Czy menopauzalna terapia hormonalna jest - E

Czy menopauzalna terapia hormonalna jest - E

Czy
menopauzalna
terapia
hormonalna
jest elementem
medycyny
estetycznej?
Ideał ciała, kreowany jest często przez przemysł
farmaceutyczny, kosmetyczny i medyczny
Wykonanie szeregu „rytuałów ciała”
określonych normami kulturowymi.
Bycie sobą czyli bycie wytworem
kultury konsumpcyjnej
Machaj, Łopacka 2004
Kulturowy wymóg - nasza kultura łączy
młodość i urodę z sukcesem
FAKT
Stało się! Nie ma już miejsca na twoim ciele,
którego nie dałoby się upiększyć
Wzorce kształtujące obowiązujący ideał piękna
Moda na perfekcjonizm
ciała kobiety
Kreowana przez media
nieograniczona
seksualność
Zachowanie urody i młodości to
naturalne pragnienie kobiety
Kobieta często sama nie wie czego chce,
dopóki nie zobaczy tego u innej kobiety
Myśl z Internetu
Moda na perfekcjonizm
ciała kobiety
MENOPAUZA
Kreowana przez media
nieograniczona seksualność
Menopauza. Co nam dokucza?
Objawy
psychiczne
Niepokój
Depresja
Objawy długofalowe
Choroba sercowo-naczyniowa
Osteoporoza
Atrofia śluzówki pochwy
Choroby współistniejące
Otyłość, Cukrzyca i inne zaburzenia metaboliczne,
Choroby układu pokarmowego, Schorzenia i ryzyko onkologiczne,
Choroby ginekologiczne i zaburzenia seksuologiczne
Choroby układu sercowo-naczyniowego
To główny zabójca kobiet w krajach wysokorozwiniętych
Na zawał serca, udar mózgu, zatory umiera co druga
Na raka sutka jedna na 26 kobiet
kobieta
International Menopause Society Workshop, Pisa - 2009
Bezpośredni wpływ estrogenów na ścianę naczynia
• Ekspresja obu typów RE
• Ich stymulacja wywołuje
wazodylatację
• Szybkie efekty mediowane
bez zmian ekspresji genów
Występowanie depresji w okresie okołomenopauzalnym
Świadomość końca
okresu młodości
Obniżony nastrój
Spowolnienie procesów
intelektualnych
Niepokój psychiczny
i motoryczny
Zaburzenia wegetatywne
i somatyczne
•
•
•
20 – 30 % (ICD-10) (Krogulski i in., 2007)
Nasilone objawy depresji okres perimenopauzy (Skala Becka) (Maartens i in., 2009)
Kontrowersje: Nowa depresja? / Depresja maskowana?
zespół „wdowy”
Kryzys
egzystencjonalny
Menopauza a zmiany
procesów
poznawczych
Niedobór estrogenów
następujący
po menopauzie wiązany
jest
z zaburzeniami
poznawczymi
i chorobą Alzheimera.
Yaffe K, Sawaya G, Lieberburg I. Estrogen therapy in postmenopausal
women.
Effects on cognitive function and dementia. JAMA 1998; 279: 688-95
Otyłość po menopauzie
• Otyłość rozpoznaje się u ok. 65% kobiet po menopauzie
• Liczba osób z nadwagą/otyłością na świecie wynosi 1,7 mld
cukrzyca
choroba niedokrwienna serca
depresja
nowotwory
obciążenie narządu ruchu
DYSFUNKCEJE SEKSUALNE
Skóra po menopauzie
• U pomenopauzalnych
kobiet, grubość skóry
zmniejsza się z każdym
rokiem o około 1,13%.
• Zawartość kolagenu
(typu I i III) zmniejsza
się o 30% w ciągu 5 lat
po menopauzie.
Objawy utraty libido
Psychiczne:
Emocjonalne:
Ból i suchość pochwy
Brak popędu płciowego
Ścieńczenie ściany pochwy
Zmęczenie
Bolesne stosunki seksualne
Frustracja
Zmniejszenie reagowania na bodźce seksualne
Epidemiologia
Polska: 1
na 10 kobiet do 24 rż, 7
na 10 kobiet po 45 rż.
