Jak założyć gospodarstwo agroturystyczne

Transkrypt

ć
y
ż
o
o
ł
a
w
z
t
s
Jak odar yczne
p yst
s
o
g
r
u
t
o
agr
ABC
u
B
es
n
z
i
Spis treści
2
Pomysł na firmę / 3
1. K lienci gospodarstwa agroturystycznego / 4
2. Cele i zasoby osobiste / 5
3. Produkt/usługa / 6
3.1. Analiza potencjału gospodarstwa i otoczenia / 7
3.2.Potrzeby klientów – jakie są i czy produkt je zaspokoi / 8
3.3.Kształtowanie ceny produktu/usługi / 8
4. Rynek / 9
4.1. Konkurencja / 9
4.2.Źródła informacji o rynku / 9
4.3.Rynek docelowy, klienci/odbiorcy usług / 10
4.4.Sprzedaż i marketing / 11
5. Formalności związane z założeniem gospodarstwa agroturystycznego /13
5.1. Turystyka wiejska a działalność gospodarcza / 15
5.2.Wybór formy opodatkowania / 16
6. Inne obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa agroturystycznego / 19
6.1. Przygotowanie gospodarstwa do przyjmowania gości / 19
6.2.Kategoryzacja obiektów turystyki wiejskiej / 20
6.3.Obiekt i jego otoczenie / 22
6.4.Kodeks pracy, przepisy sanitarne, ochrona przeciwpożarowa / 24
7. K
oszty prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego / 26
7.1. Budżet początkowy / 26
7.2. Budżet operacyjny / 27
8. Źródła finansowania działalności agroturystycznej / 29
8.1. Kredyt Fundacji „Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej” / 29
8.2.Kredyt Agro Unia z Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. / 30
8.3.Dotacje w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007-2013 / 31
8.4.Pożyczki / 32
9. Biznes plan przedsięwzięcia / 33
Literatura, źródła /35
3
Pomysł na firmę
W ostatnich latach zauważa
się wzrost zainteresowania agroturystyką. Na polską wieś przyjeżdża coraz więcej
turystów. Dobrze zachowane warunki przyrodnicze,
przystępna cena oraz świeże powietrze, połączone z klimatem
wiejskim, to czynniki, które wpływają na stale zwiększającą się liczbę
osób, preferujących tego typu wypoczynek.
Szczególne warunki do rozwoju agroturystyki posiadają regiony zaliczane do najczystszych ekologicznie terenów Polski (należy do nich np. województwo świętokrzyskie), a
także te, których atutem jest słabe uprzemysłowienie oraz bogactwo kulturowo-historyczno-przyrodnicze.
Założenie gospodarstwa agroturystycznego nie jest skomplikowane. Samo świadczenie
usług noclegowych i żywieniowych jednak nie wystarczy, bardziej liczy się pomysł na
przyciągnięcie turystów. Agroturystyka to przede wszystkim formy wypoczynku, które
mają związek ze świadczeniem usług turystycznych w czynnych gospodarstwach rolnych, związanych z hodowlą, uprawą, rybołówstwem, ogrodnictwem, sadownictwem
itd.
Część istniejących gospodarstw posiada już rozbudowaną ofertę turystyczną. Oprócz
regionalnej kuchni, często w ofertach pojawiają się wycieczki po okolicy (np. bryczką),
organizacja spływów kajakowych, ognisk, itp.
Do prowadzenia tego rodzaju działalności nadają się osoby komunikatywne, potrafiące
rozmawiać i słuchać, osoby posiadające wiedzę o regionie, jego historii, zabytkach,
umiejące zainteresować gości życiem na wsi, i przede wszystkim te osoby, które lubią
przyjmować gości. Jednym z głównych założeń gospodarstwa agroturystycznego powinno być zatem - oferowanie usług agroturystycznych zapewniających pełną satysfakcję
tak gości, jak i gospodarzy.
Rozwijająca się w ostatnich latach agroturystyka przysparza wielu rodzinom wiejskim,
tak ważnych dla nich dochodów poza rolnictwem, warto więc rozważyć czy i nasze gospodarstwo może stworzyć nam dodatkowe źródło utrzymania, goszcząc turystów.
1. Klienci gospodarstwa agroturystycznego
Usługi naszego gospodarstwa agroturystycznego kierujemy do osób, dla których
głównymi atutami odwiedzanych miejsc są spokój, cisza, bliski kontakt z przyrodą oraz wiejskie otoczenie. Goście naszego gospodarstwa agroturystycznego to
głównie osoby prywatne, ale także niewielkie grupy zorganizowane.
Coraz częściej osoby rozpoczynające prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego, specjalizują swoją ofertę, kierując ją do określonego kręgu odbiorców.
Bardzo ważne jest wyraźne zaznaczenie, do jakiej grupy kierujemy ofertę. Pozwoli
to uniknąć wielu nieporozumień. Powinniśmy jasno zaakcentować, czy chcemy,
aby odwiedzali nas goście z małymi dziećmi, własnymi zwierzętami itd. Mając na
uwadze wybór określonej grupy docelowej i zróżnicowane potrzeby gości, powinniśmy zastanowić się i odpowiednio przygotować nasz obiekt zapewniając każdej
z grup określone warunki pobytu, i tak:
— oferując pobyt rodzinom z dziećmi należy zapewnić:
- możliwość opieki nad dziećmi przez osoby z uprawnieniami,
- posiłki przystosowane dla dzieci,
- bezpieczny plac zabaw,
- pokój zabaw,
- bezpieczny kontakt ze zwierzętami w gospodarstwie,
- możliwość kąpieli,
— proponując grupom szkolnym z opiekunami, tzw. „zielone szkoły”, należy
przygotować:
- ciekawy, edukacyjny program pobytu,
- atrakcyjny program aktywnego wypoczynku,
- dużą salę do prowadzenia zajęć dydaktycznych,
4
— emerytom, należy zapewnić:
- pokoje z łazienką i wygodnym, bezpiecznym prysznicem,
- zaciszny dom i ogród,
- wygodne, bezpieczne schody,
- wygodne i bezpieczne łóżka, fotele i krzesła,
- gotowość gospodarzy do towarzyszenia i opieki,
— dla grup towarzyskich należy przewidzieć:
- możliwość zabawy,
- atrakcje sportowe,
- wycieczki z przewodnikiem,
— podejmując osoby niepełnosprawne należy zadbać by:
- obiekt spełnił wymogi techniczne zawarte w załączniku numer 8 ustawy
o usługach turystycznych,
- dom oraz teren wokół nie stwarzały ograniczeń w poruszaniu się,
- dysponować sprzętem oraz zwierzętami do rehabilitacji.
Ciekawym pomysłem może być skierowanie oferty do bardzo wąskiej grupy, np.
wędkarzy – powinniśmy jednak posiadać dobre warunki do wędkowania, oraz
interesować się tym sportem.
Ofertę naszego gospodarstwa możemy również różnicować ze względu na cel
przyjazdu gości:
— wypoczynek,
— rekreacja,
— podróże służbowe, konferencje, szkolenia,
— cele zdrowotne – uzdrowiska, sanatoria,
— cele religijne, pielgrzymki.
Znając cel przyjazdu gości, możemy skuteczniej promować oraz dostosować
gospodarstwo do ich wymagań.
2.Cele i zasoby osobiste
Agroturystyka to przedsięwzięcie rodzinne, które wymaga zaangażowania wszystkich mieszkańców gospodarstwa. Trudno jest rozpocząć jakiekolwiek przedsięwzięcie rodzinne, jeżeli nie wszyscy członkowie rodziny akceptują naszą decyzję.
Aprobata ze strony całej rodziny to ważny element powodzenia. Każde okazane
niezadowolenie z pobytu gości w naszym domu może wprowadzić turystów w
zakłopotanie.
Naszym produktem nie jest wyłącznie oferowany nocleg, wyżywienie, czy też dodatkowe usługi, które turysta może nabyć w innych, podobnych gospodarstwach.
Naszym produktem jest również uprzejmość, z jaką witamy gości, serdeczność i
dobry humor.
Ważne jest również określenie stanu zdrowia rodziny, w celu ustalenia podziału nowych obowiązków wśród domowników, wszystkim bowiem przybędzie dodatkowej
pracy. Być może konieczna będzie zmiana pewnych upodobań np. kulinarnych.
Rozważając decyzję o rozpoczęciu prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego, należy mieć świadomość mocnych i słabych stron oferty turystycznej danego
regionu. Należy przeanalizować, jakie walory turystyczne posiada okolica. Jeśli
w pobliżu znajduje się las, po którym można spacerować lub jeździć na rowerze,
czy też zbiornik wodny, w którym można zażywać kąpieli, pływać łódkami, łowić
ryby - to goście będą mogli aktywnie spędzać swój wolny czas. Możemy im zaproponować zwiedzanie obiektów zabytkowych i muzeów oraz miejsc związanych
z historią regionu lub lokalnymi tradycjami, pomników przyrody, czy też innych
ciekawych zjawisk przyrodniczych, będących wizytówką regionu.
Ważne jest, aby obok gospodarstwa agroturystycznego nie znajdowała się ruchliwa
droga albo przedsiębiorstwo. Spokój, harmonia i obcowanie z przyrodą, spędzanie
aktywnie czasu na świeżym powietrzu to argumenty, którymi możemy zachęcić,
by właśnie nasze gospodarstwo odwiedzali turyści.
Przed decyzją o założeniu gospodarstwa agroturystycznego warto się zastanowić,
5
co możemy zaoferować naszym gościom:
•czy będą mogli zjeść świeże warzywa, owoce z naszego ogrodu,
•czy będą mogli zjeść wyprodukowane w naszym gospodarstwie produkty (masło,
ser, przetwory),
•czy będą mogli uczestniczyć w podstawowych pracach polowych, czy też pomagać w karmieniu zwierząt znajdujących się w gospodarstwie.
Przyjeżdżający do nas goście docenią to, że przygotowane przez nas posiłki są
wyprodukowane naturalnie. Uczestniczenie w podstawowych pracach w gospodarstwie również może okazać się ciekawą rozrywką dla osób, które nigdy nie
miały z tym do czynienia. Powinniśmy więc umożliwić gościom (ale nie narzucać)
udział w pracach gospodarskich.
3.Produkt/usługa
Liczba gości odwiedzających nasze gospodarstwo agroturystyczne uzależniona
jest od liczby miejsc noclegowych, jakimi dysponujemy i naszych możliwości żywieniowych (średnio gospodarstwo agroturystyczne dysponuje ok. 10 miejscami
noclegowymi, a średnia liczba osobodni w początkowym okresie funkcjonowania
to ok. 200 rocznie).
