docW turystyce zwyciężamy We are the winners in tourism
download 
Reklamacja Transkrypt
W turystyce zwyciężamy We are the winners in tourism
Strategia do 2030 roku 6 Udane ćwierćwiecze 7 Związek Miast Bałtyckich The State Pomeranian Review / Free regional monthly ISSN 2450-1255, issue 8 (44), summer 2015 7 Starogardzki Klub Biznesu 34 POMORZE www.samorzadowy.eu – oglądaj materiały filmowe – pierwsza telewizja samorządowa na Pomorzu / view our videos – the first local state television in Pomerania Rozmowa Miejskie Obszary Funkcjonalne szansą na rozwój TEMAT MIESIĄCA Co czwarty turysta z Polski na miejsce urlopu wybiera Pomorze i Bałtyk Fot. © M. Lipiński | StudioA W turystyce zwyciężamy Every fourth Polish tourist selects Pomerania and the Baltic Sea as their holiday destination We are the winners in tourism l Gminne perełki l Strategia Obszaru Metropolitalnego G-G-S Budowanie inteligentnych miast l Samorząd, nauka, przedsiębiorstwo l Partnerstwo publiczno-prywatne Spis treści Commune of Słupsk – buisness well protected The Commune of Słupsk is situated in the north part of Poland, in the Pomeranian Voivodeship, approximately 10 kilometers from the Baltic Sea. TRANSPORT LINKS: • Gdańsk Airport – 110 km • Sea port – Gdynia – 104 km • Berlin – 360 km • Poznań – 290 km • in the village of Redzikowo starts a city by-pass. The by-pass is 16,3 km long and it is a part of the S6 Szczecin–Gdańsk express road. We recommended: PLASZEWKO INVESTMENTS AREA Location Płaszewko Total area 34,0807 ha Surrounding The investment area is located near the regional road No 210 and Słupsk bypass. It is divided by the bypass and a wooded area. From the North it borders with the city of Słupsk. Current area development plan There is an area development plan prepared – Resolution of the Commune Council No IX/84/2011 as of 05.08.2011 Intended use according to the local area development plan Area for service development and manufacturing facilities, storehouses and warehouses. Accessibility Distance from the regional road – 0,3 km – national road No 6. Distance from big cities: Gdańsk – 110 km, Poznań – 290 km, Berlin – 360 km. Distance from the nearest port – Port of Gdynia – 104 km. Distance from the airport – Gdańsk – 130 km Notice Płaszewko investment area is under the auspices of Słupsk Special Economic Zone BENEFITS FOR INVESTORS • a public aid, • tax exemption granted to companies implementing new investments, • real estate tax exemption – de minimis aid • assistance during then investment aftercare, • provided by the Zone’s Administrator and by the Commune of Slupsk, support of the localauthorities and a business – friendly environoment, • help with staff recuitment and training. 4 Gminny kalejdoskop zzVolvo Gdynia Sailing Days zzNowi starostowie zzFestiwal z Certyfikatem CIOFF zzAleja Nadmorska Mechelinki 6 Więzi samorządowe zzProjekt strategii do 2030 roku zzBudowanie inteligentnych miast zzUdane ćwierćwiecze 8 Rozmowa zzDariusz Męczykowski: MOF szansą na rozwój 10 Temat miesiąca zzW turystyce zwyciężamy zzpowiat gdański zzpowiat człuchowski zzpowiat chojnicki zzpowiat tczewski zzpowiat malborski zzpowiat kwidzyński zzpowiat wejherowski zzpowiat kartuski zzpowiat bytowski zzpowiat pucki zzOgród dendrologiczny w Wirtach zzObwód łowiecki Wydry 26 Gminne perełki zzLinia z dynamiką rozwoju zzJeździeckie Mistrzostwa w Runowie zzMistrzostwa Kaszub Siłaczy zzFestiwal kulinarny z jajem 30 Zdrowie dla Pomorzan zzPodmioty lecznicze samorządu pomorskiego 32 25 lat samorządu zzWspomina poseł Jan Kulas 33 Partnerzy samorządu zzSamorząd, nauka, przedsiębiorstwo zzStarogardzki Klub Biznesu zzNowoczesne budowanie z technologią Steico 39 Sport Pomorze zzRozmowa z olimpijczykiem Andrzejem Wrońskim 41 Prawo w samorządzie INFORMATION AND CONTACT: www.dzialki.gminaslupsk.pl Urząd Gminy Słupsk ul. Sportowa 34 76-200 Słupsk tel. 59 842 84 60 www.gminaslupsk.pl zzPartnerstwo publiczno-prywatne zzAtrakcyjna alternatywna dla zamówień publicznych 42 Dla Przeglądu zzO turystycznym eldorado zzTurystyka ma status odmienności Wydawca: NIUS Hanna Maliszewska, tel. 509 014 126, 537 191 815, [email protected], www.samorzadowy.eu Opracowanie graficzne i skład: StudioA, [email protected], www.facebook.com/fotogniew Druk: Drukarnia Wydawnictwa „Bernardinum” Sp. z o.o., ul. Biskupa Dominika 11, 83-130 Pelplin Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzegamy sobie prawo do zmian tytułów i opracowania redakcyjnego tekstów. 4 samorządowy kalejdoskop Przegląd Samorządowy, summer 2015 samorządowy kalejdoskop Przegląd Samorządowy, summer 2015 Najbogatsze... Najbogatsze kurorty Okazuje się, że najbogatsze miasteczka w Polsce to te, które leżą nad morzem. Prym wiodą kurorty nadmorskie z województwa zachodniopomorskiego (Dziwnów i Międzyzdroje) oraz z pomorskiego: Jastarnia, Łeba i Krynica Morska, która zajmuje pierwsze miejsce w całym rankingu. Najbogatsze powiaty Fot. Romuald Betto W rankingu najzamożniejszych polskich powiatów za 2014 rok wygrywa powiat przysuski z województwa mazowieckiego. Ale już na drugim miejscu znajduje się powiat człuchowski z województwa pomorskiego. Najbogatszą dziesiątkę zamyka powiat również z Pomorza – malborski. Młodzież z Catamaran Youth Team Poland Brusy W żeglarskiej stolicy Polski Festiwal z Certyfikatem CIOFF Zakończyła się kolejna edycja Międzynarodowego Festiwalu Folkloru „Kaszubskie Spotkania z Folklorem Świata”. To najbarwniejszy i największy festiwal w regionie, obejmujący swą organizacją plenerowe sceny w kilku miejscowościach (Brusy, Chojnice, Wdzydze Kiszewskie, Łubiana, Kościerzyna, Wiele, Konarzyny). To przedsięwzięcie, w którym biorą udział zespoły folklorystyczne ze wszystkich stron świata, m.in. z Kolumbii, Peru, Izraela, Indii, Egiptu, Albanii. Inauguracja festiwalu odbyła się we Wielu (gmina Karsin, powiat kościerski), a uroczyste zakończenie w Brusach (powiat chojnicki). Podczas finałowego koncertu Anna Orlikowska, dyrektor Centrum Kultury i Biblioteki im. Jana Karnowskiego w Brusach (główny organizator festiwalu) odebrała prestiżowy Certyfikat CIOFF, nadawany przez Międzynarodową Radę Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej. Gratulujemy. W Gdyni – żeglarskiej stolicy Polski – odbyła się kolejna edycja Volvo Gdynia Sailing Days. Żeglarskie zmagania na wodzie i towarzyszące temu wydarzeniu imprezy zagwarantowały znakomite widowisko i dobrą zabawę zarówno zawodnikom, mieszkańcom, jak i turystom. Volvo Gdynia Sailing Days jest przedsięwzięciem skupiającym najważniejsze regaty żeglarskie. W tym roku na szczególną uwagę zasługiwały Mistrzostwa Świata Juniorów w klasie RS.X., a wielu emocji dostarczył windsurfing w wydaniu regatowym. W ramach regat odbyły się Mistrzostwa Polski kl.49er – najszybszej, Skippi 650, Delphia 24OD oraz jednoosobowych katamaranów A-Class. Świetnie spisała się młodzież z Catamaran Youth Team Poland, który zrzesza najlepszych młodych żeglarzy katamaranowych w Polsce. Celem programu jest promocja sportowego katamaringu oraz przygotowanie i wyłonienie załogi na Młodzieżowe Mistrzostwa Świata ISAF-u 2016. Trenerem prowadzącym jest Paweł Solecki. Na wodach Zatoki Gdańskiej przez kilkanaście dni zmagało się ponad tysiąc żeglarzy z całego świata i to w trudnych warunkach pogodowych. Sponsorem tytularnym regat był trójmiejski dealer Volvo DRYWA, który zaprezentował najnowszą gamę modelową swoich samochodów, w tym nowy XC 90. Fot. Robert Hajduk kosakowo Romuald Betto Powiaty Od ubiegłorocznych wyborów samorządowych powiatowe oblicze pomorskiej sceny samorządowej nieco się zmieniło. Doszło do dwóch poważnych zmian w dwóch powiatach naszego województwa. Już w marcu zmienił się starosta powiatu bytowskiego – dotychczasowego Jacka Żmudę-Trzebiatowskiego zastąpił Leszek Waszkiewicz. A w lipcu wybrano nowego starostę powiatu lęborskiego – na miejscu dotychczasowego Edmunda Głombiewskiego zasiadła Teresa Ossowska-Szara. W tym numerze pokazujemy tylko zdjęcia nowych włodarzy, jako zapowiedź przeprowadzonych z nimi wywiadów, które będą opublikowane w następnym wydaniu. Fot. Andrzej Gurba Nowi starostowie Teresa Ossowska-Szara Leszek Waszkiewicz Aleja Nadmorska Mechelinki Od końca czerwca w gminie Kosakowo (powiat pucki) letników i wakacyjnych gości urzeka Aleja Nadmorska Mechelinki – nowa inwestycja, oddana do użytku jeszcze przed wakacjami. W tym krótkim czasie turyści już zdążyli docenić nową infrastrukturę, a zwłaszcza promenadę; trakt pieszo-jezdny, punkty wypoczynku z ławeczkami i urokliwe tarasy widokowe. Nowe oblicze zyskała także scena plenerowa z widownią na 120 osób. Na to zadanie gmina Kosakowo pozyskała ze środków unijnych ponad 1 mln zł. Mechelinki pięknieją z roku na rok. Przypomnijmy, powstał tu port rybacki, molo, wyremontowano nawierzchnię drogi. I na tym nie koniec. Są plany kolejnych inwestycji – obok portu ma powstać dom rybaka z latarnią morską. Najbogatsze miasta Fot. Centrum Kultury i Biblioteki w Brusach Volvo Gdynia Sailing Days W ogólnopolskim rankingu najzamożniejszych miast wojewódzkich Gdańsk zajmuje czwarte miejsce. Tymczasem najzamożniejszym miastem powiatowym na Pomorzu jest Pruszcz Gdański. W rankingu miast na prawach powiatu w skali całego kraju zdecydowanie zwycięża Sopot. 5 6 Przegląd Samorządowy, summer 2015 WIĘZI SAMORZĄDOWE Przegląd Samorządowy, summer 2015 Udane ćwierćwiecze i co dalej Projekt strategii do 2030 roku W połowie lipca w Olivia Business Centre odbyło się spotkanie w sprawie projektu Strategii Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-GdyniaSopot do roku 2030. Wzięli w nim udział przedstawiciele samorządów z OM G-G-S, a także kluczowych partnerów metropolii z sektorów nauki i biznesu. Celem spotkania było omówienie zapisów zawartych w dokumencie strategii oraz dyskusja na temat priorytetów współpracy metropolitalnej. Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz i wiceprezydent Gdyni Marek Stępa oraz precyzyjnego opisania działań, sposobów ich realizacji oraz poziomów współpracy pomiędzy partnerami, którzy będą odpowiedzialni za ich realizację w perspektywie 2030 roku. Przyjęcie Strategii Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot do roku 2030 przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia jest planowane na przełomie września i października br. Spotkanie miało status posiedzenia Komitetu Sterującego projektu „INTIS. Integracja i Synergia. Strategia Rozwoju Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego na lata 2014–2030”. W regionie Morza Bałtyckiego Budowanie inteligentnych miast 28–29 października br. w Gdyni odbędzie się XIII Konferencja Generalna Związku Miast Bałtyckich, z motywem przewodnim „Budowanie Inteligentnych Miast w Regionie Morza Bałtyckiego”. I Prezydent Związku Miast Bałtyckich Per Bodker Andersen Sea Region Forum for Smart Cities (BUF). Dzięki współpracy i wspólnemu stosowaniu istniejących i nowych ekologicznych technologii i innowacji Podczas konferencji odbędą się warsztaty: zz Inteligentne i atrakcyjne miasta ZMB zz Zrównoważona mobilność miejska zz Regionalny program INTERREG V dla regionu Morza Bałtyckiego. udanej reformie samorządowej i o tym, w jakim kierunku powinien rozwijać się samorząd w kolejnym ćwierćwieczu, rozmawiali praktycy samorządowi i uznani eksperci, m.in. prof. Jerzy Stępień, senator Janusz Sepioł i dr Grzegorz Grzelak (radny sejmiku pomorskiego). Marszałek Mieczysław Struk mówił o samorządzie w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskich. O samorządzie powiatowym – przewodniczący Konwentu Starostów Województwa Pomorskiego, starosta malborski Mirosław Czapla, o samorządzie gminnym – wójt gminy Sierakowice (powiat kartuski) Tadeusz Kobiela i wójt gminy Trąbki Wielkie (powiat gdański), prezes Związku Gmin Pomorskich Błażej Konkol. Konferencja zgromadziła samorządowców różnych szczebli z całego województwa, a co najważniejsze – zainicjowała cykl spotkań, podczas których uczestnicy będą zastanawiać się, jakie kolejne wyzwania stoją przed samorządami. In the Baltic Sea region w obszarach miejskich, chcemy stać się prawdziwie inteligentnym regionem. Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego stworzyła unikalną strukturę dążącą do wspólnych celów oraz skuteczną, wielopoziomową strukturę współpracy i realizacji wspólnych działań. Już w pierwszych latach EUSBSR dowiodła, że tworzy wartość dodaną dla regionu Morza Bałtyckiego. W oparciu o program ramowy Europa 2010, wspierający inteligentne, sprzyjające integracji społecznej oraz zrównoważonemu rozwojowi rozwiązania, Związek Miast Bałtyckich stawia czoła kluczowym wyzwaniom i problemom społecznym. Wierzymy, że konferencja generalna w Gdyni będzie w tym procesie kamieniem milowym – powiedział sekretarz generalny ZMB Paweł Żaboklicki. Uczestnicy gdyńskiej konferencji postarają się odpowiedzieć na szereg pytań, m.in.: zz Jak miasta realizują założenia koncepcji inteligentnego miasta? zz W jakich dziedzinach wprowadzane są innowacje? zz Jaki wpływ ma taki kierunek rozwoju na planowanie przestrzenne, gospodarkę, kulturę, czy warunki socjalne i środowiskowe? zz Jak zmienia się jakość życia w inteligentnym mieście? O Pod honorowym patronatem prezydenta RP, w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim, samorząd województwa pomorskiego, Związek Gmin Pomorskich, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku zorganizowali konferencję „25 lat samorządności. Wyzwania na kolejne 25-lecie”. Fot. Mariusz Łoński U nteligentne miasto to dziś jeden z wiodących zwrotów wykorzystywanych w miejskich kampaniach marketingowych. W rzeczywistości za tym hasłem kryje się dużo więcej niż promocja. To filozofia rozwoju, która zmienia miasto w inteligentny, efektywny organizm, w którym nowoczesne technologie wychodzą naprzeciw potrzebom mieszkańców, najistotniejsze decyzje podejmuje się wspólnie, oszczędza się czas, energię i dba o środowisko naturalne. Region Morza Bałtyckiego jest kolebką inteligentnego rozwoju. Ma ogromny potencjał i jest jednym z najbardziej innowacyjnych oraz dynamicznie rozwijających się regionów w Europie. To właśnie tutaj stworzonych zostało wiele innowacji z dziedziny telekomunikacji, zrównoważonego transportu czy zielonych technologii. Rozwój inteligentnych miast stał się nieodwracalnym trendem i zyskał priorytetowe znaczenie dla społeczeństw regionu. Ogromnie ważne jest, aby miasta mierzyły się z problemami i wyzwaniami poprzez nowatorskie i zrównoważone rozwiązania w ramach partnerstw wielostronnych. Odnosi się to zarówno do dużych metropolii, ale również do średnich miast i miasteczek, które stanowią większość w regionie Morza Bałtyckiego. – Związek Miast Bałtyckich, we współpracy z wieloma miastami, agencjami wspierającymi innowacje, oraz przedsiębiorstwami, zapoczątkował Baltic 7 Teatr Szekspirowski w Gdańsku Obszar Metropolitalny G-G-S czestnicy spotkania zwrócili uwagę na konieczność wspólnych działań w obszarach takich jak: edukacja – wspólne planowanie sieci szkolnej i koordynacja szkolnictwa zawodowego na poziomie OM, wspólna polityka edukacyjna i gospodarcza, aktywizacja społeczna i kulturalna w szkołach, polityka migracyjna czy promocja OM – w kraju i za granicą, jak również wewnątrz metropolii. Uwagi do strategii oraz postulaty wspólnych działań w różnych sferach życia publicznego mają bardzo istotne znaczenie w kontekście wdrażania dokumentu WIĘZI SAMORZĄDOWE Regionalny program INTERREG V dla regionu Morza Bałtyckiego. Więcej informacji: Związek Miast Bałtyckich Wały Jagiellońskie 1 80-853 Gdańsk Poland tel. +48 58 301 09 17 tel. +48 58 301 91 23 fax +48 58 301 76 37 e-mail: [email protected] www.ubc.net Building smart cities On 28th and 29th of September this year Gdynia will hold the 13th General Conference of the Union of the Baltic Cities where the dominant subject will be “Building smart cities in the Baltic Sea Region”. S mart city is currently one of the predominant phrases used in city marketing campaigns. In reality the phrase covers more than mere promotion. It is the philosophy of development which turns the city into an intelligent, efficient organism, where modern Technologies meet the Leeds of its citizens, the most important decisions are taken collaboratively, where time and energy are saved and the natural environment is taken care of. The Baltic Sea Region is the cradle of intelligent development. It holds great potential and is one of the most innovative and most dynamically developing regions in Europe. It is here that many innovations in telecommunication, sustainable transport or green technologies were created. The development of smart cities has become an irreversible trend and has gained priority of importance inside the communities of the region. It is crucial that cities face problems and challenges through innovative and sustainable solutions within multilateral partnerships. This applies equally to big metropolis and to medium-size or small towns, which constitute the majority in the Baltic Sea region. The Union of the Baltic Cities in cooperation with many cities, agencies which support innovations and entrepreneurs has started the Baltic Sea Region Forum for Smart Cities (BUF). Thanks to this cooperation and common use of the existing and new ecological Technologies and innovations in the urban areas we wish to become a truly intelligent region. The European Union strategy for the Baltic Sea region has created a unique structure leading to the achievement of common goals as well as an effective multilevel structure of cooperation and implementation of common operations. Already in the first years the EUSBSR proved that it creates added value for the Baltic Sea region. Based on the frame programme Europe 2010 which supports intelligent solutions friendly to social integration and sustainable development the Union of the Baltic Cities can face the key social challenges and problems. We believe that the general conference in Gdynia will be a milestone in the process – said Secretary General of UBS Paweł Żaboklicki. The participants of the conference in Gdynia will try to answer a number of questions including: zz How do cities implement the objectives of the smart city concept? zz In which area have innovations been introduced? zz What influence does this approach have on urban planning, economy, culture, social or environment al conditions? zz How does the quality of life changes in a smart city? During the conference the following workshops will be held: zz Smart and attractive cities of USB zz Sustainable urban mobility zz INTERREG V – the regional program for the Baltic Sea region. 