Suchość pochwy i dyspareunia są objawami związanymi
zarówno z niedoborem estrogenów, jak i androgenów.
Menopauza – zmiany fizjologiczne
w okolicy urogenitalnej
kolagen typu I (odpowiada za wytrzymałość skóry)
kolagen typu III (utrzymanie elastyczności)
przeznaskórkowej
utraty wody
kwasu hialuronowego
w okolicy urogenitalnej
ok. 30%
5 lat
po menopauzie
ok. 2%
20 lat
po menopauzie
zmiany zwyrodnieniowe
w tkankach bogatych
w receptory estrogenowe
Mc Gregor JC. Labial surgery- a new phenomenon? British association of plastic, reconstructive and aesthetic surgeon. Published by Elsevier Ltd. 2008: 289
Zaburzenia mikroflory pochwy
•
•
•
•
•
Spada poziom estrogenów
Zmniejsza się ilość pałeczek kwasu mlekowego
Zmniejsza się ilość Lactobacillus produkujących H,O,
Wzrasta pH pochwy
Spada ilość glikogenu
większa suchość i wrażliwość pochwy, atrofia nabłonka
osłabienie naturalnej zapory przeciwdrobnoustrojowej
Objawy podmiotowe
25% objaw suchości w pochwie rok
po menopauzie
47% objaw suchości w pochwie trzy
lata po menopauzie
•
•
•
•
•
•
•
•
Objaw suchości pochwy/sromu
Niewystarczająca lubrykacja podczas aktywności seksualnej
Dyskomfort lub ból podczas aktywności seksualnej
Krwawienie po stosunku
Spadek podniecenia, pożądania seksualnego i orgazmu
Podrażnienie/pieczenie/świąd pochwy lub sromu
Objawy dyzuryczne
Częstomocz/parcia naglące
64% dyspareunia
Objawy przedmiotowe
64% spadek libido
58% unikanie kontaktów seksualnych
15-35% nietrzymanie moczu
17% nawracające infekcje dróg
moczowych
20% nieznamienna bakteriuria
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Spadek nawilżenia pochwy
Spadek elastyczności pochwy
Zanik warg sromowych mniejszych
Rumień/bladość
Zanik fałdów pochwy
Podatność na urazy/pęknięcia/szczeliny
Wynicowanie/wypadanie cewki moczowej
Stenoza/retrakcja wejścia do pochwy
Nawracające infekcje dróg moczowych
Genitourinary syndrome of menopause: new terminology for vulvovaginal atrophy from the International Society for the Study of Women_s Sexual Health and The North American Menopause Society
Wpływ samooceny na relacje partnerskie
defekty urody
zaburzenia relacji
partnerskich
starzenie organizmu
negatywne
nastawienie do
własnego ciała
niskie poczucie
atrakcyjności
seksualnej
obniżenie samooceny
brak samoakceptacji
lęk przed seksem
ograniczenie
aktywności
seksualnej
brak satysfakcji
seksualnej
trudności
w nawiązywaniu
kontaktów
HTM
Ryzyko
Korzyści
Janina 47 lat
•
•
•
•
Wywiad ginekologiczny: C-2; P-2xPSN
26 rż operacja – cystektomia (dgn. Cistis Simplex)
PM 12 rok życia, miesiączki regularne co 28 dni, średnioobfite
Wywiad rodzinny – matka choruje na cukrzycę od 10 lat
-terapia insuliną.
• Od pół roku pojawiły się nieregularne cykle z tendencją do
skracania się (do 21 dni), się bóle głowy, pojawiające się
napady złości i melancholii, zły nastrój z powodu „szybko
upływającego czasu”
• Badanie ginekologiczne - zestawione: bez odchyleń od normy
• USG: jedynym odstępstwem
jest 1,5 cm mięśniak
śródścienny w ścianie tylnej.
