Drewno kontra laminat - e

wnętrza
fot. BALTIC WOOD
Drewno kontra laminat
fot. KOMFORT
Parkiet panelowy Jatoba Wolin Elegance
22
Podłoga z paneli laminowanych o sfazowanych krawędziach
KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 3/2005 maj–czerwiec
Jacek Florek
Podczas gdy ceramika
zdominowała posadzki
w „trudnych” pomieszczeniach, jak łazienki,
hole czy pomieszczenia
techniczne, w salonach
i pokojach nadal toczą
ostry bój między sobą
podłogi drewniane
i panele laminowane,
nie dopuszczając wręcz
innych konkurentów
do rozgrywki.
Bo czyż jest coś
ładniejszego i bardziej
naturalnego, jak widok
na podłodze w salonie
czy sypialni drewnianych
desek lub klepek?
W
szystko wskazuje na to, że
w tej walce nie będzie ostatecznego zwycięzcy, gdyż zarówno panele, jak i podłogi „typowo”
drewniane posiadają takie atuty, które
zjednują im zwolenników. W dalszej części artykułu postaram się przedstawić informacje niezbędne dla przyszłego kupującego posadzkę drewnianą.
Parkiet
Parkiety mogą poszczycić się już kilkusetletnią tradycją. Ich największymi zaletami są:
naturalny, odnawialny oraz przyjazny człowiekowi i środowisku surowiec — drewno,
możliwość wielokrotnego odnawiania powierzchni, i to w dodatku wraz z ewentualną zmianą jej wyglądu (różne sposoby wykończenia, kolorowanie), oraz różnorodność
wzorów. Drewno w dotyku jest znacznie cieplejsze niż np. kamień czy ceramika. Dodatkowo podłogi parkietowe tworzą swym wyglądem niepowtarzalny klimat wnętrza
i sprawiają wrażenie komfortu.
Obecnie parkiety produkowane są
w formie tradycyjnej, czyli pojedynczych
deszczułek o długościach od 250 do 500
mm i szerokościach od 50 do 70 mm,
w formie tafli parkietowych, czyli deszczułek z różnych gatunków drewna, często intarsjowanych, skomponowanych we wzór
geometryczny i sklejonych w jedną całość,
lub tzw. mozaiki parkietowej, czyli drobnych
elementów o wymiarach: 120 lub 160 mm
długości i około 23 mm szerokości. Mozaika sprzedawana jest w postaci płyt, tzn.
szeregu lamelek przyklejonych na siatce
i już ułożonych we wzory.
Parkiety wykonuje się z drewna krajowego lub egzotycznego. Drewno krajowe
stosowane do produkcji parkietów to
przede wszystkim dąb i jesion, ale również
często wykonuje się je z buku, jaworu, grabu, brzozy lub czereśni. Spośród egzotycznych gatunków, pochodzących z Afryki,
Azji, Australii i Ameryki Południowej, należy wymienić m.in.: teak, mahoń, doussie, iroko, padouk, lapacho, merbau i jatoba. Drewno egzotyczne charakteryzuje
się oryginalną kolorystyką i zazwyczaj lepszymi właściwościami „technicznymi” niż
gatunki krajowe — większą twardością
(nawet do 40% w stosunku do dębu) i odpornością na ścieranie (10–25%).
3/2005 maj–czerwiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza
23
długość klepki stanowi wielokrotność jej
szerokości, co np. jest bardzo istotne
przy układaniu parkietu „w kwadraty”,
3. wilgotność, która nie powinna przekraczać 10%, gdyż w innym przypadku
może wystąpić rozsychanie się parkietu, powodujące powstawanie szczelin.
Układanie parkietu zwykle zleca się
wykwalifikowanemu parkieciarzowi i to na
niego spada odpowiedzialność za ewentuParkiet egzotyczny z drewna badi
24
KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 3/2005 maj–czerwiec
1
fot. EGGER
alne późniejsze wady posadzki. W związku z tym możliwe jest, że rzetelny fachowiec odmówi kładzenia parkietu złej jakości bez pisemnego protokołu o stanie dostarczonego materiału.
Przed przystąpieniem do układania parkietu należy zakończyć wszelkie prace budowlane, aby uniknąć później ewentualnego uszkodzenia nowej posadzki i nie narażać jej niepotrzebnie na wilgoć. Wilgotność podłoża należy uprzednio zmierzyć
specjalnym przyrządem i nie powinna ona
przekraczać 2%. Dodatkowo powinno się
wyrównać i zagruntować podłoże.