Turystom przyjeżdżającym na wieś możemy zaproponować podstawowe typy
zakwaterowania:
— pokoje gościnne 1-4 osobowe,
— pokoje grupowe – powyżej 4 osób w pokoju lub we wspólnej sali (te najczęściej wykorzystywane są przez przyjeżdżającą młodzież lub rodziny z małymi
dziećmi),
6
— samodzielne mieszkania lub całe domy na wakacje, domki letniskowe (taki
rodzaj wynajmu wiąże się również z rejestracją działalności gospodarczej!),
— pola biwakowe do ustawienia przez turystów kilku namiotów lub przyczep
kempingowych (trzeba pamiętać, że taki rodzaj wynajmu wiąże się również z
rejestracją działalności gospodarczej!),
Oferta gospodarstwa oprócz zakwaterowania i wyżywienia powinna obejmować
propozycje dotyczące spędzania wolnego czasu:
— spacery po lesie, zbieranie grzybów,
— jazda konna, wycieczki bryczką,
— łowienie ryb w stawach hodowlanych,
— możliwość uczestnictwa w pracach polowych,
— warsztaty kuchni regionalnej i tradycyjnego rękodzieła: haftowanie, tkactwo, wikliniarstwo, kowalstwo artystyczne, rzeźba w drewnie, garncarstwo, itp.
— wycieczki rowerowe,
— quady, gokarty,
— spływy kajakowe, spływy tratwą,
— strzelanie z łuku, wiatrówki,
— dodatkowe usługi np. lecznicze: aromatoterapia, hipoterapia.
W gospodarstwie agroturystycznym na potrzeby gości, w miarę możliwości możemy udostępnić:
— pokój zabaw dla dzieci,
— salon wypoczynkowy z telewizorem, dostępem do Internetu,
— miejsce biwakowe dla namiotów lub przyczepy kempingowej na terenie gospodarstwa,
— plac zabaw dla dzieci, boisko do siatkówki i koszykówki,
— zadaszone miejsce do grillowania.
3.1. Analiza potencjału gospodarstwa i otoczenia
Zakładając gospodarstwo agroturystyczne należy przeanalizować sytuację i warunki, w jakich będzie działać, jakie są plusy i minusy jego prowadzenia(mocne
i słabe strony naszego przedsięwzięcia), co można uznać za cechy sprzyjające,
(szansa rozwoju), a co stanowi barierę rozwoju (zagrożenia).
Atuty naszego gospodarstwa agroturystycznego i szansa, jaką stwarza otoczenie,
sprzyjające osiągnięciu sukcesu:
— oryginalna oferta, wyróżniająca się na tle innych gospodarstw, zapewniająca gościom bogaty i atrakcyjny wybór możliwości spędzania czasu,
— wysoka jakość oferty, przy zachowaniu przystępnych cen,
— stałe dostosowywanie oferty do zmieniających się gustów i wymogów gości,
— cicha, spokojna okolica,
— życzliwość i serdeczność mieszkańców okolicy,
— zabytki architektury w sąsiedztwie i ciekawe miejsca przyrodnicze,
— współpraca z podmiotami i instytucjami branży turystycznej,
— zmiana świadomości społeczeństwa i rosnące zapotrzebowanie na aktywne
formy spędzania czasu wolnego i przebywanie na łonie natury, na świeżym
powietrzu,
— rosnące zainteresowanie agroturystyką ze strony gości zagranicznych,
— możliwość korzystania z funduszy pomocowych na lata 2007-2013.
Słabe strony naszego przedsięwzięcia i zagrożenia ze strony otoczenia:
— brak wypracowanej renomy gospodarstwa,
— brak stałych gości,
— sezonowość oferowanych usług,
— możliwość pojawienia się konkurencyjnych gospodarstw i innych podmiotów turystycznych,
— zagrożenia związane z rozwojem nowych potrzeb gości, którym nie będziemy w stanie sprostać,
— trudności w nawiązaniu współpracy z podmiotami i instytucjami branży
turystycznej,
— gwałtowne załamanie się rynku, kryzys finansowy - ubożenie społeczeństwa.
7
3.2 Potrzeby klientów – jakie są i czy produkt/usługa je zaspokoi
Obecnie turyści mają coraz większe oczekiwania, aby im sprostać konieczne jest
zaoferowanie charakterystycznej i niepowtarzalnej oferty, to jest produktu/usługi,
odróżniającej nasze gospodarstwo od innych w regionie i wzbudzającej większe
zainteresowanie.
Walorami, które należy podkreślać jest bogata historia, niepowtarzalna przyroda,
cenne zabytki historyczne, tradycje kulinarne i rzemieślnicze regionu. Jednym z
podstawowych produktów turystycznych jest regionalna kuchnia i lokalne produkty
kulinarne. Atrakcją dla turystów będzie na pewno oferta zakupu wyrobów tradycyjnego rzemiosła, a także możliwość nauki wykonywania przedmiotów rękodzieła
opartego na lokalnych tradycjach.
Najważniejszym elementem, od którego zależy zaoferowanie dobrego produktu
i usługi agroturystycznej jest rodzina oraz nasze predyspozycje do prowadzenia
tego typu działalności. W agroturystyce od kapitału ludzkiego zależy stworzenie
takiego produktu/usługi, który pozwoli zwiększyć przewagę konkurencyjną.
Aby nasze produkty i usługi były lepsze od konkurencji powinniśmy:
— skoncentrować się na wybranym segmencie rynku,
— wytwarzać niepowtarzalne produkty/usługi, które mogą zainteresować turystów,
— eksponować różnice w porównaniu z konkurencją,
— świadomie rezygnować z tych dziedzin działalności, które mogą być naszymi słabościami.
3.3 Kształtowanie ceny produktu/usługi
Przedsiębiorstwa stosują różne metody ustalania cen. Jednak niezależnie od przyjętej metody, należy dysponować pewnymi informacjami, które ułatwiają podjęcie
właściwej decyzji. Najważniejsze z tych informacji dotyczą:
8
— poziomu ceny akceptowanego przez nabywcę,
— cen konkurentów,
— kosztów ponoszonych przez firmę.
Prowadząc gospodarstwo agroturystyczne powinniśmy ustalić cenę podstawową,
która stanowi punkt orientacyjny, uwzględniający wielkość i intensywność popytu
gości oraz poniesione koszty.
Prowadząc gospodarstwo możemy różnicować ceny według:
— kryterium czasu - cena w sezonie, cena posezonowa (to jest cena podstawowa pomniejszona o rabat),
— kryterium kategorii klienta – możemy np. udzielać upustu: dzieciom do lat
10, członkom towarzystw i klubów turystycznych, gościom, którzy kilkakrotnie
korzystali z naszej oferty, grupom zorganizowanym.
4. Rynek
Obszarem działania naszego gospodarstwa agroturystycznego jest miejscowość
oraz najbliższa okolica. Prowadząc gospodarstwo agroturystyczne, powinniśmy
jednak poznać historię oraz wszystkie atrakcje turystyczne całego regionu. Powinniśmy posiadać spis zabytków i obiektów muzealnych, szlaków turystycznych,
parków krajobrazowych, pomników natury oraz informację o organizowanych
imprezach kulturalnych.
4.1. Konkurencja
Prowadzone przez nas gospodarstwo agroturystyczne będzie funkcjonowało w
warunkach konkurencji - obecnie istniejące gospodarstwa mają wypracowaną
własną markę i stałych klientów. Nasza polityka konkurencji musi opierać się
na ciągłym doskonaleniu jakości usług oraz rozszerzaniu pakietu turystycznego.
Do głównych czynników konkurencyjnych gospodarstw agroturystycznych możemy
zaliczyć:
— umiejętne konstruowanie i kreowanie własnego, oryginalnego produktu
agroturystycznego,
— eksponowanie i wykorzystywanie różnic w porównaniu z konkurencją,
— odpowiednią jakość oferowanego zakwaterowania i możliwość kategoryzacji obiektu,
— możliwość członkowstwa w stowarzyszeniach agroturystycznych,
— skuteczną promocję gospodarstwa.
Osiągnięcie założonych celów będzie możliwe, jeśli:
— przeprowadzimy odpowiednią modernizację istniejącego gospodarstwa rolnego i jego adaptację do potrzeb obsługi ruchu agroturystycznego,
— wypracujemy własną, niepowtarzalną ofertę,
— połączymy ofertę wypoczynkową i rekreacyjną z możliwością krajoznawczego poznawania regionu oraz udziałem w różnych zajęciach i warsztatach,
— podejmiemy działania w kierunku podnoszenia standardów oferowanych
usług w związku z różnymi preferencjami rosnącymi i wymaganiami osób przyjeżdżających do gospodarstw agroturystycznych,
— będziemy współpracować z innymi gospodarstwami agroturystycznymi.
4.2. Źródła informacji o rynku
Badanie rynku polega na tym, aby zdobyć możliwie najwięcej informacji o przedsięwzięciu, zanim poniesiemy koszty, ale także jest konieczne przez cały czas
prowadzenia gospodarstwa, ponieważ nie możemy zakładać, że rynek, w którym
działamy jest niezmienny. Preferencje klientów zmieniają się, podobnie jak moda,
a kiedy się zapomnimy, konkurenci odbiorą nam gości.
Właściciel gospodarstwa agroturystycznego jest blisko swoich klientów i ma możliwość szybko rozpoznawać zmiany preferencji gości oraz dostosowywać się do
nich. Niezbędne jest jednak, podobnie, jak w przypadku każdej firmy działającej
na rynku prowadzenie badań w przynajmniej w podstawowym zakresie:
9
1.Analizy otoczenia i warunków działania gospodarstwa i określenia:
— kim są nasi najwięksi konkurenci, jakie są ich atuty i słabości,
— kto i jak często kupuje nasze produkty/usługi (wiek, grupa dochodowa),
— gdzie mieszkają potencjalni nabywcy naszych produktów/usług,
— w jakim stopniu nasza oferta satysfakcjonuje turystów,
— jakie są kierunki zmian na tym rynku i jakie zewnętrzne czynniki je determinują.
2. Ustalenia, w jaki sposób i przy pomocy jakich narzędzi możemy zachęcić
turystów do korzystania z naszych usług (elementy tzw. marketingu mix) i odpowiedzenia sobie na pytania:
— czy jakość naszych produktów/usług będzie satysfakcjonować gości naszego gospodarstwa,
— czy produkty/usługi mają wszystkie niezbędne cechy korzystne dla gości,
— czy sprzedajemy po właściwej cenie,
— w jaki sposób można nasze produkty/usługi porównać do produktów/usług
konkurencji,
— czy informacja o produktach/usługach jest właściwa, czy jest lepszy, atrakcyjniejszy sposób informacji,
— czy nasze wysiłki promocyjne (np. reklama za pośrednictwem lokalnych
mediów) jest efektywna i dociera do potencjalnych gości, wpływając na ich
decyzje.
