Okna dźwiekochronne-fakty i mity

Okna dźwiekochronne-fakty i mity
Okna dźwiękochronne – Fakty i Mity
Za każdym razem, kiedy piszemy artykuł dla naszych Czytelników zastanawiamy się jak to
zrobić żeby po pierwsze, żeby było to całkowicie zrozumiałe, po drugie, żeby było to rzetelne i
aktualne, po trzecie, żeby było przydatne do podjęcia decyzji zakupu takich właśnie okien.
W temacie okien dźwiękochronnych jest zdecydowanie więcej mitów niż faktów. W Polsce SA
dostępne okna dźwiekochronne, ale niestety nie wszystkie i nie wszędzie. Powszechnym mitem
jest utożsamianie szyb o podwyższonych parametrach z oknami faktycznie dźwiękochronnymi.
Z drugiej jednak strony każde okno chroni przed hałasem, że w większości jest to niezbyt
skuteczna ochrona (np. w dużych miastach, lub miejscach o wyjątkowo uciążliwym hałasie), ale
to już inna sprawa.
Co to jest hałas? Według Wikipedii : „Hałas – dźwięki zazwyczaj o nadmiernym natężeniu (zbyt
głośne) w danym miejscu i czasie, odbierane jako: "bezcelowe, następnie uciążliwe, przykre,
dokuczliwe, wreszcie szkodliwe. Reakcja na hałas w dużym stopniu zdeterminowana jest
nastawieniem psychicznym „. Czy zatem okna mogą pomóc w zwalczaniu nadmiernego hałasu,
czyli poważnej uciążliwości funkcjonowania w mieszkaniu, domu, biurze, hotelu. Zdecydowanie
tak i to dosyć skutecznie, warunkiem jest prawdziwe okno dźwiękochronne w dobrze
zaizolowanym budynku.
A teraz przedstawimy kilka ważnych wskaźników, które precyzyjnie definiują wartości, o które
należy pytać producenta (dilera) okien i drzwi zanim dokonamy zakupu. I jeszcze jedno, nie
należy kupować okien, które nie posiadają stosownych certyfikatów, wiarygodnej dokumentacji
technicznej świadczącej właśnie o deklarowanych parametrach całego okna lub drzwi.
Dobrze zadane pytanie daje dobrą odpowiedź, co aktualnie jest rzadkością na rynku okien o
wymaganej deklaracji izolacyjności akustycznej przy dostawie.
W przeszłości (niestety większość producentów nie zmieniła sposobu deklarowania do dzisiaj,
to błąd!), współczynnik izolacyjności akustycznej przegrody (np. okna, ścian, itp.) Rw jest
wyrażana w dB (decybel) i określa wartość redukcji hałasu, którego źródło znajduje się poza
przegrodą. Warto zaznaczyć, że im większa wartość współczynnika Rw, tym lepsza
izolacyjność akustyczna przegrody, ale to nie wszystko, należy zatem deklarować wartość
ochrony prze hałasem za pomocą współczynnika RA2.
1/4
Okna dźwiekochronne-fakty i mity
Oto detale.
Podstawowym wskaźnikiem do oceny izolacyjności akustycznej właściwej ścian zewnętrznych
jest wskaźnik RA2. Norma PN-B-02151-03:1999 [18] podobnie jak norma PN-87/B-02151/03
[17] uzależnia wymagany wskaźnik RA2 od przeznaczenia budynku i hałasu w otoczeniu
budynku, z tym, że hałas zewnętrzny określony jest za pomocą tzw. poziomu miarodajnego,
uwzględniającego między innymi wartości poziomów maksymalnych.
Wymagane wartości wskaźników RA2 oceny wypadkowej izolacyjności akustycznej ściany
zewnętrznej są następujące:
RA2 = 23, 28, 33, 38 (dB)
Ocenę izolacyjności akustycznej ściany zewnętrznej przeprowadza się na podstawie
porównania wartości odpowiednich wskaźników izolacyjności akustycznej danego rozwiązania,
określonych w warunkach laboratoryjnych z wartościami wymaganymi (według odpowiedniej
normy PN) dla danego obiektu, uwzględniając zasady podane w tych normach. Według normy
PN-87/B-02151/03 [17] do porównania przyjmuje się bezpośrednio wartość wskaźnika Rw.
