orgfin3sektora_wyklad_1

dr Adam Mateusz Suchecki
Organizacja i finansowanie trzeciego sektora
Semestr zimowy 2016/2017
Sprawy organizacyjne
Konsultacje: wtorki, godzina 17:00 – 18:30 pokój T 309
e-mail:
[email protected]
[email protected]
www.if.uni.lodz.pl
Sprawy organizacyjne
Zaliczenie:
Egzamin pisemny
Bibliografia
1.E.S. Savas, Prywatyzacja. Klucz do lepszego rządzenia, PWN W-wa 1992
2.S. Golinowska, Polityka społeczna, koncepcje – instytucje – koszty, Poltext,
W-wa 2000
3.K. Kietlińska, Finansowanie kultury. Dylematy teorii i praktyki, Wydawnictwo
UŁ, Łódź 1995
4.H. Izdebski, Fundacje i stowarzyszenia, Transit, W-wa 1997
5.L. Stecki, Sponsoring, Bydgoszcz 1996
6.J. Polakowska-Kujawa, M. Kujawa, Sponsoring, aspekty prawne i
gospodarcze, Poltext, W-wa 1994
7.Sznajder, Sponsoring, czyli jak promować firmę wspierając innych,
Businessman Book 2000
8.Od trzeciego sektora do przedsiębiorczości społecznej, Stowarzyszenie
Klon/Jawor, W-wa 2008
9.Gospodarka społeczna i przedsiębiorstwo społeczne. Wprowadzenie do
problematyki. Praca zbiorowa pod redakcją E. Leś, W-wa 2008
Akty prawne
1.Ustawa z 6.04.1984 o fundacjach, Dz.U. 25/1984
2.Ustawa z 23.02.1991 o zmianie ustawy o fundacjach, Dz.U. 19/1991
3.Ustawa z 7.04.1989 Prawo o stowarzyszeniach, Dz.U. 20/1989
4.Ustawa z 24.04.2003 o działalności pożytku publicznego i wolontariacie,
Dz.U. 96/2003
5.Ustawa z 20.04.2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz.U.
99 poz. 1001/2004
6.Ustawa z 28.07.2005 o partnerstwie publiczno-prywatnym, Dz.U. 169 poz.
1420/2005
7.Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Przemysłu z 9.08.2005 w sprawie
szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy na zatrudnienie w ramach
programu operacyjnego – Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Palski
2004-2006, Dz.U. 154 poz. 1288/2005
8.Ustawa z 27.04.2006 o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. 94 poz. 651/2006
9.Ustawa o zatrudnieniu socjalnym, Dz.U. 122 poz. 1143/2003
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Społeczeństwo obywatelskie:
charakteryzuje się istnieniem autonomicznych, czyli nie sterowanych przez
państwo instytucji, które są wyrazem woli obywateli.
Zalicza się do nich:
Partie polityczne, związki zawodowe, instytucje pozarządowe (zarówno
świeckie jak i kościelne) oraz społeczne podmioty gospodarcze.
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Istota społeczeństwa obywatelskiego polega na tym, że społeczeństwo
uzyskuje prawa do organizowania i koordynowania swoich działań wolnych od
państwowego nadzoru.
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Trzeci sektor (third sector)
• Nazwa stosowana wobec ogółu organizacji pozarządowych.
• Odwołanie do koncepcji podziału aktywności społeczno-gospodarczej
nowoczesnych państw demokratycznych na trzy sektory:
• 1 sektor – sektor państwowy (administracja publiczna)
• 2 sektor – sektor for-profit (podmioty nastawione na zysk, biznes, sektor
prywatny)
• 3 sektor – organizacje, które nie są nastawione na zysk (non-profit) i nie
stanowią elementu struktury państwa.
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Trzeci sektor (third sector)
• To wszystkie formy działań społecznych mieszczących się pomiędzy
państwem a rynkiem.
Wzajemne zależności między sektorami w gospodarce
rynkowej
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Inne nazwy organizacji trzeciego sektora to:
• Organizacje obywatelskie (sektor obywatelski),
• Organizacje non-profit,
• Organizacje społeczne,
• Organizacje wolontarystyczne,
• Charitable organisations,
• Non-profit organisations,
• Voluntary sector,
• Independent sector.
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Wąska definicja trzeciego sektora:
• Fundacje,
• Stowarzyszenia.
