Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Łomży 1. Cel i

Transkrypt

Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Łomży 1. Cel i
Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Łomży
1. Cel i metoda wyceny
Szczegółowym celem przeprowadzonej wyceny jest oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na dzień 30.06.2016 r., wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego
przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS
0000140811, na potrzeby prowadzonego postępowania związanego z podziałem. Przez wycenę
przedsiębiorstwa rozumie się proces dochodzenia do opinii o wartości przedsiębiorstwa lub
zorganizowanej jego części w oparciu o zebrane dane liczbowe. W tym przypadku dane pochodzą ze
sprawozdania finansowego spółki, sporządzonego na bazie prowadzonej przez przedsiębiorstwo
rachunkowości. Na dzień sporządzenia wyceny, tj. 30.06.2016 r. analizowany podmiot prowadził
rachunkowość w formie pełnej.
Podstawowym założeniem przeprowadzonej wyceny jest założenie likwidacji działalności w
sytuacji nieprzymusowej – przyjęto, że aktywa przedsiębiorstwa mogą zostać sprzedane w rozsądnym
przedziale czasu w celu uzyskania możliwie najwyższych wpływów z ich sprzedaży. Założenie
nieprzymusowej likwidacji przyjęto z uwagi na fakt potencjalnego roszczenia wycofania części
środków pieniężnych z funkcjonującego podmiotu. Środki pieniężne będzie można „odzyskać” po
sprzedaży aktywów. Część przedsiębiorstwa przestanie funkcjonować, co w istocie przekłada się na
jego likwidację, ponieważ wypełnia kryteria przesłanki braku kontynuacji działalności.
Jako standard wartości w niniejszej wycenie przyjęto wartość wewnętrzną czyli wartość
przedmiotu wyceny, która nie jest oszacowana w związku z konkretną transakcją, nie bierze pod
uwagę, kim jest zleceniodawca i odbiorca wyceny, a opiera się na wszystkich informacjach nt.
przedmiotu wyceny oraz czynnikach zewnętrznych mających wpływ na jego obecną i przyszłą
sytuację ekonomiczno-finansową.
W niniejszej wycenie zastosowano podejście majątkowe, a w nim metodę wartości likwidacyjnej
oraz wartości aktywów netto. Oszacowania wartości likwidacyjnej przedsiębiorstwa na dzień
30.06.2016 r. dokonano w oparciu o model Wilcoxa-Gamblera, zgodnie z poniższym schematem1:
wartość likwidacyjna przedsiębiorstwa = 100% wartości środków pieniężnych
+ 100% wartości papierów wartościowych
+ 70% wartości należności
+ 50% wartości księgowej pozostałych aktywów
- 100% zobowiązań i rezerw na zobowiązania
Dla oszacowania przedziałów wartości ocenianego podmiotu równolegle dokonano wyceny
przedsiębiorstwa według metody wartości aktywów netto – sumę bilansową pomniejszoną o wartość
całkowitych zobowiązań przedsiębiorstwa. Tak wyznaczona cena tworzy przedział minimalnej
wartości przedsiębiorstwa (wycena wg modelu Wilcoxa-Gamblera) oraz maksymalnej wartości
przedsiębiorstwa (wycena wg metody wartości aktywów netto).
Istnieje wiele metod wyceny przedsiębiorstwa. Żadna z nich nie jest metodą doskonałą, z uwagi
na przyjmowane w nich różnego rodzaju założenia umowne. Jak podkreśla się w literaturze
przedmiotu2 najbardziej wiarygodną metodą jest wycena dokonana przez akcjonariuszy, w przypadku
spółek akcyjnych, które są notowane na giełdzie papierów wartościowych. A i w tym przypadku
zauważyć można pewne mankamenty wynikające z koniunktury rynkowej wpływającej na zmienność
cen akcji. W opiniowanym przypadku oceniane przedsiębiorstwo nie jest uczestnikiem giełdy, nie
posiada też wyemitowanych akcji, stąd też nie można się odnieść do ich ceny rynkowej.
