Strefa euro – Polska droga do euro

Strefa euro – Polska droga do euro
Aby opowiedzieć na pytanie kiedy zrodził się pomysł na wprowadzenie wspólnej waluty dla
znacznej części krajów europejskich i jakie przyświecały temu idee, należy przypomnieć
sobie historię powstania Unii Europejskiej.
Kiedy powstała Unia Europejska?
Unia Europejska została powołana 1.11.1993 roku, jednak 1993 rok nie do końca możemy
znać za początek UE. Powinniśmy cofnąć się trochę w czasie gdyż pierwsze etapy integracji
państw miały miejsce dużo wcześniej. W 1952 została założona Europejska Wspólnota Węgla
i Stali (EWWiS), którą założyło 6 państw: Belgia, Holandia, Francja, Niemcy, Włochy
i Luxemburg. Od tych krajów napływała bardzo duża pomoc dla krajów zniszczonych przez
II wojnę światową. Jeżeli za początek dzisiejszej Unii przyjmiemy powstanie EWWiS
w 1951 r., to jako członków założycieli traktujemy właśnie te 6 państw.
W 1969 roku w konsekwencji dalszej integracji europejskiej powstała Unia Gospodarcza
i Walutowa (UGW). Grupa państw, której przewodniczył Pierre Werner (premier
Luxemburga) sporządziła sprawozdanie zakładające powstanie pełnej UGW w ciągu 10 lat by
doprowadzić do całkowitej wymienialności walut państw członkowskich. Jednak fale
niestabilnych kursów, kryzys naftowy i inne przeszkody opóźniały założone cele. W 1973 r.
do wspólnoty przyjęto Danię, Wielką Brytanię i Irlandię.
Do bogatej części Europy Zachodniej ciągnęły także biedniejsze kraje kontynentu, zwłaszcza
z południa Europy. W 1981 roku została przyjęta Grecja, a w 1986 roku Hiszpania
i Portugalia.
W międzyczasie, w 1978 roku utworzono mechanizm kursowy ERM I. Kurs każdej waluty
obliczono względem europejskiej jednostki walutowej ECU, która była średnią ważoną
wszystkich walut. Jednak w 1985 roku okazało się, że nie da się w pełni wykorzystać
potencjału rynku wewnętrznego, jeśli koszty wymiany walut będą wysokie, a wahania kursów
będą powodem niepewności. W 1989 roku zaproponowano wprowadzenie Unii Gospodarczo
Walutowej (UGW) w 3 etapach i powołanie Europejskiego Banku Centralnego (EBC). W XII
1989 roku na szczycie Rady Europejskiej w Strasburgu postanowiono zwołać konferencję,
by wprowadzić poprawki w założeniu UGW. Poprawki te uzgodniono w Traktacie o Unii
Europejskiej i przyjęto na posiedzeniu Rady Europejskiej w Maastricht w XII 1991 roku,
a podpisane 7.02.1992 roku. W ten oto sposób 1.11.1993 roku została powołana Unia
Europejska. 12 państw, 12 gwiazdek na fladze.
W latach 90 Unia Europejska stała się najbardziej prężną organizacją gospodarczą w Europie.
Stąd chęć przystąpienia do niej zgłosiły Austria, Finlandia i Szwecja, które 1 stycznia 1995 r.
stały się członkami wspólnoty.
Polska weszła od UE 1.05.2004 r. i była jednym z 10 państw (razem z Cyprem, Czechami,
Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, Słowacją, Słowenią i Węgrami).
3 lata później (2007 r.) do Unii dołączyła Bułgaria i Rumunia, a w 2013 r. Chorwacja. Co daje
nam 28 państw.
Unia Gospodarczo Walutowa
Wróćmy jednak do tego, co się działo w latach ’80 i ’90 w kwestii wspólnej waluty, kiedy to
postanowiono wprowadzić UGW 3 etapami:
I – 1.07.1990 – 31.12.1993 dotyczył swobody przepływu kapitału między państwami
członkowskimi
II – 01.01.1994 – 31.12.1998 dotyczył konwergencji (wyrównania poziomu rozwoju) państw
członkowskich, wzmocnienia współpracy między krajowymi BC
III – 01.01.1999 zakłada stopniowe wprowadzenie euro i wspólnej polityki pieniężnej.
Pierwsze 2 etapy są zakończone, 3 trwa. Wszystkie państwa członkowskie UE (poza Wielką
Brytanią i Danią) muszą przystąpić do ostatniego etapu, czyli przyjąć euro, jednak nie ma na
to określonego terminu. Dania i Wielka Brytania nie wyraziły chęci przystąpienia
do warunków UGW więc nie muszą przyjąć wspólnej waluty. By państwo mogło przyjąć
euro, musi spełnić określone warunki (np. deficyt max 3% PKB, a dług publiczny max 60%
PKB). Spośród 28 krajów UE, 19 przystąpiło do trzeciego etapu UGW i przyjęła euro. Euro
stało się walutą obowiązującą w transakcjach bezgotówkowych od 1.01.1999 r.,
a w gotówkowych od 01.01.2002 r.
Państwa, które przyjęły walutę euro:
2002: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Gracja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luxemburg,
Niemcy, Portugalia, Włochy (12 państw)
2007: Słowenia
2008: Cypr i Malta
2009: Słowacja
2011: Estonia
2014: Łotwa
2015: Litwa
Mamy też 6 krajów, które nie są członkami UE, a posługują się walutą euro: Andora,
Monako, San Marino, Watykan, Czarnogóra i Kosowo.
Korzyści z wprowadzenia euro:

Brak ryzyka kursowego w handlu między krajami UGW

Brak kosztów wymiany walut

Bardziej efektywny wspólny rynek (otwarcie handlu na inne rynki)

Łatwość porównywania cen i kosztów (tańszy dostawca z innego kraju)
Czyli: - cena towaru przez Internet dla wszystkich taka sama (ewentualnie koszty dostawy)
- łatwiejsze podróżowanie, nie trzeba wymieniać waluty
- łatwiejsza ekspansja krajów UGW na sąsiednie kraje
- pracownicy łatwiej porównają zarobki różnych krajów i mogą szukać pracy zagranicą
Koszty wprowadzenia euro:

K. przygotowania banknotów i monet

K. dystrybucji do banków i bankomatów

K. dostosowania bankomatów

K. przystosowania systemów księgowych i informatycznych

K. szkolenia specjalistów i pracowników obsługi

K. utraty przez banki dochodów związanych z wymianą walut
Opracowała: