docwww .ziem ialodzka.pl
download 
Reklamacja Transkrypt
www .ziem ialodzka.pl
www.ziemialodzka.pl 19 Architektura obronna Łódzkie Oporów Łęczyca Zamek – rezydencja Oporowskich Siedziba diabła Boruty Niewielki gotycki zamek rycerski w Oporowie jest jednym z najcenniejszych zabytków średniowiecznej architektury obronnej w centralnej Polsce. Jego budowę rozpoczął przed 1425 r. wojewoda łęczycki Mikołaj Oporowski, a kontynuował arcybiskup gnieźnieński Władysław Oporowski. Budowla na planie czworoboku, z dwiema wieżami obronnymi stoi na sztucznej wyspie otoczonej fosą. Według legendy posiada swoją Białą Damę – ducha kasztelanki oporowskiej. Od 1947 roku zamek jest siedzibą muzeum, na którego wyposażenie składają się dzieła sztuki i wyroby rzemiosła artystycznego od XVI do XIX w. Gotycki zamek w Łęczycy został wzniesiony ok. 1350 r. z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. Został otoczony murami obronnymi wspólnymi z miastem i oddzielony od niego fosą. Przez mieszkańców Łęczycy uznany za siedzibę diabła Boruty – złośliwego psotnika, mieści dziś Muzeum gromadzące przedmioty z wykopalisk, eksponaty z zakresu dziejów Łęczycy, a także dzieła twórców ludowych, w tym liczne podobizny legendarnego diabła. Z wieży rozciąga się piękny widok na miasto i okolicę. Co roku pod koniec sierpnia dziedziniec zamku zapełnia się rycerzami z całego kraju, którzy przybywają do Łęczycy na turniej współorganizowany przez Bractwo Rycerskie. www.ziemialodzka.pl i 20 Muzuem – Zamek w Oporowie 99-322 Oporów, tel. 24 285 91 22, fax: 24 27 47 058 e-mail: [email protected] www.zamekoporow.pl i Muzeum w Łęczycy ul. Zamkowa 1, 99-100 Łęczyca tel. 24 721 24 49 (Zamek), tel./fax: 24 721 89 97 (biuro) e-mail: [email protected] www.zamek.leczyca.pl www.leczyca.info.pl Rawa Mazowiecka Pabianice Zamek Książąt Mazowieckich Dwór kapituły krakowskiej Zrekonstruowana ośmioboczna baszta, oryginalne mury przyziemia i fragmenty fundamentów to pozostałość po XIV-wiecznym zamku książąt mazowieckich. Rawska warownia była miejscem przechowywania skarbu kwarcianego – tu bowiem zbierano tzw. „kwartę”, czyli podatek na utrzymanie wojsk Rzeczypospolitej. Zamek i samo miasto zostały „zrujnowane i w niwecz obrócone” podczas potopu szwedzkiego. Po ruinach krąży duch Ludmiły, żony księcia Siemowita, którą władca kazał tu zamurować oskarżywszy wcześniej o rzekomą zdradę małżeńską. Legendę tą wykorzystał sam William Szekspir w „Zimowej opowieści”. W baszcie prezentowane są wystawy wchodzące w skład ekspozycji Muzeum Ziemi Rawskiej. Renesansowy dwór obronny wzniesiony w latach 1565-71 jest najbardziej reprezentatywnym przykładem tego typu budowli w Polsce. Od 1833 r. aż do końca 1939 r. był siedzibą władz miejskich. Po II wojnie światowej urządzono tu Muzeum Miasta Pabianic. We wnętrzach podziwiać można polichromie z różnych okresów funkcjonowania budowli, w tym najcenniejsze, renesansowe z XVI wieku. Zbiory muzealne znajdują się również w sąsiadującym z zamkiem budynku dawnej szkoły – ciekawostką jest kolekcja sztuki Afryki Środkowej z kompletnym strojem czarownika szczepowego oraz jedyny w Polsce późnoceltycki hełm żelazny wydobyty z grobu wojownika sprzed 2000 lat. i i Punkt Informacji Turystycznej (Starostwo Powiatowe) ul. Kościuszki 5, 96-200 Rawa Mazowiecka tel. 46 814 57 40, fax: 46 814 46 31 e-mail: [email protected], www.powiatrawski.pl Muzeum Miasta Pabianic Stary Rynek 1/2, 95-200 Pabianice, tel. 42 215 39 82, 42 215 54 87 e-mail: [email protected] www.muzeum.pabianice.prv.pl Łódzkie Bąkowa Góra, Majkowice Zamek Drzewickich Dawne gniazda rycerskie Okazałe ruiny w Drzewicy są pozostałością zamku wzniesionego w latach 1527-35 za sprawą ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego Macieja Drzewickiego h. Ciołek. Cztery potężne wieże narożne do dziś wywierają olbrzymie wrażenie na zwiedzających. Wjazd do zamku prowadził przez bramę w najwyższej wieży północnowschodniej. Do dziś przetrwały ślady mostu zwodzonego, niegdyś przerzuconego przez fosę wypełnioną wodą z rzeki Drzewiczki. Od końca XVIII w. warownia mieściła klasztor sióstr bernardynek, jednak po ogromnym pożarze w 1814 r. została opuszczona przez zakonnice, które przeniosły się do Świętej Katarzyny w Górach Świętokrzyskich i od tego czasu pozostaje w ruinie. Budowę warowni w Bąkowej Górze przypisuje się Zbigniewowi Bąkowi, jednemu ze współpracowników króla Władysława Jagiełły. Budowla wielokrotnie zmieniała właścicieli, a przez pewien czas była nawet gniazdem rycerzy – rabusiów, którzy niepokoili kupców podążających doliną Pilicy. Obok ruin wznosi się XVII-wieczny dwór Małachowskich. Z kolei w pobliskich Majkowicach zachował się interesujący zespół trzech obiektów architektury obronnej: ślady średniowiecznego grodziska wśród podmokłych łąk nad Pilicą, resztki murowanego zamku „Surdęga” (XIV-XV w.) oraz najokazalsze ruiny rezydencji mieszkalnej Majkowskich wzniesionej w XVI stuleciu. i i Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi ul. Piotrkowska 87, 0-423 Łódź tel./fax: 42 638 59 55, tel.: 42 638 59 56, e-mail: [email protected] www.drzewica.pl Centrum Informacji Turystycznej (Oddział PTTK im. M. R. Witanowskiego) Plac Czarnieckiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalski tel. 44 647 70 52, tel./fax: 44 732 36 63 e-mail: [email protected] www.powiat-piotrkowski.pl Wieruszów Grodzisko nad brzegiem Warty Od Ptolemeusza do Wierusza Najstarszymi pamiątkami przeszłości w terenie są grodziska – relikty dawnych grodów obronnych. Pochodzą one z VI-XIII stulecia i zwykle zlokalizowane są nad rzekami lub na terenach niegdyś trudno dostępnych. Dziś relikty dawnych grodów – właśnie w postaci grodzisk – oglądać można między innymi na terenie Tumu, Starych Skoszew, Sieradza, Wieruszowa i Żarnowa. W Konopnicy na wysokiej skarpie rzeki Warty znajdują się resztki grodziska stożkowatego zwanego „Zamczyskiem”. Było ono zamieszkiwane w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku. Znawcy tematu uznali je za jedno z największych i najciekawszych średniowiecznych założeń obronnych centralnej Polski. Grodzisko stanowi doskonały punkt widokowy na dolinę Warty i okolice Konopnicy. Potężne grodzisko zajmuje obszar o powierzchni ok. 48 ha i średnicy 600-700 m. ograniczony liniami rzek Prosny i Niesobu oraz – od południa – wałem o długości 440 m. i wysokości do 4 m. Stwierdzono, iż jest ono pozostałością po osadzie obronnej kultury łużyckiej (700-400 lat p.n.e.). W 1964 r. odkryto tu 4 pokryte ornamentem naczynia z czasów tzw. wpływów rzymskich (I w. n.e.). Miejsce to jako „Arsonium” zaznaczył na swej mapie geograf i podróżnik antyczny Ptolemeusz. Znaleziska zobaczyć można obecnie w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Od grodziska niedaleko jest do ruin zamku w Wieruszowie i tamtejszego klasztoru oo. Paulinów. Obiekty te łączy szlak turystyczny „Od Ptolemeusza do Wierusza”. Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna) ul. Śląska 23a, 98-300 Wieluń tel. 43 843 96 35 e-mail: [email protected] www.um.wielun.pl i Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna) ul. Waryńskiego 8, 98-400 Wieruszów tel. 62 783 11 88 e-mail: [email protected] www.powiat-wieruszowski.pl www.ziemialodzka.pl Konopnica i Architektura obronna Drzewica 21 www.ziemialodzka.pl Pałace i dwory Łódzkie Nieborów i Arkadia Poddębice Pałac i ogród romantyczny Radziwiłłów Renesansowy pałac Grudzińskich Zespół pałacowo-parkowy w Nieborowie, wzniesiony według projektu Tylmana z Gameren, jest jedną z najbardziej znanych polskich rezydencji magnackich. W 1774 r. stał się własnością Radziwiłłów. Na kompleks składają się: pałac, wozownia, manufaktura, oficyna, oranżeria oraz 2 parki: francuski – geometryczny i angielski. W pobliżu Nieborowa znajduje się założony w 1778 r. przez księżną Helenę Radziwiłłową romantyczny park krajobrazowy w Arkadii. Jego dominantę stanowi Świątynia Diany, obok zaś wznoszą się sztuczne ruiny: Przybytek Arcykapłana, Akwedukt Rzymski, Domek Gotycki, zbudowana z głazów sztuczna Grota Sybilli i wiele innych. Budowę pałacu w stylu późnorenesansowym rozpoczął w 1610 r. dziedzic Poddębic, wojewoda rawski Zygmunt Grudziński. Ostateczny kształt pałac uzyskał w XIX w. po przebudowie dokonanej przez