unia europejska droga polski do unii europejskiej
Transkrypt
unia europejska droga polski do unii europejskiej
UNIA EUROPEJSKA DROGA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ Opracowała: Barbara Misiewicz nauczyciel bibliotekarz w Gimnazjum nr 6 w Suwałkach Suwałki 2004 SPIS TREŚCI 1. Idea wspólnej Europy - rys historyczny 2. Ustrój Unii 3. Instytucje Unii 4. Symbole Unii A. Patroni Europy B. Flaga C. Hymn D. Paszport europejski E. Euro F. Święta Europy G. Języki Europy H. Obywatelstwo UE 5. Kraje członkowskie 6. Kraje oczekujące 7. DROGA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ 8. Polska na tle krajów Unii Europejskiej A. Ludność B. Obszar C. Produkcja przemysłowa D. Produkcja rolna 9. Komitet Integracji Europejskiej 10. Młodzież w Unii Europejskiej 11. Programy Unii Europejskiej dla młodzieży państw członkowskich i państw stowarzyszonych A. SOKRATES B. MŁODZIEŻ C. LEONARDO DA VINCI D. PETRA E. „TAK” DLA EUROPY 12. Szkolne Kluby Europejskie 13. Bibliografia 14. Wykaz stron internetowych 2 1. IDEA WSPÓLNEJ EUROPY - RYS HISTORYCZNY 14 stycznia 1947 r. w Londynie pod przewodnictwem Churchila powstał Komitet Zjednoczonej Europy (United Europe Committee), zaś 16 lipca 1947 r. powstał analogiczny francuski Comite françons pour l’Europe unie, pod przewodnictwem Edouarda Herriota, przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego. W maju 1948 r. na Kongresie Europejskim w Hadze przyjęto Deklarację Polityczną wzywającą do zjednoczenia państw europejskich, co zaowocowało powstaniem w Brukseli organizacji pod nazwą Ruch Europejski, której celem było propagowaniem idei zjednoczeniowych. „Ojcowie Europy”, tym mianem określa się polityków i intelektualistów, którzy przyczynili się w największym stopniu do zrealizowania ambitnych planów zjednoczeniowych. Byli to m.in.: • Robert Schuman, Leon Blum i Jean Monnet z Francji • Konrad Adenauer z Niemiec • Henrii Spaak z Belgii • Alcide de Gasperi z Włoch U podstaw istnienia Unii Europejskiej legło pięć niezwykle ważnych traktatów. Pierwszy, zwany Paryskim, powołał w roku 1951 Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Jej sukcesy zachęciły do rozszerzenia współpracy na inne dziedziny życia, co znalazło wyraz w Traktacie Rzymskim w 1957 roku, na mocy którego powstały nowe wspólnoty: Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom) oraz Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG). W 1992 roku został podpisany Traktat z Maastricht, powołujący do życia Unię Europejska. Kolejny traktat, z roku 1997, zwany Amsterdamskim, odnosił się głównie do spraw demokracji i praw człowieka. Ostatni z traktatów podpisano w Nicei w 2000 roku. Postanowienia w nim zawarte dotyczyły wewnętrznej reformy UE, koniecznej do przyjęcia nowych państw. Unia Europejska jest dobrowolnym związkiem państw. Każdy z jej członków ma takie same prawa i obowiązki. Zasada równości została zachowana również w przypadku przewodnictwa. Każdy z krajów członkowskich raz na mniej więcej 3 siedem lat obejmuje na pół roku przewodnictwo we Wspólnocie. Taki sposób sprawowania władzy nazywa się rotacyjnym. Unia Europejską jest nowym typem związku między państwami, jej głównym zadaniem jest organizacja współpracy między krajami członkowskimi i ich mieszkańcami. Każde nowe państwo wstępujące do Unii Europejskiej nie traci swojej suwerenności. W imię wspólnego dobra, jakim jest postęp cywilizacyjny, zgadzają się one na ograniczenia wynikające z konieczności współpracy międzynarodowej. Unia Europejska jest