Funkcje realizowane przez podsystemy Systemu Logistycznego

Transkrypt

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 72
Transport
2010
Jolanta ak, Roland Jachimowski, Konrad Lewczuk
Politechnika Warszawska Wydzia Transportu
Ilona Jacyna, Micha Kodawski
Studia Doktoranckie, Politechnika Warszawska Wydzia Transportu
FUNKCJE REALIZOWANE PRZEZ PODSYSTEMY
SYSTEMU LOGISTYCZNEGO POLSKI
Rkopis dostarczono: lipiec, 2010
Streszczenie: W artykule przedstawiono ogólne pojcie struktury Systemu Logistycznego Polski
(LSP). Okrelono funkcje LSP oraz zakresy przeksztace strumieni materiaów i informacji, które
system realizuje. Przeprowadzono analiz elementów systemu logistycznego w tym jego
podsystemów. Kady podsystem zosta opisany za pomoc modelu oraz scharakteryzowany pod
wzgldem zasigu, spenianych funkcji i wzajemnych wspózalenoci.
Sowa kluczowe: system, systemy logistyczne, funkcje systemów logistycznych.
1. WPROWADZENIE
Mówic o Systemie Logistycznym Polski (LSP) naley zdefiniowa samo pojcie
systemu logistycznego. Aby przepyw adunków, na caej drodze przemieszczania,
przebiega w sposób bezzakóceniowy, niezbdnym jest zintegrowanie fizycznego
przepywu towarów i zwizanych z nim informacji w ramach sprawnie funkcjonujcego
systemu logistycznego, traktowanego jako ukad podsystemów: zaopatrzenia, produkcji,
dystrybucji, transportu i magazynowania, wraz z relacjami pomidzy nimi. Uogólniajc
moemy powiedzie, e system logistyczny to ukad rodków technicznych
i organizacyjnych oraz ludzi zdolnych planowa i realizowa przepywy, rozdzia
materiaów, midzy producentami a konsumentami, [3], [4]. System logistyczny ma zatem
charakter usugowy, jego celem jest realizacja ustalonego zadania logistycznego, z którego
wynika struktura projektowanego (analizowanego) systemu.
Wszystkie elementy systemu logistycznego powinny by ze sob powizane w sposób
umoliwiajcy efektywn realizacj podstawowych zada [3]. Do tego niezbdna jest
waciwa infrastruktura, która z jednej strony pozwoli na dostarczenie odpowiedniego
116
Jolanta ak, Roland Jachimowski, Konrad Lewczuk, Ilona Jacyna, Micha Kodawski
towaru tam gdzie jest potrzebny i w takiej jakoci jaka jest oczekiwana przez klienta,
a z drugiej strony uwzgldnia bdzie minimalizacj kosztów realizacji takiego przepywu.
System logistyczny Polski to system logistyczny w ujciu makroekonomicznym.
Swoim zakresem obejmuje on przepyw dóbr materialnych w caej gospodarce przez
kolejne fazy wydobycia, przetwarzania oraz dystrybucji i konsumpcji. Wyodrbnione fazy
przepywu dóbr materialnych w gospodarce to:
pozyskanie surowców z przyrody,
przetwórstwo surowców w materiay i pófabrykaty,
produkcja pófabrykatów, czci i elementów,
produkcja dóbr finalnych, konsumpcyjnych i produkcyjnych.
Uwzgldniajc wymienione wyej fazy przepywu oraz rodzaje jednostek gospodarczych wspóuczestniczcych w realizacji przepywów materiaowych w gospodarce
przyjto, e elementami Systemu Logistycznego Polski s poszczególne ogniwa, w których
realizowane jest pozyskanie, przetwarzanie oraz spoytkowanie dóbr materialnych.
W konsekwencji elementy LSP bd dzielone na róda adunków, ujcia adunków oraz
wzy porednie. Naley przy tym pamita, e podstawowe znaczenie dla fizycznego
przepywu adunków w gospodarce ma podsystem transportu zewntrznego. Ponadto
w przepywie adunków coraz czciej porednicz wyspecjalizowane jednostki
gospodarcze, które ze wzgldu na zakres wiadczonych usug nazywane s punktami
przeadunkowymi, magazynami, terminalami transportu intermodalnego, czy te centrami
logistycznymi.
Funkcje systemu logistycznego cile zale od struktury fizycznego uksztatowania
systemu oraz szeroko rozumianej brany, jak obsuguje. System Logistyczny Polski jest
struktur ograniczon fizycznie przez granice pastwa, jednake w domyle jest czci
wikszego systemu – europejskiego oraz, ze wzgldu na pooenie geograficzne Polski,
midzykontynentalnego. Ze wzgldu na swój rozmiar i zaoony cel dziaania System
Logistyczny Polski obejmuje swym zakresem wszystkie funkcje wyczerpujce definicj
logistyki, a zwaszcza logistyki stosowanej, tzn. zajmuje si przeksztacaniem strumieni
adunków i zwizanych z nimi strumieni informacji ze wzgldu na czas, miejsce i posta
na zadanym poziomie usugi i po minimalnym koszcie. W ramach Systemu Logistycznego
Polski realizowane s przeksztacenia strumieni adunków i zwizanych z nimi informacji
ze wzgldu na:
1) Czas: w tym skadowanie krótkotrwae tj. buforowanie materiaów w podukadach
rozdzielajcych i konsolidujcych strumienie materiaowe, skadowanie dugotrwae –
biece, zapewniajce cigo dziaania ukadów dystrybucji i produkcji oraz
skadowanie dugotrwae – rezerwowe, umoliwiajce gromadzenie dóbr materialnych
w celach strategicznych, obronnych i innych znaczcych ze wzgldu na utrzymanie
sprawnoci dziaania caego LSP.
2) Miejsce: transport materiaów w rónych postaciach pomidzy blokami funkcjonalnymi
LSP umoliwiajcy realizacj podstawowych przeksztace w tych podsystemach.
Transport moe by realizowany poprzez róne gazie transportu oraz ich kombinacje,
w tym transport komodalny.
3) Posta: czyli szeroko rozumiana zmiana formy fizycznej materiaów w skutek dziaa
podjtych w podsystemach funkcjonalnym LSP. W ramach przeksztacenia ze wzgldu
na posta mona mówi o produkcji, która zmienia fizyczn posta materiaów oraz
Funkcje realizowane przez podsystemy Systemu Logistycznego Polski
117
o operacjach zmiany postaci adunkowej – komisjonowaniu, pakowaniu,
przepakowywaniu, a take przeadunkach.
Przeksztacenia te powinny zosta wykonane na zadanym poziomie usugi i po
minimalnym koszcie. Zadaniem LSP wynikajcym z definicji logistyki stosowanej,
a wpywajcym na funkcje LSP jest obnianie kosztów obsugi transportowej
i magazynowej. Obnianie kosztów moe odbywa si m.in. poprzez czenie operacji
zaopatrzenia (konsolidacja zamówie), operacji dystrybucyjnych (konsolidacja wysyek),
przesyek towarowych oraz sterowanie przepywami materiaów w taki sposób, aby
efektywnie wykorzysta infrastruktur.