Wśród innych metod wymienić należy metody majątkowe, które wyznaczają wartość
przedsiębiorstwa poprzez wartość jego aktywów pomniejszonych o pasywa obce. Metody majątkowe
oparte są na wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów obcych z uwzględnieniem
1
2
R. Machała, Praktyczne zarządzanie finansami firmy, PWN, Warszawa 2004, s. 444
Tamże, s. 428
1
zobowiązań pozabilansowych. Jeszcze inną grupę metod stanowi podejście dochodowe obejmujące
grupę metod, które wyznaczają wartość przedsiębiorstwa w oparciu o strumienie przyszłych
dochodów ekonomicznych zdyskontowanych oczekiwaną stopą zwrotu (kosztem zaangażowanego
kapitału). Podstawowym problemem w tym przypadku jest oszacowanie stopy kosztu kapitału
właściwej dla ocenianego podmiotu oraz kwestia ustalenia dla ilu przyszłych okresów należy
oszacowywać przyszłe strumienie pieniężne będące podstawą wyceny. W zasadzie jest to pytanie o
długość życia przedsiębiorstwa, na które przecież nie ma nigdy prostej i jednoznacznej odpowiedzi.
Jak wcześniej wspomniano w niniejszym opracowaniu posłużono się grupą metod majątkowych,
wśród których zastosowano trzy metody wyceny:
1) metodę wartości księgowej netto,
2) metodę likwidacyjną opartą o model Wilcoxa-Gamblera,
3) szczegółową metodę likwidacyjną.
Tak jak inne podejścia, tak i metody majątkowe mają swoje wady. Wycena według wartości
aktywów netto obciążona jest błędem szacunku spowodowanym n/w czynnikami:
1) na ogół wartość księgowa zasobów majątkowych odbiega od wartości rynkowej w przypadku
kontynuowania działalności oraz dokonywanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych (co
miało miejsce w analizowanym podmiocie),
2) niektóre składniki wykazane w aktywach mogą nie mieć żadnej wartości gdyż odzwierciedlają
wydatki poniesione w przeszłości i rozliczone w czasie,
3) niektóre zasoby majątkowe są niesprzedawalne (np.: licencje).
Biorąc powyższe pod uwagę wycena przedsiębiorstwa według aktywów netto wymaga korekt
dostosowujących ją do realiów rynkowych, czego dokonano w metodzie likwidacyjnej. Podkreślić
należy, iż przyjęte wskaźniki korekcyjne są bardzo rygorystyczne, przez co zadość uczynniają
zasadzie ostrożnej wyceny.
2. Oszacowana wartość przedsiębiorstwa
W poniższej tabeli dokonano oszacowania wartości przedsiębiorstwa wg modelu WilcoxaGamblera. Zgodnie z nim oszacowana wartość przedsiębiorstwa wynosi 1.480.293,22 zł.
Tabela 1. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu
dzień 30.06.2016 r. wg modelu Wilcoxa-Gamblera
Wyszczególnienie
Środki pieniężne
Papiery wartościowe
Należności krótkoterminowe
Pozostałe aktywa
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
Oszacowana wartość przedsiębiorstwa
Źródło: opracowanie własne.
Współczynnik
korekcyjny
100%
100%
70%
50%
100%
Wartości
sprawozdawcze
164 234,72 zł
- zł
583 780,00 zł
1 706 000,81 zł
973 722,31 zł
1 480 293,22 zł
Kolejna tabela przedstawia wartość analizowanego podmiotu gospodarczego wg metody wartości
aktywów netto. Zgodnie z nią wartość ta wynosi 3.380.223,58 zł.
2
Tabela 2. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu
dzień 30.06.2016 r. wg modelu wartości aktywów netto
Suma bilansowa
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
Oszacowana wartość przedsiębiorstwa
Źródło: opracowanie własne.
4 353 945,89 zł
973 722,31 zł
3 380 223,58 zł
W następnej tabeli przedstawiono wycenę badanego podmiotu według szczegółowego modelu
likwidacyjnego.
Tabela 3.Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu
dzień 30.06.2016 r. wg szczegółowego modelu likwidacyjnego
Wyszczególnienie
Wskaźnik
korekcyjny
Etap I
Aktywa trwałe
Wartości na podstawie bilansu wg
stanu na dzień 30.06.2016 r.
2 687 105,28 zł
Wartość niematerialne
Wartości prawne
Prawo wieczystego użytkowania gruntów
Budynki i budowle
Urządzenia techniczne i maszyny
Środki transportu
Inne środki trwałe
Inwestycje rozpoczęte
Finansowy majątek trwały
Należności długoterminowe
Aktywa obrotowe
0%
10%
100%
100%
50%
75%
50%
20%
90%
75%
Materiały
Produkty gotowe
Towary
Należności od odbiorców
Należności od budżetów
Środki pieniężne
Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
0%
60%
75%
75%
100%
100%
- zł
- zł
131 622,42 zł
2 322 370,90 zł
38 305,11 zł
64 357,10 zł
3 028,92 zł
127 420,84 zł
- zł
- zł
821 045,08 zł
- zł
5 362,99 zł
- zł
547 572,19 zł
103 875,18 zł
164 234,72 zł
0%
- zł
3 508 150,36 zł
Razem etap I
Etap II
Zobowiązania całkowite
Rezerwy na odroczony podatek dochodowy
Rezerwy na zobowiązania
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów
Razem etap II
100%
100%
100%
100%
963 711,97 zł
- zł
- zł
10 010,34 zł
973 722,31 zł
3
Oszacowana wartość przedsiębiorstwa
2 534 428,05 zł
Źródło: opracowanie własne.