Zastosowane leczenie:
• Dydrogesteronum po - od 14-23 dnia cyklu
Follow-up po 3 miesiącach:
• Miesiączki regularne (co 26 dni), znaczna poprawa
zgłaszanych dolegliwości (bóle głowy, pojawiające się
napady złości), badanie ginekologiczne i TVS – bz
• Po 6 miesiącach ze wzglądu na nasilające się objawy
wypadowe – wykonano badania hormonalne w 1 Fazie cyklu
• Estradiol – 20 ng/ml
• FSH – 44 j.m./l
• Zmiana terapii – Estradiolum, Dydrogesteronum
Zofia 52 lata
• Uciążliwe objawy klimakteryczne:
(uderzenia gorąca, nerwowość, poty nocne i bezsenność)
nasilające się stopniowo od kilku miesięcy
• Dodatkowo objawy suchości pochwy utrudniające
współżycie, obniżenie libido i bolesne stosunki od 2 lat
Zofia 52 lata
• Schorzenia dodatkowe – nie podaje
• Operacje - nie podaje
• Wywiad ginekologiczny:
OM-2 lata temu
C-2, P-2 (PSN)
• Wywiad rodzinny onkologiczny – negatywny
• HTM – nigdy nie stosowała
Pacjentka na własną rękę oznaczyła badania hormonalne
• FSH=89 mlU/ml
• E2=11 pg/ml
Zofia 52 lata
• Badanie ginekologiczne:
- Srom, pochwa o cechach atrofii,
nadwrażliwości i podrażnienia
- pH pochwy 9
- Macica, przydatki – bez zmian
- Przy pobraniu cytologii plamienie
• TVS - Wynik prawidłowy
• Zastosowane leczenie:
1 mg walerian estradiolu + 2 mg dienogestu
NOWOŚĆ: NISKODAWKOWA HTM – DOSTĘPNA OD MAJA 2015,
JEDYNA Z DIENOGESTEM W HTM, TERAPIA CIĄGŁA 28 TABL
• Follow-up po 3 miesiącach:
Znaczna poprawa zgłaszanych dolegliwości
(objawy wypadowe, atrofia uro-genitalna)
Zmniejszenie objawów wypadowych
• Redukcja uderzeń gorąca
• Dobra tolerancja
• Progestagenny wpływ dienogestu
na endometrium
• Wysoki profil bezpieczeństwa
• Niskodawkowa HTM, niższa dawka estradiolu (0,74 mg)
• Nowsza, IV generacja progestagenów
• Lepsza kontrola endometrium ze względu na dienogest, - mniejsze
ryzyko przerostu endometrium; pozytywny wpływ na skórę,
• Lekarz nie musi drobiazgowo prowadzić karty choroby pacjentki,
nie ma kontrolera z NFZ , różnica ok 15 zł
• Po skończonym opakowaniu activelle wchodzimy bezpośrednio
z velbienne mini
Niskodawkowa HTM
CELE
zastosowania niskich dawek
estrogenów szczególnie
w preparatach doustnych
Lepszy
profil
bezpieczeństwa
Lepszy
profil
tolerancji
OBJAWY
NACZYNIORUCHOWE
HTM jest najbardziej
skuteczną metodą
leczenia objawów
naczynioruchowych
w każdym wieku.
Relacja korzyści do ryzyka
jest najlepsza
do 60 r.ż. lub do 10 lat od
ostatniej miesiączki.
HTM
MacLennan AH, Broadbent JL, Lester S i wsp. Oral oestrogen and combined
oestrogen/progestagen therapy versus placebo for hot flushes.
Cochrane Database Syst Rev 2004;4:CD002978.
STAN NAWODNIENIA SKÓRY
HTM
(podawana zarówno
drogą doustną,
jak i przezskórną)
poprawia stan
nawodnienia skóry.
HTM
Piérard-Franchimont C, Letawe C, Goffin V, Piérard GE. Maturitas. 1995
Sep; 22(2):151-4.
Sator PG, Schmidt JB, Sator MO, Huber JC, Hönigsmann H. Maturitas.
2001 Jul 25; 39(1):43-55.
GRÓBOŚĆ SKÓRY
W randomizowanym
badaniu klinicznym,
z podwójnie ślepą próbą
i placebo, wykazano
zwiększenie grubości
skóry o 30% po 12
miesiącach stosowania
terapii estrogenowej,
u kobiet po menopauzie.