Aby cieszyć się parkietem bez szczelin
przed długi okres czasu, należy zachowywać w pomieszczeniu temperaturę pomiędzy 18–220C i wilgotność względną powietrza na poziomie 45–60%.
Dopuszczalne jest układanie parkietu
na ogrzewaniu podłogowym, choć drewno w niewielkim stopniu przewodzi ciepło.
W tym przypadku należy zastosować elementy o mniejszej grubości niż standardowe 22 mm dla tradycyjnego parkietu.
Również należy sprawdzić, czy dany rodzaj
parkietu nadaje się do stosowania wraz
z ogrzewaniem podłogowym.
2
Podłoga panelowa
3
z serii Feelwood –
orzech
4
Panele
Panel to dość „mocny” konkurent dla podłóg parkietowych. Są one trwałe, łatwe
w utrzymaniu czystości, proste w ułożeniu
(montaż można wykonać samodzielnie),
można je stosować w budownictwie mieszkaniowym, jak i w obiektach użyteczności
publicznej i do tego dostępne są w dziesiątkach różnych wzorów, co pozwala na
dostosowanie ich do każdego wystroju
wnętrza. Powierzchnia paneli jest bardzo
twarda, co ma zabezpieczać ją przed porysowaniem i innego rodzaju uszkodzeniami mechanicznymi. Gdy jednak mimo
wszystko dojdzie do jej uszkodzenia, polegającego na zniszczeniu warstwy laminatu z nadrukiem imitującym drewno, widoczna staje się różnica pomiędzy panelem
a parkietem. Spod uszkodzonej warstwy
„wygląda” płyta wiórowa lub warstwa z
HDF lub MDF, w niczym nie przypominająca uszkodzonego laminatu. W takich
przypadkach w uszkodzonych miejscach
należy zastosować specjalne masy wypełniające, o odpowiednio dobranym kolorze.
rys. EGGER
Parkiet panelowy Jesion Wolin Classic — olejowany
fot. DLH
Warto wiedzieć, że pomimo tego, iż
drzewa egzotyczne dzięki sprzyjającym
warunkom rosną szybko, gospodarowanie
ich zasobami wymaga racjonalnego podejścia. Pomimo starań rządów krajów, w których rosną lasy tropikalne i różnego rodzaju organizacji ekologicznych, nadal duża
część drewna pochodzi z nielegalnych wycinek. Dlatego kupując parkiet egzotyczny powinniśmy wybierać producenta, który kontroluje pochodzenie surowca, aby nie
przyczyniać się do zmniejszania powierzchni „zielonych płuc” naszej planety.
Parkiety dostępne są w trzech lub czterech klasach jakości:
— klasa I oznacza drewno o wyrównanej barwie, słojach prostych lub lekko skręcających, bez sęków i innych wad drewna,
— klasa II oznacza zróżnicowaną kolorystykę i usłojenie, dopuszcza występowanie sęków o średnicy do 5 mm,
— klasa III dopuszcza sęki do 25 mm,
— klasa IV jest dostępna tylko u niektórych producentów, dopuszczalne są
w niej również inne „wady” drewna.
Przy zakupie parkietu należy zwrócić
uwagę na trzy rzeczy:
1. kolorystykę — czy odpowiada naszym
oczekiwaniom,
2. dokładność wykonania — sprawdza się
styk połączenia dwóch klepek oraz czy
fot. BALTIC WOOD
wnętrza
5
Budowa panelu laminowanego firmy Egger:
6
1 – wytrzymały, odporny na ścieranie overlay,
2 – papier dekoracyjny,
3 – papiery rdzeniowe (technologia produkcji CML, zwiększająca trwałość
i odporność panelu),
4 – specjalna płyta nośna HDF, z naturalnych włókien drewna,
5 – papier przeciwprężny,
6 – celulozowa mata wyciszająca Silenzio.
Panele zbudowane są w około 80%
z drewna. Wierzchnią warstwę stanowi
tzw. overlay — przeźroczysta warstwa zabezpieczająca przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemikaliami, wysoką temperaturą czy działaniem promieni słonecznych. Warstwę dekoracyjną stanowi
wspomniany wcześniej laminat. Większość wzorów to różnego rodzaju gatunki
drewna krajowego i egzotycznego, ale
produkowane są również imitacje płytek
ceramicznych czy kamieni naturalnych.
