sprawozdanie lpr – projekty społeczne

Sprawozdanie z realizacji przedsięwzięć społecznych realizowanych w ramach
Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Wałbrzycha
na lata 2008-2015
Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Wałbrzycha na lata 2008-2015 został przyjęty do
realizacji jako program skoordynowanych działań zmierzających do kompleksowej odnowy
społeczno-gospodarczej oraz przestrzennej zdegradowanego Śródmieścia Wałbrzycha. Program
opracowany został przy współudziale partnerów społecznych i gospodarczych.
Działania społeczne, jako kluczowe dla powodzenia procesu rewitalizacji, realizowane
były równolegle z inwestycjami infrastrukturalnymi, zgodnie z planem nakierowanym w
szczególności na eliminowanie problemów społecznych zdiagnozowanych w Śródmieściu
Wałbrzycha, a także przeciwdziałanie ich wystąpieniu. Realizację planu działań społecznych
oparto zarówno na nowych projektach, które dołączono do indykatywnej listy projektów w
ramach planu działań społecznych Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Wałbrzycha, jak
i działalności w sferze polityki społecznej prowadzonej głównie przez Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej w Wałbrzychu, zgodnie z przyjętymi dokumentami o charakterze strategicznym, jak
Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych.
Poniżej przedstawione informacje dotyczą w szczególności działań społecznych, których
realizacja stała się możliwa dzięki inwestycjom przeprowadzonym w Śródmieściu przez Gminę
Wałbrzych w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Wałbrzycha na lata 2008-2015.
Multicentrum Edukacyjne pod Atlantami – Akademia Młodych
Projekt jest przykładem działań infrastrukturalnych, które powodują pozytywne zmiany w
sferze społecznej miasta. W wyniku realizacji w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2015
projektu Modernizacja pomieszczeń Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej „Pod Atlantami”
w Wałbrzychu na „Akademię młodych”, centrum Wałbrzycha zyskało miejsce pełniące rolę
centrum kultury, którego dotychczas brakowało. W ramach projektu wykonano kapitalny remont
dwóch pomieszczeń Biblioteki. Nowoczesna sala wyposażona została w 15 stanowisk
komputerowych z dostępem do Internetu, projektor multimedialny, skaner, kopiarkę oraz
poruszających wyobraźnie zestawów budowlanych klocków K`NEX. Najistotniejsze rezultaty
projektu to: możliwość zagospodarowania czasu wolnego dzieci, młodzieży i seniorów, a także
umożliwienie korzystania z pomieszczeń Biblioteki osobom niepełnosprawnym. Działalność
„Akademii Młodych” ma duże znaczenie w pracy z młodzieżą Śródmieścia, która szczególnie
narażona jest na uleganie zachowaniom patologicznym, z uwagi na niesprzyjające prawidłowemu
rozwojowi "otoczenie" tej dzielnicy Wałbrzycha, dotkniętej wieloma negatywnymi zjawiskami jak
alkoholizm czy przestępczość.
Z zajęć korzystają przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, grupy formalne
1
pozaszkolne, m.in. ośrodek szkolno-wychowawczy, świetlice środowiskowe, a także grupy z innych
okolicznych miejscowości. Zajęcia organizowane są w obrębie trzech bloków dydaktycznych:
Akademia Youngest, Akademia Junior, Akademia Senior. Dobór prezentowanych multimediów,
rodzaj prezentacji, forma prowadzonych zajęć jest indywidualnie dobierana do każdej grupy.
Informacje o preferencjach uczestników określane są na podstawie wywiadu przeprowadzonego z
opiekunem danej grupy w którym określana jest m. in. liczba odbiorców, zainteresowania grupy,
potrzeby (np. resocjalizacyjne) rodzaj placówki, preferowane tematy związane z lekcjami.
Zajęcia prowadzone są w następujących technikach i formach:

warsztatowa (dyskusja kierowana, burza mózgów, elementy socjoterapii, klocki k`nex);

multimedialna (z wykorzystaniem programów i gier edukacyjnych, prezentacja
interaktywna, film, książka mówiona, płyta CD);

