PROGRAM OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZINĄ W GMINIE

PROGRAM WSPIERANIA
RODZINY GMINY
KRASNYSTAW
NA LATA 2013 - 2015
Spis treści
Spis treści ........................................................................................................................................ 1
I. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA PROGRAMU ...................................................... 3
II. Diagnoza problemów społecznych. ............................................................................................ 5
1.
Rodziny korzystające z pomocy społecznej w Gminie Krasnystaw. .............................. 5
2.
Powody przyznawania pomocy rodzinom w Gminie Krasnystaw. ............................... 10
3.
Problemy rodzin w Gminie Krasnystaw na podstawie ankiet i warsztatów. .............. 18
III. Zasoby instytucjonalne i społeczne Gminy Krasnystaw w zakresie opieki nad dzieckiem i
rodziną. Analiza SWOT. ............................................................................................................... 22
1.
Szkoły i przedszkola...................................................................................................... 22
2.
Biblioteki i centra kultury ............................................................................................. 24
3.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Krasnymstawie. ............................................ 24
4.
Pozostałe instytucje, organizacje społeczne .................................................................. 26
5.
Analiza SWOT .............................................................................................................. 26
IV. Planowanie działań ................................................................................................................. 27
1.
Obszary priorytetowe gminy w zakresie opieki nad dzieckiem i rodziną..................... 28
2.
Cele strategiczne, operacyjne i zadania dla programu. ................................................. 28
3.
Harmonogram wdrażania programu. ............................................................................. 36
4.
Zasady monitorowania programu oraz weryfikowania jego założeń w okresie
obowiązywania. ........................................................................................................................ 40
Załącznik 1. ................................................................................................................................... 42
str. 1
Dynamiczne przemiany zachodzące w społeczeństwie polskim, oprócz pozytywnych
skutków, powodują także nasilanie się wielu negatywnych zjawisk takich, jak: bezrobocie,
brak
poczucia
stabilizacji
życiowej
i
zawodowej,
eurosieroctwo,
brak
poczucia
bezpieczeństwa, bezradność opiekuńczo - wychowawcza, patologie, przemoc. Zjawiska te
nierzadko prowadzą do rozpadu rodziny, czy też pogłębiają bezradność rodzin w sprawach
opiekuńczo - wychowawczych. Pozostawienie rodziny bez odpowiedniego wsparcia i pomocy
specjalistycznej
powoduje
jej
postępującą
degradację
i
skutkuje
różnorodnymi
konsekwencjami, które najbardziej dotykają dzieci.
Opieka nad dzieckiem i rodziną jest częścią gminnego systemu pomocy społecznej.
Aby system wspierania rodziny i dziecka oraz przeciwdziałania przemocy przyniósł pożądane
efekty i był zgodny z założonymi ustawowo kierunkami, należy wypracować systemowe
rozwiązania dotyczące poprawy sytuacji opiekuńczo - wychowawczej dzieci i młodzieży,
a także całych rodzin. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu swoich
funkcji opiekuńczo – wychowawczych polega na planowych działaniach mających na celu
przywrócenie rodzinie zdolności do właściwego wypełniania tych funkcji.
Niniejszy Program Wspierania Rodziny Gminy Krasnystaw na lata 2013-2015 ma
za zadanie zbudowanie spójnego systemu pomocy rodzinie, angażującego zasoby gminy.
Dlatego też program został opracowany przy wsparciu osób, które na co dzień pracują
na rzecz dziecka i rodziny. Zostały przeprowadzone ankiety (wzory w załączeniu) wśród osób
kształtujących politykę społeczną w gminie, oraz w szkołach i placówkach edukacyjnych.
W dniu 6 listopada 2012 r. odbyły się warsztaty diagnozujące problemy społeczne
występujące w Gminie Krasnystaw, a dotyczące dziecka i rodziny, oraz zaprojektowano
działania zmierzające do
przeciwdziałania tym problemom. W spotkaniu uczestniczyły
następujące osoby:
Ewa Mąka – Kierownik GOPS w Krasnymstawie,
Grażyna Jaremek – Specjalista pracy socjalnej w GOPS,
Joanna Tymicka – Specjalista pracy socjalnej w GOPS,
Urszula Skwara – Specjalista pracy socjalnej w GOPS,
Sławomir Bałabaj – Specjalista pracy socjalnej w GOPS, Przewodniczący Zespołu
Interdyscyplinarnego,
Marek Bargiel – Pracownik socjalny w GOPS,
Agnieszka Czuba, pośrednik pracy przy Krasnostawskim Stowarzyszeniu na Rzecz
Osób
str. 2
Niepełnosprawnych,
Inspektor
w
GOPS,
sekretarz
Zespołu
Interdyscyplinarnego,
Małgorzta Łojek – Referent GOPS,
Dorota Kostecka-Marchewa
– pedagog, wicedyrekror Zespołu Szkół, członek
Zespołu Interdyscyplinarnego,
Anna Podgórska – policjant, Komenda Powiatowa Policji, członek Zespołu
Interdyscyplinarnego,
Renata Kamińska – psychoterapeuta, Sp. ZOZ, Punkt Terapii Uzależnień, członek
Zespołu Interdyscyplinarnego,
Ryszard Bednarczyk - członek GKRPA oraz Zespołu Interdyscyplinarnego,
Renata Gałan – Inspektor w Urzędzie Gminy, sekretarz GKRPA.
Partycypacyjne opracowanie programu sprawia, iż program jest dostosowany
do potrzeb i możliwości lokalnej społeczności.
I. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA PROGRAMU
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku (Dz. U. z 2009 r., Nr 175,
poz. 1362 z późn. zm.), określa zadania w zakresie pomocy społecznej, rodzaje świadczeń
oraz tryb ich udzielania. Definiuje cel pomocy społecznej, jako „umożliwienie osobom
i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie
pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.” (art. 2, pkt 1.) Zadaniem
pomocy społecznej jest wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia
niezbędnych potrzeb i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności
człowieka, poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia
osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem (art. 3, pkt.1,2).
Cel pomocy społecznej, rodzaje problemów i potrzeb, przewidziane zadania - koncentrują się
przede wszystkim na rodzinie. W Ustawie o Pomocy Społecznej uwzględniono obszary
odnoszące się bezpośrednio do rodziny, koncentrując się na działaniach mających zapobiegać
i łagodzić skutki różnego typu nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu.
