do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od

Uwagi
Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT]
do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług
UWAGI OGÓLNE
W dniu 25 czerwca 2014 r. Minister Finansów opublikował projekt założeń projektu
ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „Założenia”).
Wyjątkowo krótki czas udzielony na zgłoszenie ewentualnych uwag znacząco
utrudnia przedstawienie kompleksowej analizy poszczególnych problemów
objętych Założeniami. W związku z powyższym w imieniu blisko 150 firm
członkowskich PIIT, zwracamy się z prośbą o wydłużenie terminu na składanie
uwag.
Uwagi zasadnicze:
PIIT wyraża pełną aprobatę dla działań Ministra zmierzających w kierunku
przeciwdziałania oszustwom podatkowym w obrocie sprzętem elektronicznym.
Wskazać należy, iż nieprawidłowości przy rozliczaniu podatku VAT prowadzą do
zmniejszenia wpływów budżetowych z tego tytułu oraz do zaburzeń w
prawidłowym funkcjonowaniu rynku. Nieuczciwi przedsiębiorcy są bowiem w
stanie zaproponować znacząco niższe ceny produktów, co uderza w tych
uczestników rynku, którzy stosują się do obowiązujących przepisów prawa. W
rezultacie dochodzi do wzrostu szarej strefy, co pociąga za sobą zmniejszenie
wpływów budżetowych z tytułu podatków dochodowych i innych. Czynnikiem
wzmacniającym dodatkowo przedmiotowe zjawisko, jest okoliczność stopniowego
wprowadzania mechanizmów przeciwdziałania oszustwom (np. odwrotnego
obciążenia VAT) w kolejnych Państwach Członkowskich. Schemat oszustw przenosi
się wtedy do krajów, w których mechanizmy te nie zostały jeszcze wprowadzone.
Skala oraz szczegółowa analiza i przykłady powyższego zjawiska zostały już
przybliżone w szeregu opracowań m.in. w:
Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 2014-07-04
Strona 1
1. raporcie PwC – „Straty Skarbu Państwa” z maja 2013 r.1,
2. raporcie sporządzonym przez DLA Piper dla ZIPSEE – „Raport uzasadniający
konieczność wprowadzenia mechanizmu odwrotnego obciążenia przy
rozliczaniu VAT w handlu wybranymi urządzeniami elektronicznymi” z
lutego 2014 r. ,
3. pośrednio również w raporcie NIK o kontroli zwalczania oszustw
podatkowych2,
Problem dostrzegła również Unia Europejska, o czym m.in. w motywach
Dyrektywy Rady 2013/42/UE z dnia 22 lipca 2013 r. zmieniającej dyrektywę
2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w
odniesieniu do mechanizmu szybkiego reagowania na oszustwa związane z VAT.
Ww. dyrektywa dała Państwom Członkowskim mechanizm szybkiego reagowania
umożliwiający stosowanie odwrotnego obciążenia VAT przez krótki okres.
Prezentowane Założenia przewidują rozszerzenie zakresu stosowania mechanizmu
odwrotnego obciążenia na telefony komórkowe, w tym smartfony oraz objęcie tzw.
odpowiedzialnością solidarną i obowiązkiem stosowania rozliczeń miesięcznych w
odniesieniu do „komputerów przenośnych takich jak: tablety, notebooki, laptopy,
etc. oraz konsole do gier”.
Uwagi Szczegółowe:
OSR
Pragniemy wskazać, iż w punkcie 9 Oceny skutków regulacji zatytułowanym
„Wyniki analizy wpływu” nie zawarto żadnych danych. Brak jakichkolwiek danych
w tym zakresie sugeruje, że w opinii Ministerstwa Finansów proponowane
regulacje nie będą związane z żadnymi kosztami dla podatników. Tymczasem
odnotować należy konieczność poniesienia niebagatelnych wydatków na
dostosowanie systemów księgowych podmiotów objętych regulacją m.in. przez
operatorów rynku telekomunikacyjnego, czy np. dystrybutorów sprzętu. Powyższe
wiąże się także z koniecznością zapewnienia wystarczającego vacatio legis, które
pozwoli przedsiębiorcom na dostosowanie się do nowych wymagań.
