochodzenia). Jednakże, w przypadku, gdy
zachodzi konieczność dostawy towarów
przez obszar trzeciego kraju, wówczas
towary te winny podlegać obserwacji celnej
danego kraju i należy udowodnić tureckim
organom celnym, iż towary nie podlegały
dalszemu przetworzeniu w innych krajach.
Informacje na temat towarów oraz ich opis
na fakturze i w deklaracji celnej powinny
być zgodne z informacjami zawartymi na
świadectwie A.TR ( świadectwo A.TR należy
Dla celów eksportowej odprawy celnej
należy przedstawić określone dokumenty
m.in.: fakturę handlową, świadectwo A.TR
(jeśli ma zastosowanie), listę towarów.
Więcej informacji na temat dokumentów,
które należy załączyć do deklaracji celnych,
znajduje się w art. 60 Ustawy celnej oraz art.
114 Rozporządzenia ws. ceł. Specyfikacje
dotyczące cła, akcyzy oraz dokumentacji,
np. wymaganych certyfikatów, określone
są zgodnie z kodem HS towaru (w Turcji
stosowany jest kod dwunastocyfrowy).
zarówno importu, jak i eksportu Turcji, zaś
Turcja jest dla Unii Europejskiej siódmym
rynkiem importowym i piątym rynkiem
eksportowym. Tekstylia, transport, maszyny,
sprzęt i produkty rolne dominują w imporcie
Unii Europejskiej z Turcji. Unia eksportuje
do Turcji głównie maszyny, materiały
transportowe i produkty chemiczne
(European Commission Trade, 2011).
Rozdział 3
Handel zagraniczny oraz cła
przedłożyć organom celnym w terminie
4 miesięcy, zaś jeśli takie świadectwo zostało
wydane wywołując skutki retroaktywne
lub wydano jego duplikat, wówczas należy
to zaznaczyć na świadectwie, w części
przeznaczonej na uwagi).
• lista towarów do stosowania w cywilnych
statkach powietrznych, podlegających
zwolnieniu z cła (Lista VI)
Poza tym Turcja podpisała umowy o wolnym
handlu z Europejskim Stowarzyszeniem
Wolnego Handlu oraz innym krajami,
z których 18 nadal obowiązuje (w tym
z Republiką Korei, Egiptem i Chile).
Wartość celna towarów ustalana jest w celu
zastosowania stawek celnych i akcyzy ad
valorem tj. podatku VAT, specjalnego podatku
konsumpcyjnego, opłat antydumpingowych
oraz innych obowiązujących stawek. Turcja
przyjęła postanowienia Porozumienia
Światowej Organizacji Handlu w sprawie
ustalania wartości celnej. Kwestie
dotyczące ustalania wartości celnej zostały
uregulowane w art. 23 – 31 Ustawy celnej.
Przepisy prawa definiują wartość celną
przede wszystkim jako wartość transakcyjną
importowanych towarów, stanowiącą
cenę faktycznie zapłaconą lub podlegającą
zapłacie z tytułu towarów, z uwzględnieniem
niezbędnych korekt wynikających z kosztów
i opłat związanych z importem.
3.4 Tureckie procedury
importowe
Procedury importowe odzwierciedlają
zarówno prawa i obowiązki międzynarodowe
Turcji, jak i potrzeby gospodarcze kraju.
Dekret ws. procedur importowych jest
przygotowywany każdego roku, publikowany
w dzienniku urzędowym do 31 grudnia
i wchodzi w życie z dniem 1 stycznia. Dekret
ws. procedur importowych określa stawki
cła z podziałem na kraje i ich grupy, zaś
towary klasyfikowane są w oparciu o sześć
następujących list:
• produkty rolne (Lista I)
• towary przemysłowe (Lista II)
• przetworzone produkty rolne (Lista III)
• ryby i produkty rybołówstwa (Lista IV)
• lista obniżonych lub zawieszonych opłat
celnych (Lista V)
3.5 Ustalanie wartości celnej
3.6 Praktyki antydumpingowe
i antysubsydyjne
Ministerstwo Gospodarki prowadzi
dochodzenia dumpingowe i subsydyjne,
dotyczące nieuczciwych praktyk cenowych,
stosowanych przez spółki lub kraje
eksportujące towary do Turcji. W zależności
od wyników takiego dochodzenia, towary
eksportowane przez ww. spółki lub kraje
do Turcji mogą zostać obłożone cłem
antydumpingowym lub wyrównawczym.
3.7 Fundusz Wsparcia Utylizacji
Zasobów, ang. Resource
Utilization Support Fund (RUSF)10
Aktualna stawka podatku RUSF wynosi
6% z tytułu importu towarów na podstawie
kredytu.
10
Podatek od pożyczek w walutach obcych – przyp. tł.
W przypadku importu podatek RUSF
zależy od warunków płatności. Podatek
RUSF jest nakładany w przypadku importu
towarów w oparciu o ustalone warunki
płatności, przewidziane właściwymi
przepisami. Istnieją pewne wyjątki, takie
jak import na podstawie certyfikatu zachęt
inwestycyjnych, import zgodnie z procedurą
uszlachetniania czynnego lub procedurą
odprawy czasowej. Zgodnie z art. 3/d
Dekretu Rady Ministrów nr 88/12944
ws. podatku RUSF z dnia 12 maja 1988
roku, import na podstawie akredytywy
akceptacyjnej, akredytywy z odroczonym
terminem płatności lub płatności w gotówce
obciążony jest podatkiem RUSF, liczonym od
zafakturowanej kwoty.
Rozdział 4
Wymogi wynikające z prawa spółek
4.1 Dostępne struktury
korporacyjne
Spółka zagraniczna może prowadzić
działalność w Turcji tworząc spółkę zależną,
oddział lub biuro łącznikowe.
Nowy turecki Kodeks handlowy, ustanowiony
w lipcu 2012 roku, wprowadził wiele zmian
w strukturach korporacyjnych w Turcji.
Zgodnie z nowym Kodeksem, aby zgodnie
z prawem utworzyć zarówno spółkę zależną,
jak i oddział w Turcji, należy rejestrować je
w rejestrze handlowym. Ponadto spółki
zależne i oddziały należy zarejestrować
w lokalnym urzędzie skarbowym dla celów
nadania im numeru identyfikacji podatkowej.
4.2 Rodzaje spółek
zależnych: spółki akcyjne
oraz spółki z ograniczoną
• papiery wartościowe, nieruchomości, spółki
przeznaczone do celów inwestycji venture
capital,
• instytucje pośredniczące (domy maklerskie),
• leasing finansowy, factoring, kredyty
i pożyczki konsumenckie,
• holdingi.
4.3 Spółka z ograniczoną
Liczba udziałowców
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
(Limited Liability Company – LLC) może
utworzyć jeden udziałowiec, zaś liczba
udziałowców nie może przekroczyć 50-ciu.
Udziałowcem (udziałowcami) może (mogą)
być osoby fizyczne lub prawne, rezydenci lub
nierezydenci.
Odpowiedzialność udziałowców
Spółka akcyjna (w języku tureckim: Anonim
Sirket, A.S.) oraz spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością (w języku tureckim:
Limited Sirket, Ltd.) to dwa najbardziej
powszechne typy spółek zależnych zgodnie
z tureckim Kodeksem handlowym.
Udziałowcy spółki LLC ponoszą
odpowiedzialność wobec spółki wyłącznie do
wysokości objętych udziałów i proporcjonalnie
do wniesionych przez nich wkładów
kapitałowych w odniesieniu do wierzytelności
osób trzecich.
W następujących branżach forma spółki
akcyjnej jest obowiązkowa na mocy dekretów
i przepisów wykonawczych:
Udziałowcy spółki LLC ponoszą solidarną
odpowiedzialność z tytułu wierzytelności
publicznych, takich jak podatki, za które
odpowiadają własnym/osobistym majątkiem.
Taka odpowiedzialność ma miejsce jedynie
• bankowość i ubezpieczenia,
• reasekuracja,
w przypadku, gdy urząd skarbowy nie może
pobrać zaległych podatków z aktywów spółki.
Umowa spółki
Spółka typu LLC powinna mieć Umowę
spółki, zawierającą m.in. informacje na temat:
firmy spółki, udziałowców, siedziby, zakresu
działalności spółki, kwoty kapitału oraz kwoty
objętej przez każdego z udziałowców, a także
osób zarządzających spółką. Umowę spółki
można zmienić z drodze uchwały Walnego
Zgromadzenia po utworzeniu spółki.
Zarządzanie
Minimalna wartość kapitału w spółce LLC
wynosi 10,000 lir tureckich. Niemniej jednak
Rada Ministrów ma prawo podwyższyć
minimalną kwotę kapitału. Liczba udziałów
może zostać dowolnie podzielona pomiędzy
udziałowców. Kwota kapitału zostaje
podzielona na udziały o wartości minimalnej
25 lir tureckich lub udziały, których wartość
nominalna stanowi wielokrotność tej kwoty.
Następujące aktywa można uznać jako kapitał
w przypadku inwestorów zagranicznych:
• gotówka,
• maszyny, sprzęt, części, narzędzia oraz dobra
stanowiące kapitał rzeczowy,
• wartości niematerialne i prawne (patenty,
znaki handlowe itd.),
• zyski z inwestycji zagranicznych, kwoty
główne pożyczek zagranicznych oraz odsetki
z tego tytułu, a także pozostałe prawa
finansowe,
•p
rawa do wydobywania surowców
naturalnych oraz prawa do produkcji,
• udziały/akcje w innej spółce.
Spółka LLC może wydawać imienne
świadectwa udziałowe dla udziałowców
w celach pokazowych. Zbycie udziałów
w spółce LLC wymaga zatwierdzenia przez
co najmniej połowę udziałowców obecnych
na Walnym Zgromadzeniu. Umowa zbycia
udziałów pomiędzy dotychczasowym
Walne Zgromadzenie jest najwyższym
organem spółki LLC, w skład którego
wchodzą jej udziałowcy. Spółkę reprezentuje
(reprezentują) i zarządza (zarządzają) nią
menedżer lub menedżerowie powołani przez
walne zgromadzenie. Przynajmniej jeden
udziałowiec spółki LLC zostaje powołany do
pełnienia funkcji menedżera. Menedżerowie
mogą być rezydentami w Turcji lub za granicą,
a także mogą to być cudzoziemcy lub Turcy.
Zakres umocowań menedżerów (ograniczony
lub nieograniczony) mogą ustalić udziałowcy
spółki. Udziałowcy mogą w dowolnym czasie
dokonać zmiany menedżera (menedżerów)
w drodze uchwały walnego zgromadzenia,
co wymaga określonych procedur prawnych.
Doroczne walne zgromadzenie spółek LLC
powinno być zwoływane raz do roku, co
zwykle następuje w celu zatwierdzenia przez
udziałowców sprawozdań finansowych.
Kapitał zakładowy
Rozdział 4
i nowym udziałowcem zawierana jest przed
notariuszem. Ponadto procedura zbycia
udziałów wymaga rejestracji w lokalnym
rejestrze handlowym.
Doroczne walne zgromadzenia
W spółce LLC zgromadzenia są zwykle
zwoływane przez menedżerów lub
udziałowców posiadających co najmniej
10% kapitału zakładowego raz do roku,
w okresie trzech miesięcy od zamknięcia roku
obrotowego.
Ustawowe prawa walnego zgromadzenia
obejmują decyzje w sprawie zmiany umowy
spółki, powoływania menedżerów spółki,
zatwierdzania sprawozdań finansowych,
a także decyzje dotyczące przeznaczenia
zysków netto, zgody na zbycie udziałów,
rozwiązania spółki itd.
Rozwiązanie
Spółka LLC może zostać rozwiązana
w następujących przypadkach:
• bankructwo spółki,
• powstanie przyczyny jej rozwiązania,
przewidzianej umową spółki,
przyczyny rozwiązania spółki, określonej
w postanowieniach umowy spółki.
Likwidacja
Z wyjątkiem przypadku fuzji z inną spółką,
przekształcenia na inny typ spółki lub zbycia
na rzecz podmiotu prawa publicznego, spółka
może zostać rozwiązana w drodze formalnej
procedury likwidacyjnej.
W przypadku, gdy nie zostali powołani
likwidatorzy na mocy umowy spółki lub
uchwały walnego zgromadzenia, menedżer
spółki zajmuje się formalnościami związanymi
z likwidacją. Menedżerowie spółki zostają
mianowani likwidatorami, który podlegają
rejestracji w Rejestrze Handlowym, zaś
ich nazwiska ogłaszane są trzykrotnie
w odstępach czasu, nie przekraczających
jednego tygodnia. Wierzyciele spółki
zostają wezwani do składania wniosków
i przedstawiania posiadanych przez nich
dokumentów w okresie jednego roku.
Oficjalna procedura likwidacyjna, prowadzona
przed organami lokalnymi, trwa około 12-18
miesięcy, i w tym okresie należy spełnić
wszystkie wymogi fiskalne.
• decyzja walnego zgromadzenia,
• decyzja sądu, podjęta na wniosek
udziałowców,
• pozostałe przyczyny, określone w przepisach
wykonawczych, takie jak brak możliwości
prowadzenia firmy, utrata dwóch trzecich
kapitału zakładowego, powstanie
4.4 Spółka akcyjna
Liczba akcjonariuszy
Spółkę typu A.S. może utworzyć przynajmniej
jedna osoba. Akcjonariusz może być
osobą fizyczną lub podmiotem prawnym,
rezydentem lub nierezydentem.
Odpowiedzialność akcjonariuszy
W spółkach akcyjnych odpowiedzialność
akcjonariuszy ograniczona jest do kwoty
objętego przez nich kapitału, zarówno do
celów podatkowych, jak i prawnych.
Akt założycielski
Kapitał akcyjny
Minimalna kwota kapitału wymaganego do
utworzenia spółki akcyjnej wynosi 50 000
lir tureckich, zaś wartość nominalna akcji
wynosi 1 kurusz, jednakże w przypadku
spółek akcyjnych, prowadzących emisję
publiczną akcji, tym samym prowadzących
politykę kapitału docelowego, minimalna
kwota kapitału wynosi 100 000 lir tureckich.
Niemniej jednak Rada Ministrów może
podwyższyć kwotę kapitału minimalnego
w celu utworzenia spółki akcyjnej.
Kapitał rzeczowy, wnoszony do spółki,
może obejmować m.in. prawa własności
intelektualnej, platformy wirtualne i media,
które mogą być zbywane lub przenoszone za
Zarządzanie
Organami administracyjnymi w spółce
akcyjnej są Zarząd i Walne Zgromadzenie.
Zgodnie z tureckim Kodeksem handlowym,
w skład Zarządu może wejść jedna lub więcej
osób fizycznych lub prawnych, wskazanych
w akcie założycielskim lub wybranych przez
walne zgromadzenie. Ponadto obowiązek
bycia akcjonariuszem spółki nie stanowi już
wymogu niezbędnego do tego, aby pełnić
funkcję członka Zarządu. W przypadku, gdy
członkiem Zarządu zostaje osoba prawna,
wówczas osoba fizyczna zostaje powołana
do działania w Zarządzie w imieniu danej
osoby prawnej i osoba ta zostaje także
zarejestrowana w lokalnym rejestrze
handlowym.
Zarząd może ponadto przekazać swoje
uprawnienia w całości lub części członkowi
zarządu lub dyrektorowi generalnemu (general
manager), powołanemu spoza spółki.
Walne zgromadzenie, w którego skład
wchodzą akcjonariusze, jest zwoływane jako
zwyczajne lub nadzwyczajne. Szczegółowe
Spółka akcyjna powinna posiadać akt
założycielski, zawierający postanowienia
dotyczące m.in.: firmy spółki, akcjonariuszy,
siedziby spółki i zakresu jej działalności, kwoty
kapitału oraz kapitału objętego przez każdego
z akcjonariuszy, a także zarządu spółki. Akt
założycielski może zostać zmieniony uchwałą
Walnego Zgromadzenia po utworzeniu spółki.
gotówkę, bez ograniczonych praw rzeczowych
bądź zajęć lub nakazów sądowych lub innych
ustanowionych na nich obciążeń. Innym
istotnym elementem procedury założycielskiej
jest obowiązek złożenia przez założycieli spółki
oświadczenia o jej utworzeniu spółki bez
względu na rodzaj kapitału, który może zostać
wniesiony w gotówce lub w formie wkładu
rzeczowego.
Rozdział 4
informacje na temat walnych zgromadzeń
zawarte są poniżej.
stanowi je większość głosów obecnych na
zgromadzeniu.
Walne zgromadzenia
Rozwiązanie
Jak wspomniano powyżej, walne
zgromadzenie, w którego skład wchodzą
akcjonariusze, jest zwoływane jako zwyczajne
lub nadzwyczajne.
Spółkę akcyjną można rozwiązać
Walne zgromadzenie może zostać
zwołane przez Zarząd, likwidatora, sądy
lub udziałowców mniejszościowych,
posiadających przynajmniej 10% akcji
w spółkach niepublicznych oraz 20% akcji
w spółkach publicznych, jeżeli istnieją ku temu
uzasadnione powody. Walne zgromadzenie
powinno się odbyć przynajmniej raz do roku,
w okresie trzech miesięcy od zakończenia
roku obrotowego. Zgromadzenie odbywa się
zazwyczaj w miejscu, w którym spółka akcyjna
ma swoją siedzibę, chyba że akt założycielski
przewiduje inaczej.
• realizacja celu spółki lub brak możliwości
jego realizacji,
W przypadku, gdy akt założycielski nie zawiera
postanowień o ograniczeniach dotyczących
głosowania, prawo głosu wyliczane jest na
podstawie liczby posiadanych akcji. Posiadacz
akcji ma prawo do jednego głosu z każdej
akcji o wartości nominalnej 1 kurusza. Na
zgromadzeniu kworum stanowią obecni
akcjonariusze, posiadający przynajmniej jedną
czwartą kapitału, lub ich przedstawiciele.
W przypadku braku kworum na pierwszym
zgromadzeniu, na drugim zgromadzeniu
kworum nie jest wymagane. W przypadku
kworum koniecznego do podjęcia uchwały,
• wygaśnięcie okresu, na który spółka została
utworzona zgodnie z aktem założycielskim,
• powstanie przyczyny rozwiązania spółki,
określonej w akcie założycielskim,
• upadłość spółki,
• brak jednego z prawnie wymaganych
organów lub brak możliwości zwołania
walnego zgromadzenia,
• z żądaniem rozwiązania spółki mogą zwrócić
się akcjonariusze reprezentujący jedną
dziesiątą kapitału lub jedną dwudziestą
kapitału w publicznych spółkach akcyjnych.
W przypadku, gdy rozwiązanie spółki wynika
z innej przyczyny niż upadłość, wówczas
zarząd rejestruje jej rozwiązanie w rejestrze
handlowym, co jest ogłaszane trzykrotnie
w odstępach nie przekraczających jednego
tygodnia. Wierzyciele spółki zostają wezwani
do składania wniosków i przedstawiania
posiadanych przez nich dokumentów
w okresie jednego roku.
Likwidacja
Z wyjątkiem przypadku fuzji z inną spółką,
przekształcenia w spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością lub zbycia na rzecz
podmiotu prawa publicznego, rozwiązana
spółka może rozpocząć likwidację.
W przypadku, gdy nie zostali powołani
likwidatorzy na mocy aktu założycielskiego lub
uchwały walnego zgromadzenia, likwidację
przeprowadza zarząd. Zarząd dokonuje
rejestracji nazwisk likwidatorów w rejestrze
handlowym, które ogłaszane są trzykrotnie
w odstępach czasu, nie przekraczających
jednego tygodnia. Wierzyciele spółki
zostają wezwani do składania wniosków
i zawiadamiania o przysługujących im
wierzytelnościach w okresie jednego roku.
umów. W związku powyższym, biuro
łącznikowe nie może np. wystawiać faktur
handlowych lub faktur pro forma. Wszelkie
wydatki ponoszone przez biuro łącznikowe
w związku prowadzeniem biura (w tym
wynagrodzenia) powinny być pokrywane
ze środków w walucie obcej, przesyłanych
przez spółkę-matkę. Zgodnie z aktualnymi
przepisami, niezależnie od narodowości,
wynagrodzenia wypłacane pracownikom
biura łącznikowego są zwolnione z tureckiego
podatku dochodowego tak długo, jak długo
płatności z tego tytułu pochodzą ze źródeł
zagranicznych.
Zgodnie z ostatnimi zmianami, zawartymi
w Komunikacie dotyczącym Ustawy
o bezpośrednich inwestycjach zagranicznych,
po złożeniu pierwszego wniosku ww. biura
otrzymują zezwolenie maksymalnie na okres
3 lat.
4.5 Pozostałe formy
prowadzenia działalności
w Turcji
Oddział
Biura łącznikowe / Przedstawicielstwa
Biuro łącznikowe (liason office) można
utworzyć w Turcji za zgodą Departamentu ds.
Systemu Zachęt Inwestycyjnych i Inwestycji
Zagranicznych Ministerstwa Gospodarki.
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi
regulacjami, biuro łącznikowe nie ma prawa
prowadzić żadnej działalności handlowej.
Innymi słowy, biuro łącznikowe nie może
zostać upoważnione do prowadzenia
działalności biznesowej ani do zawierania
Oddział jest reprezentowany przez
przedstawiciela na podstawie
pełnomocnictwa udzielonego przez spółkęmatkę. Informujemy, iż w przypadku, gdy
przedstawiciel oddziału jest cudzoziemcem,
osoba ta musi posiadać ważne zezwolenie na
pobyt w Turcji.
Oddział nie posiada osobnej umowy spółki,
zaś odnośnie przedmiotu działalności oddziału
tureckiego mają zastosowanie postanowienia
umowy spółki-matki. W związku z powyższym
oddział turecki nie posiada osobnej
osobowości prawnej. Na etapie operacyjnym
Oficjalna procedura likwidacyjna, prowadzona
przed organami lokalnymi, trwa około 12-18
miesięcy, i w tym okresie należy spełnić
wszystkie wymogi fiskalne.
Rozdział 4
prowadzenie oddziału może być bardziej
zbiurokratyzowane, ponieważ zmiana lub
umocowanie przedstawiciela oddziału,
podwyższenie kapitału itd. wymaga decyzji
spółki-matki. Innymi słowy, oddział nie będzie
miał osobnego zgromadzenia wspólników/
akcjonariuszy, podejmującego uchwały
w sprawie działalności spółki, gdyż takie
uchwały powinny być podejmowane przez
zarząd spółki-matki tureckiego oddziału.
Oddziały podlegają oficjalnej procedurze
likwidacyjnej, trwającej co najmniej 12
miesięcy. Ponadto należy spełnić także
wymogi podatkowe i księgowe, przewidziane
przepisami prawa tureckiego. W kwestii
oddział obowiązują takie same stawki jak
spółkę zależną.
4.6. Ogólne wymogi
dotyczące spółek akcyjnych
i spółek z ograniczoną
Spółka jednoosobowa
Spółki kapitałowe, takie jak spółki akcyjne
i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
mogą być zakładane przez jednego
udziałowca/akcjonariusza. Ponadto ww. spółki,
które już zostały utworzone, mają możliwość
zmniejszenia obecnej liczby udziałowców/
akcjonariuszy do tylko jednego udziałowca/
akcjonariusza.
Moment utworzenia spółki
Moment podpisania umowy spółki/aktu
założycielskiego przez założycieli spółki
przed notariuszem uznaje się za moment
jej utworzenia. Spółka nabywa osobowość
prawną z chwilą rejestracji w rejestrze
handlowym.
Oświadczenie założycieli
W czasie zakładania spółki kapitałowej, takiej
jak A.Ş. or Ltd., założyciele zobowiązani są
do przygotowania i podpisania oświadczenia,
zgodnego z zasadami uczciwości, o treści
określonej w przepisach tureckiego Kodeksu
handlowego.