2. STRUKTURA SYSTEMU LOGISTYCZNEGO POLSKI
Formalnie struktur LSP zapiszemy nastpujco:
S LSP
ALSP , R LSP
(1)
gdzie:
S LSP – struktura LSP,
A LSP – zbiór elementów LSP,
R LSP – zbiór relacji wystpujcych midzy
elementami LSP.
Elementami struktury LSP bd podsystemy funkcjonalne Systemu Logistycznego
(rys.1.), tj:
IMPORT; podsystem generujcy strumienie adunków dla LSP, które pochodz
z innych krajów. W podsystemie importu elementami wyrónionymi s: przejcia
graniczne: morskie, drogowe, kolejowe, lotnicze.) Numery elementów wyrónionych w
podsystemie tworz zbiór IM, postaci:
IM
{i1 , i2 , ..., ii , ..., iI } ;
WYDOBYCIE, ROLNICTWO, RYBOÓWSTWO (zwany dalej podsystemem
pozyskania dóbr materialnych (naturalnych) z przyrody), podsystem ten generuje
strumienie materiaów dla LSP. Elementy wyrónione w podsystemie wydobycia to np.
kopalnie. Numery elementów wyrónionych w podsystemie tworz zbiór ZP, postaci:
ZP
{z1 , z2 , ..., z z , ..., zZ } ;
PRODUKCJA i USUGI, elementy wyrónione w podsystemie to: zakady
przemysowe, punkty usugowe, itp. Numery elementów wyrónionych w podsystemie
tworz zbiór PU, postaci:
PU { p1 , p 2 , ..., p p , ..., p P } ;
118
Tranzyt (T)
Import
(IM)
Pozyskanie dóbr materialnych
z przyrody (ZP)
Drogowe przejcia
graniczne
Eksport
(EK)
Drogowe przejcia
graniczne
Produkcja i usugi (P)
Kolejowe przejcia
graniczne
Porty morskie
Kolejowe przejcia
graniczne
Dystrybucja hurtowa
(DH)
Punkty obsugi
adunków (PP)
Porty rzeczne
ródldowe
Porty morskie
Porty rzeczne
ródldowe
Dystrybucja detaliczna
(DD)
Porty lotnicze
Porty lotnicze
Konsumpcja zbiorowa
(KZ)
Konsumpcja indywidualna
(KI)
Recykling (RE)
–ródastrumieniadunków
–transportwyrobówbezprzeróbkiwwzachtransportowych
–transportwyrobówzprzeróbkwwzachtransportowych
–transportodpadów
–ujciastrumieniadunków
Rys. l. Schemat powiza midzy podsystemami w Systemie Logistycznym Polski LSP
ródo: [3].
EKSPORT, podsystem przekazujcy strumienie materiaów z LSP do innych krajów,
elementami wyrónionymi w podsystemie eksportu s przejcia graniczne. Numery
elementów wyrónionych w podsystemie tworz zbiór EK, postaci:
EK
{e1 , e2 , ..., ee , ..., eE } ;
TRANZYT, elementy wyrónione w podsystemie tranzytu to przejcia graniczne.
Numery elementów wyrónionych w podsystemie tworz zbiór T, postaci:
T {t1, t2 ,..., tt ,..., tT } ;
DYSTRYBUCJA HURTOWA, elementy wyrónione w podsystemie dystrybucji
hurtowej to: hurtownie, centra dystrybucyjne, centra logistyczne, itp. Numery
elementów wyrónionych w podsystemie tworz zbiór DH, postaci:
DH
{dh1 , dh2 , ..., dhh , ..., dhH } ;
DYSTRYBUCJA DETALICZNA, elementami wyrónionymi w podsystemie
dystrybucji detalicznej s np. sklepy. Numery elementów wyrónionych w podsystemie
tworz zbiór DD, postaci:
119
DD {dd1 , dd2 , ..., ddd , ..., dhD } ;
KONSUMPCJA ZBIOROWA, elementy wyrónione w podsystemie konsumpcji
zbiorowej to: hotele, restauracje, szpitale, itp. Numery elementów wyrónionych
w podsystemie tworz zbiór KZ, postaci:
KZ {kz1 , kz2 , ..., kzk , ..., kzK } ;
KONSUMPCJA INDYWIDUALNA, elementy wyrónione w podsystemie konsumpcji
indywidualnej to: gospodarstwa domowe, itp. Numery elementów wyrónionych
w podsystemie tworz zbiór KI, postaci:
KI
{ki1 , ki2 , ..., kiD , ..., ki$ } ;
RECYKLING, to podsystem o specyficznych wasnociach, wejcia do niego wychodz
ze wszystkich pozostaych podsystemów natomiast wyjciem jest podsystem produkcji
i usug. Elementy wyrónione w podsystemie to przedsibiorstwa zajmujce si
wykorzystaniem odpadów. Numery elementów wyrónionych w podsystemie tworz
zbiór RE, postaci:
RE
{r1 , r2 , ..., rr , ..., rR } ;
PUNKTY OBSUGI ADUNKÓW – jest to podsystem, w którym dokonywane s
przeksztacenia strumieni adunków ze wzgldu na czas i posta (transportow oraz
adunkow). Elementy wyrónione w podsystemie punktów obsugi adunków to: centra
logistyczne, porty morskie, terminale przeadunkowe, itp. Numery elementów
wyrónionych w podsystemie tworz zbiór PP, postaci:
PP
{p1 , p 2 , ..., p G , ..., p ' } ;
TRANSPORT ZEWNTRZNY – podsystem, który opisuje procesy wystpujce
pomidzy pozostaymi podsystemami. Elementy wyrónione w podsystemie to
poczenia transportowe, rodki transportowe, itp. Numery elementów wyrónionych
w podsystemie tworz zbiór TZ, postaci:
TZ {tz1 , tz2 , ..., tz j , ..., tzJ } .
Zgodnie z powyszymi ustaleniami, zbiór elementów wydzielonych z LSP jest sum
zbiorów:
ALSP
IM ZP PU EK T DH DD KZ KI RE PP TZ .
Wszystkie elementy LSP s wyrónione z pewnych podsystemów i uwzgldniajc
relacje wystpujce midzy nimi mog by rozpatrywane jako odrbne systemy. Zgodnie z
definicj kady system charakteryzuje si ustalonym zbiorem elementów oraz zbiorem
relacji wicych te elementy midzy sob i z otoczeniem systemu. Elementy LSP,
moemy podzieli na róda Z LSP , ujcia U LSP oraz elementy porednie P LSP , w których
nastpuje przetwarzanie strumieni adunków.
120
Rodzaj relacji R LSP wystpujcych w LSP oraz ich liczba zaley zarówno od liczby
uczestników biorcych udzia w procesie przemieszczania od róda do ujcia, jak i od
formy transportu zastosowanego do realizacji procesu przemieszczania.