1
2
http://www.pwc.pl/pl_PL/pl/publikacje/assets/pwc_straty_skarbu_panstwa_w_vat.pdf
http://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-kontroli-zwalczania-oszustw-podatkowych.html
Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 2014-07-04
Strona 2
Mechanizm odwrotnego obciążenia
PIIT pozytywnie ocenia zmianę wprowadzającą obowiązek odwrotnego obciążenia
dla hurtowego obrotu telefonami komórkowymi. Zmiana ta pod warunkiem
doprecyzowania wielu przepisów projektowanej noweli, wpłynie na
bezpieczeństwo i pewność obrotu podmiotów uczestniczących w łańcuchach
dostaw tego typu towarów.
Jesteśmy przekonani, że dla ograniczenia negatywnych, niepożądanych
konsekwencji proponowanych regulacji na działalność niektórych podmiotów (w
tym świadczących usług telekomunikacyjne), w projekcie ustawy o zmianie ustawy
o podatku od towarów i usług należałoby uregulować/doprecyzować cały szereg
obszarów w tym m.in.:
•
•
•
- Rodzaje transakcji, które będą podlegały odwrotnemu obciążeniu w myśl
nowych przepisów. Z treści Założeń wynika bowiem, że celem jest objęcie
mechanizmem odwrotnego obciążenia również transakcji komisu –
uwzględniając fakt, że operatorzy telekomunikacyjni w znaczącym zakresie
posługują się umową komisu w zakresie współpracy z podmiotami
pośredniczącymi w sprzedaży ich towarów oraz usług, konieczna jest
pewność prawa w tym zakresie;
Kategorii przedmiotów, które miałyby być objęte mechanizmem
odwrotnego obciążenia. W Założeniach wskazano dość enigmatycznie, że
mechanizmem odwrotnego obciążenia mają być objęte telefony komórkowe,
w tym smartphony. Postulujemy wskazanie zakresu przedmiotów, które
mają zostać objęte tym mechanizmem, poprzez powołanie odpowiedniego
PKWiU. Zwracamy uwagę na fakt, że określenie smartfon nie jest w pełni
precyzyjne. O ile nie zostanie jednoznacznie zdefiniowane w ustawie o VAT,
mogą pojawić się istotne kontrowersje, czy dane urządzenie jest smartfonem,
czy też tabletem. Może to doprowadzić do sporów z organami podatkowymi
w materii technologicznej, a nie stricte podatkowej. Jednocześnie, mając na
uwadze zbliżone cechy użytkowe powyższych urządzeń, nie wydaje się
zasadne różnicowanie sposobu ich opodatkowania. W celu uniknięcia
wątpliwości sugerujemy objęcie przedmiotowym mechanizmem zarówno
smartfony jak i tablety i/lub wprowadzenie definicji i obiektywnych
kryteriów (np. PKWiU) jednoznacznie wyróżniających te towary.
Progu, po przekroczeniu, którego zastosowanie znajdzie odwrotne
obciążenie. Uważamy, że należy jasno uregulować w przepisach, w którym
momencie powstaje konieczność zastosowania mechanizmu odwrotnego
obciążenia, jeżeli sprzedaż towarów wymienionych w załączniku nr 11 do
ustawy o VAT przekroczy w danym dniu ustalony próg, przy czym
Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 2014-07-04
Strona 3
przekroczenie nastąpi po wystawieniu drugiej (lub kolejnej) faktury danego
dnia. Zdaniem Izby, ustawodawca powinien precyzyjnie wskazać, iż
konieczność zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dotyczy
całości dostawy dokumentowanej fakturą, po wystawieniu, której nastąpiło
przekroczeni progu. Taka regulacja powinna zapewnić, iż podatnicy nie będą
musieli korygować faktur wystawionych z VAT na początku dnia, gdy jeszcze
nie został przekroczony próg. Ponadto poddajemy pod rozwagę możliwości
stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia również poniżej ustalonego
progu. W praktyce w związku ze sprzedażą telefonów komórkowych
dochodzi do sytuacji, w której wystawianych jest kilka faktur dziennie dla
jednego kontrahenta. W rezultacie może dojść do sytuacji, iż wystawiając
pierwszą fakturę danego dnia (na kwotę poniżej ustalonego progu) podatnik
nie będzie wiedział, czy powinien naliczyć VAT czy też zastosować
mechanizm
odwrotnego
obciążenia.
Zaproponowane
rozwiązanie
umożliwiłoby podjęcie przez podatników decyzji o wystawianiu wszystkich
faktur dla stałych kontrahentów w ramach procedury odwrotnego
obciążenia.