Jak wynika z powyższych obliczeń oszacowana wartość przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o., wg
stanu na dzień 30.06.2016 r. przyjętymi metodami mieści się w przedziale od 1.480.293,22 zł
(słownie: jeden milion czterysta osiemdziesiąt tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote 22/100) do
3.380.223,58 zł (słownie: trzy miliony trzysta osiemdziesiąt tysięcy dwieście dwadzieścia trzy złote
58/100). W tym też przedziale powinna mieścić się ostateczna wartość ocenianego podmiotu.
Przyjęte założenia do dokonanej wyceny w modelu szczegółowym:
1) prawo wieczystego użytkowania gruntów – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik 100%
wartości bilansowej ze względu na powszechnie panujący wzrost wartości nieruchomości nie
występuje potrzeba obniżenia wartości figurującej w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa,
2) budynki i budowle – w wycenie zastosowano również standardowy wskaźnik 100% wartości
bilansowej ze względu na powszechnie panujący wzrost wartości nieruchomości nie występuje
potrzeba obniżenia wartości figurującej w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa,
3) urządzenia techniczne i maszyny – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik obniżający o
50% wartość księgową netto, co należy uznać za wystarczające,
4) środki transportu – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik obniżający o 25% wartość
księgową netto, co należy również uznać za wystarczające w odniesieniu do realiów rynkowych,
5) inne środki trwałe – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik obniżający o 50% ich wartość
bilansową co jest podejściem wystarczającym,
6) inwestycje rozpoczęte – obniżono o 80% od ich bilansowej wyceny, z uwagi na fakt, iż rozpoczęte
inwestycje mają niewielką wartość rynkową w stosunku do poniesionych kosztów,
7) należności od odbiorców – obniżono o 25% od ich bilansowej wyceny,
8) należności od budżetów – 100% ich bilansowej wyceny,
9) środki pieniężne – 100% ich bilansowej wyceny,
10) krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe – z uwagi na realia rynkowe obniżenie o 100%
wartości księgowej netto należy uznać za wystarczające,
11) zobowiązania całkowite i rezerwy na zobowiązania – 100% ich bilansowej wyceny.
Przy uwzględnieniu powyższych założeń rekomendowana wartość przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z
o.o. z siedzibą w Warszawie, na dzień 30.06.2016 r., mieści się we wskazanym wcześniej przedziale
wartości i wynosi 2.534.428,05 zł (słownie: dwa miliony pięćset trzydzieści cztery tysiące czterysta
dwadzieścia osiem złotych 05/100).
4
Spis tabel
Tabela 1. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg
stanu dzień 30.06.2016 r. wg modelu Wilcoxa-Gamblera ......................................................... 2
Tabela 2. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg
stanu dzień 30.06.2016 r. wg modelu wartości aktywów netto ................................................. 3
Tabela 3.Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg
stanu dzień 30.06.2016 r. wg szczegółowego modelu likwidacyjnego ..................................... 3
Tabela 4. Zestawienie bilansowe przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg
stanu na dzień 30.06.2016 r. ....................................................................................................... 6
Tabela 5. Wyciąg z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. .............................................................................. 6
Tabela 6. Analiza wskaźnikowa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. ............................................................ 7
5
Załączniki
Tabela 4. Zestawienie bilansowe przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na
dzień 30.06.2016 r.
AKTYWA
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
II.1.a) grunty (w tym prawo użytkowania
wieczystego gruntu)
II.1.b) budynki, lokale i obiekty inżynierii
lądowej i wodnej
II.1.c) urządzenia techniczne i maszyny
II.1.d) środki transportu
II.1.e) inne środki trwałe
II.2 Środki trwałe w budowie
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rmo
B. Aktywa obrotowe
I. Zapasy
I.1 Materiały
I.3 Produkty gotowe
I.4 Towary
II. Należności krótkoterminowe
II.2.a) z tytułu dostaw i usług
II.2.b) z tytułu podatków, dotacji,ceł,
ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych
II.2.c) inne
II.2.d) dochodzone na drodze sądowej
III. Inwestycje krótkoterminowe
III.1.c) środki pieniężne w kasie i na
rachunkach
IV. Krótkoterminowe rmo
Suma aktywów (A+B+C)
Stan na
PASYWA
30.06.2016 r.