Napoleona Zakrzewskiego. Od strony południowowschodniej wznosi się pięciokondygnacyjna 17. metrowa wieża, zwieńczona renesansowym hełmem, posiadająca duże walory dekoracyjne. Z drugiej strony loggii znajduje się kaplica, zbudowana na planie dziesięcioboku z zachowaną dekoracją malarską i stiukowymi sklepieniami. Obecnie mieści się w niej Izba Regionalna z pamiątkami dotyczącymi historii Poddębic i okolic. i i Poddębicki Dom Kultury i Sportu – Regionalna Izba Muzealna ul. Mickiewicza 9/11, 99-200 Poddębice tel./fax: 43 678 29 91, tel. 43 678 22 12, e-mail: [email protected] Wolbórz Sokolniki Rezydencja biskupów kujawskich Rokoko rodem z Saksonii Barokowy zespół pałacowo-parkowy w Wolborzu wzniesiony został w latach 1768-73 przez biskupa Antoniego Ostrowskiego, według projektu architekta włoskiego Franciszka Placidiego, z przeznaczeniem na letnią rezydencję biskupów kujawskich. Składa się z pałacu, dwóch oficyn, pomieszczeń gospodarczych i kordegardy, a także z dziedzińca paradnego i parku pałacowego. Obecnie mieści się tu jedna z najlepszych w kraju szkół rolniczych oraz niewielka izba muzealna, utworzona w 1963 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Wolborza a przechowująca pamiątki historyczne z dziejów miejscowości. Zespół pałacowo-parkowy w Sokolnikach powstał w II połowie XVIII stulecia za sprawą właściciela starostwa sokolnickiego Łukasza Bnińskiego według projektu drezdeńskiego architekta Fryderyka Naxa. Pałac przebudowywano w XIX wieku, a ostatnio gruntownie wyremontowano z przeznaczeniem na hotel i restaurację. Jest to budowla parterowa wzniesiona w stylu saskiego rokoka, na planie prostokąta, z piętrowym ryzalitem frontowym. Całość otacza park o powierzchni 4 ha, o układzie geometrycznym. W czasach Księstwa Warszawskiego wielokrotnym gościem pałacu był tytularny władca Księstwa, król saski Fryderyk August III. i 22 Pałac w Nieborowie (oddział Muzeum Narodowego w Warszawie) 99-416 Nieborów, tel. 46 838 56 35, e-mail: [email protected] www.nieborow.art.pl Zespół Szkół – Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego ul. Modrzewskiego 107, 97-320 Wolbórz tel. 44 616 43 51, tel./fax: 44 616 41 68 e-mail: [email protected] www.zswolborz.pl, www.wolborz.ugm.pl i Pałac w Sokolnikach (Hotel i Restauracja „Sokolnik”) ul. Wrocławska 4, 98-420 Sokolniki tel./fax: 62 784 50 67 e-mail: [email protected] www.sokolnik.com.pl Łódzkie Działoszyn Klasycystyczny pałac i stadnina koni Pałac Męcińskich Klasycystyczny pałac w Walewicach został wniesiony w 1783 r. dla szambelana królewskiego Anastazego Walewskiego. Według krążącej legendy był on miejscem tajemnych spotkań kochanków – hrabiny Marii Walewskiej i cesarza Francji Napoleona. Po rozpoczętej w 1997 r. gruntownej przebudowie pałac odzyskał swój dawny wygląd, a obecnie znajdują się tu m.in. biura znanej i cenionej stadniny koni angloarabskich oraz pokoje gościnne. Pobliska stadnina oferuje kursy jazdy konnej, przejażdżki konne i bryczkami, wczasy w siodle i inne formy aktywnego wypoczynku. Renesansowy pałac w Działoszynie powstał ok. 1600 r. za sprawą Andrzeja z Kurozwęk Męcińskiego. Dwukondygnacyjna budowla na planie prostokąta powstała na sztucznie usypanym wzniesieniu, jej fundamenty wykonano z kamienia, a ściany – na przemian z kamienia i cegły. Tradycja mówi, że w rezydencji Męcińskich gościł m.in. król Stanisław August Poniatowski. Dziś gruntownie odrestaurowany pałac, otoczony odnowionym ogrodem i parkiem, jest siedzibą instytucji kulturalnych i oświatowych. Mieści się tu również Punkt Informacji Turystycznej. i i Pałac w Walewicach, Stadnina Koni Walewice Sp. z.o.o Walewice, 99-423 Bielawy tel. 46 838 21 14, fax: 46 838 2 8 72 e-mail: [email protected] www.walewice.pl Punkt Informacji Turystycznej w Działoszynie ul. Zamkowa 22, 98-355 Działoszyn tel. 43 843 00 15 e-mail: [email protected] Ożarów Muzeum w dworze Walewskich Alkierzowy dwór Bartochowskich Tubądziński dwór został wzniesiony w końcu XVIII w. z inicjatywy Macieja Zbijewskiego. W 1891 r. przeszedł na własność Kazimierza Walewskiego, miłośnika historii i nauk geograficznych, który zgromadził tu eksponaty wystawiane dziś w Muzeum Walewskich. Obejrzeć tu można liczne portrety olejne Walewskich, zabytki ze szkła i porcelany, rodowe srebra, bogatą bibliotekę, w tym starodruki oraz meble z XVIII-XIX w. Dwór otoczony jest zabytkowym parkiem o powierzchni 3 ha. W Tubądzinie odbywają się koncerty muzyki poważnej. Tutejszy modrzewiowy dwór alkierzowy został wzniesiony w 1757 r. Budowla konstrukcji zrębowej z łamanym dachem polskim krytym gontem jest obecnie siedzibą Muzeum Wnętrz Dworskich. Warto tu zobaczyć kolekcję portretów szlachty wieluńskiej (XVII-XIX w.), stylowe meble, w tym szafy, skrzynie, kufry, komodę z XVIII w., porcelanę miśnieńską i srebra z XVIII w. Do zwiedzania udostępnione są: reprezentacyjny salon i gabinet myśliwski a także jadalnia, sypialnia, buduar pani domu, gabinet i pokoik panieński. W pobliskim Kocilewie (1 km) stoi zrekonstruowany wiatrak-koźlak. i i i Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie (Oddział Muzeum Ziemi Wieluńskiej) 98-345 Mokrsko, tel./fax: 43 841 17 24, e-mail: [email protected] www.mwdozarow.ovh.org www.muzeum.wielun.pl Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie 98-345 Mokrsko tel./fax: 43 841 17 24 www.ziemialodzka.pl Tubądzin Muzeum Walewskich w Tubądzinie (oddział Muzeum Okręgowego w Sieradzu) Tubądzin; 98-285 Wróblew tel. 43 821 37 26 e-mail: [email protected] www.muzeum-sieradz.com.pl Pałace i dwory Walewice 23 Łódzkie Tomaszów Mazowiecki Zabytki techniki Skansen Rzeki Pilicy i Niebieskie Źródła Historyczne bogactwo doliny rzeki Pilicy zdecydowało o powstaniu nad jej brzegami skansenu, którego twórcą i gospodarzem jest Andrzej Kobalczyk. Przeniesiono do niego zabytkowy młyn wodny, w którym organizowane są wystawy tematyczne, a obok młyna pod wiatą eksponowana jest największa w Polsce kolekcja kamieni młyńskich. Odkrywców interesujących się militariami z II wojny światowej przyciągają spektakularne znaleziska – wyciągnięty z dna Pilicy transporter opancerzony wraz z odtworzonym wyposażeniem, a także wrak unikatowego niemieckiego ciągnika artyleryjskiego. Oddzielny dział skansenu zawiera bogatą kolekcję zabytkowych łodzi i kajaków z Pilicy. Nie brakuje też zbiorów zawierających rzadkie i cenne archiwalia, materiały ikonograficzne oraz obszerną bibliotekę wydawnictw poświęconych Pilicy i regionowi Nadpilicza. Skansen Rzeki Pilicy otrzymał certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej jako Najlepszy Produkt Turystyczny roku 2005. W niewielkiej odległości od skansenu znajduje się niepowtarzalny rezerwat geologiczno-krajobrazowy „Niebieskie Źródła” chroniący naturalne, położone najdalej na północ w Polsce, wywierzyska krasowe. Woda wypływa tu ze szczelin w wapieniach jurajskich, obfitych i silnie pulsujących źródeł znajdujących się na dnie dwóch basenów źródłowych o głębokości do 4,5 m. W granicach rezerwatu znajdują się rozlewiska i liczne wysepki. i Skansen Rzeki Pilicy ul. Modrzewskiego 9/11, 97-200 Tomaszów Mazowiecki, tel. 44 723 00 03, e-mail: [email protected] www.skansenpilicy.pl i Wydział Informacji Turystycznej i Promocji Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim ul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowiecki tel. 44 726 03 78, tel./fax: 44 724 84 98 e-mail: [email protected] www.powiat-tomaszowski.pl Konewka, Jeleń www.ziemialodzka.pl Tajemnicze budowle w Lasach Spalskich Ze względu na swoje położenie i szczególny charakter Pilica oraz jej okolice były świadkiem ważnych wydarzeń historycznych. Gotowych na dreszczyk emocji zapraszamy do kompleksów bunkrów poniemieckich z czasów II wojny światowej w Konewce i Jeleniu położonych pośród Lasów Spalskich. Niemcy jeszcze przed wybuchem wojny postanowili stworzyć system dowodzenia operacjami wojskowymi wykorzystujący pociągi sztabowe. Jednak już pierwsze miesiące walk w 1939 roku ujawniły pewne mankamenty takiego rozwiązania: wrażliwość na ataki z powietrza i problemy z łącznością. Rozwiązaniem tych problemów miały być bunkry mogące pomieścić całe składy kolejowe chroniące je przed atakami z powietrza. Przykładem takich obiektów jest bunkier w Jeleniu o długości 