opartym na zasadzie wzajemności i solidarności porozumieniem państw, które zdecydowały się na przekazanie Unii części kompetencji. Uznały bowiem, że tylko w ramach wspólnoty mogą zapewnić swym narodom rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny. Unia Europejska nie jest „superpaństwem", nie prowadzi do zaniku państw i nie zagraża narodom europejskim. Państwa członkowskie Unii pozostają nadal ważnymi i aktywnymi podmiotami stosunków międzynarodowych. Zachowują własne, odrębne władze ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze. Decydują o kształcie i kompetencjach organów Unii i uczestniczą w jej decyzjach. 2. USTRÓJ UNII Unia Europejska wspiera się na tzw. Trzech filarach. Wprowadził je traktat tworzący Unię, który podpisano w lutym 1992 r. w Maastricht. Pierwszy z filarów obejmuje współpracę gospodarczą państw Unii. Decydują o niej ponadpaństwowe instytucje Wspólnot Europejskich (EWG, EWWiS, Euratom). Drugi filar Unii tworzy wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, trzeci zaś -wymiar sprawiedliwości i spawy wewnętrzne. Decyzje dotyczące drugiego i trzeciego filaru podejmują wspólnie - i jednomyślnie - przedstawiciele rządów państw - członków Unii wraz z Radą Unii Europejskiej. 4 3. INSTYTUCJE UNII Rada Europejska Komisja Europejska Komitet Ekonomiczno-Społeczny Parlament Europejski Komitet Regionów Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Trybunał Obrachunkowy Trybunał Sprawiedliwości W chwili obecnej na szczycie „budowli” Unii Europejskiej znajduje się Rada Europejska. Innymi niezwykle ważnymi instytucjami są: Komisja Europejska, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Trybunał Sprawiedliwości oraz Trybunał Obrachunkowy. W bardzo poważnych i trudnych sprawach unijne instytucje mogą zasięgnąć opinii Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów. W Europie istnieje wiele instytucji, które - choć mają łudząco podobne nazwy - realizują zupełnie odmienne zadania. Rada Europejska składa się z szefów państw członkowskich oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej. Zajmuje się przede wszystkim pogłębianiem integracji krajów Unii oraz wyznaczaniem najważniejszych kierunków rozwoju. Rada Unii Europejskiej to główny organ decyzyjny Wspólnoty. Składa się ona z przedstawicieli państw członkowskich, zwykle w randze ministra. Jej podstawowym zadaniem jest wprowadzanie w życie postanowień zawartych w traktatach oraz koordynacja ogólnej polityki gospodarczej członków UE. Poza strukturami Unii funkcjonuje Rada Europy, dbająca o ochronę praw człowieka oraz 5 poszanowanie zasad demokracji na kontynencie europejskim. Członkostwo w Radzie Europy nie jest równoznaczne z byciem członkiem Unii, ale też go nie wyklucza. Rolę rządu, czyli władzy wykonawczej we Wspólnocie, pełni Komisja Europejska. Głównym zadaniem Komisji jest wykonanie budżetu Unii oraz zarządzanie najważniejszymi funduszami wspólnotowymi. Komisja reprezentuje interes całej Unii i żadne z państw członkowskich nie może wywierać na nią wpływu. Ponosi odpowiedzialność przed Parlamentem Europejskim. Obecnie Komisję tworzy 20 „komisarzy europejskich”, z których każdy zajmuje się odrębną dziedziną integracji. Pełnią oni swoje funkcje przez pięć lat. Komisarze nie reprezentują interesów państw, z których pochodzą, ale działają na rzecz Unii jako całości. Aktualnie przewodniczącym Komisji jest Włoch Romano Prodi. Pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego odbyły się w czerwcu 1979 roku, choć istnieje on od roku 1958. Obecnie liczy 626 deputowanych, a po rozszerzeniu ich liczba zwiększy się do 732. Parlament wybiera Rzecznika Praw Obywatelskich. 