Powiązanym dokumentem jest Ustawa o Wspieraniu Rodziny i Pieczy Zastępczej z dnia
9 czerwca 2011 roku (Dz. U. z 2011 r., Nr 149) skierowana do rodzin przeżywających
str. 3
trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych, gdzie kompleksowo
określone zostały zasady i formy wsparcia oparte na podmiotowości rodziny i dziecka.
W ustawie czytamy wprost: „ …. dla dobra rodziny, która jest podstawową komórką
społeczeństwa oraz naturalnym środowiskiem rozwoju, i dobra wszystkich jej członków,
a w szczególności dzieci, w przekonaniu, że skuteczna pomoc dla rodziny przeżywającej
trudności w opiekowaniu i wychowywaniu dzieci, oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla
nich może być osiągnięta przez współpracę wszystkich osób, instytucji i organizacji
pracujących z dziećmi i rodzicami (...)”. Ustawa ta nakłada na gminy obowiązek posiadania
3-letnich gminnych programów wspierania rodziny (art. 176).
Ponadto zastosowanie mają następujące dokumenty:
Konwencja o prawach dziecka.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Ustawa o ochronie danych osobowych.
Ustawa o dostępie do informacji publicznej.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu narkomanii.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 o ochronie praw lokatorów.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym.
Ustawa z dnia 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji.
Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 - Kodeks karny.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 - Kodeks postępowania karnego.
str. 4
II. Diagnoza problemów społecznych.1
1.
Rodziny korzystające z pomocy społecznej w Gminie Krasnystaw.
Biorąc pod uwagę sprawozdania GOPS w Krasnymstawie można wyszczególnić
następujące typy rodzin, które korzystają z pomocy Ośrodka (dotyczy to ilości członków
rodzin ogółem, rodzin z dziećmi - w tym rodzin niepełnych, oraz rodzin emerytów
i rencistów).
Tab.1. Typy rodzin korzystających z pomocy społecznej – podział ze względu na ilość członków rodziny.2
Rodziny
terytorium
ogółem
1-osobowe
2-osobowe
3-osobowe
4-osobowe
6-osobowe
5-osobowe
i więcej
2009
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
1 470 468
519 742
228 101
222 411
226 580
146 540
127 094
84 686
25 493
11 389
12 872
14 632
10 692
9 608
310
95
38
51
51
45
30
2010
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
1 491 841
557 368
231 763
222 303
222 778
140 845
116 784
84 234
27 034
11 008
12 665
14 176
10 229
9 122
273
80
48
46
45
35
19
44
48
34
22
2011
Gmina Krasnystaw
287
102
37
W roku 2010 ilość rodzin w Polsce korzystających z pomocy wzrosła o ponad 21 tys.
w porównaniu do roku poprzedniego. Jednak na przestrzeni ostatnich lat zmniejsza się ilość
rodzin korzystających z pomocy społecznej. Trend ten dotyczy woj. lubelskiego jak
1
Szczegółowa diagnoza problemów społecznych występujących w Gminie Krasnystaw została
zamieszczona w Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Krasnystaw na lata 2013 2020
2
Dane zebrane na podstawie sprawozdań rocznych MPiPS ( www.mpips.gov.pl) oraz sprawozdań
GOPS w Krasnymstawie, dotyczą lat 2009- 2011 i obejmują zasięgiem terytorialnym Polskę ogółem,
województwo lubelskie oraz teren Gminy Krasnystaw.
str. 5
i diagnozowanego obszaru Gminy Krasnystaw. Na terenie gminy ilość rodzin korzystających
ze wsparcia GOPS, na przestrzeni trzech ostatnich lat, to średnio 290 rodzin/rok, z tendencją
spadkową (o 23 rodziny mniej w poprzednim roku w porównaniu do 2009).
W badanym okresie najczęściej z pomocy korzystały (z tendencją rosnącą) rodziny
1-osobowe:
w skali kraju stanowiły 35,5 % ogółu w 2009 r., 37,4 % w 2010,
w skali województwa lubelskiego – odpowiednio 30,1 % i 32,1 %,
Gmina Krasnystaw – odpowiednio 30,6 %, 29,3 % i w 2011 r. 35,5 %.
W porównaniu do Polski, w woj. lubelskim najwięcej, obok 1-osobowych, rodzin
korzystających z pomocy to rodziny 4-osobowe, najmniej zaś rodzin w skład, których
wchodzi 6 i więcej osób.
W latach 2009-2011 na terenie Gminy Krasnystaw podział kształtuje się następująco:
1-osobowe – 31,8% ,
2-osobowe – 14,1 %,
3-osobowe – 16,2 %,
4-osobowe – 16,6 %,
5-osobowe – 13,1 %,
6-osobowe – 8,2 %
Tab. 2. Typy rodzin z dziećmi korzystających z pomocy społ. – podział ze względu na ilość dzieci w rodzinie. 3
Rodziny z dziećmi
terytorium
ogółem
1 dziecko
2 dzieci
3 dzieci
4 dzieci
5 dzieci
7 dzieci
6 dzieci
i więcej
2009
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
674 691
232 079 222 367 126 330
54 841
21 967
9 937
7 170
44 189
13 974
14 602
8 771
3 944
1 642
738
518
153
59
51
28
8
5
1
1
2010
3
opracowanie na podst. statystyk MPiPS (mpips.gov.pl) 2009-2010 oraz sprawozdań GOPS Krasnystaw
2009-2011
str. 6
Polska
660 591
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
234 467 220 291 119 931
50 687
20 031
8 744
6 440
41 556
13 259
14 178
8 142
3 519
1 370
616
472
133
51
44
25
8
3
1
1
25
9
3
1
1
2011
Gmina Krasnystaw
140
50
51
W latach 2009-2010 aż 45 % rodzin korzystających z pomocy społecznej stanowiły
rodziny z dziećmi (woj. lubelskie ponad 50 % ogółu). Na terenie gminy podział kształtował
się następująco: w 2009 r.- 49,3 %, 2010 r. – 48,7 %, 2011r.– 48,8 %.
Rodziny z dziećmi korzystające z pomocy społecznej to najczęściej rodziny z 1 lub 2 dzieci,
zarówno w skali kraju, województwa jak i gminy. W latach 2009-2010 średni odsetek rodzin
z maksymalnie z dwójką dzieci, w odniesieniu do ogółu rodzin z dziećmi, korzystających
z pomocy wynosi odpowiednio:
w skali kraju – 34,9 % (z 1 dzieckiem), 33,2 % (z 2 dzieci),
woj. lubelskie – 31,8 % (z 1 dzieckiem), 33,6 % (z 2 dzieci),
Gmina Krasnystaw – 38,5 % (z 1 dzieckiem), 33,2 % (z 2 dzieci),
Dla porównania udział rodzin z 7 lub więcej dzieci kształtuje się odpowiednio:
1,02 %,
1,15 %,
0,01 %.