•
Wprowadzenie możliwości składania deklaracji za okresy kwartalne przez
podatników, którzy uiścili kaucję gwarancyjną. Mając na uwadze, że
możliwość składania deklaracji VAT za okresy kwartalne stała się istotnym
uproszczeniem administracyjnym dla szerokiej grupy podatników, natomiast
rozszerzenie katalogu towarów „wrażliwych” wymienianych w załączniku nr
13 do ustawy o VAT znacznie poszerzy krąg podmiotów dotkniętych nowymi
regulacjami, godne rozważenia jest wprowadzenie możliwości składania
deklaracji za okresy kwartalne przez podatników, którzy złożyli kaucję
gwarancyjną, o której mowa w art. 105b.
•
- Obowiązki informacyjne. Kolejna uwaga dotyczy obowiązku sporządzania
informacji podsumowującej w obrocie krajowym obejmującej transakcje
objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia. Obowiązek sporządzania
informacji podsumowującej stanowi istotne obciążenie podatników
wymagające poniesienia określonych kosztów finansowych na zmiany w
systemach księgowych oraz dodatkowych nakładów pracy. Proponowane
obowiązki informacyjne winny zostać zaprojektowane w sposób
powodujący jak najmniejsze obciążenie dla przedsiębiorców. Należy przy
tym zauważyć, że informacje o transakcjach objęte mechanizmem
odwrotnego obciążenia są dostępne na każde żądanie organów podatkowych
w trybie przewidzianym Ordynacja podatkową.
MATERIAŁY EKSPLOATACYJNE DO DRUKAREK (TONERY, TUSZE)
-
Wskazane w Założeniach wyliczenie nie zawierają materiałów eksploatacyjnych do
drukarek, które ze względu na swoją charakterystykę (wysoka wartość, małe
Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 2014-07-04
Strona 4
rozmiary, wrażliwość cenowa), są szczególnie narażone na wykorzystanie w
opisywanym procederze. Dodatkowe ryzyko związane jest ze zjawiskiem tzw.
przenoszenia oszustw na produkty nie objęte mechanizmami przeciwdziałania np.
odwrotnym obciążeniem VAT. W przypadku wprowadzenia wskazanych w
Założeniach środków, z pominięciem materiałów eksploatacyjnych, to właśnie na
tych ostatnich realizowane będę wyłudzenia.
Powyższy problem w odniesieniu do materiałów eksploatacyjnych potwierdzają
doświadczenia firm zrzeszonych w Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji. Ze
względu na zbyt krótki czas na zgłaszanie uwag, nie jest możliwe przedstawienie
szczegółowych danych, co do skali zjawiska. Odpowiednie dane w tym zakresie
zostaną przygotowane w najbliższym możliwym terminie i udostępnione
Ministerstwu. Zwracamy się o ich uwzględnienie przy podejmowaniu decyzji w
sprawie zastosowania mechanizmu przeciwdziałającego oszustwom na VAT na
materiałach eksploatacyjnych.
W związku z powyższym Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji rekomenduje:
1. w pierwszej kolejności - zastosowanie w odniesieniu do materiałów
eksploatacyjnych, wskazanego powyżej mechanizmu szybkiego reagowania
w trybie określonym w art. 199b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28
listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości
dodanej i wprowadzenie odwrotnego obciążenia VAT. Rozwiązanie to, w
związku z przyspieszonym charakterem, pozwoli na szybkie zaadresowanie
problemu i nie wpłynie na planowany harmonogram wejścia w życie
proponowanych w Założeniach rozwiązań.
2. alternatywnie, w przypadku gdy z jakichkolwiek względów wprowadzenie
odwrotnego obciążenia VAT nie będzie możliwe, zwracamy się o
wprowadzenie mechanizmu solidarnej odpowiedzialności dla produktów z
tej grupy.
INNE
Jednocześnie za niezwykle istotny element uważamy wprowadzenie wraz z
wejściem w życie projektowanych zmian, wzmiankowanego w Założeniach, rejestru
czynnych podatników VAT. Narzędzie to umożliwi przedsiębiorcom weryfikację
statusu nabywcy i zastosowanie odpowiedniego trybu rozliczeń. Brak takiej
możliwości może w dużej mierze sparaliżować, a w pewnych wypadkach zupełnie
uniemożliwić, bieżącą sprzedaż wielu podmiotom.
Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 2014-07-04
Strona 5