wykładowa (mini wykład, prezentacja multimedialna, prezentacja tradycyjna); W trakcie
zajęć forma warsztatowa często jest łączona z multimedialną.
Zajęcia w „Akademii Młodych” cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Od uruchomienia
Akademii do końca roku 2013 w zajęciach wzięło udział łącznie 33 377 osób.
Powodzenie „Akademii Młodych” wynika m.in. z innowacyjnych metod
wykorzystywanych podczas zajęć. Prowadzący zajęcia (dwie osoby zatrudnione w ramach
projektu) modelują program w oparciu o indywidualne potrzeby uczestników. Dzieci i młodzież,
chcący indywidualnie skorzystać z zasobów Akademii Młodych w formie multimedialnej rozrywki
przed jej rozpoczęciem losują zadanie, które wykonywane jest interaktywnie. Innym przykładem
niestandardowego podejścia do nauczania był przeprowadzony kurs komputerowy dla seniorów,
którym w obsłudze komputerów pomagała młodzież, a podczas zajęć spisano kontrakt z grupą,
który zakładał „Klikamy wszędzie”. Efekty kursu zaskoczyły organizatorów.
Wysokie zainteresowanie wskazuje, że zaplanowany w ramach rewitalizacji śródmieścia
Wałbrzycha projekt jest bardzo potrzebny lokalnej społeczności.
Projekt STYK - Wałbrzyska Strefa Kultury. Ludzie - sztuka - zabawa - nauka
Projekt pn. „Modernizacja przestrzeni Placu Teatralnego w Wałbrzychu „STYK –
Wałbrzyska Strefa Kultury. Ludzie – sztuka – zabawa – nauka” jest jednym z projektów
zrealizowanych przez Gminę Wałbrzych w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2015. Dzięki
inwestycji została wykreowana nowa przestrzeń, która służy realizacji szerokiego spektrum
działań kulturalnych, rekreacyjnych i edukacyjnych w Śródmieściu. W ramach projektu
wybudowany został amfiteatr wraz z elementami małej architektury, a także zrewitalizowana
została cała przestrzeń wokół amfiteatru (przed Teatrem Dramatycznym im. J. Szaniawskiego):
wykonana została jezdnia, chodniki, zatoki postojowe, przebudowano kanalizację deszczową.
Dzięki realizacji w tym samym czasie innych projektów inwestycyjnych w Teatrze Dramatycznym
oraz jego otoczeniu (modernizacja i informatyzacja teatru oraz modernizacja dróg prowadzących
do Amfiteatru) został osiągnięty efekt synergii.
Wydzielona, bezpieczna przestrzeń miejska jest miejscem zarówno dla spektakli teatrów
zawodowych, koncertów, wystaw uznanych plastyków, jak i dla teatrzyków szkolnych, zespołów
2
młodzieżowych czy amatorów - malarzy. Każda forma twórczości, każdy wytwór wyobraźni jest
mile widziany na "Styku" działań artystyczno - edukacyjno - rozrywkowych. Amfiteatr stał się
miejscem realizacji projektów różnych instytucji kultury działających na terenie Aglomeracji
Wałbrzyskiej. W amfiteatrze wystawiane są spektakle Teatru Dramatycznego, zorganizowano tu
„Wakacyjne filmowe czwartki”, Teatr Lalki i Aktora proponował „Poranki i wieczorynki z Teatrem
Lalki i Aktora w Wałbrzychu” oraz interaktywne zabawy teatralne dla dzieci z elementami edukacji
artystycznej i ekologicznej, prowadzone przez aktorów TLiA. Wałbrzyski Ośrodek Kultury
zrealizował tu projekt „Wałbrzych i Hradec Králové - dobrzy sąsiedzi”, w ramach którego odbył się
konkurs na produkcję amatorskiego filmu oraz projekcja filmów czeskiego kina. Latem w
amfiteatrze odbył się także Koncert "Gitarą wśród wałbrzyskich wzgórz" w ramach VII Letniego
Festiwalu Gitarowego. Dzięki projektowi miejsce to zaczęło tętnić życiem. Warto dodać, że
imprezy organizowane w amfiteatrze mają charakter otwarty i są nieodpłatne.
Realizacja projektu była odpowiedzią na problem niskiej integracji społecznej,
konieczność ożywienia gospodarczego, społecznego i kulturalnego oraz poprawy wizerunku
przestrzenno-architektonicznego centrum miasta. Przebudowany plac stał się dla mieszkańców
miejscem spotkań z kulturą, ma także pozytywny wpływ na rozwój turystyki regionu, ponieważ
odbywają się tu wydarzenia kulturalne o charakterze ponadlokalnym. Jest to nowoczesna,
przyjazna ludziom przestrzeń, sprzyjająca integracji społecznej, która jednocześnie stała się także
wizytówką Wałbrzycha.
Centrum Aktywności Lokalnej przy ulicy Mickiewicza 26
Uruchomienie Centrum Aktywności Lokalnej przy ul. Mickiewicza 26 w Śródmieściu stało
się możliwe dzięki realizacji w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2015 projektu „Wsparcie
infrastruktury instytucji społecznych - Centrum Aktywności przy ul. Mickiewicza 26 w Wałbrzychu”
polegającego na adaptacji zniszczonego budynku po zamkniętej szkole na miejsce przeznaczone
do prowadzenia zajęć aktywizujących społecznie i zawodowo dla osób wykluczonych, starszych,
niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży zagrożonej dysfunkcjonalnością. W ramach przebudowy i
modernizacji obiektu wykonano ocieplenie budynku i strychu, wymieniono okna i instalację oraz
wykonano nową kotłownię. Teren przed budynkiem zagospodarowano zielenią, tworząc miejsce
do rekreacji i wypoczynku dla korzystających z Centrum Aktywności. Dzięki zrealizowanej
inwestycji zatrzymano postępującą degradację budynku Centrum, a tym samym poprawy estetyki
Śródmieścia Wałbrzycha, a przede wszystkim stworzono warunki do:

prowadzenia działalności statutowej organizacjom pozarządowym działającym w sferze
pomocy społecznej warunków infrastrukturalnych;

wyrównywania szans w dostępie do zajęć edukacyjnych i rekreacyjnych mieszkańcom
Śródmieścia, a przede wszystkim młodzieży;

wzrostu integracji i aktywizacji społecznej na poziomie lokalnym;

zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży
w celu zapobiegania i zwalczania patologii społecznych;
ze
Śródmieścia,
3
Gmina Wałbrzych we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w
Wałbrzychu, w partnerstwie z lokalną organizacja pozarządową, pozyskała środki z PO KL na lata
2007-2013 na realizację projektu pn. „Centrum Aktywności Lokalnej”. Celem projektu była
aktywizacja społeczna, zawodowa oraz integracja mieszkańców Śródmieścia, a także ograniczenie
problemów społecznych i podniesienie jakości ich życia.
W Centrum Aktywności Lokalnej przy ul. Mickiewicza 26 działał:

Klub Integracji Społecznej,

Akademia Współczesnego Rodzica,

Świetlica Środowiskowa,

Klub Młodzieżowy,

Centrum Wolontariatu,

Klub SENiOR-a,

Punkt Konsultacyjny Uzależnień,

Punkt Niebieskiej Linii.
Prowadzone było również będzie bezpłatne poradnictwo:

prawne,

psychologiczne,

rodzinne.
Dzięki takiemu zakresowi w Centrum znalazły wsparcie całe rodziny: od wnuczka do
dziadka. Centrum poprzez działalność animacyjną oddziaływało na całą dzielnicę.
Program skierowany był do mieszkańców objętej rewitalizacją dzielnicy Śródmieście:

Młodych ludzi bezrobotnych, w wieku 15 - 25 lat,

Samotnych młodych matek w wieku 15-25 lat,

Kobiet w ciąży w wieku 15-25 lat,

Młodych rodziców w wieku 15-25 lat,

Dzieci i młodzieży, którzy nie mają dostępu do alternatywnych form spędzania czasu
wolnego,

Osób niepełnosprawnych ruchowo,

Lokalnych liderów i osób pracujących na rzecz mieszkańców obszaru rewitalizowanego
oraz wolontariuszy,

Osób starszych, nieaktywne zawodowo, nie uczestniczące w życiu społecznym,
niepełnosprawne, których często jedynym źródłem utrzymania jest zasiłek stały z pomocy
społecznej.
Przewidywana liczba osób objętych wsparciem EFS w ramach programu to 662 osoby, natomiast
rzeczywista liczba beneficjentów objętych wsparciem w ramach PRS wyniosła 841 osób.
4
Podejmowane działania:
Klub Integracji Społecznej (KIS) objął programem dwie 15-osobowe grupy młodych osób w wieku
do 25 lat w tym: osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, osób niepełnosprawnych. Okres
wsparcia: 2 cykle/6 m-cy. Prowadzone działania to:

Trening kompetencji społecznych

Doradztwo zawodowe

Zajęcia komputerowe

Utworzenie i prowadzenie grup motywacyjnych

Zajęcia „Z kulturą”
 warsztaty teatralne,
 wycieczki krajoznawcze,
 wizyty w Instytucjach Kultury oraz wizyty przedstawicieli tych instytucji w CAL.

Kurs języka obcego

Warsztaty Rozwijające Kompetencje

Dwudniowe szkolenie wyjazdowe, jako element motywacyjno - diagnostyczny
W KIS wzięło udział 38 beneficjentów.
Akademia Współczesnego Rodzica (AWR) - w ramach zadania zorganizowano działania
skierowane do samotnych młodych matek, kobiet w ciąży oraz rodziców, w wieku 15-25 lat (2
grupy x 15 osób) w dwóch półrocznych cyklach. Prowadzone działania to:

Trening kompetencji społecznych

Doradztwo zawodowe

Akademia świadomego rodzica

Utworzenie i prowadzenie grup, motywacyjna

Spotkania edukacyjne

Zajęcia „Z kulturą”
 warsztaty teatralne, rodzic - dziecko
 wycieczki krajoznawcze
 wizyty do Instytucji Kultury
W AWR wzięło udział 36 beneficjentek.
Starsi Edukują Nieletnich i Opiekują Rodzinami (skrót - SENiOR) - Klub przeznaczony był dla osób
starszych i niepełnosprawnych, mający na celu integrację środowiska seniorów z dzielnicy
Śródmieście i przeciwdziałanie poczuciu alienacji oraz aktywizację społeczności lokalnej oraz
integrację z grupą samotnych młodych matek, małoletnich kobiet w ciąży i niepełnoletnich
rodziców. Prowadzone działania to:
5

Cykliczne spotkania integracyjno - edukacyjne

Zajęcia „Z kultur
 wizyty w Instytucjach Kultury
 zabawy i spotkania okolicznościowo - integracyjne, m.in. Dzień Rodziny (Dzień
Matki, Dzień Dziecka, Dzień Ojca) Dzień Babci i Dziadka, Wigilia, Dzień Sąsiada,
Dzień Seniora
W Klubie Seniora uczestniczyło 51 osób.
Poradnictwo
W ramach zadania przeprowadzone zostały spotkania z prawnikiem, psychologiem,
terapeutą rodzinnym. Poradnictwa były świadczone we wskazanych dniach i godzinach. W
ramach poradnictwa prawnego beneficjenci uzyskali pomoc w zakresie m. in.:, spraw
mieszkaniowych, alimentów, konkubinatu, spadków, rozwodów, odwołań od wyroku nakazowego,
utraty tytułu prawnego do lokalu, zadłużenia lokalu, sposobów spłaty mieszkania, odszkodowania
za śmierć, podziału majątku, spraw za pobicia, dochodzenia należności od pracodawcy, zaległości
czynszowych, zameldowania, eksmisji, postępowania komorniczego.
Zostały udzielone 304 porady prawne.
W ramach poradnictwa psychologicznego beneficjenci uzyskali pomoc w zakresie pracy
nad dokonywaniem zmian życiowych, trudności i porażki życiowe, pracy nad emocjami
związanymi z chorobą, uzależnieniem, współuzależnieniem, sytuacjami kryzysowymi, trudności
emocjonalnych związanych z sytuacją rodzinną, sytuacji traumatycznej z dzieciństwa, stanów
depresyjnych, lękowych, relacji z sąsiadami, strachu przed kolejną ciążą, pracą nad wiarą we
własne możliwości, wyciszeniem emocji, myśli samobójczych.
Z poradnictwa skorzystało 230 osób.
W ramach poradnictwa rodzinnego beneficjenci uzyskali pomoc w zakresie trudnych
relacji w rodzinie, rozwiązywania problemów opiekuńczo-wychowawczych, przemocy w rodzinie,
poprawienia relacji między rodzicami i dziećmi, zacieśniania więzów rodzinnych poprzez wspólne
zajęcia, wyjazdy, relacji z partnerem, trudności w samotnym wychowywaniu dzieci (samotny
ojciec, samotna matka), problemów alkoholowe w rodzinie.
Z poradnictwa skorzystało 201 osób.
Z poradnictwa psychologicznego oraz rodzinnego przez cały czas korzystały te same
osoby, co wskazywałoby, że istnieje potrzeba stałego wsparcia uczestników. Uczestnikami tych
porad byli też uczestnicy KIS,AWR i seniorów wraz z dziećmi i małżonkami.
Centrum Wolontariatu (CW) - utworzenie i funkcjonowanie centrum wolontariatu.
Wolontariuszami będą mieszkańcy dzielnicy Śródmieście oraz studenci Państwowej Wyższej
Szkoły Zawodowej im. Angeliusa Silesiusa w Wałbrzychu i uczniowie Zespołu Szkół Nr 2 w
Wałbrzychu - placówki mające siedzibę w dzielnicy Śródmieście. Prowadzone działania to:

systematyczne spotkania w formie pogadanek i warsztatów
6

spotkania wyjazdowe

Zajęcia „Z kulturą”
 wycieczki krajoznawcze
 wizyty do Instytucji Kultury
W CW zapisanych było 37 wolontariuszy.
Klub Młodzieżowy - przygotowanie młodzieży do realizacji własnych inicjatyw do bycia liderem,
animatorem społecznym, inspiracja do rozwijania swoich zainteresowań, rozwój twórczego i
kreatywnego działania. Prowadzone działania to:

spotkania edukacyjne/warsztatowe

wyjścia kulturalne i wyjścia w plener

spotkania zainteresowań. W zależności od potrzeb organizowane będą spotkania ze
specjalistami np. artystami, podróżnikami, twórcami, „osobowościami”

zajęcia organizacji czasu wolnego oraz rozwijanie uzdolnień i zainteresowań w formie
warsztatów: samoobrony, sportowych, wokalnych, plastycznych, dziennikarskich
Z zajęć w KM skorzystało 94 młodych ludzi.
Działania środowiskowe - Tworzenie partnerstwa lokalnego w obszarze rewitalizowanym
zwiększenie jakości i efektywności prowadzonych działań środowiskowych na rzecz dzielnicy,
zwiększenie poczucia tożsamości lokalnej i zaangażowania we wspólne rozwiązywanie problemów
społecznych. Przygotowanie partnerów, liderów lokalnych i osób pracujących na rzecz
animowania środowiska obszaru rewitalizowanego, w tym:

spotkania wyjazdowe dwudniowe

spotkania stacjonarne mające na celu wsparcie partnerów i liderów funkcjonującego
partnerstwa na dzielnicy Śródmieście

szkoła liderów podwórkowych

Spartakiada sportowa - cykliczne rozgrywki sportowe dla dzieci, młodzieży i rodziców
prowadzone przez trenera sportowego na boisku Orlik Publicznego Gimnazjum Nr 1
ul. Limanowskiego 12, powstałego w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2013.

„Festiwal podwórek” - konkurs dla mieszkańców na inicjatywy sąsiedzkie, mający na celu
promocję działań społecznych realizowanych przez mieszkańców dzielnicy Śródmieście
zorganizowany zostanie przez mieszkańców obszaru rewitalizowanego, jako
podsumowanie inicjatyw obywatelskich (warsztaty bębniarskie, występ Mega gwiazdy)
We wszystkich działaniach środowiskowych, w tym w konkursie kolorowe podwórka, festiwalu
podwórek i spartakiadzie sportowej udział wzięło udział ponad 1100 osób (beneficjenci i
otoczenie).
7
Spotkania wyjazdowe integracyjno – edukacyjne dla mieszkańców
Dwudniowe szkolenia
1) Akademii Współczesnego Rodzica (AWR) ,
2) Świetlicy Środowiskowej
3) Wspólny wyjazdu osób z Klubu Młodzieżowego, Klubu Integracji Społecznej, Liderek, Seniorów.
W spotkaniach wzięło udział 66 osób.
Wkład własny Gminy Wałbrzych to utrzymanie:
Środowiskowej świetlicy opiekuńczo wychowawcza dla dzieci - której celem jest wspieranie
lokalnej społeczności w procesie wychowywania dzieci i młodzieży. Świetlica środowiskowa
ukierunkowana jest na dzieci i młodzież wywodząca się z rodzin dysfunkcyjnych.

Zajęcia dla dzieci organizowane przez wychowawcę świetlicy tj. pomoc w nauce,
organizacja czasu wolnego przez prowadzenie zajęć sportowo - rekreacyjnych, wycieczki i
różnego rodzaju zajęcia.

Działania mające na celu rozwój zainteresowań dzieci, zajęcia informatyczne, organizacja
ferii zimowych, wakacji, warsztaty teatralne i plastyczne.
W działaniach w świetlicy wzięło udział 111 dzieci.
Punktu konsultacyjnego uzależnień oraz punktu Niebieskiej Linii - celem jest zwiększanie
dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, osób
współuzależnionych, dorosłych dzieci alkoholików, ofiar przemocy.