Turecki Rejestr Handlu i Spółek oraz firmy
spółek
Rejestry handlowe zostaną scentralizowane,
zaś Ministerstwo Przemysłu i Handlu oraz
Tureckie Stowarzyszenie Izb i Wymiany
Handlowej (Turkish Union of Chambers
and Commodity Exchange) utworzą bazę
danych rejestrów handlowych, która będzie
wykorzystywana jako bank informacji
elektronicznych.
Ponadto, zgodnie z tureckim Kodeksem
handlowym, rząd i odpowiednia izba handlowa
będą ponosić solidarną odpowiedzialność
z tytułu błędów w rejestrach handlowych oraz
odszkodowań z nich wynikających.
Istnieje także zmiana dotycząca wniosku do
urzędu skarbowego w sprawie rozpoczęcia
pracy w trakcie procedur założycielskich.
na urzędników rejestrów handlowych
zostanie nałożony obowiązek przesyłania kopii
dokumentów aplikacyjnych do właściwego
urzędu skarbowego dla podatników podatku
dochodowego od osób prawnych. W związku
z powyższym, obowiązek zawiadomienia
urzędu skarbowego o rozpoczęciu pracy
zostanie uznany za wykonany.
Firmy spółek będą chronione tak samo,
jak nazwy na podstawie Ustawy o prawie
autorskim, np. prawa własności przemysłowej.
Strony internetowe
Zakaz zadłużenia wobec spółki
Grupy spółek
pojęcie „grupy korporacyjnej” wprowadzone
jest po raz pierwszy. Spółki znajdujące się
pod wspólną kontrolą uznaje się za spółki
należące do grupy korporacyjnej. Kontrola
zdefiniowana jest jako udziały większościowe
lub większość praw do głosowania. Także
zdolność do wpływania na kwestie zarządzania
oraz dwustronne umowy w sprawie kontroli
stanowią uprawnienia kontrolne.
Zadłużenie udziałowców jest możliwe
pod warunkiem, iż nie posiadają oni
wymagalnych długów, wynikających z objęcia
kapitału, zaś łączna kwota zysku spółki
wraz z wolnymi rezerwami musi być na
poziomie wystarczającym do pokrycia strat
z poprzedniego roku.
Spółka-matka nie może wykorzystywać
swojej dominacji w sposób powodujący
szkody w spółce powiązanej. W innym
przypadku udziałowcy spółki powiązanej mogą
wnosić roszczenia i żądać od spółki-matki
odszkodowania z tytułu powstałych skód
i strat. W przypadku powstania takich strat
po stronie spółki powiązanej, straty te zostaną
pokryte przez spółkę-matkę do 1 lipca 2014
roku.
Walne zgromadzenie akcjonariuszy
Wykluczenie akcjonariuszy
Walne zgromadzenie może być zwoływane
z wykorzystaniem technologii on-line zgodnie
W przypadku, gdy spółka-matka pośrednio lub
bezpośrednio posiada co najmniej 90% akcji
W określonych warunkach udziałowcy mogą
być zadłużeni wobec spółki.
Spółki kapitałowe, podlegające niezależnym
procedurom audytu, będą miały obowiązek
utworzenia strony internetowej w okresie
3 miesięcy od ich rejestracji w rejestrze
handlowym oraz obowiązek zarezerwowania
części takiej strony dla celów publikacji
ogłoszeń wymaganych przepisami prawa.
z tureckim Kodeksem handlowym. Procedury
dotyczące walnego zgromadzenia on-line
określone są w przepisach prawa. Komunikat
w sprawie walnych zgromadzeń on-line
akcjonariuszy spółek akcyjnych opublikowany
jest w dzienniku urzędowym z dnia 28 sierpnia
2012 roku. Zgodnie z ww. Komunikatem,
walne zgromadzenia spółek akcyjnych mogą
się odbywać on-line.
Rozdział 4
i praw do głosowania w spółce kapitałowej,
zaś mniejszość:
• uniemożliwia prowadzenie działalności przez
spółkę, lub
• działa lub zachowuje się niezgodnie
z zasadami dobrej wiary i uczciwości, lub
• powoduje w wyraźny sposób problemy
w spółce, lub
• działa lub zachowuje się w sposób
nierozważny i nieostrożny,
spółki-matki. Wymóg powoływania audytora
obowiązuje od stycznia 2013 roku, po
wprowadzeniu nowego tureckiego Kodeksu
handlowego.
Wymóg dotyczący niezależnego badania
sprawozdań finansowych zgodnie
z nowym Kodeksem handlowym
Zgodnie z nowym tureckim Kodeksem
handlowym, spółki, określone poniżej,
wymagają niezależnego badania sprawozdań
finansowych od 2013 roku:
wówczas spółka-matka może dokonać
zakupu i przejęcia akcji posiadanych przez
akcjonariuszy mniejszościowych (squeeze
out).
aktywa łącznie: minimum 150 milionów TRY,
Niezależny audytor
Jeżeli spółki przekroczą powyższe limity
w odniesieniu do dwóch kryteriów spośród
trzech w dwóch kolejnych okresach
obrachunkowych, wówczas podlegają one
procedurze niezależnego badania sprawozdań
finansowych. Spółki podlegające ww. badaniu
zostają wyłączone z procedury niezależnego
badania w kolejnym okresie jedynie wówczas,
gdy osiągną wynik o co najmniej dwadzieścia
procent niższy niż limity, określone
w odniesieniu do co najmniej dwóch spośród
ww. kryteriów.
Zgodnie z tureckim Kodeksem handlowym
spółki nie są zobowiązane do posiadania
wewnętrznego audytora jako organu
ustawowego. Spółki podlegające procedurom
niezależnego audytu określone są przez
Radę Ministrów. Niezależny audyt obejmuje
kontrolę, czy spółka przestrzega tureckich
Standardów Rachunkowości, a także
przepisów prawa oraz postanowień aktu
założycielskiego, dotyczących sprawozdań
finansowych. Sprawozdania finansowe oraz
raport roczny z działalności, przygotowywany
przez Zarząd, które podlegają procedurze
audytu, lecz nie zostały zbadane, uznaje się za
nieistniejące. Audytor powoływany jest przez
walne zgromadzenie spółki, zaś audytor grupy
powoływany jest przez walne zgromadzenie
sprzedaż netto: minimum 200 milionów TRY,
liczba pracowników: minimum 500.
Spółki prowadzące działalność w określonych
obszarach, wyszczególnione na listach
załączonych do decyzji, także podlegają
procedurze niezależnego badania
sprawozdań finansowych bez względu
na ogólne kryterium, o którym mowa
powyżej. Na załączonych listach znajdują się
firmy prowadzące działalność na rynkach
regulowanych takich jak rynek energetyczny,
rynek energii elektrycznej, rynek paliw, rynek
ubezpieczeń, Komisja Nadzoru Rynków
Kapitałowych (CMB), Komisja Regulacji
i Nadzoru Bankowego (BRSA) itd.
Nowy Kodeks handlowy stanowi, iż
procedury badania sprawozdań finansowych
będą przeprowadzane zgodnie z tureckimi
Standardami Rachunkowości, zgodnymi
z Międzynarodowymi Standardami
Sprawozdawczości Finansowej. Obecnie,
wraz z rozwojem międzynarodowego
rynku finansowego oraz rosnącą liczbą
międzynarodowych relacji gospodarczych,
korporacje bardziej potrzebują
transparentnych i przejrzystych raportów
z badania sprawozdań finansowych
i dlatego też uchwalono obowiązek
przeprowadzania niezależnego badania,
by zaspokoić potrzeby w tym zakresie.
Rozdział 5
Opodatkowanie osób prawnych
Nowa Ustawa nr 5520 o podatku
dochodowym od osób prawnych została
uchwalona 21 czerwca 2006 roku. W związku
z powyższym poprzednia Ustawa nr
5422 o podatku dochodowym od osób
prawnych z dnia 3 czerwca 1949 roku wraz
z załącznikami i zmianami została uchylona.
Nowa Ustawa o podatku dochodowym od
osób prawnych wprowadziła pewne istotne
zmiany w bieżących regulacjach i wprowadziła
do ustawodawstwa podatkowego określone
nowe pojęcia. Po wprowadzeniu nowej
Ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych tureckie ustawodawstwo obejmuje
bardziej jasne, obiektywne i zharmonizowane
przepisy dotyczące „cienkiej kapitalizacji”
i „cen transferowych”, zgodne z doktryną
międzynarodową. Ponadto Ustawa nr 5520
o podatku dochodowym od osób prawnych
wprowadziła do tureckich przepisów
podatkowych pewne nowe pojęcia takie jak
„kontrolowana spółka zagraniczna” czy „raje
podatkowe“.
5.1 Opodatkowanie dochodu
osób prawnych
Spółki podlegające opodatkowaniu
Dochód następujących podmiotów podlega
opodatkowaniu na mocy Ustawy nr 5520
z dnia 21 czerwca 2006 roku:
(i) spółki posiadające kapitał zakładowy/
akcyjny: spółki akcyjne, spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością oraz spółki typu limited
companies with shares, utworzone zgodnie
z tureckim Kodeksem handlowym, a także
podobne spółki zagraniczne. Grupa ta
obejmuje także fundusze podlegające
regulacjom i nadzorowane przez Komisję
Nadzoru Rynków Kapitałowych (Capital
Markets Board) oraz podobne fundusze
zagraniczne.
(ii) przedsiębiorstwa kooperacyjne:
spółdzielnie utworzone zgodnie z Ustawą
nr 1163 o spółdzielniach lub spółdzielnie
utworzone na mocy jej przepisów
specjalnych, a także podobne spółdzielnie
zagraniczne;
(iii) przedsiębiorstwa państwowe: organizacje
handlowe, przemysłowe i rolnicze, nie
należące do grupy (i) oraz (ii) powyżej,
prowadzące stałą działalność gospodarczą,
które stanowią własność lub są
podmiotami powiązanymi z centralnymi
i lokalnymi organami administracyjnymi,
okręgami miejskimi, a także pozostałe
organizacje publiczne,
(iv) organizacje handlowe, przemysłowe
i rolnicze, nie należące do grupy (i) oraz
(ii) powyżej, które stanowią własność lub
są podmiotami powiązanymi z innymi
państwami, zagranicznymi organami
administracyjnymi i organizacjami, są
także uznawane jako przedsiębiorstwa
państwowe;
(vi) Spółki joint venture: są to spółki
tworzone przez podmioty podlegające
opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób prawnych oraz osoby fizyczne
w celu świadczenia pracy dla celów
podziału zysku w oparciu o zasadę
wspólnej odpowiedzialności. W spółkach
joint venture rodzaj odpowiedzialności
z tytułu podatku dochodowego od osób
prawnych wybierają wspólnicy, dlatego też
spółki te są uznawane jako spółki osobowe
(np. wspólnicy posiadają zobowiązania
podatkowe), chyba że wspólnicy
postanowią, iż spółka joint venture będzie
traktowana jako spółka kapitałowa dla
celów podatku dochodowego od osób
prawnych.
Zakres terytorialny
Podatnicy, których siedziba rejestrowa lub
ośrodki prowadzenia działalności znajdują się
w Turcji, podlegają opodatkowaniu z tytułu
ich światowego dochodu. W przypadku,
gdy zarówno siedziba rejestrowa, jak
i ośrodki prowadzenia działalności znajdują
się poza Turcją, wówczas spółka zostaje
zakwalifikowana jako nierezydent i podlega
opodatkowaniu wyłącznie w odniesieniu
do dochodu uzyskanego w Turcji. Siedziba
rejestrowa wskazana jest w umowie spółki/
akcie założycielskim, zaś ośrodek prowadzenia
działalności to miejsce, w którym prowadzona
jest główna działalność biznesowa.
Dochód podlegający opodatkowaniu
jest zdefiniowany jako różnica pomiędzy
wartością netto na koniec roku a wartością
netto na koniec poprzedniego roku,
z pewnymi korektami głównie w celu
wyeliminowania dóbr inwestycyjnych
oraz w celu uwzględnienia specjalnych
ustawowych ulg, a także przypadków,
(v) podmioty gospodarcze, których
właścicielami są fundacje i stowarzyszenia:
organizacje handlowe, przemysłowe
i rolnicze, nie należące do grupy (i) oraz (ii)
powyżej, prowadzące stałą działalność
gospodarczą, które stanowią własność lub
są podmiotami powiązanymi z fundacjami
lub stowarzyszeniami i podobne
przedsiębiorstwami zagranicznymi
są podmiotami gospodarczymi,
prowadzonymi przez fundacje
i stowarzyszenia. Związki uznaje się jako
stowarzyszenia, zaś kongregacje – jako
fundacje.
Podatkiem dochodowym objęte są
przedsiębiorstwa państwowe i podmioty
gospodarcze, prowadzone przez fundacje
i stowarzyszenia, bez względu na to czy
posiadają a) osobowość prawną, b) niezależne
systemy księgowe, c) kapitał akcyjny lub
d) własne siedziby, a także bez względu na to,
czy zostały utworzone w celu przynoszenia
zysku.
Rozdział 5
w których odliczenia są niemożliwe. Spółki
tureckie mają obowiązek obliczania dochodu
podlegającego opodatkowaniu, poczynając
od dochodu bilansowego, określonego
w ich sprawozdaniach rocznych (tak zwany
commercial balance sheet), a następnie
dokonując korekt wymaganych przepisami
prawa podatkowego. Dodaje się koszty
nie będące kosztami uzyskania przychodu
i odlicza dochód zwolniony od podatku i straty
przenoszone na następny okres.
W porównaniu z przepisami podatkowymi,
przy przygotowywaniu sprawozdań
finansowych tureckie prawo handlowe
zezwala na większą swobodę w wycenie
aktywów oraz przy obliczaniu rozliczeń
międzyokresowych, rezerw i zobowiązań.
Od dnia 1 stycznia 2004 roku dopuszczono
możliwość księgowania inflacyjnego
przy określaniu zysków podlegających
opodatkowaniu, jeżeli (i) skumulowany
wskaźnik inflacji w okresie ostatnich 3 lat
(włącznie z rokiem bieżącym) wynosi więcej
niż 100 %, zaś (ii) wskaźnik inflacji w bieżącym
roku przekracza 10%. Księgowanie
inflacyjne dla celów podatkowych oparte
jest na zasadach mniej więcej zgodnych
ze standardami rachunkowości MSR 29,
zgodnie z którymi, zasadniczo, pozycje
niepieniężne (takie jak zapasy, środki
trwałe, kapitał wpłacony itd.) podlegają
korektom inflacyjnym. Zysk lub strata
pieniężna, spowodowana księgowaniem
inflacyjnym, jest szacowana jako dochód
podlegający opodatkowaniu. Z drugiej strony,
ponieważ ww. warunki nie zostały spełnione
w odniesieniu do roku 2005 i kolejnych lat,
księgowanie inflacyjne znalazło zastosowanie
jedynie w odniesieniu do roku 2004.
Ponadto, po wprowadzeniu księgowania
inflacyjnego, z dniem 1 stycznia 2004 została
zniesiona możliwość przeszacowania
aktywów trwałych i korzystania z metody
LIFO jako metody wyceny zapasów.
5.2 Dopuszczalne odliczenia
Dochód netto z działalności gospodarczej
określa się odliczając wydatki związane
z prowadzeniem działalności od osiągniętego
dochodu brutto. Przede wszystkim, zgodnie
z przepisami prawa podatkowego, wszystkie
ogólne wydatki ponoszone w celu uzyskania
i utrzymania dochodu handlowego są
odliczane od podatku. Następnie, przepisy
prawa wyszczególniają wszystkie pozostałe
wydatki odliczane od podatku. Osobno
podane są także koszty nie będące kosztami
uzyskania przychodu.
• opłaty na rzecz spółek tureckich z tytułu
zarządzania, ponoszone przez spółkęmatkę lub spółkę siostrzaną, są odliczane
od podatku o ile są zgodne z tureckimi
przepisami dotyczącymi cen transferowych
(szczegółowe informacje zawarte są
w rozdziale 7);
• podatki nakładane na towary, takie jak
podatki od nieruchomości, opłata skarbowa,
opłaty rejestracyjne i opłaty miejskie,
podlegają odliczeniu;
• płatności z tytułu honorariów autorskich
związanych z korzystaniem z patentów, praw
autorskich, know-how i znaków towarowych
podlegają odliczeniu;
• określona rezerwa na złe długi jest
dopuszczalna w przypadku:
(a) sporu w przedmiocie wierzytelności,
który jest badany przez sądy, lub
(c) prawo bankowe i przepisy wykonawcze
przewidują specjalne wymogi, dotyczące
rezerw z tytułu kredytów zagrożonych.
• wydatki ponoszone na cele reprezentacyjne
są odliczane pod warunkiem, iż są one
potwierdzone przy pomocy rachunków
określających cel, na jaki zostały one
poniesione, oraz nazwiska gości;
• koszty podróży (w tym koszty utrzymania
i zakwaterowania) są odliczane, jeżeli zostały
poniesione w celach biznesowych, zaś
ich wysokość jest uzasadniona mając na
względzie wagę podejmowanych działań.
Zgodnie z ustawą budżetową każdego
roku ustalane są diety dla pracowników
państwowych na każdym poziomie
• darowizny na rzecz urzędów państwowych,
ośrodków miejskich, wsi, stowarzyszeń
kierujących się interesem publicznym oraz
fundacji utworzonych na mocy Kodeksu
cywilnego, posiadających status jednostek
zwolnionych od podatku, przyznany
przez rząd, a także na rzecz organizacji
prowadzących działalność badawczorozwojową są odliczane do wysokości 5%
dochodu podlegającego opodatkowaniu
w danym roku;
• wszystkie wydatki na cele budowlane,
przeznaczone na budowę szkół, ośrodków
zdrowia, internatów, przedszkoli, domów
opieki, ośrodków rehabilitacyjnych,
stanowiące darowizny na rzecz jednostek,
o których mowa powyżej, oraz wszelkiego
rodzaju darowizny i prezenty na ich rzecz dla
ww. celów budowlanych lub przeznaczone
na kontynuację działalności w istniejących
pomieszczeniach;
(b) wierzytelności różnych, które nie zostały
zapłacone po otrzymaniu formalnego
wezwania do zapłaty w formie notarialnej
lub pisemnej; ponadto
zaszeregowania. Płatności dokonywane
przez pracodawcę na rzecz pracownika
w wysokości przekraczającej kwotę
wypłacaną pracownikom państwowym,
których wynagrodzenia są na tym samym
poziomie, opodatkowane są tak samo jak
wynagrodzenie. Jednakże, w przypadku,
gdy pracodawca ponosi faktyczne koszty
utrzymania i zakwaterowania na podstawie
rachunków wystawianych przez osoby
trzecie, wówczas takie płatności są
nieopodatkowane.
Rozdział 5
• łączna kwota darowizny w gotówce lub
darowizny rzeczowej, otrzymanej za
pośrednictwem premiera rządu z tytułu
katastrof naturalnych, objętych środkami
pomocowymi Rady Ministrów;
• łączna kwota wydatków sponsorskich
z tytułu sportów amatorskich, określonych
we właściwych przepisach prawa, oraz 50%
wydatków sponsorskich z tytułu sportów
profesjonalnych;
• wynagrodzenia pracowników oraz płatności
na rzecz prezesa, członków zarządu
i audytorów podlegają odliczeniu. Płatności
mogą być dokonywane w formie dodatków,
opłat, premii oraz bonusów. Płatności
w naturze są także odliczane od podatku, ale
uznaje się je za wynagrodzenie i jako takie
podlegają opodatkowaniu.
• koszty odsetek – jako koszt bezpośredni lub
jako odpis amortyzacyjny;
• nieudokumentowane wydatki do wysokości
0,5% dochodu brutto, ponoszone w walucie
obcej, związane z usługami eksportowymi,
budowlanymi i konserwacyjnymi,
świadczonymi poza obszarem Turcji, oraz
transportem międzynarodowym;
• opłaty uiszczane na rzecz Stowarzyszenie
Pracodawców podlegają odliczeniu
z zastrzeżeniem, iż miesięczne opłaty nie
powinny przekroczyć łącznej dziennej
wypłaty wynagrodzeń;
• strata poniesiona w dowolnym roku
obrotowym może zostać przeniesiona na
kolejny okres przez 5 lat na poczet przyszłych
zysków dla celów podatku dochodowego
od osób prawnych. Nie można rozliczyć
takiej straty z dochodami uzyskanymi przed
rokiem poniesienia straty.
• poza zwykłym odliczeniem wydatków na
cele badawczo-rozwojowe, 100% takich
wydatków poniesionych na zasadne
projekty może stanowić kwotę odliczaną
od zysków podlegających opodatkowaniu,
z zastrzeżeniem określonych warunków.
Kwota, która nie jest odliczana w danym
okresie z powodu braku wystarczającego
zysku do opodatkowania, może zostać
przeniesiona na kolejne okresy rozliczeniowe
pod warunkiem, że ma zastosowanie
Ustawa nr 5746 w sprawie działalności
badawczo-rozwojowej.
5.3 Brak możliwości odliczeń
Ukryty podział zysku poprzez
zastosowanie cen transferowych
W przypadku, gdy podatnik zawiera
transakcję sprzedaży lub kupna towarów
i usług z powiązanymi stronami, zaś ceny nie
są ustalone na zasadach rynkowych (arm’s
length), wówczas zyski z tego tytułu uznaje
się za dystrybuowane w sposób ukryty
poprzez zastosowanie cen transferowych.
Taki ukryty podział zysku z zastosowaniem
cen transferowych nie podlega odliczeniu
dla celów podatku dochodowego od osób
prawnych (szczegółowe informacje zawarte
są w rozdziale 7).
Rezerwy przewidziane przepisami prawa
Żadne rezerwy (w tym żadne rezerwy
wyliczane zgodnie z tureckim Kodeksem
handlowym, prawem bankowym
i specjalnymi przepisami prawa, dotyczącymi
korporacji, lub zgodnie z umowami spółek/
aktami założycielskimi) nie podlegają
odliczeniu.
Alokacja kosztów
• kwoty związane z generowaniem
i kontynuacją dochodu w Turcji,
przeznaczone zgodnie z zasadami
alokacji kosztów z zastosowaniem zasad
rynkowych, oraz
• koszty podróży, ponoszone przez
umocowane osoby, oddelegowane z innych
krajów w związku z badaniem sprawozdań
finansowych i nadzorem oddziału w Turcji.
Płytka kapitalizacja
Odsetki, straty z tytułu różnic kursowych oraz
inne podobne wydatki związane z pożyczkami,
Ustawa o podatku dochodowym od osób
prawnych wprowadza w tym względzie
określony wskaźnik zadłużenia do kapitału
własnego w wysokości 3:1. W przypadku,
gdy pożyczka zaciągnięta bezpośrednio
lub pośrednio od udziałowców lub osób
powiązanych z udziałowcami przekracza
trzykrotnie kapitał własny w spółce
w dowolnym czasie w trakcie danego roku,
wówczas kwota zadłużenia, przewyższająca
ww. wartość, będzie uznawana jako płytka
kapitalizacja.
Jeżeli udziałowiec (lub strona powiązana),
udzielający(a) pożyczki, zostaje
zakwalifikowana jako bank lub instytucja
finansowa, prowadząca działalność zgodnie
z przedmiotem jej działalności, wówczas
50% pożyczonych od niej środków zostanie
uwzględniona przy obliczaniu wskaźnika
zadłużenia do kapitału własnego – stąd
dopuszczalny wskaźnik zadłużenia do kapitału
własnego zostanie zwiększony do 6:1.
Jednakże, środki pożyczone od towarzystw
kredytowych wewnątrz grupy, finansujących
jedynie określone spółki należące do grupy,
nie mogą być uwzględniane w wysokości
50% przy obliczaniu wskaźnika zadłużenia do
kapitału własnego.
Odsetki, prowizje itd. płatne na rzecz spółkimatki lub oddziałów poza obszarem Turcji
z tytułu kupna i sprzedaży prowadzonej
w imieniu spółki będącej nierezydentem
w Turcji, a także kwoty przeznaczone na
pokrycie kosztów i strat spółki-matki oraz
jej oddziałów poza terytorium Turcji nie są
odliczane, z następującymi wyjątkami:
udzielonymi przez osoby powiązane, stanowią
koszty, które nie są odliczane od podatku
prawnych.