4. SYMBOLE UNII Symbole europejskie służą identyfikacji obywateli z Europą i Unią Europejską. A. PATRONI EUROPY ŚW. BENEDYKT - urodził się około 480 r. w Nursji we Włoszech, w bogatej rodzinie ziemiańskiej. Studiował prawo w Rzymie, lecz zgorszony stylem życia jego mieszkańców, osiadł jako pustelnik na Monte Cassino. W 529 r. założył własny klasztor, wypracował regułę zakonną, opartą na zaleceniu ora et labora („módl się i pracuj”). W myśl tego założenia mnisi nie tylko modlili się czy przepisywali księgi, ale również wykonywali prace fizyczne w gospodarstwach klasztornych. W 1964 r., z okazji poświęcenia odbudowanej bazyliki na Monte Cassino, papież Paweł VI ogłosił św. Benedyktyna głównym patronem Europy. 6 ŚW. CYRYL (827-869) i ŚW. METODY (820-885) - misjonarze pochodzenia greckiego. Znali język słowiański i dlatego około IX w. zostali wysłani przez cesarza bizantyjskiego Michała III z misją chrystianizacyjną na Morawy. Nawrócony książę morawski wprowadził chrześcijaństwo w kraju Wiślan, czyli w Małopolsce. Cyryl opracował specjalne pismo staro-cerkiewno-słowiańskie zwane cyrylicą. Jest ono do dziś stosowane w Rosji, Serbii, na Białorusi, Ukrainie oraz w Kościele prawosławnym i greckokatolickim. 31 grudnia 1980 r. papież Jan Paweł II ogłosił Cyryla i Metodego współpatronami Europy. ŚW. BRYGIDA - urodziła się około 1303 r. niedaleko Uppsali w Szwecji. W wieku 14 lat została wydana za mąż. Po 28 latach jej małżonek wstąpił do klasztoru, ona również poświęciła się służbie Bożej, zakładając zakon żeński, zwany od jej imienia „brygidkami”. Przez wiele lat Brygida doznawała objawień, ostro wystąpiła przeciwko zakonowi krzyżackiemu. Spisane teksty widzeń św. Brygidy są uznawane za najwybitniejsze dzieło średniowiecznej literatury szwedzkiej. Zmarła w 1373 r., a już w 1391 została kanonizowana. W 1999 r. papież Jan Paweł II ogłosił św. Brygidę współpatronką Europy. ŚW. KATARZYNA ZE SIENY (1347-1380) - włoska mistyczka i stygmatyczka, dyktowała listy do dostojników świeckich i duchownych, prosząc o starania na rzecz pokoju w Europie i jedności w Kościele. Pozostawiła po sobie blisko 400 listów oraz słynną Księgę Opatrzności Bożej. Kult św. Katarzyny rozpoczął się zaraz po jej śmierci, w 1461 r. została ogłoszona świętą. W 1999 r. Jan Paweł II ogłosił ją współpatronką Europy. ŚW. TERESA BENEDYKTA OD KRZYŻA (EDYTA STEIN 1891-1942) W 1891 roku we Wrocławiu przyszła na świat Edyta Stein. Była najmłodszym dzieckiem w rodzinie żydowskiego kupca. Już w dzieciństwie bardziej interesowały ją sprawy nauki niż zabawy z rówieśnikami. Studiowała język niemiecki, historię, psychologię i filozofię. Niezadowolona z jakości studiów we Wrocławiu, udała się do Getyngi, gdzie rozpoczęła pracę nad zagadnieniem poznania drugiego człowieka, 7 uwieńczoną doktoratem z filozofii. W 1922 przyjęła chrzest, w 1933 wstąpiła do zakonu karmelitanek, przyjęła zakonne imię Teresa Benedykta od Krzyża. W 1942 roku zginęła w komorze gazowej w Oświęcimiu. Papież Jan Paweł II w roku 1999 włączył ją do grona świętych patronów Europy. B. FLAGA UNII - zatwierdzona przez Komisję Europejską w 1985 r. jako krąg 12 pięcioramiennych gwiazd nie stykających się z sobą, w kolorze złotym, na błękitnym tle. Liczba gwiazd jest stała, nie powiększa się wraz z przyjęciem nowych członków i nawiązuje do symboliki Maryjnej. Pomysłodawcami flagi są: hiszpański dyplomata Salvador