HTM
Maheux R, Naud F, Rioux M, Grenier R, Lemay A, Guy J, Langevin M. Am
J Obstet Gynecol. 1994 Feb; 170(2):642-9.
PRODUKCJA KOLAGENU
W randomizowanym
badaniu klinicznym,
z podwójnie ślepą
próbą i placebo,
wykazano zwiększenie
o 6,49% zawartości
kolagenu w skórze po
6 miesiącach
stosowania terapii
estrogenowej.
HTM
Sauerbronn AV, Fonseca AM, Bagnoli VR, Saldiva PH, Pinotti JA. Int J
Gynaecol Obstet. 2000 Jan; 68(1):35-41.
ZMARSZCZKI
HTM
Mniej zmarszczek i lepsze
napięcie skóry przy
długotrwałej terapii
estrogenowej.
Co najmniej 5 lat po
menopauzie,
porównywano kobiety
które nieprzerwanie
stosują HTM, z kobietami
które nigdy jej nie
stosowały.
Wolff EF, Narayan D, Taylor HS. Fertil Steril. 2005 Aug; 84(2):285-8.
ESTROGENY
A FOTOSTARZENIE SKÓRY
HTM
Uważa się, że estrogeny
pełnią rolę protekcyjną
względem fotostarzenia
skóry.
W badaniach na
zwierzętach, wykazano
zwiększone tworzenie
głębokich zmarszczek
i zmniejszoną elastyczność
skóry po ekspozycji na
promieniowanie UVB,
u szczurów uprzednio
poddanych owarektomii.
Tsukahara K, Moriwaki S, Ohuchi A, Fujimura T, Takema Y. Photochem
Photobiol. 2001 May; 73(5):525-31.
OBJAWY GSM
HTM
Niskodawkowa HTM
(E lub E+P) - w ok. 30-40%
nie ustępują objawy GSM
• Dopochwowa terapia
hormonalna
(może być łączona
z systemową) estriol,
estradiol lub CEE
HA wykazuje porównywalną
efektywność w łagodzeniu
dolegliwości urogenitalnych
do odnotowanej dla
miejscowej ETZ
Quinping L, Li G, Xuehong S et al. Evaluation of efficacy and safety of hyaluronic acid vaginal gel (Hyalofemme) for
improvement of vaginal dryness. A multicenter, randomized, open, positive and paralel controlled clinical trial. Clinical
Study Final Report July 20 2010, http://www.hyalogyn.com/clinical-information/Clinic_Study_of _Hyalofemme
Ekin M, Yasar L, Savan K et al. The comparison of hyaluronic acid vaginal tablets with estradiol in the treatment of
atrophic vaginitis: a randomized controlled trial. Arch Gynecol Obstet 2011; 28: 539-543
DEMENCJA
Stosowanie terapii
hormonalnej nie
poprawia sprawności
procesów poznawczych,
u kobiet u których nie
wystąpiły objawy
demencji
ale
Terapia estrogenowa
zmniejsza o 29% ryzyko
pojawienia się demencji.
HTM
Yaffe K, Sawaya G, Lieberburg I. Estrogen therapy in
postmenopausal women.
Effects on cognitive function and dementia. JAMA 1998; 279:
688-95
A jeśli nie hormonalna terapia menopauzalna?
HTM
A jeśli nie hormonalna terapia menopauzalna?
Cimicifuga racemosa (BNO 1055)
•
•
•
•
•
•
•
•
HTM
Działanie selektywne na organy:
Stabilizuje system neurohormonalny
Wpływa pozytywnie na metabolizm kości
Wpływa pozytywnie na układ moczowopłciowy
Redukuje uderzenia gorąca, zlewne poty,
palpitacje serca
Poprawia nastrój, redukuje nerwowość
i wahania nastroju
Poprawia jakość snu
Wspomaga rozwój nabłonka pochwy
Cimicifuga racemosa zawiera glikozydy
triterpenowe (m.in. akteinę, cimifuginę,
deoksydinę) oraz glikozydy goryczowe, spośród
których najważniejszy to ranunkulidyna).
5 atutów łagodzących
objawy menopauzy
Dobry
Dobry
Dobrypraca
ciuch
seks
sen
Dobra
Dobra
HTM