Funkcje LSP wypeniane s przez podsystemy funkcjonalne zidentyfikowane w ramach
LSP. Istotne s relacje wice poszczególne elementy midzy sob i z otoczeniem
systemu. Wród relacji wystpujcych midzy elementami LSP mona wymieni:
wybór rodzaju transportu, który moe by wykorzystany do obsugi poszczególnych
elementów LSP,
powizania podsystemów za pomoc wzów,
moliwe drogi przepywu adunków przez LSP.
3. FUNKCJE PODSYSTEMÓW FUNKCJONALNYCH LSP
3.1. ZAOENIA
W warunkach gospodarki rynkowej sposób dystrybucji towarów jest niezwykle wany.
Koszty zwizane z umoliwieniem konsumpcji produktów poprzez zwikszanie ich
dostpnoci (czyli to, co w gruncie rzeczy jest logistyk) pozostaje jedn z ostatnich
dziedzin konkurencji rynkowej w warunkach osignicia doskonaoci w dziedzinie
wytwarzania. Racjonalizacja kosztów i czasu fizycznego przepywu dóbr polega przede
wszystkim na wprowadzaniu takich rozwiza organizacyjnych i technologicznych, które
pozwol na lepsze wykorzystanie posiadanych i planowanych rodków transportu
i infrastruktury punktowej. Wymienione rodki i infrastruktura w rónych konfiguracjach
s obecne w podsystemach LSP.
W przypadku Systemu Logistycznego Polski wane jest, aby wszystkie elementy
skadajce si na niego wypeniay w sposób pynny funkcje systemu logistycznego
wynikajce z definicji. Oznacza to, e powinny dziaa w sposób zapewniajcy
minimalizacj kosztów obsugi transportowej i magazynowej. Aby osign ten cel
niezbdne jest kompleksowe wspódziaanie wszystkich podsystemów. Oczywicie, jeli
chodzi o minimalizacj kosztów transportu wikszo funkcji jest zwizana gównie
z dwoma podsystemami: Podsystemem Transportu Zewntrznego oraz Podsystemem
Punktów Obsugi adunków. Jednoczenie wiadomo, e na koszt transportu wpywa wiele
czynników zwizanych z postaci transportow przewoonych adunków, a ten aspekt jest
zwizany z pozostaymi podsystemami np. Podsystemem Produkcji czy te Dystrybucji.
Podobnie wyglda aspekt minimalizacji kosztów zwizanych z magazynowaniem.
Wikszo funkcji jest zwizana gównie z dwoma podsystemami: Podsystemem
Dystrybucji Hurtowej oraz Podsystemem Punktów Obsugi adunków.
Reasumujc, kady z podsystemów ma wpyw na ostateczn posta LSP i wpywa na
dziaanie systemu. W zwizku z powyszym naczeln funkcj dotyczc wszystkich
podsystemów jest wspódziaanie w celu wykonania zada.
121
3.2. FUNKCJE PODSYSTEMU POZYSKANIA SUROWCÓW
Podsystem Pozyskania Dóbr Naturalnych (ZP) tworzony jest przez podsystem
Wydobycia, podsystem Rolnictwa i podsystem Ryboówstwa. Wydobycie, rolnictwo
i ryboówstwo s wanym ródem generujcym znaczne strumienie materiaów w LSP.
W roku 2006 wydobyto okoo 95,22 mln t wgla kamiennego, uzyskano ponad 27 mln t
zbó oraz 30,2 mln m3 drewna1. Tak znaczne iloci musz zosta rozdysponowane,
przetworzone i dostarczone przez LSP do finalnych konsumentów.
Pozyskiwanie surowców charakterystyczne dla podsystemu pozyskania dóbr
naturalnych nie jest spotykane w innych podsystemach funkcjonalnych LSP. Podsystem
ten jest jedynym, bdcym wewntrznym ródem potoków materiaów w LSP. Wejcia
do pozostaych podsystemów funkcjonalnych LSP s zawsze wyjciami z innych jego podsystemów lub wejciami spoza granic systemu. W takim przypadku posta transportowa
adunków jest ju ustalona i wynika ze standardowych technologii transportowych,
przeadunkowych i skadowania w przepywie materiaów midzy podsystemami.
Pozyskanie materiaów w podsystemie pozyskania dóbr naturalnych wymaga podjcia
trzystopniowych dziaa:
I. Dziaania inicjujce:
- rolnictwo: przygotowanie gleby, nawoenie, zakup materiau siewnego i sadzonek,
sadzenie/sianie, ochrona przed szkodnikami,
- wydobycie: lokalizacja zó,
- ryboówstwo: lokalizacja owisk, przygotowanie sprztu rybackiego,
- lenictwo: zalesianie, nawoenie, ochrona przed szkodnikami.
II. Pozyskanie surowców:
- rolnictwo: zbiór podów rolnych, transport i przeadunki,
- wydobycie: proces górniczy,
- ryboówstwo: poów,
- lenictwo: wycinka i wywóz z lasu.
III. Przetwórstwo wstpne:
- rolnictwo: przeadunki, pakowanie, segregacja, mycie, mroenie, suszenie, skadowanie
itp.,
- wydobycie: oczyszczanie, segregacja wstpna, skadowanie, przeadunki, transport itp.,
- ryboówstwo: segregacja, patroszenie, mroenie, pakowanie, skadowanie, przeadunki,
transport itp.,
- lenictwo: przeadunki, skadowanie, suszenie, obróbka wstpna, transport itp.
Uwzgldniajc powysze w podsystemie pozyskania dóbr naturalnych wyróniono dwa
podsystemy (rys. 2):
Podsystem pozyskania surowców – róda niesystemowych potoków materiaowych
dla LSP, w podsystemie tym realizowane s bezporednie operacje zwizane
z pozyskaniem materiaów. Zewntrznymi wejciami (niesystemowymi) s:
- wydobycie surowców naturalnych (energetycznych, budowlanych, na potrzeby
hutnictwa i przemysu chemicznego),
1
May Rocznik Statystyczny Polski 2007, GUS, Warszawa 2007.
122
- uzyskanie podów rolnych i lenych (na potrzeby spoywcze, energetyczne
i przetwórcze),
- pozyskanie drewna (na potrzeby budownictwa, przemysu i energetyczne).
- poowy ryb, pozyskanie dziczyzny.
Podsystem przetwórstwa wst
pnego – w podsystemie tym realizowane s proste
operacje zwizane z adowaniem rodków transportu wewntrznego i zewntrznego,
skadowanie, proste operacje pakowania, sortowania, segregacji, a take pocztkowe etapy
procesu produkcyjnego (mycie, proste przetwórstwo, mroenie itp.).