Podział rodzin z dziećmi z terenu gminy (lata 2009-11) wynosi:
- rodziny z 1 dzieckiem - 37,6 %,
- 2 dzieci 34,3 %,
- 3 dzieci 18,31 %,
- 4 dzieci 5,9 %,
- 5 dzieci 2,6 %,
- 6 i więcej dzieci 0,07%.
str. 7
Tab. 3. Typy rodzin niepełnych z dziećmi korzystających z pomocy społ. – podział ze względu na ilość dzieci
w rodzinie.4
Rodziny niepełne z dziećmi
terytorium
ogółem
1 dziecko
2 dzieci
4 dzieci
3 dzieci
i więcej
2009
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
226 064
100 103
69 335
33 682
22 944
12 425
5 106
3 702
2 081
1 536
44
18
16
7
3
211 330
96 711
64 817
29 940
19 862
11 255
4 727
3 402
1 830
1 296
34
14
10
8
10
11
10
3
1
2010
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
2011
Gmina Krasnystaw
25
Tak samo jak w przypadku rodzin z dziećmi, rodziny niepełne z dziećmi korzystające
z pomocy to również najczęściej rodziny z 1 lub 2 dzieci. W odniesieniu do rodzin niepełnych
z dziećmi ogółem stanowią one (lata 2009-2010):
w skali kraju – 45 % (z 1 dzieckiem), 30,7 % (z 2 dzieci),
woj. lubelskie – 30 % (z 1 dzieckiem), 30 % (z 2 dzieci),
Gmina Krasnystaw – 41 % (z 1 dzieckiem), 33,3 % (z 2 dzieci).
W przypadku 4 i więcej dzieci: 9,8 % (w skali kraju), 12 % (województwa), 16,7 % (gminy).
Istotny jest wyraźny spadek rodzin niepełnych z dziećmi, korzystających z pomocy.
Na przestrzeni lat 2009-2010 ilość tych rodzin zmalała o ok. 6,5% ogółem, w woj. lubelskim
ok. 9 %, w Gminie Krasnystaw prawie o 23 %.
Tab. 4. Typy rodzin emerytów i rencistów korzystających z pomocy społecznej – podział ze względu na ilość
osób w rodzinie.5
4
opracowanie na podst. statystyk MPiPS (mpips.gov.pl) 2009-2010 oraz sprawozdań GOPS Krasnystaw 20092011
5
opracowanie na podst. statystyk MPiPS (mpips.gov.pl) 2009-2010 oraz sprawozdań GOPS Krasnystaw 20092011
str. 8
Rodziny emerytów i rencistów
terytorium
ogółem
1 -osobowe
2 -osobowe
3 -osobowe
4 -osobowe
i więcej
2009
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
317 985
153 568
71 632
40 153
52 632
19 884
8 551
4 006
2 730
4 597
39
11
8
6
14
2010
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
294 169
146 759
66 916
35 925
44 569
18 643
8 120
3 860
2 546
4 117
31
10
8
6
7
3
4
8
2011
Gmina Krasnystaw
21
6
Dużą grupę rodzin korzystających z pomocy społecznej stanowią rodziny emerytów
i rencistów.
W badanym okresie najczęściej z pomocy korzystały rodziny 1 - osobowe, z tendencją
rosnącą:
w skali kraju to 35,5 % ogółu w 2009 r., 37,4 % w 2010 r.,
w skali województwa lubelskiego – odpowiednio 30,1 % i 32,1 %,
Gmina Krasnystaw - odpowiednio 30,6 %, 29,3 % oraz w 2011 r. 35,5 %.
W przypadku tego typu rodzin, ogółem w kraju oraz w woj. lubelskim najwięcej jest rodzin
1 - osobowych, następnie to rodziny 4-osobowe, najmniej zaś rodzin w skład, których
wchodzi 6 - i więcej osób.
Podobne zjawisko występuje na terenie Gminy Krasnystaw, z wyjątkiem roku 2009, kiedy
najwięcej pomocy uzyskały rodziny 4-osobowe.
W latach 2009-2011 na terenie Gminy Krasnystaw podział kształtuje się następująco:
1 - osobowe – 31,8% ( z tendencją rosnącą),
str. 9
2 - osobowe – 14,1 %,
3 - osobowe – 16,2 %,
4 - osobowe – 16,6 %,
5 - osobowe – 13,1 %,
6 - osobowe – 8,2 %.
2.
Powody przyznawania pomocy rodzinom w Gminie Krasnystaw.
W różnego rodzaju statystykach i badaniach najczęściej podawane powody
przyznawania pomocy rodzinom to bezrobocie, uzależnienia, długotrwała choroba
(niepełnosprawność). Ponieważ czynniki te zazwyczaj mają charakter długotrwały i często
współwystępują, mają ogromny wpływ na funkcjonowanie rodziny na wielu płaszczyznach.
Ich konsekwencją może być niewydolność opiekuńczo – wychowawcza, przemoc domowa,
zerwanie więzi społecznych, marginalizacja społeczna.
Na przestrzeni ostatnich trzech lat najczęstsze powody przyznawania pomocy przez GOPS to:
bezrobocie 2009 r. - 164 rodziny / 559 osób,
2010 r. - 155 rodzin / 515 osób,
2011 r. - 153 rodziny / 499 osób.
ubóstwo 2009 r. - 145 rodzin / 536 osób,
2010 r. - 110 rodzin / 331 osób,
2011 r. - 143 rodziny / 395 osób.
długotrwała lub ciężka choroba 2009 r. - 132 rodziny / 432 osoby,
2010 r. - 117 rodziny / 359 osób,
2011 r. - 110 rodzin / 353 osoby.
niepełnosprawność –
2009 r. - 84 rodziny / 260 osób,
2010 r. - 79 rodziny / 234 osób,
2011 r. - 67 rodziny / 180 osób.
str. 10
W omawianym okresie czasu pozostałe powody pomocy przyznawanej rodzinom przez
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Krasnymstawie, to głównie:
- potrzeba ochrony macierzyństwa,
- alkoholizm,
- bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa
domowego.