Rdzeń panelu stanowi płyta wiórowa lub
pilśniowa (HDF — dużej gęstości lub
MDF — średniej gęstości). Im większa
gęstość rdzenia, tym większa odporność
na wgniecenia. Spodnią warstwę (tzw.
underlay) stanowi najczęściej laminat, którego zadaniem jest zapewnienie stabilności kształtu panelu, niezależnie od panujących w pomieszczeniu warunków temperaturowo-wilgotnościowych.
Panele mogą zawierać jeszcze dodatkowe warstwy wyciszające, np. z korka. Odznaczają się wtedy większym pochłanianiem odgłosów kroków.
3/2005 maj–czerwiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza
25
wnętrza
powstanie na połączeniach rowka
o przekroju w kształcie litery „V”, potęgującego wrażenie podłogi z prawdziwych desek;
— sposób montażu — klejowy, bezklejowy lub bezklejowy na zatrzask —
pierwszy z nich daje „szczelną” dla
wody posadzkę, natomiast pozostałe są
za to łatwiejsze, czystsze i szybsze
w wykonaniu; łączenie na zatrzask, podobnie jak połączenie klejowe, unie-
fot. KOMFORT
Jedna z największych zalet paneli
Podłoga z deski barlineckiej — jesion olejowany
laminowanych — prosty montaż
użytkowania jest klasa użyteczności.
Klasy oznaczone są liczbą dwucyfrową,
gdzie pierwsza cyfra oznacza miejsce
zastosowania (2 — pomieszczenia domowe, 3 — pomieszczenia użyteczności publicznej), a druga stopień intensywności
ruchu (1 — mały, 2 — średni, 3 — duży).
Przykładowo, jeśli chcielibyśmy zakupić
panele do salonu, czyli pomieszczenia
o średnim lub dużym natężeniu ruchu,
należy wybierać wśród produktów oznaczonych klasą użyteczności co najmniej
26
czyć się przed wpływem wilgoci, pod panelami rozkłada się folię PE grubości
0,2 mm, łączoną na zakład i sklejenie
taśmą. Nad wilgotnymi piwnicami lub na
podłodze na gruncie, zaleca się zastosowanie nawet grubszej folii 1,2 mm. Następną
warstwę stanowi podkład wyrównujący
drobne nierówności podłoża i wytłumiający odgłosy kroków. Zazwyczaj jest to pianka poliuretanowa lub specjalne płyty.
Ułożona posadzka z paneli praktycznie
od razu jest dostępna do użytku. Utrzymanie czystości na panelach nie nastręcza
żadnych problemów — wystarczy od czasu do czasu przetrzeć ich powierzchnię
wilgotną ścierką.
— powierzchnia paneli — może być idealnie gładka lub odwzorowująca strukturę drewna, co zwiększa wrażenie „naturalności” podłogi, dodatkowo lekko
chropowata powierzchnia maskuje
w dużej części ślady bosych stóp i drobne rysy, powierzchnia może być matowa lub z lekkim połyskiem;
— krawędzie paneli — zawsze są idealnie
dopasowane, lecz w niektórych modelach wprowadzono specjalnie dodatkowo sfazowanie krawędzi, co powoduje
KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 3/2005 maj–czerwiec
możliwia powstawanie jakichkolwiek
szczelin na skutek reakcji paneli na warunki panujące w danym pomieszczeniu;
— dodatkowe zalety, jak np. powierzchnia antybakteryjna, zabezpieczenie połączeń przed wilgocią;
— długość gwarancji, która, biorąc pod
uwagę okres użytkowania posadzki,
powinna wynosić minimum 10 lat.
Panele do ułożenia wymagają równego
i w miarę suchego podłoża. Aby zabezpie-
COŚ pośredniego
Jeśli wziąć i połączyć największą zaletę
parkietu, tj. „naturalne” drewno wraz z całym jego urokiem, oraz jedną z największych zalet paneli, czyli łatwość montażu,
otrzymamy produkt pośredni — panel
parkietowy. Panel parkietowy zbudowany
jest z trzech warstw drewna — warstwa
wierzchnia i zarazem dekoracyjna (grubość
4 mm) wykonana jest z drewna „szlachetnego”, np. dębu, jesionu czy któregoś z gatunków egzotycznych (produkowane są
panele jedno-, dwu- i trójlamelowe), natomiast dwie pozostałe z drewna iglastego. Środkowa warstwa panelu jest warstwą
poprzeczną, co zabezpiecza całość przed
odkształceniami na skutek reakcji drewna
na warunki temperaturowo–wilgotnościowe w danym pomieszczeniu.
Panele parkietowe zazwyczaj są już polakierowane kilkoma warstwami lakieru,
utwardzonego promieniami UV, co zabezpiecza powierzchnię przed zarysowaniem.