3. Analizy rezultatów działania gospodarstwa, to znaczy oceny:
— wyników sprzedaży w różnych przekrojach – czasowym, asortymentowym,
przestrzennym, kategorii obsługiwanych gości, z uwzględnieniem przyczyn
ewentualnych zmian dochodów (w powiązaniu z analizą kosztów),
10
— wizerunku (image) naszego gospodarstwa w oczach odbiorców (na tle wizerunku naszych największych konkurentów).
4.3. Rynek docelowy, klienci/odbiorcy usług
Ustalenie, do jakiej grupy docelowej turystów chcemy skierować naszą ofertę,
jest bardzo ważne, ponieważ pozwoli nam odpowiednio przygotować nasz obiekt,
rodzinę i formę obsługi, tak by spełnić oczekiwania, które są zwykle inne, gdy
zdecydujemy się podejmować rodziny z dziećmi, i inne, gdy podejmiemy decyzję o
obsłudze grup szkolnych w formie „zielonej szkoły”. Jasne określenie docelowych
klientów naszego gospodarstwa pozwoli uniknąć ewentualnych nieporozumień,
czy niejasności.
Dokonując wyboru potencjalnych gości, należy odpowiedzieć na kilka pytań:
— czy dana grupa turystów ma potrzeby, które nie są zaspokojone,
— jaka część turystów jest zadowolona z usług oferowanych przez konkurentów, a jaka poszukuje czegoś innego,
— czy nasze gospodarstwo jest w stanie zaoferować coś, czego turyści rzeczywiście poszukują,
— czy przewidywane zainteresowanie jest na tyle duże, aby stwarzało gospo-
darstwu szansę na opłacalną działalność,
— czy nasze gospodarstwo będzie w stanie skutecznie przedstawiać i promować swoją ofertę potencjalnym odbiorcom.
4.4. Sprzedaż i marketing
Warunkiem sprzedaży każdego produktu/usługi jest dotarcie do odbiorcy z informacją o produkcie/usłudze i zachęcenie go do zakupu, a więc skuteczna promocja.
Celem działań promocyjnych dla naszego gospodarstwa agroturystycznego powinno być:
— dostarczenie informacji o niepowtarzalnej ofercie,
— kreowanie lojalności gości i zachęcenie ich do regularnych przyjazdów,
— zmniejszanie skutków sezonowości, poprzez motywowanie do przyjazdów
poza sezonem.
Wizytówką kreującą wizerunek każdej firmy jest strona internetowa, na której możemy zamieścić zdjęcia, filmy, dodatkowe informacje, ilustrujące obszernie zalety
naszej oferty uwiarygodniając ją, a których nie możemy zmieścić na przykład w
ulotkach. To także obustronny kontakt, z jednej strony umożliwiający klientom
składanie zapytań, dokonywanie rezerwacji, z drugiej zaś, pozwalający na zbieranie informacji na temat oferty naszego gospodarstwa (pocztą elektroniczną,
poprzez forum dyskusyjne strony www, czy ankiety zamieszczane na stronie). Statystycznie to obecnie najtańszy sposób reklamy, stosowany na świecie powszechnie,
ze względu na łatwy dostęp przez całą dobę, praktycznie z każdego miejsca.
W przypadku gospodarstwa agroturystycznego Internet może być kluczowym
narzędziem pracy, dzięki któremu nasza oferta (odpowiednio pozycjonowana w
powszechnych wyszukiwarkach i portalach tematycznych) będzie dostępna dla
potencjalnych klientów, niezależnie od miejsca ich zamieszkania. Strona internetowa zapewniająca możliwość dokonywania rezerwacji usług turystycznych
on-line, na pewno zwiększy liczbę klientów naszego gospodarstwa. Pamiętajmy
jednak, by zadbać o to, aby prezentowane na stronie www ilustracje, obrazujące
ofertę, odzwierciedlały faktyczne warunki, jakie zostaną zapewnione klientom w
ramach wykupionych usług.
Najpowszechniejszą formą promocji, jaką zwykle stosują firmy, jest reklama.
Celem reklamy jest zbliżenie odbiorcy do produktu, wywieranie na niego wpływu
oraz zachęcenie do zakupu. Do podstawowych funkcji reklamy należą:
— funkcja informacyjna – informująca o oferowanych produktach/usługach,
— funkcja nakłaniająca (perswazyjna) - polegająca na przekonaniu odbiorców, że produkt/usługa najlepiej zaspokoi ich potrzeby i nakłonieniu ich do
dokonania zakupu,
— funkcja utrwalająca - polegająca na osiągnięciu pożądanej liczby odbiorców i utrwaleniu wśród nich przekonania, że nasz produkt/usługa jest lepszy
niż konkurencji.
Zadaniem reklamy jest więc:
— przyciąganie uwagi potencjalnych odbiorców, którzy powinni zauważyć
nasz produkt/usługę pośród innych,
11
— zainteresowanie produktem i skupienie uwagi na jego głównych aspektach
(funkcji, korzyściach płynących z zakupu itp.),
— wywołanie u odbiorców chęci posiadania produktu/usługi,
— spowodowanie, że nastąpi reakcja na reklamę czyli zakup.
Za najskuteczniejszą formę reklamy stosowaną w turystyce uważanie są katalogi
wydawane w formie drukowanej przez stowarzyszenia, biura podróży, jak również
władze lokalne i centralne. Oferta zamieszczona w katalogu musi charakteryzować
się dokładnym sprecyzowaniem i zawierać te informacje, które będą wyróżniać
nas spośród innych ofert. Katalogi charakteryzują się dużą koncentracją ofert
noclegów, gospodarstw itp. Zadbajmy o to, by oferta naszego gospodarstwa
znalazła się w katalogach prezentujących ofertę turystyczną regionu.
Najtańszą i najbardziej rozpowszechnioną formą drukowanej reklamy jest ulotka, zawierająca prezentację oferty. Stosunkowo tanim, wygodnym i efektywnym
środkiem przekazu wizualnego jest plakat. Dobry plakat informujący o produkcie/
usłudze, powinien być czytelny, komunikatywny i estetyczny. Dla upowszechnienia
informacji o działalności naszego gospodarstwa agroturystycznego, powinniśmy
opracować własną ulotkę i plakat, prezentujące zakres naszych usług, pamiętając,
że podstawą dobrej reklamy jest fakt, że ma ona zwracać uwagę odbiorców. Można wpłynąć na ich atrakcyjność między innymi przez zamieszczenie intrygującego
nagłówka lub stwierdzenia, ciekawego zdjęcia, grafiki.
Zadbajmy także, by w naszym gospodarstwie zawsze były wizytówki, dostępne
dla osób zainteresowanych, a także dla wyjeżdżających gości, zawierające podstawowe informacje takie, jak: nazwę gospodarstwa agroturystycznego, adres
kontaktowy i krótką informację o oferowanych usługach.
12
Inne powszechne formy reklamy, które powinniśmy zastosować to – widokówki z
wizerunkiem gospodarstwa, tablice informacyjne przy drodze, specjalne oznakowanie gospodarstwa, zgłoszenie oferty gospodarstwa do biur podróży, uczestnictwo w targach turystycznych, ogłoszenia w prasie.
Gospodarstwo agroturystyczne powinno mieć własne logo – symbol graficzny.
Pomysły przy jego tworzeniu możemy czerpać z otaczającego nas środowiska
przyrodniczego. Logo powinno być zamieszczane na wszystkich materiałach
promocyjnych naszego gospodarstwa i produktach rolnych wytwarzanych dla
gości w gospodarstwie (np. na słoikach z przetworami, które uzupełnią naszą
ofertę). Logo wzmocni jakość reklamy naszej oferty i pozwoli lepiej zapamiętać
nasze gospodarstwo.
Często przy różnego rodzaju formach promocji stosowane są piktogramy. Warto
się z nimi zapoznać i zobaczyć, które z nich mogłyby się znaleźć w folderze, czy
na ulotce reklamującej nasze gospodarstwo.
możliwość zabrania zwierząt
grill
miejsce na namioty
plac zabaw dla dzieci
jazda konna
ogniska
rowery na miejscu
wędkowanie
barek kawowy
wyżywienie na miejscu
ogólnodostępna kuchnia
możliwość prania i prasowania
lodówka ogólnodostępna
lodówka w pokojach
TV w pokojach
dostęp do TV
WC do wyłącznej dyspozycji
WC ogólnodostępne
prysznic do wyłącznej dyspozycji
prysznic ogólno dostępny
wanna
ala bankietowa
Warto pamiętać, że opracowanie ulotki, czy innych form reklamy nie musi nas dużo
kosztować. Nie wybierajmy się od razu do specjalistów, czy agencji reklamowych.
Spróbujmy na początku skorzystać z porad w Ośrodku Doradztwa Rolniczego,
organizacjach pozarządowych zajmujących się rozwojem turystyki, a nawet poszukajmy pomocy wśród swoich znajomych. Nie powinniśmy koncentrować się
na jednej formie reklamy i wydawać na nią wszystkich pieniędzy przeznaczonych
na promocję. Jedną formę, według nas najskuteczniejszą, traktujmy jako główny
środek promocji, a pozostałe jako pomocnicze (ulotki, widokówki), które powinni
otrzymać nasi goście, by móc polecić nasze gospodarstwo innym osobom i utrzymywać z nami kontakt.
5. Formalności związane z założeniem gospodarstwa
agroturystycznego
Warunki świadczenia usług turystycznych w Polsce określa ustawa z dnia 29
sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004, nr 223, poz. 2268 j.t.
z późn. zm.). Nowelizacja ustawy o usługach turystycznych z dnia 5 marca 2004
r. (Dz. U. z 2004 r. nr 62, poz. 576) spowodowała, że jej przepisami objęte są
również gospodarstwa agroturystyczne. Do ustawy wprowadzono bowiem art.
1a, w następującym brzmieniu: „Przepisy ustawy dotyczące świadczenia usług
hotelarskich w obiektach, o których mowa w art. 35 ust. 2 (tzw. innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie), stosuje się także do rolników
wynajmujących pokoje i miejsca na ustawienie namiotów w prowadzonych gospodarstwach rolnych”.
Prowadząc działalność związaną z agroturystyką jesteśmy zobowiązani uwzględnić
ponadto następujące przepisy prawne:
13
Ustawa o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r. - Dz. U. z 2010, nr 128, poz. 857
z późn. zm.,
— Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 r., w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających,
kąpiących się i uprawiających sporty wodne – Dz. U. 1997 nr 57, poz. 358,
— Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991
r. – Dz. U. 2012, poz. 361 t. j. z późn.zm.,
— Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z dnia 20 listopada 1998 r. – Dz. U. 1998
nr 144, poz.930 z późn.zm.,
— Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. – Dz. U.
2011, nr 177, poz. 1054 z późn. zm.,
— Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 r. – Dz.
U. 2010 nr 95, poz. 613 t. j. z późn. zm.,,
— Akty prawa miejscowego – uchwały rad gminnych w sprawie np. wysokości
podatków lokalnych,
— Odpowiednie przepisy o obowiązkowym ubezpieczeniu społecznym: ZUS
lub KRUS.