8 Przegląd Samorządowy, summer 2015 1,7 mln zł. Biorąc pod uwagę okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. spółka wypracowała zysk w wysokości 2,5 mln zł. Spółka odzyskała też płynność finansową – na bieżąco reguluje swoje zobowiązania wobec kontrahentów. Chcę także jasno powiedzieć, że umowa pomiędzy Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego a Agencją Rozwoju Przemysłu zawiera zapis, że w przypadku, gdy agencja będzie chciała wyjść ze spółki, samorząd gwarantuje środki na wykup udziałów. Usługi zdrowotne, transport zbiorowy, aktywizacja zawodowa, edukacja przedszkolna, szkolnictwo wyższe O Zintegrowanych Porozumieniach Terytorialnych dla Miejskich Obszarów Funkcjonalnych (MOF) i ochronie zdrowia rozmawiamy z Dariuszem Męczykowskim, radnym Sejmiku Województwa Pomorskiego, przewodniczącym Komisji Nauki, Edukacji, Kultury i Sportu. Miejskie Obszary Funkcjonalne szansą na rozwój A ile wywalczył MOF Kościerzyna, teren dla Pana macierzysty? ?Zarówno dzięki staraniom władz poprzednich, jak i tej ka- dencji, Kościerzyna przeforsowała pięć projektów, o łącznej wartości blisko 88 milionów złotych, z czego niespełna 57 mln zł może pochodzić z unijnego dofinansowania. Wśród nich znalazły się m.in. projekty pn. „Budowa węzła integracyjnego w Kościerzynie połączona z rewitalizacją i adaptacją dworca kolejowego oraz utworzeniem komunikacji zbiorowej w powiecie kościerskim” oraz „Poprawa zdrowotności mieszkańców poprzez poprawę dostępności do usług zdrowotnych, w tym zwłaszcza dla osób starszych oraz wymagających opieki długoterminowej”. Chcę przy tym powiedzieć, że nie możemy zapominać o ludziach, którzy tak naprawdę decydują o obliczu szpitali. Za ich ciężką pracę należy się godziwa płaca. W tej materii jest jeszcze wiele do zrobienia, ale jestem przekonany, że niebawem postulaty personelu medycznego będą zrealizowane. To wymaga oczywiście pewnych kompromisów. Obecnie mamy 18 jednostek ochrony zdrowia prowadzonych przez urząd marszałkowski, z czego dziesięć to właśnie spółki prawa handlowego. Dzięki zrealizowanym już przekształceniom możemy dokonywać różnych analiz. Pokazują one w sposób wyraźny, że polityka prowadzona przez zarząd województwa na czele z marszałkiem Mieczysławem Strukiem okazała się słuszna. Przez wiele lat byłem przewodniczącym rady społecznej kościerskiego szpitala, więc dla zobrazowania tematu posłużę się właśnie tym przykładem. Przekształcenie Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie w spółkę prawa handlowego doprowadziło do zmniejszenia zobowiązań wymagalnych z ponad 17 mln zł (stan na koniec grudnia 2012 r.) do zera (stan obecny – koniec kwietnia br.). Spowodowało też polepszenie wyniku finansowego. W 2012 r. szpital wygenerował stratę netto na poziomie 9 mln zł, natomiast za pierwszy rok obrotowy spółki jest to strata w wysokości ? ? Czego będą dotyczyć przedsięwzięcia? Transportu zbiorowego, przetwarzania odpadów, zagospodarowania wód opadowych, usług zdrowotnych, aktywizacji zawodowej, sieci ciepłowniczych, edukacji przedszkolnej, szkolnictwa wyższego. Na przykład w Szpitalu Specjalistycznym w Chojnicach będzie utworzony oddział diabetologii. W Bytowie zostanie zmodernizowana i unowocześniona infrastruktura odzysku i recyklingu odpadów. W Słupsku i Ustce ma być przeprowadzona modernizacja i rozbudowa sieci ciepłowniczych. W obszarze lęborskim przewiduje się aktywizację zawodową i społeczną mieszkańców. Łącznie na terenie ośmiu Miejskich Obszarów Funkcjonalnych uzgodniono 63 przedsięwzięcia w ramach RPO WP o łącznej wartości około 1,1 mld złotych, przy dofinansowaniu z Unii Europejskiej w wysokości prawie 700 mln złotych. Najwięcej projektów ma MOF Słupsk (dwanaście) oraz MOF Chojnice-Człuchów (jedenaście). Po osiem projektów mają MOF Bytów i MOF Lębork. Fot. Sławomir Lewandowski (Biuro Prasowe / Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego) samorządowcy z Bytowa, Chojnic, Człuchowa, Kościerzyny, Kwidzyna, Lęborka, Malborka, Sztumu, Słupska i Starogardu Gdańskiego. Zanim do tego doszło, upłynęło sporo czasu – pracowitego czasu. Podpisane porozumienia stanowią rezultat dwuletniej pracy negocjacyjnej samorządów lokalnych, partnerów społecznych i gospodarczych reprezentujących MOF z Zarządem Województwa Pomorskiego. Rozmowy nie były łatwe, bo – co jest oczywiście całkowicie zrozumiałe – każdemu samorządowi zależało na uzyskaniu priorytetowej ścieżki wyboru dla jak największej liczby projektów. Zintegrowane porozumienia to konkretne przedsięwzięcia, które zapewnią rozwój i będą współfinansowane ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014–2020. Przedsięwzięcia te będą preferowane w systemie wyboru projektów do RPO WP. W przypadku przedsięwzięć kwalifikujących się do krajowych programów operacyjnych, Miejskie Obszary Funkcjonalne i zarząd województwa będą wspólnie działać na rzecz pozyskania środków. W tym, co Pan mówi, widać spory ładunek optymizmu. ?Ochrona zdrowia to bardzo specyficzna dziedzina naszego Rozmowy nie były łatwe, bo – co jest oczywiście całkowicie zrozumiałe – każdemu samorządowi zależało na uzyskaniu priorytetowej ścieżki wyboru dla jak największej liczby projektów. Ten projekt wpisuje się w zagadnienie jakości ochrony zdrowia, które – wydawałoby się – w tej kadencji odsunął Pan na drugi plan, z racji tego, że został Pan przewodniczącym innej komisji (Komisji Nauki, Edukacji, Kultury i Sportu)? Nie zaprzestałem aktywności na płaszczyźnie ochrony zdrowia. Nie ma takiej możliwości, bo zagadnienia ochrony zdrowia zawsze były i będą mi bliskie. Chętnie biorę udział nie tylko w samych dyskusjach, ale również uczestniczę w pracach związanych z tą dziedziną. Nie da się przecież od tego uciec, samorząd województwa podejmuje wiele działań organizacyjnych i finansowych zmierzających do optymalizacji funkcjonowania podległych mu jednostek. Ostatnim tego przykładem jest otwarcie oddziału rehabilitacji neurologicznej w Szpitalu św. Wojciecha w Gdańsku. Dzięki środkom pozyskanym m.in. z Unii Europejskiej udało się stworzyć 30-łóżkowy oddział, który w znacznym stopniu poprawi dostępność pacjentów z Pomorza do świadczeń rehabilitacyjnych. Aktywność samorządu województwa w ochronie zdrowia jest naprawdę wielka. Żeby nie być gołosłownym, posłużę się liczbami – w latach 2007–2014 na ochronę zdrowia Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego przeznaczył blisko 640 milionów złotych. życia, wymagająca dużych nakładów finansowych. Ale i te nie gwarantują pełnego zadowolenia wszystkich, bo trudno o stworzenie idealnego systemu. Z tym mają problemy także kraje znacznie bardziej rozwinięte niż nasz. Nie zwalnia to nas oczywiście od poszukiwań nowych rozwiązań gwarantujących optymalny dostęp do pomocy medycznej. Szansą na to jest właśnie ograniczenie zbędnych kosztów i oszczędności tam, gdzie to możliwe. Jedną z recept jest konsolidacja podmiotów leczniczych. Przykład gdyńskich szpitali pokazuje, że połączenie tamtejszych placówek daje korzyści choćby w postaci wspólnej polityki zakupowej. Nie do przecenienia jest także fakt coraz lepszej współpracy na linii samorząd województwa i Narodowy Fundusz Zdrowia. Problemy tych dużych i mniejszych podmiotów są bardziej dostrzegane, a wycena procedur robi się coraz bardziej realna. Dziękujemy za rozmowę. redakcja Projekty Zintegrowanych Porozumień Terytorialnych dla Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w województwie pomorskim Liczba projektów Szacunkowa wartość ogółem (PLN) Szacunkowa wartość dofinansowania (PLN) Bytów 8 65 086 220 39 206 665 Chojnice–Człuchów 11 233 929 650 148 871 163 Kościerzyna 5 87 855 396 56 758 623 Kwidzyn 4 55 000 000 32 480 000 Lębork 8 123 945 642 76 166 049 Malbork–Sztum 9 163 748 328 105 932 064 Słupsk 12 263 818 857 161 159 076 Starogard Gdański 6 122 822 000 77 960 000 63 1 116 206 093 698 533 639 Miejski Obszar Funkcjonalny SUMA Strzał w dziesiątkę ? Sporo emocji wzbudzały procesy przekształceń szpitali w spółki prawa handlowego czy konsolidacji podmiotów leczniczych. Patrząc już z pewnej perspektywy, jak ocenia Pan te działania? Zarówno pacjenci, jak i sama kadra poszczególnych szpitali w przekształceniach widziała pewne obawy. Jak się okazuje zupełnie niepotrzebnie. Dzięki racjonalizacji kosztów, w kasach lecznic zostaje więcej pieniędzy, które można przeznaczyć na leczenie czy inwestycje w nowy sprzęt i infrastrukturę. To z kolei powoduje znaczący wzrost jakości świadczonych usług i nasi pacjenci mogą czuć się bezpieczni. Fot. Maciej Kosycarz / KFP czerwca Zintegrowane Porozumienia Terytodla Miejskich Obszarów Funkcjonalnych ?29rialne (MOF) w województwie pomorskim podpisali 9 Przegląd Samorządowy, summer 2015 Dariusz Męczykowski jest na liście kandydatów Platformy Obywatelskiej do Sejmu, w okręgu gdyńsko-słupskim, pozycja 10. W okręgu gdańskim dziesiątką jest poseł Sławomir Rybicki (do niedawna minister w Kancelarii Prezydenta Bronisława Komorowskiego). Nie da się ukryć, że trzy najważniejsze pozycje, na każdej liście i w każdym ugrupowaniu, to jedynka, dziesiątka oraz miejsce ostatnie. Jedynką w okręgu gdyńsko-słupskim jest Marek Biernacki, w gdańskim – Adam Korol. Zaś ostatnimi są: w gdyńsko-słupskim Radomir Szumełda, w gdańskim Maciej Grabowski. Tak przedstawiały się listy do chwili zamknięcia numeru. Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Przegląd Samorządowy, summer 2015 11 Przystań żeglarska w Błotniku Nowoczesna przystań jachtowa wybudowana w ramach pierwszego etapu projektu „Pętla Żuławska” w miejscowości Błotnik (gmina Cedry Wielkie). Marina posiada około 80 miejsc postojowych z pełną infrastrukturą. Jest częścią Żeglarskiej Wielkiej Pętli Żuławskiej, która wiedzie od Gdańska przez Błotnik do Białej Góry, Malborka, Elbląga, portów Zalewu Wiślanego i przez Szkarpawę oraz Przegalinę do Błotnika. Przystań uruchomiono w czerwcu 2012 roku, a w 2013 otwarto 23-metrową wieżę widokową Żuławskie Oko, z której widoczne są nadbałtyckie plaże na Wyspie Sobieszewskiej, ujście Wisły oraz Żuławy wraz z infrastrukturą melioracyjną i kanałami odwadniającymi. Powiat gdański promuje tradycyjną turystykę oraz aktywną turystykę rowerową i wodną na specjalnie utworzonej stronie internetowej www.turystyczny.powiat-gdanski.pl Marina in Błotnik L ato w pełni, a sezon turystyczny, przy dobrych wiatrach, może trwać przez cały rok. To wydanie „Przeglądu” poświęcone jest wybranym produktom turystycznym Pomorza. A kuszenie Pomorza jest przeogromne – wielość i zróżnicowanie atrakcji turystycznych powodują, że co czwarty turysta z Polski na miejsce urlopu wybiera właśnie Pomorze i Bałtyk. Województwo pomorskie jest liderem krajowej turystyki. Przynajmniej taką pozycją zamknęło ubiegłoroczny sezon letni. Badania przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki wskazały na wynik 25,4 procent turystów. Drugie miejsce zajęło województwo zachodniopomorskie, które przyciągnęło ich 15 procent. Wszystko wskazuje na to, że w tym roku wynik się powtórzy. Zachęcamy do zapoznania się z pomorskimi produktami turystycznymi na kolejnych kilkunastu stronach. Dla turystów zagranicznych – teksty w wersji anglojęzycznej. Z uwagi na ograniczoną powierzchnię, pokazujemy wybrane atrakcje turystyczne, ale niemal ze wszystkich zakątków naszego województwa. S ummer is in full swing and if the winds are fair the season for tourists could last all year long. This issue of “The State Pomeranian Review” is dedicated to selected tourist attractions in Pomerania. And the lure of the place is overwhelming: every fourth Polish tourist is attracted by the multitude and variety of sites and chooses Pomerania and the Baltic Sea as their holiday destination. The Pomeranian Region is the leader in national tourism ranking as such in the previous year’s summer season survey. The survey, carried out for the Ministry of Sport and Tourism, revealed a 25.4 pro cent rate of visitors. The runner up was West Pomerania with a 15 pro cent rate. Everything seems to indicate that the result will be equaled this year. We welcome you to learn more about some Pomeranian tourist sites described in the following pages. The descriptions are provided also in English for English speaking tourists. Due to limited space we are showing only selected tourist attractions. However, they come from almost all corners of the region. Park Lipowy i Muzeum Miodu w Pszczółkach Ideą powstania parku było odtworzenie drzewostanu lipy i innych drzew miododajnych, co ma przycznić się do ochrony i wzrostu liczby pszczół. Park to nie tylko ostoja dla pszczół, ale również miejsce wypoczynku i teren rekreacyjny. To tutaj odbywa się m.in. słynny festyn pod nazwą „Święto Miodu Pszczółkowskiego”, promujący pszczelarskie tradycje regionu. Będąc w Pszczółkach (gmina Pszczółki) warto również zajrzeć do Muzeum Miodu, gdzie przewodnik opowiada o działalności pszczelarzy, produkcji miodu, roli pszczoły w środowisku, problemie wymierania pszczół, a także o działaniach, które mogą uczynić nasz świat bardziej przyjazny pszczołom. The Linden Park and the Museum of Honey in Pszczolki The idea behind the creation of the park was to recreate the linden and other honey producing trees, which should help to protect and increase the number of bees. The Linden Park is not only a refuge for bees, but also a place of leisure and recreation. It is here that the famous festival called The Day of Bee Honey takes place promoting the beekeeping tradition of the region. While in Pszczółki (municipality of Pszczółki) you should also visit the Museum of Honey, where a guide will tell you about the activities of beekeepers, honey production, the role of bees in the environment, the problem of bee extinction, as well as actions that can make our world more friendly to bees. Hania Maliszewska Powiat gdański / THE DISTRICT OF GDAŃSK Faktoria handlowa w Pruszczu Gdańskim W Pruszczu Gdańskim, stolicy powiatu gdańskiego, znajduje się jedna z największych atrakcji turystycznych Pomorza – Faktoria handlowa z czasów rzymskich. Wizyta w zrekonstruowanej osadzie handlowej Faktoria to lekcja historii w połączeniu z rekreacją. Tu poznajemy tajniki dawnych rzemiosł (wypału ceramiki, wytopu dziegciu, farbowania tkanin), życie Gotów, unikatowe zabytki i bursztynowe eksponaty. Latem Pruszcz Gdański staje się kulturalną stolicą regionu. W ramach tzw. faktorii kultury, w Amfiteatrze Międzynarodowego Bałtyckiego Parku Kulturowego odbywają się plenerowe przedstawienia teatralne i koncerty muzyczne. Roman trading post in Pruszcz Gdanski In the very capital of the district of Gdańsk, in Pruszcz Gdański, there is one of the biggest tourist attractions of Pomerania – a trading post from Roman times. A visit to this reconstructed trading settlement is a lesson in history as well as a great form of rest and recreation. Here we can learn the secrets of ancient crafts (pottery firing, dry-distilling tar, dyeing fabrics), find out about the life of the Goths and see unique monuments and amber exhibits. During the summer Pruszcz Gdański becomes the cultural capital of the region. As a part of the so-called trading of culture there are open air performances and concerts held in the Amphitheatre of the Baltic International Cultural Park. Dom podcieniowy w Trutnowach To perełka wśród żuławskich zabytków na terenie Powiatu Gdańskiego. Znajdujący się w miejscowości Trutnowy (gmina Cedry Wielkie) budynek z 1720 roku wyróżnia się wyjątkowo bogatym rysunkiem konstrukcji szkieletowej szczytów i piętra. Dom zachował pierwotny układ wnętrza z wysoką sienią otoczoną galerią komunikacyjną, czarną kuchnią i wielką izbą w skrzydle. Dodatkową atrakcją dla zwiedzających trutnowski podcień jest umieszczony w sieni budynku skansen miniatur przedstawiający kilkanaście replik obiektów architektonicznych, charakterystycznych dla budownictwa żuławskiego. Obecnie mieści się tutaj siedziba Stowarzyszenia Żuławy Gdańskie, które jest kreatorem wielu inicjatyw promujących kulturę i architekturę żuławską. Arcaded house in Trutnowy A jewel among the Żuławy historical sites in the District of Gdansk. Located in the village of Trutnowy (municipality of Cedry Wielkie), this building dated from 1720 has an extremely rich structure of timbered gables and floors. The house has retained its original interior, with a high vestibule surrounded by a gallery, a black kitchen and a large room in the wing. An additional attraction for the visitors to Trutnowy arcaded house is an open-air museum of miniatures located in the hallway of the building showing a number of replicas of architectural objects characteristic to Żuławy and the buildings thereof. Today it houses the headquarters of the Association of Żuławy Gdańskie, which is the author of many initiatives to promote the Żuławy culture and architecture. Zdjęcia: Jacek Swis W turystyce zwyciężamy! We are the winners in tourism The modern marina built in the first stage of the Żuławy Loop Project in the village of Błotnik (municipality of Cedry Wielkie). The marina has 80 berths with full infrastructure. It is a part of the Great Żuławy Loop that leads from Gdansk through Błotnik to Biała Góra, Malbork, Elblag, ports of the Vistula Lagoon, Szkarpawa and Przegalina and back to Błotnik. The marina was launched in June 2012, and in 2013 a 23-meter high observation tower called Żuławskie Oko was opened. The tower allows you to view the beaches on the Sobieszewo Island, the mouth of the Vistula River and Żuławy with its natural water infrastructure and drainage channels. The District of Gdansk promotes traditional forms of tourism as well as active cycling and water tourism on a specially created website www.turystyczny.powiat-gdanski.pl Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Powiat chojnicki / THE DISTRICT OF CHOJNICE Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Chojnicach Muzeum Historyczno-Etnograficzne im. Juliana Rydzkowskiego w Chojnicach, założone staraniem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w 1932 r. na południowym krańcu Pomorza. Od 1984 r. funkcjonowało w strukturach Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy, a w 1999 r. wróciło w historyczne granice Pomorza jako samorządowa instytucja kultury Powiatu Chojnickiego. Muzeum mieści się w 6 zabytkowych basztach na zachowanym fragmencie średniowiecznych obwarowań miejskich, z dominującą Bramą Człuchowską i basztami: Szewską, Wronią, Kurzą Stopą, Domem Szewskim i Domem na Murach. Do muzeum należy też Kolekcja Historyczno-Regionalna Albina Makowskiego i Ekspozycja Archeologiczno-Przyrodnicza Kręgi Kamienne w Odrach. Zbiory muzeum skupiają archeologię południowego Pomorza z wyodrębnioną kolekcją okresu rzymskiego, historię miasta od XIV w. z kolekcjami numizmatyki, sfragistyki, konwisarstwa, Kurkowego Bractwa Strzeleckiego oraz żeglarstwa śródlądowego; zabytki piśmiennictwa o profilu pomorzoznawczym od XV w., etnografię regionu Kaszub i Borów Tucholskich oraz zbiory sztuki z Galerią Współczesnej Sztuki Polskiej. Muzeum organizuje wystawy czasowe, prowadzi badania w zakresie reprezentowanych dyscyplin, działalność edukacyjną, wydaje publikacje. W 2011 r. muzeum wpisane zostało do Państwowego Rejestru Muzeów. Powiat człuchowski / THE DISTRICT OF CZŁUCHOW Kraina Czystych