Rozdział 5
Pożyczki, o których mowa poniżej (między
innymi), nie będą kwalifikowane jako płytka
kapitalizacja thin capital:
• pożyczki udzielone przez osoby trzecie
w zamian za gwarancje niepieniężne ze
strony udziałowców lub osób powiązanych
z udziałowcami,
• pożyczki udzielone na rzecz spółek
zależnych, udziałowców lub osób
powiązanych przez banki oraz instytucje
finansowe lub na giełdach papierów
wartościowych, które są przekazywane
w całości lub części na rzecz spółki na takich
samych warunkach.
Z wyłączeniem różnic kursowych, odsetki
zapłacone lub obliczone oraz inne podobne
wydatki powyżej kwoty cienkiego kapitału
(powyżej wskaźnika zadłużenia do
kapitałów własnych, wynoszącego 3:1)
są uznawane jako dywidenda dzielona
pomiędzy udziałowców w ostatnim dniu
okresu rozrachunkowego, w którym zostaną
spełnione warunki dotyczące cienkiego
kapitału.
Restrykcje dotyczące kosztów
finansowych
Z dniem 1 stycznia 2013 roku określony
procent kosztów finansowych (tj. odsetek,
prowizji), ponoszonych z tytułu pożyczek
zaciągniętych ze źródeł zewnętrznych,
przewyższających kapitał własny spółki
tureckiej, można uznać jako kwotę nie
podlegającą odliczeniu. Rada Ministrów
upoważniona jest do ustalenia wartości
procentowej do 10% oraz do ponownego
ustalenia wskaźników dla poszczególnych
sektorów. Zasada ta nie dotyczy instytucji
kredytowych i finansowych, a także spółek
prowadzących działalność leasingową,
faktoringową i finansową.
5.4 Wyłączenia z dochodu
Dywidendy – zwolnienie zysków z tytułu
udziałów w podmiotach krajowych
Dywidendy otrzymane przez spółkę turecką
od podatnika, będącego rezydentem
i płacącego podatek dochodowy od osób
prawnych, nie są opodatkowane po ich
otrzymaniu przez taką spółkę. Zwolnienie
to dotyczy także spółek będących
nierezydentami w takim zakresie, w jakim
dywidendy są przyznawane stałej placówce
tureckiej lub oddziałowi tureckiemu.
Dywidendy otrzymywane przez spółki z tytułu
udziałów założycielskich, dających prawo
uczestniczenia w zysku innej spółki będącej
rezydentem, lub otrzymywane z tytułu
umorzenia udziałów są zwolnione od podatku
dochodowego od osób prawnych. Zwolnienie
to nie dotyczy zysków kapitałowych.
Dywidendy – zwolnienie zysków
z tytułu udziałów/akcji w podmiotach
zagranicznych
Dywidendy otrzymywane z tytułu udziałów/
akcji w podmiotach poza obszarem Turcji
Zwolnienie zysków kapitałowych z tytułu
sprzedaży udziałów/akcji w spółkach
zagranicznych /spółce zależnej
Zyski kapitałowe, osiągane przez spółkę
akcyjną będącą rezydentem z tytułu sprzedaży
udziałów/akcji w podmiotach/ spółkach
zależnych, których siedziby rejestrowe
i ośrodki prowadzenia działalności znajdują
się poza terytorium Turcji (np. udziałów
w zagranicznych spółkach zależnych) są
zwolnione z podatku dochodowego od
osób prawnych w przypadku, gdy zostaną
spełnione łącznie następujące wymogi:
• przynajmniej 75% łącznych aktywów
spółki tureckiej (poza ekwiwalentami
gotówkowymi) powinno składać się
z udziałów/akcji w zagranicznych spółkach
zależnych, posiadanych – nieprzerwanie przez co najmniej 1 rok od daty osiągnięcia
zysku,
• turecka spółka akcyjna musi posiadać
przynajmniej 10% udziałów/akcji w takich
zagranicznych spółkach zależnych,
• zagraniczna spółka zależna musi mieć formę
spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością,
• udziały/akcje w zagranicznej spółce zależnej
muszą znajdować się w posiadaniu spółki
akcyjnej będącej rezydentem przez okres co
najmniej dwóch pełnych lat.
Zwolnienie zysków osiągniętych poprzez
zagraniczną placówkę i za pośrednictwem
przedstawiciela prawnego
Zyski osiągnięte przez spółki poprzez
zagraniczne placówki lub za pośrednictwem
przedstawiciela prawnego za granicą są
osób prawnych po spełnieniu określonych
warunków. Warunki te są m.in. następujące:
(i) zyski powinny być obciążone podatkiem
w wysokości co najmniej 15% zgodnie
z przepisami podatkowymi, obowiązującymi
we właściwych krajach, (ii) zyski winny być
przetransferowane do Turcji do dnia złożenia
deklaracji podatkowej przez osobę prawną
za rok obrotowy, w którym dany zysk został
osiągnięty.
są zwolnione od podatku dochodowego od
osób prawnych po spełnieniu określonych
warunków. Warunki te są m.in. następujące:
(i) wysokość udziału nie może być niższa
niż 10%, (ii) udziały/akcje należy posiadać
co najmniej przez okres 1 roku, (iii)
obciążenie podatkowe za granicą wynosi
przynajmniej 15%, (iv) zysk winien być
przetransferowany do Turcji do dnia złożenia
deklaracji podatkowej przez osobę prawną
za rok obrotowy, w którym dany zysk został
osiągnięty. Zyski kapitałowe z tytułu zbycia
udziałów/akcji w spółkach zagranicznych nie
są objęte przedmiotowym zwolnieniem. Na
tych samych warunkach zwolnienie, o którym
mowa powyżej, można także stosować
w odniesieniu do zysków osiąganych przez
zagraniczne oddziały.
Rozdział 5
Zwolnienie dotyczące eksportu
Zyski osiągane przez spółki będące
nierezydentami, które mają placówki lub
stałego przedstawiciela w Turcji, który
wysyła towary zakupione w Turcji w ramach
eksportu, nie dokonując ich sprzedaży
w Turcji, nie stanowią zysków podlegających
opodatkowaniu, związanych z posiadaniem
placówki lub stałego przedstawiciela.
Dochód zwolniony od podatku
Następujące rodzaje dochodu są zwolnione
od podatku dochodowego od osób prawnych:
(a) nadwyżka kursów papierów
wartościowych nowej emisji (agio),
stanowiąca różnicę pomiędzy wartością
nominalną a kursem sprzedaży akcji
emitowanych przez spółki akcyjne, jest
zwolniona z podatku dochodowego od osób
prawnych;
(b) dochód uzyskiwany za granicą z tytułu
świadczenia usług budowlanych,
naprawczych, konserwacyjnych
i technicznych jest zwolniony od podatku
dochodowego od osób prawnych;
(c) dochód z tytułu zarządzania portfelem
papierów wartościowych przez fundusze
inwestycyjne oraz spółki, zyski funduszy
inwestycyjnych i spółek prowadzących
działalność na rynku nieruchomości
oraz funduszy inwestycyjnych i spółek,
prowadzących działalność w dziedzinie
venture capital, a także funduszy
emerytalnych oraz funduszy finansujących
mieszkalnictwo i funduszy majątkowych,
a także zyski z tytułu zarządzania portfelem
papierów wartościowych, osiągane przez
fundusze inwestycyjne lub spółki, których
portfel opiera się na złocie i metalach
szlachetnych, prowadzące działalność
na giełdach utworzonych w Turcji, są
osób prawnych.
Jednakże, dochód ten, z wyjątkiem
dochodów funduszy emerytalnych, będzie
opodatkowany podatkiem dochodowym
u źródła w wysokości 15% bez względu
na to, czy był dystrybuowany na mocy
przepisów nowej Ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych. Radzie
Ministrów przysługuje prawo do obniżenia
ww. podatku dochodowego u źródła do zera
lub do zwiększenia go do 20%, a także prawo
do zróżnicowania stawek w ramach takich
samych limitów według rodzajów funduszy
lub spółek oraz rodzaju i przeznaczenia
aktywów znajdujących się w posiadanych
przez nich portfelach. W związku
z powyższym, na mocy Dekretu Rady
Ministrów nr 2009/14594, stawki podatku
dochodowego u źródła są następujące:
– 0% dla dochodów z tytułu zarządzania
portfelem papierów wartościowych przez
fundusze inwestycyjne i spółki,
– 0% dla zysków osiąganych przez fundusze
finansujące mieszkalnictwo oraz fundusze
majątkowe,
inwestycyjne i spółki, prowadzące
działalność na rynku nieruchomości,
inwestycyjne i spółki, prowadzące
działalność w dziedzinie venture capital,
(e) istnieje także możliwość zastosowania
tzw. wakacji podatkowych (tj. okresu
Ulga inwestycyjna
Ulga inwestycyjna (investment incentive
allowance) stanowi instrument umożliwiający
podatnikom odliczenie od zysków
podlegających opodatkowaniu niektórych
zasadnych wydatków inwestycyjnych.
W przypadku braku zysków podlegających
opodatkowaniu ulga inwestycyjna mogła być
przenoszona na dalsze okresy rozrachunkowe
w celu jej wykorzystania w odniesieniu
(d) 75% zysków kapitałowych z tytułu zbycia
nieruchomości i udziałów/akcji, udziałów/
akcji założycielskich, praw poboru
oraz umorzonych udziałów w innych
spółkach jest zwolnionych od podatku
dochodowego od osób prawnych. Główne
wymogi są następujące: (i) sprzedawane
aktywa winny być posiadane przez okres
co najmniej dwóch lat; (ii) zwolnienie jest
stosowane w roku, w którym nastąpiła
sprzedaż, zaś świadczenie z tytułu
zwolnienia zysku kapitałowego winno być
przechowywane jako rezerwa specjalna
przez okres co najmniej pięciu lat, (iii)
przychód ze sprzedaży winien być pobrany
do końca drugiego roku kalendarzowego
po roku sprzedaży, (iv) kwota objęta
zwolnieniem nie może być przelana na inny
rachunek (poza kapitałem wpłaconym)
lub wypłacona ze spółki w okresie pięciu
lat, zaś spółka nie może ulec likwidacji
w okresie 5 lat;
zwolnienia podatkowego) na mocy
określonych przepisów prawa, dotyczących
działalności biznesowej prowadzonej
w tureckich Strefach Wolnego Handlu (np.
dochód z tytułu działalności produkcyjnej
w Strefach Wolnego Handlu jest
zwolniony z podatku dochodowego od
osób prawnych do czasu wstąpienia przez
Turcję do Unii Europejskiej; zwolnienie to
nie dotyczy wypłacanej dywidendy) oraz
w Strefach Rozwoju Technologicznego;
ponadto istnieje możliwość zastosowania
tzw. wakacji podatkowych w odniesieniu
do zysków osiąganych poprzez
jednostki pływające, zarejestrowane
w tureckim Biurze Rejestrowym Statków
Międzynarodowych. Zyski osiągane
z tytułu świadczenia usług w dziedzinie
edukacji i rehabilitacji są zwolnione od
przez okres 5 lat od rozpoczęcia takiej
działalności po spełnieniu określonych
warunków.
Rozdział 5
do przyszłych zysków podlegających
opodatkowaniu bez żadnych ograniczeń
czasowych.
Z dniem 1 stycznia 2006 roku został uchylony
art. 19 Ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych, dotyczący ulgi inwestycyjnej.
Jednakże, przewiduje sie, iż - w określonych
okolicznościach - przedmiotowa ulga byłaby
nadal stosowana z pewnymi wyjątkami do
końca roku 2008.
Zmiana została wprowadzona w 2010 roku,
zaś spółki mogą nadal korzystać z odroczonych
ulg inwestycyjnych w wysokości 25%
dochodu podlegającego opodatkowaniu na
mocy art. 5 Ustawy nr 6009. Ostatecznie,
w lutym 2012 roku, Trybunał Konstytucyjny
zdecydował o zakończeniu istniejącej
procedury i z chwilą opublikowania decyzji
w dzienniku urzędowym w dniu 18 lutego
2012 roku spółki mogą wykorzystywać pełną
kwotę przysługujących im ulg inwestycyjnych.
5.5 Podatek dochodowy od
osób prawnych
Wyliczenie podatku dochodowego od
osób prawnych
Stawka podatku dochodowego od osób
prawnych wynosi 20%.
Podatek u źródła z tytułu dywidend
W przypadku wypłaty dywidend spółka
zobowiązana jest do potrącenia podatku
u źródła z tytułu dywidendy. Stawka ww.
podatku wynosi 15%. Dywidendy wypłacane
podmiotowi będącemu rezydentem
tureckim (tj. tureckiej spółce holdingowej) lub
tureckiemu oddziałowi spółki zagranicznej
nie są opodatkowane ww. podatkiem.
Podwyższenie kapitału zakładowego/
akcyjnego przez spółkę poprzez wykorzystanie
dochodu zatrzymanego nie byłoby traktowane
jako podział dywidendy, dlatego też podatek
u źródła z tego tytułu nie ma zastosowania.
Podział przyszłego zysku
Zgodnie z nowym tureckim Kodeksem
handlowym, spółki posiadające
osobowość prawną, spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością i spółki akcyjne,
utworzone zgodnie z tureckim Kodeksem
handlowym, mogą wypłacać zysk w trakcie
kwartałów podatkowych.
Aby dokonać podziału przyszłych zysków
w trakcie roku, spółki powinny wykazać zyski
w pierwszym, drugim i trzecim kwartale
podatkowym oraz podjąć stosowną uchwałą
na walnym zgromadzeniu.
W przypadku, gdy przyszły zysk wypłacany
w kwartałach podatkowych, przekracza
ostateczną kwotę wypłacanej dywidendy,
nadwyżka będzie rozliczana z rezerw
utworzonych zgodnie z przepisami prawa,
o ile istnieją. Ponadto, w przypadku, gdy
kwota rezerw nie wystarcza do potrącenia
kwoty dywidendy do podziału, wówczas
ww. nadwyżka zostanie przekazane spółce
przez udziałowców/akcjonariuszy. Spółki
zobowiązane są do potrącenia wypłaconych
przyszłych zysków z zysku na koniec danego
roku przed dokonywaniem wszelkich dalszych
wypłat dywidendy.
Podatek u źródła od zysków osiąganych
przez oddziały
Zaliczka na podatek dochodowy od osób
prawnych
Wszystkie spółki będące rezydentami
i nierezydentami, osiągające dochody
z działalności komercyjnej lub profesjonalnej
i zobowiązane do składania rocznych deklaracji
podatku dochodowego od osób prawnych,
są także zobowiązane do składania deklaracji
dotyczącej zaliczki na podatek dochodowy od
osób prawnych, w wysokości 20% z tytułu
faktycznych zysków kwartalnych.
Zaliczka na podatek dochodowy od osób
prawnych nie obowiązuje w odniesieniu do
wieloletnich robót budowlanych, będących
przedmiotem opodatkowania po ukończeniu
projektu.
Deklaracje podatkowe i płatności podatku
Zwykle koniec roku obrotowego przypada
na dzień 31 grudnia. W przypadku, gdy rok
kalendarzowy jest nieodpowiedni ze względu
na rodzaj prowadzonej działalności, wówczas
istnieje możliwość uzyskania z Ministerstwa
Finansów zgody na alternatywny rok
obrotowy.
Roczne zeznania CIT należy składać w okresie
od 1 do 25 dnia czwartego miesiąca po
zakończeniu roku obrotowego, zaś podatek
dochodowy od osób prawnych jest płatny (po
potrąceniu zaliczek od podatku dochodowego
od osób prawnych i innych dopuszczalnych ulg
podatkowych) do końca miesiąca, w którym
zeznanie podatkowe zostało złożone.
Deklaracja o zaliczkach od podatku
dochodowego od osób prawnych musi
zostać złożona do 14 dnia drugiego miesiąca
następującego po zakończeniu kwartału, zaś
przedmiotowa kwota płatna jest 17 dnia tego
samego miesiąca.
Deklaracja w sprawie podatku dochodowego
u źródła z tytułu dywidend musi zostać
złożona do 23 dnia miesiąca następującego po
Obowiązuje podatek u źródła od zysków
osiąganych przez oddziały spółek będących
nierezydentami przy przekazaniu takich
zysków do siedziby głównej. Stawka ww.
podatku wynosi 15% i jest nakładana na
kwotę po odliczeniu podatku dochodowego
od osób prawnych z tytułu zysku osiągniętego
przez oddział i podlegającego opodatkowaniu.
Przedmiotowa zaliczka płatna w ciągu roku
potrącana jest z kwoty ostatecznego podatku,
wyliczonego w rocznej deklaracji podatkowej.
Ewentualne nadwyżki można potrącić
z pozostałych zobowiązań podatkowych, zaś
w przypadku braku takich zobowiązań – są
one zwracane na podstawie stosownego
wniosku w terminie jednego roku.
Rozdział 5
wypłacie dywidendy na rzecz udziałowców/
akcjonariuszy, zaś przedmiotowa kwota płatna
jest 26 dnia tego samego miesiąca.
Kontrolowane spółki zagraniczne
Zyski spółek zagranicznych, kontrolowanych
przez spółki będące rezydentami
podatkowymi lub osoby posiadające
– pośrednio lub bezpośrednio, osobno
lub łącznie – przynajmniej 50% kapitału,
dywidend lub praw do głosowania są
opodatkowane w Turcji podatkiem
dochodowym od osób prawnych bez
względu na to, czy zyski te zostały wypłacone,
z zastrzeżeniem, iż zostaną łącznie spełnione
poniższe warunki:
• 25% lub więcej przychodu brutto
kontrolowanych spółek zagranicznych musi
stanowić dochód pasywny, taki jak odsetki,
dywidendy, czynsz, opłaty licencyjne, zysk
ze sprzedaży papierów wartościowych itd.,
• kontrolowana spółka zagraniczna powinna
być obciążona podatkiem niższym niż 10%,
płatnym z tytułu dochodu handlowego we
własnym kraju,
• łączny przychód brutto takiej spółki w danym
roku powinien przekroczyć równowartość
w walucie obcej kwoty 100 000 TRY.
Najwyższa wartość posiadana w dowolnym
czasie w danym roku obrotowym powinna
zostać uwzględniona jako „wartość
kontrolna”. Jeśli przedmiotowa spółka
dokonuje podziału dywidendy powyżej
jej zysku, wówczas dywidenda, która
została już opodatkowana w Turcji, nie
jest opodatkowana żadnym dodatkowym
podatkiem dochodowym od osób prawnych
w Turcji. Jednakże, wypłacany zysk, który nie
był uprzednio opodatkowany w Turcji, będzie
opodatkowany podatkiem dochodowym
od osób prawnych. Podatki płatne przez
kontrolowane spółki zagraniczne z tytułu
powiązanych zysków za granicą zostaną
potrącone z podatku dochodowego od osób
prawnych, obliczonego od ww. zysku w Turcji.
Odliczenie podatków płaconych za
granicą
Podatki płacone za granicą od zysków
transferowanych ponownie do Turcji można
zaliczyć w poczet podatku dochodowego od
osób prawnych, lecz tylko w takim zakresie,
w jakim nie przekraczają one podatku
dochodowego z tego tytułu, naliczanego
lokalnie.
Przedawnienia
Zeznanie podatkowe nie może zostać
zakwestionowane lub poddane dodatkowej
ocenie po upływie piątego roku od roku,
w którym powstało zobowiązanie podatkowe.
Okres ten nie może ulec przedłużeniu.
Jednakże, czas trwania postępowań
sądowych lub administracyjnych nie jest
wliczany do ww. pięcioletniego okresu.
Podatki u źródła
Generalnie, w tureckim systemie
podatkowym istnieją następujące rodzaje
podatków u źródła, stosowane wobec osób
prawnych.
Wieloletnie roboty budowlane lub prace
naprawcze
• Płatności na rzecz podmiotów będących
nierezydentami
Następujące płatności na rzecz spółek
będących nierezydentami opodatkowane są
podatkiem u źródła:
• płatności z tytułu postępu robót
budowlanych i prac naprawczych,
trwających dłużej niż jeden rok kalendarzowy
– 3%,
• wynagrodzenie z tytuły świadczenia
profesjonalnych usług – 20%,
• czynsz najmu oraz honoraria autorskie 20%,
• dywidendy i odsetki – 15%,
Szczegółowe informacje na temat stawek
obowiązujących w odniesieniu do płatności na
rzecz nierezydentów zawarte są w Załączniku
nr 4.
• Płatności przekazywane do rajów
podatkowych
Wszystkie rodzaje płatności, dokonywane
na rzecz podmiotów (w tym płatności
przekazywane do ośrodków prowadzenia
działalności spółek-rezydentów w właściwych
krajach), które zostały utworzone lub
prowadzą działalność w krajach, ogłoszonych
przez Radę Ministrów po uwzględnieniu
nieuczciwej konkurencji podatkowej
i wymiany informacji, objęte są podatkiem
u źródła w wysokości 30% do czasu ustalenia
przez Radę Ministrów nowej stawki,
niezależnie od tego, czy:
• dane płatności są przedmiotem
opodatkowania czy też nie,
• podmiot otrzymujący jest podatnikiem
czy nie.
Z drugiej strony Rada Ministrów ma prawo
zmienić wysokość przedmiotowej stawki
w ramach określonych limitów, a także
może skorzystać ze swoich umocowań
w odniesieniu do każdego rodzaju płatności
lub każdego rodzaju działalności i branż
osobno.
Płatności z tytułu postępu robót budowlanych
i prac naprawczych, trwających dłużej niż
jeden rok, są opodatkowane podatkiem
u źródła w wysokości 3%. Ww. roboty
budowlane są opodatkowane po ukończeniu
projektu, zaś kwota podatków u źródła
od płatności z tytułu postępu takich prac
odliczana jest od kwoty podatku należnego na
koniec budowy.
• przychody ze sprzedaży praw autorskich,
patentów, znaków towarowych itd. – 20%.
Rozdział 5
Podatek u źródła nie ma zastosowania
w odniesieniu do płatności obejmujących
kwoty główne, odsetki i dywidendy z związku
z pożyczkami uzyskanymi od zagranicznych
instytucji finansowych, a także płatności
z tytułu ubezpieczenia i reasekuracji.
Podatki u źródła od płatności dokonywanych
na rzecz spółek typu typu controlled
foreign corporation zgodnie z regulacjami,
z którym mowa powyżej, mogą być
potrącane z podatku dochodowego od osób
prawnych, naliczanego od zysku takiej spółki,
wykazanego w zeznaniu podatkowym
w Turcji.
• Płatności na rzecz spółek-rezydentów
Następujące płatności na rzecz spółekrezydentów opodatkowane są podatkiem
u źródła:
• odsetki z tytułu wszelkiego rodzaju obligacji
i papierów dłużnych,
• zyski kapitałowe z tytułu sprzedaży obligacji
i papierów dłużnych, emitowanych od
dnia 1 stycznia 2006 roku, a także z tytułu
sprzedaży akcji notowanych na Giełdzie
Papierów Wartościowych w Stambule (ISE),
zakupionych w dniu 1 stycznia 2006 roku lub
po tej dacie;
• odsetki od depozytów bankowych oraz
dochód z transakcji tzw. repo (tj. umów
odkupu).
Alternatywna podstawa opodatkowania
Spółka będąca nierezydentem, która nie
posiada dochodu handlowego z działalności
prowadzonej w Turcji i która płaci podatek
u źródła, może złożyć deklarację CIT,
zawierającą przychód brutto oraz wydatki,
wraz obliczenie podatków od dochodu netto.
W przypadku, gdy wyliczony podatek jest
mniejszy niż kwota potrąconego podatku
u źródła, wówczas można złożyć wniosek
o zwrot nadwyżki podatku. W pozostałych
przypadkach kwota podatków u źródła jest
ostateczna.