Konsekwencją dla naszego gospodarstwa agroturystycznego, wynikającą z przytoczonych przepisów prawa jest:
— obowiązek zgłoszenia obiektu do ewidencji ,,innych obiektów świadczących
usługi hotelarskie”, prowadzonej przez wójta (burmistrza, prezydenta) właściwego ze względu na położenie obiektu,
— przestrzeganie minimalnych wymagań, co do wyposażenia,
— przestrzeganie wymagań sanitarnych, przeciwpożarowych oraz innych,
określonych odrębnymi przepisami.
14
Dodatkowo mamy obowiązek przestrzegania przepisów Ustawy z dnia 10 kwietnia
1974 r., o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz.
993 t. j. z późn. zm.), w zakresie obowiązku zameldowania i opłaty miejscowej.
Obowiązek zameldowania poza stałym miejscem zamieszkania (obowiązek meldunkowy), obowiązuje zarówno wczasowiczów i turystów, jak i gospodarzy obiektu,
w którym wczasowicze i turyści przebywają:
— osoby przebywające w zakładach hotelarskich, w tym także w pokojach gościnnych, mają obowiązek zameldowania się na pobyt czasowy przed upływem
24 godzin,
— wczasowicze i turyści poza tymi miejscami, np. na niestrzeżonych polach
biwakowych, mogą przebywać bez zameldowania do 30 dni,
— wycieczki dokonują obowiązku meldowania za pośrednictwem kierownika
przedstawiającego listę uczestników wycieczki,
— obozy i kolonie dla dzieci i młodzieży zwolnione są z obowiązku meldowania, kierownik powinien posiadać listę uczestników,
— cudzoziemcy w każdym wypadku mają obowiązek zameldowania się przed
upływem 48 godzin.
W praktyce niektóre gminy odmawiają wydawania książek meldunkowych gospodarzom, którzy nie zgłosili działalności gospodarczej. Wobec niejasnych przepisów,
w takim wypadku, goście krajowi przebywający w naszym obiekcie mogą przebywać bez meldunku do 30 dni, jedynie goście zagraniczni powinni zameldować
się u sołtysa lub w urzędzie gminy w ciągu 48 godzin.
Warto jednak pamiętać, że dla nas, jako właścicieli gospodarstwa, zameldowanie jest często jedyną okazją do wylegitymowania gości. Jest pewnego rodzaju
zabezpieczeniem ewentualnych roszczeń w stosunku do gości, którzy wyjechali i
nie opłacili pobytu lub wyrządzili szkodę i jej nie naprawili.
Opłata miejscowa pobierana jest w tych gminach, które posiadają szczególne
walory turystyczne lub uzdrowiskowe, potwierdzone przez wojewodę i wprowadziły
ją na swoim terenie w formie uchwały rady gminy. Rada gminy w uchwale tej ustala
wysokość i może zobowiązać nas do pobierania opłaty od gości i odprowadzania
jej do urzędu gminy.
5.1. Turystyka wiejska a działalność gospodarcza
Działalnością gospodarczą (w rozumieniu Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej) jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana,
handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze
złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie, w
zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmu przez rolników pokoi,
sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwie rolnym innych usług
związanych z pobytem turystów.
Jeżeli prowadzona przez nas działalność agroturystyczna polega na wynajmowaniu pokoi gościnnych i jednocześnie spełnia określone warunki wymienione
niżej, to przysługuje nam zwolnienie z podatku dochodowego (art.21, ust.1, pkt
43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Dzieje się tak przy zachowaniu wspomnianych warunków:
— pokoje gościnne wynajmowane są osobom przebywającym na wypoczynku,
— budynki mieszkalne położone są na obszarach wiejskich,
— wynajmujący prowadzi gospodarstwo rolne, a budynek mieszkalny, w którym znajdują się pokoje przeznaczone pod wynajem, należą do tego gospodarstwa a gospodarz jest w nim zameldowany,
— liczba pokoi pod wynajem nie przekracza pięciu (do tej liczby wlicza się
jedynie pokoje oddawane do wyłącznej dyspozycji gości, bez jadalni, bawialni,
werandy itp. pomieszczeń ogólnie dostępnych) - bez znaczenia jest fakt, ile jest
w nich sypialnych łóżek,
— nie są świadczone inne usługi (np. organizowanie imprez turystycznych,
wypożyczanie rowerów, kajaków, łodzi itp.).
Ważne jest, że zwolnienie to obejmuje także dochody czerpane ze sprzedaży
posiłków osobom, wypoczywającym w wynajmowanych przez nas pokojach.
Jeżeli jesteśmy zwolnieni z podatku to nie mamy obowiązku prowadzenia na potrzeby podatku dochodowego żadnej dokumentacji. Zobowiązani jesteśmy jedynie
do ewidencjonowania uzyskiwanych przez siebie obrotów na potrzeby podatku
15
VAT. Zapamiętajmy jednak, że przedmiotowe zwolnienie nie obejmuje wynajmu
miejsca pod ustawienie przyczep i namiotów.
Obowiązek ewidencji działalności gospodarczej będzie na nas ciążył w sytuacji,
gdy:
— przekroczymy limit wynajmowanych pokoi,
— postanowimy zatrudnić pracowników lub świadczyć dodatkowe usługi turystyczne,
— usługi świadczone są w oparciu o grunty i budynki, nie związane z gospodarstwem rolnym.
Do pozarolniczej działalności gospodarczej zalicza się (dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych), wykonywanie działalności polegającej na wynajmie
turystom na krótkotrwałe okresy mieszkania położonego w gospodarstwie rolnym,
domku letniskowego położonego na terenie wiejskim i miejsc na ustawienie namiotów. Stanowi o tym art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym. Działalność polegająca na krótkotrwałym wynajmie lokali, zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i
Usług (PKWiU), została sklasyfikowana w sekcji H, dziale 55 symbol 55.23.13, jako
usługi wynajmu umeblowanych lokali krótkotrwałego zakwaterowania takich jak:
pokoje gościnne, kwatery wiejskie, domki letniskowe, apartamenty. Nie obejmują
natomiast wynajmu lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym
(70.20.11), na podstawie zawartych umów zgodnie z kodeksem cywilnym.
5.2. Urząd Skarbowy
Rozpoczynając działalność gospodarczą mamy do wyboru następujące formy
opodatkowania:
— kartę podatkową,
— ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
— zasady ogólne – podatkowa księga przychodów i rozchodów,
16
— pełną księgowość – księgi handlowe.
Wybór formy rozliczeń podatkowych dla celów obliczenia podatku dochodowego
uzależniony jest od wielu czynników, między innymi ustawowo dopuszczalnych
form opodatkowania, rodzaju przedmiotu działalności, skali działalności i planowania podatkowego. W tym celu należy dokonać analizy wysokości przychodów i
kosztów działalności, wielkości planowanych nakładów inwestycyjnych, obowiązku
prowadzenia innych ewidencji do potrzeb naliczenia podatku dochodowego,
między innymi: kosztów wynagrodzeń, środków trwałych, wyposażenia, ewidencji
przebiegu pojazdów, rozliczeń z budżetem państwa i samorządu terytorialnego.
Karta podatkowa to najprostsza forma opodatkowania i jedyna, w której podatek
jest ustalany wg stałych stawek miesięcznych (pomniejszony o składkę zdrowotną)
i wpłacany do dnia 7-go następnego miesiąca. Ta forma opodatkowania nie wymaga prowadzenia ksiąg i składania zeznań podatkowych, prowadzenia wykazu
środków trwałych. Musimy jednak prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży po
to, by wiedzieć, kiedy przekroczymy limit 150 000 zł – obowiązujący w roku 2013
(od chwili jego przekroczenia, stajemy się płatnikiem podatku VAT).
Opodatkowanie w formie karty podatkowej jest jednak dostępne tylko dla określonych zawodów i na zasadach ustalonych ustawą (Ustawa z dnia 20 listopada 1998
r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne). Stawki podatku w formie karty podatkowej podlegają
corocznie podwyższeniu, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen
konsumpcyjnych towarów i usług. Ich wysokość uzależniona jest między innymi, od
rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza.
Aktualne stawki karty podatkowej możemy sprawdzić pod adresem:
http://isap.sejm.gov.pl
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - z tej formy opodatkowania możemy
korzystać tylko do momentu przekroczenia obrotów 150 000 euro. Jest ona opłacalna wtedy, kiedy spodziewamy się, że koszty działalności nie przekroczą około
50% przychodu (ponieważ w przypadku tej formy opodatkowania nie możemy
odpisać kosztów uzyskania przychodów). Mamy jednak prawo odliczyć opłacone
składki ZUS: od dochodu w całości ubezpieczenie społeczne i od podatku składkę
na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy).
Stawka podatku zależy od rodzaju prowadzonej działalności i może wynieść:
— 20% przychodów,
— 17% przychodów,
— 8,5% przychodów,
— 5,5% przychodów,
— 3,0% przychodów.
Szczegółowe informacje na temat ryczałtu można znaleźć w Ustawie z dnia 20
listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. (Dz. U. z 1998, nr 144, poz. 930 z poźn. zm.)
Kwotę podatku wpłacamy do dnia 20-tego następnego miesiąca, natomiast deklarację składamy tylko jedną, w styczniu roku następującego po roku podatkowym,
wykazując swoje przychody na formularzu PIT-28.
Zasady ogólne – podatkowa księga przychodów i rozchodów, opodatkowanie na
zasadach ogólnych reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
(ustawa z dnia 26 lipca 1991 r., Dz. U. z 2012, poz. 361 t. j. z późn. zm.). Podatek
płacimy od dochodu, który stanowią uzyskane przez podatnika przychody pomniejszone o poniesione koszty (pod warunkiem, że ustawodawca nie zabrania
zaliczenia ich do kosztów podatkowych).
Podatek obliczamy według skali podatkowej, która w roku 2013 wynosi:
— do 85 528 zł – 18% minus 556,02 zł(kwota wolna od podatku),
— ponad 85 528 zł – 14 839,02 zł plus 32% nadwyżki ponad 85 528 zł.
Tak wyliczony podatek mamy obowiązek wpłacić do 20-tego następnego miesiąca.
Po zakończeniu roku podatkowego składamy zeznanie roczne na deklaracji PIT 36.
Forma opodatkowania na zasadach ogólnych jest korzystna w przypadku, kiedy
ponosimy wysokie koszty działalności. Katalog odliczeń jest długi i warto zapoznać
się z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych. Musimy pamiętać, że
w okresie uruchamiania działalności gospodarczej mamy dużo wydatków, a więc
także odliczeń kosztów uzyskania przychodu. Może się więc okazać, że przez kilka
miesięcy unikniemy kontaktów z urzędem skarbowym.