de Madariaga oraz francuski artysta Arsen Heitz. C. HYMN - od 29 maja 1986 r. hymnem UE jest „Oda do radości” z IX symfonii Ludwiga van Beethovena do słów Fryderyka Schillera. Dla potrzeb Unii aranżacji dokonał Herbert von Karajan, jeden z największych dyrygentów XX wieku. Pięknego przekładu „Ody do radości” dokonał Konstanty Ildefons Gałczyński. D. PASZPORT EUROPEJSKI - dokument ten ma okładkę w kolorze bordowym, na niej znajduje się napis „Unia Europejska” oraz nazwa państwa, którego obywatelem jest posiadacz paszportu. Ma taki sam status prawny jak dokumenty wydawane przez kraje członkowskie. E. EURO - 1 stycznia 2002 r. do obiegu weszło euro – pieniądz zjednoczonej Europy. Zniknęły waluty narodowe, m.in. francuskie franki, niemieckie marki, hiszpańskie pesety, greckie drachmy. Symbolem unijnej waluty – euro – jest grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi literami - „€”. Nawiązuje do klasycznej kultury starożytnej, kolebki cywilizacji europejskiej. Kojarzy się również z pierwszą literą słowa „Europa”. Skrótem stosowanym dla oznaczenia euro jest EUR. F. ŚWIĘTA EUROPY - zjednoczona Europa ma swoje święta 5 maja, na pamiątkę powstania Rady Europy (1949), obchodzony jest Dzień Europy. Natomiast 9 maja ustanowiono Świętem Unii Europejskiej. Właśnie tego dnia, w 1950 r. Robert 8 Schuman zaproponował utworzenie pierwszej z europejskich Wspólnot: Wspólnoty Węgla i Stali. G. JĘZYKI EUROPY - w unijnych urzędach najczęściej stosuje się języki angielski oraz francuski. Jednak wszystkie dokumenty Unii tłumaczone są na języki narodowe krajów członkowskich. Obecnie obywatele Unii posługują się 11 równoprawnymi językami: angielskim, duńskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, holenderskim, niemieckim, portugalskim, szwedzkim i włoskim. W 2004 r., gdy do Unii przystąpią nowe państwa, obowiązujące w nich języki staną się oficjalnymi językami Unii. H. OBYWATELSTWO UE - każda osoba będąca obywatelem państwa członkowskiego jest równocześnie obywatelem UE. Obywatelstwo Unii gwarantuje swobodne poruszanie się i przebywanie w obrębie państw członkowskich. Gwarantuje także prawo do głosowania i kandydowania w wyborach europejskich i lokalnych w kraju członkowskim, w którym obywatel Unii zamieszkuje. Ma on także prawo do kierowania wniosków do Ombudsmana (Rzecznika Praw Obywatelskich) oraz do wnoszenia petycji do Parlamentu Europejskiego. Obywatel Unii może liczyć na pomoc dyplomatyczną każdego z przedstawicielstw państw członkowskich w kraju trzecim, w którym nie ma przedstawicielstwa własnego państwa. 5. KRAJE CZŁONKOWSKIE KRAJ CZŁONEK UE OD 1. AUSTRIA 1995 2. BELGIA 1957 3. DANIA 1973 4. FINLANDIA 1995 5. FRANCJA 1957 6. GRECJA 1981 9 7. HISZPANIA 1986 8. HOLANDIA 1957 9. IRLANDIA 1973 10. LUKSEMBURG 1957 11.NIEMCY 1957 12. PORTUGALIA 1986 13. SZWECJA 1995 14. WIELKA BRYTANIA 1973 15. WŁOCHY 1957 16. CYPR 2004 17. CZECHY 2004 18. ESTONIA 2004 19. LITWA 2004 20. ŁOTWA 2004 21. MALTA 2004 22. POLSKA 2004 23. SŁOWACJA 2004 24. SŁOWENIA 2004 25. WĘGRY 2004 6. KRAJE OCZEKUJĄCE KRAJ KANDYDAT DO UE OD: 1. BUŁGARIA 2000 2. RUMUNIA 2000 3. TURCJA 2001 10 7. DROGA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ DROGA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ 1990 rok 25 maja Polska składa oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotą Europejską 1991 rok 16 grudnia podpisaliśmy Układ Europejski o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotą Europejską. Na jego podstawie Polska otrzymała pomoc techniczną