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Szeroka definicja trzeciego sektora:
• Stowarzyszenia, w tym stowarzyszenia rejestrowe, zwykłe oraz związki
stowarzyszeń,
• Fundacje,
• Kluby sportowe i uczniowskie kluby sportowe,
• Organizacje działające na podstawie odrębnych przepisów (PCK, Związek
Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Polski Związek Działkowców, koła
łowieckie, komitety społeczne),
• Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego,
• Spółdzielnie socjalne,
• Spółki działające nie dla zysku,
• Partie polityczne,
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Szeroka definicja trzeciego sektora cd.:
• Związki zawodowe,
• Federacje i konfederacje pracodawców,
• Izby gospodarcze,
• Izby rzemieślnicze,
• Organizacje kościelne,
• Związki rolnicze i koła gospodyń wiejskich,
• Grupy (takie jak kluby osiedlowe czy grupy wsparcia, grupy
samopomocowe).
Wstęp – definicje trzeciego sektora
Cechy instytucji trzeciego sektora:
• Sformalizowane,
• Prywatne,
• Nie nastawione na zysk,
• Samorządne,
• Niekomercyjne,
• Bezstronne,
• Dobrowolne.
Model Polanyi’ego
Wyróżnił on trzy modele gospodarcze:
• Rynek,
• Redystrybucja
• Wzajemność
Model Polanyi’ego
Według Polanyi’ego gospodarka społeczna to gospodarka społecznie
zakorzeniona wywodząca się z ruchu spółdzielczego i katolickiej nauki
społecznej.
Gospodarka społeczna
Gospodarka społeczna jako pierwsza pojawiła się we Francji w XIX wieku jako
zbiór zasad i instytucji, które posiadają zdolność reintegracji gospodarki z jej
społecznym otoczeniem.
Historia gospodarki społecznej w Polsce
Polska XIX w – ruch stowarzyszeniowy, fundacyjny i spółdzielczy,
II RP – komplementarność organizacyjna i instytucjonalna stowarzyszeń,
związków, fundacji i spółdzielczości wobec administracji rządowej i
samorządowej.
1847 – 1989 – drastycznie zredukowana rola podmiotów gospodarki społecznej
(likwidacja fundacji i przejęcie ich majątku).
1989 – wzrost zainteresowania gospodarką społeczną jako elementem polityki
społecznej.
Gospodarka społeczna
• Utożsamiana jest z trzecim sektorem,
• Organizacje inne niż publiczne i rynkowe łączące cele ekonomiczne i
społeczne,
• Wywodzi się z sektora spółdzielczego i stowarzyszeniowego.
Organizacje gospodarki społecznej
• Organizacje gospodarki społecznej są podmiotami gospodarczymi i
społecznie aktywnymi we wszystkich sektorach,
• Wyróżniają się celami i szczególną formą przedsiębiorczości,
• Gospodarka społeczna obejmuje organizacje takie jak:
• Spółdzielnie,
• Stowarzyszenia i fundacje,
• Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.
Organizacje gospodarki społecznej
Ich aktywność jest wyraźna zwłaszcza w dziedzinie:
• zabezpieczenia społecznego,
• wyżywienia,
• bankowości,
• ubezpieczeń,
• produkcji rolnej,
• spraw konsumenckich,
• aktywności zrzeszeń
• organizowania zaplecza handlowego,
• rzemiosła,
• mieszkalnictwa,
Organizacje gospodarki społecznej
Ich aktywność jest wyraźna zwłaszcza w dziedzinie:
• usług w miejscu zamieszkania,
• edukacji,
• szkoleń w dziedzinie kultury, sportu i aktywności w czasie wolnym.
Nowa gospodarka społeczna
• Odchodzenie od działań ukierunkowanych tylko i wyłącznie na swoich
członków i skierowanie aktywności w kierunku odbiorców zewnętrznych.
Inicjatywy i przedsiębiorstwa nowej gospodarki społecznej:
• Rozwijają działalność w zakresie reintegracji społeczno-zawodowej osób
długotrwale bezrobotnych lub bezczynnych zawodowo,
• Świadczą usługi dla jednostek społeczności lokalnych,
• Ich głównym celem jest produkcja korzyści społecznych i przestrzeganie
elementarnych zasad:
• Pierwszeństwa pracy przed kapitałem,
• Przestrzegania demokratycznego podejmowania decyzji,
• Umacniania wiarygodności, jakości oraz trwałości działania.