5.6 Skutki Ustawy nr 6111 (tzw.
Ustawy o amnestii podatkowej)
z perspektywy opodatkowania
osób prawnych
W dniu 25 lutego 2011 roku Turcja
wprowadziła zakrojoną na szeroką skalę
amnestię podatkową poprzez uchwalenie
Ustawy nr 6111 (zwanej pod nazwą Ustawa
o amnestii podatkowej). Okres stosowania
ww. ustawy upłynął w roku 2011, jednakże jej
wpływ należy brać pod uwagę w odniesieniu
do podmiotów tureckich.
Ustawa o amnestii podatkowej przewidywała
m.in. ochronę podmiotów przez kontrolami
skarbowymi w przedmiocie podatków od
osób prawnych w latach 2006-2009, jeżeli
podatnik samodzielnie podwyższył swoją
podstawę opodatkowania i zapłacił dodatkowy
podatek.
Rozdział 6
Regulacje dotyczące cen transferowych
W Turcji zasady dotyczące cen transferowych
reguluje art. 13 Ustawy o opodatkowaniu
osób prawnych, noszący nazwę „ukryty
podział zysku poprzez stosowanie cen
transferowych”. Komunikat nr 1 ws. ukrytego
podziału zysku poprzez stosowanie cen
transferowych z dnia 18 listopada 2007 roku
zawiera szczegółowe regulacje dotyczące
wprowadzenia powyższych zasad. Komunikat
nr 2 ws. cen transferowych został wydany
jako dokument uzupełniający komunikat nr
1 w dniu 22 kwietnia 2008 roku. Tureckie
przepisy dotyczące cen transferowych
zostały stworzone zgodnie z Wytycznymi
OECD w sprawie cen transferowych
dla przedsiębiorstw międzynarodowych
i administracji podatkowych.
Jeżeli podatnik zawiera transakcje kupnasprzedaży towarów i usług z powiązanymi
stronami, w których ceny nie są ustalane
na zasadach rynkowych, wówczas zyski
z tytułu powyższych transakcji uznaje się za
dystrybuowane w sposób ukryty poprzez
zastosowanie cen transferowych. Zysk
wypłacany w sposób, o którym mowa
powyżej, nie jest odliczany od podatku dla
celów podatku dochodowego od osób
prawnych.
6.1 Stosowanie zasad
rynkowych
Stosowanie zasad rynkowych (arm’s length
principle) zdefiniowane jest jako sposób
ustalania cen lub kwot z tytułu zakupu lub
sprzedaży towarów lub usług pomiędzy
podmiotami powiązanymi jako cen lub
kwot, jakie byłyby należne w takich samych
transakcjach przeprowadzanych z osobami
niepowiązanymi/osobami trzecimi.
Zgodnie z przepisami regulującymi ceny
transferowe podatnicy powinni wybierać
najbardziej odpowiednie metody w zakresie
cen transferowych w celu ustalania
cen i kwot na zasadach rynkowych
w transakcjach z podmiotami powiązanymi.
Wybór metodologii cen transferowych
ma na celu wybranie metody najbardziej
odpowiedniej dla rodzaju transakcji pomiędzy
zainteresowanymi spółkami. Podatnicy
będą ustalali ceny lub kwoty na zasadach
rynkowych w dokonywanych przez nich
transakcjach pomiędzy spółkami, dokonując
wyboru jednej z następujących metod,
przedstawionych poniżej:
• metoda porównywalnej ceny
niekontrolowanej: zgodnie z tą metodą
cena sprzedaży, ustalona przez podatnika
na zasadach rynkowych, jest określona
poprzez porównanie z ceną rynkową,
podaną dla porównywalnej transakcji kupna
lub sprzedaży towarów lub usług pomiędzy
podmiotami niepowiązanymi;
• metoda rozsądnej marży („koszt plus”):
cena ustalona na zasadach rynkowych jest
obliczana/ustalana w drodze zwiększenia
kosztów odpowiednich towarów lub usług
przy użyciu uzasadnionej stawki marży zysku
brutto;
• metoda ceny odsprzedaży: cena ustalona
na zasadach rynkowych jest obliczana/
ustalana w drodze odliczenia uzasadnionej
stawki marży sprzedaży brutto od ceny, która
zostanie zastosowana w celu odsprzedaży
odpowiednich towarów lub usług na rzecz
podmiotów niepowiązanych.
• metoda podziału zysku: cena oparta na
zasadach rynkowych jest określona poprzez
podział łącznego zysku operacyjnego
lub straty operacyjnej, powstałej z tytułu
co najmniej jednej transakcji pomiędzy
podmiotami powiązanymi, poprzez
odniesienie do wykonywanych przez nie
funkcji i ryzyka podejmowanego przez ww.
podmioty;.
• metoda marży transakcyjnej netto: określa
rentowność opartą na cenach rynkowych
poprzez zweryfikowanie marży zysku netto
w oparciu o konkretną podstawę taką jak
koszty, sprzedaż, aktywa realizowane przez
podatnika w ramach transakcji z podmiotem
powiązanym.
Na wniosek podatnika metody ustalania cen
lub wartości opartych na zasadach rynkowych
w transakcjach z podmiotami powiązanymi
mogą być także ustalane z Ministerstwem
Finansów. Metoda ustalona na mocy
takiego porozumienia będzie obowiązywała
na warunkach i w terminach określonych
w takim porozumieniu, w okresie nie
dłuższym niż trzy lata.
Zysk osiągnięty w ww. transakcjach,
uznawany jako zysk dzielony w całości lub
w części w ukryty sposób z zastosowaniem
cen transferowych, jest traktowany jako
dywidenda dzielona lub kwota przekazywana
do siedziby głównej - w przypadku podmiotów
będących nierezydentami - na ostatni
dzień okresu rozrachunkowego, w którym
zostaną spełnione warunki, określone
w art. 13 Ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych. Dla stron transakcji
poprzedni sposób opodatkowania zostanie
skorygowany. W celu dokonania takiej korekty
podatki należne od spółek dokonujących
podziału zysku w ukryty sposób powinny
zostać ostatecznie oszacowane i zapłacone.
Jeżeli ustalenie ceny opartej na zasadach
rynkowych nie jest możliwe przy użyciu
jednej z metod, o których mowa powyżej,
wówczas podatnik może dokonać wyboru
metod dotyczących zysku transakcyjnego,
zdefiniowanych w Komunikacie nr 1 ws. cen
transferowych.
Jeżeli cena oparta na zasadach rynkowych
nie może zostać ustalona z użyciem
powyższych metod, wówczas podatnik może
wykorzystać inną metodę, którą określi jako
najbardziej odpowiednią ze względu na rodzaj
przeprowadzanych przez niego transakcji.
Rozdział 6
W przypadku transakcji wewnątrzkrajowych,
przypadek ukrytego podziału zysku
z zastosowaniem cen transferowych miałby
miejsce, jeżeli strata typu treasury loss
powstałaby w wyniku krajowych transakcji
pomiędzy spółkami, przeprowadzanych przez
podatników będących osobami prawnymi.
Strata typu treasury loss jest zdefiniowana
jako zaniżona lub spóźniona deklaracja
wszystkich rodzajów podatku na skutek
zastosowania cen lub kwot ustalonych
niezgodnie z zasadą cen rynkowych.
6.2 Wymogi dotyczące
dokumentacji
Zgodnie z dekretem rządowym oraz
Komunikatem nr 1 ws. cen transferowych,
podatników obowiązują dwa osobne wymogi
dotyczące dokumentacji: przygotowanie
formularza cen transferowych oraz rocznego
zeznania ws. cen transferowych.
• formularz cen transferowych
Zgodnie z regulacjami wszyscy podatnicy
zobowiązani są do wypełnienia dokumentu
o nazwie „formularz ws. cen transferowych,
kontrolowanych spółek zagranicznych oraz
płytkiej kapitalizacji”, stanowiący załącznik
do rocznego zeznania podatkowego spółki.
W formularzu tym podatnicy proszeni są
o przedstawienie wszystkich transakcji
wewnątrzgrupowych, przeprowadzonych
w danym roku, oraz o wskazanie wybranych
metod ustalania cen transferowych w celu
weryfikacji, czy w transakcjach wewnątrz
grupy ceny były ustalane na zasadach
rynkowych. Ponadto podatnicy są także
zobowiązani do wypełnienia rozdziałów
o nazwie „kontrolowana spółka zagraniczna”
i „płytka kapitalizacja”.
• roczne zeznanie ws. cen transferowych
Podatnicy będący osobami prawnymi,
zarejestrowani w urzędzie skarbowym dla
dużych podatników (Large Taxpayer Tax
Office) zobowiązani są udokumentować
swoje krajowe i międzynarodowe transakcje
z podmiotami powiązanymi w rocznych
zeznaniach dotyczących cen transferowych.
Spółki zarejestrowane w ww. urzędzie
skarbowym to zazwyczaj spółki z siedzibą
w Stambule, największe w odniesieniu
do ich obrotów, należnych podatków
i wielkości aktywów. Ponadto w ww. urzędzie
skarbowym zarejestrowane są wszystkie
banki i spółki ubezpieczeniowe bez względu
na ich lokalizację i wielkość. Podatnicy,
będący osobami prawnymi, którzy nie są
zarejestrowani w urzędzie skarbowym dla
dużych podatników, zobowiązani są do
przygotowywania rocznych zeznań ws. cen
transferowych, obejmujących wyłącznie
przeprowadzane przez nich transakcje
z ich międzynarodowymi podmiotami
powiązanymi.
Ponadto, zgodnie z Komunikatem nr 2 ws.
cen transferowych wprowadzono wymóg,
iż wszyscy podatnicy, będący osobami
prawnymi, powinni dokumentować swoje
transakcje z podmiotami trzecimi oraz/
lub oddziałami, prowadzącymi działalność
w tureckich Strefach Wolnego Handlu.
Komunikat nr 1 ws. cen transferowych
zawiera szczegółowe informacje, które należy
przedstawić w dokumentacji dotyczącej cen
transferowych. Zgodnie z treścią komunikatu,
zeznania ws. cen transferowych powinny być
przygotowywane w oparciu o następujące
informacje i dokumenty:
• wszystkie wykonywane funkcje
i podejmowane ryzyka,
• cenniki produktów w danym roku,
• szczegóły dotyczące kosztów towarów,
• kwoty i informacje o fakturach, dotyczących
wszystkich transakcji z podmiotami
powiązanymi i niepowiązanymi w trakcie
roku,
• wszystkie umowy podpisane z podmiotami
powiązanymi,
• sprawozdania finansowe podmiotów
powiązanych,
• zasady rachunkowości, obowiązujące
wewnątrz grupy, oraz różnice
w stosowanych regulacjach, o ile istnieją,
• własność środków niematerialnych
i prawnych,
• metoda szacowania cen transferowych,
wybrana przez spółkę (analiza porównawcza,
wybrane czynniki porównawcze,
zewnętrzne lub wewnętrzne),
• obliczenia i założenia dotyczące osiągania
cen na zasadach rynkowych,
• obliczenia w celu osiągnięcia cen
mieszczących się w zakresie cen
rynkowych, jeśli mają zastosowanie.
Podatnicy, będący osobami prawnymi, którzy
nie przeprowadzali międzynarodowych
transakcji z podmiotami powiązanymi oraz
podatnicy indywidualni nie są zobowiązani
do przygotowywania rocznego zeznania ws.
cen transferowych. Jednakże, powyższe
dokumenty i informacje powinny także
zostać przedłożone na prośbę organów
podatkowych przez podatników będących
osobami prawnymi innymi, niż podmioty
zarejestrowane w urzędzie podatkowym
dla dużych podatników w związku z ich
krajowymi transakcjami z podmiotami
powiązanymi, a także przez podatników
podatku dochodowego w związku z ich
krajowymi i zagranicznymi transakcjami
• opis działalności spółki, jej struktury
organizacyjnej, opis podmiotów
powiązanych (tj. numer identyfikacji
podatkowej, numer telefonu itd.) oraz
informacje na temat ich struktury
właścicielskiej,
• zasady cenowe, obowiązujące wewnątrz
grupy,
Rozdział 6
przeprowadzanymi z podmiotami
powiązanymi w trakcie roku kalendarzowego.
Dekret rządowy oraz Komunikat Generalny
stanowią, iż dokumentacja winna być
przygotowana do dnia złożenia zeznania
podatkowego, tj. 25 kwietnia roku
kalendarzowego, a także powinna zostać
złożona na prośbę organu podatkowego.
Ponadto, zgodnie z treścią dekretu oraz
komunikatu, o których mowa powyżej, jeżeli
dokumentacja dotycząca cen transferowych
jest przygotowana w języku obcym, wówczas
organowi podatkowemu należy przedłożyć
także ich tłumaczenia na język turecki.
form dwustronnych lub wielostronnych
porozumień APA. W tym względzie, jeżeli
przepisy lokalne nie zawierają wytycznych dla
organów podatkowych i podatników, w celu
zawierania dwustronnych lub wielostronnych
porozumień APA można stosować procedurę
porozumień wzajemnych, przewidzianą
w obowiązujących umowach o unikaniu
podwójnego opodatkowania.
6.3 Uprzednie porozumienia
cenowe
Od kiedy regulacje w sprawie cen
transferowych weszły w życie z dniem
1 stycznia 2007 roku, podatnicy tureccy
otrzymali prawo do zawierania porozumień
APA z Ministerstwem Finansów w celu
ustalenia – na ich prośbę - metod określania
opłat i cen w transakcjach z zagranicznymi
podmiotami powiązanymi (tj. podmiotami
powiązanymi, będącymi nierezydentami).
Podatnik może ustalić z Ministerstwem
Finansów metody wykorzystywane w celu
ustalenia cen transferowych dla transakcji
przeprowadzanych pomiędzy spółkami.
Metody ustalane na warunkach porozumienia
mogły być wykorzystywane przez podatnika
przez maksymalny okres trzech lat.
Zgodnie z publikacjami prasowymi tureckiej
administracji skarbowej w dniach 15 lipca
2011 roku i 26 grudnia 2012 roku, pomiędzy
turecką administracją skarbową i podatnikami
zostały zawarte pierwsze trzy jednostronne
porozumienia APA, zaś liczba ta wzrosła
w ostatnim czasie.
Jeżeli porozumienie zostaje zawarte pomiędzy
jednym organem podatkowym i podatnikiem,
wówczas nosi ono nazwę jednostronnego
uprzedniego porozumienia cenowego
(advance pricing agreement – APA); zaś
w przypadku, gdy ceny transferowe dotyczą
powiązanych przedsiębiorstw usytuowanych
w innych krajach – dokumenty te mogą mieć
Głównym celem stosowania porozumień
APA jest zapobieganie ewentualnym sporom
i kontrowersjom podatkowym, związanym
z cenami transferowymi, stosowanymi przez
podatników w transakcjach z podmiotami
powiązanymi. Dzięki zawarciu porozumienia
z turecką administracją skarbową podatnicy
będą chronieni przez potencjalnym ryzykiem
podatkowym i karami, jakie mogą nałożyć
organy podatkowe.
Po podpisaniu pierwszych trzech porozumień
APA w Turcji oczekujemy, iż od teraz liczba
jednostronnych porozumień APA będzie
rosła, co przyczyni się do zawierania
dwustronnych i wielostronnych porozumień
APA w przyszłości.
Rozdział 7
Podatki bezpośrednie
7.1 Podatek VAT
Transakcje opodatkowane
Podatek VAT stosuje się w odniesieniu do
następujących transakcji:
• dostawa towarów lub usług w ramach
prowadzenia działalności handlowej,
przemysłowej, rolnej lub niezależnej
działalności profesjonalnej w Turcji przez
osobę podlegającą opodatkowaniu,
• towary i usługi importowane do Turcji,
• dostawy i usługi wynikające z pozostałej
działalności, wyraźnie określonej
w przepisach prawa.
Podatnik VAT
Osobą podlegająca opodatkowaniu jest
każda osoba lub podmiot prawny posiadający
zobowiązanie VAT w Turcji. Każdy podmiot
posiadający stały ośrodek prowadzenia
działalności lub prowadzący regularną
działalność handlową lub profesjonalną
w Turcji musi zostać zarejestrowany w Turcji.
Rejestracja dla celów podatku VAT następuje
automatycznie w urzędzie skarbowym
w chwili, gdy podmiot jest rejestrowany
prawnych.
Rejestracja grupy VAT: rozliczanie VAT przez
grupę podatkową (VAT grouping) nie jest
dozwolone przepisami prawa tureckiego,
regulującymi kwestie podatku VAT. Podmioty
prawne, które są ściśle powiązane, muszą
osobno rejestrować się dla celów VAT.
Podmioty niezarejestrowane: podmiot
niezarejestrowany nie może zarejestrować się
jedynie dla celów podatku VAT. Jeżeli turecki
podmiot/osoba podlegający/a opodatkowaniu
otrzymuje usługi świadczone przez podmiot,
który nie posiada stałej lokalizacji w Turcji,
wówczas VAT naliczany jest w celu użycia
mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia
(reverse-charge mechanism).
Odwrotne obciążenie: odwrotne obciążenie
stosuje sie w przypadku, gdy określone
dostawy opodatkowane tureckim podatkiem
VAT są dokonywane przez osobę, która nie
jest rezydentem w Turcji i która nie posiada
stałego zakładu ani siedziby w Turcji. Jest
to forma samooszacowania dla celów VAT,
kiedy to odbiorca dostarczanych usług nalicza
podatek.
Odwrotne obciążenie dotyczy następujących
usług świadczonych przez nierezydentów nie
posiadających stałego ośrodka prowadzenia
działalności w Turcji:
• usługi niezależnych profesjonalistów
w dziedzinach takich jak inżynieria,
konsulting, przetwarzanie danych
i dostarczanie informacji,
• transfery praw autorskich, patentów,
licencji, znaków towarowych, know-how
i podobnych praw,
• zamówienia importowe,
• płatności odsetek na rzecz podmiotów
zagranicznych innych niż banki i instytucje
finansowe,
Przykłady towarów i usług objętych stawką
VAT w wysokości 8%:
• najem,
• książki,
• zbycie lub cesja prawa do korzystania
z możliwości transmisji, emisji lub odbioru
sygnałów, napisów, obrazów, dźwięków
lub informacji wszelkiego rodzaju poprzez
systemy kablowe, radiowe, optyczne lub
inne systemy elektromagnetyczne,
• produkty farmaceutyczne i medyczne,
• pozostałe usługi nie wymienione na
niniejszej liście, lecz wykorzystywane
w Turcji.
W Turcji obowiązują następujące stawki
podatku VAT:
• stawka ogólna: 18%,
• stawki obniżone: 1% oraz 8%.
Stawka ogólna podatku VAT obejmuje
wszystkie dostawy towarów i usług, chyba
że w ramach mechanizmów specjalnych
przewidziana jest stawka obniżona lub
zwolnienie z VAT.
Przykłady towarów i usług objętych stawką
VAT w wysokości 1%:
• gazety i czasopisma,
• niektóre artykuły spożywcze i napoje,
• używane pojazdy osobowe,
• usługi leasingu finansowego (na określonych
warunkach).
• niektóre urządzenia budowlane,
• odzież, ubrania i produkty tekstylne,
• bilety do kin, teatrów i opery.
Zwolnienia z podatku VAT
Zwolnienia z VAT sklasyfikowane są w dwóch
różnych grupach. Termin „dostawy całkowicie
zwolnione z VAT” dotyczy dostaw towarów
i usług nie opodatkowanych podatkiem VAT,
przy czym istnieje możliwość odzyskania
i zwrotu naliczonego podatku VAT (podatnik
ma prawo odliczyć VAT naliczony).
Termin „dostawy częściowo zwolnione
z VAT” dotyczy dostaw towarów i usług ,
które nie są opodatkowane podatkiem VAT,
lecz podatnik nie ma prawa do odliczenia
naliczonego podatku VAT.
Przykłady dostaw towarów i usług całkowicie
zwolnionych z VAT, z prawem do odliczenia
podatku VAT naliczonego:
• eksport towarów i usług,
• usługi świadczone w portach morskich
i lotniczych dla celów transportu morskiego
i lotniczego,
Stawki podatku VAT
• niektóre artykuły spożywcze i napoje,
Rozdział 7
• dostawy na rzecz podmiotów
zaangażowanych w wydobycie ropy
naftowej,
• dostawy towarów na rzecz posiadaczy
świadectw inwestycyjnych,
• sprzedaż na rzecz Generalnej Dyrekcji ds.
Przemysłu Obronnego,
• sprzedaż na rzecz dyplomatów lub placówek
dyplomatycznych w oparciu o zasadę
wzajemności,
• transport międzynarodowy.
Przykłady dostaw towarów i usług częściowo
zwolnionych z VAT:
• wynajem nieruchomości przez osoby
fizyczne,
• transakcje finansowe,
• dostawy na rzecz określonych placówek
kulturalnych,
• dostawy realizowane przez i na rzecz
określonych organów publicznych,
• woda dla celów rolniczych,
• dostawy nieobrobionego złota, walut
obcych, akcji i obligacji, znaków skarbowych,
złomu, plastiku itd.
• usługi magazynowe, świadczone
w składach celnych, lub w miejscach
tymczasowego składowania,
• dostawa towarów lub świadczenie usług
w strefach wolnego handlu.
Czas realizacji dostawy lub usługi
Realizacja dostawy towarów następuje
w momencie ich dostarczenia, zaś
w przypadku usług – w chwili ich wykonania.
Jednakże, w przypadku, gdy dostawca
wystawia fakturę przed czasem realizacji
dostawy, podatek VAT ma zastosowanie
w takim zakresie, w jakim dana dostawa
objęta jest fakturą. Przedpłata lub depozyt nie
powodują zawarcia transakcji podlegającej
opodatkowaniu.
Dostawa towarów importowanych następuje
w dacie ich importu lub lub w dniu zwolnienia
towarów z procedury zawieszenia ceł.
Podstawa opodatkowania
W przypadku transakcji podstawę
opodatkowania stanowi zasadniczo łączna
wartość otrzymanego wynagrodzenia,
z wyłączeniem samego podatku VAT. Ustawa
o podatku VAT zawiera przepisy dotyczące
podstawy opodatkowania z podziałem
na cztery grupy, mianowicie: podstawa
opodatkowania dla dostaw i usług, dla
importu, dla transportu międzynarodowego,
a także specjalne rodzaje podstawy
opodatkowania.
W przypadku braku wynagrodzenia lub
gdy wynagrodzenie nie jest znane lub jest
w formie innej niż pieniężna, wówczas
podstawę opodatkowania stanowi wartość
rynkowa. Wartość rynkowa stanowi średnią
cenę płatną na rynku za podobne towary
i usługi i określana jest zgodnie z zasadami
określonymi w przepisach o postępowaniu
podatkowym.
Odzyskiwanie naliczonego podatku VAT
Osoba podlegająca opodatkowaniu może
odzyskać VAT naliczony od towarów i usług
otrzymywanych w celu prowadzenia
działalności i związany z transakcjami
opodatkowanymi lub całkowicie zwolnionymi
od podatku.
Ważna faktura lub dokument celny jest
niezbędny w celu odzyskania podatku
naliczonego.
Z prawa do odliczenia można skorzystać
w okresie podatkowym, w którym
dokumenty kupna zostają wprowadzone do
ksiąg rachunkowych odbiorcy, lecz jedynie
w trakcie roku kalendarzowego, w którym
zdarzenie podlegające opodatkowaniu ma
miejsce.
Podatek naliczony, który nie podlega
odliczeniu: podatku naliczonego nie można
odzyskać w przypadku, gdy został on
nałożony na zakup towarów i usług, które nie
są wykorzystywane w celach biznesowych
i uznaje sie je za wydatki nie podlegające
odliczeniu dla celów podatku dochodowego
od osób prawnych. Ponadto podatku
Częściowe zwolnienie: odliczenie podatku
naliczonego przysługuje w przypadku dostaw
opodatkowanych oraz dostaw całkowicie
zwolnionych od podatku VAT. Odliczenie
podatku naliczonego nie przysługuje
w przypadku dostaw częściowo zwolnionych
od podatku. Jeżeli osoba podlegająca
opodatkowaniu realizuje zarówno dostawy
podlegające opodatkowaniu, jak i dostawy
częściowo zwolnione od podatku, wówczas
może ona odzyskać jedynie podatek
naliczony z tytułu dostaw, które podlegają
opodatkowaniu lub są całkowicie zwolnione
od podatku.