Według normy PN-B-02151-03:1999 [18] wartość wskaźnika RA2 zmniejszana jest o 2 dB i
dopiero po takiej korekcji stanowi ona podstawę do oceny akustycznej danego rozwiązania w
stosunku do wymagań normowych.
Rw - średni ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej
C - wskaźnik adaptacyjny stosowany w wypadku hałasu pochodzącego od takich źródeł hałasu
jak, boisko , od palców zabaw, szkół, transportu kolejowego, transportu na dr bawiącymi się
dziećmi, szybko przejeżdżające pociągi, lotnisko, itp.
Ctr - wskaźnik adaptacyjny stosowany w przypadku hałasu związanego z ruchem ulicznym
Problemem inwestorów budujących budynki w obszarach o znanym poziomie hałasu jest
deklaracja producenta co do wartości wskaźników izolacyjności akustycznej od oferentów na
dostawę okien. Zgodnie z prawem budowlanym producent deklaruje parametry wyrobu
budowlanego, czyli okna. Należy jednak podkreślić, że producent okna nie może być
odpowiedzialny za parametr, jaki ma przegroda zewnętrzna z oknem zamontowanym w
konkretnym obiekcie. Do zadań architekta należy dobór okna o odpowiednim parametrze
uwzględniając powierzchnię okna w stosunku do części nieprzeszklonej oraz określenie
warunków montażu, a także dostosowanie typu okna do obciążenia hałasem środowiskowym w
miejscu lokalizacji budynku. W projekcie wykonawczym stosowne dane co do wymaganej
deklaracji wskaźnika izolacyjności akustycznej powinny być integralną częścią zestawienia
stolarki. W przypadku takich klasycznych technologii wznoszenia budynków jak ceramika,
różnica pomiędzy wartością deklarowaną a wartością uzyskiwaną ostatecznie na obiekcie może
wynieść nawet do 6 dB. W dobrze zaprojektowanym budynku korekta warunków obiektowych
powinna być maksymalnie na poziomie 2-3 dB różnicy. Przykładowo jeśli mamy otrzymać okno
2/4
Okna dźwiekochronne-fakty i mity
o wskaźniku izolacyjności akustycznej np. R’A2 na poziomie 30 dB, należy zamówić okno o
wskaźniku RA2 wynoszącym od 32 do 33 dB. Problemów z deklaracją dostawców okien jest
wiele. Większość trudności wynika z nieznajomości podstaw akustyki w architekturze.
Określenie wskaźnika izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych całej przegrody
zewnętrznej odbywa się według następującego wzoru:
R’A2 = Lobc – Lwym (dB) gdzie R’A2 – wymagana wartość wskaźnika izolacyjności akustycznej
Lobc – hałas obciążający, prognozowany poziom dźwięku (dB), Lwym – dopuszczalny poziom
dźwięku w pomieszczeniu według jego przeznaczenia (dB)
Przyjmując założenie, że izolacyjność akustyczna okna i części nieprzeszklonej muszą być
równe (założenie prawdziwe dla okien, których powierzchnia przekracza 20% powierzchni
przegrody zewnętrznej), wartość, jaką deklaruje dostawca można oszacować następująco:
RA2 = R’A2 + K [dB]
R’A2 – wartość wymagana według prawa budowlanego (dB) ,RA2 – wartość deklarowana przez
producenta okien (dB) K – korekta warunków montażu i przenoszenia bocznego K=2-6 (dB)
Wartość wskaźnika korekcji warunków montażu K określa architekt. Producent dokonuje
prostego obliczenia z karty pomiarowej z badań wskaźnika izolacyjności akustycznej, aby
zadeklarować wartość RA2.