355 m oraz bunkier w Konewce o długości 380 m. Obok bunkrów znajdowało się zaplecze techniczne znacząco poprawiające komfort załóg pociągów. Bunkry początkowo były używane zgodnie z zastosowaniem w celu ochrony pociągów sztabowych, a wraz z biegiem czasu zaczęto tam również chronić pociągi towarowe i składować materiały z pobliskich zakładów. Obecnie w bunkrze w Konewce otworzono podziemną trasę turystyczną, gdzie oprócz zwiedzenia samego bunkra można obejrzeć wystawę militariów. i 24 Trasa Turystyczna „Bunkier w Konewce” tel. kom. 501 430 321 e-mail: [email protected], [email protected] www.bunkierkonewka.eu i Wydział Informacji Turystycznej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim ul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowiecki tel. 44 726 03 78, tel./fax: 44 724 84 98 e-mail: [email protected] i Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 663 77 73 e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl Łódzkie Rogów – Rawa Mazowiecka – Biała Rawska Kolej Wąskotorowa Rogów–Rawa–Biała i Rogowska Kolej Wąskotorowa ul. Dworcowa 37 95-063 Rogów tel. 46 874 80 23 e-mail: [email protected] www.kolejrogowska.pl Dolina rzeki Grabi Parowozownia Drewniane młyny i zagrody młyńskie Parowozownia Skierniewice powstała w poł. XIX w. dla obsługi parowozów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Jej główny element stanowi półkolista hala postojowa dla parowozów o 23. stanowiskach. W 1994 r. staraniem Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei kompleks parowozowni został wpisany do rejestru zabytków. Od 1988 r. stowarzyszenie tworzy kolekcję zabytkowego taboru liczącą obecnie blisko 100 sztuk, udostępnianą tu w pierwszym w Polsce społecznym muzeum starej kolei. Zbiór posiada kilka „perełek” – w tym jedyny w świecie akumulatorowy zespół trakcyjny systemu „Wittfelda”, kolekcję wagonów krytych wykorzystywanych m.in. w „Liście Schindlera” S. Spielberga i „Pianiście” R. Polańskiego, wagon salonowy przewodniczącego Rady Państwa gen. A. Zawadzkiego i wiele innych. Jedną z nieubłagalnie przemijających pamiątek przeszłości są rozsiane na terenie województwa łódzkiego, rzadko już spotykane młyny wodne. Łączący zabytki techniki żółty szlak przebiegający przez powiat łaski nazwany został „Młyny nad Grabią”. Z trzydziestu młynów istniejących niegdyś nad tą rzeką o długości 77 km, do dziś zachowało się tylko kilka. Na szlaku zobaczyć można m.in. pracujący nadal młyn w Woli Marzeńskiej, młyny w Zielencicach, Brzeskach i Kozubach, – oraz ruiny młynów w Emilianowie i w Okupie Fabrycznym. Perełką architektury drewnianej jest z pewnością zespół młynów w miejscu zwanym Talar we wsi Ldzań. W większości młyny te są dziś własnością prywatną – ich zwiedzanie należy wcześniej uzgadniać z właścicielami. i Parowozownia Skierniewice ul. Łowicka 1, 96-100 Skierniewice tel. 46 818 13 23, tel. kom. 602 312 262 e-mail: [email protected] www.psmk.org.pl i i PTTK – Oddział w Łasku (Klub Garnizonowy) Plac Lotników Łaskich 1, 98-100 Łask tel. 43 675 37 76, e-mail: [email protected] www.pttklask.ex2.pl Punkt Informacji Turystycznej w Pabianicach Dworzec kolejowy PKP ul. Łaska 37, 95-200 Pabianice, tel. 42 205 43 14, e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl Skierniewice Zabytki techniki W lutym 1915 r. niemieckie wojska kolejowe rozpoczęły budowę kolei polowej o szerokości toru 600 mm od stacji normalnotorowej w Rogowie ku linii frontu. Po zakończeniu I wojny światowej licząca 49 km linia została przejęta przez Ministerstwo Kolei Żelaznych. W 1954 r. przekuto kolej na rozstaw 750 mm. W 1996 r. została oficjalnie uznana za zabytek techniki. Dziś jest jedyną koleją muzealną w województwie łódzkim. Zabytkową wąskotorówką opiekują się wolontariusze – pasjonaci. Na stacji w Rogowie tworzone jest społecznie muzeum kolei. Już dzisiaj zobaczyć tu można cysternę firmy „Borman i Szwede” z 1904 r., parowóz Orenstein & Koppel z 1920 r. oraz bogaty zbiór wagonów kolei cukrowniczych sprzed 1939 roku. W każdą niedzielę od początku maja do końca września kursuje pociąg turystyczny do Głuchowa. Na zamówienie kolejka jeździ przez cały rok. 25 Łódzkie Uniejów Konferencje&Spa Termy Uniejów Położone na głębokości ponad 2000 metrów gorące źródła w Uniejowie to naturalny skarb województwa łódzkiego. Bijąca z nich solanka o temperaturze 68°C ma bowiem niezwykłe właściwości. Źródła w Uniejowie są wyjątkowe w skali kraju. Już teraz gorącej wody używa się do ogrzewania miasta. Nie jest to jednak jedyny możliwy sposób ich użycia. Gorące kąpiele w solance działają leczniczo na wiele schorzeń, m.in. reumatoidalne, ortopedyczno-urazowe, skóry, nosa, ucha, gardła i krtani oraz na nerwobóle, dyskopatie i nerwice. Wykorzystanie potencjału źródeł umożliwia nowoczesny kompleks rekreacyjno-sportowy – Termy Uniejów. W jego skład wchodzą 3 niecki basenowe: pływacka, solankowa i dla dzieci oraz zespół saunowy z sauną fińską, turecką, aromaterapią, lakonium (sauna o temperaturze 4045°C do swobodnego relaksowania się) i tepidarium (sala do odpoczynku z podgrzewaną podłogą i podgrzewanymi leżakami). Dodatkowe atrakcje to wypożyczalnia kajaków do spływu Wartą i przejażdżki powozem. W skład kompleksu wchodzą również: pełnowymiarowe boisko piłkarskie z murawą podgrzewaną z zastosowaniem wód termalnych, boiska do siatkówki i piłki plażowej oraz ścianki treningowe do tenisa. W Uniejowie znajdują się jednak nie tylko naturalne skarby. Kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy leży u stóp zamku z XIV wieku otoczonego parkiem w stylu angielskim z XIX wieku. Do tego historycznego dziedzictwa nawiązuje Kasztel Rycerski, który oferuje nie tylko 45 miejsc noclegowych, ale też udział w zajęciach Akademii Rycerskiej i tradycyjną kąpiel w drewnianych baliach z solanką. i i Termy Uniejów Spółka z o.o. w Uniejowie ul. Polna 37, 99-210 Uniejów tel./fax: 63 288 80 71 e-mail: [email protected] www.termyuniejow.pl Kasztel Rycerski „Na Gorących Źródłach” ul. Zamkowa 6, 99-210 Uniejów tel. 63 288 89 50 e-mail: [email protected] www.termyuniejow.pl Spała www.ziemialodzka.pl Kurort carów i prezydentów Spała to znana miejscowość wypoczynkowa położona nad Pilicą. Bywali tu królowie polscy oraz carowie rosyjscy, w późniejszych czasach prezydenci Polski Międzywojennej: Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki. W Spale koniecznie trzeba zobaczyć zabytkowy kościółek z 1923 roku zbudowany w stylu zakopiańskim, murowaną wieżę ciśnień z pocz. XX w i oczywiście naturalnej wielkości żeliwny pomnik żubra – symbol Spały. W Centralnym Ośrodku Sportu, który jest równocześnie znanym Ośrodkiem Przygotowań Olimpijskich, można skorzystać z krytych hal sportowych i basenu, siłowni, gabinetów odnowy biologicznej, gabinetu krioterapii i kortów tenisowych. Ze Spały można wybrać się na przejażdżkę rowerową do Tomaszowa Mazowieckiego 12. kilometrową ścieżką rowerową. Spała to również gratka dla miłośników antyków i rękodzieła. Już od kilku lat odbywa się tu Spalski Jarmark Antyków i Rękodzieła Ludowego. Do dyspozycji gości odwiedzających Spałę i okolice, oprócz Centralnego Ośrodka Sportu jest kilkanaście różnorodnych obiektów oferujących zarówno noclegi jak i sale konferencyjne oraz możliwość zregenerowania się w centrach SPA&Wellness. Do najbardziej znanych należą czterogwiazdkowy hotel Mościcki, Hotel Prezydent czy Dwór Carski. i 26 Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 662 09 70 e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl i Punkt Informacji Turystycznej w Spale ul. Piłsudskiego 2, 97-215 Inowłódz tel. kom. 514 206 859 www.galeria.spala.info.pl www.spala.info.pl i Wydział Informacji Turystycznej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim ul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowiecki tel. 44 726 03 78, tel./fax: 44 724 84 98 e-mail: [email protected] Łódzkie Wola Chojnata Hotel Ossa**** Congress & SPA Pałac Chojnata Hotel Ossa**** Congress & SPA położony w centrum Polski – 60 km od Warszawy i Łodzi przyciąga ciszą i malowniczym krajobrazem. Swoim gościom oferuje pokoje i apartamenty o wysokim standardzie. Hotel dysponuje przestronnym i funkcjonalnym zapleczem kongresowym z zespołem sal konferencyjnych, w tym salą kongresową mogącą