i finansową. Wspólnota udzieliła nam też prawnych wskazówek jak integrować się ze strukturami europejskimi 1992 rok 4 lipca Sejm podjął uchwałę o przygotowaniu programu dostosowującego naszą gospodarkę i prawo do wymagań UE 1994 rok 8 kwietnia w Atenach Polska złożyła oficjalny wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej. Wniosek otworzył drogę do podejmowania konkretnych starań po obu stronach, zmierzających do jak najszybszego osiągnięcia pełnej integracji 11 1996 rok 8 sierpnia parlament polski utworzył Komitet Integracji Europejskiej, który miał odpowiadać za politykę integracyjną oraz działania dostosowawcze do standardów europejskich 2000 rok 7-9 grudnia podczas szczytu w Nicei został przyjęty tekst traktatu reformującego struktury Unii Europejskiej. Zgodnie z nim Polska będzie miała prawo nominowania jednego członka Komisji Europejskiej, 27 głosów w Radzie Unii oraz 50 posłów w Parlamencie Europejskim 2001 rok 15-16 czerwca podczas szczytu Rady Europejskiej w Goeteborgu zdecydowano, że negocjacje z najlepiej przygotowanymi krajami zakończą się w 2002 r., a pierwsi kandydaci zostaną przyjęci do Unii w 2004 r. 12 2002 rok 19 października Irlandczycy w referendum opowiedzieli się za przyjęciem traktatu nicejskiego, otwierającego Polsce i innym kandydatom drogę do UE 24-25 października podczas szczytu w Brukseli ustalono, że Polska w 2004 r. będzie miała 8 głosów w Radzie Ministrów Unii, a od 2005 r. – 27 głosów. Do 2006 r. nie obejmie przywództwa w UE. 12-13 grudnia zakończenie negocjacji na szczycie Unii Europejskiej w Kopenhadze 2003 rok styczeń, — przygotowano projekt traktatu akcesyjnego — dokument zawierający 6 tys. stron w 21 językach 21 marca Rada Europejska zaakceptowała traktat 14-15 kwietnia Rada UE jednogłośnie zdecydowała o przyjęciu traktatu 16 kwietnia na szczycie w Atenach podpisano ostateczną wersję traktatu 7-8 czerwca referendum w Polsce, w którym zdecydowaliśmy, że chcemy wejść do Unii lipiec — Komisja Europejska przedstawiła raport o tym, jak wypełniliśmy nasze zobowiązania negocjacyjne i jak wykorzystaliśmy przyznane unijne fundusze przedakcesyjne 13 2004 rok Do maja ma nastąpić ratyfikacja traktatów członkowskich przez parlamenty „Piętnastki” 1 MAJA POLSKA PRZYSTĄPI DO UNII. Będziemy uczestniczyć we wszystkich decyzjach Unii, zostanie zniesiona większość barier celnych, zostanie wprowadzony unijny system jakości towarów 2006/2008 Znikną kontrole na granicach Polski z innymi krajami członkowskimi. Euro zastąpi złotego. 8. POLSKA NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ POLSKA NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ LUDNOŚĆ W MILIONACH OBSZAR KILOMETRÓW KW. Niemcy 82,1 Francja 551 500 Wielka Brytania 59,0 Hiszpania 505 992 Francja 58,7 Szwecja 412 000 Włoch 57,9 Niemcy 357 000 Hiszpania 40,0 Finlandia 338 145 Polska 38,4 Polska 312 685 14 Holandia 15,8 Włochy 301 226 Grecja 10,3 Wielka Brytania 244 110 Belgia 10,2 Grecja 130 918 Portugalia 9,9 Portugalia 92 600 Szwecja 8,9 Austria 84 000 Austria 8,1 Irlandia 70 282 Dania 5,3 Dania 43 096 Finlandia 5,2 Holandia 41 500 Irlandia 3,7 Belgia 30 528 Luksemburg 0,4 Luksemburg 2 586 PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA MLD EURO PRODUKCJA ROLNA MLD EURO Niemcy 652,6 Włochy 36,3 Wielka Brytania 492,0 Francja 35,0 Włochy 387,3 Niemcy 27,5 Francja 379,0 Wielka Brytania 24,0 Hiszpania 217,3 Hiszpania 23,3 Holandia 129,0 Holandia 12,9 Austria 74,9 Dania 9,0 Szwecja 70,4 Portugalia 7,0 Belgia 66,5 Polska 6,9 15 Polska 52,9 Austria 6,4 Dania 43,2 Grecja 6,4 Portugalia 42,2 Irlandia 5,7 Irlandia 41,0 Szwecja 5,2 Finlandia 40,7 Finlandia 4,9 Grecja 18,5 Belgia 3,6 Luksemburg 6,5 Luksemburg 0,2 9. KOMITET INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ (KIE) Utworzony w 1996, zajmuje się całokształtem polityki integracyjnej Polski. W jego skład wchodzą ministrowie: spraw zagranicznych, gospodarki, spraw wewnętrznych i administracji, finansów, pracy i polityki socjalnej, ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa, sprawiedliwości oraz rolnictwa i gospodarki żywnościowej. W posiedzeniach KIE mogą uczestniczyć także ministrowie z resortów, których obecność jest uzasadniona tematyką posiedzenia. Obsługą Komitetu zajmuje się Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE). 10. MŁODZIEŻ W UNII EUROPEJSKIEJ A. Co zyska młodzież dzięki przystąpieniu Polski do UE? * kraje Unii wzajemnie uznają świadectwa szkolne i dyplomy ukończenia studiów, co uczniom i studentom ułatwia podejmowanie nauki w dowolnym państwie UE * uproszczona jest procedura uznawania (nostryfikacji) dyplomów przy staraniach o pracę 16 B. Polityka Unii Europejskiej wobec młodzieży zakłada m.in.: * podnoszenie jakości nauczania * rozpowszechnianie języków państw członkowskich * popieranie wymiany studentów, uczniów i nauczycieli * rozwój współpracy między szkołami i uczelniami * rozwój edukacji zaocznej C. Młodzieży, w krajach członkowskich przysługuje: * prawo swobodnego podróżowania * prawo osiedlania się i podejmowania pracy na terenie UE * możliwość wybierania i bycia wybranym do Parlamentu Europejskiego (po osiągnięciu pełnoletności) 11. PROGRAMY UNII EUROPEJSKIEJ DLA MŁODZIEŻY PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I PAŃSTW STOWARZYSZONYCH A. SOKRATES - program współpracy w dziedzinie edukacji. Polska od marca 1998 roku bierze udział w programie na równych prawach z państwami członkowskimi UE. Celem programu jest poprawa jakości edukacji, współpraca szkół i uczelni, wymiana studentów i kadry akademickiej oraz innowacyjne metody dydaktyczne. Program obejmuje wszystkie etapy kształcenia – od szkoły podstawowej do szkoły wyższej. Największą część programu SOKRATES stanowi komponent Erasmus, który dotyczy szkolnictwa wyższego. Działania realizowane w ramach Erasmusa to koordynacja współpracy między uczelniami UE, wspólnie opracowywanie programów nauczania, wymiana kadry akademickiej i studentów oraz uznawanie studentom okresu studiów za granicą i zaliczanie zdanych tam egzaminów. B. MŁODZIEŻ - program adresowany do młodzieży w wieku 15-25 lat oraz osób, które z nią pracują. Celem programu jest uczenie i promowanie aktywności wśród młodych ludzi, stworzenie im możliwości realizacji własnych ambicji, 17 pragnień, zachęcenie do aktywniejszego udziału w życiu społecznym UE oraz własnego kraju. Celem programu jest ograniczenie takich zjawisk jak: ksenofobia, rasizm i nietolerancja. Największą wartością programu jest umożliwienie młodzieży zawierania znajomości i przyjaźni z rówieśnikami z całej Europy. C. LEONARDO DA VINCI - przedmiotem zainteresowania jest szkolnictwo zawodowe. Daje on możliwość skorzystania z wymiany międzynarodowej lub stażu zagranicznego. Skierowany głównie do studentów, absolwentów oraz uczniów w trakcie szkolenia zawodowego. Polska uczestniczy w tym programie od 1998 roku. D. PETRA - program w zakresie kształcenia i przygotowania młodzieży do życia zawodowego i w świecie dorosłych. Celem tego programu jest podniesienie poziomu kształcenia przy