3 259 575,02 zł A. Kapitał własny
- zł I. Kapitał podstawowy
3 259 575,02 zł II. Należne wpłaty na kp
III. Udziały (akcje) własne
131 622,42 zł
2 322 370,90 zł
76 610,21 zł
85 809,47 zł
6 057,83 zł
637 104,19 zł
- zł
- zł
- zł
1 094 370,87 zł
56 261,87 zł
47 323,55 zł
8 938,32 zł
- zł
833 971,43 zł
729 667,85 zł
103 875,18 zł
IV. Kapitał zapasowy
Stan na
30.06.2016 r.
3 380 223,58 zł
54 000,00 zł
- zł
- zł
2 418 467,40 zł
V. Kapitał z aktualizacji wyceny
VI. Pozostałe kapitaly rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk netto
IX. Odpisy z zysku netto
53 708,65 zł
547 368,94 zł
- zł
306 678,59 zł
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
III.2.a) kredyty i pożyczki
III.2.d) z tytułu dostaw i usług do 12 m-cy
III.2.g) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń
III.2.h) z tytułu wynagrodzeń
973 722,31 zł
- zł
- zł
963 711,97 zł
271 576,69 zł
570 320,09 zł
83 359,60 zł
34 450,63 zł
428,40 zł III.2.i) inne
- zł
164 234,72 zł IV. Rozliczenia międzyokresowe
4 004,96 zł
10 010,34 zł
164 234,72 zł
39 902,85 zł
4 353 945,89 zł Suma pasywów (A+B)
4 353 945,89 zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o.
Tabela 5. Wyciąg z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
wg stanu na dzień 30.06.2016 r.
Przychody netto ze sprzedaży
Wynik finansowy netto
Odsetki od kredytów
Przychody ogółem
Koszty ogółem
Podatek dochodowy
Przeciętne zatrudnienie
Liczba dni w okresie
2 452 041,29 zł
306 678,59 zł
14 843,50 zł
2 499 338,74 zł
2 120 743,15 zł
71 917,00 zł
30
180
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o.
6
Tabela 6. Analiza wskaźnikowa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r.
L.p.
Wskaźnik
Konstrukcja wskaźnika
(wynik finansowy netto/przychody
ogółem*)*100%
1
Rentowność obrotu netto w %
2
Rentowność majątku ogółem w % (wynik finansowy netto/aktywa)*100%
Rentowność kapitałów własnych
(wynik finansowy netto/kapitały własne)*100%
w%
ROE – skorygowana ROA {[(zysk netto+odsetki
Dźwignia finansowa w %
od kredytów)/aktywa]*100%}
Wskaźnik poziomu kosztów w % (koszty ogółem/przychody ogółem)*100%
3
4
5
przychody ogółem/przeciętne zatrudnienie w
okresie
inwestycje krótkoterminowe / (rezerwy
krótkoterminowe + zobowiązania
krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe
krótkoterminowe)
(aktywa obrotowe – zapasy) / (rezerwy
krótkoterminowe + zobowiązania
krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe
krótkoterminowe)
aktywa obrotowe / (rezerwy krótkoterminowe +
zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia
międzyokresowe krótkoterminowe)
Wartość
wskaźnika
12,27%
7,04%
9,07%
7,38%
84,85%
6
Wydajność pracy na 1
zatrudnionego w PLN
7
Wskaźnik płynności I stopnia
8
Wskaźnik płynności II stopnia
9
Wskaźnik płynności III stopnia
10
Wskaźnik obrotu zapasami w
dniach
11
(średni stan należności krótkoterminowych * l.
Wskaźnik obrotu należnościami w
dni) / (przychody netto ze sprzedaży i zrównane z
dniach
nimi)
61,22
12
Wskaźnik obrotu zobowiązaniami
w dniach
(średni stan zobowiązań krótkoterminowych * l.
dni) / (przychody netto ze sprzedaży i zrównane z
nimi)
70,74
13
Ogólny poziom zadłużenia w %
(zobowiązania i rezerwy na zobowiązania /
aktywa) *100%
(średni stan zapasów * l. dni) / przychody netto
ze sprzedaży i zrównane z nimi
83 311,29 zł
0,17
1,07
1,12
4,13
22,36%
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o.
7