17
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oprócz możliwości obliczania
wielkości podatku na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, daje możliwość
wyboru stawki liniowej podatku (podatek wynosi 19% bez względu na wysokość
osiągniętego dochodu). Decydując się na tę formę opodatkowania tracimy możliwość korzystania z odliczeń i ulg (Internet i 1%podatku) oraz rozliczania się ze
współmałżonkiem i jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Tej formy opodatkowanie nie możemy wybrać, jeśli przed rozpoczęciem działalności w roku
podatkowym lub poprzedzającym rok podatkowy, wykonywaliśmy czynności na
rzecz byłych lub obecnych pracodawców.
Podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie mogą prowadzić firmy, które zobligowane są do prowadzenia pełnej księgowości, tj. spółki kapitałowe oraz osoby
fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki
partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej 1 200 000 euro.
Pełna księgowość - to najbardziej zaawansowana i sformalizowana forma ewidencji księgowej. Zasady prowadzenia pełnej księgowości (ksiąg handlowych)
regulują przepisy ustawy o rachunkowości (ustawa z 29 września 1994 r., Dz. U.
z 2009, nr 152, poz. 1223 t. j. z późn. zm.).
Podatek VAT
18
Podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług, jest podatkiem od wartości dodanej, podatkiem pośrednim, obciążającym w ostatecznym rachunku konsumenta
finalnego. Podatek VAT jest wliczony w cenę towaru lub usługi przez sprzedawcę,
który jest opodatkowany podatkiem VAT (ustawa o podatku od towarów i usług z
dnia 11.03.2004 r., Dz. U. z 2011, nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Dla przedsiębiorcy pozostawanie podatnikiem VAT oznacza odprowadzanie należnego podatku
VAT, związanego ze sprzedażą towarów lub usług, jak również uzyskiwanie zwrotu
podatku VAT, związanego z dokonywanymi zakupami.
Obowiązek rejestracji VAT powstanie po przekroczeniu wartości sprzedaży w
poprzednim roku podatkowym w wysokości 150 000 zł, a dla podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w danym roku podatkowym, proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności. Podatnik jest obowiązany złożyć w
urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, które jest potwierdzane przez
naczelnika urzędu skarbowego na druku VAT-5. Podatnikom przysługuje prawo
wyboru rozliczania podatku VAT pomiędzy miesięcznym a kwartalnym sposobem
płatności podatku. Opłata za zgłoszenie wynosi 170 zł. Podatnicy mogą też złożyć
zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Za wyborem zwolnienia z podatku VAT przemawia sytuacja, kiedy:
— odbiorcami towarów i usług są osoby fizyczne, albo firmy nie będące płatnikami VAT,
— cena towaru lub usługi zawiera mało kosztów,
— naszymi dostawcami nie są płatnicy VAT.
Jeśli zechcemy płacić podatek VAT zastanówmy się czy:
— cena naszego towaru lub usługi zawiera w sobie dużo kosztów,
— naszymi dostawcami są płatnicy VAT,
— jesteśmy dostawcami towarów lub usług dla płatników VAT.
Pozostawanie płatnikiem VAT nakłada szereg obowiązków takich jak:
— prowadzenie rejestru zakupów i sprzedaży VAT,
— konieczność wystawiania faktur VAT wszystkim odbiorcom,
— składanie deklaracji VAT w urzędzie skarbowym,
— ewidencjonowanie sprzedaży przy pomocy kas fiskalnych.
Usługi hotelowe i agroturystyczne objęte są stawką 8% VAT. Z usług tych są
jednak wyłączone:
— sprzedaż w stanie nieprzetworzonym innych towarów opodatkowanych
stawką 23% VAT,
— sprzedaż kawy, herbaty, napojów bezalkoholowych gazowanych i wód mineralnych, napojów alkoholowych opodatkowanych stawką 23% VAT.
6. Inne obowiązki związane prowadzeniem gospodarstwa agroturystycznego
6.1. Przygotowanie gospodarstwa do przyjmowania gości
Aby możliwe było świadczenie usług zakwaterowania musimy dostosować nasze gospodarstwo do minimalnych wymagań, zgodnie z Załącznikiem Nr 7 do
Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. (Dz. U. z
2006 r., nr 22, poz.169).
Dla wynajmowania miejsc na ustawienie namiotów i przyczep samochodowych:
— teren obozowiska musi być wyrównany, suchy, ukształtowany w sposób zapewniający odprowadzenie wód opadowych i uprzątnięty z przedmiotów mogących zagrażać bezpieczeństwu,
— turyści powinni mieć dostęp do punktu poboru wody do picia i potrzeb
gospodarczych,
— miejsce wylewania nieczystości płynnych musi być odpowiednio zabezpieczone i oznakowane,
— pojemnik na śmieci i odpady stałe powinien być regularnie opróżniany,
— toaleta powinna być utrzymywana w czystości.
Dla wynajmowania miejsc w namiotach, przyczepach mieszkalnych, domkach
turystycznych i obiektach prowizorycznych:
— stanowiska dla namiotów i przyczep mieszkalnych oraz dojścia do stanowisk powinny być utwardzone i oświetlone,
— w środku powinny znajdować się: półka lub stelaż na rzeczy osobiste, oddzielne łóżka, lub łóżka polowe dla każdego korzystającego z namiotu (odległość między łóżkami nie mniejsza niż 30 cm).
W miejscach przy szlakach wodnych dopuszcza się biwakowanie bez punktu
poboru wody do picia.
19
Dla wynajmowania miejsc i świadczenia usług w budynkach stałych:
— ogrzewanie w całym obiekcie w miesiącach X- IV powinno gwarantować
minimum 180C,
— powinna być zapewniona instalacja sanitarna: zimna woda przez całą dobę
i dostęp do ciepłej wody (minimum 2 godziny rano i 2 godziny wieczorem o
ustalonych porach),
— na jedną toaletę (łazienka oraz WC) powinno przypadać maksymalnie 15
osób.
6.2. Kategoryzacja obiektów turystyki wiejskiej
Ze względu na rosnące wymagania osób spędzających czas wolny na wsi, minimum ustawowe odnośnie wynajmowanych pokoi może okazać się niewystarczająco zachęcające i konkurencyjne względem innych gospodarstw. W roku 1997
opracowany został system kategoryzacji wiejskiej bazy noclegowej (WBC). Polega
on na nadaniu poszczególnym pomieszczeniom noclegowym w danym obiekcie
określonej kategorii, która świadczy o jakości wyposażenia i obsługi. Określona
kategoria jest wskaźnikiem dla klienta, pokazującym, czego może oczekiwać w
naszym obiekcie noclegowym. Skategoryzowane obiekty gwarantują odpowiednio
wysoką jakość usług i są chętniej odwiedzane przez gości, zaś my zyskujemy prawo
do zamieszczania oferty w materiałach promocyjnych Polskiej Federacji Turystyki
Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” oraz prawo do posługiwania się znakiem
Federacji przez okres dwóch lat. Nie ma jednak obowiązku kategoryzowania
bazy noclegowej, jest to czynność dobrowolna i dokonywana na nasz wniosek.
Kryteria podlegające ocenie to:
— usytuowanie obiektu i warunki otoczenia (cisza, perspektywa widokowa,
ogród do użytku gości itp.),
20
— bezpieczeństwo w domu i w gospodarstwie (brak źródeł zagrożeń, oświetlenie podwórza, apteczka itp.),
— utrzymanie czystości i porządku w domu i w całym gospodarstwie,
— jakość mieszkania - rozkład pokoi, oświetlenie, jakość ścian, podłóg, urządzeń sanitarnych, ogrzewanie,
— umeblowanie i wyposażenie (jakość posłań, naczyń, mebli, zasłon itp.),
— przygotowanie rodziny do przyjmowania gości (znajomość regionu, możliwość porozumiewania się w językach obcych).
Kategoryzowany obiekt powinien spełniać następujące wymogi ustawowe, jak
również wymagania, określone w innych regulacjach dotyczących obiektu:
— przepisy bezpieczeństwa przeciwpożarowego,
— przepisy dotyczące ochrony zdrowia,
— przepisy budowlane,
— wpis do ewidencji turystycznych obiektów noclegowych,
— obowiązek spełnienia minimalnych wymogów co do wyposażenia, określonych w akcie wykonawczym do ustawy o usługach turystycznych,
— obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC).
Kategorie, o które możemy się ubiegać są określone poprzez słoneczka lub gwiazd-
ki i w zależności od ilości świadczą o standardzie oferowanych kwater:
— trzy słoneczka - kategoria III (najwyższa),
— dwa słoneczka
- kategoria II (średnia),
— jedno słoneczko
- kategoria I (podstawowa),
— bez słoneczka - kategoria „standard” (minimalna).
Wymogi kategoryzacyjne są zróżnicowane w zależności od typu zakwaterowania:
— pokoje gościnne - wszystkie cztery kategorie,
— mieszkania i domy wakacyjne - trzy pierwsze (bez kategorii „standard”),
— kwatery grupowe - tylko kategoria „standard”,
— przyzagrodowe pola namiotowe – tylko kategoria „standard”.
Kategoria „standard”- obiekt spełnia wymagania minimalne, a ponadto budynek
i jego otoczenie charakteryzuje się:
— oświetleniem i oznakowaniem,
— dobrym stanem budynku i podwórza,
— posiadaniem apteczki, informacji turystycznej i instrukcji ppoż.,
— dodatkowo - utwardzoną drogą dojazdową z parkingiem, zielenią ozdobną
i izolacyjną, miejscem na ognisko lub grill i dostępem do telewizora.
Kategoria I – obiekt spełnia wymagania kategorii „standard” oraz dodatkowo:
— jedna łazienka wyłącznie dla gości, jednak nie więcej niż dla 8 osób,
— wszystkie pokoje z umywalkami,
— jedna toaleta (WC) wyłącznie dla gości.
Kategoria II – obiekt spełnia wymagania jak w kategorii I oraz dodatkowo:
— przynajmniej 50% pokoi z własną łazienką.
Kategoria III – obiekt spełnia wymagania jak w kategorii II oraz dodatkowo:
— 100% pokoi z własną łazienką,
— powierzchnia 10 m2 (pokój jednoosobowy) lub 14 m2 (pokój dwuosobowy).
W celu przeprowadzenia kategoryzacji, powinniśmy przesłać wypełniony wniosek
o przeprowadzenie kategoryzacji do biura Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej
„GG”. Wzór wniosku jest dostępny na stronie: www.agroturystyka.pl. Wysokość
opłaty za inspekcję jest zróżnicowana; dla osób zrzeszonych w stowarzyszeniach
należących do Federacji wynosi 350,00 zł, natomiast dla pozostałych właścicieli
gospodarstw agroturystycznych wynosi 700,00 zł (do 5 pokoi lub dwóch samodzielnych jednostek mieszkalnych - SMJ) + 20,00 zł za każdy następny pokój lub
SJM. Musimy pamiętać, że opłata ta nie ulega zwrotowi w przypadku niespełnienia
przez obiekt wymagań kategoryzacyjnych.