Zwroty: W przypadku, gdy kwota podatku
VAT naliczonego, który można odzyskać
w danym okresie, przewyższa kwotę
należnego podatku VAT, płatnego w tym
samym terminie, wówczas nadwyżka
jest przenoszona na kolejne miesiące.
Zwroty nadwyżki są możliwe jedynie
• VAT związany z dostawami towarów
objętych obniżoną stawką,
• VAT związany z dostawami towarów i usług,
całkowicie zwolnionymi z VAT,
VAT naliczony obejmuje VAT od towarów
i usług dostarczanych w Turcji, VAT płatny
z tytułu importu towarów oraz VAT rozliczany
samodzielnie z tytułu usług objętych
mechanizmem reverse charge.
naliczonego nie można odzyskać w przypadku
transakcji częściowo zwolnionych z podatku
VAT (VAT naliczony od samochodów
osobowych można odzyskać jedynie wtedy,
gdy są one wynajmowane lub użytkowane za
opłatą).
Rozdział 7
Kwotę zwracanego podatku VAT można
zaliczyć na poczet pozostałych zobowiązań
podatkowych.
Fakturowanie
Faktury z tytułu dostaw towarów lub
świadczenia usług powinny być wystawiane
w terminie 7 dni. Ponadto odbiorcy dostaw
muszą zachować kopie faktur.
Faktury w walucie zagranicznej: faktura
z tytułu sprzedaży krajowej musi być
wystawiona w lirach tureckich. Faktura
może także wskazywać zafakturowaną
kwotę w walucie obcej, jeżeli podana jest
równowartość w lirach tureckich. Faktura
wystawiona z tytułu sprzedaży eksportowej
może jednakże być wystawiona w walucie
obcej.
różnych podatków i funduszy pośrednich
w celu harmonizacji systemu podatków
bezpośrednich. Odmiennie niż podatek VAT,
który nakładany jest z tytułu każdej dostawy,
specjalny podatek konsumpcyjny nakładany
jest wyłącznie jednorazowo. Zasadniczo
istnieją 4 różne grupy towarów objętych
przedmiotowym podatkiem w różnej
wysokości.
Zakres podatku
Podatkiem objęte są towary znajdujące się
na listach stanowiących załączniki do Ustawy
o specjalnym podatku konsumpcyjnym.
Zasadniczo istnieją 4 różne grupy
towarów objętych specjalnym podatkiem
konsumpcyjnym w różnej wysokości:
Deklaracje i płatności podatku VAT
• lista nr 1: produkty naftowe, gaz ziemny, olej
smarowy, rozpuszczalniki i ich pochodne;
Deklaracje składane są miesięcznie, do 24
dnia kolejnego miesiąca.
• lista nr 2: samochody i inne pojazdy,
motocykle, samoloty, helikoptery, jachty;
Pełna płatność musi być dokonana w lirach
tureckich do 26 dnia tego samego miesiąca.
• lista nr 3: obejmuje tytoń i wyroby
tytoniowe, napoje alkoholowe i cola.
7.2 Specjalny podatek
konsumpcyjny
Specjalny podatek konsumpcyjny jest
podatkiem akcyzowym, nakładanym
w przypadku importu, produkcji oraz
pierwszego nabycia określonych towarów.
Podatek ten został wprowadzony
w sierpniu 2002 roku poprzez uchylenie 16
• lista nr 4: towary luksusowe (trwały sprzęt
AGD, telefony komórkowe, diamenty itd.).
Podatnicy specjalnego podatku
konsumpcyjnego
Podatnicy różnią się w zależności od listy.
Są to:
w odniesieniu do listy nr 1: producenci
(w tym rafinerie) oraz importerzy produktów
naftowych,
w odniesieniu do listy nr 2: sprzedawcy
pojazdów, importerów rzeczy specjalnego
przeznaczenia lub sprzedawcy korzystający
z aukcji,
w odniesieniu do listy nr 3: producenci,
importerzy i sprzedawcy korzystający
z aukcji, których przedmiotem jest tytoń,
napoje alkoholowe i cola,
w odniesieniu do listy nr 4; producenci,
importerzy i sprzedawcy korzystający
z aukcji towarów luksusowych.
Rozdział 8
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek dochodowy ma charakter jednolity.
Źródło dochodu zdefiniowane jest w 7
kategoriach: zysk z działalności gospodarczej,
zysk z działalności rolniczej, dochód z tytułu
zatrudnienia, dochód z tytułu świadczenia
usług profesjonalnych, dochód z tytułu
wynajmu, odsetki i dywidendy oraz pozostały
dochód.
iż przebywa w Turcji dłużej niż sześć miesięcy,
lecz przybył do Turcji w celu wykonania
określonego, tymczasowego zlecenia
(no. biznesmen, ekspert, korespondent
prasowy lub radiowy) – traktowany jest
jako nierezydent i jest objęty obowiązkiem
podatkowym zgodnie z właściwymi
przepisami prawa podatkowego.
Kategoria „pozostały dochód” oznacza
dochód nie mieszczący się w ramach
pierwszych 6 kategorii i głównie są to
zyski kapitałowe i dochód z określonych
jednostkowych transakcji.
8.1 Dochód podlegający
opodatkowaniu
Dochód brutto
Istnieją dwa główne rodzaje regulacji
podatkowych: dla podatników będących
rezydentami oraz dla podatników będących
nierezydentami. Rezydenci posiadają
obowiązek podatkowy w odniesieniu do
ich światowego dochodu, zaś nierezydenci
– wyłącznie w odniesieniu do ich dochodu
uzyskanego z tureckiego źródła.
obejmuje kwoty uzyskane z następujących
źródeł:
Obywatele tureccy, pracujący za granicą,
nawet gdy są zatrudnieni przez spółki
z siedzibą w Turcji lub przez rząd turecki,
nie są objęci obowiązkiem podatkowym
w Turcji w odniesieniu do dochodu
uzyskanego i opodatkowanego poza
terytorium Turcji.
• dochód z tytułu zatrudnienia (uposażenie
i wynagrodzenia),
Cudzoziemiec, który spędza w Turcji mniej
niż sześć miesięcy bez przerwy w roku
kalendarzowym i którego ośrodek interesów
życiowych nie znajduje się w Turcji,
lub cudzoziemiec, który – pomimo tego,
• dochód z działalności handlowej,
• dochód z działalności rolniczej,
• dochód z tytułu świadczenia usług
profesjonalnych,
• dochód z ruchomości (odsetki i dywidendy),
• dochód z nieruchomości i praw rzeczowych
(dochód z wynajmu) oraz
• pozostałe dochody i zarobki (zyski kapitałowe
itd.).
Z pewnymi wyjątkami dochód (lub strata)
w powyższych kategoriach łączy się.
Wyłączenia i zwolnienia
Określone kwoty, uzyskane przez osoby
fizyczne, wymagają zgłoszenia dla celów
podatkowych. Następujące pozycje są
zwolnione z powyższego obowiązku:
• roczny dochód z wynajmu do kwoty 3200
TRY,
• wynagrodzenia wypłacane w walucie obcej
przez przedstawicielstwa/biura łącznikowe
spółek zagranicznych,
• odszkodowania emerytalne oraz z tytułu
rozwiązania stosunku pracy (w maksymalnej
kwocie 3.129,25 TRY w pierwszej połowie
2013 roku),
• dochód z tytułu zatrudnienia, obejmujący
w całości wynagrodzenie wypłacane
przez jednego pracodawcę będącego
rezydentem, z zastrzeżeniem, iż wszystkie
płatności są opodatkowane w postaci
zaliczek na podatek w chwili wypłaty
wynagrodzenia,
• zyski kapitałowe z tytułu zbycia udziałów/
akcji w spółkach tureckich, posiadanych
przez okres powyżej dwóch lat,
• dochód z odsetek, opodatkowany
podatkiem dochodowym u źródła,
Tureckie przepisy dotyczące podatku
dochodowego przewidują różnego rodzaju
odliczenia i ulgi dla dochodu w każdej
kategorii. Niektóre istotne odliczenia i ulgi
przedstawione są poniżej:
• dochód uzyskany przez autorów, rzeźbiarzy,
malarzy, kompozytorów itd. oraz ich
spadkobierców z tytułu praw autorskich
i praw patentowych,
• emerytury i pozostałe świadczenia z tytułu
ubezpieczenia społecznego do określonej
kwoty,
• zwrot (przez pracodawcę) kosztów
podróży służbowych, poniesionych przez
pracowników,
Odliczenia i ulgi
• odliczenia kosztów prowadzenia działalności,
przewidziane dla spółek, mają zastosowanie
także w przypadku osób fizycznych
w zakresie, w jakim dotyczą one dochodu
uzyskiwanego przez osobę fizyczną
z działalności gospodarczej, a także
• obowiązkowe składki emerytalne oraz na
ubezpieczenie społeczne,
• połowa dochodu z dywidendy, uzyskanego
przez podatnika będącego rezydentem od
spółki będącej rezydentem,
• zyski kapitałowe z tytułu zbycia
nieruchomości posiadanych przez osoby
fizyczne przez okres powyżej pięciu lat.
Rozdział 8
Następujące świadczenia nie są
opodatkowane z punktu widzenia
pracownika:
• dodatek na dzieci do wysokości kwoty
otrzymywanej przez pracownika organów
publicznych, maksymalnie dla dwójki dzieci,
• składki ubezpieczeniowe, płacone przez
podatnika oraz jego rodzinę z tytułu
ubezpieczenia na wypadek śmierci,
choroby, niepełnosprawności, z tytułu
narodzin oraz na cele edukacyjne
są odliczane od wynagrodzenia
podlegającego opodatkowaniu. Jednakże
firma ubezpieczeniowa powinna być
utworzona w Turcji, zaś miesięczne składki
ubezpieczeniowe nie powinny przekraczać
kwot przewidzianych przepisami prawa,
• odszkodowania i zasiłki z tytułu zgonu,
niepełnosprawności, choroby lub zasiłki dla
bezrobotnych,
• w przypadku posiłków serwowanych
w miejscu prowadzenia działalności
gospodarczej, łączna płatność dokonywana
przez pracodawcę z tego tytułu jest
zwolniona od podatku. W innych
przypadkach jedynie określona kwota jest
zwolniona od podatku.
• transport zapewniany przez pracodawcę,
• zakwaterowanie zapewnianie przez
pracodawcę pracownikom zatrudnionym
w kopalniach, fabrykach oraz pracownikom,
którym pracodawca winien zapewnić
zakwaterowanie zgodnie z przepisami
prawa (miejsce zakwaterowania powinno
stanowić własność pracodawcy, zaś jego
powierzchnia nie powinna przekraczać 100
metrów kwadratowych),
• dodatki wypłacane pracownikom
z tytułu zawarcia związku małżeńskiego
lub narodzin, w kwocie ograniczonej
do wysokości dwumiesięcznego
wynagrodzenia,
– dotacje dla organów publicznych,
ośrodków miejskich, wsi, stowarzyszeń
kierujących się interesem publicznym oraz
fundacji na mocy Kodeksu cywilnego – do
wysokości 5% dochodu podlegającego
opodatkowaniu, oraz
– 50% składek na ubezpieczenie na życie,
płatnych na rzecz firm ubezpieczeniowych,
utworzonych w Turcji, oraz 100%
składek na ubezpieczenie na wypadek
śmierci, choroby, niepełnosprawności,
macierzyństwa itd. – do wysokości
15% zadeklarowanego dochodu,
w maksymalnej wysokości równej
minimalnemu uposażeniu/wynagrodzeniu
każdego członka rodziny. Odliczenie to nie
dotyczy nierezydentów.
– roczne wydatki na cele edukacyjne
i zdrowotne do wysokości 10% dochodu
zadeklarowanego w rocznym zeznaniu
podatkowym podlegają odliczeniu,
w okresie posiadania takich aktywów
przekroczyła 10%. Nierezydenci mają
prawo do nieuwzględniania zysków
z tytułu różnic kursowych przy obliczaniu
opodatkowanych zysków z tytułu zbycia
tureckich papierów wartościowych.
8.2 Stawki podatku
dochodowego
W roku 2013 obowiązują następujące stawki
podatku dochodowego:
SKALA DOCHODU (TRY)
STAWKA
(%)
Do 10 700
15
10 701 – 26 000
20
26 001 – 60 000
27
– osoby uzyskujące dochód z wynajmu
mogą podzielić wydatki, związane
z nieruchomością, na poszczególne rodzaje
lub mogą odliczyć zryczałtowaną kwotę
w wysokości 25% wydatków brutto,
związanych z wynajmem,
60 001 i powyżej
35
SKALA DOCHODU (TRY)
(dochód z tytułu zatrudnienia)
STAWKA
(%)
Do 10 700
15
– przy obliczaniu zysków kapitałowych,
podlegających opodatkowaniu, koszt
aktywów, których zbycie prowadzi
do osiągnięcia zysków kapitałowych
może podlegać waloryzacji inflacyjnej
jedynie w przypadku, gdy inflacja
10 701 – 26 000
20
26 001 – 94 000
27
94 001 i powyżej
35
(dochód ze źródeł nie
związanych z zatrudnieniem)
– z dniem 1 stycznia 2007 roku
wprowadzono minimalny zasiłek na
utrzymanie. W związku z powyższym
uchwalono, iż kwota jest obliczana
w następujący sposób: stawka
obowiązująca dla pierwszego progu
podatku dochodowego na skali
podatkowej mnożona x 50% dla
podatnika, x 10% dla jego współmałżonka
nie pracującego lub nie posiadającego
dochodu, x 7.5% dla pierwszych dwojga
dzieci oraz dla pozostałych dzieci –
x 5% rocznej kwoty brutto minimalnego
wynagrodzenia (obowiązującej na
początku roku kalendarzowego, w którym
wynagrodzenie zostało zarobione – dla
pracowników powyżej 16 roku życia,
pracujących w branży przemysłowej);
w takim przypadku przedmiotowa kwota
może zostać odliczona od podatku
dochodowego od wynagrodzenia.
Rozdział 8
Ulgi podatkowe
Po obliczeniu podatku, dozwolone ulgi od
podatku należnego dotyczą:
• podatku potrąconego u źródła w przypadku
określonego rodzaju dochodu oraz
• zagranicznego podatku dochodowego,
ograniczonego do wysokości tureckiego
podatku od dochodu uzyskanego za granicą
pod warunkiem, iż główne prawo do
opodatkowania przysługuje Turcji i zostaną
spełnione określone warunki.
Ulga podatkowa z tytułu dywidend
Podatnicy będący rezydentami muszą
uwzględnić 1/2 dywidend brutto, otrzymanych
od spółki będącej rezydentem, w kwocie
ich dochodu podlegającego opodatkowaniu.
Jednakże podatek dochodowy u źródła jest
w całości odliczany od podatku obliczonego
w zeznaniu podatkowym.
Zeznania podatkowe, obowiązki
sprawozdawcze, płatności
Zeznania podatkowe należy składać do 25
marca kolejnego roku. Podatek dochodowy
jest płatny w dwóch równych ratach w marcu
i lipcu.
W przypadku nierezydentów, cały dochód
uzyskany lub zrealizowany w Turcji podlega
opodatkowaniu, o ile nie jest zwolniony od
podatku.
Obowiązki sprawozdawcze i procedury
podatkowe dla nierezydentów są, zasadniczo,
następujące:
• dochód z działalności handlowej
i rolniczej musi być wykazany w zeznaniu
podatkowym,
• wynagrodzenia, dochód z tytułu świadczenia
usług oraz przychody ze sprzedaży
praw, korzyści, czynszu oraz dywidend
opodatkowane są podatkiem dochodowym
u źródła. Osoby te nie mają obowiązków
sprawozdawczych; ponadto
• przychody ze sprzedaży nieruchomości oraz
dochody z ruchomości, nie opodatkowane
podatkiem dochodowym u źródła, należy
wykazać w indywidualnych deklaracjach
podatkowych.
Rozdział 9
Sprawy pracownicze
9.1 Prawo pracy
Zasady tureckiego prawa pracy wynikają
głównie z dwóch obszernych źródeł,
mianowicie z „oficjalnego” i „prywatnego”
źródła prawa pracy. Głównym podstawą
ww. przepisów jest turecka Konstytucja
z 1982 roku, która ma moc wiążącą
w odniesieniu do pozostałych obszarów
prawa. Obecnie tureckie prawo pracy
obejmuje następujące ustawy: Kodeks
pracy Ustawa o pracy na morzu, Ustawa
o stosunkach pracy/zarządzaniu w prasie ,
Ustawa o związkach zawodowych , Ustawa
o układach zbiorowych pracy, strajkach
i lokautach , Ustawa o ubezpieczeniach
społecznych i ubezpieczeniu bezrobotnych),
Ustawa o sądach pracy, Ustawa o świętach
narodowych i dniach wolnych od pracy,
Ustawa o dniach wolnych od pracy w czasie
weekendu, Ustawa o usługach zatrudnienia,
Ustawa o urzędach pracy , Ustawa
o praktykantach, rzemieślnikach i mistrzach
zawodu, Ustawa o związkach zawodowych
pracowników służby cywilnej, Ustawa
o zatrudnieniu pracowników zagranicznych.
Tygodniowe godziny pracy oraz urlopy
Ogólnie tydzień pracy trwa maksymalnie 45
godzin. Łączna liczba godzin pracy może być
dowolnie dzielona na dni pracy, jednakże,
dzień pracy nie może trwać dłużej niż 11
godzin.
Zgodnie z Ustawą o dniach wolnych od pracy
w czasie weekendu (nr 394), pracownik
obowiązkowo musi mieć jeden dzień wolny
w tygodniu.
Pracownikom przysługuje prawo do
skorzystania w czasie weekendu z co najmniej
24 kolejnych godzin wolnego w trakcie
7-dniowego okresu pracy. Niemniej jednak,
pod warunkiem uzyskania pozwolenia,
miejsce pracy może być otwarte 7 dni
w tygodniu. Przykładowo, duże sklepy mogą
prowadzić swoje placówki bez przerw
weekendowych.
Zgodnie z Ustawą o świętach narodowych
i dniach wolnych od pracy, święta narodowe
przypadają w następujące dni:
• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 23 kwietnia - Dzień Niepodległości i Dzień
Dziecka (1 dzień),
• 1 maja – Święto Pracy i Solidarności,
• 19 maja – Dzień Młodzieży i Sportu (1 dzień),
• 30 sierpnia – Dzień Zwycięstwa (1 dzień),
• 29 października – Dzień Republiki,
rozpoczyna się o godz. 13:00 w dniu 28
października i trwa do dnia 29 października,
• Ramadan – 3,5 dnia, daty są zróżnicowane,
rozpoczyna się o godz. 13:00 w dniu
poprzedzającym święto religijne,
• Święto Ofiarowania – 4,5 dnia, daty są
zróżnicowane, rozpoczyna się o godz. 13:00
w dniu poprzedzającym święto religijne.
Nadgodziny
Praca w godzinach nadliczbowych
zdefiniowana jest jako czas pracy powyżej
45 godzin w tygodniu. Liczba godzin
nadliczbowych nie może przekroczyć 270
w roku. Stawki godzinowe w godzinach
nadliczbowych są o 50% wyższe niż
w zwykłych godzinach pracy. W przypadku,
gdy praca w godzinach nadliczbowych
wykonywana jest w czasie weekendu lub
w święta państwowe, wówczas pracownik
ma prawo do dodatkowego wynagrodzenia
za pełny dzień pracy. Pracownik musi wyrazić
zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych.
Pracownicy zatrudnieni dłużej niż rok,
poczynając od dnia wejścia na teren
zakładu pracy, łącznie z okresem próbnym,
mają prawo do płatnego urlopu rocznego.
Czas trwania płatnego urlopu rocznego,
przewidzianego w przepisach prawa, jest
następujący:
• 14 dni roboczych rocznie w okresie
zatrudnienia od 1 roku do 5 lat,
zatrudnienia od 5 roku do 15 lat,
zatrudnienia powyżej 15 lat.
Umowy o pracę
Praca, która jest wykonywana
w maksymalnym okresie 30 dni roboczych
ze względu na swój charakter, zwana jest
Umowy o pracę o okresie obowiązywania
trwającym rok lub dłużej powinny być
zawierane na piśmie. Nie muszą być one
sporządzane w biurze notarialnym, a ponadto
umowy te są zwolnione ze wszystkich
podatków, opłat i należności. Niemniej jednak,
jeśli umowa o pracę jest potwierdzana przez
notariusza, wówczas podlega ona opłacie.
W przypadku, gdy umowa nie została
zawarta na piśmie (w przypadku miejsc pracy
oferowanych na krócej niż rok), pracodawca
jest odpowiedzialny za przekazanie
pracownikowi podpisanego dokumentu,
określającego ogólne i szczegółowe warunki
zatrudnienia.
Praca na wezwanie
„Praca na wezwanie” jest to
nowozdefiniowana umowa o pracę
w niepełnym wymiarze, w której pracodawca
zwraca się do pracownika o wykonanie
określonej niezbędnej pracy, zaś warunki
zawarte w takiej umowie powinny być
sporządzone jak w przypadku umowy
o pracę w niepełnym wymiarze. W takim
przypadku, o ile umowa o pracę nie stanowi
inaczej, ustalone godziny pracy to 20 godzin
tygodniowo i co najmniej 4 godziny dziennie.
Wezwanie do pracy powinno nastąpić na co
najmniej 4 dni przed dniem podjęcia pracy.
Wynagrodzenie za czas urlopu
pracą tymczasową, zaś praca trwająca dłużej
zwana jest stałą pracą. W odniesieniu do pracy
tymczasowej wiele przepisów Kodeksu pracy
nie ma zastosowania.
Rozdział 9
Sprawy pracownicze
Praca wyrównawcza
Pracodawca ma prawo zwrócić się
o wykonanie pracy wyrównawczej
w terminie dwóch miesięcy, jeżeli praca
została przerwana z przyczyn koniecznych
lub w przypadku, gdy pracownicy korzystali
z urlopu przed i po świętach narodowych
i dniach wolnych od pracy, lub gdy pracowali
w okresie krótszym niż zwykłe godziny pracy,
lub gdy pracownik otrzymał prawo do urlopu
na własną prośbę. Praca wyrównawcza nie
może być wykonywana dłużej niż trzy godziny
dziennie i nie może ponadto wykraczać poza
maksymalne godziny pracy.
Rozwiązanie umowy o pracę
W przypadku, gdy umowy o pracę, zawarte
na czas określony, zostają rozwiązane w dacie
przewidzianej w umowie, strony nie mają
żadnych dalszych zobowiązań finansowych.
W przypadku stałych umów o pracę na czas
nieokreślony kwestie dotyczące rozwiązania
umowy i praw wynikających z powyższego
można streścić w następujący sposób:
Wynagrodzenie w okresie wypowiedzenia
Przed rozwiązaniem stałej umowy o pracę,
zawartej na czas nieokreślony, druga
strona powinna otrzymać wypowiedzenie.
W związku z powyższym umowę o pracę
uznaje się za rozwiązaną po upływie:
• 2 tygodni od dnia wypowiedzenia umowy
w okresie zatrudnienia trwającym do 6
miesięcy,
w okresie zatrudnienia trwającym od 6
miesięcy do 1,5 roku,
w okresie zatrudnienia trwającym od 1,5
roku do 3 lat, oraz
w okresie zatrudnienia trwającym powyżej
3 lata.
Powyższe okresy wypowiedzenia można
przedłużyć, lecz nie można skrócić na mocy
postanowień umowy o pracę.