Wewntrznymi wejciami (systemowymi) do podsystemu pozyskania dóbr naturalnych
s dostawy z podsystemów: importu, produkcji i usug, dystrybucji hurtowej oraz punktów
obsugi adunków (w tym z centrów logistycznych). Strumienie materiaów z innych
podsystemów LSP su realizacji pozyskania surowców naturalnych. Bd to wic
narzdzia, maszyny, opakowania, nawozy i rodki ochrony, rodki chemiczne itp.
Wewntrznymi wyjciami z podsystemu pozyskania dóbr naturalnych s wysyki do
podsystemów: eksportu, produkcji i usug, dystrybucji hurtowej, dystrybucji detalicznej,
konsumpcji zbiorowej i konsumpcji indywidualnej oraz punktów obsugi adunków, do
których dostarczane s wstpnie przetworzone i pakowane pody rolne, kopaliny, drewno,
ryby oraz miso niepochodzce z hodowli przemysowych. Ponadto wewntrznym
wyjciem z podsystemu jest transport odpadów od podsystemu recyklingu i utylizacji.
POZYSKANIE
SUROWCÓW
PRZETWÓRSTWO
WSTPNE
WYJCIA WEWNTRZNE
(podsystemy nalece do LSP)
WEJCIA WEWNTRZNE
(pozostae podsystemy LSP)
POZYSKANIE DÓBR NATURALNYCH
XZP1
Poowy
Rolnictwo
Lenictwo
Wydobycie
surowców
XZP2
XZP3
E
PAKOWANIE,
OPERACJE
ADUNKOWE,
TRANSPORT
WEWNTRZNY,
: X u Y
oZ
SKADOWANIE
XZP4
Rys. 2. Struktura podsystemu pozyskania dóbr naturalnych
ródo: opracowanie wasne.
W podsystemie pozyskania dóbr
przeksztacenia:
transport wewntrzny i zewntrzny,
naturalnych
dokonywane
s
podstawowe
123
magazynowanie (gównie materiaów luzem, take chodnicze i mroenie),
zaadunki rodków transportu zewntrznego,
proste operacje zwizane z przetwórstwem wstpnym.
Postacie transportowe i magazynowe materiaów wynikaj gównie ze sposobu
pozyskania materiaów. Podsystem charakteryzuje si niewielkim stopniem przeksztacania strumieni materiaów (funkcja ta charakterystyczna jest dla podsystemu produkcji
i usug), std nie jest konieczne nadawanie materiaom zrónicowanej i rozdrobnionej
postaci adunkowej charakterystycznej dla wysokiego stopnia przetworzenia (wymaganej
przez inne podsystemy – np. dystrybucja, produkcja). W ramach transportu wewntrz
podsystemu preferowany przewanie jest transport luzem, w duej mierze z pominiciem
opakowa transportowych.
Zbiór wej zewntrznych XZP skada si z czterech podzbiorów XZP1, XZP2, XZP3, XZP4
odpowiadajcych grupom materiaowym generowanym w podsystemie pozyskania dóbr
naturalnych. S to strumieni dóbr pozyskiwane z przyrody. Kady podzbiór grupy skada
p
si z elementów xZP
1 , przy czym p jest zadan postaci materiaow nalec do zbioru
wyrónionych postaci transportowych materiaów P {1, 2, ..., p, ..., P} . Elementy x
wchodzce w skad podzbiorów XZP1, XZP2, XZP3, XZP4 bd opisywa poszczególne
strumienie materiaów wyrónione ze wzgldu na swoj posta (np. rolnictwo: sypkie
luzem, sztukowe w skrzynkach, sypkie w workach itp., wydobycie: kawakowe luzem,
pynne w zbiornikach).
3.3. FUNKCJE PODSYSTEMU PRODUKCJI I USUG
Podsystem produkcji i usug stanowi wane ródo generujce znaczne strumienie
materiaów w LSP. Strumienie te powstaj w procesie przetwarzania surowców, materiaów i pówyrobów w kolejnych elementach podsystemu produkcji i usugi, przy czym
procesy produkcyjne s czstokro wspierane szeregiem procesów usugowych.
Gówn funkcj podsystemu produkcji i usug jest realizacja procesów produkcyjnych.
Procesy te zwizane s z przetwarzaniem pewnych materiaów zwanych przedmiotami
pracy za pomoc urzdze i materiaów eksploatacyjnych zwanych rodkami pracy
w nowe wartoci spoecznie uyteczne, które odpowiadaj ujawnionym potrzebom
ludzkim. W wyniku realizacji procesów produkcyjnych, w zalenoci od etapu przetwarzania powstaj nowe materiay póprodukty, czci, podzespoy lub wyroby gotowe.
Wewntrznymi wejciami (systemowymi) do podsystemu produkcji i usug s dostawy
z podsystemów: importu, pozyskania dóbr naturalnych, dystrybucji hurtowej, punktów
obsugi adunków, recyklingu oraz z innych przedsibiorstw nalecych do podsystemu
produkcji i usug (w tym zakresie „dostarczane” s take usugi wspierajce dziaania
produkcyjne). Strumienie materiaów z innych podsystemów LSP zapewniaj m.in.
surowce, narzdzia i póprodukty do produkcji. S to, zatem surowce, narzdzia, maszyny,
opakowania, materiay eksploatacyjne itp.
Wewntrznymi wyjciami z podsystemu produkcji i usug s przepywy materiaowe do
podsystemów: eksportu, pozyskania dóbr naturalnych, dystrybucji hurtowej, dystrybucji
detalicznej, konsumpcji zbiorowej, konsumpcji indywidualnej, punktów obsugi adunków
124
oraz recyklingu i utylizacji, a take przepywu materiaowe (oraz usugi) do innych
elementów podsystemu produkcji i usug.
W podsystemie produkcji i usug dokonywane s nastpujce przeksztacenia:
transport wewntrzny i zewntrzny (midzy elementami tego podsystemu),
magazynowanie (gównie materiaów i produktów),
zaadunki i wyadunki rodków transportu zewntrznego,
operacje zwizane z przeksztaceniem materiaów.
Postacie transportowe i magazynowe materiaów wynikaj gównie ze stosowanych
technologii przemieszczania i skadowania materiaów. Podsystem charakteryzuje si
duym stopniem przeksztacania strumieni materiaów (funkcja ta charakterystyczna jest
dla podsystemu produkcji i usug), std jest konieczne nadawanie materiaom zrónicowanej i rozdrobnionej postaci adunkowej charakterystycznej dla wysokiego stopnia
przetworzenia. W ramach transportu wewntrz podsystemu preferowany przewanie jest
transport w opakowaniach transportowych.
3.4. FUNKCJE PODSYSTEMU DYSTRYBUCJI
Dystrybucja jest dziaalnoci zajmujca si planowaniem, organizacj i kontrol
sposobu rozmieszczenia produktów na rynku celem udostpnienia ich do sprzeday.
Zadaniem dystrybucji jest zatem zapewnienie, e towar od producenta zostanie
dostarczony do jego odbiorców w ustalone miejsce, we wskazanym czasie oraz po
ustalonej wczeniej cenie. W procesie dystrybucji produkty pokonuj ilociowe,
asortymentowe, czasowe, wasnociowe i przestrzenne bariery oddzielajce ich
producentów od finalnych nabywców.