pomieścić 1600 osób. Wyróżnia się unikalną, niezwykle bogatą ofertą gastronomiczną. O zdrowie i urodę zadba instytut wellness & spa z 16 gabinetami odnowy biologicznej, oferujący bogaty wachlarz zabiegów oraz masaży zdrowotnych i relaksacyjnych. Dodatkowo Hotel dysponuje centrum wodno-termalnym, które przyniesie pełen relaks i odprężenie. Zespół pałacowo-parkowy w Woli Chojnatej to z pewnością perła architektury i ozdoba ziemi rawskiej. Tutejszy neorenesansowy pałac został wzniesiony w 2. poł. XIX w. przez rodzinę Węsierskich, według projektu znanego architekta Henryka Marconiego. Otacza go park krajobrazowy z początku XIX w. Tuż obok stoi murowany spichlerz z I poł. XIX w. oraz dawna stajnia. Gruntownie odrestaurowana rezydencja mieści dziś luksusowy ośrodek konferencyjnohotelowy z restauracją, salami bankietowo-konferencyjnymi, sauną i siłownią oraz pokojami odnowy biologicznej. i i Hotel Ossa**** Congress & SPA Ossa 1, 96-200 Rawa Mazowiecka tel. 46 813 26 00, fax: 46 813 26 01 e-mail: [email protected] www.hotelossa.pl Pałac Chojnata Wola Chojnata 59, 96-230 Biała Rawska tel. 46 813 88 30, fax: 46 813 88 17, kom. 513 126 775 e-mail: [email protected] www.palacchojnata.com Łódź Wygodnie i komfortowo „Centrum – Hotele” Region Bełchatowa w pierwszej kolejności kojarzy się z kopalnią węgla brunatnego, ale wbrew pozorom to obszar gdzie można wygodnie i komfortowo, a przy tym ciekawie wypocząć. Do dyspozycji gości jest kilka hoteli i ośrodków konferencyjno – wypoczynkowych m.in.: Sport Hotel***, Santin***, Wawrzek**, czy Hotel Wodnik***. Odwiedzający mogą w nich skorzystać z basenów, saun i dobrze wyposażonych sal konferencyjnych. Poszukujący aktywnego wypoczynku znajdą coś dla siebie w Ośrodku Sportu i Rekreacji „Góra Kamieńsk”, zaś amatorzy mocniejszych wrażeń powinni skorzystać z możliwości wycieczki samochodami terenowymi na dno kopalni węgla brunatnego. „Centrum – Hotele” Sp. z o.o. – właściciel łódzkich hoteli: „Centrum***”, „Światowit***”, „Savoy**”, „Mazowiecki**” i „Polonia Palast**”, działa pod tą nazwą od lipca 2008 roku. Obecnie Centrum Hotele dysponują niemal tysiącem miejsc noclegowych i dwudziestoma salami konferencyjnymi. To największa w Łodzi baza hotelowo – konferencyjna. Obiekty zlokalizowane są w centrum Łodzi, w większości tuż przy reprezentacyjnej ulicy Piotrkowskiej, w sąsiedztwie dworców kolejowych i centrów handlowych. Stanowią doskonałe miejsce do rozpoczęcia podróży zarówno po Łodzi jak i regionie łódzkim. i i www.ziemialodzka.pl Bełchatów Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 662 09 70 e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl Konferencje&Spa Rawa Mazowiecka „Centum – Hotele” Sp. z o.o. al. Kościuszki 68, 90-432 Łódź tel./fax: 42 632 10 30, tel. 42 636 87 45 e-mail: [email protected] www.centrumhotele.pl 27 Turystyka aktywna Łódzkie Zalew Sulejowski, Jeziorsko Województwo Łódzkie Zbiorniki wodne województwa łódzkiego Szlaki kajakowe W województwo łódzkim znajdują się dwa duże zbiorniki zaporowe, zalew Sulejowski na Pilicy i zbiornik Jeziorsko powstały ze spiętrzania wód Warty. Pierwszy z nich oferuje znakomite warunki do uprawiania sportów wodnych. Latem odbywają się tu regaty, szkolenia i obozy żeglarskie, wzdłuż zalewu przebiega szlak kajakowy Pilicy, zaś brzegiem zbiornika poprowadzone są szlaki piesze i rowerowe. Z kolei zbiornik Jeziorsko to największy akwen województwa łódzkiego o powierzchni 4230 ha. Południowa cześć zbiornika to największy rezerwat przyrody w regionie. Płytkie wody, liczne wysepki i podtopione zarośla tworzą znakomite warunki dla gniazdujących tu ptaków (130 gatunków). Część północna, dzięki rozwijającej się bazie turystycznej jest doskonałym miejscem dla miłośników turystyki aktywnej. Miłośnicy kajakarstwa w województwie łódzkim znajdą dla siebie kilka ciekawych propozycji. Na uwagę zasługuje szlak kajakowy rzeki Pilicy, która należy do najpiękniejszych dolin rzecznych w centralnej Polsce. Na ziemi łódzkiej rzeka płynie m.in. przez Przedbórz, Bąkową Górę, Sulejów, Spałę i Inowłódz. Warto również wybrać się na rzekę Wartę, przepływającą na odcinku łódzkim przez tak malownicze obszary jak Załęczański Park Krajobrazowy, czy Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Dla kajakarzy poszukujących bardziej wymagających rzek czeka m.in. Widawka, Rawka, czy Drzewiczka. www.ziemialodzka.pl i 28 i Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 662 09 70 e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 662 09 70 e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl Województwo Łódzkie Województwo Łódzkie Szlak bursztynowy Znakowane szlaki rowerowe Województwo łódzkie na pierwszy rzut oka może nie kojarzyć się z bursztynem. Niesłusznie. Badania archeologiczne wykazują, że część bursztynowego szlaku – trasy, którą w czasach starożytnych bursztyn transportowany był znad Bałtyku na tereny cesarstwa rzymskiego – przebiegała przez współczesne województwo łódzkie. Świadczą o tym znaleziska rzymskie dokonane w dolinach Warty i Bzury. Łódzkie oferuje więc odwiedzającym je turystom podróż śladami starożytnych Rzymian. Wytyczony przez województwo Bursztynowy Szlak można przebyć rowerem, podziwiając przy tym zabytki architektury drewnianej, do których należą kościółki w okolicach Wielunia. Na terenie łódzkiego Bursztynowy Szlak rozciąga się od Wieruszowa do Wielunia, przewidywana jest jednak współpraca między województwami i regionami partnerskimi łódzkiego za granicą. Województwo łódzkie oferuje turystom ponad 3000 km znakowanych szlaków rowerowych przygotowanych z myślą o wszystkich, którzy uwielbiają aktywny wypoczynek. Większość z oznakowanych tras to krótkie szlaki przebiegające pomiędzy najbardziej atrakcyjnymi miejscowościami w danym regionie, jak szlaki w Załęczańskim Parku Krajobrazowym czy w powiatach: wieruszowskim, wieluńskim, poddębickim, tomaszowskim, zgierskim, łowickim, skierniewickim, łaskim i bełchatowskim. Inne mają charakter szlaków dłuższych, wieloetapowych z możliwością noclegu na trasie. Do takich szlaków należą m.in. Sieradzka eSKa, szlak „Przez Powiat Wieruszowski”, ścieżka rowerowa im. Zygmunta Goliata prowadząca wokół Zbiornika Sulejowskiego czy ostatnio wyznakowany „Szlak Gorących Źródeł”. i Polski Szlak Bursztynowy w Wieluniu ul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluń e-mail: [email protected] www.nabursztynowymszlaku.pl i Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 662 09 70 e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl Łódzkie Bełchatów, Góra Kamieńsk „Na samym dnie” i aktywnie przez cały rok i OSiR Góra Kamieńsk Ozga k. Kamieńska tel. 44 733 07 77 e-mail: [email protected] www.gorakamiensk.info i BOT Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A. ul. Św. Barbary 3 Rogowiec, 97-400 Bełchatów tel. 44 737 30 00, fax: 44 737 34 56 e-mail: [email protected] www.kwbbelchatow.bot.pl Województwo Łódzkie Szlak konny im. majora Hubala Gospodarstwa agroturystyczne Ogromnym potencjałem województwa łódzkiego jest ponad 150 ośrodków nastawionych przede wszystkim na turystykę jeździecką, a ponadto kilkadziesiąt innych, które w swej ofercie mają również obsługę miłośników jazdy konnej. Najbardziej znane ośrodki jeździeckie łączy turystyczny Szlak Konny, o długości 1817 km. Zaprojektowano również liczne łączniki pomiędzy obiema pętlami. Na trasie Szlaku Konnego znajdują się zarówno stadniny koni, wyspecjalizowane ośrodki jeździeckie jak również liczne gospodarstwa agroturystyczne. Można tu zatrzymać się na nocleg, skorzystać z wyżywienia, jak również nakarmić i napoić konie podczas postoju. Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź tel./fax: 42 662 09 70 e-mail: [email protected] [email protected] www.ziemialodzka.pl www.wsiodle.lodz.pl i i i i i i i Federacja Stowarzyszeń Agrotyrystycznych Prezes Federacji: Wiesław Matkowski tel. 43 679 00 63, tel. kom. 508 280 727 Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Zgierskiej Prezes: Zbigniew Hauke Dzierżązna 38, 95-100 Biała, tel. 42 717 84 87 [Region zgierski] Stowarzyszenie Wsi Agroturystycznych Regionu Doliny Pilicy i Zalewu Sulejowskiego Prezes: Elżbieta Ksyt tel. 44 724 62 67, tel. kom. 507 772 525 [Region tomaszowski i piotrkowski] Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieluńskiej Prezes Halina Piekara ul. Targowa 26, 98 – 320 Osjaków, tel. 43 842 34 01 [Region wieluński] Opoczyńskie Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych Prezes: Elżbieta Zajączkowska, tel. 44 756 24 18 [Region opoczyński] Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieruszowskiej Prezes Józef Niechciał ul. Waryńskiego 8, 98-400 Wieruszów, tel. 627 831 188 [Region wieruszowski] Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Poddębickiej Prezes Wiesław Matkowski tel. 43 679 00 63, tel. kom. 508 280 727 www.ziemialodzka.pl Województwo Łódzkie Województwo łódzkie prezentuje bardzo bogatą ofertę agroturystyczną. Zróżnicowane krajobrazy, rozległe lasy, zbiorniki wodne i czyste rzeki stwarzają doskonałe warunki do wypoczynku na wsi. Gospodarstwa agroturystyczne rozsiane w różnych częściach Ziemi Łódzkiej oferują najtańsze noclegi, swojską kuchnię, możliwość grzybobrania i wędkowania oraz wieczory przy ognisku i grillu. i Turystyka aktywna Kopalnia „Bełchatów” jest największą i najnowocześniejszą kopalnią odkrywkową węgla brunatnego w Europie. Rozmiary wykopu oraz maszyn w nim pracujących przyprawiają turystów o zawrót głowy. Niesamowite wrażenie na zwiedzających sprawia panorama odkrywki z tarasów widokowych w Kleszczowie oraz ze zwałowiska zewnętrznego. Ostatnio wprowadzono możliwość zjazdu kopalnianymi samochodami terenowymi na samo dno wykopu, gdzie różnica poziomów wynosi ponad 200 metrów! „Na Samym Dnie” podziwiać można gigantyczne koparki i zwałowarki oraz dowiedzieć się więcej na temat kopalni. Na urlop z adrenaliną o każdej porze roku zaprasza Ośrodek Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk zlokalizowany na zboczu najwyższego sztucznego wzniesienia w Polsce środkowej niedaleko Bełchatowa. Góra Kamieńsk ma wysokość względną 196 m i została usypana w wyniku prac eksploatacyjnych pobliskiej kopalni węgla brunatnego BOT KWB Bełchatów S.A. Ośrodek Góra Kamieńsk czynny jest cały rok i oferuje wiele emocjonujących atrakcji. Można skorzystać z wyciągu krzesełkowego wyposażonego w czteroosobowe krzesełka, pokonać nowoczesny, bezpieczny tor saneczkowy o długości 1100 m, przejechać się specjalnie wytyczonymi ścieżkami rowerowymi, zaszaleć w miniparku rozrywki na obrotowych rowerach, golden bungee czy w dmuchanej dżungli oraz powspinać się na specjalnej ściance wspinaczkowej z trzema wieżami o wysokościach 3, 6 i 7 metrów. Zimą obowiązkowo należy wybrać się na narty i przetestować trzy profesjonalnie przygotowane trasy narciarskie. Główna trasa ma długość 760 metrów, a różnica wzniesień to 123 m. Cały stok jest oświetlony, sztucznie naśnieżny, ratrakowany, a nad bezpieczeństwem narciarzy czuwają ratownicy Jurajskiej Grupy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego wspomagani przez personel medyczny. Na początkujących czekają instruktorzy szkoły narciarskiej i snowboardowej BIWAK działającej w OSiR Góra Kamieńsk. Warto zostać tu dłużej. Góra Kamieńsk oferuje noclegi i wyżywienie w nowym obiekcie zlokalizowanym u podnóża góry lub w pobliskim Bełchatowie (Sport Hotel***) czy w OSiR Wawrzkowizna. 29 www.ziemialodzka.pl Folklor i zwyczaje ludowe Łódzkie 30 Ziemia Łowicka Łowicz Pasiaki i wycinanki łowickie Procesja Bożego Ciała Łowickie stroje ludowe, ze względu na bogactwo kolorystyki, są uważane za reprezentacyjne dla całego kraju. Strój kobiecy składa się z bawełnianej koszuli z szerokimi rękawami, marszczonej spódnicy, pasiastej zapaski oraz kwiecistej chustki na głowę. Elementami stroju męskiego są: biała koszula z kołnierzykiem i wstążką, wełniane, pomarańczowe spodnie w prążki, lejbik i spencerek z czarnego sukna a także biała lub czarna sukmana, przepasana pomarańczowym pasem. Wyróżnikiem łowickiego folkloru są wycinanki z glansowanego papieru, o rożnych kształtach i tematyce – dominują motywy roślinne i geometryczne. Boże Ciało – uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa – to jedno z najważniejszych świąt w Kościele katolickim, zapoczątkowane w 1247 r. w belgijskim Liege. W Łowiczu uczestnicy procesji wyrażają jednak nie tylko swoją wiarę, ale również niezwykłe przywiązanie do kultury swojego regionu. W kolorowych, pasiastych strojach niosą hostię, otoczeni tłumem mieszkańców i turystów, przybyłych aby podziwiać ten wielobarwny pochód. Z podobnej uroczystości słyną również Mąkolice (powiat zgierski) – znany ośrodek tkactwa i hafciarstwa ludowego. i Muzeum w Łowiczu Stary Rynek 5/7, 99-400 Łowicz, tel. 46 837 39 28, fax: 46 837 36 63 e-mail: [email protected] www.muzeum.low.pl i Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi Łowickiej Stary Rynek 17, 99-400 Łowicz tel./fax: 46 837 57 71 e-mail: [email protected], [email protected] www.lowickie.eu, www.powiat.lowicz.pl Maurzyce k. Łowicza Sromów Łowicki Park Etnograficzny Muzeum ludowe rodziny Brzozowskich Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach prezentuje dawną zabudowę wsi łowickiej. Obecnie w skansenie znajduje się ponad 30 obiektów, które ukazują dwa wiejskie układy przestrzenne: tzw. starą wieś występującą do poł. XIX w. o kształcie zbliżonym do owalnicy z centralnym placem oraz tzw. nową wieś – ulicówkę, powszechną w II poł. XIX w. Zarówno w domach mieszkalnych, jak i w zagrodach prezentowane są charakterystyczne elementy wyposażenia wnętrza i sposoby jego dekoracji. Nieopodal skansenu znajduje się pierwszy na świecie spawany most drogowy wzniesiony wg projektu inżyniera profesora Stefana Bryły. Muzeum zostało założone z inicjatywy ludowego artysty Juliana Brzozowskiego. Twórca zgromadził w nim ponad 400 ruchomych rzeźb ludowych, poruszanych specjalnym mechanizmem. Figurki przedstawiają sceny z życia wsi łowickiej, a zostały wykonane przez Juliana Brzozowskiego i jego syna Wojciecha Brzozowskiego oraz innych członków rodziny. Można tu też obejrzeć dawne stroje, skrzynie, kredensy, pająki i wycinanki łowickie oraz kolekcję 35 pojazdów konnych z okolic Łowicza – wolanty, stare bryczki, sanie oraz wozy chłopskie: drabiniaste, z krypą, półkoszka i wasąg, ponadto końskie uprzęże oraz stare maszyny i urządzenia rolnicze. i i Skansen w Maurzycach (Oddział Muzeum w Łowiczu) Maurzyce 11b, 99-400 Zduny tel. 46 838 81 20 (Skansen), 46 837 39 28 (Muzeum w Łowiczu) e-mail: [email protected] www.muzeum.low.pl/skansen.htm Muzeum Ludowe Rodziny Brzozowskich Sromów 11, 99-414 Kocierzew tel. 46 838 44 72 www.muzeumludowe.pl Łódzkie Opoczno Muzeum Okręgowe i Park Etnograficzny Muzeum Regionalne i folklor opoczyński Sieradzkie Muzeum Okręgowe mieści się przy Rynku, w XVIIwiecznej kamienicy. Prezentowane są tu bogate zbiory archeologiczne i etnograficzne, dzieła sztuki i rzemiosła artystycznego oraz dokumenty historyczne. Muzeum ukazuje przeszłość ziemi sieradzkiej od pradziejów do współczesności, a także sztukę ludową, folklor i zwyczaje ludowe. Nad rzeką Żegliną obok sieradzkiego wzgórza zamkowego, mieści się Sieradzki Park Etnograficzny z oryginalnymi chatami wiejskimi z przełomu XIX i XX w. Zabytki budownictwa wiejskiego oraz lokalny folklor i tradycje ludowe przetrwały do dziś głównie w północnej części ziemi opoczyńskiej. Do najbardziej interesujących obiektów należą drewniane chałupy z tradycyjnie urządzonymi wnętrzami, a ponadto tkaniny, stroje, wycinanki i pisanki, które do dziś sprzedawane są podczas przedwielkanocnych jarmarków. Wciąż żywe i praktykowane jest wycinankarstwo. Na uwagę zasługują także strój opoczyński oraz przepiękne hafty – najbardziej znanym ośrodkiem hafciarstwa są Bielowice. Wiele ciekawych eksponatów prezentujących opoczyński folklor znajduje się w Muzeum Regionalnym w Opocznie. i i Muzeum Okręgowe w Sieradzu ul. Dominikańska 2, 98-200 Sieradz tel. 43 827 16 39, fax: 43 822 30 20 e-mail: [email protected] www.muzeum-sieradz.com.pl Sieradzki Park Etnograficzny ul. Grodzka 1, 98-200 Sieradz tel. 43 822 59 18 i Muzeum Regionalne w Opocznie Plac Zamkowy 1, 26-300 Opoczno tel./fax: 44 755 23 19 e-mail: [email protected] www.opoczno.pl Bolimów Dywany kwiatowe Warsztat garncarski rodziny Konopczyńskich Przed obchodami Bożego Ciała w Spycimierzu wielu jego mieszkańców można spotkać na okolicznych łąkach i polach, gdzie zbierają kwiaty, liście i korę drzew