Ważność kategoryzacji przeprowadzonej po dniu 1 stycznia 2008 r. wynosi 4 lata
kalendarzowe, z jednokrotną możliwością przedłużenia na 2 lata na podstawie
pisemnej opinii prezesa rodzimego stowarzyszenia lub inspektora kategoryzacyjnego.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że dane podawane przy dostosowaniu wyposażenia do minimalnych wymagań (zgodnie z Załącznikiem Nr 7 do Rozporządzenia
21
Ministra Gospodarki i Pracy) są odmienne od tych, które wymagane są przy
kategoryzacji. Warto, więc przed przystąpieniem do prac zapoznać się z nimi.
6. 3. Obiekt i jego otoczenie
Warunkiem dobrego wypoczynku naszych gości jest odpowiednio duża, zazieleniona przestrzeń do wypoczynku wokół domu (altany, miejsce na ogniska lub
grilla, ogrody, sady, łąki, itp.) oraz wyposażenie w urządzenia rekreacyjne (np.
plac zabaw, sprzęt do ćwiczeń gimnastycznych). Bardzo ważny jest też dojazd
do gospodarstwa oraz jego oznakowanie. W otoczeniu gospodarstwa powinien
znaleźć się parking lub garaż. Powinniśmy zapewnić oświetlenie nad głównym
wejściem do budynku (tu należy pamiętać również o zadaszeniu) oraz oświetlenie
przy bramie wjazdowej. Niedopuszczalne są schody bez poręczy oraz balkony bez
balustrad. Powinniśmy wyposażyć się również w domową apteczkę, wyposażoną
w leki i opatrunki, niezbędne przy udzielaniu pierwszej pomocy (powinniśmy pamiętać o przechowywaniu jej w miejscu niedostępnym dla dzieci).
Pokoje gościnne
Pokój gościnny to pomieszczenie urządzone i wyposażone w taki sposób, by mogło
pełnić rolę sypialni dla maksimum 4 osób. Pokój gościnny nie powinien znajdować
się w suterenie czy piwnicy. Minimalna powierzchnia pokoju:
— 1-osobowego - 6 m2,
— 2-osobowego - 10 m2,
— 3-osobowego – 14 m2,
— 4-osobowego – 16 m2.
W przypadku pokojów ze skosami powierzchnia do 1,4 m wysokości (w głąb
skosu) nie jest traktowana, jako powierzchnia użytkowa, powierzchnię od 1,4 m
do 2,2 m wysokości, liczy się w 50% i dolicza do powierzchni liczonej od 2,2 m
wysokości jako 100%.
22
W pokoju powinny znajdować się:
— łóżka jednoosobowe (zalecane 90 x 200 cm) lub /i dwuosobowe (140 x
200 cm),
— szafki nocne i lampki nocne w ilości zgodnej z ilością miejsc noclegowych,
— stół z krzesłami, lustro, szafa na ubrania, wieszaki, chodniki lub dywaniki,
oraz kosz na odpadki.
Przy wyższych kategoriach, jako dodatkowe wyposażenie powinny być: fotele,
stojak na bagaże lub ekwiwalent, elementy dekoracyjne (obrazki, flakoniki, kwiaty), ręcznik kąpielowy.
W pokojach zaleca się stosowanie pościeli. Liczba kompletów pościeli musi się
zgadzać z liczbą miejsc noclegowych oraz musi być uszyta z materiału umożliwiającego wygotowanie i wymaglowanie jej w wysokich temperaturach (pościel
z kory nie spełnia tych wymogów!). Gościom musimy zapewnić nieograniczony
dostęp do toalety (łazienka plus WC). Maksymalna liczba osób przypadających
na jedną toaletę wynosi:
— przy kategorii „standard” - 10 osób,
— przy kategorii I - 8 osób,
— przy kategorii II - 6 osób, przy czym 50% pokoi powinno posiadać samodzielne toalety, z wejściem z pokoju,
— przy kategorii III - 4 osoby – 100% pokoi powinno posiadać samodzielne
toalety, z wejściem z pokoju.
W toaletach zalecane są kabiny prysznicowe (z matą antypoślizgową i półeczkami
na mydło) zamiast wanien. Pozostałe wyposażenie obejmuje: wieszaki na ręczniki, lustro z górnym lub bocznym oświetleniem, półkę lub szafkę na kosmetyki,
gniazdko elektryczne z osłoną, dozownik płynnego mydła, ręczniki papierowe
oraz środki czystości i papier toaletowy. Przy wyższych kategoriach wymagany
jest również taboret oraz poręcze przy WC i natrysku.
Pokoje grupowe
Przeznaczone są dla więcej niż 4 osób, z dostępem do łazienki, WC i pomieszczeń wspólnych (kuchni, jadalni, aneksu wypoczynkowego, świetlicy). Mogą one
uzyskać jedynie kategorię ,,standard”. Różnica w wyposażeniu pokoi gościnnych
i pokoi grupowych jest znacząca, a mianowicie: zamiast szaf - miejsca do powieszenia ubrań, łóżka piętrowe - lub rozkładane (przy łóżkach piętrowych wysokość pomieszczenia powinna wynosić co najmniej 2,5 m), jedna łazienka na
maksymalnie 15 osób. Nie wymagane (lecz zalecane) są również lampki nocne
przy każdym łóżku. Pozostałe wyposażenie oraz wielkość łóżek podobnie, jak w
pokojach gościnnych, czyli: stół z krzesłami, lustro, wieszaki na wierzchnią odzież,
oświetlenie górne, pościel zgodna z ilością miejsc noclegowych, kołdry, poduszki,
zasłony okienne zaciemniające (lub żaluzje, rolety), pojemnik na śmieci niepalny
lub trudnopalny.
Samodzielna jednostka mieszkalna
Jest to obiekt wynajmowany w całości jednej rodzinie lub znanej sobie grupie osób
i może obejmować mieszkania wakacyjne oraz domy wolno stojące. Mieszkanie
wakacyjne obejmuje maksymalnie 3 sypialnie, kuchnię, kącik wypoczynkowy oraz
łazienkę. Pokój wypoczynkowy może być połączony w jednym pomieszczeniu z
kuchnią oraz aneksem jadalnym. Przy wyższych kategoriach niż „standard”, liczba
pomieszczeń powinna być stosunkowo wyższa. Przy samodzielnych jednostkach
mieszkalnych, konieczne jest przygotowanie kuchni lub aneksu kuchennego,
wyposażonego w meble i urządzenia umożliwiające przygotowanie przez gości
gorących posiłków: kuchenkę jednopalnikową (przy kategorii „standard”), dwupalnikową (kategoria I i II), czteropalnikową (kategoria III), lodówkę, zastawę stołową
(zgodną z liczbą osób, przy najwyższej kategorii wymagana jest jednolita zastawa
stołowa), garnki, kosz na odpadki, deskę do krojenia, otwieracze, ściereczki,
środki czyszczące i sprawną wentylację. Dodatkowo przy wyższych kategoriach,
w wyposażeniu kuchennym powinny się znaleźć: mikser, ekspres do kawy oraz
wyciąg nad kuchenką. Pokój lub aneks wypoczynkowy powinny być wyposażone w
stół, meble wypoczynkowe oraz radio (przy kategorii I); telewizor i gry planszowe
(dodatkowo przy kategoriach II i III). Do pozostałych wymagań mających wpływ
na ocenę podczas kategoryzacji samodzielnej jednostki mieszkalnej, mieszkania
wczasowego lub domku turystycznego należy wyposażenie w wieszak na wierzchnią odzież, lustro przy wejściu, jak również dostęp do telefonu, żelazka oraz pralki.
23
6.4. Kodeks pracy, przepisy sanitarne, ochrona przeciwpożarowa
Każda osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą
prawną, której przyznana jest zdolność prawna, wykonująca we własnym imieniu
działalność gospodarczą, jest przedsiębiorcą. Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach,
z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa, dotyczących m.in.
ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego. Jednostka organizacyjna,
choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudnia
pracowników jest pracodawcą.
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w
zakładzie pracy. Jest on zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez
zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim
wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Przedsiębiorca zatrudniający pracowników ma obowiązek powiadomienia, w
ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwy okręgowy inspektorat
Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) oraz właściwego państwowego inspektora sanitarnego (SANEPID) o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz
o przewidywanej liczbie pracowników (formularz zawiadomienia jest dostępny na
stronie www.pip.gov.pl). Zobowiązany jest także do złożenia pisemnej informacji o
środkach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących danej dziedziny działalności.
6.4.1. Zatrudnienie personelu
Każdy pracodawca zatrudniający pracowników ma obowiązek stosować przepisy
prawa pracy zgodnie z Kodeksem pracy (ustawa z 26 czerwca 1974 r., Dz. U. z
1998, nr 21, poz. 94, j.t., z późn. zm.).
24
Tworząc stanowisko pracy i zatrudniając pracowników należy również pamiętać,
że do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie prawidłowej organizacji stanowiska pracy, sprawnych i bezpiecznych urządzeń oraz zapewnienie pracownikowi
właściwych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
Pracownik przed przystąpieniem do pracy musi przejść badania lekarskie, poświadczające jego zdolność do pracy, musi też odbyć szkolenie wstępne z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instruktaż stanowiskowy.
6.4.2. Ochrona przeciwpożarowa
W działalności agroturystycznej obowiązują takie same przepisy przeciwpożarowe,
budowlane i ochrony środowiska, jak dla budynków mieszkalnych. Aby obiekt
był dopuszczony do eksploatacji i świadczenia usług, musimy otrzymać decyzję
dopuszczającą obiekt do użytkowania.
W przypadku budowy lub adaptacji istniejącego budynku, zgodnie z przepisami
przeciwpożarowymi zobowiązani jesteśmy:
— przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacji technicznych i technologicznych
— wyposażyć obiekt, budynek lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz
środki gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach
— zapewnić osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwo i możliwość
ewakuacji
— przygotować obiekt lub budynek do prowadzenia akcji ratunkowej
— ustalić sposoby postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub
innego miejscowego zagrożenia.
Aby spełnić te wymogi musimy już na etapie projektu budowlanego czy adaptacji
budynku uzgodnić szczegóły z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Oddanie budynku do użytku wymaga uzyskania zgoda straży pożarnej,
wydanej w formie postanowienie o dopuszczeniu budynku do użytkowania.
W obiektach turystyki wiejskiej oraz na terenach przyległych do nich zabronione
jest:
— użytkowanie elektrycznych urządzeń ustawionych bezpośrednio na podłożu
palnym,
— stosowanie, jako osłony punktów świetlnych materiałów palnych,
— instalowanie opraw świetlnych oraz osprzętu instalacji elektrycznych bezpośrednio na podłożu palnym,
— ustawianie na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację,
— uniemożliwienie lub ograniczenie dostępu do: urządzeń przeciwpożarowych, urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi
instalacjami, wyjść ewakuacyjnych, wyłączników i tablic rozdzielczych prądu
elektrycznego oraz głównych zaworów gazu.