Funkcje dystrybucji dzielone s na: funkcje przedtransakcyjne, funkcje zwizane
z realizacj transakcji kupna-sprzeday oraz funkcje potransakcyjne. Do grupy funkcji
przedtransakcyjnych naley:
zbieranie i przekazywanie informacji rynkowych,
promocja produktów i firm,
poszukiwanie i zgaszanie ofert kupna-sprzeday,
nawizywanie kontaktów handlowych,
negocjowanie warunków umów stwarzajcych podstawy prawne dla przepywu
wasnoci do przemieszczanych produktów.
Gównym celem powyszych zada jest koordynacja poday z popytem na dany
produkt dziki zapewnieniu przepustowoci kanaów dystrybucji. Funkcje zwizane
z realizacj transakcji kupna-sprzeday, obejmuj:
obsug zamówie,
transport,
uytkowanie magazynów,
utrzymywanie zapasów,
przerób handlowy,
przeksztacanie asortymentu produkcyjnego w asortyment handlowy,
przekazywanie produktów porednikom i nabywcom finalnym,
125
przekazywanie nalenoci,
przejmowanie ryzyka.
Dziki wymienionym wyej czynnociom nastpuje fizyczny przepyw produktów od
wytwórcy do nabywcy, czyli dystrybucja fizyczna. Gównym ich celem jest osigniecie
podanego przez nabywców poziomu obsugi przy minimalizacji kosztu cakowitego.
Natomiast potransakcyjne funkcje dystrybucji to:
realizacja praw z tytuu rkojmi i gwarancji,
wiadczenie nabywcom usug instalacyjnych, naprawczych, dostawczych itp.,
badanie stopnia zadowolenia nabywców z dokonanych zakupów,
gromadzenie informacji o oczekiwanych przez klientów formach i standardach obsugi,
badanie przyczyn utraty klientów.
Gównym celem funkcji potransakcyjnych jest utrzymywanie kontaktów z nabywcami,
zaspokajanie ich potrzeb i oczekiwa oraz wpywanie na ich lojalno.
Podsystem dystrybucji hurtowej realizuje wiele funkcji zwizanych z przemieszczaniem
produktu np. z podsystemu produkcji i usug do podsystemu dystrybucji detalicznej lub do
odbiorców hurtowych. Do podstawowych funkcji naley: zakup i przegrupowanie
produktu, organizowanie transportu, skadowanie produktów. Ponadto zadaniem
podsystemu dystrybucji hurtowej jest przewidywanie potrzeb nabywców, przyjmowanie
ryzyka, sprzeda, finansowe rozliczanie transakcji, kredytowanie, przeniesienie prawa
wasnoci, wiadczenie usug doradczych oraz zbieranie i przekazywanie informacji
uatwiajcych wymian.
Funkcje dystrybucji mog by realizowane przez samych wytwórców produktów
(dystrybucja bezporednia) lub zlecane porednikom (dystrybucja porednia). Przedsibiorstwa stanowice elementy podsystemu dystrybucji hurtowej mona podzieli na trzy
grupy: hurtownicy wielobranowi, hurtownicy jednej brany produktów oraz hurtownicy
wyspecjalizowani w sprzeday jednego produktu oraz produktów komplementarnych.
Dystrybucj hurtow wyrónia operowanie wzgldnie duymi porcjami dóbr
materialnych. W tym podsystemie towary w opakowaniach jednostkowych nie s oferowane nabywcom. W kolejnych elementach podsystemu dystrybucji zazwyczaj dostawy
caopojazdowe s rozdzielane na jednostki adunkowe oraz nastpnie na opakowania
zbiorcze. Nabywca moe otrzyma nie mniej ni opakowanie zbiorcze lub jego wielokrotno.
Wewntrznymi wejciami (systemowymi) do podsystemu dystrybucji hurtowej s
dostawy z podsystemów: importu, pozyskania dóbr naturalnych, produkcji i usug,
punktów obsugi adunków oraz z innych przedsibiorstw nalecych do podsystemu
dystrybucji hurtowej.
Wewntrznymi wyjciami z podsystemu dystrybucji hurtowej s przepywy
materiaowe do podsystemów: eksportu, pozyskania dóbr naturalnych, produkcji i usug,
dystrybucji detalicznej, konsumpcji zbiorowej, konsumpcji indywidualnej, punktów
obsugi adunków oraz recyklingu i utylizacji, a take przepywu materiaowe do innych
elementów podsystemu dystrybucji hurtowej.
126
3.5. FUNKCJE PODSYSTEMU IMPORTU I EKSPORTU
Import jest to przywóz towarów, usug lub kapitau z zagranicy w celu wykorzystania
ich na rynku wewntrznym. Natomiast eksport jest to wywóz za granic dóbr, które zostay
wytworzone w danym kraju. Zatem import to zakup towarów i usug produkowanych lub
pozyskiwanych z przyrody za granic. W przypadku eksportu mamy do czynienia ze
sprzeda towarów i usug produkowanych lub pozyskiwanych z przyrody w Polsce.
W ujciu prawnym dla krajów nalecych do Unii Europejskiej import dotyczy zakupu
towarów lub usug jedynie spoza UE2. W przeciwnym wypadku jest to tak zwany zakup
wewntrz-wspólnotowy.
Na potrzeby bada podsystem importu utosamiany jest z pozyskaniem dóbr materialnych i usug z otoczenia LSP, przy czym otoczenie LSP stanowi systemy logistyczne
innych krajów, zarówno nalecych jak i nienalecych do Unii Europejskiej.
Podsystem importu jest zewntrznym wejciem materiaowym oraz usugowym do
LSP, natomiast podsystem eksportu jest wyjciem zewntrznym. Podsystemy te
determinowane s przez przejcia graniczne: drogowe, kolejowe, morskie, wodne ródldowe oraz lotnicze, jak równie wejcia/wyjcia strumieni adunków obsugiwane transportem rurocigowym. Gówne funkcje podsystemu importu to:
identyfikacja i kontrola adunków na wejciu do LSP,
ewentualna obsuga celna materiaów importowanych.
Natomiast funkcje podsystemu eksportu to:
identyfikacja i kontrola adunków na wyjciu z LSP,
ewentualna obsuga celna materiaów eksportowanych.
Na wyjciu z podsystemu importu wystpuj przepywy materiaowe do innych
podsystemów LSP. Podsystemy te s finalnymi odbiorcami importowanych dóbr i usug
bd wystpuj w roli poredników w dalszym przepywie. Zewntrznymi wejciami do
tego podsystemu s dostawy towarów z innych krajów. Natomiast wewntrznymi
wyjciami przewozy do podsystemów: eksportu, pozyskania dóbr naturalnych, produkcji
i usug, dystrybucji hurtowej oraz punktów obsugi adunków.