Tab. 5. Pozostałe powody przyznawania pomocy6
POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA
2009
Polska
110 336
569 713
woj. lubelskie
8 016
44 479
21
145
113 994
582 697
8 011
44 010
22
131
23
137
88 014
218 673
6 360
17 690
10
36
89 960
206 171
6 308
16 197
12
41
16
51
Gmina Krasnystaw
2010
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
2011
Gmina Krasnystaw
ALKOHOLIZM
2009
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
2010
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
2011
Gmina Krasnystaw
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO
WYCHOWAWCZYCH I PROWADZENIA GOSPODARSTWA
6
opracowano na podst. statystyk MPiPS (mpips.gov.pl) 2009-2010 oraz sprawozdań GOPS Krasnystaw 20092011
str. 11
DOMOWEGO
2009
Polska
255 656
990 424
16 196
65 930
10
62
252 842
969 461
15 027
60 300
5
33
5
29
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
2010
Polska
woj. lubelskie
Gmina Krasnystaw
2011
Gmina Krasnystaw
Pomoc przyznawana z powodu bezradności w prawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzenia gospodarstwa domowego dotyczy przede wszystkim rodzin niepełnych
i wielodzietnych. Podział przedstawia się następująco:
Tab.6. Rodziny z problemem opiekuńczo-wychowawczym.7
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZYCH
I PROWADZENIA GOSPODARSTWA DOMOWEGO
terytorium
w tym rodziny:
ogółem
niepełne
wielodzietne
2009
Polska
woj. Lubelskie
255 656
148 941
76 607
16 196
7 500
5 379
10
2
8
252 842
144 880
72 840
15 027
7 036
4 935
5
1
3
5
1
2
Gmina Krasnystaw
2010
Polska
woj. Lubelskie
Gmina Krasnystaw
2011
Gmina Krasnystaw
W niewielkim stopniu przyznawana jest pomoc z powodu:
bezdomności: w 2009 r. - 2 rodziny, w kolejnych latach - 5 rodzin,
7
opracowano na podst. statystyk MPiPS (mpips.gov.pl) 2009-2010 oraz sprawozdań GOPS Krasnystaw 20092011
str. 12
przemocy w rodzinie: w 2009 r. - 2 rodziny/9 os., wzrost w 2010 r. -7 rodzin/34 os., i brak
w 2011,
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego: w 2009 r. 3 rodziny/6 os., wzrost w 2010 r.- 4 rodziny/6 os., i brak w 2011,
braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki
opiekuńczo-wychowawcze: 1 os. w 2010 r.,
(zdarzeń losowych: w 2009 r. - 2 rodziny/8 os., w 2010 r. - brak, 2011 r.- 1/8 os).
Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki
rodziców jest zadaniem własnym powiatów, jednakże ściśle współpracują z nimi gminne
struktury pomocy społecznej. W roku 2010 w 2 051 rodzinach zastępczych na Lubelszczyźnie
(o 18 rodzin mniej niż w roku 2009) przebywało 2 997 dzieci (o 5 więcej dzieci niż w 2009
r.), w tym:
_ w 1 723 rodzinach spokrewnionych – 2 334 dzieci (w roku 2009:1 741 rodzin – 2 337
dzieci)
_ w 268 rodzinach niespokrewnionych – 378 dzieci ( w roku 2009: 281 rodzin – 404 dzieci)
_ w 55 rodzinach zawodowych niespokrewnionych – 291 dzieci (w 2009 r.: 50 rodzin – 256
dzieci), w tym:
o w 33 rodzinach wielodzietnych – 154 dzieci (w 2009 r.: 29 rodzin – 130 dzieci)
o w 2 rodzinach specjalistycznych – 2 dzieci (tak samo jak w roku poprzednim)
o w 21 rodzinach charakterze pogotowia rodzinnego – 139 dzieci (w 2009 r.:
19 rodzin – 124 dzieci)
W roku 2010 w województwie lubelskim było o 18 rodzin zastępczych mniej niż w roku 2009
r. i o 66 rodzin mniej niż w roku 2008. Liczba dzieci w 2010 r. w w/w rodzinach również
sukcesywnie się zmieniała – o 5 dzieci więcej w stosunku do roku 2009 i o 31 dzieci mniej
niż w roku 2008. Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. 2009, Nr 175,
poz.1362 z późn. zm.) zatwierdza zasadę pierwszeństwa rodzinnych form opieki zastępczej
względem form instytucjonalnych. Zakłada ona, że przede wszystkim powinno się szukać
możliwości pobytu dziecka w rodzinie naturalnej lub zastępczej, a dopiero później przyzwala
na umieszczenie go w placówce opiekuńczo – wychowawczej. Założenie tymczasowości
str. 13
pobytu dziecka poza rodziną dotyczy także rodzin zastępczych. Z roku na rok maleje liczba
kandydatów na rodziny zastępcze w województwie lubelskim.8
Na pomoc pieniężną związaną z kosztami utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych
wydatkowano w 2010 r. kwotę 23 050 683 zł, tj. o 307 201 zł więcej niż w roku ubiegłym
i o 214 110 mniej niż w roku 2008. Środki te przeznaczono na częściowe pokrycie kosztów
utrzymania dzieci, jednorazową pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami
dziecka przyjmowanego do rodziny, jednorazową, rzeczową lub okresową pomoc losową,
wynagrodzenie dla osób wypełniających zadania pogotowia rodzinnego oraz wynagrodzenie
dla osób pozostających w gotowości do pełnienia zadań pogotowia rodzinnego. Na pomoc
pieniężną w 2010 roku, mającą na celu życiowe usamodzielnienie i integrację
ze środowiskiem dla osób opuszczających rodziny zastępcze, całodobowe placówki
opiekuńczo – wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, specjalne ośrodki szkolno wychowawcze,
młodzieżowe
ośrodki
wychowawcze,
młodzieżowe
ośrodki
socjoterapeutyczne zapewniające całodobową opiekę i zakłady poprawcze wydatkowano
kwotę 8 175 624 zł (dla 1 920 osób) (tj. o 165 944 zł więcej niż w roku ubiegłym), w tym:
- na pomoc pieniężną na usamodzielnienie dla 212 osób – 1 074 568 zł,
- na pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki dla 1 451 osób – 6 051 171 zł,
- na pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla 257 osób – 1 049 885 zł.9
W roku 2010 w porównaniu do lat poprzednich zwiększyła się liczba osób, którym przyznano
pomoc pieniężną na usamodzielnienie (o 11 osób więcej w stosunku do roku 2009). Kwota
w/w formy pomocy w roku 2010 była wyższa w porównaniu do roku poprzedniego o 74 890
zł. 1 451 osób uzyskało pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki. W porównaniu z rokiem
2009 było to o 10 osób mniej. Kwota świadczeń przeznaczonych na pomoc pieniężną w tym
zakresie w roku 2010 była niższa o 2 929 zł niż w roku 2009. Liczba osób, które otrzymały
pomoc pieniężną na zagospodarowanie w formie rzeczowej wynosiła w roku 2010 - 257 osób
i były to o 3 osoby więcej niż rok wcześniej. Natomiast o 93 983 zł wzrosła kwota
przeznaczona na ten cel, w porównaniu z rokiem 2009.
Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych w 2010 r. udzielono 35
wychowankom (w roku 2009 – 37 wychowankom) opuszczającym rodziny zastępcze
i całodobowe placówki opiekuńczo – wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego.
Kwota świadczeń przeznaczonych na ten cel wyniosła 60 429 zł i była o 563 zł niższa
8
Informacja dotycząca pomocy społecznej w województwie lubelskim na dzień 31.12.2010, Regionalny
Ośrodek Polityki Społecznej, s.41
9
j.w., s. 42
str. 14
niż w roku 2009.10
W 2011r.11 na terenie powiatu krasnostawskiego funkcjonowały trzy placówki opiekuńczowychowawcze: Dom Dziecka w Krasnymstawie, placówka opiekuńczo-wychowawcza „Nasz
Dom”
w
Tuligłowach
oraz
Wielofunkcyjna
Placówka
Opiekuńczo-Wychowawcza
w Krasnymstawie.
Dom Dziecka w Krasnymstawie w wyniku dochodzenia do standardów przekształcił się
w placówkę wielofunkcyjną łączącą działania interwencyjne i socjalizacyjne. Obecnie
placówka posiada 30 miejsc, ponadto prowadzi dwa mieszkania usamodzielnienia, każde
dysponujące 10 miejscami oraz mieszkanie chronione przeznaczone dla 4 wychowanków.
Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w placówce w 2011r. wynosił – 3.198 zł.-.
Wg stanu na dzień 01.01.2011r. w placówce przebywało 45 wychowanków, natomiast
na koniec roku – 47. Ruch wychowanków w placówce w skali roku 2011 przedstawiał się
następująco:
przybyło
17 wychowanków
w tym: z powiatu krasnostawskiego
1 osobę
z innych powiatów
16 osób
ubyło
15 wychowanków
w tym: usamodzielniono
5 osób
umieszczono w rodzinie zastępczej
1 osobę
umieszczono w rodzinie adopcyjnej
1 osobę
powrót do domu rodzinnego
7 osób
inne
1 osobę
Dom
Dziecka
w
Krasnymstawie
prowadzi
również
mieszkania
chronione
dla
usamodzielnianych wychowanków opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze
i rodziny zastępcze, pochodzących z powiatu krasnostawskiego. W mieszkaniu chronionym
może równocześnie zamieszkać 4 osoby. Pobyt w mieszkaniu chronionym jest odpłatny i nie
może trwać dłużej niż 2 lata. W roku 2011 w mieszkaniu chronionym zamieszkiwały 2 osoby,
10
11
j. w., s. 42
Sprawozdanie PCPR Krasnystaw za rok 2011.
str. 15
które usamodzielniły się wychodząc z placówek opiekuńczo-wychowawczych. Miesięczny
koszt utrzymania mieszkańca mieszkania chronionego wyniósł 376,09,-zł.
„Nasz Dom” w Tuligłowach – placówka wielofunkcyjna prowadzona przez Zgromadzenie
Sióstr Służebniczek NMP Prowincja Łódzka - realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej
zlecone przez powiat krasnostawski z zakresu zapewnienia dzieciom i młodzieży
całodobowej opieki. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w placówce w roku
2011 wynosił – 3.000 zł.-. „Nasz Dom” przeznaczony jest dla dzieci w wieku od urodzenia do
18 lat, dysponuje 30 miejscami. Ponadto prowadzi mieszkanie usamodzielnienia, w którym
może zamieszkać 14 wychowanków placówki, przygotowujących się do procesu
usamodzielnienia. Na dzień 01.01.2011r. w placówce przebywało 45 wychowanków.
Natomiast stan wychowanków na koniec roku wynosił 41. Ruch wychowanków w placówce
w skali roku 2011 przedstawiał się następująco:
przybyło
17 wychowanków
w tym: z powiatu krasnostawskiego
2 osoby
z innych powiatów
15 osób
ubyło
20 wychowanków
w tym: umieszczono w rodzinie zastępczej
2 osoby
umieszczono w rodzinie adopcyjnej
6 osób
umieszczono w innej placówce
7 osób
powróciło do rodziny biologicznej
5 osób
Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Krasnymstawie – powstała w wyniku
przekształcenia Ogniska Wychowawczego. Placówka w swej działalności łączy zadania
socjalizacyjne /stacjonarna, całodobowa opieka i wychowanie/ oraz placówki wsparcia
dziennego /dla dzieci zamieszkałych w środowisku wymagających pomocy i wsparcia/.
Zadaniem placówki wsparcia dziennego jest przeciwdziałanie i zapobieganie patologii
rodziny, jak również wspieranie rodziny oraz społeczności lokalnej w rozwiązywaniu
problemów wychowawczych z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi demoralizacją. Działalność
placówki wsparcia dziennego została zawieszona od miesiąca maja 2008r.
Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca placówki socjalizacyjnej w 2011r. wynosił –
3.108,- zł.- Na dzień 01.01.2011r. w placówce przebywało 23 wychowanków. Natomiast stan
str. 16
wychowanków na koniec roku wynosił 18. W ciągu roku nie skierowano żadnej osoby. Ruch
wychowanków w placówce w skali roku 2011 przedstawiał się następująco:
ubyło
5 wychowanków
w tym: usamodzielniono
1 osobę
powróciło do rodzin naturalnych
4 osób.
W roku 2011 PCPR Krasnystaw wypłacił pomoc pieniężną na usamodzielnienie 3 osobom
pochodzącym z terenu powiatu krasnostawskiego w kwocie 16.917,-zł oraz przyznał pomoc
na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla 6 osób w kwocie ogółem – 29.646-zł. Ponadto
18 osobom wypłacano pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki w kwocie ogółem 89.926,20
zł. W skali roku na usamodzielnienia w wyżej wymienionych formach wydatkowano kwotę
136.489,20 zł.