RA2 = Rw – Ctr [dB]
RA2 – deklarowana wartość wskaźnika izolacyjności akustycznej (dB)
Rw – wskaźnik ważony izolacyjności akustycznej (dB)
Ctr – widmowy wskaźnik adaptacyjny (dB)
Odpowiednie deklarowanie parametru izolacyjności akustycznej okien to głównie zwiększenie
szansy sprzedaży. Przedstawiając np. generalnemu wykonawcy dane w sposób zawikłany i
niejednoznaczny w interpretacji, dostawca powoduje zwiększenie zainteresowania ofertą
konkurencji. Błędy dostawców często się powtarzają, dlatego można je zebrać w 4 podstawowe
grupy występujące w różnych „mutacjach”.
A oto garść błędnych informacji, z którymi można się spotkać w praktyce.
1. Dźwiękochłonność okna wynosi 45 dB.
Błąd polega na myleniu zjawisk fizycznych związanych z parametrami akustycznymi okien.
Dźwiękochłonność związana jest z pogłosem, potocznie zwanym echem. Natomiast głównym
zadaniem okna jest izolowanie od hałasu zewnętrznego, czyli potrzebny jest wskaźnik
izolacyjności akustycznej. Parametr dźwiękochłonności potrzebny jest w przypadku obiektów z
3/4
Okna dźwiekochronne-fakty i mity
np. szklanymi dachami, gdzie konieczne jest uzyskanie odpowiedniej zrozumiałości komend
ewakuacyjnych.
2. Izolacyjność akustyczna wynosi 40 dB. Zazwyczaj nieprawda.
Błędem jest niepodawanie oznaczenia literowego deklarowanego wskaźnika izolacyjności
akustycznej. Przy takim sposobie podawania danych interpretacja i rzetelna ocena oferty jest
niemożliwa. Rodzaje wskaźników nie są tajemnicą, gdyż znajdują się w normie PN ISO 717-1
Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów
budowlanych. Izolacyjność od dźwięków powietrznych.
3. Izolacyjność Rw wynosi 45 dB (szyba zespolona), prawda dla szyby, nieprawda dla okna.
Błędem jest podawanie przez dostawcę okna jedynie wartości wskaźnika deklarowanego przez
producenta szyby zespolonej. Często myli się parametr dla okna z parametrem dla szyby.
4. Izolacyjność Rw wynosi 30 dB, zazwyczaj nieprawda
Deklarowanie wartości ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej dla okna
nieskorygowanego widmowym wskaźnikiem adaptacyjnym Ctr jest niewystarczające do
podjęcia decyzji przez architekta, czy inwestora (Klienta). Zapis nie jest nieprawidłowy, ale
utrudnia weryfikację, czy stosując dane okno można uzyskać w pomieszczeniu ograniczenie
przenoszenia hałasu do wartości dopuszczalnych.
Jak zatem producent powinien deklarować izolacyjność akustyczną okien?
Dobra deklaracja parametru akustycznego, jakim jest izolacyjność akustyczna, zwiększa szanse
sprzedaży. Interpretacja jest ważna, gdyż tylko świadomi klienci są skłonni do wydania
większych pieniędzy, a oni nie kupują przysłowiowego kota w worku.
Najbezpieczniej jest deklarować parametr izolacyjności akustycznej w pełnej postaci:
Izolacyjność akustyczna Rw (C, Ctr) = 45 (-2,-5) dB. Taki sposób nie pozostawia niedomówień
interpretacyjnych i jest wskazywany przez normę wyrobu PN-EN 14351-1:2006 Okna i drzwi
Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Przy deklaracji wskazane jest również
określenie metodologii uzyskania wartości deklarowanej. Deklarować można w oparciu o
badania laboratoryjne wykonane według normy PN-EN 20140-3:1999 Akustyka.
UWAGA. Z uwagi na fakt, że parametry akustyczne określane są na postawie skali
logarytmicznej przyjmuje się, że wartość redukcji hałasu o 10 dB oznacza redukcję tego hałasu
o około 50%.
GEC Consulting Grzegorz Cendrowski
4/4