W przypadku podsystemu eksportu dostarczane s do niego materiay i adunki
z podsystemów LSP takich jak: import, pozyskania dóbr naturalnych, produkcji i usug,
dystrybucji hurtowej oraz punktów obsugi adunków. Natomiast zewntrznymi wyjciami
s wysyki towarów do innych krajów.
3.6. FUNKCJE PODSYSTEMU KONSUMPCJI
Przedmiotem konsumpcji s dobra (produkty), które maj zdolno zaspokojenia
potrzeb konsumentów. Podmiotem konsumpcji moe by czowiek, gospodarstwo
2
Z punktu widzenia prawa celnego eksportem towarów jest potwierdzony przez urzd celny wyjcia wywóz
towarów z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty, jeeli bdzie on dokonywany przez dostawc lub
w jego imieniu (eksport bezporedni), albo przez nabywc majcego siedzib poza terytorium Polski lub
w jego imieniu (eksport poredni).
127
domowe, spoeczno osiedlowa, regionalna czy spoeczestwo danego pastwa czy
spoeczno wiata. W zalenoci od tego konsumpcj dzielmy si na indywidualn, czyli
dotyczc pojedynczego gospodarstwa domowego (domu, mieszkania) i konsumpcj
zbiorow dotyczc wikszego skupiska konsumentów. Z tego powodu wystpuje
rozrónienie na Podsystem Konsumpcji Zbiorowej i Podsystem Konsumpcji
Indywidualnej. Stanowi one miejsce zanikania (ujcie) strumieni towarowych
z pozostaych podsystemów Systemu Logistycznego Polski.
Zapewnienie podanej obsugi logistycznej wszystkich podmiotów z podsystemu
Konsumpcji Zbiorowej jest warunkiem koniecznym dla sprawnego funkcjonowania
i rozwoju Systemu Logistycznego Polski.
Funkcje podsystemu Konsumpcji Zbiorowej wynikaj z koniecznoci zaspokojenia
rónorodnych potrzeb szerokiego grona konsumentów. Z tego te powodu funkcje
podsystemu zwizane s z zapewnieniem waciwej obsugi logistycznej [8]:
instytucjom edukacyjnym (szkoy, uczelnie, itp),
instytucjom zwizanym z kultur skupiajcy orodki kultury.
instytucjom zwizanym z usugami skupiajcy sklepy, restauracje, orodki
administracji, itp.
instytucjom zwizanym z opieka zdrowotna (szpitale, przychodnie, kliniki, sanatoria),
instytucjom zwizanym z komunikacj i transportem (drogi, parkingi, przystanki,
zajezdnie komunikacji miejskiej, stacje benzynowe, stacje kontroli pojazdów),
instytucjom zwizanym bezpieczestwem publicznym (policja, stra poarna,
pogotowie gazowe, pogotowie energetyczne, pogotowie ratunkowe, itp.),
instytucjom zwizanym ze sportem i rekreacj ‘
instytucjom zwizanym z ochron rodowiska (odprowadzanie nieczystoci, ochrona
przed oddziaywaniem haas i zanieczyszczonego powietrza, wody).
W Podsystemie Konsumpcji Zbiorowej nastpuje przeksztacenie strumieni towarów,
informacji ze wzgldu na czas, miejsce i posta.
Wejciami wewntrznymi do podsystemu s wyadunki rodków transportu
zewntrznego z podsystemów Produkcji i Usug, z Punktów Konsolidacji adunków,
z podsystemu Dystrybucji Hurtowej, z Podsystemu Pozyskiwania Surowców Naturalnych.
Gówne czynnoci wykonywane w tym podsystemie s zwizane z transportem
wewntrzny, tymczasowym skadowaniem oraz przeadunkami. Wyjciem z podsystemu
nalecym do LSP jest podsystem recyklingu. Wyjciem zewntrznym podsystemu
konsumpcji zbiorowej s odpady i cieki s odpady gospodarki komunalnej (cieki)
i zuyte opakowania transportowe oraz mieci opisane zbiorem S.
W Podsystemie Konsumpcji Indywidualnej znajduj si ujcia rónego typu strumieni
adunków, informacji pochodzcych z podsystemu Produkcji i Usug, z Punktów
Konsolidacji adunków oraz z podsystemu Dystrybucji Hurtowej.
Posta transportowa materiaów jest ustalona i narzucona przez standardowe
technologie transportowe, przeadunkowe i skadowania realizujce przepyw materiaów
midzy poszczególnymi podsystemami funkcjonalnymi LSP. Funkcje podsystemu
Konsumpcji Indywidualnej wynikaj z koniecznoci zaspokojenia rónorodnych potrzeb
szerokiego grona konsumentów. Przedstawiaj si analogicznie do funkcji Konsumpcji
Zbiorowej. Rónica wystpuje jedynie w osobie odbiorcy oraz wielkoci towarów
przypadajcego na pojedynczego odbiorc
128
3.7. FUNKCJE PODSYSTEMU RECYKLINGU
Recykling jest jedn z kompleksowych metod ochrony rodowiska naturalnego. Jej
celem jest ograniczenie zuycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie iloci odpadów.
Wedug ustawy o odpadach3 pod pojciem recyklingu „rozumie si taki odzysk, który
polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiaów zawartych w odpadach
w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiau o przeznaczeniu
pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym te recykling organiczny, z wyjtkiem
odzysku energii”.
Gównymi funkcjami recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania tych
samych materiaów, przy uwzgldnieniu minimalizacji nakadów na ich przetworzenie,
przez co chronione s surowce naturalne, które su do ich wytworzenia oraz surowce
suce do ich póniejszego przetworzenia.
Recykling odbywa si w dwóch obszarach: produkowania dóbr oraz póniejszego
powstawania z nich odpadów. Zaoenia recyklingu zakadaj wymuszanie odpowiednich
postaw producentów dóbr, sprzyjajcych produkcji materiaów jak najbardziej odzyskiwalnych oraz tworzenie odpowiednich zachowa u odbiorców tych dóbr. Odpady, które
nie nadaj si do powtórnego wykorzystania s utylizowane.
Uwzgldniajc powysze gówne funkcje podsystemu recyklingu i utylizacji to:
odbiór odpadów z innych podsystemów LSP,
sortowanie odpadów,
przygotowanie odpadów, o ile to moliwe, do powtórnego ich wykorzystania,
utylizacja odpadów nienadajcych si do powtórnego wykorzystania,
przekazanie odpadów przygotowanych do powtórnego wykorzystania do podsystemu
produkcji i usug.
Recykling i utylizacja, jest podsystemem o specyficznych wasnociach, wejcia do
niego wychodz ze wszystkich pozostaych podsystemów (za wyjtkiem podsystemu
importu oraz eksportu stanowicych jedynie zewntrzne wejcie oraz wyjcie strumieni
adunków) natomiast wyjciem wewntrznym jest podsystem produkcji i usug, do którego
przekazywane s uzdatnione odpady bezporednio lub za porednictwem podsystemu
punktów obsugi adunków. Ponadto podsystem recyklingu i utylizacji posiada wyjcie
zewntrzne zwizane z usuwaniem odpadów.