Jednym z zadań własnych powiatu, z zakresu pomocy społecznej, realizowanym przez
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Krasnymstawie jest organizowanie opieki
w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów
utrzymania umieszczonych dzieci w rodzinach zastępczych oraz wypłacanie wynagrodzenia
z tytułu świadczonej opieki i wychowania niespokrewnionym z dzieckiem zawodowym
rodzinom zastępczym – zgodnie z art. 19 pkt 3 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy
społecznej / Dz. U. z 2009r., Nr 175, poz. 1362, z późn.zm. /.
Rodziny zastępcze funkcjonujące na terenie powiatu krasnostawskiego, utworzone zostały
na mocy postanowień sądów opiekuńczych. W roku 2011 na terenie tut. powiatu
funkcjonowało 47 rodzin zastępczych, w których wychowywało się 68 dzieci. Utworzono 3
nowe rodziny, w których umieszczono 4 dzieci. Spośród 47 rodzin zastępczych – 46 to
rodziny spokrewnione oraz 1 zawodowa, niespokrewniona z dzieckiem rodzina wielodzietna.
Na rzecz rodzin zastępczych w skali roku ubiegłego udzielono łącznie 674 świadczeń
na kwotę – 469.400,83 zł. Środki finansowe przekazywane były cyklicznie, w systemie
miesięcznym – z przeznaczeniem na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka
umieszczonego w rodzinie zastępczej.
Do zadań własnych powiatu należy także pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu
powiatu, umieszczonych w rodzinach zastępczych na terenie innego powiatu. W 2011 roku
na ten cel wydano środki finansowe w łącznej kwocie: 124.610,64 zł – na rzecz 12 dzieci
pochodzących z terenu powiatu krasnostawskiego, a przebywających w innych powiatach.
Jednocześnie realizowane było zadanie związane z przyznawaniem pomocy pieniężnej
str. 17
na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki na rzecz osób opuszczających rodziny
zastępcze. W okresie sprawozdawczym usamodzielniono 5 osób na ich wniosek. Trzech
wychowanków
z
rodzin
zastępczych
otrzymało
jednorazową
pomoc
pieniężną
na usamodzielnienie w kwocie 14.823,00 zł., 9 wychowanków otrzymało pomoc pieniężną
na zagospodarowanie w formie rzeczowej w kwocie 44.469,00 zł. Ponadto, 20 osobom
udzielono pomocy finansowej z przeznaczeniem na kontynuowanie nauki na łączną kwotę
81.526,50 zł.12
3.
Problemy rodzin w Gminie Krasnystaw na podstawie ankiet
i warsztatów.
Uczestnicy warsztatów wskazali na następujące problemy społeczne, które określili
jako wiodące w Gminie Krasnystaw:
ubóstwo, bezrobocie, eurosieroctwo, brak opieki nad dziećmi, dysfunkcyjność rodzin,
niewydolność wychowawcza, uzależnienia, łatwy dostęp do środków psychoaktywnych,
przemoc w rodzinie, rozpad rodzin.
Została także przeprowadzona ankieta „Problemy społeczne rodziny występujące w Gminie
Krasnystaw”, skierowana do pracowników UG i GOPS, radnych, sołtysów, Policji, PUP,
GKRPA, służby zdrowia, oświaty, mediów, NGO, łącznie wróciły 63 ankiety.
Czy dużo jest rodzin ubogich w gminie?
12
j.w.
str. 18
10%
znam wiele takich rodzin
znam nieliczne takie rodziny
30%
słyszałem o takich rodzinach
60%
Jaki jest dostęp do rehabilitacji i wsparcia dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi
w gminie?
22%
35%
niewystarczający
dostateczny
dobry
nie mam zdania
22%
21%
Ocena organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży
w gminie:
11%
41%
24%
niewystarczająca
dostateczna
dobra
nie mam zdania
24%
Ocena działań związanych z profilaktyką alkoholową i narkomanią:
str. 19
2%
27%
27%
niewystarczające
dostateczne
nie mam zdania
dobre
bardzo dobre
14%
30%
Czy dzieci w gminie maja łatwy dostęp do alkoholu i narkotyków?
24%
24%
tak
dostęp jest zróżnicowany
nie wiem
52%
Czy szkoły i miejsca publiczne w gminie są bezpieczne dla dzieci?
5%
tak
40%
nie mam zdania
55%
Czy znasz rodziny, w których dzieci są bite i krzywdzone?
str. 20
nie
10%
24%
słyszałem o takich rodzinach
nie słyszałem o takich rodzinach
znam nieliczne takie rodziny
66%
Czy zdarzają się w gminie przypadki wykorzystywania seksualnego?
18%
nie wiem o takich zdarzeniach
słyszałem o takich przypadkach
82%
Czy należałoby zorganizować więcej miejsc w przedszkolach?
7%
18%
tak
nie mam zdania
nie
75%
Przeprowadzono
prowadzących
także
działalność
na
ankietę
wśród
terenie
Gminy
wszystkich
Krasnystaw.
placówek
edukacyjnych
Ankietowani
wskazali
na następujące problemy społeczne, dotykające uczniów ich placówek:
Przedszkola:
ubóstwo rodzin,
bezrobocie rodziców,
brak zainteresowania rodziców problemami dziecka,
str. 21
wady wymowy,
agresja i nadpobudliwość,
niedożywienie,
problemy zdrowotne – próchnica,
problemy emocjonalne z powodu rozpadu związków małżeńskich.
Szkoły:
agresja słowna,
stosowanie używek,
problem przemęczenia pracami rolniczymi,
konieczność dojazdów,
bezrobocie rodziców,
emigracja zarobkowa rodziców – eurosieroctwo,
łatwy dostęp do środków psychoaktywnych,
wulgarne słownictwo,
cyberprzemoc,
alkoholizm rodziców,
dziedziczenie biedy, powielanie modelu życia rodziców,
niska motywacja uczniów do nauki.
III. Zasoby instytucjonalne i społeczne13 Gminy Krasnystaw
w zakresie opieki nad dzieckiem i rodziną. Analiza SWOT.
W Gminie Krasnystaw działają następujące instytucje/organizacje zajmujące się
problemami dziecka i rodziny:
1.