Jako właściciele obiektów bazy noclegowej, zobowiązani jesteśmy do:
— umieszczania w miejscach widocznych wykazu telefonów alarmowych oraz
instrukcji postępowania na wypadek pożaru,
— oznakowania: dróg ewakuacyjnych, miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych, głównych zaworów gazu oraz materiałów łatwopalnych,
— wyposażenia obiektów budowlanych w oświetlenie awaryjne oraz oświetlenie przeszkód,
— zachowania wokół składowisk węgla, koksu, itp. oraz obiektach tymczasowych o konstrukcji palnej pasów ochrony, o szerokości minimum 2 m i nawierzchni z materiałów niepalnych lub gruntowej oczyszczonej.
W miejscach przeznaczonych na pobyt ludzi należy:
— zapewnić odpowiednią liczbę i szerokość wyjść,
— zapewnić odpowiednią, bezpieczną pożarowo obudowę dróg ewakuacyjnych,
— zabezpieczyć drogę ewakuacyjną przed zadymieniem.
6.4.3. Przepisy sanitarne
Przestrzeganie wymagań sanitarnych nadzorowane jest przez właściwego miejscowo, powiatowego inspektora sanitarnego. Przestrzeganie tych wymagań w
gospodarstwach agroturystycznych może być potwierdzane (na nasz wniosek)
opinią wyżej wymienionego inspektora. Za równorzędny tej opinii uznaje się
protokół okresowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Do najważniejszych
elementów, które będą w gospodarstwie agroturystycznym kontrolowane, należą:
25
— badania wody na okoliczność przydatności do spożycia (szczególnie, gdy
gospodarstwo korzysta z własnego ujęcia),
— prawidłowość usuwania ścieków bytowych z gospodarstwa,
— prawidłowość postępowania (gromadzenie, usuwanie) z odpadami komunalnymi,
— ogólny ład i porządek w obiekcie i jego otoczeniu,
— procedura prania bielizny pościelowej, drogi obiegu bielizny (gwarantujące rozdział bielizny brudnej i czystej), gromadzenia brudnej i magazynowania
czystej,
— stan, wyposażenie i „obłożenie” toalet,
— dostępność środków higieny (mydło, ręczniki papierowe, papier toaletowy,
suszarka),
— dezynfekcja koców, kołder, poduszek, materaców,
— dezynfekcja sanitariatów,
— magazynowanie środków czystości oraz sprzętu porządkowego,
— obecność w obiekcie owadów i gryzoni,
— dostępność apteczki pierwszej pomocy,
— dokumentacja zdrowotna osób obsługujących gości.
Prowadząc gospodarstwo agroturystyczne musimy posiadać ubezpieczenie OC
w zakresie świadczenia usług turystycznych.
7. Koszty prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego
26
7.1. Budżet początkowy
Rozpoczęcie działalności turystycznej wymaga nakładów inwestycyjnych i modernizacyjnych. Niezbędny jest podstawowy remont zaplecza sanitarnego i gastronomicznego oraz przygotowanie pokojów gościnnych.
Przykład budżetu otwarcia przedstawia poniższa tabela:
Budżet otwarcia
1.
Niezbędne prace poprawiające estetykę i wykończenie wnętrza:
Suma (PLN)
6 000,00
farby, gips, drewno wykończeniowe, środki konserwujące
2.
Adaptacja i wykonanie łazienek:
8 000,00
-glazura, terakota, kabiny prysznicowe, umywalki, muszla klozetowa,
baterie łazienkowe, pralka
3.
Wyposażenie pokoi:
5 szaf, 10 łóżek, 10 szafek nocnych, 5 wieszaków, zestawy pościeli,
lampki nocne
20 000,00
4.
Wyposażenie jadalni i kuchni:
12 000,00
-zmywarka, lodówka, telewizor, stół do jadalni, krzesła, zastawa stołowa
i pozostałe przybory kuchenne
5.
Zagospodarowanie przestrzeni przed domem
3 000,000
Razem
49 000,00
7.2. Budżet operacyjny
W przykładowym budżecie operacyjnym prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego przyjęte zostały następujące założenia:
— średnia cena podstawowa za dobowy pobyt w gospodarstwie ustalana jest
w wysokości:
o noclegi – 60 PLN/dobę/osoba,
o pełne wyżywienie całodzienne – 40 PLN:
– śniadanie – 8 PLN,
– obiad – 22 PLN,
– kolacja – 10 PLN.
— maksymalnie może w gospodarstwie przebywać 10 osób,
— analizie poddajemy gospodarstwo czynne, które poniosło już koszt inwestycji dostosowania do potrzeb klienta, otrzymało kredyt na 5 lat w wysokości
39 200,00zł oraz posiadało 9 800,00zł wkładu własnego, oprocentowanie
8% w skali roku.
Przykład budżetu na 12 miesięcy
Przychód
Produkt 1- noclegi ( 10 osóbx60złx 200dni)
Produkt 2-wyżywienie ( 10 osób x 40zł x 200dni)
Razem
PLN
120 000,00
80 000,00
200 000,00
Koszty zmienne
Materiały
5 000,00
Koszty transportu
1 000,00
Koszty zmienne razem
6 000,00
Zysk ze sprzedaży: (Przychody – koszty zmienne)
194 000,00
Koszty stałe
Podatki gruntowe
Energia, woda, co, gaz- dot. pokoi wynajmowanych
500,00
10 000,00
27
Koszty remontów (utrzymania)
5 000,00
Sprzątanie
4 200,00
Podróże służbowe
3 000,00
Paliwo
5 000,00
Telefon, materiały biurowe- ulotki itp
6 000,00
Opłaty pocztowe
2 000,00
Łącze internetowe
1 000,00
Telefon komórkowy
1 200,00
Utrzymanie strony internetowej
Marketing, ogłoszenia
4 000,00
Wydatki reprezentacyjne
3 000,00
Ubezpieczenia
1 000,00
Koszty szkoleń
1 000,00
Wyposażenie komputerowe (tonery, tusze itp.)
1 000,00
Produkty żywnościowe
28
600,00
30 000,00
Inne doradztwo
3 000,00
Inne drobne wydatki
5 000,00
Inne niespodziewane wydatki (5% kosztów)
4 325,00
Koszty stałe razem
90 825,00
Wynik przed odsetkami i amortyzacją
90 825,00
Odsetki
Odsetki od kredytów i pożyczek bankowych
10 976,00
Odsetki razem
10 976,00
Odpisy amortyzacyjne
Urządzenia i maszyny
2 560,00
Amortyzacja razem
2 560,00
Razem odsetki i amortyzacja
13 536,00
Przychody netto (zysk ze sprzedaży – koszty stałe – odsetki-amortyzacja)
89 639,00
8. Źródła finansowania działalności agroturystycznej
Podstawowym warunkiem rozpoczęcia i prowadzenia każdej działalności gospodarczej jest posiadanie przez firmę określonego majątku, a więc takich środków
rzeczowych (np. maszyny) i finansowych (np. kapitał własny), które umożliwiają
działanie w postaci produkcji towarów lub świadczenia określonych usług. Jeśli
firma zamierza się rozwijać i nie wystarcza jej własnych środków, może skorzystać z zewnętrznych źródeł finansowania. Do podstawowych form finansowania
działalności możemy zaliczyć:
— pożyczki i kredyty
— leasing
— inwestor typu venture capital
— inwestor zwany aniołem biznesu
— franchising
— dotacje z funduszy strukturalnych i programów pomocowych Unii Europejskiej.
Dla osób zainteresowanych dostosowaniem gospodarstwa rolnego do celów
agroturystyki, dostępne są specjalne oferty finansowania zewnętrznego.
8.1. Kredyt Fundacji „Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej”
Kto może ubiegać się o kredyt:
— rolnicy i członkowie ich rodzin,
— inne osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą,
— spółki handlowe, o których mowa w art. 1 par. 2 ustawy z 15 września 2000
r. Kodeks Spółek Handlowych,
— organizacje pozarządowe (fundacje i stowarzyszenia) posiadające osobowość prawną,
— gminy i związki międzygminne.
Kredyty mogą być udzielane na sfinansowanie nakładów inwestycyjnych związanych z uruchomieniem nowych lub rozwojem istniejących przedsięwzięć gospodarczych w zakresie agroturystyki na wsi lub w miastach do 20 tys. mieszkańców,
obejmujących zakup, budowę, rozbudowę, modernizację, adaptację oraz pierwsze
wyposażenie inwestycyjne obiektów:
— bazy noclegowej,
— bazy gastronomicznej,
— bazy rekreacyjno-sportowej i kulturowej.
Kredyty mogą być udzielane w dwóch plafonach, w zależności od wysokości
kwoty kredytu:
— w plafonie A - do 50.000,00 zł; kredytowaniem może być objęte do 100%
wartości kosztorysowej zadania inwestycyjnego brutto,
— w plafonie B - do 300.000,00 zł; nie więcej niż do 80% wartości kosztorysowej zadania inwestycyjnego brutto, zaś w przypadku realizacji przedsięwzięć/
inwestycji objętych dofinansowaniem ze środków UE- do 100% wartości kosztorysowej brutto przedsięwzięcia/inwestycji.
29
Kredyty mogą być udzielane na okres do 5 lat, wliczając w to okres karencji w
spłacie kwoty kredytu, nie przekraczający 1 roku. Oprocentowanie kredytów płacone przez kredytobiorcę jest zmienne i wynosi w stosunku rocznym:
— w plafonie A - 0,8 stopy redyskonta weksli NBP, jednak nie mniej niż 4%
rocznie, (lipiec 2008 – 5,0%),
— w plafonie B - 1,39 stopy redyskonta weksli NBP, jednak nie może być niższe, niż 4% rocznie, (lipiec 2008 - 8,68%).
Podstawę udzielenia kredytu stanowi pisemny wniosek o kredyt złożony w banku
kredytującym, według wzoru stosowanego przez bank, wraz z informacjami i
dokumentami uzupełniającymi, niezbędnymi do podjęcia decyzji kredytowej. Ostateczną decyzję o przyznaniu kredytu podejmuje samodzielnie bank kredytujący.
Regulamin kredytowania i wzór wniosku kredytowego jest dostępny w banku
kredytującym. Bankami obsługującymi tę linię kredytową są: Gospodarczy Bank
Wielkopolski S.A., Mazowiecki Bank Regionalny S.A. wraz z siecią zrzeszonych
banków spółdzielczych oraz Bank Ochrony Środowiska S.A.