3.8. FUNKCJE PODSYSTEMU PUNKTÓW OBSUGI ADUNKÓW
Podstawow funkcj punktów obsugi adunków jest umoliwienie realizacji przewozu
(poprzez wykonanie naadunku i wyadunku) oraz zmiana rodka przewozowego
i ewentualnie gazi transportu. Tym samym punkty obsugi adunków warunkuj
moliwo wykonania przewozu oraz maj istotny wpyw na moliwo racjonalnego
wykorzystania rodków przewozowych poszczególnych gazi transportu.
3
Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628).
129
Z powyszego wynika, e z punktu widzenia komodalnoci transportu zasadnicze
znaczenie ma wanie podsystem punktów obsugi adunków. Realizuje on rozdzia
strumieni adunków wg kierunków przewozu, a tym samym agregujc potrzeby
przewozowe ze wzgldu na relacje przewozu moliwe jest racjonalne wykorzystanie
ronych form transportu, poczone z redukcj przebiegów rodków przewozowych oraz
negatywnego ich oddziaywania na rodowisko naturalne. Wród punktów obsugi
adunków najwiksze moliwoci w tym zakresie posiadaj centra logistyczne (omówione
w dalszej czci raportu). Zatem dziki punktom obsugi adunków transport moe by
realizowany poprzez róne kombinacje gazi transportu.
Jak wynika z powyszego w punktach obsugi adunków realizowane s przede
wszystkim operacje naadunku, wyadunku i przeadunku [5]. Realizacja tych zada jest
bezporednio powizana z obsug rodków przewozowych (parkowanie i waenie
pojazdów, przyjmowanie i ekspedycja wagonów oraz rozformowywanie i formowanie
skadów pocigowych). Ponadto czstokro ze wzgldu na róne natenie strumieni
adunków na wejciu do punktu adunkowego (pocig lub statek) oraz na wyjciu z niego
(pojazdy drogowe) konieczne jest zapewnienie tymczasowego skadowania obsugiwanych
adunków (jest to szczególnie istotne w przypadku trudnoci w skoordynowaniu strumieni
wejciowych oraz wyjciowych).
Podsumowujc do gównych funkcji punktów obsugi adunków nale:
realizacja operacji adunkowych (naadunek, wyadunek, przeadunek),
obsuga rodków przewozowych,
tymczasowe skadowanie zwizane z konsolidacj i dekonsolidacj przesyek.
Punkty przeadunkowe opisywane s m.in. przez: przepustowo dobow (wyraon
w liczbie jednostek danego typu przeksztacanych w cigu doby), typy jednostek
logistycznych i rodków transportu obsugiwanych przez punkt, pojemno stref
skadowania, czas i koszt realizacji przeksztace.
4. ROLA TRANSPORTU ZEWNTRZNEGO W EALIZACJI
PROCESÓW LOGISTYCZNYCH
Transport zewntrzny to zespó czynnoci zwizanych z przemieszczaniem osób i dóbr
materialnych przy uyciu odpowiednich rodków. W logistyce odgrywa bardzo wan rol
ze wzgldu na przemieszczanie adunków a take tworzenie usug pomocniczych.
Transport w gospodarce narodowej umoliwia wymian dóbr i usug, a zatem przeksztaca
strumienie adunków ze wzgldu na miejsce i czas. Przewozi surowce, materiay
i pófabrykaty przeznaczone do zuycia produkcyjnego (w przemyle, budownictwie itd.)
oraz gotowe produkty przeznaczone do konsumpcji indywidualnej. W zalenoci od
podatnoci transportowej adunków, procesy realizowane s transportem samochodowym,
kolejowym, lotniczym, morskim, wodnym ródldowym lub przesyowym.
Gówn funkcj Podsystemu Transportu Zewntrznego przewóz adunków pomidzy
elementami nalecymi do pozostaych podsystemów. Oczywicie operacje te musz
uwzgldnia minimalizacje kosztów oraz czasu jazdy.
130
Transport moe by rozpatrywany w ujciu branowym – do celów modelowania LSP
oraz w ujciu geograficznym – do celu ustalenia parametrów modelu LSP (np. koszty
transportu, odlegoci itp.). Z tego te wynika, e model podsystemu transportu
zewntrznego bdzie zawiera wszystkie elementy systemu logistycznego Polski (rys. 3).
Transport zewntrzny realizuje przeksztacenie strumieni adunków ze wzgldu na czas
i przestrze.
Tranzyt
Pozyskiwanie dóbr materialnych
Centrum
logistyczne
Dystrybucja
hurtowa
Eksport
Import
Produkcja i usugi
Dystrybucja
Punkty konsolidacji
detaliczna
Konsumpcja
Dystrybucja
Konsumpcja
detaliczna
zbiorowa
Obszar dziaania CL
zbiorowa
Obszar niepodlegaj
cy
pod dziaanie CL
SYSTEM TRANSPORTOWY
Transport zewntrzny
(po
czenia transportowe, CENTRA LOGISTYCZNE, terminale
przeadunkowe)
Rys. 3. Koncepcja modelu podsystemu transportu zewntrznego Polski
ródo: opracowanie wasne.
Z punktu widzenia substytucyjnoci rónych form transportu zasadniczym problemem
pozostaje identyfikacja rezerw zdolnoci produkcyjnych poszczególnych rodzajów
transportu oraz przy dodatkowym uwzgldnieniu obecnych uwarunkowa rynkowych
prowadzenie polityki zapewniajcej komodalne wykorzystanie transportu (przy szczególnym uwzgldnieniu jego wpywu na rodowisko). Chodzi tu wic szczególnie o prowadzenie przemylanej (bo opartej na istniejcych uwarunkowaniach techniczno-organizacyjnych) polityki transportowej, która w sposób realny bdzie oddziaywaa na zachowania
nabywców usug transportowych. Istotnym zagadnieniem w tym obszarze jest sukcesywna
internalizacja kosztów zewntrznych oraz tworzenie przywilejów dla podsystemów
przewozowych najmniej szkodliwych dla rodowiska.
Rozpatrywanie transportu zewntrznego przy uwzgldnieniu powyszych aspektów
wymaga ustalenia dystrybucji zada przewozowych na poszczególne rodzaje transportu.
W tym zakresie z logistycznego punktu widzenia czynnikiem charakteryzujcym
131
dziaalno transportow w systemach logistycznych jest relacja pomidzy kosztem
transportu a poziomem obsugi logistycznej. Najczciej, jednak, o wyborze gazi transportu decyduje wielko przewoonego adunku oraz odlego przewozu.
