Filozofia a językoznawstwo (wybrane zagadnienia)

KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH
Nazwa
Filozofia a językoznawstwo (wybrane zagadnienia)
Nazwa w j. ang.
Philosophy and linguistics (selected issues)
Kod
Punktacja ECTS
1
dr hab. prof. UP Małgorzata Nowakowska
Koordynator
Zespół dydaktyczny
Opis kursu (cele kształcenia)
Nabycie wiedzy w zakresie wybranych związków pomiędzy filozofią a językoznawstwem.
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Wiedza
DKW01
DW02, DW03, DW06
Zna wpływ myśli filozoficznej na badania nad językiem
w wybranych dziedzinach badań, ze szczególnym
uwzględnieniem tzw. „przewrotu językowego” w filozofii
i jego konsekwencjami dla badań nad językiem.
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Umiejętności
Odniesienie do efektów
dla studiów
doktoranckich
DKU01
Potrafi analizować problemy językowe i filozoficzne,
używając odpowiedniej terminologii.
Odniesienie do efektów
dla studiów
doktoranckich
DU01, DKU02, DKU03,
DKU04
Odniesienie do efektów
dla studiów
doktoranckich
DK02, DK04
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
DKSK01
Kompetencje
społeczne
Ma samoświadomość własnych kompetencji
badawczych, ich istotności i oryginalności, a także
wkładu w naukowy rozwój językoznawstwa jako
dyscypliny humanistycznej.
DKSK02
Docenia tradycje światowego dorobku kulturowego,
rolę i miejsce języka w procesie ochrony i
pielęgnowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju,
Europy.
Organizacja
zajęcia w grupach
Forma zajęć
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
K
L
S
P
Z
10
Opis metod prowadzenia zajęć
Metoda podającą i aktywizującą. Praca nad interpretacją tekstu naukowego, filozoficznego i
językoznawczego.
Forma zaliczenia
kursu
Kryteria oceny
Egzamin
Zaliczenie z oceną
Zaliczenie
-
-
TAK
Regularny i aktywny udział w konwersatorium; udział w dyskusji oraz krótka
prezentacja lub praca pisemna zaliczeniowa (w formie syntezy lub notatki).
brak
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
Proponowane zagadnienia:
– Znaczenie i odniesienie nazwy – scholastycy, logika Port Royal, rozróżnienie Sinn und
Bedeutung Frege’go, dyskusja na temat nazw własnych i deskrypcji określonych u
następujących filozofów: Russell, Strawson, Donnellan, Quine, funkcja deskrypcji określonej
w zdaniu
– Logika a językoznawstwo – modele językoznawcze oparte na pojęciu prawdy i rachunku
predykatów oraz ich krytyka
– Pragmatyka – źródło dyscypliny, teorie wypowiadania, shiftery (Jakobson), origo (Bühler),
deixis, okazjonalizmy, akty mowy, implikatura Grice’a.
Wykaz literatury podstawowej
SEARLE John R., 1987, Czynności mowy. Rozważania o filozofii języka, Warszawa: PAX.
LEVINSON Stephen, 2010, Pragmatyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
ZIEMBIŃSKI Zygmunt, 1975, Logika praktyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
GRICE Paul, 1977, Logika i konwersacja, Przegląd Humanistyczny, tom 21, z. 6, 85-99.
GRZEGORCZYKOWA Renata, 2002, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa:
PWN.
PAVEAU M.-A., SARFATI G.-E., 2009, Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa
historyczno-porównwczego do pragmatyki, Kraków: FLAIR.
AUSTIN John L., 1993, Mówienie i poznanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
QUINE William V. O. 1999, Słowo i przedmiot, Warszawa: Aletheia.
STRAWSON Peter F. 1994, Analiza i metafizyka. Wstęp do filozofii, Kraków: Znak.
KALISZ, Roman 1993, Pragmatyka językowa, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu
Gdańskiego.
TOKARZ Marek, 1993, Elementy pragmatyki logicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
REICHENBACH, Hans 1947, Elements of symbolic logic. –New York : Free Press. (polska
wersja (1967) [w:] Jerzy PELC (red.), Logika i język. Składnia z semiotyki logicznej.
Warszawa: PWN, 132-148).
JASZCZOLT, Katarzyna 2006, Pomiędzy semantyką a pragmatyką, [w:] Piotr STALMASZCZYK
(red.): Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. – Łódź: Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego, 131-154.
DUCROT, Oswald 1989, Zarys polifonicznej teorii wypowiadania. Pamiętnik literacki LXXX. z.
3, 257-303.
GROCHOWSKI M., KAROLAK S., TOPOLIŃSKA Z., 1984, Gramatyka współczesnego języka
polskiego. Składnia, Warszawa, PWN.
Wykaz literatury uzupełniającej
STANOSZ Barbara (red.), 1993, Filozofia języka, Warszawa: Wydawnictwo Spacja.
COPLESTON Frederic, 1989, Historia filozofii, Od Benthama do Russella, tom VIII, Warszawa:
Instytut Wydawniczy Pax.
LYONS John, 1984, Semantyka 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
LYONS John, 1989, Semantyka 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
STALMASZCZYK Piotr (red.), 2006, Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne, Łódź.
STALMASZCZYK Piotr (red.), 2011, Metodologie językoznawstwa. Od genu języka do dyskursu,
Łódź.
KOTARBIŃSKA Janina, 1990, Z zagadnień teorii nauki i teorii języka, Warszawa: PWN.
WOŁOS Marta, 2002, Koncepcja „gry językowej”
współczesnego językoznawstwa, Kraków: Universitas.
Wittgensteina
w
świetle
badań
ARNAULD Antoine, NICOLE Pierre, 1958, Logika czyli sztuka myślenia, Warszawa: Państwowe
Wydawnictwo Naukowe.
AJDUKIEWICZ Kazimierz, 1960, Zarys logiki, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
JOHNSON Christopher, HODGES Andrew, HACKER P. M. S. 1997, Derrida. Turing. Wittgenstein,
Warszawa: Amber.
BÜHLER Karl, 2004, Teoria języka, Kraków: Universitas.
POLAŃSKI K. (red.), 1993, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Ossolineum.
W ITTGENSTEIN Ludwig, 2000, Dociekania filozoficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN.
AUROUX Sylvain, 1996, La philosophie du langage, Paris : PUF.
BOCHEŃSKI Józef, 1992, Współczesne metody myślenia, Poznań: W drodze.
REGNER ks. Leopold 1973, Logika, Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
BONOMI Andrea (red.), 1985, La struttura logica del linguaggio, Milano: Bompiani.
LUDWIG Pascal (red.), 1997, Le langage, Paris : Flammarion.