służące do ułożenia olbrzymich dywanów procesyjnych. Długość dywanów sięga 2 kilometrów, a wśród stworzonych cudów podziwiać można anioły, serca, kiście winogron, monstrancje, krzyże, symbole narodowe i różne wzory geometryczne. Podobne dywany w oktawę Bożego Ciała usypuje się z płatków kwiatowych w kościele oo. Pasjonistów pw. św. Pawła od Krzyża w Rawie Mazowieckiej Bolimów jest dawnym miasteczkiem i miejscem o starych tradycjach garncarskich. Pierwsze wzmianki o zakładzie garncarskim sięgają roku 1812. Przed I wojną światową istniał tutaj cech garncarski, zrzeszający kilkudziesięciu rzemieślników. Państwo Konopczyńscy są jedną z rodzin, które kontynuują tę interesującą tradycję. Po wcześniejszym umówieniu istnieje możliwość zwiedzenia zakładu i zapoznania się z techniką toczenia oraz całego procesu wytwarzania wyrobów ceramicznych. Zakład organizuje pokazy garncarskie i prezentuje wyroby na wystawach sztuki regionalnej. i i i Urząd Miasta Uniejów – Centrum Informacji Lokalnej ul. bł. Bogumiła 13, 99-210 Uniejów tel./fax: 632 888 077 e-mail: [email protected] www.uniejow.pl Punkt Informacji Turystycznej (Starostwo Powiatowe) ul. Kościuszki 5, 96-200 Rawa Mazowiecka tel. 46 814 57 40, fax: 46 814 46 31 e-mail: [email protected], www.powiatrawski.pl www.ziemialodzka.pl Spycimierz i Rawa Mazowiecka Folklor i zwyczaje ludowe Sieradz Warsztat Garncarski Rodziny Konopczyńskich ul. Dworska 7, 99-417 Bolimów tel. 502 433 958, 513 196 953 e-mail: [email protected] www.garncarz.bolimow.net 31 www.ziemialodzka.pl Imprezy i festiwale Łódzkie Łódź Uniejów Jarmark wojewódzki Turnieje rycerskie Na przełomie sierpnia i września na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi odbywa się największa w regionie niekomercyjna, plenerowa impreza masowa – Jarmark Wojewódzki. Jarmark umożliwia zaprezentowanie się łódzkim gminom i powiatom, ale także ośrodkom przyrodniczym, artystom ludowym, uczelniom wyższym i regionom partnerskim. Uczestnicy imprezy mogą spróbować specjałów kuchni regionalnej, wziąć udział w konkursach, obejrzeć wystawy, pokazy walk rycerskich i paradę orkiestr dętych, wreszcie poszerzyć swoją wiedzę o regionie łódzkim. Na scenach odbywają się występy kapel ludowych, pokazy tańca nowoczesnego oraz koncerty gwiazd. Pod koniec sierpnia park zamkowy w Uniejowie zapełnia się tłumem rycerzy zakutych w zbroje, mieszczan, dworek i parobków, którzy przybywają na doroczny turniej rycerski. W czasie turnieju odbywają się pokazowe walki i otwarte dla wszystkich konkursy z nagrodami, a kramy sklepikarzy uginają się od pamiątek i smakołyków. Publiczność ma okazję zobaczyć jedyną w Polsce machinę oblężniczą trebusz, pokazy strzelania z bombardy i bicia średniowiecznych monet, a także uczestniczyć w poszukiwaniach tajemniczego skarbu arcybiskupa. i i Urząd Miasta Uniejów – Centrum Informacji Lokalnej ul. bł. Bogumiła 13, 99-210 Uniejów tel./fax: 63 288 80 77 e-mail: [email protected] www.uniejow.pl www.ciluniejow.republika.pl Gajewniki Piotrków Trybunalski Festiwal Jeździecki Miasto skrzyżowań i interakcji To najważniejsza impreza jeździecka w województwie łódzkim, organizowana w sierpniu. Jej miejscem od 2004 roku są Gajewniki po przeniesieniu poprzedniego festiwalu – Tubądzińskiego Championatu Jeżdzieckiego. Organizatorem Festiwalu jest Stowarzyszenie Agro-Aves. Festiwal Szybko zyskał popularność i uznanie wśród miłośników koni. Podczas trwającej dwa dni imprezy, tysiące ludzi bawi się oglądając zawody w skokach przez przeszkody i w powożeniu zaprzęgami. Obok zawodników i reprezentantów Polski biorą udział w zawodach również amatorzy, w szczególności młodzież, co pozwala na szerokie propagowanie tego ciekawego sportu. Program uświetniają pokazy ujeżdżania koni, występy kaskaderów na koniach, pokazy kadryla, parady zaprzęgów a nawet wyścigi zaprzęgów z samochodami terenowymi. Ranga Festiwalu rośnie z każdym rokiem a tym samym poszerza się program imprez towarzyszących (występy twórców i artystów ludowych, walki rycerskie, pokazy sztucznych ogni i inne), co owocuje dużym zainteresowaniem publiczności. Imprezę regularnie odwiedza nawet 15 tys. widzów. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji „Interakcje” (maj), odbywa się od 1999 r. Wzięło w nim udział ponad 150 artystów z 40 krajów, prezentujących bogactwo rozumienia świata przez sztukę, różnorodność kultur i tradycji. Dzięki zaangażowaniu artystów, mieszkańców miasta oraz sponsorów, powstał unikalny festiwali sztuki współczesnej – dziś jedna z najważniejszych tego typu imprez na świecie. Z kolei Spotkania Rzeźbiarzy „Skrzyżowania” (sierpień) to wspólna inicjatywa artystów polskich i niemieckich. W wyniku ich pracy w mieście stanęło już 14 dzieł sztuki stworzonych dla konkretnie wybranego miejsca publicznego. Projekt prowadzić ma do powstania unikalnej galerii rzeźby w dotąd z reguły głuchej i martwej przestrzeni miasta, w miejscach gdzie przebywamy na co dzień. i 32 Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Promocji i Współpracy Zagranicznej al. Piłsudskiego 8, 90-051 Łódź tel. 42 663 36 00 fax: 42 663 36 02 e-mail: [email protected] www.jarmark.lodzkie.pl Stowarzyszenie Agro-Aves Gajewniki 2, 98-220 Zduńska Wola tel. (43) 824 40 35, fax: (43) 824 31 70 e-mail: [email protected] www.stajniagajewniki.pl i Centrum Informacji Turystycznej w Piotrkowie Trybunalskim ul. Zamurowa 11, 97-300 Piotrków Trybunalski tel./fax: 44 732 60 50, 44 732 60 49, 44 732 60 49 e-mail: [email protected] www.cit.piotrkow.pl Łódzkie Spała Kolory Polski Jarmark Spalski Festiwal jest corocznym przedsięwzięciem odbywającym się w każdą sobotę i niedzielę od końca czerwca do końca sierpnia. Każdy koncert odbywa się w innym miejscu. W zabytkowych starych kościółkach, zamkach, dworach, pałacach czy muzeach odbywają się koncerty dostosowane do charakteru obiektu. Dodatkowo Towarzystwo Przyjaciół Łodzi organizuje do wszystkich miejsc, w których odbywają się koncerty, wycieczki. W ostatnich latach na „trasie” festiwalu znalazły się między innymi: Muzeum – Zamek w Oporowie, Romański kościół św. Idziego w Inowłodzu, Opactwo Cystersów w Sulejowie, czy siedziba Łódź Art Center w Łodzi. Różnorodność przejawia się w odmiennych typach muzyki od biesiadnego śpiewu rycerskiego, przez performance, jazz aż do muzyki klasycznej. Spalski jarmark antyków i rękodzieła jest adresowany przede wszystkim do kolekcjonerów i zbieraczy wszelkiego rodzaju przedmiotów zabytkowych i staroci oraz do osób handlujących tego typu przedmiotami. Na imprezie mile widziani są również twórcy ludowi wystawiający i sprzedający swoje wyroby. Spalski jarmark to impreza cykliczna, odbywa się raz w miesiącu w sezonie letnim. Ponieważ impreza wrosła już w tradycję, więc w każdą niedzielę pojawia się zwykle kilka stoisk ze starymi przedmiotami. Imprezie targowej towarzyszą liczne atrakcje: program estradowy, wytwarzanie na żywo wyrobów przez znanych twórców ludowych, gry i zabawy dla dzieci, przejażdżki bryczkami i zwiedzanie Spały z profesjonalnymi przewodnikami. i i Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina ul. Narutowicza 20/22 90-135 Łódź tel. 42 664 79 18 e-mail: [email protected] www.festiwal.filharmonia.lodz.pl Jarmark Spalski tel. 44 710 13 97, tel. kom. 601 339 259 e-mail: [email protected] www.jarmarkspalski.pl Skierniewice Święto Róży Święto kwiatów, owoców i warzyw Cykliczna wrześniowa impreza kulturalna organizowana przez Kutnowski Dom Kultury sięgająca swą historią 1975 roku jako Kutnowskiego Jarmarku Różanego. Głównym elementem imprezy była wystawa róż pochodzących z plantacji kutnowskich hodowców. Od 1990 roku zmieniono nazwę imprezy na Święto Róży, a także przemianowano nieznacznie jej formułę. Obecnie obok prezentacji przez hodowców kwiatów najciekawszych okazów skomponowanych w wyszukanych aranżacjach, imprezie towarzyszą występy grup muzycznych, prezentacje twórców ludowych oraz stoiska handlowe. Wystawie towarzyszy konkurs na najpiękniejszą różę. Skierniewice zapraszają na międzynarodowe dożynki ogrodnicze – Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw. Jest to dwudniowa impreza o charakterze kulturalno-naukowo-handlowym, odbywająca się we wrześniu od blisko 30 lat. Do zwiedzania udostępnione są kwatery sadownicze