W tab. 1. przedstawiona zostaa dwuwymiarowa macierz stosowana do okrelenia
zalecanego rodzaju transportu. Jak wynika z tej tabeli w przewozach przesyek o maej
masie na niedue odlegoci zalecany jest transport drogowy. Przewóz adunków o duej
masie i na due odlegoci wymaga zastosowania transportu morskiego. Wykorzystanie
transportu kolejowego jest zalecane przy przewozach adunków o wikszej masie na
odlegoci powyej 200 km, natomiast lotniczego – w przypadku adunków o niewielkiej
masie, ale na due odlegoci [6].
Poza powyszym naley mie na uwadze, e wybór gazi transportu oraz rodka
transportowego w realizacji zada w systemie logistycznym jest uzaleniony od zestawienia kosztów transportu z takimi cechami obsugi logistycznej jak szybko dostawy – czyli
czas potrzebny na przetransportowanie adunku od nadawcy do odbiorcy i niezawodno
obsugi – czyli rzetelno, pewno, punktualno dostawy, zabezpieczenie adunku przed
uszkodzeniem lub utrat. Istotne znaczenie maj take dostpno infrastruktury (wraz
z dostpnoci w relacji dom-dom) danej gazi transportu oraz wielko (masa)
przewoonej jednorazowo przesyki.
Tab. 1.
Dwuwymiarowa macierz wielko adunku – odlego przewozu suca do okrelania
zalecanego rodzaju transportu
Odlego przewozu (km)
Od 200 do 1 000
(krótkodystansowy) (redniodystansowy)
Od 1 000 do 5 000
(dugodystansowy)
Powyej 5 000
(na bardzo due
odlegoci)
Transport drogowy
Transport kolejowy
Transport kolejowy
Transport morski
Transport morski
Transport drogowy Transport drogowy
Transport drogowy
Transport kolejowy
Transport kolejowy
Transport morski
Paletowa jednostka
Transport drogowy Transport drogowy
adunkowa
Transport drogowy
Transport kolejowy
Transport lotniczy
Transport morski
Poczta
Poczta
Transport drogowy
Transport drogowy
Transport lotniczy
Poczta
Transport drogowy
Transport lotniczy
Poczta
Transport lotniczy
Wielko adunku
>100 t
(20; 100 t)
Pojedyncza paczka
Do 200
Transport drogowy
ródo: opracowano na podstawie [6].
Dla prawidowego rozwoju systemu logistycznego Polski niezbdna jest optymalizacja
transportu, któr mog zagwarantowa odpowiednie rozwizania logistyczne. Logistyka
moe zwikszy wydajno poszczególnych form transportu, jak równie form
kombinowanych, co pozwoli na wykorzystanie mniejszej liczby jednostek transportowych
do przewozu wikszej masy adunków. W konsekwencji zmniejszeniu ulegnie take
niekorzystne oddziaywanie na rodowisko naturalne. W Unii Europejskiej podkrela si
konieczno modernizacji kolei i eglugi ródldowej, lepszej integracji transportu
lotniczego z systemem, rozwoju transportu dalekomorskiego i jego powiza
z transportem ldowym.
132
WNIOSKI
Prawidowo speniane przez podsystemy Sytemu Logistycznego Polski funkcje
determinuj rozwój gospodarczy kraju. Bez sprawnego mechanizmu dystrybucji towarów
trudno mówi o nowoczesnej gospodarce. Wprowadzanie rozwiza organizacyjnych
i technologicznych, których celem jest racjonalizacja nakadów zwizanych dystrybucj
artykuów przyspiesza rozwój ekonomiczny kraju.
Z przeprowadzonej analizy wynika, e funkcje poszczególnych podsystemów s
konsekwencj wspórealizacji zada LSP. Zatem, aby osign efekt komodalnoci
transportowej niezbdne jest systemowe podejcie do analizy LSP.
Konstruowanie modeli odwzorowujcych podsystemy powinno uwzgldnia efekt
wzajemnego ich oddziaywania, ograniczenia i warunki brzegowe. Umoliwi to
sformuowanie modelu LSP ujmujce rónorodno potrzeb i oczekiwa uytkowników
oraz przejcie z planowania realizacji acuchów dostaw lokalnego na globalny. Podejcie
takie bdzie owocowao zmniejszaniem kosztów logistycznych zwizanych z dystrybucj
dóbr. Rosnce moliwoci obliczeniowe komputerów zachcaj do tworzenia narzdzi
o coraz szerszym spektrum dziaania i wikszej uniwersalnoci.
Artyku jest efektem prac w ramach grantu rozwojowego pt. „Model systemu logistycznego Polski jako
droga do komodalnoci transportu w Unii Europejskiej”. Nr R10 0027 06/2009. Kierownik projektu Marianna Jacyna.
Bibliografia
1. Fijakowski J.: Transport wewntrzny w systemach logistycznych. OWPW, Warszawa 2003.
2. Hall R. W. (editor) Handbook of Transportation Science (2nd ed.), Kluwer Academic Publishers,
Dordrecht 2003.
3. Jacyna M., Nowakowski T., Pyza D., Wasiak M.: Koncepcja krajowego systemu logistycznego
w aspekcie komodalnoci transportu. WROLOG, Wrocaw, padziernik 2009.
4. Jacyna M.: Uwarunkowania techniczne ksztatowania centrów logistycznych. Oficyna Wydawnicza PW.
z.57 Warszawa 2006.
5. Jakubowski L.: Technologia prac adunkowych, OWPW, Warszawa 2003, s. 87.
6. Kisperska – Moro D., Krzyaniak S. (red.): Logistyka, Instytut Logistyki i Magazynowania,
Pozna 2009, s. 149.
7. Prawo ochrony rodowiska. (Dz. U. Nr 62 z dnia 20 czerwca 2001 r.).
8. Stadtler H., Kilger Ch., (Edt.), Supply Chain Management and Advanced Planning. Concepts, Models,
Software and Case Studies, (3rd ed.), Springer Berlin Heidelberg 2005.
9. Tundys B., Logistyka miejska, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008.
10. ak J., Jachimowski R., Jacyna I., Kodawski M., Lewczuk K.: Raport z zadania 1 „Opracowanie zaoe
koncepcji krajowego systemu logistycznego” wykonywanego w projekcie rozwojowym pt. „Model
systemu logistycznego Polski jako droga do komodalnoci transportu w Unii Europejskiej”. Nr R10 0027
06/2009. Kierownik projektu - Marianna Jacyna, Warszawa 2010.
133
FUNCTIONS PERFORMED BY SUBSYSTEMS OF LOGISTICS SYSTEM OF POLAND
Abstract: Paper presents general approach to structure Logistic System of Poland (LSP). The functions
performed by LSP and ranges of material flows transformations and information flows transformation are
defined. An analysis of the logistic system elements including its subsystems is performed. Each subsystem
is characterized in terms of coverage, compliance with the logistic functions and interdependences between
other elements. Subsystems models are provided.
Keywords: systems, logistic systems, logistics systems functions
Recenzent: Tomasz Ambroziak

Funkcje realizowane przez podsystemy Systemu Logistycznego

Transkrypt

Podobne dokumenty

vt01 405-nh hydroizolacja voltex

og £ oszenie