uwzględnieniu potrzeb Wspólnego Rynku i umożliwienie młodym ludziom fachowego wykształcenia zawodowego. E. „TAK” DLA EUROPY - jest to program wymiany młodzieży (od 15 do 25 roku życia) w formie krótkich wizyt w innych krajach oraz kontaktów ze społeczeństwami tych państw. Szczególną uwagę zwraca się przy tym na udział ludzi młodych, ze środowisk i regionów opóźnionych w rozwoju. Dwukrotnie w ciągu roku Biuro Wymiany Młodzieży Wspólnot Europejskich typuje kandydatów, których mogą zgłaszać wyłącznie stowarzyszenia lub instytucje odpowiedzialne za wymianę. Program ten nie obejmuje ani wymiany międzyszkolnej, ani pobytów językowych lub o charakterze komercyjnym. 18 12. SZKOLNE KLUBY EUROPEJSKIE - są formą współpracy nauczycieli i ich uczniów na rzecz upowszechniania wiedzy o Europie. Inicjatywa powoływania szkolnych klubów europejskich pochodzi z Portugalii. Kluby Europejskie powstają w szkołach we wszystkich krajach Unii Europejskiej oraz w krajach stowarzyszonych, również w Polsce. Aby założyć taki klub nauczyciel opiekun z grupą uczniów chętnych do współpracy opracowują wspólnie statut i zakres działania klubu. Taką informację należy przesłać na adres Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, a klub europejski zostanie włączony do bazy adresowej, na podstawie której rozsyłane będą materiały informacyjne o UE. 13. BIBLIOGRAFIA 1. Barczykowska Agnieszka, Barczykowski Grzegorz: Unia Europejska pytania i odpowiedzi. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka, 2004 2. Czachór Zbigniew: Słowniczek europejski. Warszawa: Unia Europejska Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej, 1996 3. Encyklopedia geografii. Kraje i ludzie. Europa. Warszawa: MUZA, 1996 4. Kojkoł Jerzy, Przybysz Piotr: Edukacja wobec integracji europejskiej. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, 2004 5. Malosse Henri, Fontaine Pascal: Słownik instytucji i terminów Unii Europejskiej. Warszawa: Komitet Integracji Europejskiej, 1997 6. Multimedialny Atlas Świata Focus CD ROM, 2003 7. Panfil Tomasz: Unia Europejska. Wszystko, co musisz wiedzieć. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka, 2003 8. Przeglądowy atlas świata. Poglądowy i zasobny w informacje obraz Ziemi. Warszawa: Świat Książki, 1996 9. Rabczuk Wiktor: Co warto wiedzieć o Wspólnocie Europejskiej. Łomianki: „Tellus”, 1993 10. Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2003. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych GUS, 2004 11. Unia bez tajemnic. Wczoraj, dziś, jutro. [Warszawa]: Pełnomocnik Rządu ds. Informacji Europejskiej, [2000] 19 12. Unia Europejska. Leksykon integracji. Wrocław: Europa Wydawnictwo,2003 13. Weinfeld Werner, Wessels Wolfgang: Europa od A do Z: podręcznik integracji europejskiej. Wyd. 3. Gliwice: „Wokół nas”, 1999 14. Zakrzewska Iwona B.: Podręczny słowniczek terminów Unii Europejskiej. Wyd. 2. Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, 2000 WYKAZ STRON INTERNETOWYCH www.infoeuropa.gov.pl www.opoka.org.pl/biblioteka/X/XU www.exporter.pl/zarzadzanie/patrz_rowniez/0nawUE.html www.sejm.gov.pl/ue/ue.html www.unia-europejska.dobre-strony.pl www.ueonline.host.sk www.proeuropa.org.pl www.ue.any.pl www.unia-eu.prv.pl www.mos.gov.pl/integracja_europejska/index.shtml www.ceo.org.pl/europa/ www.europa.delpol.pl www.europa.edu.pl www.wrotapodlasia.pl/pl/ue/ www.unia.plug-in.pl www.gmina.2004.pl/ www.ineuro.pl/ www.innestrony.pl www.men.waw.pl/menu3.htm www.omp.org.pl/integracja_europejska.htm www.wybory.com.pl/integracja/ 20