i pola doświadczalne. W ramach Święta organizowane są Targi Ogrodniczo-Rolne, na których odwiedzający mogą zapoznać się z nowymi tendencjami i kierunkami w produkcji ogrodniczej. Święto otwiera uroczysta parada. Wzbogacone jest koncertami, pokazami i wystawami. Dopełnieniem ofert są wystawy plastyczne, fotograficzne, wystawy zwierząt egzotycznych, pokazy mody, fryzur, happeningi, rozgrywki sportowe, a także wybory Miss Święta. i i Urząd Miasta w Skierniewicach ul. Rynek 1, 99-100 Skierniewice tel. 46 834 51 00, fax: 46 834 51 51 e-mail: [email protected] www.skierniewice.net.pl www.ziemialodzka.pl Kutno Urząd Miasta Kutno (Biuro Promocji i Obsługi Inwestorów) Plac J. Piłsudskiego 18, 99-300 Kutno tel. 24 253 12 19 e-mail: [email protected] [email protected] www.um.kutno.pl Imprezy i festiwale Województwo Łódzkie 33 www.ziemialodzka.pl Ciekawe miasta i miejscowości Łódzkie Piotrków Trybunalski Łowicz Kolebka parlamentaryzmu i demokracji Stolica Ziemi Łowickiej Miasto sejmików szlacheckich i synodów biskupich. Kolebka polskiego parlamentaryzmu. Spuścizną tego dziedzictwa jest renesansowy zamek Zygmunta Starego, wybudowany jako siedziba królewska na czas trwania obrad. Obecnie znajduje się w nim piotrkowskie muzeum gromadzące zbiory regionalne. Na Rynku Miejskim otoczonym zabytkowymi kamienicami toczy się główne życie miasta. Na Starym Mieście warto zwiedzić m.in.: gotycką farę św. Jakuba, klasztor sióstr Dominikanek z zachowaną częścią średniowiecznych murów miejskich oraz zespoły klasztorne Jezuitów, Bernardynów i Dominikanów. Łowicz zaliczany do najstarszych miast w Polsce stanowił niegdyś ośrodek dóbr gospodarczych arcybiskupów gnieźnieńskich. W tutejszym dworze prymasowskim przebywali wybitni humaniści: Andrzej Frycz-Modrzewski czy Piotr Skarga. Spacerując po mieście nie można ominąć Starego Rynku z Bramą Prymasowską oraz bazyliki katedralnej z mauzoleum 12 prymasów Polski. Warto zobaczyć również klasycystyczny ratusz miejski oraz miejscowe muzeum z bogatymi zbiorami sztuki ludowej i mini-skansenem. Ciekawostką może też być najmniejsze w Polsce Muzeum Guzików mieszczące się… w walizce. i i i Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi Łowickiej Stary Rynek 17, 99-400 Łowicz tel./fax: 46 837 57 7 e-mail: [email protected], [email protected] www.lowickie.eu, www.powiat.lowicz.pl Sieradz Wieluń Stary gród nad Wartą i Żegliną Brama Krakowska i mury obronne W źródłach pisanych Sieradz pojawia się po raz pierwszy już w 1136 r. w tzw. bulli gnieźnieńskiej papieża Innocentego II. Również w XII stuleciu Sieradz został wymieniony przez geografa arabskiego al-Idrisiego jako jedno z głównych miast polskich obok Gniezna, Krakowa i Wrocławia. W stolicy Ziemi Sieradzkiej warto zobaczyć gotycki kościół farny z XIV w. wzniesiony w czasach króla Kazimierza Wielkiego, zespół klasztoru Dominikanów istniejący już w 1300 r., później wielokrotnie przebudowany, Muzeum Okręgowe w tzw. kamienicy pojagiellońskiej, otoczone fosą wzgórze zamkowe nad rzeką Żegliną oraz istniejący tuż obok Sieradzki Park Etnograficzny. Historia Wielunia sięga XIII stulecia. Miasto zachowało średniowieczny, szachownicowy układ zabudowy. Warto zobaczyć gotycką Bramę Krakowską z dobudowanym do niej XIX-wiecznym ratuszem, okazałe fragmenty murów miejskich z basztami i dawną prochownią oraz ruiny potężnej, XIV-wiecznej kolegiaty wysadzonej przez hitlerowców w 1939 r. Godne polecenia zwiedzającym są również zespoły klasztorne Augustianów, Bernardynek, Paulinów, Pijarów i Reformatów, reprezentujące różne epoki i style architektoniczne. W dawnej siedzibie sióstr Bernardynek mieści się dziś Muzeum Ziemi Wieluńskiej. i 34 Centrum Informacji Turystycznej w Piotrkowie Trybunalskim ul. Zamurowa 11, 97-300 Piotrków Trybunalski tel./fax: 44 732 60 50, 44 732 60 49, 44 732 60 49 e-mail: [email protected] www.cit.piotrkow.pl Centrum Informacji Turystycznej (Oddział PTTK im. M. R. Witanowskiego) Plac Czarnieckiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalski tel: 44 647 70 52, tel./fax: 44 732 36 63 e-mail: [email protected] www.piotrkow.pl Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna) ul. Żwirki i Wigury 4, 98-200 Sieradz tel./fax: 43 827 16 41 e-mail: [email protected] zww.ziemialodzka.pl i Punkt Informacji Turystycznej (Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna) ul. Narutowicza 4, 98-300 Wieluń tel. 530 720 720 e-mail: [email protected] www.um.wielun.pl Łódzkie Głogowiec Władysław Stanisław Reymont Święta Faustyna Kowalska Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) zyskał sławę przede wszystkim jako laureat literackiej Nagrody Nobla za swoją powieść pt. „Chłopi”. Urodzony w Kobielach Wielkich, wychowywał się na terenie województwa, tu zdobywał wykształcenie, tu pracował i rozpoczynał karierę pisarską. Z jego postacią związanych jest wiele miejscowości Ziemi Łódzkiej: Tuszyn, Czarnocin, Lipce Reymontowskie, Rogów, Małków, stolica regionu Łódź i wiele innych. Świadectwem związków Reymonta z Ziemią Łódzką są liczne pomniki i tablice pamiątkowe, a w Lipcach znajduje się Zagroda Ludowa i Muzeum im. Wł. St. Reymonta, gdzie zgromadzono pamiątki związane z pisarzem i liczne eksponaty obrazujące kulturę ludową Lipiec i okolic. Helena Kowalska (1905-38), znana dziś w świecie jako św. Faustyna, Apostołka Miłosierdzia Bożego, zaliczana do grona wybitnych mistyków Kościoła przyszła na świat w Głogowcu, a ochrzczona została w Świnicach Warckich. Od dzieciństwa odznaczała się pobożnością, pracowitością i posłuszeństwem oraz wielką wrażliwością na ludzką biedę. Zmarła w wieku zaledwie 33 lat. Pochowano ją w Łagiewnikach (dziś dzielnica Krakowa), gdzie obecnie znajduje się Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. W domu rodzinnym św. Faustyny w Głogowcu mieści się niewielkie muzeum poświęcone najsłynniejszej mieszkance wsi, a sam Głogowiec stanowi światowe centrum pielgrzymkowe. Jest patronką Łodzi. i Muzeum im. Wł. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich ul. Wiatraczna 10, 96-127 Lipce Reymontowskie tel. 46 831 61 12, tel. kom. 505 736 669 www.lipcereymontowskie.pl/muzeum_regionalne.html i Dom Rodzinny św. Faustyny Kowalskiej Głogowiec 11a, 99-140 Świnice Warckie i Dom Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia ul. Chopina 5, 99-140 Świnice Warckie, tel. 63 288 16 18, tel. kom. 604 478 132 e-mail: [email protected] Krośniewice Święty Maksymilian Maria Kolbe Jerzy Dunin-Borkowski Święty Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941) urodził się w Zduńskiej Woli. Tu też, w obrębie tzw. zduńskowolskiej jurydyki znajduje się Ośrodek Pamięci jego imienia utworzony w 1994 r. W muzeum mieszczącym się w odrestaurowanym drewnianym domu tkackim prezentowane są przedmioty związane z pracą i życiem św. Maksymiliana, jak również typowe wyposażenie domu tkaczy z XIX w. Przez kilka lat Święty mieszkał także w Pabianicach, gdzie dorastał i gdzie (w tutejszym kościele św. Mateusza, w 1906 r.) doznał objawienia. M. M. Kolbe zmarł śmiercią męczeńską w hitlerowskim obozie zagłady Auschwizt-Birkenau w 1941 r. Jerzy Dunin-Borkowski (1908-92) był najsłynniejszym mieszkańcem Krośniewic, twórcą gromadzonej przez lata kolekcji dzieł sztuki, rzemiosła, archiwaliów i narodowych pamiątek, nazywanym powszechnie „hetmanem kolekcjonerów polskich”. W 1978 r. przekazał swoje zbiory narodowi polskiemu, co dało początek krośniewickiemu muzeum. Muzeum mieści się w domu rodzinnym kolekcjonera oraz w przebudowanej stajni i wozowni. Znajduje się tu m.in. sala poświęcona generałowi Władysławowi Sikorskiemu, sala biedermeierowska czy portretowa. i Muzeum – Dom Urodzenia św. Maksymiliana Kolbego ul. Św. Maksymiliana Marii Kolbego 9, 98-220 Zduńska Wola www.kolbe.pl i www.ziemialodzka.pl Zduńska Wola i Pabianice Znane postacie regionu Lipce Reymontowskie, Małków, Czarnocin Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach Plac Wolności 1, 99-340 Krośniewice tel. 24 252 33 47 tel./fax: 24 252 44 96 e-mail: [email protected] www.muzeumkrosniewice.pl 35 Łódzkie Ciekawostki regionalne Stara Wieś Centrum Japońskich Sportów i Sztuk Walki „Dojo – Stara Wieś” Piątek i Sobota Centrum Japońskich Sportów i Sztuki Walk „Dojo – Stara Wieś” to ośrodek położony w malowniczej