Pracodawca może rozwiązać umowę
o pracę wypłacając z góry pracownikowi
wynagrodzenie należne mu za okres
wypowiedzenia. W przypadku, gdy pracownik
zostanie zwolniony z powodu przynależności
lub wniesienia skargi do związku
zawodowego, przedmiotowe wynagrodzenie
wypłacane jest w potrójnej wysokości.
Odprawa
Obowiązek wypłaty pracownikowi odprawy
powstaje w przypadku rozwiązania
stałych umów o pracę, zawartych na czas
nieokreślony:
• przez pracodawcę z przyczyn innych
niż określone w art. 25-II (Nieetyczne
zachowanie pracownika) Kodeksu pracy,
• przez pracownika zgodnie z art. 24 Kodeksu
pracy,
• z powodu obowiązkowej służby wojskowej,
• w przypadku, gdy kobieta z własnej woli
rozwiązuje umowę o pracę w okresie
jednego roku od daty zawarcia związku
małżeńskiego, lub gdy
„zwolnienia grupowe”, uregulowane
w specjalnych przepisach prawa:
• umowa zostaje rozwiązana na skutek
śmierci pracownika.
• w zakładach pracy zatrudniających od 101 do
300 osób – co najmniej 10% pracowników,
Wysokość odprawy zostaje określona
na podstawie ostatniego otrzymanego
wynagrodzenia oraz liczby lat
przepracowanych u pracodawcy. Płatności
z tego tytułu obliczane są w oparciu o co
najmniej 30-dniowe wynagrodzenie za
każdy rok zatrudnienia, którego maksymalna
wysokość ogłaszana jest przez rząd
i obowiązuje w dniu rozwiązania umowy
lub przejścia na emeryturę. Przy obliczaniu
wynagrodzenia, którego wartość będzie
stanowić podstawę odprawy, będą brane
pod uwagę różne dodatkowe świadczenia
przyznane pracownikowi w ostatnim roku oraz
wszystkie przywileje wynikające z umowy
o pracę, których wartość pieniężną można
określić.
• w zakładach pracy zatrudniających 301
i więcej osób – co najmniej 30 pracowników.
Zwolnienia grupowe
Grupowe zwolnienia pracowników reguluje
art. 29 tureckiego Kodeksu pracy (nr 4857).
Odpowiednio, jeśli liczba pracowników
zwalnianych w okresie jednego miesiąca
mieści się w granicach, podanych poniżej,
wówczas takie zwolnienia uznaje się za
W powyższych przypadkach, pracodawca
powinien dostarczyć przedstawicielowi
związku zawodowego, odpowiedniemu
dyrektoriatowi pracy oraz do publicznego
biura zatrudnienia pisemną informację,
na co najmniej 30 dni przez zamierzonym
zwolnieniem, która będzie również zawierała
przyczyny planowanego zwolnienia, liczbę
i grupy zawodowe objęte zwolnieniem, jak
również okres procedury zwolnień.
Ponadto pracownicy, którzy zostali zwolnieni
z zachowaniem okresów wypowiedzenia lub
rozwiązują umowę na skutek wystąpienia
okoliczności siły wyższej, wymuszających
przerwanie pracy w miejscu pracy, w którym
pracownik był zatrudniony przez okres
powyżej tygodnia, nie mogą zostać zastąpieni
przez innych pracowników w okresie 6
miesięcy od daty zwolnienia lub rezygnacji.
Pracodawca, który pragnie ponownie
zatrudnić pracowników do wykonania
pracy tego samego rodzaju w ww. okresie,
ogłasza taki zamiar używając stosownych
środków i zawiadamia byłych pracowników
Obecnie maksymalna odprawa za każdy rok
zatrudnienia wynosi 3.129,25 TRY (w okresie
od 1.01.2013 do 30.06.2013).
• w zakładach pracy zatrudniających od 20 do
100 osób – co najmniej 10 pracowników,
Rozdział 9
Sprawy pracownicze
o powyższym przez notariusza. Pracownicy,
którzy nie zgłoszą się do pracy w terminie 15
dni, tracą prawo powrotu.
za pracę w czasie weekendu, w święta
państwowe lub w dniach wolnych od pracy,
przypadających w okresie rocznego płatnego
urlopu, wypłacane są osobno.
9.2 Koszty pracy
Premie i pozostałe dodatkowe świadczenia
Regulacja wynagrodzeń
Nie ma ograniczeń dotyczących wysokości
zarobków. Z drugiej strony wynagrodzenie
nie może być poniżej minimalnych zarobków.
Przepisy dotyczące minimalnych zarobków
zawarte są w Kodeksie pracy.
Jednakże ograniczenia, przewidziane
przepisami prawa, mogą być zmienione na
korzyść pracownika. Przedstawiciele rządu,
pracowników i pracodawców ustalają wartość
minimalnego wynagrodzenia w branży
rolniczej i przemysłowej przynajmniej raz
na dwa lata. W ostatnich latach minimalne
wynagrodzenie było ustalane przed upływem
ww. dwuletniego okresu.
Miesięczne minimalne wynagrodzenie,
obowiązujące w okresie od 01.01.2013 do
30.06.2013 oraz w okresie od 01.07.2013 do
31.12.2013 wynosi, odpowiednio, 978,60
TRY tj. 1.021,50 TRY brutto. Obowiązuje
zakaz zatrudniania pracowników, oferując im
zarobki poniżej kwoty minimalnej, wskazanej
powyżej. Pracodawca ma obowiązek zapłacić
wszystkim pracownikom, korzystającym
z urlopu rocznego, wynagrodzenie lub zaliczki
na poczet wynagrodzenia za ten okres
przed rozpoczęciem urlopu. Wynagrodzenie
Przepisy prawa nie przewidują żadnych
obowiązków w tym zakresie. Przedmiotowe
świadczenia ustalane są wyłącznie za
porozumieniem stron. Wskazanie określonej
kwoty jako miesięcznego wynagrodzenie lub
premii miesięcznej nie wywołuje żadnych
korzyści podatkowych.
9.3 Ubezpieczenie społeczne –
ubezpieczenie zdrowotne
Ubezpieczenie społeczne
Uznaje się, iż wszyscy pracownicy
i funkcjonariusze ubezpieczeni są od
chwili podjęcia pracy. Przed rozpoczęciem
pracy spółka musi zostać zarejestrowana
jako pracodawca w lokalnym urzędzie
pracy, a także musi zostać zarejestrowana
i musi zarejestrować wszystkich swoich
pracowników w lokalnym biurze ubezpieczeń
społecznych. Spółka ma obowiązek
rejestrowania każdego kolejnego pracownika
w terminie miesiąca od jego zatrudnienia.
Ubezpieczenie społeczne obejmuje wypadki
przy pracy, choroby zawodowe, zachorowania,
macierzyństwo, niepełnosprawność i zgon.
W przypadku, gdy pracownik ulegnie
wypadkowi w związku z wykonywaną
pracą w miejscu pracy lub w innym miejscu
lub zachoruje na chorobę zawodową,
wówczas otrzymuje on pomoc w leczeniu,
wynagrodzenie za okres niezdatności do
pracy oraz, gdy jest to konieczne, protezy
i akcesoria. Ubezpieczenie tego rodzaju
obejmuje choroby ogólne, niepełnosprawność
oraz wypadki poza wypadkami przy pracy
i chorobami zawodowymi. W tym celu
pracownik otrzymuje pomoc lekarską,
leczenie szpitalne, leki i terapie.
Ubezpieczenie macierzyńskie zapewnia
określoną niezbędną pomoc kobietom
ubezpieczonym oraz nieubezpieczonym
małżonkom pracowników objętych
ubezpieczeniem w przypadku ciąży i porodu.
Składki na ubezpieczenie społeczne
Składki na ubezpieczenie społeczne są
obowiązkowe w odniesieniu do wszystkich
zarobków i wynagrodzeń. Składki te obliczane
są w oparciu o miesięczne wynagrodzenie
i płatne są łącznie przez pracodawcę
i pracownika w następującej wysokości:
RODZAJE
UBEZPIECZENIA
PRACOWNIK
(%)
PRACODAWCA
(%)
ŁĄCZNIE
(%)
Rodzaje krótkoterminowego ubezpieczenia
społecznego, w tym
wypadki przy pracy
i choroby zawodowe
(w zależności od wykonywanej pracy)
-
1-6,5
1-6,5
Niepełnosprawność,
starość, zgon
9
11
20
Ogólne ubezpieczenie
zdrowotne
5
7,5
12,5
Łączne minimum
14
19,5
33,5
Łączne maksimum
14
25
39
Ubezpieczenie
na wypadek bezrobocia
1
2
3
Współmałżonek, dzieci i rodzice pracownika
także korzystają z ubezpieczenia
chorobowego.
Leczenie szpitalne osób ubezpieczonych
prowadzone jest w utworzonych do tego celu
szpitalach publicznych.
Rozdział 9
Sprawy pracownicze
Powyższe stawki dotyczą łącznej kwoty
brutto wynagrodzenia, świadczeń i premii do
aktualnej maksymalnej wysokości 6.360.90
TRY oraz 6.639,90 TRY miesięcznie w okresie,
odpowiednio, od 01.01.2013 do 30.06.2013
oraz od 01.07.2013 do 31.12.2013.
Składki płatne są każdego miesiąca na rzecz
Urzędu ds. Ubezpieczeń Społecznych (Social
Insurance Institution) w miejscu zatrudnienia
pracownika do 30 dnia kolejnego miesiąca.
Przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy
z tytułu wynagrodzenia, płatnej przez
pracodawcę, udział pracownika (np. 15 %)
odliczany jest od postawy opodatkowania.
Ubezpieczenie zdrowotne
Jak wyjaśniono powyżej, ubezpieczenie
społeczne obejmuje także ubezpieczenie
zdrowotne. Ponadto ubezpieczenie społeczne
jest obowiązkowe. Osoby fizyczne lub
przedsiębiorstwa, nawet gdyby chciały,
nie mogą być zwolnione z obowiązku
płacenia składek na ubezpieczenie
społeczne twierdząc, iż są objęci prywatnym
ubezpieczeniem zdrowotnym.
Ustawa nr 5510 o ubezpieczeniach
społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym
weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012
roku. Zgodnie z przepisami ustawy każda
osoba mieszkająca w Turcji będzie objęta
ubezpieczeniem zdrowotnym na zasadach
określonych w art. 60 ww. Ustawy.
Od dnia wejścia w życie tj. 1 stycznia 2012
roku, ustawa ta dotyczy cudzoziemców
mieszkających w Turcji przez okres dłuższy
niż rok.
Cudzoziemcy mają obowiązek złożyć wniosek
w Urzędzie ds. Ubezpieczeń Społecznych
w terminie jednego miesiąca od upływu
jednego roku nieprzerwanego pobytu w Turcji.
W przeciwnym wypadku, zgodnie z art. 102
ww. Ustawy, osoby te zostaną obciążone
odsetkami przez Urząd ds. Ubezpieczeń
Społecznych.
Cudzoziemcy objęci ubezpieczeniem
społecznym w swoich krajach nie są objęci
ogólnym ubezpieczeniem zdrowotnym
w Turcji.
W Turcji, dodatkowo, oprócz ubezpieczenia
społecznego, wielu pracodawców
wykupuje prywatne ubezpieczenie
zdrowotne dla swoich pracowników
w ten sposób zapewniając im badania
lekarskie i leczenie w lepszych szpitalach.
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne nie jest,
jednakże, obowiązkowe. Istnieje wiele firm
ubezpieczeniowych, oferujących tego typu
ubezpieczenia.
9.4 Zasady dotyczące ekspatów
Cudzoziemiec oddelegowany przez spółkę
zagraniczną, utworzoną za granicą, w celu
prowadzenia działalności w jej imieniu
w Turcji, który powiadomił Department ds.
Ubezpieczeń Społecznych o tym, że jest
ubezpieczony za granicą, nie jest zobowiązany
do potrącania składek na ubezpieczenie
społeczne w Turcji.
Umowy międzynarodowe
9.5 Układy zbiorowe pracy –
Prawa związków zawodowych
Kwestie dotyczące układów zbiorowych pracy,
strajków i lokautów reguluje Ustawa nr 2822
z dnia 5 maja 1983 roku.
Zgodnie z przepisami prawa układy zbiorowe
pracy to umowy zawarte pomiędzy
związkiem zawodowym i stowarzyszeniem
pracodawców lub pracodawcą niezrzeszonym
w przedmiocie sporządzania umów o pracę,
regulowania ich treści, sposobów ich
rozwiązywania i innych kwestii o istotnym
znaczeniu.
Układy zbiorowe mogą także zawierać
postanowienia regulujące wzajemne prawa
i obowiązki stron, wdrożenie i nadzór nad
umową, a także sposoby rozwiązywania
sporów.
Układy zbiorowe pracy wymagają formy
pisemnej, zaś ich okres obowiązywania
wynosi od jednego roku do maksymalnie
trzech lat. Okres ten może zostać skrócony lub
przedłużony po podpisaniu umowy.
Procedura zawarcia układu zbiorowego
pracy określona jest w przepisach prawa.
Obejmuje ona, zgodnie z ustalonym
porządkiem, następujące czynności:
ustalenie, które związki zawrą umowę,
uzyskanie upoważnienia do zawarcia
umowy, wezwanie drugiej strony do
negocjacji zbiorowych w terminie 15 dni od
daty otrzymania upoważnienia, określenie
miejsca, daty i godziny negocjacji zbiorowych
w terminie 6 dni roboczych od wysłania
wezwania skierowanego do drugiej strony,
przeprowadzenie negocjacji zbiorowych oraz,
Turcja posiada umowy z następującymi
krajami: Niemcy, Austria, Belgia, Dania,
Szwecja, Libia, Norwegia, Wielka Brytania,
Szwajcaria, Holandia, Francja, Turecka
Republika Północnego Cypru, Azerbejdżan,
Rumunia, Albania, Bośnia i Hercegowina,
Republika Czeska, Gruzja, Kanada, Quebek,
Macedonia, Luksemburg, Bułgaria, Włochy,
Portugalia i Hiszpania. W przypadku osób
fizycznych, pochodzących z jednego
z powyższych krajów, w których obowiązują
umowy regulujące kwestie ubezpieczeń
społecznych, postanowienia umów,
o których mowa powyżej, należy wziąć
pod uwagę w celu ustalenia ich statusu dla
celów ubezpieczenia społecznego w Turcji.
Z wyjątkiem przypadków, o których mowa
powyżej, cudzoziemiec zatrudniony przez
spółkę turecką ma obowiązek uiszczania
w pełnej wysokości składek na ubezpieczenie
społeczne tak jak obywatel turecki.
Układy zbiorowe pracy
Rozdział 9
Sprawy pracownicze
ostatecznie, podpisanie zbiorowego układu
pracy.
Strajki
W przypadku, gdy spór powstały w trakcie
negocjacji zbiorowych nie może zostać
rozwiązany, w okresie 6 dni, rozpoczynającym
się po upływie 6 dni od zawiadomienia o ww.
dokumencie, może zostać podjęta decyzja
o strajku. Strajki rozpoczęte przed upływem
ustawowych terminów to strajki, których cel
ma charakter polityczny, strajki ogólne i strajki
solidarnościowe, które są nielegalne.
Przypadki okupowania miejsca pracy,
zwolnienia tempa pracy, zmniejszania
wydajności oraz inne rodzaje działań
związanych z pracą podlegają tym samym
sankcjom co strajki nielegalne. Strajk
lub lokaut o charakterze zagrażającym
zdrowiu publicznemu lub bezpieczeństwu
narodowemu może zostać odroczony o 60 dni
przez Radę Ministrów.
Lokauty
Stowarzyszenie pracodawców lub
pracodawca niezrzeszony, będący stroną
sporu, może podjąć decyzję o lokaucie
w terminie 6 dni roboczych od daty
otrzymania zawiadomienia o decyzji
w sprawie strajku, podjętej przez związek
zawodowy.
Arbiter specjalny
Za obopólną zgodą strony mogą zwrócić
się do specjalnego arbitra na dowolnym
etapie sporu dotyczącego praw i interesów
zbiorowych. Postanowienie w układzie
zbiorowym pracy, stwierdzające, iż sprawę
można przekazać do rozstrzygnięcia przez
specjalnego arbitra na wniosek jednej ze
stron, będzie ważne. W takim przypadku
arbiter rozwiązuje spór na wniosek strony.
Rozdział 10
Opodatkowanie fuzji, przejęć
i przekształceń
Rozdział ten zawiera wyjaśnienia dotyczące
podstawnych zasad opodatkowania dla
inwestora planującego fuzję, przejęcie lub
przekształcenie w Turcji.
10.1 Fuzje
W tureckim Kodeksie handlowym,
wchłonięcie (przejęcie) jednej lub większej
liczby spółek przez istniejącą spółkę w sytuacji,
gdy spółka wchłaniana (przejmowana) jest
uznana za spółkę rozwiązaną bez jej likwidacji,
zdefiniowane jest jako fuzja. Zgodnie
z ostatnimi zmianami w tureckim Kodeksie
handlowym, w fuzji mogą brać udział spółki
o różnym statusie prawnym.
Fuzje podlegające opodatkowaniu
Zgodnie z przepisami tureckiego Kodeksu
handlowego fuzja podlega opodatkowaniu
w przypadku, gdy nie zostały spełnione
określone wymogi dotyczące fuzji nie
podlegającej opodatkowaniu (zgodnie z art.
18, 19 i 20 Ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych). W przypadku fuzji
podlegającej opodatkowaniu, aktywa
spółki przejmowanej uznaje się za aktywa
przeniesione według ich wartości rynkowej do
spółki przejmującej, co prowadzi do powstania
zysków kapitałowych, podlegających
opodatkowaniu. Spółka przejmująca ma
prawo zaksięgować aktywa według ich
wartości rynkowej jako swoją podstawę
opodatkowania dla celów amortyzacji.
W przypadku fuzji podlegającej
opodatkowaniu straty podatkowe spółki
przejmowanej nie mogą zostać przeniesione
do spółki przejmującej. Niemniej jednak
spółka przejmowana może potrącić istniejące
straty podatkowe z zysków kapitałowych,
wynikających z przeniesienia aktywów
w drodze fuzji podlegającej opodatkowaniu.
Fuzje nie podlegające opodatkowaniu
Zgodnie z tureckim Kodeksem handlowym
fuzja jest traktowana jako fuzja nie podlegająca
opodatkowaniu (zwana także „przejęciem”)
po spełnieniu następujących założeń:
• spółka przejmująca i przejmowana są
rezydentami podatkowymi,
• spółka przejmująca wykazuje wszystkie
aktywa i pasywa spółki przejmowanej
w swoim bilansie na zasadzie przeniesienia
(tj. cały bilans zostaje przeniesiony w oparciu
o wartości księgowe),
• zostaną spełnione w terminie pozostałe
wymogi proceduralne i sprawozdawcze,
dotyczące fuzji.
W przypadku fuzji nie podlegającej
opodatkowaniu:
• spółka przejmowana podlega zwykłym
zasadom opodatkowania zysków do daty
fuzji, jednakże zyski uzyskane z samej fuzji
(i związane z powyższym przeniesienie
aktywów) nie są obliczane i opodatkowane,
• spółka przejmująca przejmuje wszystkie
znane i nieznane zobowiązania podatkowe
spółki przejmowanej,
• straty podatkowe spółki przejmowanej
mogą zostać przeniesione do spółki
przejmującej, jeżeli spółka przejmująca
kontynuuje działalność spółki przejmowanej
prze okres co najmniej 5 lat od daty fuzji.
Jednakże straty podatkowe, które mogą
zostać przeniesione do spółki przejmującej,
ograniczone są do kapitału własnego spółki
przejmowanej w dacie fuzji.
• inne przepisy prawa także przewidują
zwolnienia podatkowe (np. VAT,
opłata skarbowa, podatek od zbycia
nieruchomości), dotyczące fuzji
nie podlegających opodatkowaniu,
przeprowadzanych w oparciu o przepisy
prawnych.
10.2 Przejęcia
Inwestor może dokonać przejęcia w Turcji
w drodze przejęcia spółki (share deal) lub
przejęcia określonej działalności (asset deal).
Planując przejęcie w Turcji należy rozważyć
następujące podstawowe kwestie.
Ze strony organów publicznych nie są
stosowane żadne ogólne kontrole i restrykcje
dotyczące inwestycji w aktywa, podmioty
gospodarcze lub dotyczących nabycia innych
praw w Turcji. Jednakże określone rodzaje
działalności biznesowej wymagają zgody
regulacyjnej przed zmianą własnościową (np.
bankowość i ubezpieczenia, telekomunikacja,
wyroby tytoniowe i alkoholowe, produkcja
i dystrybucja energii itd.). Nabycie w Turcji
nieruchomości przez inwestorów
zagranicznych także podlega określonym
regulacjom, które obowiązują inwestorów
zagranicznych. Transakcja obejmująca
fuzję lub przejęcie może także wiązać się
z koniecznością uzyskania zgody tureckiej
Rady ds. Konkurencji w oparciu o określone
kryteria.
Przejęcie aktywów versus przejęcie
udziałów/akcji
Spółka zagraniczna może przejąć spółkę
turecką w drodze przejęcia aktywów lub
udziałów/akcji w spółce docelowej. Przejęcie
aktywów może nastąpić poprzez oddział
podmiotu zagranicznego, który podlega
opodatkowaniu w Turcji jako nierezydent,
lub poprzez turecką spółkę zależną spółki
zagranicznej. Stosowne implikacje podatkowe
streszczono na kolejnych stronach:
• fuzja nie podlegająca opodatkowaniu
pozostaje bez wpływu na atrybuty
podatkowe spółki przejmującej,
Regulacje dotyczące przejęć
Rozdział 10
i przekształceń
• Zakup aktywów
Aktywa można nabyć wyłącznie poprzez
spółkę turecką lub turecki oddział spółki
zagranicznej.
Cena kupna
Zasadniczo aktywa winny być zbywane
według wartości godziwej, odpowiadającej
ich wartości rynkowej. Transakcje zbycia
pomiędzy powiązanymi stronami muszą
być udokumentowane, aby spełnić wymogi
dotyczące cen transferowych.
Wartość firmy
W przypadku transakcji typu asset
deal, nadwyżka ceny kupna powyżej
wartości godziwej aktywów będących
przedmiotem zbycia stanowi wartość
firmy (goodwill), którą kupujący może
skapitalizować i amortyzować dla celów
podatkowych przez okres pięciu lat.
W tureckim prawie podatkowym nie istnieje
wymóg, aby wykazywać wartość firmy
i prawa uzyskane wewnętrznie w bilansie
w ujęciu podatkowym, tak więc zazwyczaj
w księgach sprzedawcy nie jest wykazany
– w odniesieniu do wartości firmy – tzw. tax
basis cost i dlatego też wartość ta stanowi
czysty dochód podlegający opodatkowaniu.
Amortyzacja
W przypadku transakcji asset deal okresy
amortyzacji środków trwałych odnawiają
się. Podmiot sprzedający ma prawo odliczyć
od wartości zbycia całą pozostałą wartość
księgową netto środków trwałych jako tax
basis cost , zaś kupujący musi zaksięgować
środki trwałe według ich wartości zbycia
i rozpocząć ich amortyzację w oparciu
o nowy okres przydatności ekonomicznej
każdego środka trwałego (zgodnie
z Komunikatami Ministerstwa Finansów).
Atrybuty podatkowe
Atrybuty podatkowe (tj. straty podatkowe
i zachęty podatkowe) nie podlegają
przeniesieniu na kupującego w transakcji
typu asset deal. Podmiot sprzedający
może, jednakże, wykorzystać istniejące
straty podatkowe i odliczenia VAT w celu
odliczenia ich od zysków podlegających
opodatkowaniu (takich jak zyski kapitałowe)
oraz zobowiązań z tytułu podatku VAT,
powstałych na skutek przeniesienia
aktywów.
Podatek VAT
Zbycie aktywów w drodze zwykłej umowy
nabycia aktywów jest opodatkowane
podatkiem VAT według ustalonych stawek,
w zależności od rodzaju zbywanych
aktywów (zazwyczaj 18%).