Można także zakupić deski zabezpieczone
specjalnym olejem, a na zamówienie dostępne są również w stanie surowym do samodzielnego wykończenia.
Panele parkietowe, podobnie jak parkiet, dostępne są w różnych odmianach
(klasach), w zależności od doboru drewna
w warstwie dekoracyjnej.
Układanie posadzki z tego rodzaju
okładziny jest równie proste i szybkie, jak
układanie podłogi z paneli laminowanych. Stosowane są dwa rodzaje łączenia
paneli: klejowe i bezklejowe. Konieczne
jest uprzednie sprawdzenie wilgotności
podłoża, która nie powinna przekraczać
dla podłoży betonowych 2%, drewnianych 8% a dla anhydrytowych 0,5%. Jako
podkład stosowane są: tektura falista,
maty korkowe lub maty naturalne (drewnopochodne).
Podobnie jak dla parkietu bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich warunków w pomieszczeniach, gdzie ułożono
podłogę drewnianą. Dopuszczalny poziom
wilgotności względnej powietrza powinien
zawierać się w przedziale 45–65%, natomiast temperatura w przedziale 18–260C.
W okresie grzewczym można stosować nawilżacze powietrza, aby zachować sprzyjające podłodze i mieszkańcom parametry
wilgotnościowe.
Posadzki wykonane z paneli parkietowych można regenerować. Jeśli powierzchnia jest lakierowana, należy ją
w pierwszej kolejności odtłuścić oraz usunąć wszelkie warstwy środków konserwacyjnych, które latami zostały naniesione
na posadzkę. Następnie drobnoziarnistym
papierem należy zmatowić całą powierzchnię, odkurzyć i po pomyślnie wykonanej próbie lakierowania w mało widocznym miejscu, możemy przystąpić do
lakierowania zgodnie z instrukcją podaną
przez producenta lakieru.
W przypadku podłóg olejowanych renowacja posadzki może być tylko miejscowa, gdyż olej wnikając w drewno nie tworzy dodatkowej warstwy na deskach — nie
ma zatem potrzeby usuwania tej powłoki.
Użytkowanie
Posadzki drewniane oraz posadzki laminowane nie są niezniszczalne. Aby przez
długi okres czasu były ozdobą domu lub
mieszkania, należy o nie dbać, zwłaszcza
przez zabezpieczenie przed mechanicznym uszkodzeniem. Największym wrogiem każdej posadzki jest piasek, a posadzek drewnianych i drewnopochodnych
(panele laminowane) również woda. Nie
wolno zatem dopuszczać do zalewania
posadzek oraz należy w miarę systematycznie usuwać z nich zanieczyszczenia.
Miejsca, w których chodzi się w butach,
zaleca się zabezpieczyć wykładziną lub
dywanem. Meble, które wywierają znaczny nacisk na posadzkę, należy podkleić od
spodu podkładkami filcowymi. Uszkodze-
fot. DLH
22, natomiast do kuchni już co najmniej
23.
Wybierając panele należy również dodatkowo zwrócić uwagę na następujące
rzeczy:
— grubość paneli — najcieńsze i też najtańsze mają 6 mm, 7- i 8-milimetrowe
są droższe, ale też sztywniejsze i o lepszych parametrach akustycznych, panele 9-milimetrowe mają dodatkowe warstwy wytłumiające odgłosy kroków;
fot. BARLINEK
Przy zakupie paneli należy zwrócić
uwagę na klasę ścieralności lub użyteczności, określającą zakres ich zastosowania.
Klasy ścieralności AC1, AC2 i AC3 oznaczają panele do „użytku domowego”, natomiast panele klasy AC4 i AC5 (wysoka
i bardzo wysoka odporność na ścieranie)
mogą być stosowane w obiektach użyteczności publicznej.
Drugim wyznacznikiem odporności
danych paneli na zniszczenie na skutek
Drewniana posadzka z lapacho
nia mechaniczne nie stanowią podstawy
do reklamacji.
W łazienkach nie zaleca się stosowania
posadzek drewnianych. Jeśli jednak mimo
wszystko ktoś zechciałby w ten sposób wykończyć podłogę, powinien zdecydować się
na jeden z gatunków egzotycznych — teak
lub lapacho (ipe), w postaci parkietu lub
jednorodnych desek. Drewno z tych drzew
jest najbardziej odporne na działanie wilgoci.
Jacek Florek
3/2005 maj–czerwiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza
27