mikroplanowanie
Transkrypt
mikroplanowanie
dr Maciej Borsa MIKROPLANOWANIE: WPROWADZENIE DO TEMATU oraz WARUNKI KONKURSU PRAC STUDENCKICH Mikroplanowanie Mikroplanowanie to kompleksowa metoda planowania przekształceń przestrzennych, włączająca lokalną społeczność w proces decydowania i współudziału w przemianach ściśle wyznaczonych, niewielkich obszarów. Mikroplanowanie reprezentuje podejście oddolne do procesu planowania („bottom-up”). Mikroplanowanie W teorii ekonomii pojęcie mikroplanowania wprowadził m.in. Jan Tinbergen, holenderski ekonomista specjalizujący się w badaniach krajów rozwijających się, pierwszy laureat Nagrody Nobla z dziedziny ekonomii (1969). W jego ujęciu był to model planowania społecznogospodarczego, w którym plan w skali makro stanowił syntezę mikroplanów. Był więc to system planowania oddolnego, silnie wspierający międzynarodową konkurencyjność kraju. Mikroplanowanie Mikroplanowanie, jako metoda poprawy stanu przestrzeni i dostępu mieszkańców do usług, stosowane było pierwotnie w tzw. „Krajach Trzeciego Świata”, głównie w społecznościach wiejskich i zmarginalizowanych dzielnicach miast. Celem było włączenie lokalnych społeczności w główny nurt programowania i działań władz wyższego szczebla, m.in. w celu uzyskania dostępu do źródeł finansowania. Metoda uświadamia bowiem mieszkańcom skalę wydatków i konieczność właściwego zaplanowania (koordynacji) niezbędnych inwestycji, wzmacniając odpowiedzialność za własne otoczenie. Mikroplanowanie W latach 1980-tych rozwinięto w krajach anglosaskich metodę sporządzania „Planów społeczności lokalnych” (Community planning), obejmującą bardziej kompleksowy sposób podejścia do programowania i planowania rozwoju na szczeblu lokalnym. Mikroplanowanie można uznać, za część tej metody. W latach 1990-tych metoda mikroplanowania, po doświadczeniach w krajach rozwijających się została adaptowana do stosowania także w krajach rozwiniętych. W pierwszej dekadzie XXI wieku była stosowana z powodzeniem w wielu krajach, w tym szczególnie w Indiach i Brazylii. Podejmowane były też próby jej wdrożenia w Polsce. Główne cechy współczesnego mikroplanowania to: przywiązywanie szczególnej uwagi do rozpoznania i zaspokojenia potrzeb grup docelowych – mieszkańców, właścicieli, inwestorów, gości/klientów; ukierunkowanie na szczegółowe rozpoznanie i uwzględnienie w proponowanych rozwiązaniach specyfiki przekształcanego obszaru; ograniczone ramy przestrzenno-czasowe proponowanych rozwiązań, co predestynuje je do bezpośredniego finansowania w systemie projektowym oraz stosowania partnerstwa publiczno-prywatnego; zdecentralizowane podejście do procesu planistycznego – plany niższego szczebla mają sugerować rozwiązania planom i działaniom wyższych szczebli; oparcie procesu projektowego na partnerstwie profesjonalnych planistów z lokalną społecznością; sam proces planowania jest tak samo ważny jak jego produkt; w urbanistyce jest to narzędzie wspomagające tradycyjne metody planowania przestrzennego, zwłaszcza na obszarach centrów miast lub strefach koncentracji negatywnych zjawisk przestrzennych i społecznych. Zalety mikroplanowania to przede wszystkim: lepsze wykorzystanie zasobów; efektywniejszy rozwój; zwiększanie zaangażowania i odpowiedzialności mieszkańców; usprawnianie organizacji i poprawa koordynacji działań administracji publicznej, szczególnie na najniższych szczeblach; bardziej unikalne (specyficzne) efekty działań projektowych, prowadzące do bardziej zindywidualizowanych i konkurencyjnych rozwiązań. KONCEPCJE STYMULUJĄCE ROZWÓJ FUNKCJI CENTROTWÓRCZYCH RYBNIKA W REJONIE ULIC SOBIESKIEGO-POWSTAŃCÓW Konkurs prac studenckich Konkurs prac studenckich Warunki zgoda na wykorzystanie wyników prac w publikacjach i syntezach nagrody pieniężne: 1 główna 2 wyróżnienia (razem 1200 zł brutto) Konkurs prac studenckich Zadania profilowanie (analiza: jaki jest zadany obszar oraz jakie pełni i jakie może pełnić funkcje?) mapowanie idea projektowa koncepcja wdrażania prezentacja, rozmowa z mieszkańcami Profilowanie Delimitacja (określenie granic mikroobszaru) Analiza głównych problemów mikroobszaru: lista problemów (wariant 1) drzewo zależności (wariant 2) należy uwzględnić: stan funkcjonalny – wewnętrzny (jakie są jego strefy, pełniące różne funkcje) oraz powiązania zewnętrzne (jaką funkcję pełni obszar w tej części miasta) stan techniczny stan własności (prywatne vs. publiczne) stan społeczny status ekonomiczny Określenie możliwości i kierunków przekształceń Profilowanie drzewo zależności: korona - skutki pień - problemy korzenie - przyczyny Drzewo zależności nie definiuje samych problemów, traktując je jako splot różnych zależności. Jego analiza skupia się na oddzieleniu przyczyn negatywnych zjawisk występujących na mikroobszarze od ich skutków. Tylko przyczyny wymagają bowiem interwencji. Problem widziany więc powinien być przez pryzmat przyczyn. Mapowanie - format sporządzenie mapy w skali 1:200, pokazującej główne problemy i zasadnicze idee przekształceń obszaru rysunek odręczny na podkładzie powiększonej mapy (5-cio krotnie) opisy pismem technicznym lub wklejane z wydruku komputerowego (czcionka min. 12 punktów) Mapowanie - zagadnienia Stan funkcjonalny – wewnętrzny oraz kierunki powiązań zewnętrznych (wejścia itp. ale też kolizje funkcjonalne) Stan techniczny Stan własności Stan społeczny Status ekonomiczny Poszczególne projektowane elementy koncepcji zagospodarowania (rozmieszczenie, podmiot realizujący – właściciel / gmina) Strefy działań: (1) miasto, (2) inwestorzy prywatni Opis idei projektowej Skrót analizy funkcjonalnej (wewnętrzne i zewnętrzne, konflikty, kolizje), technicznej, własnościowej, społecznej i ekonomicznej Opis pomysłu na nowe funkcje i rolę w mieście Opis koncepcji (idei) zagospodarowania z podziałem na podmioty realizujące (prywatny właściciel / gmina) Opis działań wdrożeniowych: (1) miasto, (2) inwestorzy prywatni – wymienić Opis ostatecznego rezultatu – czym proponowana idea projektowa wzbogaci dzielnicę lub miasto Sposób prezentacji (format) pojedyncza plansza prezentacyjna 50 x 70 cm (bez marginesów 477 x 682 mm) w układzie pionowym , oprawiona w ramkę dostarczoną przez organizatorów konkursu teczka materiałów źródłowych pliki graficzne i tekstowe Plansza prezentacyjna szerokość 477 mm wysokość 682 mm rozmiar papieru 500 x 700 tabliczka informacyjna przylega do lewego górnego rogu pozostałe elementy – wymiary w zależności od potrzeb rysunki i teksty wypełniają całą powierzchnię planszy Harmonogram środa 13 kwietnia 2011r.: rozdanie podkładów mapowych i wybór tematów; wskazanie dostępu do mapy własnościowej w Internecie – odróżnienie własności prywatnej od publicznej i podział zadań na sektor prywatny i publiczny; nawiązanie współpracy z władzami miasta i organizacjami pozarządowymi; przygotowanie techniczne i merytoryczne konkursu. Harmonogram poniedziałek 23 maja 2011r. 10:45-15:10: przegląd i dyskusja nad profilem prac i proponowanymi wnioskami projektowymi; wskazanie nowych tematów; prezentacja założeń i ogłoszenie konkursu; omówienie formatu (sposobu prezentacji) i przekazanie wskazówek do dalszych działań; rekonesans terenowy; lista zaproszonych na 8 czerwca. Harmonogram środa 25 maja 2011r. 9:50-17:00: przegląd stanu zaawansowania prac (drzewo zależności, mapowanie problemu) i konsultowanie dalszych działań (do 13:00 – z udziałem przedstawiciela TUP – W. Chmielewski, Ł. Pomykoł); prace w terenie – co zabrać? spotkanie operacyjne o godz. 14:00 Harmonogram czwartek 26 maja 2011r. 16:00-17:30: prezentacja założeń konkursu na posiedzeniu Komisji Rady Miasta i Młodzieżowej Rady Miasta (bez udziału studentów). poniedziałek 30 maja 2011r. 9:50-17:00: prezentacja i zatwierdzenie koncepcji projektowych Harmonogram środa 8 czerwca 2011r. 9:50-17:00: oddanie prac, konkursowe prezentacje 15:30 – rejon ulic Sobieskiego-Powstańców (w zależności od warunków pogodowych) – podsumowanie z udziałem zaproszonych gości czerwiec-lipiec 2011: podsumowanie i synteza prac Harmonogram lipiec-sierpień 2011: prace w dzielnicach z Młodzieżową Radą Miasta, „wakacje dla Rybnika”, „Tydzień planowania” – impreza towarzysząca konferencji prezydencyjnej i inicjatywie 100Miast; promocja Centrum Wiedzy o Mieście dr Maciej Borsa http:// www.m-borsa.net/mikroplanRybnik.pdf http://www.communityplanning.net DZIĘKUJĘ