scenerii Przedborskiego PK, zaprojektowany zgodnie z kanonem architektury japońskiej. Propagatorem idei budowy centrum był Hidetaka Nishiyama – Prezydent Międzynarodowej Federacji Karate Tradycyjnego (ITKF). Ośrodek został zaprojektowany według potrzeb i filozofii Budo. Ośrodek przeznaczony jest dla osób uprawiających japońskie sztuki walki, jak również inne dyscypliny sportu. W ośrodku organizowane są turnusy rehabilitacyjne, wykorzystujące elementy treningu karate dla osób z chorobami wad postawy. Daje możliwość również organizowanie zajęć przybliżających inne formy kultury japońskiej (kaligrafia, origami, ikebana, bonsai, poezja haiku) oraz prowadzenie działalności wystawienniczej, możliwość uprawiania japońskiej sztuki łucznictwa konnego yabusame, uczestniczenia w ceremonii parzenia herbaty, organizacji obozów przetrwania dla grup zorganizowanych, spływów kajakowych, wycieczek rowerowych, nauki jazdy konnej, zajęcia z pilatesu, zajęcia z samoobrony dla kobiet, zajęcia korygujące wady postawy dla dzieci i dorosłych. Piątek, położony w widłach Moszczenicy i Maliny leży w geometrycznym środku Polski. Początki miasta sięgają XIV w., a jego nazwa wywodzi się od targu tygodniowego, którego tradycje znane są od XII w. Na rynku stoją XIX-wieczne kramy miejskie, a w pobliżu gotycki kościół parafialny Świętej Trójcy z XV w., przebudowany w epoce baroku. Z kolei w Sobocie warto zobaczyć gotycko-renesansowy kościół pw. śś. Piotra i Pawła, wzniesiony ok. 1518 r. z cennymi, przyściennymi płytami nagrobnymi oraz dwór Zawiszów (XIX w.) wzniesiony na miejscu budowli z XVI w. z wykorzystaniem elementów domniemanego zamku. www.ziemialodzka.pl i i i „Dojo – Stara Wieś” Stara Wieś 1, 97-570 Przedbórz tel. 42 632 97 59, 42 632 85 79 www.karate.pl/inwestycja_dojo_stara_wies.php Punkt Informacji Turystycznej w Łęczycy Plac T. Kościuszki 33, 99-100 Łęczyca, tel. 24 721 03 11, tel./fax: 24 721 89 65 e-mail: [email protected] Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi Łowickiej Stary Rynek 1, 99-400 Łowicz tel./fax: 46 837 57 71 e-mail: [email protected], [email protected] www.lowickie.eu, www.powiat.lowicz.pl Kutno Województwo Łódzkie Baseball – Baza Kutno Bitwa o Łódź 1914 r. Kutno jest miastem słynącym z baseballu. W roku 1984 mieszkający w Kutnie Kubańczyk Juan Echevarria rozpoczął treningi z grupą uczniów. Dziś tę dyscyplinę sportu uprawia tutaj ok. 200 młodych ludzi. W Kutnie znajduje się Europejskie Centrum Małej Ligi Baseballowej. Tu rozgrywane są każdego roku mistrzostwa małej ligi, w których uczestniczą zawodnicy z Europy, Afryki i Azji. Centrum Małej Ligi to kompleks sportowy wybudowany na powierzchni 17 hektarów, składający się z dwóch stadionów z trybunami łącznie na 4000 widzów oraz boisk, internatów dla 200 osób i budynku administracyjnego. „Operacja łódzka” była najkrwawszą bitwą manewrową I wojny światowej. Bitwa toczyła się od 11 listopada do 6 grudnia 1914 r. Na froncie od Torunia do Częstochowy walczyło ok. 1 miliona żołnierzy. Statystycznie każdego dnia ginęło w niej więcej ludzi niż w powszechnie znanej bitwie pod Verdun we Francji. Po obu stronach w sumie poległo ok. 200 tysięcy żołnierzy. Współczesnym świadectwem bitwy są pozostałości po okopach oraz cmentarze wojenne, licznie rozsiane na obszarze działań wojskowych. Przy pomocy lokalnych władz i pasjonatów tematu udało się kilka takich miejsc uprzątnąć i odbudować. Warte zwiedzenia są cmentarze w Gadce Starej, Poćwiardówce, czy Rogowie. i 36 Środek Polski na weekend Urząd Miasta Kutno (Biuro Promocji i Obsługi Inwestorów) Plac J. Piłsudskiego 18, 99-300 Kutno tel. 24 253 12 19 e-mail: [email protected] [email protected] www.um.kutno.pl i Urząd Miejski w Koluszkach ul. 11-go Listopada 65, 95-040 Koluszki tel./fax: 44 725 67 00 e-mail: [email protected] www.koluszki.pl www.lodz1914.pl Ośrodki Zagraniczne Polskiej Organizacji Turystycznej AUSTRIA Polnisches Fremdenverkehrsamt Lerchenfelder Strasse 2 A-1080 Wien tel. (+43 1) 524 71 91 12 fax.: (+43 1) 524 71 91 20 e-mail: [email protected] BELGIA Pools Informatiebureau voor Toerisme Louis Schmidtlaan 119 1040 Brussel tel. (+32 2) 740 06 20 fax: (+32 2) 742 37 35 e-mail: [email protected] FRANCJA Office National Polonais de Tourisme 9, rue de la Paix 75002 Paris tel. (+33 1) 42-44-19-00 fax: (+33 1) 42-97-52-25 e-mail: [email protected] HISZPANIA Oficina Nacional de Turismo de Polonia Plaza de Espana, 18 p. 3 /of. 15 Edificio Torre de Madrid 28008 Madrid tel. (+34) 91-541-48-08 fax: (+34) 91-541-34-23 e-mail: [email protected] HOLANDIA Pools Informatiebureau voor Toerisme Leidsestraat 64 1017 PD Amsterdam tel. (+31 20) 625-35-70 fax: (+31 20) 623-09-29 e-mail: [email protected] JAPONIA Biuro Polskiej Organizacji Turystycznej w Tokio Shinjuku I-land Wing 5F 6-3-1, Nishi Shinjuku, Shinjuku-ku, Tokio, Japonia 160-8308 tel. (03) 5323-8508 fax. (03) 5323-6751 e-mail: [email protected] NIEMCY Polnisches Fremdenverkehrsamt Kurfürstendamm 71 10709 Berlin tel. (+49 30) 21-00-92-0, fax (+49 30) 21-00-92-14 e-mail: [email protected] ROSJA Predstawitelstwo Polskoj Turisticzeskoj Organizacji ul. Zemlanoj Wal 66/20, ART BUILDING 109004 Moskwa tel. (+7 095) 510 6210 fax: (+7 095) 510 6211 e-mail: [email protected] STANY ZJEDNOCZONE Polish National Tourist Office 5 Marine View Plaza, Hoboken, NJ - 07030 - 5722, tel: +1-201-420-9910 fax: +1-201-584-9153 e-mail: [email protected] SZWECJA Polska Statens Turistbyrå Villagatan 2 S-114 32 Stockholm tel. (+46 8) 21-60-75, 21-81-45 fax: (+46 8) 21-04-65 e-mail: [email protected] UKRAINA 01001 Kyiv, Khreshchatyk 25, lok. 98 tel. (+380-44) 278 67 28 fax. (+380-44) 278 66 70 e-mail: [email protected] WĘGRY Lengyel Nemzeti Idegenforgalmi Kepviselet Karoly krt. 11 1075 Budapest tel. (+36 1) 269-78-09 fax (+36 1) 269-78-10 e-mail: [email protected] WIELKA BRYTANIA Polish National Tourist Office Westec House West Gate London W5 1YY tel. + 44 (0) 8700 675012 fax: + 44 (0) 8700 675011 e-mail: [email protected] WŁOCHY Ufficio Turistico Polacco via Vittorio Veneto 54/A 00187 Roma tel. (+39 06) 482-70-60 fax: (+39 06) 481-75-69 e-mail: [email protected] www.polska.travel Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź, tel. (42) 638 59 957, www.rotwl.pl, [email protected], e-mail [email protected] i Oficyna wydawniczo-reklamowa SAGALARA, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź, tel. (42) 676 26 76 Realizacja: Oficyna wydawniczo-reklamowa SAGALARA, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź, tel. (42) 676 26 76, www.sagalara.com.pl, e-mail: [email protected] Koncepcja wydania (2010): Tomasz Koralewski, Marek Lawin, Tomasz Mazurek Tekst: Ryszard Bonisławski, Iwona Borowińska, Anna Koperska-Płaczek, Agnieszka i Tomasz Koralewscy, Tomasz Mazurek, Marek Lawin, Renata Raczek, Piotr Sölle, Tomasz Szwagrzak Korekta: Ryszard Bonisławski, Iwona Borowińska, Izabela Nowakowska, Gabriela Prus Zdjęcia: Piotr Bączyński, Zbigniew Bereszczyński, Ryszard Bonisławski, Dariusz Bógdał, Ariel Ciechoński, Andrzej Danowski, Tomasz Dronka, Jacek Foks, Krzysztof Gara, Bogna Hes, Konrad Kaszuba, Maciej Kawczyński, Grażyna Kietla (Rancho Natura Plus), Tomasz M. Kolmasiak, Bogdan Kopania, Agnieszka i Tomasz Koralewscy, Katarzyna Krakowska, Mariusz Kucharczyk, Marek Lawin, Piotr Modliński, Anna Mokrosińska, Izabela Nowakowska, Włodzimierz Małek, Łukasz PIernikowski, Anna Post, Gabriela Prus, Piotr Sölle, Piotr Wypych, Tomasz Szwagrzak, Dariusz Śmiegielski, Paweł Wojtyczko, Michał Zajfert, Chwalisław Zieliński, Anna Ziemnicka i Marian Zubrzycki, Anna Zygma, oraz archiwa: Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego, Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK, Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi i Urzędu Miasta Łodzi, Grupy „Fabricum”, Starostw Powiatowych: w Poddębicach, Sieradzu i Zgierzu, Urządów Miast: w Bełchatowie, Kutnie, Opocznie, Piotrkowie Trybunalskim i Skierniewicach, Powiatowego Centrum Informacji Turystycznej i Strategii Rozwoju w Tomaszowie Mazowieckim, Małej Ligi Baseballa w Kutnie oraz Kopalni Węgla Brunatnego - BOT Bełchatów S.A., Hoteli Centrum Sp. z o.o., Hotelu Prezydent, Hotelu Ossa Wydawca: Wykonanie mapy: Piotr Dolata, Marek Lawin ISBN - 978-83-61001-52-2