Jezior i Rzek The land of pure lakes and rivers To nowy produkt turystyczny powiatu człuchowskiego, zrealizowany dzięki unijnym środkom. Objął rozbudowę obiektów turystycznych i rekreacyjnych w 6 gminach: Przechlewo, miejskiej Człuchów, wiejskiej Człuchów, Debrzno, Koczała i Rzeczenica. Wybudowano także trasy rowerowe o łącznej długości 11,35 km. Ukierunkowany i scentralizowany został ruch turystyczny, umożliwiając rozwój powiatu, a jednocześnie pozwalając na zachowanie jego walorów przyrodniczych. Dzięki poprawie atrakcyjności obiektów oraz wyposażeniu w infrastrukturę techniczną miejsc biwakowych nad jeziorami Szczytno, Dymno i Żuczek, zadanie to przyczyniło się do wydłużenia sezonu turystycznego i rekreacyjnego. Budowa i rozbudowa obiektów turystycznych wpływa na podniesienie jakości publicznej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. This is a new tourist attraction in the municipality of Człuchów, created thanks to the support of EU fundings. The project included the development of tourist and recreational facilities in 6 municipalities: Przechlewo, urban and rural parts of Człuchów, Debrzno, Koczala and Rzeczenica. Cycling routes with the total length of 11.35 km were also constructed. The tourist traffic was redirected and centralized allowing for the municipality to develop while preserving its natural assets. By improving the attractiveness of facilities and equipping camping sites at lakes Szczytno, Dymno and Żuczek, this task has contributed to the extension of the tourist and recreational season. The construction and expansion of tourist facilities improves the quality of public infrastructure for tourism and recreation. Zamek i Lasek Luizy w Człuchowie obrońców zamku, to dzisiaj najwyższy punkt widokowy w całej okolicy. Kryje również ciekawe ekspozycje uzbrojenia i jest nawet siedliskiem dzikich ptaków, szczególnie upodobały ją sobie pustułki. Przyzamkowy Lasek Luizy, niegdyś ulubione miejsce spacerów królowej pruskiej Luizy Meklemburg–Strelitz, dzisiaj stanowi ostoję dla spacerowiczów i rowerzystów preferujących czynny wypoczynek na łonie natury, i dla zwierząt, które zamieszkują pobliskie bagna i las bukowy. Zamek niegdyś był drugą co do wielkości warownią krzyżacką, zaraz po Malborku, siedzibą komtura i konwentu krzyżackiego. Dzisiaj znajduje się w nim Muzeum Regionalne. Zaskakujące połączenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych i zabytkowych elementów architektonicznych, nawet z XIV wieku, stanowi tło dla interesujących wystaw czasowych i stałych. Wieża zamkowa, niegdyś ostatni bastion Louisa Castle and Forest in Człuchow It used to be the second largest fortress of the Teutonic Knights, right after Malbork, and the seat of the commander and the order of the Teutonic Knights. Today it houses the Regional Museum. A surprising combination of modern technology and historic architectural elements, dating back even to the fourteenth century, provides the background for many interesting seasonal and permanent exhibitions. Once the last bastion of defense of the castle, the castle tower is now the highest vantage point in the area. It also holds interesting exhibitions of weaponry and even serves as a habitat for wild birds, especially preferred by kestrels. The Louise Forrest surrounding the castle, which was the favorite place used by the Prussian Queen Louise Meklemburg – Strelitz for walking, is now a refuge for strollers and cyclists who prefer an active holiday in the country, and for animals inhabiting the nearby marshes and the beech forest. Historical and Ethnographic Museum in Chojnice Julian Rydzkowski Historical and Ethnographic Museum in Chojnice, founded in result of the efforts of the Polish Tourism Association in 1932 at the southern edge of Pomerania. Since 1984 it functioned within the structures of the Regional Office in Bydgoszcz, and in 1999 the museum returned to the historical borders of Pomerania as a cultural institution of the District of Chojnice. The museum is housed in 6 historic towers located in the preserved fragment of the medieval town fortifications, with the dominant Człuchowska Gate and Szewska, Wronia and Kurza Stopa towers, the Shoemaker House and the House on the Walls. The museum also includes an Albin Makowski historical and regional collection as well as the Exposition of Archaeology and Natural Sciences called the Stone Circles in Odry. The museum’s collections include archeological items from the southern Pomerania with a separate collection of items from the Roman period and the city’s history from the fourteenth century with collections of numismatics, sigillography, tinsmithery, the Marksmen’s Society and inland sailing, historical literary works with notes on Pomerania starting from the fifteenth century, the ethnography of the Kashubian region and the Tuchola Forests and a collection of art from the Gallery of Modern Polish Art. The museum organizes seasonal exhibitions, conducts research in the represented disciplines, organizes educational activities and issues publications. The museum was entered in the National Register of Museums in 2011. Eksperymentarium Chojnice – człowiek w naturze, czyli eksperyment z koegzystencji To stworzona przez Powiat Chojnicki unikalna wystawa interaktywna, opisująca historię współżycia człowieka z przyrodą. Obejmująca kilkanaście stanowisk interaktywnych wystawa stanowi zupełnie nowe miejsce na mapie atrakcji turystycznych Pomorza. Ta wyjątkowa przestrzeń edukacyjno-doświadczalna łączy nowoczesne narzędzia przekazywania wiedzy, rodem z największych centrów nauki, z ukazaniem charakterystycznych dla regionu elementów przyrodniczych i historyczno-kulturowych. Eksperymentarium przenosi w świat dzikiej i ujarzmionej przyrody, sportów wodnych, historii i kultury Chojnic i regionu, poprzez wynalazki XIX i XX, po świat nowinek technologicznych przyjaznych środowisku. Wystawa zapewnia zabawę i rozrywkę dla całej rodziny, a jednocześnie uczy podstaw biologii, geografii, historii czy fizyki, ale przede wszystkim uczy współżycia z przyrodą i roli tożsamości lokalnej. Eksperymentarium w Chojnicach to wyjątkowe miejsce, gdzie można m.in. zaprzyjaźnić się z drapieżną rosiczką, spróbować sił w zapasach ze starodawnym turem, wziąć udział w wyścigu bojerów, zbudować starodawny akwedukt, przenieść się w czasie, by wykonać fotografię nie z tej epoki, zmierzyć się z wiedzą największych wynalazców czy wpompować nieco energii w kulę ziemską działając wraz z odnawialnymi źródłami energii. Experimentarium in Chojnice – Man in Nature or the Coexistence Experiment It is a unique interactive exhibition created by the Disctrict of Chojnice, describing the history of human coexistence with nature. Spanning over several interactive stands, this exhibition constitutes a completely new landmark on the map of all tourist attractions in Pomerania. This unique space combines modern educational and experimental tools of conveying knowledge equal to those in the biggest science centers, with the display of natural and historical and cultural elements characteristic of the region. Experimentarium takes you into the world of wild and tamed nature, water sports, history and culture of Chojnice and the region starting from the nineteenth and twentieth century inventions to the world of environmentally friendly technological innovations. The exhibition provides great fun and entertainment for the whole family, and at the same time teaches the basics of biology, geography, history or physics, instructing primarily on how to coexist with nature and how important local identity is. Experimentarium in Chojnice is a unique place where you can become familiar with the predatory sundew, try your hand at wrestling with the extinct wild ox (aurochs), take part in the ice sailing race, build an ancient aqueduct, move back in time to take an out-of-this-era photo, compete against the knowledge of the greatest inventors or inject some energy into the globe in with the use of renewable sources of energy. Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Powiat tczewski / THE DISTRICT OF TCZEW Przegląd Samorządowy, summer 2015 Powiat malborski / THE DISTRICT OF MALBORK Oblężenie Malborka Tczewski Most przez Wisłę należy do najznakomitszych i najcenniejszych zabytków techniki w Polsce. Jego najstarsze fragmenty są unikatowe. Po raz pierwszy zastosowano w nim nowy typ kratownicy gęsto żebrowej wykonanej z żelaza. Ten wzorzec konstrukcyjny, później rozpowszechniony w całej Europie, przetrwał tylko w Tczewie. Więcej informacji: www.most.tczew.pl Podczas trzydniowej imprezy każdy odwiedzający Muzeum Zamkowe w Malborku ma okazję odbyć fascynującą podróż w czasie, stając się świadkiem wielkiej historii. Przeżyć tu trzy pełne atrakcji dni, podczas których poczuje się jakby był w średniowiecznym mieście. Zobaczyć rozgrywające się między murami pamiętającymi Krzyżaków potyczki rycerskie, turnieje konne. Przechadzać się między kusznikami i łucznikami, kuglarzami i teatrami, popatrzeć na średniowieczny taniec, śpiew i pokazy sokolnicze. To wszystko w otoczeniu rzemieślniczych kramów i rozbrzmiewającej wokół muzyki średniowiecznej. Oblężenie Malborka to także fascynujące atrakcje dla najmłodszych. Gród Dziecięcy, w którym animatorzy prowadzą historyczne gry i zabawy, warsztaty ze średniowiecznego rzemiosła i spotkanie z Wielkim Mistrzem. The bridge in Tczew over the Vistula River is one of the finest and most precious technological monuments in Poland. Its oldest parts are very much unique. It was the first time a new type of thick rib iron truss was used. This construction pattern which later spread throughout Europe has survived only in Tczew. More information at www.most.tczew.pl Fot. Joanna Machnicka Zabytkowy Most Tczewski The Historic Bridge in Tczew Kompleks pocysterski i Jarmark Cysterski w Pelplinie Od kilkunastu lat na terenie pocysterskiego kompleksu w Pelplinie, w cieniu przepięknej bazyliki katedralnej, odbywa się jedno z najbardziej rozpoznawalnych wydarzeń kulturalnych województwa pomorskiego – Jarmark Cysterski. Co roku, w trzeci weekend września, uczestnicy jarmarku mogą przenieść się w czasy cysterskie, poczuć atmosferę średniowiecznego jarmarku, wziąć udział w widowiskach historycznych oraz spróbować znakomitego jadła i napitku. A przy tej okazji, jak również w pozostałe dni w ciągu roku, zapraszamy do zwiedzania kompleksu, który w 2014 roku otrzymał zaszczytny tytuł Pomnika Historii. Więcej informacji: www.informacja.pelplin.pl The Cistercian complex and Cistercian Fair in Pelplin Fot. UMIG Pelplin 15 For over ten years on the premises of the Cistercian monks’ complex, in the shadow of a beautiful cathedral basilica, there has been held one of the most recognizable cultural events in the Pomeranian region – the Cistercian Fair. Every year at the third weekend of September the participants of the fair can be taken back in time to the Cistercian era, feel the atmosphere of a medieval fair, take part in historical shows and try some excellent food and drink. On this occasion as well as on any other day of the year you are welcomed to explore the complex which received the prestigious title of the Monument of History in 2014. More information at www.informacja.pelplin.pl The Siege of Malbork During the three-day event each visitor to the Malbork Castle Museum has the opportunity to take a fascinating journey through time becoming a witness to great history, experience three very busy days, during which they will feel as if they were in a medieval town, see knights jousting and horseback tournaments taking place within the walls which remember the real Teutonic Knights, stroll among the crossbowmen and archers, jugglers and theaters, or look at medieval dancing, singing and falconry shows. All that in the surroundings of craftsmen stalls and the resounding medieval music. The siege of Malbork also has fascinating attractions for children, like Children’s Castle, in which the animators hold historical games, medieval craft workshops and a meeting with the Grand Master. Magic Malbork Fabryka Sztuk to placówka kultury, żyjąca instytucja, gdzie można przyjemnie obcować ze sztuką i mile spędzić czas. Jej głównym zadaniem jest prowadzenie działalności kulturalnej, w tym propagowanie historii i tradycji Tczewa oraz Regionu Kociewskiego. Fabryka Sztuk to miejsce, które można nie tylko zwiedzić, ale również wziąć udział w warsztatach artystycznych, dowiedzieć się ciekawych rzeczy na temat Tczewa i Kociewia oraz czynnie uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych (Noc Muzeów, IN MEMORIAM – Festiwal im. Grzegorza Ciechowskiego). Więcej informacji: www.cwrdw.tczew.pl To unikatowe w skali Polski show, na które składają się występy akrobatów i grup tanecznych, pokazy laserów oraz wiele dodatkowych atrakcji, a w trakcie całego spektaklu można podziwiać niesamowite efekty świetlne i dźwiękowe, jak również niesamowitą grę ogni. Podczas imprezy można oglądać pokazy body painting, występy szczudlarzy, mimów i cyrkowców. Pięknie wyglądają też iluminacje świetlne budynków i fajerwerki. The Art Factory in Tczew Magical Malbork The Art Factory is a cultural center, a living institution where one can enjoy the art and have a wonderful time. Its main aim is to organize cultural activities which includes promoting the history and tradition of Tczew and the Kociewie Region. The Art Factory is a place which you can not only visit, but also take part in artistic workshops, learn interesting things about Tczew and Kociewie and actively participate in other cultural events (the Night of the Museums, IN MEMORIAM – Grzegorz Ciechowski Festival). More information at www.cwrdw.tczew.pl It is a unique show in the whole of Poland consisting of performances by acrobats and dance groups, laser shows and many additional attractions, and during the whole spectacle you can enjoy the amazing lighting and sound effects, as well as amazing fire show. During the event you can watch body painting shows, performances by stilt walkers, mime artists and circus acrobats. The fire illuminations on buildings and fireworks also look spectacular. Fot. Kamila Gillmeister Fabryka Sztuk w Tczewie Zamek w Gniewie Fot. Marcin Lipiński | StudioA Zamek w Gniewie to najpotężniejsza twierdza Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły. Została zbudowana na przełomie XIII i XIV wieku i była domem komturów krzyżackich, a w czasach polskich siedzibą starostów. Organizowane tutaj od 1992 roku spektakle i inscenizacje historyczne oraz turnieje rycerskie sprawiają, że Zamek w Gniewie uznawany jest za jeden z głównych ośrodków upowszechniania historii w Polsce. Od 2010 roku zamkiem zarządza grupa POLMLEK i dzięki szeroko zakrojonym inwestycjom, z dnia na dzień staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem dla miłośników wypoczynku, dobrej kuchni i profesjonalnych widowisk historycznych. Więcej informacji na stronie: www.zamek-gniew.pl Przewodnik turystyczno-krajoznawczy po powiecie malborskim To pierwsza tak kompleksowa pozycja zawierająca nie tylko informacje na temat bogactwa kulturowego, architektonicznego i przyrodniczego powiatu malborskiego, lecz przede wszystkim stanowi ona źródło wielu praktycznych informacji na temat lokalnych zasobów. Przewodnik zawiera m.in. innymi informacje na temat bazy noclegowej i gastronomicznej, atrakcji turystycznych i dostępnej infrastruktury turystycznej. The Castle in Gniew Tourist guide of the district Malbork The Castle in Gniew is the most powerful fortress of the Teutonic Order on the left bank of the Vistula. It was built at the turn of the thirteenth and fourteenth century and was home to the commanders of the Teutonic Knights, and in Polish times headquarters to mayors. Performances and productions of historical events and knights tournaments which are organized here since 1992 make the Castle in Gniew renowned as one of the major centers of promulgating the history in Poland. Since 2010 the castle has been managed by POLMLEK group and thanks to extensive investments day by day the castle is becoming more and more attractive for the enthusiasts of relaxation, great food and professional entertainment based on historical events. For more information visit www.zamek-gniew.pl This is the first comprehensive resource which not only provides information about the cultural, architectural and natural heritage of the district of Malbork, but above all serves as the source of much practical information on local resources. The Guide includes such information as accommodation and catering, tourist attractions and available tourist facilities. Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Przegląd Samorządowy, summer 2015 17 Powiat wejherowski / THE DISTRICT OF WEJHEROWO Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie Na terenie powiatu wejherowskiego znajdują się zabytkowe zespoły dworskie i pałacowe, których znaczna liczba zachęciła pasjonatów do opracowania „Szlaku Dworów i Pałaców Północnych Kaszub”. Na trasie znajduje się ponad sto obiektów, perełek architektury, które świadczą o bogatej historii tych terenów. Jednym z nich jest Pałac Przebendowskich i Keyserlingków w Wejherowie, w którym od dwudziestu lat znajduje się siedziba Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej. Historia pałacu sięga 1767 r., kiedy to Ignacy Przebendowski rozpoczął budowę rodzinnej posiadłości. Po pierwszym rozbiorze Polski całość dóbr wejherowskich nabył hrabia Otto von Keyserlingk, bogaty dworzanin króla pruskiego. Nowy właściciel rozebrał budynek pałacowy i zbudował nową rezydencję, której budowa zakończyła się na początku XIX w. Od 1995 r. gospodarzem budynku jest wejherowskie muzeum. Dumą obiektu są zgromadzone przez lata bezcenne zabytki piśmiennictwa i muzyki, w tym starodruki. Wśród bogatych zbiorów bibliotecznych znajdziemy piśmiennicze zabytki kultury kaszubskiej, w tym pierwodruki i wydania kaszubskich utworów literackich, pierwsze opracowania naukowe w języku kaszubskim, tłumaczenia tekstów religijnych, w tym fragmentów Pisma Świętego. Nie do przecenienia są także liczne spuścizny po pisarzach, kompozytorach, folklorystach i działaczach kaszubskich, np. po Aleksandrze Majkowskim, Janie Rompskim, Franciszku Fenikowskim czy Julianie Rydzkowskim. Jednocześnie wejherowskie muzeum jest znaczącym współczesnym ośrodkiem kultury i nauki kaszubskiej. Odbywają się tutaj konferencje naukowe, spotkania z wybitnymi pisarzami, promocje książek, konkursy i koncerty, a także wystawy i ekspozycje czasowe. Powiat kwidzyński / THE DISTRICT OF KWIDZYŃ Katedra i Krypta Wielkich Mistrzów w Kwidzynie Stolica powiatu kwidzyńskiego – Kwidzyn to dla turysty dobry przystanek na trasie pomiędzy Gdańskiem i Toruniem, Iławą i Gniewem, Olsztynem i Bydgoszczą. Najbardziej charakterystycznym obiektem miasta jest kompleks katedry kwidzyńskiej połączonej z zamkiem kapituły pomezańskiej. Pod prezbiterium katedry udostępniono do zwiedzania światowej skali unikat – Kryptę Wielkich Mistrzów z pochówkami trzech Wielkich Mistrzów Zakonu Krzyżackiego. Miejsce to warto odwiedzić ze względu na kult błogosławionej Doroty – średniowiecznej mistyczki, która na własne życzenie przeżyła zamurowana w celi 14 miesięcy. The Cathedral and the Crypt of Grand Masters in Kwidzyn The capital of the district of Kwidzyn, the city of Kwidzyn is a good stop tourists can take on the route between Gdansk and Torun, Iława and Gniew, Olsztyn and Bydgoszcz. The most distinguished landmark of the city is the cathedral complex in Kwidzyn combined with the castle of the Pomesanian Chapter of Knights. A world scale unique place has been made available for tourists under the sanctuary of the cathedral – the Crypt of the Grand Masters with burial sites of three Grand Masters of the Teutonic Order. This place is worth a visit for the cult of the blessed Dorothy, a medieval mystic who at her own request cemented for 14 months in her cell. Stadnina koni w Miłosnej Kwidzyn to także miejsce kojarzone z końmi oraz pochodzącym z początku XX w. zabytkowym zespołem stadniny koni w Miłosnej, gwarantującym niezatarte wspomnienia kompleksu starych pruskich budowli i malowniczego położenia. Obecnie tereny Miłosnej nie tylko związane są z hodowlą koni czy sportami jeździeckimi, można tu odwiedzić mini zoo, ogród dendrologiczny I rezerwat przyrody „Ostnice Jana”. Fot. A. Łubiński Stud farm in Miłosna Kwidzyn is also a place associated with horses and a historic horse farm in Miłosna, which dated from the early twentieth century and which guarantees ever vivid memories of the old Prussian complex of buildings and the picturesque location. Today, the Milosna area is connected not only with horse breeding and horse riding sports, as one can also visit the petting zoo, an arboretum and a nature reserve called „Ostnice Jana”. Museum of the Kashubian and Pomeranian Literature and Music in Wejherowo The district of Wejherowo is home to historic manors and palaces, the great number of which encouraged their enthusiasts to develop „The Route of Mansions and Palaces in the Northern Kashuby.” There are more than one hundred objects to be found along the route, architectural gems that testify to the profound history of the area. One of them is the Przebendowski and Keyserling Palace in Wejherowo, which has been the seat of the Museum of the Kashubian and Pomeranian Literature and Music for the last twenty years. The history of the palace dates back to 1767, when Ignatius Przebendowski began building the family estate. After the first partition of Poland Count Otto von Keyserlingk, a wealthy courtier of the King of Prussia, acquired all the premises in Wejherowo. The new owner tore down the palace and erected a new building, the construction of which ended in the early nineteenth century. Since 1995 the building has hosted a museum. The museum takes pride in its collection of priceless literary and music records, including antique books, which took years to gather. Among the rich library collection we will find literary historical records of the Kashubian culture, including first printings and editions of Kashubian literary works, first scientific studies in the Kashubian language, translations of religious texts, including passages from Scripture. Vast legacy of such Kashubian writers, composers, folklife researchers and activists as Alexander Majkowski, Jan Rompski, Franciszek Fenikowski or Julian Rydzkowski are also invaluable. The museum in Wejherowo is simultaneously an important modern center of Kashubian culture and science. It hosts scientific conferences, meetings with prominent writers, book promotions, competitions and concerts, as well as exhibitions and seasonal expositions. Tourist sites in the pomeranian region Powiat kartuski / THE DISTRICT OF KARTUZY Gmina Studzienice / THE STUDZIENICE MUNICIPALITY Drewniany Zabytkowy Kościół w Sierakowicach The historic wooden church in Sierakowice Drewniany kościół pochodzi z początku XIX wieku. Został zbudowany w latach 1820–1822 jako fundacja Wincentego Łaszewskiego, ówczesnego właściciela Sierakowic, w miejscu wcześniejszej świątyni wzniesionej w połowie XVII wieku. To ostatnia świątynia zbudowana techniką zrębową na Pomorzu. We wnętrzu kościoła na ścianach zachowały się malowidła. Wewnątrz kaplicy św. Barbary wyryto datę konsekracji – „Anno 1823”. Wszystkie te elementy były do momentu rozbiórki zakryte drewnianą boazerią. Renowacji poddano niektóre elementy wyposażenia m.in. tabernakulum, ambonę, chrzcielnicę i ołtarz główny. W kościele organizowane są wystawy, wernisaże i koncerty. Rekonstrukcja zabytku była możliwa dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych. The wooden church dates back to the early nineteenth century. It was built between 1820–1822 and founded by Vincent Łaszewski, then owner of Sierakowice, where previously a mid-seventeenth century temple was located. This is the last church in Pomerania which was built with the use of framework technology. Wall paintings on the internal walls of the church have been preserved. The date of consecrating the church was inscribed inside St. Barbara’s Chapel – it reads Anno 1823. All these elements were hidden until the demolition of wooden paneling. Some elements of the interior such as tabernacles, the pulpit, the baptismal font and the main altar were subject to renovation. The church holds exhibitions, openings and concerts. Reconstruction of the historical building was made possible thanks to EU fundings. Muzeum Pożarnictwa w Przodkowie To jedyne na Pomorzu Muzeum Pożarnictwa, które działa przy Ochotniczej Straży Pożarnej, a nadzoruje je minister kultury. Pomysłodawcą utworzenia muzeum jest jego kustosz Leon Deyk, człowiek od lat 60. związany z OSP Przodkowo. Muzeum zawiera wiele ciekawych eksponatów, m.in. sikawki ręczne i konne, motopomy, toporki, czapki, hełmy, alarmowe telefony – tzw. bekadełka i syreny. Niektóre z tych zabytków pochodzą z czasów pierwszej wojny światowej. Muzeum dysponuje starymi wozami strażackimi, czasopismami, ulotkami i innymi pismami związanymi z działaniem straży pożarnej na przestrzeni wielu lat. Fot. B. Krauza The Fire Fighting Museum in Przodkowo It is the only Fire Fighting Museum in Pomerania, which operates by the Volunteer Fire Brigade and is supervised by the Minister of Culture. The initiator of the creation of the museum was its custodian Leon Deyk, a man associated with the Volunteer Fire Brigade in Przodkowo since the 1960s. The museum contains many interesting exhibits, including manual and horse fire engines, motor pumps, hatchets, hats, helmets, emergency telephones (so called “bekadełka”) and sirens. Some of these elements date back to the First World War. The museum owns old fire engines, magazines, leaflets and other publications related to the operations of the fire department over a number of years. Nad jeziorem w Kłącznie Over the lake in Kłączno To kaszubska wieś letniskowa na Pojezierzu Bytowskim, położona w powiecie bytowskim, w gminie Studzienice, nad zachodnim brzegiem jeziora Kłączno. Szeroka piaszczysta plaża, wyposażona w nowoczesne obiekty sportowo-rekreacyjne (m.in. boisko do profesjonalnych rozgrywek siatkarskich) wraz ze stylowym drewnianym pomostem, pełni optymalne zaplecze aktywnej turystyki, w tym wodnej. Doskonale wykonana architektura turystyczna w połączeniu z malowniczym krajobrazem i krystalicznie czystym jeziorem sprawia, że obszar ten jest alternatywą dla mazurskich jezior, a nowa plaża godnym zastępcą nadmorskich wybrzeży. Remont i modernizację pomostu wraz z kompleksowym zagospodarowaniem rekreacyjno-sportowym terenu nad jeziorem przeprowadzono przy współfinansowaniu Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. This holiday village in the Bytowski Lake District, located in the district of Bytów, in the municipality of Studzienice, on the western shore of Lake Kłączno. The wide sandy beach, equipped with modern sports facilities (including professional ranks volleyball pitch) with a stylish wooden bridge, provides an optimal scenery for active tourism, including water sports. This quality-made architecture together with a picturesque landscape and the crystal clear lake makes this area an alternative to the Mazury lakes, and the new beach can equal the coastal shores. The repair and modernization of the bridge, as well as the complete fitting of the recreational and sports area near the lake was carried out with the financial support of the European Union as part of the Rural Development Programme 2007–2013. Dla niepełnosprawnych w Czarnej Dąbrowie Przyjemne do spacerowania alejki pośród zieleni i natury, uzupełnione sportowymi urządzeniami służącymi do gimnastyki korekcyjnej i rehabilitacji, przeznaczone zarówno dla aktywnych turystów, jak i osób niepełnosprawnych ruchowo. Wszystkie urządzenia i obiekty są w pełni dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zacisze oraz zaściankowy klimat miejscowości Czarna Dąbrowa (gmina Studzienice, powiat bytowski) to doskonałe miejsce do wypoczynku i poprawy kondycji psychoruchowej. Obiekt jest też odpowiedzią na potrzeby najmłodszych dzieci. Szeroka gama dostępnych urządzeń zabawowych sprawia, że pociechy kreatywnie i bez znudzenia, a przede wszystkim bezpiecznie mogą spędzać czas, integrując się z rówieśnikami. Realizacja tego projektu uzyskała wsparcie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Ryby 2007–2013. For the disabled in Czarna Dąbrowa Enjoyable walking alley surrounded by green trees and nature, complemented by sports facilities for corrective gymnastics and rehabilitation for both active travelers and people with reduced mobility. All equipment and facilities are fully adapted to the needs of people with disabilities. Seclusion and the provincial atmosphere of Czarna Dąbrowa (Studzienice municipality, the district of Bytów) is a perfect place to relax and improve the condition of your body and mind. The facility is also fitted to meet the needs of the youngest children. A wide range of playground equipment allows the kids to spend their time in a creative and interesting, but primarily safe manner, integrating with their peers. This project was co-financed by the European Union as part of the Fish Operational Programme 2007–2013. Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Powiat pucki / THE DISTRICT OF PUCK Przegląd Samorządowy, summer 2015 21 Gmina Krokowa / THE KROKOWA MUNICIPALITY Muzeum Obrony Wybrzeża na Helu Rybaczówka w Dębkach Polskie muzeum w niemieckich bunkrach. Siedzibą są zabytkowe obiekty militarne: wieża kierowania ogniem i największe na świecie stanowisko artyleryjskie baterii Schleswig-Holstein, a dookoła skansen militarny. To także Muzeum Kolei Helskich i potężna Bateria Laskowskiego na samym skraju cypla Półwyspu Helskiego. Od niedawna funkcjonuje także nowy oddział – Muzeum PrzyrodniczoEtnograficzne, gdzie prezentowane są m.in. kolekcje muszli z całego świata i kolekcje bursztynu. W Dębkach oddany został do użytku nowy obiekt obsługi morskiej przystani rybackiej, w skrócie nazywany Rybaczówką. Obiekt, który przede wszystkim jest dedykowany lokalnym rybakom, ze względu na swoje walory architektoniczne, funkcjonalne i widokowe jest również niewątpliwie atrakcją turystyczną. W skład budynku wchodzą zarówno obiekty niezbędne do codziennej pracy rybaków, jak również miejsca ogólnodostępne: wieża nawigacyjna z tarasem technicznym oraz toalety. Koszt inwestycji – 6 mln zł. Całe przedsięwzięcie w 100% sfinansowała Unia Europejska. Museum of Coastal Defence in Hel Rybaczówka in Dębki A Polish museum in the German bunkers. Its seat is located in such historical military buildings as fire control tower and the world’s largest artillery post of the Schleswig-Holstein battery and a military museum surrounding it. It also holds the Railway Museum and a powerful Laskowski battery at the very edge of the Hel Peninsula. Recently a new department has opened – the Museum of Natural History and Ethnography, which displays among others collections of shells from around the world and collections of amber. Pomeranki w Jastarni A new fishing harbour facility, in abbreviated form called Rybaczówka, was opened in Dębki. Primarily dedicated to local fishermen, because of its architectural value, functionality and scenery the facility is also undoubtedly a tourist attraction. The building consists of objects indispensable in the daily work of fishermen, as well as such public areas as the navigation tower with a technical terrace and toilets. The cost of the investments was 6 million zloties. The whole project was fully funded by the European Union. Nowy pasaż w Białogórze Jastarnia na Półwyspie Helskim jest zagłębiem Pomeranek. Od lat działa tutaj jachtklub, którego członkami są armatorzy tych starych kaszubskich łodzi żaglowych. Pomeranki pojawiły się na Pomorzu Gdańskim w XIX wieku i służyły rybakom w codziennej pracy. W wieku XX napęd żaglowy został w przeważającej większości wyparty przez motorowy, ale na szczęście część Pomeranek przetrwała dzięki nielicznym szkutnikom, którzy nadal je wykonują. Dzisiaj rejsy Pomerankami stanowią nie lada atrakcję turystyczną. W Białogórze proponujemy turystom spacer nad morze nowym, malowniczo usytuowanym pasażem. Do plaż Bałtyku dotrzemy jadąc rikszami i zaprzęgami konnymi, jak również szerokim doskonale oświetlonym ciągiem pieszym. The new passageway in Białogóra For tourists Białogóra offers a walk by the sea along a new, beautifully located passageway. You can reach the beaches of the Baltic Sea by a rickshaw and horse-drawn carts, as well as large well-lit wide pedestrian zone. Pomerankas in Jastarnia Jastarnia located on the Hel Peninsula is the home of Pomerankas – sailing boats from the Pomeranian coast. A yachting club, with owners of these old Kashubian sailboats as members, has been active for years. Pomerankas appeared in the Pomeranian region in the nineteenth century and served fishermen in their daily work. In the twentieth century sails were overwhelmingly replaced by motors, but fortunately some Pomerankas survived thanks to a few shipwrights who continue to build those boats. Today Pomeranka cruises are a great attraction for tourists. Zamek w Krokowej Park sportowy w Krokowej Pierwsze ślady istnienia zamku w Krokowej pochodzą z XIII–XIV wieku. Pod koniec XIII w. najprawdopodobniej istniał w miejscu obecnego pałacu tzw. grodek stożkowy, czyli średniowieczna siedziba rycerska o charakterze obronnym. Dopiero pod koniec XIV lub na początku XV w. powstało w tym miejscu pierwsze założenie zamkowe. Pałac otoczony jest fosą oraz parkiem. Obecnie znajduje się w nim restauracja i hotel. www.zamekkrokowa.pl 6 lipca oficjalnie otwarty został park sportowy w Krokowej. Nowopowstały obiekt składa się z trzech elementów: siłowni na świeżym powietrzu, ścianki wspinaczkowej i skateparku. Całość inwestycji kosztowała ponad 450 tys. zł, a sfinansowana została w połowie ze środków unijnych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. The castle in Krokowa The first traces of the existence of a castle in Krokowa can be found in the thirteenth or fourteenth century. At the end of the thirteenth century it was probably located where currently the so-called. fortified settlement, a medieval knight’s seat of a defensive nature is situated. It was not until the late fourteenth or early fifteenth century when the foundations of the first castle appeared here. The palace is surrounded by a moat and a park. Today it houses a restaurant and hotel. www.zamekkrokowa.pl Sports Park in Krokowa The sports park in Krokowa was officially opened on July 6. A newly erected facility consists of three components – the outdoor gym, a climbing wall and a skate park. The whole project cost more than 450 thousand zloties, and it was financed in half from EU funds as part of the Rural Development Programme. Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Przegląd Samorządowy, summer 2015 23 Osada Sławutowo Niedaleko Trójmiasta i kurortów wypoczynkowych w małej miejscowości Sławutowo, która leży na obrzeżach Puszczy Darżlubskiej jest miejsce szczególne – „Osada Sławutowo” – rekonstrukcja osady średniowiecznej z przełomu IX–X w. Przekraczając jej bramy przenosimy się w świat naszych praojców. Miejsce to pokazuje jak dawniej rozwinięte było rzemiosło. Poznasz garncarza, tkaczkę, piekarza, zielarza, w towarzystwie których zwiedzisz 8 chat i zobaczysz jak żyli i pracowali nasi przodkowie. Osada Sławutowo pełni funkcję kulturową, edukacyjną i turystyczną. Jedną z form popularyzacji tego miejsca są zajęcia edukacyjne dla dzieci, młodzieży, jak również dorosłych. Organizowane są żywe lekcje historii tj. warsztaty rzemieślnicze, a także pokazy kuchni średniowiecznej. The Medieval settlement in Sławutowo Near to Tri–City and the beach resorts in the small town of Sławutowo, which lies on the edge of the Darżlubski Forest there is a special place – The Sławutowo Settlement – a reconstructed medieval settlement from the turn of the ninth and tenth centuries. Once the gates are crossed, we are taken back to the world of our ancestors. This place shows us how well craftsmanship was developed in the past times. You will be met by a potter, a weaver, a baker, a herbalist, in the company of which you will visit 8 huts and see how our ancestors lived and worked. The settlement in Sławutowo has a cultural, educational and touristic function. One form of making the place popular is holding educational activities for children, young people and adults. These are real life history lessons (craftsmen’s workshops), as well as culinary shows of medieval cuisine. GMINA PUCK / THE PUCK MINICIPALITY Park Kulturowy – Osada Łowców Fok w Rzucewie Osada z III–II tys. p.n.e. Wzniesienia Kępy Puckiej i Swarzewskiej już w epoce kamienia dawały schronienie osiedlającym się tutaj plemionom łowców fok. Swym zasiedleniem objęli Rewę, Mrzezino, Osłonino, Rzucewo, Ostrowo. Stworzyli silną, oryginalną kulturę, znaną z charakterystycznej ceramiki, wyrobów bursztynowych, kamiennych narzędzi. Rzucewska osada została odkryta w roku 1894, jednak pierwsze prace wykopaliskowe przeprowadził dopiero w latach 1927–1929 prof. Józef Kostrzewski. Wznowione w 1984 trwają do dziś. Rzucewo stało się ważnym stanowiskiem badań nad epoką kamienia na Pomorzu, a termin „kultura rzucewska” wszedł do historii cywilizacji. Siedzibą Parku Kulturowego jest chata kaszubska, powstała w miejscu dawnych zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Swoją budową nawiązuje do dawnych chat rybackich z Północnych Kaszub. Obecnie znajduje się w niej ekspozycja archeologiczna pokazująca odkrycia archeologiczne na terenie osady łowców fok. W chacie odbywają się też lekcje muzealne dla dzieci i młodzieży, bardzo często połączone z pokazami dawnych technik : garncarskich, obróbki krzemienia i kamienia. Prezentowane są też wystawy czasowe związane z pradziejami regionu nadmorskiego. Cultural Park – the Seal Hunters Settlement in Rzucewo The settlement from the 3000-2000 BC. Already in the Stone Age the hills of Kępa Pucka and Kępa Swarzewska gave shelter to tribes of seal hunters settling here. They occupied the area from Rewa, to Mrzezino, Oslonino, Rzucewo, and Ostrowo. They created a strong, original culture, known for its distinctive pottery, amber products and stone carved tools. The settlement in Rzucewo was discovered in 1894, but the first excavations were carried out no sooner than in 1927–1929 by professor Józef Kostrzewski. Renewed in 1984, the excavation works continue until this day. Rzucewo has become an important research area for Stone Age artifacts in Pomerania and the term „Rzucewo culture” has entered into the history of civilization. The seat of the Cultural Park is a Kashubian cottage, put up in place of the old residential and farming buildings. Its structure reminds of old fishermen huts of the Northern Kashuby. Today it houses an archaeological exhibition displaying the archaeological discoveries made in the seal hunters settlement. The hut also offers museum courses for children and teenagers, often combined with demonstrations of old pottery making and flint and stone carving techniques. Seasonal exhibitions related to the pre-history of the coastal region are also displayed here. Muzeum Kocham Bałtyk – Morze z klocków Najsłynniejsze klocki świata – LEGO – spędzają wakacje nad morzem, w Swarzewie k. Władysławowa w Muzeum Kocham Bałtyk, gdzie trwa wyjątkowa wystawa budowli z klocków „Morze z klocków”. Na wystawie zobaczycie nietypowe konstrukcje, zaprojektowane indywidualnie przez dorosłych fanów LEGO. Morze klocków to prawie milion klocków – kilkumetrowa makieta wesołego miasteczka z kręcącymi się karuzelami, imponujących rozmiarów Wersal, okręt podwodny, dziesiątki mniejszych i większych modeli budynków, samochodów, samolotów, czołgów, a nawet statków kosmicznych. Wykorzystując szeroką ofertę LEGO®, muzeum proponuje zorganizowanym grupom bezpłatne warsztaty budowania i programowania robotów WeDo. Dodatkowo, interaktywne stanowiska pozwolą uciec w świat gier LEGO®. W muzeum znajduję się też sklepik LEGO®, w którym można zakupić klocki z Serii Duplo, Star Wars i inne najnowsze kolekcje. Walory edukacyjne wystawy zostały docenione i objęte honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka. I love the Baltic Sea Museum – Sea of building blocks The most famous building blocks of the world – LEGO blocks – spend their holidays by the sea, in Swarzewo near Władysławowa in a museum called ‘I love the Baltic Sea’, where there is a unique exhibition of constructions made from blocks – „The Sea of building blocks”. At the exhibition you will see unusual structures designed individually by adult fans of LEGO blocks. The sea of building blocks holds almost a million of them – a several meter model of an amusement park with wheeling carrousels, an impressive in its size model of Versailles, a submarine, dozens of smaller and larger models of buildings, cars, planes, tanks, and even spaceships. Using a wide range of LEGO®, the museum offers free workshops organized for groups during which they can build and program WeDo robots. In addition, interactive stands will allow you to escape into the world of LEGO® games. There is also a LEGO® shop in the museum where you can buy Duplo, Star Wars and other recent collections of blocks. Educational advantages of the exhibition have been appreciated and the exhibition has been taken under the auspices of the Children’s Commissioner. Tourist sites in the pomeranian region Temat miesiąca: W turystyce zwyciężamy Przegląd Samorządowy, summer 2015 NADLEŚNICTWO KWIDZYN / Kwidzyn Forest District NADLEŚNICTWO KALISKA / Kaliska Forest District Ogród dendrologiczny w Wirtach Arboretum w Wirtach (na terenie Nadleśnictwa Kaliska) jest najstarszą leśną kolekcją drzew w Polsce. Historia powstania arboretum sięga drugiej połowy XIX wieku i jest związana z pracami doświadczalnymi w lasach. Pierwsze powierzchnie doświadczalne zostały założone przez prof. Schwappach w latach 70. i 80. XIX wieku jako jedne z wielu na terenie Prus. Były to głównie gatunki z północnej Ameryki i Japonii. Arboretum a wcześniej szkółka zawsze należały do administracji leśnej. Przed I wojną światową były to Pruskie Lasy Królewskie Obwodu Gdańskiego, po I wojnie światowej Lasy Państwowe, od 1973 roku Nadleśnictwo Kaliska. Obecnie Arboretum Wirty ma statut ogrodu botanicznego, a w swej kolekcji posiada ok. 200 gatunków, odmian, form drzew i krzewów iglastych i ok. 500 liściastych. Dzisiaj arboretum Wirty to 42 hektary. Ogród dendrologiczny składa się z dwóch części: parkowej liczącej około 7 hektarów i części leśnej. Obecnie obiekt spełnia rolę rekreacyjną, dydaktyczną i naukową. Wirty są doskonałym miejscem wypoczynku dla zwiedzających oraz idealnym miejscem do prowadzenia edukacji przyrodniczoleśnej dla dzieci i młodzieży. Arboretum udostępniane jest przez cały rok, informacje i aktualności umieszczane są na stronie internetowej www.wirty.pl. The Arboretum in Wirty Arboretum in Wirty (in the Kaliska Forest District) is the oldest collection of forest trees in Poland. The origin of the arboretum dates back to the mid-nineteenth century and is associated with experimental works in the woods. The first experimental areas were planted by professor Schwappach in the 70s and 80s of the nineteenth century as one of many in Prussia. They were mainly species from Northern America and Japan. The arboretum, and previously the nursery, have always belonged to the forest administration. Before World War I these were the Prussian Royal Forests of the District of Gdansk, after World War I change their name to the National Forests and starting from 1973 it has been called Kaliska Forest District. Currently Arboretum in Wirty holds the status of a botanical garden and in its collection it has approx. 200 species, varieties, forms of coniferous trees and shrubs and approx. 500 of deciduous ones. Today the area of the arboretum is 42 hectares. The arboretum consists of two parts: a park of around 7 hectares and part of the forest. Currently the building serves as a recreational, educational and scientific facility. Wirty is a perfect retreat for visitors and an ideal place to conduct natural forest education for children and young people. The Arboretum is made available throughout the year, and news and updates are posted on the website www.wirty.pl. Obwód Łowiecki Wydry The Wydry Hunting Circuit Ośrodek Hodowli Zwierzyny Wydry (Nadleśnictwo Kwidzyn) to obwód łowiecki o łącznej powierzchni prawie 14 tys. ha, w tym ponad połowa to obszary leśne. Na jego obszarze w stanie wolnym żyje wiele gatunków zwierząt, którymi gospodaruje się w racjonalny sposób poprzez dokarmianie, tworzenie dogodnych warunków bytowania czy regulację liczebności. Ośrodek oferuje organizację polowań indywidualnych i zbiorowych zgodnie z tradycją i duchem myśliwskim wraz z oprawą. Posiada do odstrzału zwierzynę grubą: jelenie, sarny, dziki oraz drapieżniki. Zapewnia nocleg i znakomite wyżywienie w kwaterze myśliwskiej Wydry. Leśniczówka dysponuje 14 miejscami noclegowymi przystosowanymi do pobytu zarówno myśliwych, jak i turystów. Kwatera łowiecka położona jest w pobliżu miast na szlaku zamków gotyckich: 12 km od Malborka, 3 km od Sztumu i 20 km od Kwidzyna. Dojazd z lotniska w Gdańsku trwa ok. 1 godz. Malownicze miejsce sprzyja również spacerom, a szczególnie preferowane są bezkrwawe łowy z aparatem fotograficznym. W pobliżu kwatery znajduje się jezioro, z możliwością połowu ryb. Wieczorami goście mogą posiedzieć przy ognisku lub grillu. Obok leśniczówki znajduje się wiata z kominkiem, która może pomieścić około 80 osób. Jest ona obiektem zamkniętym, a obecność kominka powoduje, iż jest wykorzystywana przez cały rok. W wiacie można organizować różnego rodzaju imprezy, spotkania biznesowe, wesela. Więcej informacji na stronie www.ohzkwidzyn.pl, dostępnej w 3 językach polskim, angielskim i niemieckim. Darz Bór The Wydry Game Breeding Centre (Kwidzyn Forest District) is a hunting circuit with the total area of almost 14,000 hectares, over half of which is the forest. Many species of animals live here in the wild and are managed in a rational manner through feeding, creating favorable living conditions and regulating the population. The center offers individual and group hunting events which are organized according to the tradition and the spirit of hunting with the proper scenery. There are such types of hunting game on offer as deer, wild boar and predators. Accommodation and fine dining in the hunting quarters in Wydry are provided. The Forester’s Lodge has 14 beds adapted for both hunters and tourists. The hunting quarters is located near the towns on the route of gothic castles 12 km away from Malbork, 3 km from Sztum and 20 kilometers from Kwidzyn. You can get here from the airport in Gdansk in approx. 1 hour. This picturesque place is also good for walking, and especially bloodless photo camera hunting is a particularly favored attraction. The quarters are located near a lake, where fishing is possible. In the evenings guests can sit by the bonfire or a grill. In the vicinity of the Forester’s Lodge there is a roofed space with a fireplace, which holds up to 80 people. It is a walled structure and the presence of the fireplace enables it to be used throughout the year. You can organize all kinds of events in there, including business meetings and weddings. For more information visit www.ohzkwidzyn.pl, available in 3 languages: Polish, English and German. May the forest reward you 25 gminne perełki Przegląd Samorządowy, summer 2015 27 Gmina Potęgowo Sukces Jeździeckich Mistrzostw Kaszub w Runowie W Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się XV jubileuszowa gala finałowa konkursu „Sposób na sukces”. Konkurs zorganizowany został przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego. O największej dynamice rozwoju Gmina Linia (powiat wejherowski) otrzymała najwyższe wyróżnienie w skali kraju – pierwsze miejsce w ogólnopolskim rankingu gmin o największej dynamice rozwoju w klasyfikacji ogólnej na podstawie raportu „Podsumowanie kadencji 2010–2014”, przygotowanego przez zespół analityków Curulis Doradztwo Samorządowe. Z badano 2479 jednostek – wszystkie gminy oraz miasta na prawach powiatu (66), w których odbyły się wybory bezpośrednie. Każda jednostka została porównana w wymiarze gospodarczym, społecznym, infrastrukturalnym i finansowym. Aby otrzymać miejsce na podium, jednostka musiała odznaczać się wysoką pozycją na wszystkich tych płaszczyznach. Okres programowania środków unijnych 2007–2013 był dla gminy Linia czasem intensywnych inwestycji w infrastrukturę techniczną i kapitał ludzki. Samorząd wnioskował także o inne środki pozabudżetowe, np. z Funduszy Ochrony Środowiska, Kuratorium Oświaty, Ministerstwa Sportu i Turystyki, PFRON. Zrealizowano trzy duże projekty w ramach inwestycji edukacyjnych, pięć inwestycji w zakresie ochrony środowiska, kilkanaście inwestycji o charakterze turystycznym i drogowym oraz osiem projektów inwestujących w kapitał ludzki. Wartość tych inwestycji oraz kwoty dofinansowania zmieniały się w trakcie realizacji projektów. Duże oszczędności gmina uzyskała w wyniku przeprowadzania procedury udzielenia zamówień publicznych. Wysokość dofinansowania projektów realizowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 oraz programu Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007–2013, obejmowała jedynie wartość netto inwestycji. W pozostałych programach pomocowych gmina mogła zaliczyć do kosztów kwalifikowalnych również koszt podatku VAT, co było bardzo korzystne z uwagi na wartość uzyskiwanego w ten sposób dofinansowania. Głównym walorem gminy Linia jest czyste środowisko i wyśmienite warunki do odpoczynku z dala od zgiełku miast i przepełnionych turystami wsi letniskowych. Przyjeżdżający tu turysta może liczyć na spokój i wyjątkowy kontakt z przyrodą. To też miejsce na aktywny wypoczynek – z rowerem, kajakiem lub nordic walking po wyznaczonych szlakach. Warto zobaczyć wczesno-średniowieczne cmentarzysko kurhanowe w Lewinie ze ścieżką edukacyjną. Samorząd gminy Linia stara się bardzo akcentować i wyrażać kaszubski charakter poprzez język, kulturę i obyczaje. Przy Gminnym Domu Kultury działa Chór Pięciolinia, Regionalny Zespół Kaszëbskô Rodzëzna , Gminna Orkiestra Dęta oraz sekcje muzyczne. W salach GDK odbywają się wojewódzkie finały gry w Baśkę oraz konkursu haftu kaszubskiego. W tym roku Wojewódzki Konkurs Hafu Kaszubskiego w Gminie Linia odbył się już po raz 20. Nagrodę odebrały Marta Rutkiewicz i Joanna Sypuła, które jako jedyne reprezentowały województwo pomorskie Wsi. W imieniu prezydenta gości przywitał Dariusz Młotkiewicz, zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta, który podkreślił, że laureaci konkursu budują sukces swoich firm, swoich rodzin, lokalnych społeczności, a tworząc nowe miejsca pracy, wyzwalają pozytywną energię, która pozwala przekształcać wizerunek polskiej wsi. Ideą przyświecającą Jeździeckim Mistrzostwom Kaszub w Runowie jest organizacja profesjonalnie przygotowanych zawodów jeździeckich nie tylko dla profesjonalistów, czyli osób (szczególnie dzieci i młodzież), które jeździectwo traktują jako pasję (hobby). Od początku organizatorzy postanowili, aby zawody sędziowały osoby z odpowiednimi kwalifikacjami, o dużym doświadczeniu i prestiżu – renomowani sędziowie Polskiego Związku Jeździeckiego, dodatkowo zadbano o profesjonalne zaplecze techniczne – komputerową obsługę zawodów oraz fotokomórkowy pomiar czasu na starcie i mecie rozgrywek. W zawodach startować mogą nie tylko amatorzy, ale również zawodnicy posiadający licencję sportową, dla nich rozgrywane są zawody regionalne, w których to poziom trudności oraz wysokość przeszkód jest znacznie wyższa. Corocznie podczas finałów Mistrzostw przybyli goście, widzowie i zawodnicy uczestniczą w Wielkim Pikniku Rodzinnym „Skarby Kaszub” ze specjalną strefą dla dzieci – Wioska Fantazji z dmuchańcami, malowaniem twarzy, ścianką wspinaczkową, zabawami i konkursami prowadzonymi przez animatorów z Runowo Team, Laboratorium „Małego Naukowca” PGNiG OD;strefą edukacji – Lasy Państwowe, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie; strefą kultury – warsztaty rękodzieła ludowego oraz występy lokalnych zespołów oraz z „miasteczkiem NGO” – spotkania i rozmowy dotyczące wolontariatu i zaangażowania społeczności w inicjatywy lokalne. Jeździeckie Mistrzostwa Kaszub i Piknik Rodzinny „Skarby Kaszub” to jedyna na Pomorzu impreza, łącząca w sobie i zabawę i edukację, dzięki której nie zapomnimy o kulturze i tradycji naszego regionu, a przy okazji spędzimy aktywnie wolny czas z rodziną, promując powszechność jeździectwa oraz rozwój obszarów wiejskich. Fot. Daniel Piluch Gmina Linia Fot. Daniel Piluch Fot. Dariusz Tryzna / Kurier Kaszubski W ramach konkursu od piętnastu lat corocznie nagradzane są najlepsze przedsięwzięcia gospodarcze i społeczne na obszarach wiejskich. Ideą konkursu jest szeroko rozumiana promocja aktywnych postaw, dzięki którym powstają nowe miejsca pracy na obszarach wiejskich. Laureaci konkursu realizując swoje pomysły, przyczyniają się do rozwoju lokalnych społeczności i są jednocześnie wzorcowym przykładem efektywnego wykorzystania zewnętrznych źródeł finansowania, w tym przede wszystkim środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Spośród wielu zgłoszeń jury konkursu wyłoniło 12 laureatów. Nagrody zostały przyznane w czterech kategoriach: rodzinnej, zespołowej, inicjatywy na rzecz rozwoju społeczności lokalnych oraz przedsięwzięcia realizowane przez kobiety. Jednym z tegorocznych laureatów zostały firma „TAX” s.c. Jakub Rutkiewicz, Marta Rutkiewicz, która prowadzi kompleks wypoczynkowy Pałac pod Bocianim Gniazdem i Fundację Bocianie Gniazdo w Runowie (gmina Potęgowo, powiat słupski). Nagrodę i wyróżnienie otrzymali za Jeździeckie Mistrzostwa Kaszub – Runowo. To jedyna w skali kraju niekomercyjna impreza dla wszystkich pokoleń – markowy produkt Pomorza. Laureaci konkursu otrzymali listy gratulacyjne oraz albumy okolicznościowe od Prezydenta RP oraz dyplomy, statuetki i nagrody rzeczowe ufundowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Gminne perełki Przegląd Samorządowy, summer 2015 29 Gmina Dziemiany Mistrzostwa Kaszub Siłaczy W gminie Dziemiany (powiat kościerski) po raz dziesiąty odbyły się Mistrzostwa Kaszub Siłaczy, połączone z Dniem Dziemian i Festiwalem Disco Polo. C oroczne zmagania strongmanów to nieodłączny element letniego krajobrazu gminy. Całe Pomorze przyzwyczaiło się do tego, że najlepsi siłacze Polski spotykają się w wakacje właśnie na tej kaszubskiej ziemi. W tegorocznych mistrzostwach wystartowali, jak zawsze, prawdziwi mistrzowie: Sławomir Toczek, Krzysztof Schabowski, Maciej Hirsz, Bartłomiej Bąk, Przemysław Brzoza, Marcin Wlazło. Zmierzyli się oni w kilku specjalistycznie określonych konkurencjach: tzw. łączona (walizki + kowadło), uchwyt Herkulesa, ciągnięcie ciężarówki, przerzucanie opony, martwy ciąg oraz ściana płaczu przodem. Z ciężarami mogli również zmierzyć się widzowie. Prowadzący zawody przygotowali po jednej konkurencji dla pań i panów. Jubileuszowe mistrzostwa wygrał Sławomir Toczek, który obronił tytuł z ubiegłego roku. Głównym sędzią zawodów był Arkadiusz Makurat, a prowadził je Jarosław Dymek – jeden z najlepszych światowych siłaczy. Gmina Stara Kiszewa Festiwal kulinarny z jajem Na stadionie w Starej Kiszewie (powiat kościerski) odbyła się druga edycja Festiwalu Kiszewskie Smaki. T egoroczna impreza – wzorem roku ubiegłego – miała charakter kulinarny, składała się z pokazów profesjonalnych kucharzy i wspólnego gotowania z szefem kuchni na Zamku w Gniewie, Mariuszem Gachewiczem. Dla gminy Stara Kiszewa festiwal jest produktem turystycznym, który już na stałe zagościł w kalendarzu imprez. Impreza rozpoczęła się od wspólnego gotowania „ekojajecznicy” z 500 sztuk wiejskich jaj, przez przedstawicieli lokalnych władz z wójtem gminy Marianem Pick na czele. Jednocześnie powstawały inne dania, m.in. leniwe pierogi, steki wieprzowe i kaczka po pomorsku. Wszystkich kiszewskich przysmaków można było spróbować, co stanowiło dodatkową atrakcję dla licznie zgromadzonej publiczności. Dużym zainteresowaniem cieszyły się okazjonalne kramy, przygotowane przez lokalnych przetwórców. Tak więc Koło Gospodyń Wiejskich „Lipy” częstowało lipową herbatą, plackami ziemniaczanymi i pszennymi. Furorę robiły certyfikowane truskawki kaszubskie z uprawy Bogdana Kureckiego z Zamku Kiszewskiego. Przy kramie Ryszardy Kuchta można było skosztować pierogów z jagodami, kapustą i grzybami. U pań z KGW „Zamek Kiszewski” – barszczu po kiszewsku. Częstowała także cukiernia Stara Kiszewa oraz kram „Kiszewskie Smaki”, polecający m.in. „kiszewskie kiszonki”, czyli kiszone cytryny. W finale kulinarnej imprezy wystąpił bigos – na ogromnej plenerowej patelni, bo przeznaczony do konsumpcji dla wszystkich uczestników imprezy. 30 Zdrowie dla Pomorzan Przegląd Samorządowy, summer 2015 Podmioty lecznicze z siedzibą w Gdańsku, dla których organem tworzącym jest Samorząd Województwa Pomorskiego 1 6 37 8 4 80-282 Gdańsk, ul. Srebrniki 17, tel. 58 524 75 00 www.wsp-bilikiewicz.pl, e-mail: [email protected] Dyrektor Leszek Trojanowski Pomorskie Centrum Chorób Zakaźnych i Gruźlicy Sp z o.o. z siedzibą w Gdańsku COPERNICUS PL Sp. z o.o. jest podmiotem leczniczym wysoko specjalistycznym, który udziela świadczeń zdrowotnych mieszkańcom województwa, kraju, obywatelom Unii Europejskiej oraz innym osobom wymagającym pomocy medycznej. Głównym celem, do którego dążą pracownicy jest zadowolenie naszych Pacjentów wynikające z poziomu świadczonych usług. Przyznane certyfikaty i nagrody świadczą, że personel medyczny wkłada wiele wysiłku, by sprostać oczekiwaniom naszych Klientów. Spółka COPERNICUS może poszczycić się takimi wyróżnieniami, jak: Certyfikat Europejskiego Centrum Certyfikacji, „Zaufania Pacjentów”, Certyfikat Akredytacji, „Szpital bez bólu” i „Szpital przyjazny dziecku”. Personel Spółki składa się z utalentowanych, świetnie wyszkolonych, często światowej sławy specjalistów. O wysokiej pozycji szpitala decyduje również wyposażenie sal operacyjnych w sprzęt i aparaturę medyczną spełniającą najwyższe światowe standardy. Specjaliści pracujący w Spółce przeprowadzają rocznie ponad 5 tys. operacji, m.in. z zakresu: chirurgii ogólnej, neurochirurgii, chirurgii urazowo-ortopedycznej, ortopedii, otolaryngologii, kardiochirurgii, chirurgii i urologii dziecięcej, gastroenterologii oraz terapii laserowej u dzieci. Operacje odbywają się w nowoczesnych salach operacyjnych, które wyposażone są w sprzęt najlepszej jakości (m.in. zestawy do artroskopii, laparoskopii, diatermie nowej generacji, ramiona C, tomograf śródoperacyjny, rezonans śródoperacyjny oraz system neuronawigacji). PCChZiG Sp. z o. o. jest szpitalem, który prowadzi działalność polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rodzaju: zz stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, zz stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne, zz ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. Centrum pełni także role wiodącą w zabezpieczeniu leczenia osób chorych lub podejrzanych o zachorowanie na choroby zakaźne o wysokiej śmiertelności w przypadku zawleczenia choroby lub dokonania ataku bioterrorystycznego. Jest to również regionalny ośrodek referencyjny dla leczenia przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby i zakażeń wirusem HIV. Powyższych świadczeń udziela się w ramach oddziałów ogólnozakaźnych i obserwacyjno-zakaźnych dla dorosłych i dla dzieci, oddziału chorób płuc i gruźlicy oraz poradni przyszpitalnych o tym samym zakresie specjalności medycznych. Izba Przyjęć pełni stały ostry dyżur przez 24 godziny na dobę, 365 dni w roku. Przez całą dobę czynny jest też interwencyjny punkt szczepień przeciwko wściekliźnie oraz udzielane są świadczenia z zakresu profilaktyki po ekspozycji na materiał biologiczny potencjalnie zakaźny. W Centrum działa także zakład opiekuńczo-leczniczy. 2 Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku Sp. z o.o. 80-210 Gdańsk, ul. M. Skłodowskiej-Curie 2 (budynek A), al. Zwycięstwa 31/32 (budynek B), tel. 58 341 93 48 www.wco.gda.pl, e-mail: [email protected] Prezes Ewa Solska Do rodzajów świadczeń zdrowotnych udzielanych przez Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku Sp. z o.o. należy w szczególności: zz udzielanie świadczeń szpitalnych w zakresie: onkologii/chemioterapii, hematologii, chirurgii onkologicznej, zz udzielanie świadczeń diagnostycznych, zz udzielanie ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych w zakresie: onkologii, chirurgii onkologicznej, chirurgii ogólnej, hematologii, ginekologii, otolaryngologii, gastroenterologii, urologii, kardiologii, medycyny paliatywnej, zdrowia psychicznego, zz udzielanie świadczeń rehabilitacyjnych. Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku Sp. z o. o. udziela świadczeń zdrowotnych w oddziałach szpitalnych, poradniach specjalistycznych, pracowniach i innych komórkach organizacyjnych – w ramach umów podpisanych z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz świadczeń komercyjnych. Przegląd Samorządowy, summer 2015 Wojewódzki Szpital Psychiatryczny im. prof. T. Bilikiewicza w Gdańsku Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku 80-803 Gdańsk, ul. Nowe Ogrody 1–6, tel. 58 764 01 00 www.copernicus.gda.pl, e-mail: [email protected] Prezes Dariusz Kostrzewa Zdrowie dla Pomorzan Misja Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Tadeusza Bilikiewicza w Gdańsku brzmi: „Zdrowie psychiczne jest naszą najwyższą wartością”. Naszym podstawowym celem jest udzielanie świadczeń zdrowotnych służących poprawie jakości życia, w zakresie leczenia zaburzeń psychicznych, zaburzeń zachowania, promocja zdrowia psychicznego i leczenie uzależnień. 80-214 Gdańsk, ul. Smoluchowskiego 18, tel. 58 341 40 41 www.pcchz.pl, e-mail: [email protected] Prezes Danuta Jędrzak-Kułaga Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Stacja Pogotowia Ratunkowego w Gdańsku 80-208 Gdańsk, ul. Orzeszkowej 1, tel. 58 520 39 94 www.pogotowie.gdansk.pl e-mail: [email protected] Dyrektor Mariola Kubiak Celem jednostki jest zapewnienie świadczeń zdrowotnych udzielanych w razie porodu, wypadku, urazu, nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia z zagrożeniem życia swoim mieszkańcom, w ramach Państwowego Systemu Ratownictwa Medycznego. W roku 2014 zespoły ratownictwa medycznego w Gdańsku wyjechały do ponad 38 tys. wezwań. Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna SPZOZ w Gdańsku 80-219 Gdańsk, ul. Zwycięstwa 39, tel. 58 520 38 38 e-mail: [email protected] Dyrektor Małgorzata Stanibuła Przemysłowy Zespół Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. 80-858 Gdańsk, ul. Wałowa 27, tel. 58 300 56 76 www.pzoz.com.pl, e-mail: [email protected] Prezes Małgorzata Graban Realizowane są świadczenia medyczne w zakresie: zz podstawowej opieki zdrowotnej zz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej zz rehabilitacji, zz poradni zdrowia psychicznego zz medycyny pracy Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy 80-871 Gdańsk, ul. Okrąg 1B, tel. 58 340 59 00 www.womp.gda.pl e-mail: [email protected] Dyrektor Jacek Parszuto 5 Celem Ośrodka jest ochrona zdrowia pracujących. Świadczenia zdrowotne realizowane są przez wykwalifikowaną kadrę medyczną w oparciu o specjalistyczną bazę diagnostyczną. Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna SPZOZ w Gdańsku udziela świadczeń zdrowotnych w ramach kontraktu z Pomorskim Oddziałem Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia w Gdańsku w oparciu o: zz konsultacyjno-leczniczą poradnię stomatologii zachowawczej zz konsultacyjno-leczniczą poradnię stomatologii dziecięcej zz konsultacyjno-leczniczą poradnię chirurgii stomatologicznej zz konsultacyjno-leczniczą poradnię ortodoncji zz konsultacyjno-leczniczą poradnię protetyki stomatologicznej zz konsultacyjno-leczniczą poradnię periodontologii zz pracownię RTG Powyższy zakres udzielanych świadczeń stanowi zabezpieczenie potrzeb lokalnych. 31 9 Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień w Gdańsku 80-142 Gdańsk, ul. Zakopiańska 37, tel. 58 320 29 57 www.wotuw.gdansk.pl, e-mail: [email protected], Dyrektor Jacek Sękiewicz Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień w Gdańsku wykonuje świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu, hazardu, narkotyków, ich rodzin, osobami współuzależnionymi, osobami DDA oraz osobami doznającymi przemocy. WOTU w Gdańsku funkcjonuje w systemie Centrum Leczenia Uzależnień w takich formach jak: zz poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia; zz poradnia leczenia uzależnień (Program Metadonowy); zz całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu; zz całodobowy oddział leczenia uzależnień od alkoholu oraz dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu. Komórki lecznicze WOTU w Gdańsku zlokalizowane są w trzech miejscach udzielania świadczeń w Gdańsku na Zakopiańskiej, na ul. Srebrniki 9 we Wrzeszczu (Program metadonowy) oraz w Smażynie k/Wejherowa (oddziały całodobowe). Działalność lecznicza WOTU w Gdańsku to: działania diagnostyczne w zakresie alkoholizmu, narkomanii, zaburzeń nawyków i popędów, programy korekcyjne dla osób spożywających alkohol ryzykownie i szkodliwie lub używających narkotyków; programy psychoterapii uzależnień; programy psychoterapii zaburzeń funkcjonowania członków rodziny, które wynikają ze spożywania alkoholu lub używania narkotyków przez osoby bliskie, indywidualne świadczenia zapobiegawczo-lecznicze dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin oraz indywidualne świadczenia rehabilitacyjne dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin, a także działania konsultacyjno-edukacyjne. 10 Szpital Dziecięcy Polanki im. Macieja Płażyńskiego w Gdańsku Spółka z o.o. 80-308 Gdańsk, ul. Polanki 119, tel. 58 552 47 41 www.szpitalpolanki.pl, e-mail: [email protected] Prezes Tomasz Sławatyniec Szpital Dziecięcy Polanki im. Macieja Płażyńskiego w Gdańsku sp. z o.o., świadczy usługi zdrowotne zgodnie z obowiązującymi standardami dla dzieci w stanach zagrożenia życia, dzieci z chorobami wieku rozwojowego, wadami wrodzonymi oraz dla pacjentów chorych na mukowiscydozę bez względu na wiek. Szpital Dziecięcy Polanki im. Macieja Płażyńskiego w Gdańsku sp. z o.o. przede wszystkim udziela świadczeń z dziedziny pediatrii, chorób płuc u dzieci oraz alergologii. Hanna Zych-Cisoń Członek Zarządu Województwa Pomorskiego odpowiedzialna za ochronę zdrowia w regionie Urodzona 6 października 1955 roku. Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków. W kadencji 2006–2010 wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Pomorskiego, a także wiceprzewodnicząca Komisji Ochrony Środowiska, członek Komisji Nauki, Edukacji, Kultury i Sportu oraz członek Komisji Zdrowia, Polityki Społecznej i Rodziny SWP. Radna z ramienia Platformy Obywatelskiej. partnerzy samorządu Przegląd Samorządowy, summer 2015 33 Projekt pilotażowy zrealizowany w synergii Samorząd, nauka, przedsiębiorstwo Na terenie gminy Przywidz (powiat gdański) zakończyła się realizacja pilotażowego projektu, łączącego w jednym przedsięwzięciu trzy strony: samorząd, naukę i przedsiębiorstwo. Pilotaż, który połączył gminę Przywidz, Politechnikę Gdańską i Saur Neptun Gdańsk S.A., oceniono bardzo pozytywnie i już dzisiaj można mówić o wzorcowym przykładzie współpracy między tymi trzema, jakże różnymi, podmiotami. Fot. Maciej Kosycarz / KFP Na Zdjęcie wykonane w listopadzie 2000 roku, podczas konferencji w Dworze Artusa w Gdańsku. Od lewej: marszałek Jan Zarębski, marszałek Sejmu śp. Maciej Płażyński i Jan Kulas 25 lat samorządu terytorialnego Wspomina Jan Kulas Można powiedzieć, że wszystko zaczęło się już w sierpniu 1980 roku w Gdańsku. Ideą tego czasu nie była tylko chęć porozumienia się z władzą i powstanie niezależnych związków zawodowych. Najważniejszym okazała się wiara społeczeństwa w to, że zmiany są możliwe, realne. Fundamentem państwa demokratycznego jest samorząd terytorialny, dlatego komitety obywatelskie, które powstawały 1989 roku, miały w nazwie np. Komitet Obywatelski Solidarność. To było nawiązanie do idei z sierpnia 1980 roku. W tamtym haśle program Solidarności, który był przyjmowany w 1981 roku, miał wdzięczną nazwę Samorządna Rzeczpospolita. Samorząd terytorialny wyraźnie pojawił się przy obradach Okrągłego Stołu, przy komitecie obywatelskim przy Lechu Wałęsie. Wtedy pojawił się zespół, który prowadził negocjacje na temat odbudowy samorządu terytorialnego, choć ten punkt okazał się najbardziej sporny. Tu władze się sprzeciwiały do końca. konkretną zmianę trzeba było czekać kolejną niemal ?Na dekadę. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1989 roku z chwilą, gdy powstał rząd Tadeusza Mazowieckiego. W tym okresie powołany został Pełnomocnik Rządu ds. Odbudowy Samorządu Terytorialnego. Z tą różnicą, że inicjatywa nie wyszła z samego Sejmu, inicjatywę przejął Senat. Ustawa o samorządzie gminnym i ordynacja wyborcza wyszła z Senatu w 1990 roku i tam podpisano, że wybory do samorządu gminnego odbędą się 27 maja 1990 r. Wtedy mówiono o jednym tylko stopniu samorządności – samorządności gminnej, a samorządzie powiatowym można było jedynie pomarzyć. z czasem marzenia się spełniły – doszło do rozbudo?Ale wania szczebli samorządności… Tak i my wszyscy powinniśmy być z tego dumni, a szczególnie Pomorzanie. Bo to na Pomorzu wyrosła Solidarność oraz elity, które zajęły miejsce w parlamencie. Jesteśmy nie tylko kolebką Solidarności, ale też i samorządności – dla całego kraju. Teraz jest najlepszy moment, by oddać szacunek i wdzięczność tym ludziom, którzy pracowali na nasz aktualny dorobek w tamtych trudnych czasach. To dzieło nie było tworzone bez ryzyka, które oni podjęli. Powinniśmy pisać życiorysy prekursorów samorządności, stawiać te osoby jako wzór, zwłaszcza dla młodych pokoleń. By pamięć tych czynów Lądowej i Środowiska na Politechnice Gdańskiej wykonały następujące czynności: ●● dokonały wstępnej analizy mapy zasadniczej w celu wyznaczenia miejsc z brakującymi informacjami o przebiegu infrastruktury wodociągowej, ●● przeprowadziły wywiad terenowy celem pozyskania informacji od mieszkańców gminy i uzupełniły brakujące dane na mapie, ●● odbyły szereg spotkań z eksploatatorem sieci w celu wyjaśnienia nieścisłości wynikających z rozbieżnych informacji pozyskanych od mieszkańców, ●● naniosły pozyskane informacje na mapę i poddały cyfryzacji zgromadzone dane. W efekcie zrealizowanego projektu gmina Przywidz otrzymała inwentaryzację sieci wodociągowej wraz z obiektami towarzyszącymi, która posłuży gminie realizującej zadania własne w zakresie zbiorowego zaopatrzenia mieszkańców w wodę zarówno w bieżącej eksploatacji systemu wodociągowego, a także w kontynuacji prac studialnych w celu ulepszenia pracy systemu. Natomiast wykonujące prace studentki pogłębiły wiedzę zdobytą wcześniej na uczelni poprzez zastosowanie jej w praktyce, wykazując dobre przygotowanie teoretyczne i dużą aktywność w realizowanych zadaniach. Nabycie przez studentki odpowiednich kompetencji, dzięki udziałowi w praktyce, zwiększy w przyszłości ich szanse na rynku pracy. Prof. Ireneusz Kreja – dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej W poprzednim wydaniu, niemal w całości poświęconym 25-leciu samorządu, zainaugurowaliśmy cykl jubileuszowych wspomnień. Jako pierwsi wypowiedzieli się marszałkowie województwa Jan Zarębski, Jan Kozłowski i Mieczysław Struk oraz wicemarszałek Krzysztof Trawicki, który przeszedł wszystkie szczeble samorządowe. Tym razem wspomina i podsumowuje poseł Jan Kulas, który współtworzył sejmik samorządowy województwa gdańskiego, a w latach 1998–2007 sprawował mandat radnego sejmiku pomorskiego. Pośle, początki samorządności w wolnej Polsce ?Panie to więcej niż 25 lat. mocy porozumienia o współpracy podpisanego 27 lutego br. pomiędzy Gminą Przywidz, Wydziałem Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej oraz Saur Neptun Gdańsk, studenci w ramach odbywania praktyk studenckich wykonali inwentaryzację sieci wodociągowej wraz z obiektami towarzyszącymi dla gminy Przywidz pod opieką merytoryczną SNG. Gmina Przywidz na podstawie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, pozyskała informacje przestrzenne w zakresie infrastruktury wodociągowej i kanalizacji sanitarnej. W trakcie praktyk w okresie od marca do czerwca br. studentki Katedry Geodezji Wydziału Inżynierii nie odeszła wraz z nimi. Należy czerpać natchnienie z takich ludzi ideowych jak Bogdan Borusewicz i Małgorzata Gładysz, która była pełnomocnikiem rządu Tadeusza Mazowieckiego do odbudowy samorządności w ówczesnym województwie gdańskim. Historia jest najlepszą nauczycielką życia, dlatego należy ją poznawać i nie wolno o niej zapominać, tym bardziej że mamy niezwykłą tożsamość i ogromne poczucie przynależności do naszego kręgu kulturowego. Oczywiście nasze marzenia spełniły się wraz z wprowadzeniem reformy samorządu powiatowego i samorządu wojewódzkiego w 1999 roku. Warto pamiętać, że projekty tych reform przygotował rząd premiera Jerzego Buzka. miał Pan wskazać profesora Regulskiego Pomo?Gdyby rza, kto by nim został? Naszym regionalnym odpowiednikiem prof. Jerzego Regulskiego była Małgorzata Gładysz, która tak jak już wspomniałem, wdrażała reformę samorządową w naszym województwie. We współpracy z administracją wojewódzką i Komitetami Obywatelskimi Solidarność. Dziękuję Aneta Sucharzewska Do podpisania trójporozumienia doszło z inicjatywy prezesa Saur Neptun Gdańsk pana Serge’a Bosca, który jest także przewodniczącym Rady Konsultacyjnej Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej. Na mocy porozumienia cztery studentki kierunku Geodezja i Kartografia – panie: Aleksandra Jasinowska, Dominika Karpińska, Zofia Kolecka oraz Anna Lihs – w ramach odbywania praktyk studenckich wykonały inwentaryzację sieci wodociągowo-kanalizacyjnej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie gminy Przywidz. Istotne jest to, że powstała w wyniku tych prac dokumentacja techniczna ma konkretne praktyczne zastosowanie i może być wykorzystana przy realizacji różnych przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, o czym zapewniły władze gminy Przywidz w osobach wójta pana Marka Zimakowskiego i przewodniczącego rady pana Teodora Formeli. Nas cieszy niezmiernie, że dzięki tej inicjatywie nasi studenci mieli okazję wiedzę zdobytą na uczelni zastosować w praktyce, wykonując przy okazji bardzo użyteczne prace. Należy podkreślić, że nadzór merytoryczny nad przebiegiem tych praktyk sprawowali: kierownik Biura Studiów i Inwestycji Saur Neptun Gdańsk pan Zygmunt Szramuk, kierownik Referatu Inwestycji Urzędu Gminy Przywidz pan Jerzy Jusiak oraz Kierownik Katedry Geodezji WILiŚ PG prof. Marek Przyborski. Należą się im duże podziękowania za pomoc i fachowe wsparcie dla naszych studentów. Wydaje mi się, że bardzo pozytywne rezultaty tego pilotażowego programu dają nadzieję na jego rozwój na terenie innych gmin naszego województwa. Serge Bosca – prezes Zarządu Saur Neptun Gdańsk SNG jest członkiem wspierającym Stowarzyszenia Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot (wcześniej Gdański Obszar Metropolitalny) przez ponad 3 lata. Podczas tematycznych spotkań stowarzyszenia bardzo często pojawiał