Nieruchomości będące przedmiotem
umowy nabycia aktywów mogą potencjalnie
zostać zwolnione z podatku VAT, jeżeli
znajdowały się w posiadaniu sprzedawcy
przez okres powyżej 2 lat. Kupujący ma
prawo do uzyskania odliczenia podatku VAT,
nałożonego na transakcję asset deal, od
podatku VAT z tytułu sprzedaży aktywów.
Jednakże pełne odzyskanie podatku VAT
może być czasochłonne w zależności
od tego, jak kupujący będzie generować
podatek VAT, co może prowadzić do
dodatkowych problemów z przepływami
pieniężnymi w związku z transakcjami
nabycia aktywów.
Podatki związane ze zbyciem aktywów
• Zakup udziałów/akcji
Nabycie udziałów/akcji przez podmiot
zagraniczny nie ma bezpośrednich
konsekwencji w zakresie tureckiego
podatku dochodowego, z wyjątkiem
ewentualnej opłaty skarbowej z tytułu
umowy zbycia udziałów/akcji.
Wartość firmy
W przypadku nabycia poprzez turecki oddział
lub turecką spółkę zależną, wartość firmy
ukryta w cenie udziałów/akcji nie może być
uwzględniona dla celów podatkowych.
Nie ma możliwości skorygowania wartości
(step-up) aktywów spółki docelowej przy
nabywaniu udziałów/akcji.
Spółka turecka, dokonująca zakupu
udziałów/akcji innej spółki, nie może
amortyzować wartości udziałów/akcji
dla celów podatkowych. Udziały/akcje
księgowane są według wartości historycznej
nabycia i potrącane z przyszłych zysków ze
sprzedaży jako tax basis cost.
Atrybuty podatkowe
Zmiana w strukturze właścicielskiej
pozostaje bez wpływu na atrybuty
podatkowe spółki docelowej. Po dokonaniu
nabycia udziałów/akcji, spółka docelowa
może nadal przenosić swoje straty
podatkowe.
Podatek VAT
Zbycie udziałów/akcji przez osoby fizyczne
nie jest opodatkowane tureckim podatkiem
VAT. Jeżeli zbywca udziałów/akcji jest
osobą prawną (np. spółką lub oddziałem)
w Turcji, wówczas, zasadniczo, transakcja
jest opodatkowana ww. podatkiem.
W takim przypadku zbycie akcji (w spółkach
akcyjnych) jest zwolnione z podatku VAT, zaś
sprzedaż udziałów (w spółkach z ograniczoną
odpowiedzialnością) przez podmiot turecki
może potencjalnie być obciążona tureckim
podatkiem VAT w wysokości 18%, chyba że
udziały były posiadane przez okres powyżej
2 lat.
W transakcji asset deal, umowa nabycia
aktywów zazwyczaj podlega opłacie
skarbowej w wysokości 0,948%, naliczanej
od wartości kontraktu, zaś przeniesienie
prawa własności nieruchomości podlega
opłacie rejestracyjnej w wysokości
2%, płatnej osobno przez sprzedawcę
i kupującego.
Amortyzacja
Rozdział 10
i przekształceń
Zwolnienie od odpowiedzialności wobec
organów podatkowych i gwarancje
podatkowe
W transakcjach typu share deal, historyczne
zobowiązania podatkowe spółki docelowej
(znane lub nieznane) pozostają w spółce
i nabywane są przez nowego(ych)
akcjonariusza(y)/udziałowca(ów). Dlatego
też kupujący zazwyczaj prosi o zwolnienie
od odpowiedzialności wobec organów
podatkowych oraz o gwarancje podatkowe
przy tego typu transakcjach.
Podatki związane ze zbyciem udziałów/akcji
Umowy kupna-sprzedaży udziałów/
akcji zazwyczaj podlegają opłacie
skarbowej w wysokości 0,825%. Umowy
w przedmiocie zbycia udziałów/akcji
w spółce tureckiej przez inną spółkę turecką,
posiadającą takie udziały/akcje przez co
najmniej dwa lata, mogą być zwolnione
z opłaty skarbowej.
• Uwagi dla sprzedającego
Sprzedaż aktywów
Sprzedaż aktywów należących do
określonego podmiotu jest opodatkowana
zwykłym podatkiem dochodowym od
zysków z tytułu sprzedaży aktywów. Straty
wynikające ze sprzedaży aktywów mogą
być niezwłocznie odliczane lub przenoszone
na kolejne okresy rozrachunkowe.
W przypadku sprzedaży określonych
środków trwałych (np. nieruchomości),
75% zysków z takiej sprzedaży może być
zwolnione od podatku dochodowego
od osób prawnych pod warunkiem, iż
nieruchomość znajdowała się w posiadaniu
właściciela przez co najmniej dwa lata,
zaś zyski zostaną zatrzymane w bilansie
jako rezerwa specjalna przez okres co
najmniej pięciu lat. Należy zaznaczyć, iż
zbycie nieruchomości, znajdujących się
w posiadaniu spółek przez co najmniej dwa
pełne lata, jest zwolnione z podatku VAT.
Sprzedaż udziałów/akcji
Sprzedaż udziałów/akcji w innej spółce jest
opodatkowana podatkiem dochodowym od
osób prawnych od zysków z ich sprzedaży.
Straty można potrącić od dochodu
uzyskanego z innego rodzaju działalności,
prowadzonej przez dany podmiot.
Zwolnienie od podatku dochodowego,
obejmujące 75% takich zysków, można
wykorzystać na warunkach, określonych
powyżej (tj. 2-letni okres posiadania oraz
wymóg dotyczący zatrzymania zysków
jako rezerwy specjalnej przez okres co
najmniej 5 lat) w przypadku sprzedaży
nieruchomości.
Jeżeli sprzedający udziały/akcje jest osobą
fizyczną, wówczas zyski kapitałowe,
osiągane przez takie osoby z tytułu
sprzedaży akcji (w spółkach akcyjnych),
posiadanych przez okres dłuższy niż dwa
lata, są całkowicie zwolnione od podatku
dochodowego od osób fizycznych;
w pozostałych przypadkach, jeżeli akcje
znajdowały się w posiadaniu właściciela
przez okres krótszy niż dwa lata, wówczas
zyski kapitałowe są opodatkowane
podatkiem dochodowym od osób
fizycznych według zwykłych stawek (tj.
od 15% do 35%). Podobne zwolnienia
w odniesieniu do osób fizycznych nie
mają zastosowania w przypadku zysków
kapitałowych ze zbycia udziałów w spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością.
Prosimy o zapoznanie się z naszymi
uwagami powyżej, dotyczących implikacji
w zakresie podatku VAT w przypadku
transakcji zbycia udziałów/akcji.
Rozdział 10
i przekształceń
Nabycie aktywów
Nabycie udziałów/akcji
Korzyści
Wady
Cena kupna może być
amortyzowana dla celów
podatkowych
Potencjalna potrzeba
renegocjowania kontraktów,
odnawiania koncesji itd.
Możliwa jest korekta
podstawy opodatkowania
aktywów
Atrybuty podatkowe, takie jak
straty, pozostają po stronie
sprzedającego
Kupujący nie dziedziczy
poprzednich zobowiązań
podatkowych ( z wyjątkiem
niektórych zasad dotyczących
unikania podatków
w przypadku transakcji
z podmiotami powiązanymi)
Większe koszty transakcyjne
(opłata skarbowa, podatki
transferowe, opłaty rejestrowe
itd.)
Możliwe nabycie części
działalności
Potencjalnie może
powodować większy koszt
podatkowy dla sprzedającego
(w porównaniu z nabyciem
udziałów/akcji)
Możliwość zakupu w oparciu
o wartość aktywów
netto, stąd niższe nakłady
kapitałowe
Nabycie potencjalnego
zobowiązania podatkowego
z powodu różnicy pomiędzy
wartością rynkową i księgową
aktywów w spółce docelowej
Transakcja tego typu może
być bardziej atrakcyjna dla
sprzedających ze względu
na możliwe zwolnienia
podatkowe
Brak możliwość
uwzględnienia wartości
firmy (goodwill) dla celów
podatkowych
Atrybuty podatkowe takie jak
straty są także nabywane wraz
ze spółką
Nabycie możliwych
(nieznanych) zobowiązań
podatkowych wraz ze spółką
Kontynuacja korzyści
wynikających z istniejących
kontraktów, koncesji, zachęt
inwestycyjnych itd.
Potencjalna potrzeba
strukturyzacji po nabyciu,
jeżeli wraz ze spółką
nabywane są aktywa
drugorzędne
• Porównanie transakcji obejmujących
zakup aktywów i udziałów/akcji
W związku z powyższym przedstawiamy
w tabeli obok podsumowanie kwestii
podatkowych w ramach porównania
transakcji kupna aktywów oraz transakcji
kupna udziałów/akcji.
10.3 Przekształcenia spółek
• Podział nie podlegający opodatkowaniu
• podział pełny to przekształcenie, w którym
spółka jest dzielona na dwie lub więcej
istniejących lub nowych spółek, zaś
spółka wyjściowa ulega rozwiązaniu,
zgodnie z art. 19-3-a Ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych. Podział
tego rodzaju pozwala na przeniesienie
strat podatkowych. Po wprowadzeniu
nowego tureckiego Kodeksu handlowego
w lipcu 2012 roku, istnieje także możliwość
przeprowadzenia takiego podziału
z perspektywy Kodeksu handlowego
(co nie było wyraźnie uregulowane
w poprzednim Kodeksie handlowym).
• podział częściowy (zwany także partial
de-merger) to przekształcenie, w którym
określone aktywa spółki (np. udziały lub
nieruchomości posiadane przez okres
powyżej 2 lat, lub kompletna infrastruktura
• Wymiana akcji, nie podlegająca
opodatkowaniu
Wymiana/zmiana akcji/udziałów nie
podlega opodatkowaniu, jeśli spółka
nabywająca otrzymuje akcji spółki docelowej
w zamian za swoje akcje w celu uzyskania
kontroli w zakresie zarządzania, a także
w celu nabycia większości akcji w spółce
docelowej. Chociaż wymiana akcji, nie
podlegająca opodatkowaniu, jest zasadniczo
zdefiniowana jako transakcja bezgotówkowa,
istnieje możliwość dokonania zapłaty na
rzecz akcjonariuszy spółki, której akcje są
nabywane, do 10% wartości nominalnej akcji,
które mają otrzymać.
Zgodnie z tureckim prawem podatkowym
istnieją dwa rodzaje podziałów nie
podlegających opodatkowaniu:
do celów produkcyjnych lub usługowych)
są wnoszone do nowej lub istniejącej
spółki jako kapitał rzeczowy na zasadzie
przeniesienia, zgodnie z art. 19-3-b
prawnych. Przekształcenie tureckiego
oddziału spółki zagranicznej w formie
podziału częściowego stało się w ostatnim
czasie możliwe pod warunkiem, iż spółka
będąca beneficjentem transferu jest
rezydentem podatkowym. Implikacje
podatkowe są podobne jak w przypadku
fuzji nie podlegającej opodatkowaniu,
z następującym wyjątkiem – w przypadku
podziału częściowego przenoszenie strat
nie jest możliwe.
Rozdział 10
i przekształceń
• Konwersje
Konwersja (czyli zmiana formy prawnej spółki)
przeprowadzona zgodnie z wymogami fuzji
nieopodatkowanych nie jest uznawane jako
przekształcenie podlegające opodatkowaniu.
• Likwidacje
Spółka turecka może upłynnić swoje aktywa
i podzielić zyski z tego tytułu pomiędzy
swoich udziałowców/akcjonariuszy
w drodze formalnej procedury likwidacji,
przeprowadzanej zgodnie z wymogami
tureckiego Kodeksu handlowego.
Przy opodatkowaniu likwidacji okres obrotowy
zostaje zastąpiony przez okres likwidacyjny,
który rozpoczyna się w momencie
postawienia spółki w stan likwidacji. Okres
pomiędzy ww. datą i końcem tego samego
roku kalendarzowego, a także każdy rok
kalendarzowy po tej dacie jest uznawany jako
odrębny okres likwidacyjny. Po sfinalizowaniu
likwidacji zostaje obliczony ostateczny
zysk lub strata z likwidacji, oraz następuje
korekta uprzednio złożonych sprawozdań
likwidacyjnych, a także – jeśli zaistnieje taka
potrzeba – kwota nadpłaconych podatków
zostaje zwrócona.
W okresie likwidacji spółka podlega zwykłym
zasadom opodatkowania i ma obowiązek
wykonywać wszystkie przewidziane prawem
obowiązki w zakresie księgowości i obowiązki
sprawozdawcze tak jak zwykła spółka.
Spłata kapitału na rzecz udziałowców/
akcjonariuszy na koniec likwidacji nie
powoduje konieczności zapłaty żadnych
podatków, jednakże podział nadwyżki
zysków lub rezerw pomiędzy udziałowców/
akcjonariuszy powoduje konieczność zapłaty
podatku u źródła od dywidendy, w wysokości
15% (który może zostać zmniejszony na mocy
postanowień umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania). Zwracamy uwagę,
iż urząd podatkowy ma ustawowy obowiązek
przeprowadzenia audytu podatkowego po
zakończeniu likwidacji.
Rozdział 11
Podatki międzynarodowe
Rezydencja i opodatkowanie podmiotów
będących nierezydentami
Spółka jest uznawana jako rezydent
w Turcji w przypadku, gdy posiada siedzibę
prawną lub miejsce faktycznego zarządu
w Turcji lub oba ww. miejsca. Siedziba
prawna dotyczy miejsca oficjalnej siedziby
spółki, zdefiniowanej w powyższy sposób
w umowie spółki/akcie założycielskim.
Miejsce faktycznego zarządu dotyczy
miejsca, w którym znajduje się główna
kadra kierownicza spółki. Zasadniczo,
rezydencję spółki określają przepisy krajowe
umawiających się państw. Jednakże,
w niektórych przypadkach, można
zastosować postanowienia umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania.
Jeżeli żaden z warunków rezydencji
w Turcji nie jest spełniony, wówczas
spółka jest uznawana za nierezydenta dla
celów podatkowych. Podmioty będące
nierezydentami podlegają opodatkowaniu
w Turcji z tytułu dochodu osiągniętego
w Turcji.
W przypadku nierezydentów dochód
podlegający opodatkowaniu jest określany
m.in. w oparciu o następujące rodzaje
dochodu:
• zyski z działalności gospodarczej
(biznesowej), osiągnięte w miejscu
prowadzenia działalności lub poprzez stałego
przedstawiciela w Turcji;
• dochód z tytułu profesjonalnych usług
świadczonych w Turcji (lub z tytułu
wynagrodzenia uzyskanego w Turcji);
• dochód z tytułu wynajmu nieruchomości,
wartości niematerialnych i prawnych oraz
maszyn w Turcji (a także z tytułu zbycia
wartości niematerialnych i prawnych
w Turcji);
• dochód z tytułu odsetek, uzyskany w Turcji;
• dochód z tytułu dywidend, uzyskany
w Turcji;
• zyski kapitałowe z tytułu transakcji
przeprowadzonych w Turcji lub zyski
kapitałowe osiągnięte w Turcji.
Podmioty zagraniczne mogą prowadzić
działalność w Turcji w formie oddziału
lub poprzez swoje spółki zależne będące
osobnymi podmiotami. Ww. formy
prowadzenia działalności przedstawione
są bardziej szczegółowo poniżej. Ponadto
działalność podmiotów będących
nierezydentami może być uznana za
działalność prowadzoną przez stały zakład
dla celów podatkowych. Takie formy
prowadzenia działalności tworzą pojęcie
miejsca prowadzenia działalności zgodnie
z przepisami lokalnymi. Oczywiście, należy
uwzględnić także postanowienia umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zyski
z tytułu prowadzenia działalności, osiągane
przez podmioty będące nierezydentami, są
szacowane tak samo, jak dochód osiągany
w Turcji przez spółki-rezydentów (dalsze
informacje znajdują się w pozostałych
częściach rozdziału „Opodatkowanie osób
prawnych”).
Stały zakład
W związku z powyższym miejsce pracy
(stały zakład) jest zdefiniowane jako miejsca
przeznaczone na prowadzenie działalności
handlowej, przemysłowej, rolniczej lub
świadczenie usług profesjonalnych. Miejsce
prowadzenie działalności przez podmiot
będący nierezydentem, prowadzącym
działalność w Turcji wyłącznie w celu
zakupu lub produkcji towarów w Turcji, które
następnie mają być eksportowane, nie jest
traktowane jako stały zakład.
Z drugiej strony stały przedstawiciel jest
zdefiniowany jako osoba podległa swojemu
mocodawcy na podstawie dokumentu
dotyczącego świadczenia usług lub
Nie istnieją żadne inne szczegółowe definicje
lub wytyczne dotyczące definicji „stałego
zakładu” zgodnie z prawem krajowym. Na
podstawie ogólnie przyjętej wykładni ww.
przepisów prawa podatkowego, poniżej
przedstawione są cechy wspólne stałego
zakładu podmiotu zagranicznego w Turcji:
• podmiot zagraniczny (lub jego
przedstawiciele) powinni prowadzić w Turcji
działalność generującą dochód;
• podmiot zagraniczny powinien posiadać
stałe główne miejsce prowadzenia
działalności w Turcji;
• powinien istnieć bliski związek pomiędzy
ww. miejscem prowadzenia działalności
i działalnością generującą dochód.
Bazując na powyższych zasadach, zazwyczaj
przyjmuje się, iż tureckie przepisy podatkowe
opierają się na definicji „stałego zakładu”,
przyjętej w umowach o unikaniu podwójnego
opodatkowania, opartych na modelu
OECD, w którym to przypadku działalność
prowadzona w Turcji, która nie jest ściśle
powiązana z generowaniem dochodu (np.
usługi przygotowawcze i pomocnicze)
nie powinna prowadzić do uznania danej
jednostki za stały zakład; z drugiej strony
osoby przeprowadzające transakcje handlowe
w imieniu podmiotu zagranicznego mogą
Zgodnie z turecką Ustawą o podatku
dochodowym od osób prawnych,
dochód uzyskany przez podmioty będące
nierezydentami poprzez tzw. stały
zakład (permanent establishment) lub za
pośrednictwem ich stałych przedstawicieli
(permanent representative) w Turcji podlega
opodatkowaniu w Turcji. Turecka Ustawa
odnosi się do przepisów proceduralnego
prawa podatkowego w kwestii definicji
„stałego zakładu” oraz do przepisów Ustawy
o podatku dochodowym w kwestii definicji
„stałego przedstawiciela”.
reprezentacji, która upoważniona jest do
przeprowadzania transakcji w imieniu i na
rzecz mocodawcy na czas określony lub
nieokreślony.
Rozdział 11
podlegać opodatkowaniu w Turcji, jeśli
zostaną uznane za stałych przedstawicieli,
o których mowa powyżej.
Odmiennie niż w przepisach lokalnych,
zasadniczo, magazyny i niezależni pośrednicy
(agenci) nie są objęci definicją „stałego
zakładu” na podstawie zawartych przez
Turcję umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania.
Oddziały
Oddziały są traktowane jako podmioty będące
nierezydentami i są opodatkowane w Turcji
z tytułu zysków osiągniętych przez nie
w Turcji.
Zgodnie z przepisami prawa lokalnego,
dotyczącymi inwestycji zagranicznych,
oddział spółki zagranicznej stanowi rodzaj
bezpośredniej inwestycji zagranicznej,
zaś utworzenie oddziału podlega tym
samym wymogom i procedurom co spółka
zagraniczna, która zamierza prowadzić
działalność w Turcji. Oddział może prowadzić
działalność wyłącznie w obszarach
działalności biura głównego. Jest on
zarządzany przez przedstawiciela (może być
to cudzoziemiec, lecz musi być rezydentem
w Turcji), umocowanego do działania na mocy
pełnomocnictwa. Przedstawiciel musi być
upoważniony do reprezentowania podmiotu
zagranicznego w Turcji przed wszystkimi
organami publicznymi i prywatnymi.
Oddział musi spełniać wszystkie ustawowe
wymogi w zakresie księgowości
i sprawozdawczości w Turcji – takie same jak
zwykły podmiot będący rezydentem.
Spółki zależne
Inną formą prowadzenia działalności w Turcji
jest spółka zależna, utworzona jako osobny
podmiot prawny w formie spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością (limited liability company
(Ltd.)) lub spółki akcyjnej (joint-stock company
(A.Ş)).
W przeciwieństwie do stałych zakładów
i oddziałów, obydwa ww. rodzaje spółek
uznaje się za rezydentów w Turcji dla celów
podatkowych, podlegających opodatkowaniu
z tytułu ich światowego dochodu.
Podatek dochodowy u źródła
Opodatkowanie dochodu uzyskanego
przez podmioty będące nierezydentami
w Turcji reguluje art. 30 Ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych. Zgodnie
z powyższym artykułem osoby dokonujące
płatności na rzecz nierezydentów ponoszą
odpowiedzialność w zakresie potrącania
i uiszczania podatków. Zgodnie z treścią
artykułu, o którym mowa powyżej, ogólna
stawka podatku dochodowego u źródła
wynosi 15%, jednakże, Rada Ministrów
upoważniona jest do ustalania stawek
w wysokości od 0% do 30%.
Dywidendy
Dywidendy wypłacane podmiotom będącym
nierezydentami są opodatkowane podatkiem
u źródła w wysokości 15%. Podatek ten ma
zastosowanie w przypadku, gdy dywidendy
są faktycznie wypłacane w gotówce lub
przelewane na rachunek. Wykorzystanie
zysków w celu podwyższenia kapitału spółki
nie stanowi podziału zysku i dlatego też nie
jest opodatkowane podatkiem, o którym
mowa powyżej. Jest to ostateczny podatek
dla nierezydentów, którzy nie podlegają
żadnym innym wymogom sprawozdawczym.
Honoraria autorskie
Honoraria autorskie wypłacane
nierezydentom są opodatkowane podatkiem
dochodowym u źródła w wysokości
20%. W przypadku, gdy spółka będąca
nierezydentem posiada swój stały zakład
w Turcji, wówczas podatek ten nie jest
pobierany, jednakże honoraria autorskie należy
wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym
Zyski z tytułu sprzedaży praw autorskich,
patentów, znaków towarowych i innych
wartości niematerialnych i prawnych są
opodatkowane ostatecznym podatkiem
dochodowym u źródła w wysokości 20%.
Obniżone stawki podatku u źródła od
honorariów autorskich mają zastosowanie
na mocy wszystkich zawartych przez
Turcję umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania, zaś stawki wahają się od 5%
do 15% (uogólniona stawka w wysokości
10% dotyczy prawie wszystkich ww. umów).
Odsetki
Odsetki wypłacane podmiotom będącym
nierezydentami są opodatkowane
podatkiem dochodowym u źródła od
kwoty brutto odsetek wypłacanych na
rzecz ww. podmiotu. W przypadku, gdy
podmiot będący nierezydentem posiada
swój stały zakład w Turcji, wówczas dochód
z tytułu odsetek jest zawarty w rocznym
zeznaniu podatkowym i jest opodatkowany
odpowiednio. Jest to ostateczny podatek dla
nierezydentów, którzy nie podlegają żadnym
innym wymogom sprawozdawczym.
Stawki podatku dochodowego u źródła
od odsetek płaconych na rzecz spółek
będących nierezydentami podane są poniżej
Dochód oddziałów w Turcji nie jest
opodatkowany podatkiem u źródła, chyba że
jest przekazywany do siedziby głównej spółki.
Stawka ww. podatku w wysokości 15%
dotyczy dochodu przekazywanego do siedziby
głównej. Przekazywanie dochodu stałego
zakładu jest także opodatkowane podatkiem
dochodowym u źródła w wysokości 15%.
Stawka ww. podatku w wysokości 15% może
zostać obniżona do 5%-10% na mocy umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania.
osób prawnych i odpowiednio opodatkować.