8.2. Kredyt Agro Unia z Banku Gospodarki Żywnościowej S.A.
Kto może ubiegać się o kredyt:
— firmy z sektora przemysłu przetwórczego,
— rolnicy indywidualni (osoba fizyczna, prawna lub spółka osobowa prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji rolnej lub zwierzęcej oraz posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe),
— mikroprzedsiębiorstwa,
— kredyt Agro Unia jest adresowany również do osób korzystających z Programu Operacyjnego Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa i Przybrzeżnych Obszarów Rybackich na lata 2007-2013.
30
Kredyt Agro Unia jest przeznaczony na inwestycje, współfinansowane z Funduszy
Unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Zapewnia środki niezbędne do zrealizowania projektów, za które dotacje z UE
są przekazywane dopiero po zakończeniu przedsięwzięcia. Warunki udzielenia
kredytu:
— atrakcyjne oprocentowanie – oparte o stawkę WIBOR 3M,
— wkład własny do negocjacji – do 15% wartości inwestycji,
— długi czas kredytowania – do 10 lat,
— długi okres karencji w spłacie kredytu – do 2 lat,
— możliwość karencji w spłacie odsetek w okresie realizacji inwestycji,
— możliwość przeznaczenia dofinansowania na inny cel niż spłata z dofinansowania,
— uregulowanie zobowiązania kredytowego ze środków uzyskanych z dofinansowania z UE,
— możliwość wyboru waluty – PLN, EUR, USD,
— 0 zł prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu z dofinansowania,
— dogodne formy zabezpieczeń.
Kredyt przyznawany jest na podstawie wniosku o dofinansowanie i biznesplanu
złożonych w Banku BGŻ. Regulamin kredytowania i wzór wniosku kredytowego
jest dostępny w banku. Szczegółowe informacje możemy uzyskać w oddziałach
lub pod numerem infolinii 0 801 123 456.
8.3. Dotacje w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013
Dotację możemy uzyskać w ramach Działania: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej. O dotację może się ubiegać rolnik, małżonek rolnika lub
domownik (w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników), który:
— jest obywatelem państwa członkowskiego UE,
— jest pełnoletni i nie osiągnął wieku emerytalnego,
— w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy uzyskał
płatności bezpośrednie,
— ma miejsce zamieszkania w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej,
gminy miejsko-wiejskiej lub gminy miejskiej z wyłączeniem miast powyżej 5 tys.
mieszkańców,
— nie wystąpił lub nie ma ustalonego prawa do renty strukturalnej,
— jest nieprzerwanie ubezpieczony w pełnym zakresie na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przez okres co najmniej 12
miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy,
— nie będzie realizował inwestycji jako wspólnik spółki cywilnej.
W ramach programu można uzyskać wsparcie inwestycji związanych z podejmowaniem lub rozwojem działalności pozarolniczej przez rolników i członków ich
rodzin w dziedzinie:
— usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa, usług dla ludności,
— drobnej wytwórczości, rzemiosła lub rękodzieła,
— robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych,
— usług turystycznych oraz związanych ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem,
— usług transportowych, usług komunalnych,
— przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych,
— magazynowania lub przechowywania towarów,
— wytwarzania materiałów energetycznych z biomasy,
— rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.
Z dotacji mogą być sfinansowane następujące wydatki związane prowadzeniem
działalności agroturystycznej:
— budowa, przebudowa lub remont połączony z modernizacją istniejących
budynków mieszkalnych na cele agroturystyczne (pokoje gościnne, pomieszczenia wspólne dla gości, łazienki, kuchnie) wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszt rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących
z rozbiórki,
— zagospodarowanie terenu,
31
— urządzenie miejsc do wypoczynku,
— zakup maszyn, urządzeń, wyposażenia i sprzętu.
Zasady ubiegania się o dotację:
— maksymalna wysokość pomocy udzielonej na jedno gospodarstwo rolne nie
może przekroczyć 100 000 zł zwrotu poniesionych kosztów w trakcie realizacji
całego programu,
— gospodarstwo po rozliczeniu zakupów dostaje zwrot maksymalnie 50% poniesionych kosztów kwalifikowanych projektu,
— w jednym roku można złożyć jeden wniosek o przyznanie pomocy,
— w przypadku ubiegania się o dotację kategoryzacja obiektu jest obowiązkowa,
— konieczne jest zachowanie celu projektu przez 5 lat od daty dokonania
przez Agencję Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa płatności ostatecznej.
Aby uzyskać wsparcie należy:
— wypełnić formularz wniosku dostępny na stronie internetowej www.arimr.
gov.pl lub www.min.rol.gov.pl,
— pomoc przysługuje wg kolejności złożenia wniosków o przyznanie pomocy,
— po zweryfikowaniu wniosku agencja podpisuje z rolnikiem umowę,
— po wykonaniu inwestycji z własnych środków, rolnik składa wniosek o refundację wraz z fakturami i wtedy dopiero otrzymuje pieniądze.
8.4. Pożyczki
32
Osoby podejmujące działalność gospodarczą, bez historii kredytowej i majątku wystarczającego do zabezpieczenia kredytu bankowego, mogą korzystać z
pożyczek z funduszy pożyczkowych i z Funduszu Mikro. Fundusze pożyczkowe
udzielają pożyczek przeznaczonych na cele związane z podjęciem, prowadzeniem
i rozwojem działalności gospodarczej, między innymi na:
— finansowanie inwestycji,
— wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych,
— zakup maszyn i urządzeń,
— rozbudowę, adaptację lub modernizację obiektów produkcyjnych, handlowych, usługowych,
— zakup materiałów i surowców niezbędnych do realizacji założonego przedsięwzięcia gospodarczego.
Oferują one jednocześnie korzystne warunki:
— udzielane pożyczki są oprocentowane nie niżej, niż według stopy referencyjnej, określonej przez Komisję Europejską, opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, obowiązującej w dniu zawarcia umowy o udzieleniu
pożyczki,
— pożyczki są udzielane po przeprowadzeniu analizy ryzyka ich niespłacenia i
po ustanowieniu należytego zabezpieczenia spłaty,
— maksymalna wysokość pożyczki wynosi 120 000 złotych;
— pożyczki nie są udzielane przedsiębiorcom będącym w trudnej sytuacji, w
rozumieniu przepisów Wytycznych Wspólnoty, dotyczących pomocy państwa w
celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw.
Działalność pożyczkowa w Polsce prowadzona jest przez wiele organizacji i instytucji pozabankowych. Listę funduszy pożyczkowych można znaleźć pod adresem:
http://ksu.parp.gov.pl .
Fundusze pożyczkowe są też uruchamiane przez organizacje pozarządowe, wspierające rozwój przedsiębiorczości w danym regionie, umożliwiając w sposób bezpośredni realizowanie przedsięwzięć inwestycyjnych małym przedsiębiorcom oraz
osobom uruchamiającym działalność gospodarczą, jak np. Fundusz Pożyczkowy
Ośrodka Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu, przeznaczony głównie
dla mieszkańców województwa świętokrzyskiego i podkarpackiego (http://www.
opiwpr.org.pl).
Pożyczki z Funduszu Mikro
Instytucją finansową o charakterze „not for profit”, działającą poza sektorem bankowym, która specjalizuje się w obsłudze małych oraz średnich przedsiębiorstw,
jest również funkcjonujący w Polsce od 1994 roku Fundusz Mikro, działający już w
około 35 oddziałach terenowych w całej Polsce. Fundusz Mikro udziela pożyczek
najmniejszym przedsiębiorstwom, zatrudniającym do 10 osób, które nie mają
szansy uzyskania kredytu bankowego. Szczegółowe informacje na temat Funduszu
Mikro można znaleźć pod adresem: http://www.funduszmikro.pl .
9. Biznes plan przedsięwzięcia
Wielu aktywnym i twórczym osobom z ciekawymi pomysłami i potrzebą działania
brakuje umiejętności przeanalizowania własnego pomysłu zgodnie z regułami
ekonomicznymi, jako przedsięwzięcia, które ma przynosić zyski. Decyzja o założeniu własnej firmy powinna być poprzedzona opracowaniem biznes planu,
w którym zostaną zdefiniowanie podstawowe cele działalności firmy, główny
produkt oferowany przez firmę, powód, dla którego zakłada się własną firmę,
zysk zwrotny z zainwestowanych środków, osobiste motywacje właściciela firmy,
analiza rynku i konkurencji, wyliczenie opłacalności biznesu, wysokość nakładów
inwestycyjnych niezbędnych do uruchomienia działalności. Biznes plan pomoże
nam również ocenić nasze mocne i słabe strony, możliwości i zagrożenia. Będzie
również stanowił dane wyjściowe do opracowania strategii zarządzania firmą i jej
rozwoju w okresie długoterminowym np. pięcioletnim.
Opracowanie biznes planu można powierzyć wyspecjalizowanej firmie, ale też
można przygotować go samodzielnie, dokonując analizy rynku i branży. Ważne
informacje na temat zakładania firmy są dostępne bezpłatnie w wielu instytucjach
publicznych oraz w instytucjach otoczenia biznesu, wspierających przedsiębiorców
rozpoczynających działalność gospodarczą.
Na stronie www ABC biznesu http://www.opiwpr.org.pl/abcbiznesu, uruchomionej
przez Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu, z myślą o osobach, które są zdecydowane podjąć wyzwanie, zakładając własną firmę, oprócz
33
niezbędnych, praktycznych informacji, ważnych dla podejmowania decyzji o wyborze rodzaju działalności gospodarczej, a także na temat zasad uruchamiania i
prowadzenia firmy, zamieszczony jest wzór biznes planu wraz z arkuszem kalkulacyjnym, udostępniony użytkownikom, jako narzędzie ułatwiające opracowanie
biznes planu własnej firmy, z którego proponujemy skorzystać.
34
Literatura, źródła:
„Prawno-finansowe uwarunkowania prowadzenia usług turystycznych na polskiej wsi po
akcesji do UE – poradnik praktyczny”, Kraków 2004
G. Sikorska, W. Kajszczak, ,,Kwatera agroturystyczna – praktyczny poradnik”, Warszawa
2001
,,Agroturystyka – pierwsze kroki”, Fundacja Zielone Płuca Polski, 2006
G.A. Bielenia, „Projekt: Gospodarstwo agroturystyczne. Wypoczynek”, Białystok 2007
Opracowując broszurkę korzystano również ze stron internetowych:
www.agroturystyka.pl
www.arimr.gov.pl
www.efrwp.com.pl
www.krus.gov.pl
www.minrol.gov.pl
www.mf.gov.pl
www.wakacje.agro.pl
35
Opracowanie: Iwona Sztorc
Konsultacje: Małgorzata Donoch
Korekta: Halina E. Sadecka
Opracowanie graficzne: rzeczyobrazkowe.pl
Sandomierz 2009 r.
Publikacja bezpłatna, wydana przez Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu,
w ramach projektu „ABC biznesu – pakiety branżowe”, współfinansowanego ze środków
Fundacji Wspomagania Wsi.

Jak założyć gospodarstwo agroturystyczne

Transkrypt

Podobne dokumenty