Szkoły i przedszkola
Gminne Przedszkole im. Jana Brzechwy w Siennicy Nadolnej, w roku szkolnym 2011
/ 2012 zostało przyjętych 82 dzieci;
Przedszkole Publiczne w Krupem, w roku szkolnym 2012/2013 uczęszcza do niego 42
dzieci;
Zespół Nr 1 Gimnazjum i Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego
w Siennicy Nadolnej, składa się ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum; ogółem do
Zespołu uczęszcza 262 uczniów, w tym
154 do Szkoły Podstawowej i 106 do
Gimnazjum;
13
Szczegółowy opis zasobów społecznych w: Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów
Społecznych Gminy Krasnystaw na lata 2013 – 2020.
str. 22
Gimnazjum Nr 2 im. mjra Stanisława Sokołowskiego w Zakręciu, w placówce uczy
się obecnie 57 uczniów;
Zespół Nr 3 Przedszkola, Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. Stanisława
Konarskiego w Krasnymstawie, w roku szkolnym 2011/2012 uczęszcza 192 dzieci,
w tym: 54 do Przedszkola (3 oddziały) i 137 uczniów uczących się w 9 oddziałach
(Szkoła Podstawowa – 85 uczniów w 6 oddziałach, Gimnazjum- 53 uczniów w 3
oddziałach);
Zespół Nr 4 Gimnazjum i Szkoła Podstawowa w Małochwieju Dużym, liczba
uczniów: Szkoła Podstawowa – 70, Gimnazjum – 70 uczniów, Oddział Przedszkolny
– 30 dzieci;
Zespół Nr 5 Gimnazjum i Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego
w Krupem, w roku szkolnym 2011/2012 uczęszcza tu 139 uczniów uczących się w 9
oddziałach (Szkoła Podstawowa - 76 uczniów w 6 oddziałach, Gimnazjum - 63
uczniów w 3 oddziałach);
Szkoła Podstawowa w Jaślikowie, uczęszcza do szkoły 21 dzieci, natomiast do Punktu
Przedszkolnego w Stężycy Kolonii 20 dzieci, ogółem 55 dzieci.
Z przeprowadzonych ankiet wynika, iż:
8 placówek posiada dostęp do Internetu, 8 prowadzi dożywianie uczniów, 4 posiada salę
gimnastyczną, 2 zatrudnia pedagoga, 3 zatrudnia psychologa, 6 zatrudnia logopedę, żadna
z placówek nie zatrudnia na etat doradcy zawodowego, lecz zajęcia tego typu są prowadzone
przez nauczycieli innych przedmiotów, posiadających odpowiednie kwalifikacje, 2 placówki
posiadają klasy integracyjne.
Wszystkie placówki prowadzą dodatkowe zajęcia edukacyjne:
Przedszkola: koło teatralne, taneczne, plastyczne, rytmika.
Szkoły: koła przedmiotowe: matematyczne, polonistyczne, geograficzne, historyczne,
muzyczne, plastyczne, przyrodnicze, fotograficzne, hafciarskie, informatyczne, teatralne,
zajęcia sportowe (UKS - w 5placówkach), zajęcia świetlicowe (w 4 placówkach), zespół
pieśni i tańca ludowego, zespoły muzyczne, dyskusyjny klub filmowy.
str. 23
6 placówek oferuje zajęcia dodatkowe dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi:
(zajęcia wyrównawcze, rewalidacyjne, logopedyczne - 5 placówek, terapeutyczne,
socjoterapeutyczne
oraz
psychoterapeutyczne
po
jednej
placówce,
korekcyjno
–
kompensacyjne - 2 placówki. Zajęć takich nie prowadzą przedszkola.
2.
Biblioteki i centra kultury
Gminne Centrum Kultury w Krasnymstawie z siedzibą w Siennicy Nadolnej; przy Gminnym
Centrum Kultury działa Świetlica Środowiskowa, dwie Kawiarenki Internetowe (przy
Bibliotece i w GCK Siennica Nadolna), a w skład Gminnego Centrum Kultury wchodzą:
Gminne Centrum Kultury w Siennicy Nadolnej oraz jego filie: Wiejski Dom Kultury
w Siennicy Nadolnej, Wiejski Dom Kultury w Małochwieju Małym, Wiejski Dom
Kultury w Zakręciu, Świetlica Wiejska w Czarnoziemi, Wiejski Dom Kultury
w Niemienicach, Wiejski Dom Kultury w Bzitem;
Biblioteka Publiczna Gminy w Siennicy Nadolnej oraz jej filie: Filia Biblioteczna
w Krupem, Filia Biblioteczna w Niemienicach.
3.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Krasnymstawie.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Krasnymstawie funkcjonuje jako samorządowa
jednostka organizacyjna pomocy społecznej. Działania Ośrodka obejmują głównie system
złożony z instrumentów pomocy finansowej. Ich stosowanie wynika z ustaw szczególnych.
Instrumenty pomocy finansowej obejmują: świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia
rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, świadczenia w postaci dodatków
mieszkaniowych.
Teren działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krasnymstawie obejmuje
5 rejonów opiekuńczych, na których działa 5 pracowników socjalnych, pracujących w terenie.
Rejony opiekuńcze posiadają następującą liczbę mieszkańców: I rejon opiekuńczy – 1803, II
rejon opiekuńczy – 1971, III rejon opiekuńczy – 2056, IV rejon opiekuńczy – 1873, V rejon
opiekuńczy – 1345.
Pomoc w ramach zadań własnych GOPS realizuje poprzez:
- przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, okresowych, celowych, specjalnych,
- udzielanie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,
str. 24
- przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia
zdrowotne osobom bezdomnym lub nie mającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń
na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,
- udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia
losowego,
- pracę socjalną,
- dożywianie dzieci,
- sprawienie pogrzebu,
- kierowanie do Domu Pomocy Społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt,
- pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu
karnego,
- opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne według zasad określonych w przepisach
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
- podejmowanie innych zadań wynikających z rozeznania potrzeb mieszkańców gminy,
w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych,
- współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz
informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa
zawodowego i o szkoleniach.
Ośrodek realizuje także zadania zlecone gminie w zakresie pomocy społecznej tj.:
- opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym,
- przyznawanie i wypłacanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku
klęski żywiołowej lub ekologicznej,
- zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej bądź innych ustaw,
mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych.
Pomoc finansowa kierowana jest do rodzin szczególnego ryzyka zgodnie z założeniami
polityki społecznej.