Jest to ostateczny podatek dla nierezydentów,
którzy nie podlegają żadnym innym
wymogom sprawozdawczym.
Rozdział 11
(o ile umowa o unikaniu podwójnego
opodatkowania nie przewiduje niższej stawki);
Stawka w wysokości 0% dotyczy:
• odsetek od tureckich państwowych obligacji
i papierów dłużnych (w tym wyemitowanych
za granicą);
• odsetek od obligacji i papierów dłużnych,
wyemitowanych przez spółki w dniu 1
stycznia 2006 roku lub po tej dacie;
• odsetek od pożyczek, płatnych na rzecz
banków zagranicznych lub państw bądź
instytucji międzynarodowych;
• odsetek od pożyczek, płatnych na
rzecz innych spółek, które zwyczajowo
upoważnione są do udzielania pożyczek
w kraju, w którym zostały utworzone
i udzielają pożyczek nie tylko na rzecz
podmiotów powiązanych, lecz także na
rzecz wszystkich osób fizycznych i osób
prawnych;
• odsetek z tytułu papierów dłużnych,
emitowanych przez spółki będące
rezydentami w Turcji, z okresem wykupu
powyżej 5 lat;
• dochodu z tytułu certyfikatów leasingowych,
wystawianych przez będące rezydentami
w Turcji spółki zajmujące się leasingiem
aktywów, z terminem zapadalności powyżej
5 lat.
do kapitału własnego, oraz odsetek
wypłacanych przez banki i inne spółki
z tytułu pożyczek udzielonych im w ramach
zabezpieczenia za granicą.
rezydentami w Turcji, z terminem wykupu
od 3 do 5 lat;
aktywów, z terminem zapadalności od 3 do
5 lat.
• odsetek związanych ze sprzedażą towarów
na kredyt.
od 1 roku do 3 lat;
aktywów, z terminem zapadalności od
1 roku do 3 lat.
• odsetek od pozostałych pożyczek,
• odsetek wypłacanych przez banki z tytułu
pożyczek podporządkowanych, zbliżonych
poniżej 1 roku,
aktywów, z terminem zapadalności poniżej
1 roku;
• odsetek na rachunkach depozytowych,
z terminem wypłaty powyżej 1 roku;
z terminem wypłaty od 6 miesięcy do 1 roku;
• części zysków uzyskanych z rachunków/
certyfikatów związanych z udziałem
w zyskach/stratach w instytucjach
finansowych typu participation bank
(bezodsetkowych), z okresem wypłaty od
6 miesięcy do 1 roku.
• odsetek na rachunkach depozytowych
w walucie obcej, z terminem wypłaty
powyżej 1 roku.
z terminem wypłaty poniżej 6 miesięcy, lub
11
• odsetek od zysków z tytułu pożyczek
partycypacyjnych;
finansowych typu participation bank
(bezodsetkowych), z okresem wypłaty
poniżej 6 miesięcy;
w walucie obcej, z terminem wypłaty od 6
miesięcy do 1 roku;
• dochodu z transakcji repo, związanych
z obligacjami skarbowymi i papierami
dłużnymi.
w walucie obcej, z terminem wypłaty
poniżej 6 miesięcy, lub na rachunkach
depozytowych, płatnych na żądanie.
Zyski kapitałowe
Zgodnie z przepisami prawa podatkowego
zyski kapitałowe uzyskane przez
nierezydentów z tytułu zbycia udziałów/
akcji oraz innych aktywów są opodatkowane
w Turcji tak długo, jak długo zyski powiązane
uznaje się za zyski uzyskane w Turcji. Przepisy
tureckiego prawa podatkowego stanowią,
iż zysk kapitałowy uznaje się za uzyskany
w Turcji, jeżeli transakcja sprzedaży jest
przeprowadzana w Turcji lub gdy transakcja
Islamska instytucja finansowa, której właściciele uczestniczą w zyskach zamiast pobierać odsetki – przyp. tł.
finansowych typu participation bank 11
(bezodsetkowych), z okresem wypłaty
powyżej 1 roku.
na rachunkach depozytowych, płatnych na
żądanie;
Rozdział 11
zostaje oszacowana w Turcji (np. płatność jest
realizowana przez tureckiego podatnika).
Jeżeli zysk kapitałowy podmiotów będących
nierezydentami zostanie uznany za uzyskany
w Turcji, wówczas jest on opodatkowany
zwykłym podatkiem dochodowym od
osób prawnych w wysokości 20%.
Ponadto pozostała po opodatkowaniu
kwota jest także opodatkowana podatkiem
u źródła od dywidendy, w wysokości 15%
(opodatkowanie przekazywanych zysków
kapitałowych). W związku z powyższym
efektywna stawka podatku dochodzi do 32%.
Zasadniczo prawo do opodatkowania zysków
kapitałowych z tytułu zbycia udziałów/akcji
należy do kraju, którego rezydentem jest
podmiot dokonujący zbycia, z zastrzeżeniem,
iż – zgodnie z wieloma zawartymi przez
Turcję umowami o unikaniu podwójnego
opodatkowania - minimalny okres ich
posiadania powinien być dłuższy niż 1 rok.
Usługi profesjonalne
Wynagrodzenie z tytułu usług
profesjonalnych, wypłacane na rzecz spółek
będących nierezydentami, jest opodatkowane
podatkiem u źródła w wysokości 20%,
jeżeli usługa jest świadczona w Turcji lub
gdy płatność jest dokonywana w Turcji.
Generalnie, w umowach o unikaniu
podwójnego opodatkowania, Turcja
stosuje okres testowy, trwający 183 dni.
W związku z powyższym, większość
tego typu umów stanowi, iż usługi
profesjonalne są opodatkowane w Turcji,
jeżeli pracownicy podmiotu będącego
nierezydentem przebywają w Turcji dłużej niż
183 dni w okresie 12 miesięcy lub gdy taki
podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia
działalności w Turcji.
Stawka podatku u źródła jest obniżona do
5% w przypadku wykonywanej w Turcji
działalności związanej z wydobyciem ropy
naftowej.
Dochód z tytułu leasingu środków
trwałych
Zgodnie z przepisami prawa lokalnego
płatności na rzecz nierezydentów z tytułu
leasingu ruchomości lub wynajmu
nieruchomości są opodatkowane w Turcji,
jeżeli aktywa znajdują się w Turcji lub też
w Turcji wykonywane są określone prawa.
Takie płatności na rzecz nierezydentów
opodatkowane są podatkiem dochodowym
u źródła w wysokości 20%. Niemniej jednak
płatności z tytułu leasingu finansowego
są opodatkowane podatkiem u źródła
w obniżonej wysokości 1%.
Długoterminowe roboty budowlane
i prace naprawcze
Płatności z tytułu robót budowlanych
i projektów naprawczych, trwających dłużej
niż jeden rok kalendarzowy, opodatkowane
są podatkiem dochodowym u źródła
w wysokości 3%.
Umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania, których Turcja jest stroną
Turcja jest stroną 83 umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania – 79 z nich
ma moc obowiązującą, 3 nowe umowy
(z Filipinami, Maltą i Kosowem) zostały
podpisane, lecz jeszcze nie weszły w życie,
zaś 1 nowa umowa (z Palestyną) została
parafowana, lecz nie ma jeszcze mocy
obowiązującej.
Załącznik nr 4 zawiera podsumowanie
w formie tabeli, dotyczącej państw-stron ww.
umów i stosownych postanowień.
Poza umowami w sprawie unikania
podwójnego opodatkowania, Turcja
Umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania, które zostały podpisane,
lecz dotychczas nie obowiązują
Turcja podpisała przedmiotowe umowy
z państwami, wymienionymi powyżej, które
wejdą w życie po ich zatwierdzeniu przez
parlamenty obu krajów.
Kraj
Data
podpisania
Dywidenda
(%)
Zyski
oddziału
(%)
Odsetki
(%)
Honoraria
autorskie
(%)
Filipiny*
18.03.2009
10/15
10
10
10/15
Malta*
14.07.2011
10/15
10/15
10
10
Palestyna**
15.11.2012
Kosowo***
10.09.2012
(*) Umowa została ratyfikowana przez Turcję i wejdzie w życie od 1 stycznia w roku następującym po roku zakończenia
procesu ratyfikacji przez umawiającą się stronę.
(**) Umowa została jedynie parafowana.
(***) Umowa została podpisana, lecz wejdzie w życie po zakończeniu procesu ratyfikacji w obu krajach.
Oprócz powyższych umów, w roku 2011
Turcja rozpoczęła negocjacje w sprawie
podpisania takiej umowy w Meksykiem
i Wietnamem.
rozpoczęła zawieranie umów o wymianie
informacji w sprawach podatkowych
z jurysdykcjami zwanymi rajami podatkowymi
w zakresie środków prewencyjnych/metod
kontroli ruchów kapitałowych oraz unikania
opodatkowania. W tym zakresie Turcja
podpisała umowy o wymianie informacji
w sprawach podatkowych z 5 krajami (Jersey,
Gibraltar, Wyspa Man, Guernsey i Bermudy),
zaś negocjacje prowadzi z 5 krajami
(Barbados, Panama, Kajmany, Brytyjskie
Wyspy Dziewicze i Bahamy).
Załącznik nr 1
Tabela podstawowych podatków
tureckich
Podatek dochodowy od osób
prawnych
Wzrost wartości netto
20%
Danina od podatku dochodowego
od osób prawnych
Dochód opodatkowany netto
20%
Podatek dochodowy od osób
fizycznych
VAT:
15-35% (wszystkie źródła
dochodu, w tym dochód
z wynagrodzenia)
Wartość sprzedaży
- ogólny
18%
- określone towary i usługi
8%
- określone towary
1%
Podatek od transakcji bankowych
i ubezpieczeniowych:
- ogólny
5%
- transakcje obejmujące depozyty
międzybankowe
1%
- transakcje repo
1%
- transakcje na rynku pieniężnym
pomiędzy bankami a brokerami
1%
- sprzedaż obligacji państwowych
i bonów skarbowych
1%
- sprzedaż waluty obcej
0%
Opłata skarbowa
(w przypadku należnej opłaty
skarbowej, kwota takiej opłaty od
każdego dokumentu ograniczona
jest do 1.487.397,70 TRY za rok
2013)
Wartość określona
w dokumentach
Zasadniczo 0,948%
(0,189% dla umów najmu;
0,759% dla wynagrodzeń)
Podatek od darowizn i spadków
Wartość
1-30%
Cła
Wartość
Różnie
Zbycie nieruchomości
Wartość sprzedaży
2% zarówno kupujący,
jak i sprzedający
Specjalny podatek
konsumpcyjny:
- ogólny
Za litr, kg itd.
Szczegółowa
- pojazdy
Wartość i pojemność silnika
1% do 130%
- napoje alkoholowe i wyroby
tytoniowe
Wartość, cena sprzedaży
detaliczna dla wyrobów
tytoniowych
5% – 65,25% (*)
oraz ryczałt
- niektóre towary luksusowe
Wartość
6,7% – 25%
Specjalny podatek
telekomunikacyjny:
Opłata z tytułu świadczenia
usług
- usługi telefonii komórkowej
25%
- usługi RTV drogą satelitarną lub
kablową
15%
- dostawca usług Internetu
kablowego, bezprzewodowego
i mobilnego
5%
- pozostałe usługi
telekomunikacyjne
15%
Podatki od gier (loteria narodowa,
wyścigi konne, toto, lotto itd.)
Różnie
Zróżnicowana i ad valorem
w wysokości 10%
Podatek drogowy (motor vehicle
tax)
Model, silnik, waga
Określone kwoty
rewidowane corocznie
- produkty ropopochodne
Załącznik nr 1
Tabela podstawowych podatków
tureckich
Główne podatki gminne i lokalne:
Podatki od nieruchomości
0,1% – 0,4%
* budynki
0,1% – 0,6%
* podatek gruntowy
– od przeznaczenia gruntu
Określona (0-20) i ad
valorem w wysokości 10%
Opłata telekomunikacyjna
Wartość podatku według
taryfy, zysk brutto
1%
Podatek od sprzedaży
elektryczności i gazu
Wartość sprzedaży dla
mieszkania i pomieszczeń
przeznaczonych na
prowadzenie działalności
1%-5%
Podatek środowiskowy
Określone kwoty
rewidowane corocznie
(*) Stosowana jest wyłącznie procentowa stawka podatku, jeżeli nie jest to kwota niższa niż podatek obliczony w oparciu
o minimalne kwoty podatku ryczałtowego.
Załącznik nr 2
Tabela podatku u źródła
Opis
Podstawa
opodatkowania
Spółka
Nierezydent
(*) (%)
Osoba fiz.
Nierezydent
(***) (%)
Spółka
rezydent
(**) (%)
Osoba fiz.
Rezydent
(***) (%)
- ogólne
faktury brutto
20
20
Nie dot.
20
Projekty
budowlane,
trwające dłużej
niż rok kalendarzowy
Faktury związane
z postępem prac
3
3
3
3
- turecka lista
płac
Brutto minus
składki na
ubezpieczenie
społeczne
-
15-35
Nie dot.
15-35
Wynajem/
honoraria
autorskie
Brutto
20
20
Nie dot.
20
Leasing
finansowy
Brutto
1
Nie dot.
Nie dot.
Nie dot.
Dywidendy
Brutto
5 (****)
15
Nie dot.
15
Zyski osiągnięte
przez oddział
Zyski netto minus
podatki od osób
prawnych
15
Nie dot.
Nie dot.
20
Odsetki od
pożyczek
Brutto
0 (*****)/ 1
/ 5/10
-
-
-
Faktury brutto
20
20
Nie dot.
17
20
-
Nie dot.
-
Usługi
techniczne/
profesjonalne
Wynagrodzenie
Zyski ze
sprzedaży:
- praw
autorskich
i patentów
- pozostałych
wartości niematerialnych
i prawnych
(*)
art. 30 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stawka podatku u źródła z tytułu niektórych płatności
W
na rzecz spółek będących nierezydentami wynosi 15%. Z drugiej strony, Rada Ministrów może zmniejszyć stawkę
podatku u źródła do zera lub podwyższyć ją do 30%.
(**)
W art. 30 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stawka podatku u źródła z tytułu niektórych płatności
na rzecz spółek będących rezydentami wynosi 15%. Z drugiej strony, Rada Ministrów może zmniejszyć stawkę
podatku u źródła do zera lub podwyższyć ją do 20%.
(***) Stawki podatku u źródła, obowiązujące dla osób fizycznych będących rezydentami i nierezydentami, wynikają
z dekretów Rady Ministrów nr 2011/1854, 2009/14593-4, 2006/11449, 2006/10731 oraz 2003/6577.
(****) Z wyjątkiem spółek, które otrzymują dywidendy poprzez stałe miejsce prowadzenia działalności lub za
pośrednictwem stałego przedstawiciela.
(*****) Stawka zerowa podatku u źródła jest stosowana w zależności od statusu pożyczkodawcy zagranicznego (tj. banków
i instytucji finansowych). Odsetki w wysokości 1% od pożyczek podporządkowanych na rzecz banków tureckich,
podlegających przepisom dotyczącym kapitału zapasowego zgodnie z tureckim prawem bankowym, a także
odsetki od pożyczek uzyskanych przez banki i inne korporacje w ramach zabezpieczenia na podstawie przepływów
pieniężnych lub portfela zagranicznych aktywów. Podatek u źródła w wysokości 5% jest nakładany z tytułu odsetek
od rat lub od kredytu na zakup towarów importowanych. Podatek u źródła w wysokości 10% jest nakładany z tytułu
pozostałych pożyczek i transakcji nie obejmujących ww. pożyczek.
Załącznik nr 3
Obliczenie podatków od zysku
na koniec roku
Podatek dochodowy od osób prawnych obliczony w najprostszy sposób wygląda następująco:
Wyjaśnienie
Obliczenia
Zysk księgowy po korekcie dla celów podatkowych
100
Podatek dochodowy od osób prawnych
20
Kwota do wypłaty
80
Następujący sposób obliczenia podatku może być bardziej przydatny w większości przypadków:
Wyjaśnienie
Obliczenia
Zysk operacyjny
500
Dywidendy od spółki będącej rezydentem
250
Łączny zysk księgowy
750
Koszty nie podlegające odliczeniu
100
Zakładamy, iż jest stosowana polityka „bez dywidend”.
Podatek dochodowy od osób prawnych zostałby obliczony w następujący sposób:
Zysk księgowy
750
Koszty nie podlegające odliczeniu
100
Zysk po korekcie
850
Dochód zwolniony
250
• Dywidendy
250
Zysk opodatkowany
600
Podstawa opodatkowania
600
Podatek w wysokości 20%
120
Podatki łącznie
120
Kwota do wypłaty
630
Wymogi dotyczące wypłaty dywidend oraz
rezerw przewidzianych przepisami prawa
Zwracamy uwagę na poniższy przykład, przy
założeniu, iż kapitał wpłacony w spółce wynosi
100,000 TRY i spółka stosuje politykę pełnej
wypłaty dywidendy.
Wyjaśnienie
Obliczenia
Zysk księgowy po korekcie
100.000
Podatek dochodowy od osób prawnych 20%
20.000
Kwota do wypłaty
80.000
Rezerwy przewidziane prawem – poziom pierwszy (5% zysków
netto, w maksymalnej wysokości 20% kapitału wpłaconego)
4.000
Dywidendy brutto – poziom pierwszy (5% kapitału wpłaconego)
5.000
Kwota dostępna dla celów dywidendy drugiego poziomu
(secondary dividend)
71.000
Rezerwy przewidziane prawem – poziom drugi (1/11 kwoty
dostępnej dla celów dywidendy drugiego poziomu)
6.455
Dywidenda brutto – drugi poziom
64.545
Dywidendy brutto (poziom pierwszy i drugi)
69.545
Podatek u źródła od dywidend 15%
10.432
Dywidendy netto
59.114
Dywidendy wypłacane przez spółkę
turecką na rzecz inne spółki tureckiej są
zwolnione z podatku u źródła (bez dalszych
uwarunkowań). Dywidendy otrzymane
przez spółkę holdingową w Turcji od innej
spółki zależnej w Turcji są zwolnione od
(bez dalszych uwarunkowań). Dywidendy
wypłacane przez spółkę turecką obywatelowi
tureckiemu lub udziałowcowi/akcjonariuszowi
będącemu nierezydentem (osobie fizycznej
lub prawnej) są opodatkowane podatkiem
u źródła w wysokości 15%.
Stawka podatku u źródła od dywidendy,
stosowana w przypadku udziałowca/
akcjonariusza będącego nierezydentem,
może zostać obniżona, jeżeli udziałowiec/
akcjonariusz znajduje się w jurysdykcji objętej
korzystną umową o unikaniu podwójnego
opodatkowania z Turcją. Zyski zatrzymane
w spółce nie są opodatkowane podatkiem
u źródła, chyba że zostaną zgłoszone
jako dywidenda na rzecz udziałowców/
akcjonariuszy.
Załącznik nr 4
Tureckie podatki u źródła według
podziału na kraje – strony umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania
Nr
Kraj
Dywidendy
(%)
Zysk oddziału
(%)
Odsetki
(%)
Honoraria autorskie
(%)
1
Austria
5/15
5
10/15
10
2
Irlandia
5/10/15
5
10/15
10
3
Korea Południowa
15/20
-
10/15
10
4
Jordan
10/15
-
10
12
5
Tunezja
12/15
-
10
10
6
Rumunia
15
15
10
10
7
Holandia
15/20
7,5
10/15
10
8
Pakistan
10/15
10/15
10
10
6
Wielka Brytania
15/20
15
15
10
10
Finlandia
5/15
5/15
5/10/15
10
11
Turecka Republika
Cypru Północnego
15/20
15
15
10
12
Francja
15/20
7,5
15
10
13
Szwecja
15/20
15
15
10
14
Belgia
15/20
15
15
10
15
Dania
15/20
7,5
15
10
16
Włochy
15
15
15
10
17
Japonia
10/15
10/15
10/15
10
18
Zjednoczone Emiraty
Arabskie
5/10/12
5/10/15
10
10
19
Węgry
10/15
10
10
10
20
Kazachstan
10
10
10
10
21
Macedonia
5/10
5
10
10
22
Albania
5/15
5
10
10
23
Algieria
12
12
10
10
24
Mongolia
10
10
10
10
25
Chiny
10
10
10
10
26
Indie
15
15
10/15
15
Kraj
Dywidendy
(%)
Zysk oddziału
(%)
Odsetki
(%)
Honoraria autorskie
(%)
27
Malezja
10/15
10
15
10
28
Egipt
5/15
5
10
10
29
Polska
10/15
15
10
10
30
Turkmenistan
10
10
10
10
31
Azerbejdżan
12
12
10
10
32
Bułgaria
10/15
10
10
10
33
Uzbekistan
10
10
10
10
34
Stany Zjednoczone
15/20
15
15/10
10/5
35
Ukraina
10/15
10
10
10
36
Izrael
10
10
10
10
37
Białoruś
10/15
15
10
10
38
Rosja
10
10
10
10
39
Kuwejt
10
10
10
10
40
Słowacja
5/10
10
10
10
41
Indonezja
15/15
10/15
10
10
42
Litwa
10
10
10
10/5
43
Chorwacja
10
10
10
10
44
Mołdawia
10/15
10/15
10
10
45
Singapur
10/15
10
7,5/10
10
46
Kirgistan
10
10
10
10
47
Tadżykistan
10
10
10
10
48
Sudan
10
10
10
10
49
Republika Czeska
10
10
10
10
50
Bangladesz
10
10
10
10
51
Łotwa
10
10
10
5/10
52
Hiszpania
5/15
5/15
10/15
10
53
Słowenia
10
10
10
10
Nr
Załącznik nr 4
Tureckie podatki u źródła według
podziału na kraje – strony umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania
Nr
Kraj
Dywidendy
(%)
Zysk oddziału
(%)
Odsetki
(%)
Honoraria autorskie
(%)
54
Grecja
15
15
12
10
55
Syria
10
10
10
15/10
56
Estonia
10
10
10
10/5
57
Tajlandia
10/15
10/15
10/15
15
58
Luksemburg
5/10/20
10
10/15
10
59
Iran
15/20
15
10
10
60
Arabia Saudyjska
5/10
5/10
10
10
61
Libia
10/15
10
10
10
62
Maroko
7/10
7
10
10
63
10/15
10
10
10
64
Republika
Południowej Afryki
Portugalia
5/15
5
10/15
10
65
Serbia i Czarnogóra
5/15
5
10
10
66
Etiopia
10
10
10
10
67
Bahrajn
10/15
15
10
10
68
Katar
10/15
10/15
10
10
69
Bośnia i Hercegowina 5/15
5/15
10
10
70
Kanada
15/20
15/20
15
10
71
Nowa Zelandia
5/15
5/15
10/15
10
72
Norwegia
5/15
5
5/10/15
10
73
Oman
10/15
10
10
10
74
Gruzja
10
10
10
10
75
Jemen
10
10
10
10
76
Niemcy
5/15
-
10
10
77
Szwajcaria
5/15
5/15
5/10
10
78
Brazylia
10/15
10
15
10/15
79
Australia
5/15
5/15
10
10
The information contained herein is of a general nature and is not intended to address the
circumstances of any particular individual or entity. Although we endeavour to provide
accurate and timely information, there can be no guarantee that such information is
accurate as of the date it is received or that it will continue to be accurate in the future.
No one should act upon such information without appropriate professional after a thorough
examination of the particular situation. KPMG international is a Swiss cooperative. Member
firms of the KPMG network of independent firms are affiliated with KPMG international.
KPMG international provides no client services. No member firm has authority to obligate
or bind KPMG international or any other member firm vis-a-vis third parties, nor does KPMG
international have any such authority to obligate or bind any member firm.
© 2013 Yetkin Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., a Turkish corporation and a member firm of the
KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative,
a Swiss entity. All rights reserved.

Inwestowanie w Turcji

Transkrypt

Podobne dokumenty