Usługi interwencyjno-konsultacyjne

Upowszechniana będzie wiedza na temat uzależnień oraz kryzysu i sposobu radzenia
sobie z nim wśród mieszkańców, a także prowadzone będą działania profilaktyczne w
przedszkolach, dwóch szkołach podstawowych, gimnazjum i liceum na terenie
Śródmieścia na temat profilaktyki uzależnień.
Z punktu skorzystało 105 mieszkańców.
Ze wszystkich działań podejmowanych w Centrum Aktywności Lokalnej korzystały wielokrotnie te
same osoby, co wskazuje na kompleksowe objęcie wsparciem uczestników.
Trener osiedlowy – Boisko Orlik przy Publicznym Gimnazjum nr 1
Na terenie obiektu, zrealizowanego w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2015 jako projekt
„Budowa wielofunkcyjnych boisk sportowych przy Publicznym Gimnazjum nr 1 w Wałbrzychu”
i oddanego do użytku w 2009 roku prowadzone są zajęcia szkolne i pozaszkolne. Od marca 2010 r.
do końca grudnia 2013 r. z zajęć na terenie boiska skorzystało łącznie ponad 172 000 osób.
Profesjonalne zagospodarowanie terenu spotkało się z uznaniem młodzieży i rodziców,
nauczycieli i sportowców. Na boisku prowadzone są zajęcia sportowo-rekreacyjne, gry i zabawy
ruchowe, turnieje sportowe, w szczególności w zakresie piłki nożnej, a także inne formy zajęć
8
sportowych i rekreacyjnych (rowerowy tor przeszkód, zajęcia w zakresie tenisa ziemnego itp.).
Poprzez realizację projektu stworzono warunki do uprawiania sportu jako jednej z
najważniejszych aktywności szkolnej i pozaszkolnej młodych ludzi, zwłaszcza w kontekście jego
wpływu wychowawczego. Młodzi ludzie uprawiający sport pod fachowym okiem nauczycieli i
trenerów uczą się samodyscypliny, pozytywnej rywalizacji i współpracy. Nabywają również
umiejętności rozpoznawania własnych słabości i ich przezwyciężania.
Boisko jest również miejscem imprez, np. organizowanych w ramach Centrum Aktywności
Lokalnej.
Pracowania językowo-informatyczna w Publicznej Szkole Podstawowej nr 28
Pracowania językowo-informatyczna w PSP nr 28, zlokalizowanej Śródmieściu Wałbrzycha
przy Alei Wyzwolenia powstała dzięki realizacji w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2015
projektu „Modernizacja budynku PSP nr 28 w Wałbrzychu”. Zakres zadania obejmował w
zasadniczej części remont dachu oraz modernizację dwóch pomieszczeń w celu stworzenia na ich
bazie nowoczesnej pracowni informatyczno - językowej. W ramach projektu zakupiono również
sprzęt komputerowy i multimedialny (m.in. 72 - calową tablicę interaktywną) oraz meble szkolne
do nowej pracowni. Dzięki temu podniesiona została jakość oferty edukacyjnej, skierowana nie
tylko dla uczniów PSP 28, ale również ich rodziców mogących korzystać z pracowni komputerowej
oraz uczniów innych szkół z terenu całego Wałbrzycha. Zajęcia pozalekcyjne w PSP 28 są dostępne
dla uczniów wszystkich placówek oświatowych w Wałbrzychu.
Dzięki realizacji projektu uatrakcyjniono zajęcia szkolne oraz poszerzono ofertę zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych dla uczniów i mieszkańców miasta. Zajęcia w pracowni
komputerowej umożliwiają uczniom nie tylko naukę w atrakcyjnej formie, ale także rozwój
własnych zainteresowań i uzdolnień. Z zajęć prowadzonych w pracowni informatyczno –
językowej skorzystało dotychczas ponad 9 600 osób.
Porcelanowe Święto Wałbrzycha
Impreza Porcelanowe Święto Wałbrzycha, to kolejny przykład wykorzystania dla celów
społecznych infrastruktury powstałej w ramach LPR Wałbrzycha na lata 2008-2015, w tym
przypadku w wyniku realizacji projektu Modernizacja przestrzeni publicznej Placu Kościelnego w
Wałbrzychu. Impreza stanowiła drugi etap projektu, pn. "Promocja turystyki aktywnej i
produktów kulturowych Centrum Wałbrzycha, w tym projekt kulturalny realizowany przez
Muzeum w Wałbrzychu i Biuro Promocji na Placu Kościelnym "Porcelanowe Święto Wałbrzycha".
Impreza odbyła się 13-15 września 2013 r. Jej celem była promocja miasta Wałbrzycha
jako miejsca, w którym od prawie dwustu lat wykonywana jest znana na całym świecie porcelana.
Uczestniczyli w niej nie tylko miłośnicy porcelany użytkowej, artystycznej i ceramiki, lecz również
najmłodsi, którzy w ogrodach wałbrzyskiego Muzeum mogli wziąć udział w warsztatach
ceramicznych. Promocja tego elementu historii Wałbrzycha posłużyła m.in. do rozbudzania
zainteresowania miastem wśród jego mieszkańców, przyczyniając się do budowania tożsamości
lokalnej, a tym samym integracji społeczności lokalnej.
9
Środowiskowa świetlica „Śródmieście” oraz Ośrodek Profilaktyki dla Dzieci
i Młodzieży
Środowiskowa świetlica opiekuńczo-wychowawcza, zlokalizowana na Pl. Teatralnym 3
w Wałbrzychu, zapewniała dzieciom i młodzieży zorganizowaną opiekę w czasie wolnym od zajęć
szkolnych, w dni robocze – od poniedziałku do piątku – w godzinach 14.00-15.00 oraz w czasie
ferii zimowych i wakacji letnich w dni robocze od 10.00-do 14.00.
W zajęciach brały udział dzieci i młodzież w wieku od 6 do 15 lat, pochodzące z rodzin
dysfunkcyjnych, niewydolnych wychowawczo, zagrożonych wykluczeniem społecznym. W ramach
zajęć opiekuńczo-wychowawczych prowadzone były zajęcia psychoedukacyjne oraz rekreacyjne,
które miały za zadanie kształtować właściwe postawy moralne, rozwijać zainteresowania
i uzdolnienia, uczyć konstruktywnych sposobów spędzania wolnego czasu, samodzielności,
promować zdrowy styl życia.
W ramach działań prowadzonych przez świetlicę wychowawcy organizowali spotkania
z rodzicami oraz kontaktowali się z nimi w sprawach problemowych dotyczących dzieci. Ponadto
rodziny miały możliwość skorzystania ze wsparcia pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej, w tym pomocy pracowników socjalnych, psychologa, pedagogów i terapeutów.
W Ośrodku Profilaktyki dla Dzieci i Młodzieży działającym przy świetlicy „Śródmieście” na
Pl. Teatralnym 3, z którego korzystały osoby w wieku od 15 do 18, lat realizowane były programy
edukacyjno-profilaktyczne i prozdrowotne, które miały na celu propagowanie zdrowego stylu
życia i konstruktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Celem prowadzonych działań było
zapewnienie pomocy rodzinie i młodzieży sprawiającej problemy wychowawcze, zagrożonej
demoralizacją, przestępczością i uzależnieniami. Podobnie jak w przypadku osób korzystających
ze świetlicy środowiskowej, rodziny miały możliwość korzystania ze wsparcia pracowników
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, w tym pomocy pracowników socjalnych, psychologa,
pedagogów i terapeutów.
Obecnie działalność środowiskowej świetlicy opiekuńczo-wychowawczej i Ośrodka
Profilaktyki dla Dzieci i Młodzieży prowadzona jest w obiekcie powstałym w ramach projektu
„Wsparcie infrastruktury instytucji społecznych - Centrum Aktywności przy ul. Mickiewicza 26 w
Wałbrzychu”.
Partnerska rodzina – program wsparcia dla rodzin zagrożonych wykluczeniem
społecznym
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Wałbrzychu w partnerstwie z Fundacją „Merkury”
realizował w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII. Promocja integracji
społecznej, Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii
społecznej, Poddziałanie 7.2.1. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych
10
wykluczeniem społecznym, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki projekt pn. „Partnerska
rodzina - program wsparcia dla rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym”.
Głównym celem projektu było wyeliminowanie lub zahamowanie zjawiska wykluczenia
społecznego rodzin, w których co najmniej jedno z małżonków jest długotrwale bezrobotne,
często korzystające z pomocy społecznej, w których występuje alkoholizm i przemoc domowa,
poprzez udzielenie kompleksowego wsparcia i stworzenia niezbędnych warunków do uzyskania
zdolności do zatrudnienia z jednoczesną integracją ze społeczeństwem. Bardzo ważne, z punktu
widzenia przerwania kręgu wykluczenia społecznego (biedy, alkoholizmu, uzależnienia od pomocy
społecznej) w rodzinie jest objęcie działaniami wspomagającymi dzieci i młodzież z tych rodzin.
Rezultaty projektu to:

zwiększenie aktywności zawodowej i społecznej,

integracja i reintegracja społeczna i zawodowa,

stworzenie warunków do eliminowania barier edukacyjnych, społecznych,
psychologicznych i zawodowych,

wsparcie wolontariatu,

wsparcie dzieci i młodzieży,

poprawa jakości relacji rodzinnych
Projekt był realizowany w latach 2009 - 2011 w dwóch cyklach, w których uczestniczyło ogółem
240 osób dorosłych i młodzieży. Uczestnicy projektu uczestniczyli w treningach umiejętności
społecznych (zajęcia odbywały się w pomieszczeniach świetlicy opiekuńczo-wychowawczej przy
Pl. Teatralnym 3), warsztatach: dziennikarskich, teatralnych, fotograficznych i komputerowych, w
zajęciach z doradcą zawodowym. W jego ramach przeprowadzono również szereg atrakcyjnych
zajęć weekendowych dla całych rodzin.
Od bierności do aktywności – projekt systemowy Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Wałbrzychu
Od 2008 r. MOPS w Wałbrzychu realizuje przedsięwzięcia w ramach projektu „Od
bierności do aktywności” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytetu VII Promocja Integracji Społecznej,
Działania 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji, Poddziałania 7.1.1 Rozwój i
upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. W 2010 r. działania
skoncentrowane były na Śródmieściu Wałbrzycha i miały na celu zatrzymanie społecznego
wykluczenia, zapobieganie społecznej izolacji a także marginalizacji najsłabszych i najbardziej
zagrożonych grup społecznych oraz integracja społeczna i przygotowanie do podjęcia zatrudnienia
przez aktywizowane osoby.
W ramach projektu zastosowano formułę kontraktu socjalnego, jako zalecanego narzędzia
integracji społecznej oraz działania o charakterze środowiskowym mające na celu aktywizowanie
środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym z uwzględnieniem środowiskowej pracy
socjalnej. W ramach zawartych między klientami Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej a
11
pracownikami socjalnymi kontraktów przeprowadzono następujące działania z zakresu
aktywizacji społecznej i zawodowej:

trening umiejętności społecznych,

doradztwo zawodowe,

warsztaty psychologiczne - „Debaty rodzinne”,

warsztaty dla osób z problemami wychowawczymi - „Szkoła dla rodziców”,

grupy wsparcia,

kursy zawodowe,

warsztaty z wizażu i dbałości o wygląd,
W ramach aktywizacji zawodowej zaproponowano klientom do wyboru jeden z 5 kursów
zawodowych, m.in. nowoczesny magazynier, obsługa kas fiskalnych, kucharz, bukieciarstwo,
posadzkarz-płytkarz. Uczestnicy projektu mieli także zapewnioną bezpłatną opiekę nad dziećmi
podczas zajęć, ubezpieczenie NNW, gorące posiłki, bezpłatne dojazdy na zajęcia. W działaniach
środowiskowych uczestniczyli, oprócz uczestników projektu, także członkowie ich rodzin, sąsiedzi,
koledzy. Ogółem było to ok. 1000 osób.
Osoby uczestniczące w działaniach skorzystały z szansy bliższego wzajemnego poznania
się, wspólnego organizowania różnych pożytecznych inicjatyw: upiększania swojego miejsca
zamieszkania poprzez nasadzenia kwiatów, krzewów i drzewek, malowania bram wejściowych,
przygotowania i przeprowadzenia festynów, wycieczek edukacyjnych, aktywnego udziału w
przedsięwzięciach kulturalnych np. „Poczytaj mi mamo”, współzawodnictwie sportowym –
treningu rodzinnym, rajdach turystycznych. Zarówno przedsięwzięcia zaplanowane w projekcie,
jak i spontanicznie proponowane przez samych uczestników wywołały bardzo pozytywny
rezonans: wyzwoliły potencjał tkwiący w uczestnikach, umożliwiły bliższą integrację środowisk,
stworzyły dobry klimat dla wolontariatu.
W ramach projektu kontrakty socjalne zrealizowało 17 mieszkańców rewitalizowanego
Śródmieścia, a 300 mieszkańców tego obszaru wsparcia uczestniczyło w działaniach
środowiskowych.
Wyrównanie szans edukacyjnych uczniów wałbrzyskich szkół poprzez realizację
programu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i dodatkowych dla uczniów
o szczególnych potrzebach
Projekt „Wyrównanie szans edukacyjnych uczniów wałbrzyskich szkół poprzez realizację
programu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i dodatkowych dla uczniów o szczególnych
potrzebach”, który uzyskał 100% dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, realizowany był przez
gminę Wałbrzych w okresie od września 2011 r. do czerwca 2013 r. Objętych nim było 7
wałbrzyskich szkół, w tym Publiczne Gimnazjum nr 1 przy ul. Limanowskiego 12 w Wałbrzychu,
zlokalizowane w obrębie obszaru wsparcia LPR Wałbrzycha 2008-2013.
W każdej szkole prowadzone były zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne z przedmiotów:
12
matematyka, przyroda, język obcy, informatyka i przedsiębiorczość. Program zajęć obejmował
uczniów w/w szkół, zarówno dzieci mające problemy z przyswojeniem materiału dydaktycznego
jak i dzieci wykazujące uzdolnienia w zakresie przedmiotów matematyka, przyroda, język obcy,
informatyka, które dzięki dodatkowym zajęciom rozwijały swoje umiejętności i predyspozycje.
Program zajęć był wzbogacony o wyjścia do EXPLORA PARK oraz spotkania w zakładach
pracy w ramach zajęć z przedsiębiorczości. Dzieci były objęte również wsparciem
psychologicznym w celu badania predyspozycji zawodowych. Zajęcia prowadzono w atrakcyjny
sposób, przy wykorzystaniu zakupionych w ramach projektu tablic interaktywnych, sprzętu RTV i
niestandardowych pomocy dydaktycznych. Długofalowym celem projektu było wyrównanie szans
w dostępie do nowoczesnego szkolnictwa i kształcenia zawodowego uczniów wałbrzyskich szkół
w stosunku do innych miast województwa dolnośląskiego.
Projektem objęto ogółem ok. 900 uczniów, w tym 72 uczęszczających do Publicznego
Gimnazjum nr 1, którzy dzięki indywidualnemu podejściu mogli poprawić średnią ocen, podnieśli
swoją samoocenę, rozwijali zainteresowania i nowe umiejętności oraz zaplanowali przyszłą
karierę zawodową. Realizacja projektu była korzystna nie tylko dla samych dzieci:

Szkoły - otrzymały w ramach projektu nowoczesne materiały i pomoce dydaktyczne;

Rodzice - otrzymali wsparcie wychowawcze w zakresie zagospodarowania czasu wolnego
młodzieży;

Pracodawcy - mogą liczyć na dobrze wykształconych przyszłych pracowników znających
języki obce, techniki ICT i posiadających zdolności logicznego myślenia.
Udział w projekcie dla szkół i dzieci był całkowicie bezpłatny.
Indywidualizacja procesu nauczania dla uczniów klas I-III wałbrzyskich szkół
podstawowych
W latach 2011-2013 Gmina Wałbrzych realizowała projekt pn. "Indywidualizacja procesu
nauczania dla uczniów klas I-III wałbrzyskich szkół podstawowych", który był współfinansowany
ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki, w którym uczestniczyły 2 szkoły zlokalizowane w obszarze wsparcia
LPR, tj.:

Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 12 (od roku szkolnego 2012/2013 realizacja projektu
przeniesiona do Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 5, w związku z likwidacją szkoły) – w
projekcie uczestniczyło 79 uczniów,

Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 28 - w projekcie uczestniczyło 176 uczniów,
Projekt miał na celu wyrównanie szans edukacyjnych uczniów poprzez indywidualizację
procesu kształcenia dzieci, tworzenie warunków równych szans edukacyjnych poprzez udzielenie
wsparcia na rzecz instytucji systemu oświaty oraz osób napotykających na bariery o charakterze
środowiskowym, ekonomicznym, geograficznym i zdrowotnym utrudniające lub uniemożliwiające
dostęp do usług edukacyjnych oraz wzmocnienie atrakcyjności i podniesienie jakości oferty
edukacyjnej instytucji systemu oświaty, realizujących kształcenie w formach pozaszkolnych,
ukierunkowane na rozwój kluczowych kompetencji oraz wzmocnienie zdolności uczniów.
13
Realizacja projektu zapewniła każdemu uczniowi z klas I-III szkoły podstawowej bogatą
ofertę zajęć dodatkowych, zgodną z jego indywidualnymi potrzebami oraz możliwościami
edukacyjnymi i rozwojowymi. Projektem objęte zostały wszystkie wałbrzyskie Publiczne Szkoły
Podstawowe. W każdej szkole w okresie od listopada 2011 do lutego 2013 prowadzone były
zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu,
zajęcia dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu umiejętności matematycznych, zajęcia
logopedyczne, zajęcia socjoterapeutyczne, zajęcia z gimnastyki korekcyjnej, zajęcia
specjalistyczne (tj.: dogoterapia, biblioterapia, socjoterapia i psychoedukacja), zajęcia rozwijające
zainteresowania i uzdolnienia (np.: z matematyki, informatyki, przyrody, plastyki, muzyki, języków
obcych).
Warto wspomnieć również o projekcie Gminy Wałbrzych pn. "Budowa punktów
widokowych i ścieżek przyrodniczych w Parku im. J. Sobieskiego w Wałbrzychu" ,
zrealizowanym na obszarze przylegającym do obszaru wsparcia wyznaczonego w LPR Wałbrzycha
na lata 2008-2015. Dzięki pozyskanemu przez Gminę Wałbrzych dofinansowaniu ze środków Unii
Europejskiej, w parku utworzona została trasa przyrodniczo - edukacyjna eksponująca florę, faunę
oraz struktury geologiczne tego miejsca. W ramach projektu przeprowadzono modernizację
ścieżek parkowych z przystosowaniem dla potrzeb osób niepełnosprawnych oraz utworzono 5
przystanków dydaktyczno - przyrodniczych z tablicami informacyjnymi. Dodatkowo wykonano
nasadzenia drzew, roślin ozdobnych. W celu poprawy bezpieczeństwa rozbudowano oświetlenie
oraz zainstalowano w parku system monitoringu. Jako część realizacji przedmiotowego projektu
Urząd Miejski w Wałbrzychu przygotował materiały dydaktyczne dotyczące parku w Wałbrzychu,
przeznaczone dla nauczycieli w celu przeprowadzenia eko-lekcji w terenie i podczas zajęć w
szkole.
Realizacja projektu przyczyniła się do ożywienia parku i wykorzystania go na nowe
sposoby. Prowadzone są tam działania w kierunku popularyzacji sportu, zwłaszcza biegania, jako
profilaktyki zdrowotnej i promocji zdrowego stylu życia. W ramach programu „Biegaj-zapobiegaj”
wyznaczono dwie ścieżki biegowe Polskiego Radia Wrocław o długości 2,0 i 3,5 km, a także
fragment trasy rowerowej wokół wzgórz „Niedźwiadki” oraz rowerową trasę XC dla kolarstwa
górskiego. Rozbudowano plac zabaw dla dzieci i utworzono ścieżkę zdrowia z 13 stanowiskami do
ćwiczeń, a w ogrodzie różanym na terenie parku skorzystać można z nawierzchnia do gry w bule,
stolików do gry w szachy, chińczyka oraz stołu do tenisa stołowego.
W 2013 r. w odnowionym parku realizowano projekt „Aktywnie, Zdrowo, Rodzinnie”,
którego współorganizatorem był Urząd Miejski w Wałbrzychu. W każdą niedzielę wakacji
odbywały się tam bezpłatne zajęcia Jogi, Tai-Chi i kinezjologii edukacyjnej. Zajęcia skierowane
były do ludzi z każdej grupy wiekowej, od dzieci po seniorów.
Projekty zmierzające do rewitalizacji Śródmieścia prowadzili również Partnerzy społeczni.
Centrum Aktywności Społecznej – „Centrum AS”
14
Projekt pt. Centrum Aktywności Społecznej "Centrum AS" to projekt zrealizowany przez
Stowarzyszenie Obrona Praw Człowieka i Obywatela "St.O.P." z siedzibą przy ul. Mickiewicza 29 w
Wałbrzychu, w okresie od 3 stycznia 2011 do 29 października 2013 roku. Jego głównym celem
było: utworzenie i działanie podmiotu działającego na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej
mieszkańców Gminy Wałbrzych, prowadzenie poradnictwa obywatelskiego, prawnego,
zawodowego oraz psychologicznego, realizowanie kursów i szkoleń oraz rozwijanie nowych form
wsparcia, które rozwijają umiejętności i kompetencje społeczne. Działania te miały na celu
zwiększenie świadomości i kultury prawnej mieszkańców oraz wyrównanie ich szans w dostępie
do bezpłatnej pomocy obywatelskiej i prawnej. Poprzez poradnictwo obywatelskie edukowano
uczestników projektu z zakresu praw i obowiązków obywatelskich, a tym samym działano na rzecz
rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Projekt był skierowany do osób niezatrudnionych, w tym
zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym osób niepełnosprawnych, osób po 45 roku życia,
bezrobotnych, nieaktywnych zawodowo, uzależnionych i ubogich. Projekt był współfinansowany
ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt realizowany
był dla mieszkańców Gminy Wałbrzych.
Planowane działania społeczne
Działania społeczne mające na celu stopniowe minimalizowanie źródeł wykluczenia
społecznego, a w przyszłości wyeliminowanie tych zagrożeń, prowadzone na obszarze wsparcia
wytyczonym w Lokalnym Programie Rewitalizacji Miasta Wałbrzycha na lata 2008-2015, będą
kontynuowane, w odpowiedzi na diagnozowane potrzeby. Jak podkreślono w dokumencie o
zasadniczym znaczeniu dla tego procesu, tj. Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów
Społecznych miasta Wałbrzycha na lata 2009 – 2015 (przyjętej Uchwałą Nr XXXVI/340/09 Rady
Miejskiej Wałbrzycha z dnia 27 marca 2009 roku z późn. zm.), rozwiązywanie problemów
społecznych ma charakter długofalowy. Zapisy strategii będą realizowane zgodnie ze
zmieniającymi się uwarunkowaniami, w zależności od posiadanych przez samorząd i pozyskanych
z zewnątrz środków.
Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta Wałbrzycha na lata
2009 – 2015 to dokument bazowy przy konstruowaniu programów operacyjnych i projektów
określających sposób oraz metody realizacji zamierzonych przedsięwzięć dotyczących tej
sfery. Istotny zakres działań zaplanowanych w dokumentach strategicznych realizowany
będzie w obiektach powstałych w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Wałbrzycha
na lata 2008-2015. Przykładem jest Centrum Aktywności Lokalnej funkcjonujące przy
ul. Mickiewicza 26, kontynuujące działalność w ramach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Wałbrzychu.
15