się problem braku środków finansowych w małych gminach. Podobnie podczas wizyt w tych samorządach niejednokrotnie okazywało się, że nie zawsze mają one zaktualizowane plany infrastruktury wod-kan. Ponadto, jako przewodniczący Rady Konsultingowej Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska na Politechnice Gdańskiej, miałem uporczywy problem z tworzeniem trwałych związków pomiędzy instytucjami, dużymi firmami lokalnymi, a szkołą i jej uczniami. Wpadłem więc na pomysł, inspirowany przez model francuski, który łączy wszystkie te części poprzez Junior Enterprise. Skonsultowałem się z każdą z zainteresowanych stron: z prof. Kreją, dyrektorem obszaru metropolitalnego Michałem Glaser i z kilkoma gminami, w tym z gminą Przywidz i wójtem Markiem Zimakowskim, który natychmiast zadeklarował się jako pilot. Podpisaliśmy trójstronną umowę i pozostało tylko rekrutować studentów. Cały ten proces wdrożenia trwał około roku, studenci zrealizowali swoją prace w ciągu kilku miesięcy, a w lipcu mapy zostały przedstawione gminie. Ta pierwsza inwentaryzacja okazała się sukcesem. Teraz inne gminy czekają na swoją kolej. Już we wrześniu zostaną wytypowani nowi studenci. Kiedy już wszystkie mapy będą kompletne, Saur Neptun Gdańsk i Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna będą mogły połączyć wszystkie dane w celu dostarczenia planów rozwojowych i modernizacyjnych dla metropolii na 20 lub 30 lat. Samorządowcy będą wówczas decydować, który plan jest dla nich najlepszy i to będzie czas, aby rozpocząć pracę dla przyszłych pokoleń. Podsumowanie: studenci mieli skuteczne i operacyjne staże, uczelnia uczestniczyła w rozwoju swojego regionu, samorządy będą miały zaktualizowane plany i wizję rozwoju, przedsiębiorstwa GIWK i SNG odegrały swoją rolę specjalistów, a co najważniejsze cały ten prestiżowy projekt społeczny został zrealizowany w synergii. Marek Zimakowski – wójt gminy Przywidz Inwentaryzacja sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w gminie Przywidz była planowana od wielu lat. Temat inwentaryzacji poruszałem podczas spotkań z wieloma podmiotami, ale odpowiedź i konkretna propozycja przyszła ze strony firmy Saur Neptun Gdańsk, z którą łączą nas wspólne działania w ramach Stowarzyszenia Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. SNG współpracuje z Politechniką Gdańska, stąd też propozycja praktyk dla studentów tej uczelni. Korzyści stron? SNG – bezinteresowna pomoc, PG – praktyki studenckie, a gmina Przywidz – wykonano to, co czekało na realizację. W końcu mamy zaktualizowaną mapę sieci wod kan i możemy przystąpić do optymalizacji sieci wodociągowej. Cieszymy się, że projekt ten wystartował właśnie u nas. Lubimy nowe wyzwania, a pilotaż tym bardziej – pozwolę sobie przypomnieć inne pilotażowe projekty zrealizowane w gminie: projekt solarny „Słońce w Przywidzu”, uruchomienie klasy policyjnej i strażacko-ekologicznej oraz PaT (Profilaktyka a Ty). Chcę podziękować prezesowi Saur Neptun Gdańsk za bezpośrednie zaangażowanie w organizację, kierownikowi Zbigniewowi Szramuk za nadzór nad pracami grupy studentek oraz profesorowi Kreja za zainteresowanie oraz oddelegowanie i zorganizowanie praktyk. 34 partnerzy samorządu Przegląd Samorządowy, summer 2015 Przegląd Samorządowy, summer 2015 35 Czarna Woda Nowoczesne budowanie z technologią Steico P W lipcu gościem Starogardzkiego Klubu Biznesu Związku Pracodawców był wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński, który m.in. zwrócił uwagę na konieczność wspierania innowacji zwiększających konkurencyjność towarów i usług oraz tworzenie stabilnych miejsc pracy, a także na konieczność reformy szkolnictwa zawodowego pod kątem potrzeb przedsiębiorców oraz konieczność poprawy współpracy samorządów ze środowiskiem przedsiębiorców. Na zdjęciu, obok wicepremiera, prezes SKB-ZP Andrzej Skalski, wiceprezes Jerzy Suchomski i wicemarszałek województwa pomorskiego Krzysztof Trawicki Starogardzki Klub Biznesu Współpraca samorządowcy – przedsiębiorcy Starogardzki Klub Biznesu Związek Pracodawców przez cały okres swej działalności zabiega o przychylny stosunek samorządów do biznesu. W powiecie starogardzkim przy organach wykonawczych działają specjalne rady gospodarcze. T worzenie sprzyjających warunków do rozwoju gospodarczego przez władze jest standardem we współczesnej Europie, na co szczególną uwagę zwraca Unia Europejska w Europejskiej Karcie Małych Przedsiębiorców. Środowisko przedsiębiorców chce i ma prawo aktywnie uczestniczyć w wyznaczaniu celów rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów, miast i gmin, a szczególnie tam, gdzie koncentruje się największy potencjał gospodarczy i usługowy - powiedział prezes Starogardzkiego Klubu Biznesu Związku Pracodawców Andrzej Skalski. Współpraca władz samorządowych ze środowiskiem przedsiębiorców, wymiana poglądów i pomysłów to warunki sprzyjające osiąganiu optymalnych rezultatów w zarządzaniu gminą. Wychodząc naprzeciw takim oczekiwaniom po ostatnich wyborach samorządowych starogardzki związek pracodawców zorganizował konstruktywne rozmowy z prezydentami, burmistrzami i wójtami na temat współpracy w zagadnieniach, które mają wpływ na rozwój przedsiębiorczości i lokalnej społeczności. W wyniku tych rozmów narodziła się koncepcja powołania przy organach wykonawczych jst rad gospodarczych jako zespołów konsultacyjnych, doradczych i opiniodawczych. Została ona życzliwie przyjęta i jest wprowadzana w życie. – Z dużą satysfakcją możemy poinformować, że rady gospodarcze już działają w mieście Starogard Gdański, gminie Starogard Gdański, Skarszewach i Zblewie. Pierwsze doświadczenia napawają optymizmem. Oczekujemy, że inicjatywę podejmie również powiat starogardzki i pozostałe gminy – powiedział prezes Skalski. Przypomniał również fragment wystąpienia marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka, który podczas spotkania z przedsiębiorcami kociewskimi powiedział: „Bez biznesu nie utrzymają się żadne białe kołnierzyki i bez biznesu nie ma rozwoju lokalnego. Im szybciej sobie władze lokalne na każdym szczeblu, również regionalnym, uświadomią ten fakt i pozbędą się jakichkolwiek kompleksów w rozmowie „face to face”, tym szybciej będziemy mogli w ramach takiego partnerstwa działać na rzecz rozwoju lokalnego”. Starogardzki Klub Biznesu – Związek Pracodawców jest organizacją pozarządową, samofinansującą się, realizującą własne cele statutowe, zrzeszającą osoby prowadzące działalność gospodarczą na terenie powiatu starogardzkiego. Klub jest organizacją typu non profit. Cele klubu: zz obrona interesów lokalnych przedsiębiorców, zz rozwój ekonomiczny członków SKB, zz konsolidacja środowiska gospodarczego powiatu wokół idei i celów SKB, zz rozwój potencjału społeczno-ekonomicznego powiatu starogardzkiego. rezes Steffen Zimny i członek Zarządu Steico w Czarnej Wodzie Uwe Klaus Lange opowiedzieli o technologii Steico, tradycjach w budownictwie i walorach nowej technologii. – Zależy nam, by zmienić mentalność firm budowlanych działających w Polsce – mówił Steffen Zimny. – Istotnym elementem jest pozyskanie świadomości o tym, że budowanie z drewna jest absolutnie właściwym kierunkiem. Materiały produkowane przez Steico mają zdecydowanie lepsze walory niż w przypadku budownictwa tradycyjnego. Budynki wykonane w takiej technologii są równie trwałe jak te, które zostały zbudowane z cegły czy kamienia. Precyzja wykonania elementów pozwala na szybki montaż, co znacznie wpływa na skrócenie czasu powstania obiektu, a co za tym idzie na zmniejszenie kosztów, jakie ponosi wykonawca. Chcąc zmienić świadomość firm budowlanych, prowadzimy szkolenia informujące o zaletach i cechach prefabrykatów firmy Steico. – Takie rozwiązanie nie jest droższe od dotychczas stosowanych metod ze względu na właściwości samego materiału – tłumaczył Uwe Klaus Lange. – Sam materiał jest tylko pozornie droższy, oszczędności pozyskuje się w innych miejscach. Przede wszystkim 17 lipca w Czarnej Wodzie (powiat starogardzki) odbyło się uroczyste otwarcie zakładu produkcji płyt LVL Steico. Wstęgę przecięli właściciel firmy Steico SE Udo Schramek i wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński, który wyróżnił inwestora Odznaką Honorową za Zasługi dla Rozwoju Gospodarki Rzeczypospolitej Polskiej. Firma Steico jest największym na świecie producentem materiałów izolacyjnych z włókna drzewnego, oferującym wykonawcom szeroki wachlarz produktów w nowoczesnym budownictwie. Właściciel Udo Schramek z żoną i prezes Steffen Zimny prezentują klucz do nowej fabryki Arkadiusz Gliniecki burmistrz Czarnej Wody Czarna Woda rozwinęła się wraz z powstaniem zakładów Płyt Pilśniowych pod koniec lat 40. Było to duże przedsiębiorstwo przemysłu drzewnego, które w latach świetności zatrudniało ponad 1000 osób. W mojej ocenie niewłaściwe zarządzanie doprowadziło do tego, że w latach 90. zaczęło mieć ono poważne kłopoty finansowe, a w roku 2002 zostało niemalże zlicytowane, pracownicy nie wpuścili jednak komornika na teren zakładu. W tym samym okresie pojawił się inwestor, Udo Schramek, obecny właściciel Steico. Jego przedstawicie i technolog pozytywnie ocenił zakład, linie produkcyjne i urządzenia pomocnicze, co w konsekwencji doprowadziło do decyzji o wydzierżawieniu zakładu od syndyka i wznowieniu produkcji. Nowe władze Czarnej Wody wybrane w grudniu 2010 roku musiały podjąć decyzję w jaki sposób samorząd może wesprzeć największe w gminie przedsiębiorstwo. Nie można było obniżyć podatków, ponieważ ciążyły na samorządzie zadłużenia wynikające z pobieranej w latach 2004–2009 nienależnej subwencji oświatowej. W związku z tym zaproponowaliśmy pomoc przy stworzeniu specjalnej strefy ekonomicznej. Cel został osiągnięty, ale wymagało to wielu zabiegów w Ministerstwach Gospodarki i Finansów. W roku 2013 rozpoczął się proces inwestycyjny – budowa nowoczesnej fabryki o powierzchni 2,5 ha, w której będzie produkowany innowacyjny materiał – drewno klejone z fornirów. Od nowego roku, budżet zasilą środki pochodzące z podatków od nowej nieruchomości. Nowoczesny produkt z Czarnej Wody stał się podstawą do założenia Pomorskiego Klastra Drzewnego Czarna Woda. Będzie się on opierał na trzech filarach: szkolnictwie zawodowym dla przemysłu drzewnego i meblarstwa, badaniach nad poprawą jakości produktów drewnopochodnych i rozwoju parku przemysłowego w Czarnej Wodzie i okolicy. W ostatnich miesiącach na terenie gminy wybudowano nową szkołę ponadgimazjalną w technologii Steico, w której samorząd lokalny, firmy z branży drzewnej i Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa mają zamiar stworzyć optymalne warunki do kształcenia operatorów maszyn dla przemysłu płyt drewnopochodnych i sklejek, stolarzy oraz cieśli. do gotowej konstrukcji szkieletowej można od razu dodać materiały izolacyjne bez konieczności czekania na wyschnięcie murów, co w konsekwencji skraca czas samej budowy redukując koszty pracownicze. Zastosowanie takich materiałów gwarantuje też właściwy mikroklimat wnętrza, które nie wychładza się nadmiernie podczas mrozu, ale też i nie nagrzewa podczas upałów. Ponadto nadmiar pary wodnej odprowadzony jest na zewnątrz, dzięki czemu unikamy powstawania pleśni i grzybów. Rezultatem są ekonomiczne, ekologiczne i zdrowe konstrukcje. Technologia Steico zapewnia taką samą izolacje budynku jak przy zastosowaniu cegły i styropianu, dodatkowo pozwala uzyskać cieńsze mury, czyli relatywnie lżejszą konstrukcję oraz właściwe parametry panującego wewnątrz mikroklimatu. – Technologia domów z drewna jest w Polsce czymś nowym. W Niemczech czy Skandynawii takie metody są stosowane z powodzeniem od wielu lat i cieszą się dużym zainteresowaniem. W Polsce też tak będzie, to kwestia czasu i przekonania. Równie ważna jest świadomość inwestowania środków finansowych. Budowanie od początku z materiałów o wysokiej jakości i właściwych parametrach procentuje oszczędnością na późniejsze długie lata – podsumował Steffen Zimny. kompleksowy zakres usług dla klientów indywidualnych, firm, przedsiębiorstw i instytucji: comprehensive range of services for individual clients, companies, corporations and institutions: • wynajem krótkoterminowy • wynajem długoterminowy • door to door • wynajem z OC sprawcy • wynajem z kierowcą • leasing z serwisem AUTO MIRAS • zarządzanie flotą. • short-term rentals • long-term rentals • door to door • rentals covered from the perpetrator’s liability insurance • chauffeur-driven vehicles • leasing with AUTO MIRAS technical support • managing the fleet. Rokrocznie zwiększa się zainteresowanie samochodami z wypożyczalni. Wynika to z atrakcyjnej oferty cenowej połączonej z wysokim standardem usług. Wzrost zainteresowania rośnie szczególnie w okresie urlopowym. Osoby spędzające urlop, m.in. na Pomorzu, korzystają z usług wypożyczalni, redukując w ten sposób koszt całej podróży. Nie brakuje także krótkich, kilkudniowych wynajmów w celach służbowych. Coraz częściej klienci odbierają podstawione auto do wybranego miejsca, np. lotnisko lub dworzec. Every year an increased number of people become interested in getting a car from a car hire. This is the result of a very attractive pricing offer combined with the high standard of services. The increased demand is particularly visible in the holiday season. Those who take their holidays for example in the Pomeranian region, use the services of car rentals to reduce the total cost of their trip. There are also numerous cases of short two or three day rentals of vehicles for business purposes. And the customers more often decide to have the rented car waiting from them at a selected destination e.g. the airport or the train station. Firma Auto Miras z siedzibą główną w Pępowie koło Gdańska oferuje najatrakcyjniejszy na rynku wynajem samochodów na okres krótkoterminowy i dłuższy. Szeroka oferta oraz rozbudowana flota samochodowa ma za zadanie spełnić oczekiwania najbardziej wymagających klientów. W ofercie można znaleźć samochody od małych, poprzez klasę średnią, do luksusowych. Do dyspozycji są także suvy i vany oraz auta dostawcze do 3,5 ton. Wszystkie samochody posiadają w standardzie klimatyzację oraz pełne ubezpieczenie OC/AC/NNW/Assistance, wraz z całodobowym dostępem do infolinii technicznej. Dodatkowo można wypożyczyć samochód wyposażony w system nawigacji GPS oraz zarezerwować tablet lub laptop z dostępnym wi-fi. Klientom, którzy cenią sobie wygodę i prestiż, Auto Miras oferuje usługę wynajmu samochodu z kierowcą, który dowozi klientów oraz ich gości w dowolne miejsce w kraju i za granicą. Cena wynajmu uzależniona jest od klasy modelowej samochodu, miejsca odbioru oraz ewentualnego dodatkowego wyposażenia. Priorytetem we wszystkich tych działaniach jest utrzymanie mobilności klienta oraz zapewnienie mu komfortu. Auto Miras located in Pępowo near Gdańsk offers the most attractive car rental services in the market for short and longterm rentals. A wide variety of options and an extended fleet of vehicles serves to meet the needs of the most demanding clients. The offer ranges from small, to medium class, to luxurious cars, as well as SUVs, vans and lorries up to 3.5 tones. All vehicles are equipped in air conditioning and fully covered (full comprehensive insurance/assistance) with 24-hour access to technical support. You can additionally rent a vehicle equipped with a GPS navigating system and book a tablet or a laptop with a Wi-Fi. For those clients who value comfort and prestige Auto Miras offers the option of hiring a chauffeur-driven car, which can take the client and their guests to any location in and outside of Poland. The price is dependent on the class of a selected model, the location from which the car will be picked and the additional functions. Maintaining the mobility of our clients and ensuring their comfort is the priority in all our operations. AUTO MIRAS WYNAJEM SAMOCHODÓW ul. Gdańska 62, 83-330 Pępowo k/ Gdańska (near Gdańsk) tel. 58 685 95 70 sport Pomorze Przegląd Samorządowy, summer 2015 39 ŻUKOWO Gdybym mógł jeszcze raz, zrobiłbym tak samo Rozmowa z Andrzejem Wrońskim, legendą polskiego sportu – dwukrotnym medalistą olimpijskim w zapasach. Mój ojciec był niespełnionym sportowcem, jednak praca i obowiązki uniemożliwiły mu rozpoczęcie kariery sportowej. W 1976 roku rozgrywane były igrzyska olimpijskie w Montrealu, którym kibicował ojciec. Pierwszym złotym medalistą w zapasach został Kazimierz Lipień. Z perspektywy czasu myślę, że ten sukces Polaka zadecydował, że ojciec zawiózł mnie i mojego brata do Żukowa na trening zapaśniczy. Jako 11-letni wówczas chłopak nie dowierzałem, że jestem w stanie dorównać innym chłopcom, którzy trenowali już od jakiegoś czasu. Ambicja jednak nie pozwoliła mi zrezygnować. Przez pierwsze dwa lata nie wygrałem żadnej walki, bo byłem za młody. Kiedy zaczęły przychodzić pierwsze sukcesy, nabrałem pewności siebie. Po 8 latach treningów zaczęły mną interesować się większe kluby. Gdy miałem 19 lat, zacząłem trenować w Legii Warszawa – w tym czasie jednym z najmocniejszych klubów w Polsce. Tam też udało mi się zdobyć tytuł mistrza Polski do 20 lat, a w 1987 roku zostałem zawodnikiem prestiżowego turnieju na Memoriale Władysława Pytlasińskiego, który zaliczany jest do Pucharu Europy. To uważam za mój pierwszy duży sukces. Po tym sukcesie zyskałem zaufanie trenera i pojechałem na Mistrzostwa Świata, gdzie przegrałem. Nie znalazłem się nawet na podium. Ogromne rozczarowanie. To była ważna dla mnie lekcja pokory i świadomość, że sukces nie należy się nam odgórnie i trzeba na niego zapracować. Był nawet moment zwątpienia, ale to wydarzenie ostatecznie zmotywowało mnie do jeszcze intensywniejszej pracy. Upór i chęć zrozumienia powodów porażki to cechy charakteru, które mają szanse dać sukces nie tylko w sporcie, ale w życiu codziennym. Zawsze byłem i nadal jestem ambitny. PIĄTEK 7 SIERPNIA NATALIA LUBRANO Znane i zapomniane KRZYSZTOŃ Czekaj KRYSTYNA STAŃKO Mój Jobim, mój Snik ANTONINA JAN KONOP BIG BAND & Michał Kuczyński − Tribute To Frank Sinatra SOBOTA 8 SIERPNIA PAULINA GROCHOWSKA Muzyczne sploty AJAGORE − Jam band BUKARTYK Kup sobie psa KATARZYNA GRONIEC PIOTR ? projekt i druk www. .pl „ZOO” Piosenki Agnieszki Osieckiej Coraz więcej sukcesów aż doszedł Pan na szczyt. Olimp dla wybitnych sportowców. Jak toczyła się Pana kariera w drodze po złoto olimpijskie? Na pierwszy złoty medal pracowałem 12 lat. Byłem najlepszym zapaśnikiem na świecie w walkach w parterze, podobno nie było na mnie mocnych. Pierwszy złoty medal olimpijski zdobyłem w Seulu w 1988 roku. Kolejny na igrzyskach olimpijskich w Atlancie w 1996 roku. W 1994 roku zdobyłem pierwszy złoty medal na Mistrzostwach Świata oraz trzy złote medale na Mistrzostwach Europy, ponadto 15 razy zdobywałem tytuł mistrza Polski. Nigdy nie Fot. Maciej Kosycarz / KFP wyglądały początki kariery późniejszego mistrza ?Jak olimpijskiego? myślałem o tym, by zatrzymać się na zdobytym sukcesie. Moją ambicją jest aktywne zdobywanie wyników. Nie opieram się na swoich dokonaniach, chwaląc się minionymi sukcesami, niczego przy tym nie robiąc. Nie spocząłem na laurach, rozpamiętując się w przeszłości. Myślałem także o tym, co będę robił po zakończeniu kariery sportowej i przygotowywałem się do tego psychicznie. Było to o tyle istotne, że w tych latach zmienił się ustrój polityczny i nie miałem zagwarantowanej pracy po zakończeniu kariery. roku oficjalnie zakończył Pan karierę sportową. Jak ?W 2004 teraz wygląda życie Andrzeja Wrońskiego? Aktywnie. Nie zerwałem z zapasami. Aktualnie jestem wiceprezesem związku zapaśniczego, sędzią międzynarodowym, prezesem klubu, trenerem sekcji zapaśniczych oraz wciąż aktywnym zapaśnikiem. W Belgradzie reprezentowałem Polskę i klub Morena-Wega Żukowo w walkach weteranów, gdzie zdobyłem złoty medal. Wspólnie z rodziną podjęliśmy decyzję o przeprowadzeniu się z Warszawy w moje rodzinne strony. Zamieszkaliśmy tutaj w Żukowie, gdzie wraz z kolegami, z którymi kiedyś trenowałem, reaktywowaliśmy sekcję zapaśniczą. Tutaj także powstała Fundacja Morena Żukowo, której to jestem prezesem. Sekcja działa, a my wciąż pozyskujemy nowych, młodych zawodników. Mam nadzieję, że sport zaszczepi w tych młodych chłopakach zasady, wykształci kręgosłup oraz wyrobi charakter, który będzie im potrzebny w każdej dziedzinie ich życia. Życzyłbym sobie, by sport wiązał się Andrzej Wroński – wybitna postać w historii polskich zapasów. Urodzony w Kartuzach. Walczył w stylu klasycznym, w kategorii ciężkiej. W długiej i bogatej karierze wywalczył wszystkie najcenniejsze trofea – jest dwukrotnym mistrzem olimpijskim, mistrzem świata i trzykrotnym mistrzem Europy. Ogółem w swojej kolekcji ma 11 medali IO, MŚ i ME oraz 15 tytułów mistrza Polski. Za wybitne osiągnięcia sportowe został odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Żołnierz zawodowy, starszy chorąży sztabowy. w ich wspomnieniach z najlepszym okresem życia. Tak jak w moim przypadku. Sport ukształtował mój charakter oraz dał mi, poza sukcesami, wiele pięknych chwil, które ciągle trwają. Chcę też podkreślić, że nasza sekcja zapaśnicza od początku działa dzięki wsparciu sponsora, którym jest firma Wega z siedzibą główną w Żukowie. Jest coś, co z perspektywy lat zrobiłby Pan inaczej? ?Nie. Jestem absolutnie spełnionym człowiekiem. Gdybym zaczynał jeszcze raz, to zrobiłbym tak samo. Jestem zadowolony z życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Nie należy szukać czegoś, co jest nierealne. Osiągnąć można wszystko – pracą, konsekwencją działania, myśleniem i uporem. Na wszystko trzeba w życiu zapracować, zarówno na sukces, jak i godne życie. Nic nie jest nam po prostu dane. Wszystko, co jest dobre, nie przychodzi łatwo, ale warto się starać i walczyć, by być właśnie spełnionym człowiekiem i cieszyć się z życia pełną piersią. Piękne zakończenie, ważne nie tylko dla sportowców. Dziękuję za rozmowę. Aneta Sucharzewska Wójt gminy kobylnica sołtys sołectwa Lubuń serdecznie zapraszają na Prawo w samorządzie Przegląd Samorządowy, summer 2015 41 Partnerstwo publiczno-prywatne Atrakcyjna alternatywna dla zamówień publicznych Mateusz Wyborski | radca prawny P 29.08.2015 teren dożynkowy w Lubuniu Program uroczystości: 12.00 Msza Św. w intencji rolników – kościół w Lubuniu, 13.00 Przemarsz korowodu dożynkowego z kościoła na teren dożynkowy, 13.15 Oficjalne otwarcie świetlicy wiejskiej w Lubuniu, 13.30 Oficjalne rozpoczęcie dożynek: Powitanie uczestników dożynek, Przekazanie chleba dożynkowego przez starostów dożynek, Symboliczne dzielenie się chlebem, Wystąpienie zaproszonych gości, 14.15 Wręczenie nagród w konkursie “Piękna Wieś”, od 14.30 - Część artystyczna: Koncert orkiestry Gminnego Centrum Kultury i Promocji w Kobylnicy oraz zespołów Ale Babki i El Senior Występ kabaretu “Geriawitki” Występ kaszubskiego zespołu Gzube 16.00 Wręczenie nagród w konkursie na wieniec i chleb dożynkowy 17.30 Turniej sołectw Gminy Kobylnica Biesiada Góralska, Cygańska i Polska od 20.00 - Zabawa taneczna. Więcej informacji na: www.kobylnica.pl ierwszym skojarzeniem, które przychodzi na myśl w zakresie realizacji zadań publicznych, jest ich zlecenie i wykonanie w trybie narzuconym ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Pomimo iż skojarzenie to jest oczywiście prawidłowe, warto pamiętać, że ustawodawca – wpisując się w ogólnoświatowy trend – przewidział możliwość skorzystania z jeszcze innego rozwiązania. To możliwość realizacji zadań publicznych w formule regulowanej przez ustawę z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (ustawa ppp). Ta stosunkowo młoda i wciąż rzadko wykorzystywana w Polsce forma realizacji zadań publicznych od lat sprawdza się w Europie i na świecie. Prym w realizacji zadań publicznych w formie partnerstwa publiczno-prywatnego w Europie wiodą Wielka Brytania, Hiszpania, Portugalia czy Irlandia. Poza granicami starego kontynentu po partnerstwo publicznoprywatne często sięga się w Australii, Japonii, Kanadzie czy Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Najbardziej spektakularnym przykładem inwestycji zrealizowanej w formule ppp (partnerstwa publiczno-prywatnego) jest budowa Eurotunelu pod Kanałem La Manche łączącego Wielką Brytanię z Francją. W Polsce realizacja zadań publicznych przy wykorzystaniu ustawy ppp jest wciąż w powijakach. Niemniej odnotowywana jest tendencja wzrostowa w tym zakresie. Z ogłoszonego przez Ministerstwo Gospodarki Raportu na temat rynku PPP i koncesji w Polsce w 2014 r., na tle stanu obowiązującego w latach 2009–2013 wynika, iż w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r. podmioty publiczne ogłosiły dokładnie 342 postępowania dotyczące wyboru partnera prywatnego lub koncesjonariusza.1 Jednakże, jedynie 82 postępowania zakończyły się zawarciem umowy o ppp lub umowy o koncesji.2 Dla zobrazowania idei partnerstwa publicznoprywatnego warto posłużyć się przykładem przywołanej już wcześniej przeprawy pod Kanałem La Manche. W celu jego realizacji rządy Francji oraz Wielkiej Brytanii ogłosiły postępowanie na wybór podmiotu, któremu powierzona zostanie budowa tunelu, a następnie jego eksploatacja przez okres ponad 50 lat. Wybrany dla tej inwestycji model partnerstwa przewidywał formułę, według której zobowiązanie partnera prywatnego polega na zaprojektowaniu, wybudowaniu, eksploatowaniu i w ostateczności na przeniesieniu na rzecz Francji i Wielkiej Brytanii tunelu po okresie jego eksploatacji. Wynagrodzeniem dla podmiotu publicznego było pełnienie roli operatora tunelu i pobieranie opłat za korzystanie z tunelu. Tak właśnie w dużym uproszczeniu rysuje się idea ppp. Zgodnie z ustawą ppp (art. 1 ust. 2) przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym. Zasadniczą ideą takiej formy realizacji zadań publicznych jest współpraca podmiotów w nie zaangażowanych, przy zapewnieniu takiego podziału zadań i ryzyk partnerów, który umożliwi maksymalne wykorzystanie posiadanej przez partnerów wiedzy oraz doświadczenia. Taki właśnie podział obowiązków pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym sprzyja realizacji zadań publicznych w sposób efektywny i wydajny. Ponadto w przypadku zapewnienia przez partnera publicznego odpowiedniego podziału ryzyk, istnieje możliwość realnego ograniczenia wpływu kosztów realizowanego przedsięwzięcia na poziom państwowego długu publicznego oraz deficyt sektora finansów publicznych. Z tego też względu, formuła oferowana przez ustawę ppp jest korzystniejsza, aniżeli rozwiązania wynikające z ustawy prawo zamówień publicznych, gdzie w zasadzie ciężar finansowania zamówienia spoczywa na zamawiającym. Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym przewiduje dwa modele realizacji przedsięwzięcia. Zgodnie z pierwszym przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego. Jest to klasyczny model, w którym partner prywatny realizuje przedsięwzięcie przy odpowiednim zaangażowaniu podmiotu publicznego. Z kolei drugi z modeli zakłada możliwość realizacji przedsięwzięcia poprzez powołaną przez partnera prywatnego oraz podmiot publiczny spółkę celową. Ustawodawca w żadnym z przepisów ustawy ppp nie narzuca konkretnego modelu realizacji przedsięwzięcia pozostawiając tę decyzję do uznania podmiotowi publicznemu, który sam powinien ocenić, która z form jest dla niego korzystniejsza. Procedura wyboru partnera prywatnego uzależniona jest od charakteru należnego mu wynagrodzenia. Jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego, albo przede wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej, wówczas do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy z dnia 09 stycznia 2009 roku o koncesji na roboty budowlane lub usługi. W pozostałych przypadkach, do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych. Ustawodawca przewidział dodatkowy tryb wyboru partnera prywatnego w przypadkach, w których zastosowania nie będą znajdowały wskazane powyżej regulacje, wskazując iż wyboru partnera prywatnego dokonuje się w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej i wolnej konkurencji oraz przestrzeganie zasad równego traktowania, przejrzystości i proporcjonalności, przy odpowiednim uwzględnieniu przepisów ustawy ppp, a w przypadku wnoszenia przez podmiot publiczny wkładu własnego będącego nieruchomością, także z uwzględnieniem przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wybór właściwej formy wyłonienia partnera prywatnego ma kluczowe znaczenie dla ważności całego postępowania. W literaturze podkreśla się, że decyzja w tym zakresie powinna zapaść jeszcze przed wszczęciem postępowania o wybór partnera prywatnego, a jej zmiana w trakcie prowadzenia postępowania skutkować może unieważnieniem całego postępowania i koniecznością ogłoszenia go na nowo.3 Dlatego, przy podejmowaniu decyzji odnośnie realizacji zadań publicznych w formule ppp, niezwykle istotna jest wcześniejsza analiza wyboru formuły realizacji zadań publicznych. Na podstawie wskazanych założeń partnerstwa publiczno-prywatnego widać, że stanowi ona atrakcyjną alternatywę dla klasycznych zamówień publicznych. Najważniejszą zaletą tej formuły jest możliwość podziału pomiędzy partnerów zadań i ryzyk, co potęguje jej partnerski charakter, a przez to wspólne dążenie do realizacji przedsięwzięcia. Głuchowski Siemiątkowski Zwara Adwokaci i Radcowie Prawni T: +48 58 555 21 11 | F: +48 58 555 21 33 [email protected] | www.kancelaria.eu ul. Zielna 37 bud. A II p., 00-108 Warszawa ul. Armii Krajowej 116, 81-824 Sopot 1 Raport na temat rynku PPP i koncesji w Polsce w 2014 r. na tle stanu obowiązującego w latach 2009–2013, B. Korbus, D. Zalewski, R. Cieślak, M. Liżewski, A.Ferek (www.mg.gov.pl/files/Raport_rynek_Instytut_PPP_2014.pdf) 2 Tamże 3 T. Skoczyński, Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym. Komentarz praktyczny, Lex, 2011. 42 dla Przeglądu Przegląd Samorządowy, summer 2015 Zajazd nad Stawem i Rybaczówka w Grabówku Z cyku: radni sejmiku O turystycznym eldorado pisze Czesław Elzanowski Radny Sejmiku Województwa Pomorskiego, przewodniczący Komisji Strategii, Rozwoju i Polityki Przestrzennej Sejmiku WP, członek Komisji Samorządu Terytorialnego i Bezpieczeństwa oraz Komisji Rewizyjnej, członek Forum Terytorialnego przy Marszałku Województwa Pomorskiego R óżnorodność krajobrazów, bogactwo przyrody oraz dziedzictwo historyczne i kulturowe czynią z województwa pomorskiego jeden z najbardziej atrakcyjnych regionów turystycznych Polski. Gdańsk należy po Krakowie do najczęściej odwiedzanych ośrodków w sezonie letnim, a Gdynia stała się centrum międzynarodowej turystyki morskiej. Region miłośnikom kontaktów z naturą daje do dyspozycji setki kwater agroturystycznych, a zwolennikom czynnego wypoczynku ponad 2,5 tys. km oznakowanych szlaków pieszych, tras rowerowych oraz tras jazdy konnej. Nadmorskie kurorty i ośrodki wśród lasów i nad wodami oferują nie tylko wypoczynek, lecz także możliwość korzystania z atrakcji turystycznych w otoczeniu przyrody. Hotele i pensjonaty o wysokim standardzie dysponują doskonale przygotowanymi pokojami spełniającymi wymogi rodzin z dziećmi, a pomorskie restauracje serwują smakowite potrawy stworzone z darów regionu. Turyści przybywający do Pomorskiego to osoby nastawione na wypoczynek w bliskości z naturą. Szerokie piaszczyste plaże, najpiękniejsze na południowym Bałtyku, ściągają latem tysiące miłośników morskich i słonecznych kąpieli oraz ożywczego powiewu nasyconej jodem morskiej bryzy. Unikatowym tworem przyrody są Mierzeje Wiślana i Helska, stanowiące parki krajobrazowe. Mierzeje przybrzeżnych jezior na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego znane są z ewenementu na europejską skalę – ruchomych, wędrujących wydm. Park ze względu na wyjątkowe walory przyrodnicze uznano za jeden ze Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO. Nieodłącznym elementem nadmorskiego krajobrazu są latarnie morskie. W województwie pomorskim mamy ich 9. Najbardziej znana jest latarnia w Rozewiu. Piękno przyrody w połączeniu z nowoczesnymi atrakcjami turystycznymi skierowanymi do najmłodszych turystów tworzą niepowtarzalną ofertę turystyczną, jaką może pochwalić się Pomorskie. No bo gdzie indziej, jak nie na naszej części bałtyckich plaż zaobserwujemy w naturalnym środowisku foki, których populacja ciągle wzrasta ze względu na działalność edukacyjną, jaką prowadzi Stacja Morska w Helu. Nowopowstały parko wodny w Sarbsku (See Park Sarbsk) przybliży dorosłym i dzieciom środowisko podwodne Bałtyku – to właśnie tu dowiemy się, co żyje w bałtyckich otchłaniach, a Oceanarium w Gdyni ukaże nam najpiękniejsze lokalne, jak i egzotyczne gatunki zwierząt morskich. Nowoczesne sale edukacyjne i wystawowe pozwolą poczuć łuski niektórych ryb, które w odpowiednio dostosowanych basenach będziemy mogli dotknąć. Kolorowe i niepowtarzalne ryby podglądać możemy zaś w salach wystawowych. Ciekawą ofertę na spędzenie dnia na świeżym powietrzu oferuje Miejski Ogród Zoologiczny w Gdańsku. Kilometry ścieżek do spacerowania, żyrafy, zebry czy antylopy na wyciągniecie ręki, przestronne wybiegi dla małp a także lwy, które dopiero od niedawna mieszkają w tutejszym ZOO, przyciągają rokrocznie zarówno turystów, jak i mieszkańców regionu. Kolejną obowiązkową atrakcją na liście każdego rodzica jest Dino Park w Malborku lub Park Dinozaurów w Łebie. To właśnie tu nasze pociechy dowiedzą się o prehistorycznych zwierzętach, ich trybie życia oraz zwyczajach. Odwiedzając Kaszuby warto zajrzeć do Tuchlina, gdzie funkcjonuje Park Zwierząt Egzotycznych. Liczne mini ogrody przy restauracjach, labirynty utworzone na polach kukurydzy czy Muzea Przyrody Parków Narodowych i Krajobrazowych na pewno zadowolą małych turystów. Rozbudowana oferta turystyczna skierowana do rodzin z dziećmi przyczynia się do wzrostu aktywnego spędzania wakacji zarówno przez turystów, jak i mieszkańców. Pakiety tematyczne, promocje oraz szeroka oferta stają się alternatywą dla spędzania wypoczynku na pomorskich plażach. Wakacje to czas pogody, z której należy korzystać w pełni, dlatego też bogata oferta na świeżym powietrzu, w otoczeniu pięknej przyrody, przyciąga coraz większe rzesze turystów do naszego regionu. Z cyku: dobry obyczaj ciechocińskie tężnie w sercu Kaszub restauracja / restaurant wesela / weddings konferencje / conferences imprezy / events noclegi / accommodation pokoje / rooms domki / cabins place zabaw / playgrounds wypoczynek na wodzie / water leisure activities boiska sportowe / sports fields własne jezioro / private lake jazda bryczką, konie / carriage and horse riding sprzęt wodny / water equipment 24h szkoła przetrwania / 24h survival school wędkowanie / fishing grzybobranie / mushrooming łowienie raków / catching crayfish nurkowanie / diving Turystyka ma status odmienności doc. dr Henryk J. Lewandowski wykładowca akademicki, Kanclerz Kapituły Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego Lato to oczywiście czas wakacji, wypoczynku, relaksu, ale też mobilizacji i wytężonej pracy organizatorów wszelkich atrakcji turystycznych, w tym jarmarków, festynów i okolicznościowych spotkań. W tym czasie nie zapominajmy o tradycji cechów i organizacji kupieckich zwanymi gildiami lub hauzami. Obok cechów organizowano bractwa, które miały zwykle zabarwienie religijne, miały swych świętych patronów i zajmowały się nie tylko sobą, ale opieką nad sierotami, wdowami i ludźmi starszymi, którzy potrzebują pomocy. W najstarszych księgach prawa zwyczajowego można wczytać się w uczciwość, obiektywizm i dobro człowieka pokrzywdzonego, który dla pozostałych może stać się oazą sprawiedliwości. W polityce trzecia osoba służy najdalej posuniętej stygmatyzacji. Oczernia się najchętniej pod nieobecność ocenianego, by nie mógł się na bieżąco bronić. Potem będzie się prostować, ale już dla innego zestawu widzów, słuchaczy czy czytelników. Błoto zostanie. Lecz pamiętaj, ono może ochlapać także ciebie, zatem głośne mówienie w miejscach publicznych czy w sieci o „komuchach, żydach, gejach, lesbach czy popaprańcach” – jest ogromnie nie na miejscu i źle świadczy tylko o mówiącym. To też świadectwo szukania wrogów i wystawiania na piedestał własnej osoby. Ale też świadectwo kompleksów i w gruncie rzeczy małości. Literatura przedmiotu podaje, że tematyka dowcipu towarzyskiego czy politycznego w dużej mierze wynika z rodzinnych problemów, tożsamości narodowej i niskiej samooceny. Oczywiście podróżowanie wiele w tym zakresie zmieniło – nie jesteśmy już narodem zakompleksionym, bo z biednego kraju. Dzięki otwarciu granic i poznawaniu innych kultur, mamy już rozeznanie co do swojej wartości. Choć odbiór turysty jest nieco inny, bo postrzega on świat jako fabrykę atrakcji i wrażeń. Kultura konsumowania w czasie wolnym od pracy uzyskuje status odmienności, zmienia choćby na chwilę styl życia, a nawet wybór smaków potraw, które podczas wakacji mogą być inne niż zwykle. Wiele codziennych czynności przybiera ciekawszą sezonową postać. Raz w roku pozwalamy sobie na atrakcje, a co za tym idzie na wydatki, bardziej rozległe, mniej kontrolowane, a nawet szalone. W Gdańsku trwa Jarmark Dominikański, a ciekawskich odsyłam do publikacji wydanej przez Oficynę Gdańską „Poczet sołtysów, burmistrzów, nadburmistrzów, przewodniczących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od XIII do XXI wieku” pod redakcją Beaty Możejko. sauna i spa / sauna and spa tężnie zewnętrzne borowinowo-solankowe / outdoor graduation towers for salt and peat therapy teren wypoczynku i wchłaniania minerałów / recreation and mineral absorbsion areas kryształowa komnata z solami / chrystal salt chamber z tężnią wewnętrzną i kaskadą wewnętrzną / indoor graduation tower and cascade Zajazd nad Stawem i Rybaczówka Grabówko 54/1, 83-403 Grabowo Kościerskie, gmina Nowa Karczma, powiat kościerski (woj. pomorskie) tel. 609 257 963 (Zajazd nad Stawem) 512 327 034 (Rybaczówka) • 502 060 142 (zamówienia specjalne) www.zajazdnadstawemkaszuby.pl