Istotną rolę odgrywa praca socjalna ze wsparciem finansowym lub rzeczowym. Pracownicy
socjalni są pierwszymi osobami, które mają bezpośredni kontakt z rodziną w środowisku jej
zamieszkania. Przeprowadzając wywiady środowiskowe, dokonują diagnozy problemów
i określają indywidualne plany pomocy. Na przestrzeni roku 2011 pomocą społeczną objęto
łącznie 235 rodzin, liczących 739 osób. W 2011r. przyjęto 435 wniosków o pomoc,
str. 25
przeprowadzono 493 wywiady środowiskowe. Zawarto 20 kontraktów socjalnych. Udzielono
pomocy wyłącznie w formie pracy socjalnej 52 osobom oraz 235 rodzinom korzystającym
z pomocy tutejszego Ośrodka. ( opis za: GSRS i na podstawie sprawozdań jednostki).
Przy OPS funkcjonuje, powołany od sierpnia 2011 Zespół Interdyscyplinarny ds.
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, którego działania skierowane są do rodzin,
w których:
- zdarzają się przypadki stosowania przemocy,
- nadużywa się alkohol lub inne używki,
- dzieci są zaniedbywane i pozbawione należytej opieki,
- występują konflikty wychowawcze i związane z nimi zaburzenia zachowania dzieci.
Do zadań Zespołu Interdyscyplinarnego należy w szczególności:
- przyjmowanie zgłoszeń dotyczących przemocy w rodzinie, diagnoza sytuacji problemowej
oraz wypracowanie skutecznego sposobu postępowania, który będzie miał na celu
powstrzymanie przemocy,
- udzielanie kompleksowej pomocy rodzinom dotkniętym zjawiskiem przemocy (inicjowanie
specjalistycznego wsparcia terapeutycznego),
- monitorowanie sytuacji w rodzinach oparte na współpracy instytucjonalnej,
- podejmowanie wspólnych działań w ramach procedury „Niebieskiej Karty”.
4. Pozostałe instytucje, organizacje społeczne
Powiatowy Urząd Pracy w Krasnymstawie, Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej
„SPES” i „FAMILIA” w Siennicy Nadolnej, Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna
w Krasnymstawie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Krasnymstawie, 4 domy pomocy
społecznej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Komenda Powiatowa Policji w Krasnymstawie,
pięć Klubów Sportowych, 14 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, Krasnostawskie
Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, Koła Gospodyń Wiejskich, Parafia
Rzymsko – Katolicka w Stężycy Nadwieprzańskiej, Parafia Rzymsko – Katolicka w Krupem,
Parafia Rzymsko – Katolicka w Siennicy Nadolnej, Kaplica Rzymsko – Katolicka
w Jaślikowie administrowana przez Parafię pw. Matki Bożej Pocieszenia w Krasnymstawie.
5. Analiza SWOT
Aby zaprojektować skuteczne cele i działania na rzecz dziecka i rodziny
i przeciwdziałania przemocy w rodzinie, do dopełnienia obrazu diagnostycznego gminy w tym
zakresie, posłużono się analizą SWOT. Przeanalizowano obecny potencjał gminy (mocne i słabe
str. 26
strony) oraz wskazano na zewnętrzne warunki i procesy, które wpływają lub w najbliższym czasie
będą wpływać na funkcjonowanie gminy w analizowanym obszarze (szanse i zagrożenia).
MOCNE STRONY
-wykwalifikowana kadra instytucji
-silna oświata
-profesjonalna i aktywna działalność GKRPA
-aktywna działalność Zespołu Interdyscyplinarnego
-punkty konsultacyjno – terapeutyczne
-„tradycyjne” rodziny
-małe środowisko - ,,każdy zna każdego”
-profesjonalne i aktywne instytucje znające lokalne
środowisko: szkoły, GOPS
-współpraca między instytucjami
-dostęp do specjalistów w szkołach
-tradycyjna religijność rodzin
-niska przestępczość
SZANSE
-nieskażone środowisko naturalne, rozwój turystyki
w tym agroturystyki
-środki UE
-właściwe ustawy i przepisy
-zaangażowanie mediów w walkę z problemami
społecznymi – przerwanie zmowy milczenia,
łamanie stereotypów
-pozytywne wzorce jako przykład do naśladowania
SŁABE STRONY
-brak chęci pomocy i zaangażowania ze strony
społeczeństwa
-brak dostatecznej infrastruktury społecznej:
mieszkań chronionych i socjalnych, żłobków
-mała ilość środków finansowych na działanie
-brak NGO działających na rzecz dziecka i rodziny
-instytucje dla osób uzależnionych położone
w Krasnymstawie – słaby dostęp dla osób z terenu
-mentalność społeczeństwa – stereotypy blokujące
korzystanie z usług specjalistów
-ubogi rynek pracy
ZAGROŻENIA
-system wychowawczy, który większość działań
składa na szkołę i Kościół
-system wychowania bezstresowego, bez zasad
i wymagań
-osłabienie wartości rodzinnych, zachwianie relacji
rodzic – dziecko
-konsumpcyjny styl życia, bez wartości
-długie procedury, biurokracja w sądach
-słaba komunikacja pomiędzy instytucjami
-przepełnienie instytucji zajmujących się pomocą
rodzinie (ośrodki wychowawcze)
-szkodliwe wzorce
-polaryzacja społeczeństwa –zwiększenie dystansu
pomiędzy biednymi a bogatymi
-kryzys ekonomiczny
-podział Polski na ,,A” i ,,B”: brak inwestycji,
perspektyw rozwoju gospodarczego, brak
infrastruktury gospodarczej
-emigracja zarobkowa
-starzenie się społeczeństwa
-destrukcyjna rola mediów
IV. Planowanie działań
str. 27
1.
Obszary priorytetowe gminy w zakresie opieki nad dzieckiem i rodziną.
Uczestnicy warsztatów do zaprojektowania celów strategicznych, operacyjnych i zadań
wybrali następujące obszary priorytetowe:
rodziny
dzieci i młodzież
Obszary te mają swoje odzwierciedlenie w celach ujętych w Gminnej Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Krasnystaw na lata 2013 -2020, gdzie jako
priorytetowe wyodrębniono 3 obszary, które uznano za najważniejsze w realizacji wizji
rozwoju gminy. Są to:
1. Edukacja, kultura, sport, turystyka i rekreacja.
2. Pomoc społeczna, opieka zdrowotna, bezpieczeństwo.
3. Zintegrowane społeczeństwo obywatelskie.14
2.
Cele strategiczne, operacyjne i zadania dla programu.
RODZINY
Cel strategiczny: Wieloaspektowy rozwój rodziny
Cele
operacyjne
Przeciwdziałanie
bezrobociu.
Zadania
Szkolenia
zawodowe
zwiększające szanse
na rynku pracy.
Promocja gminy –
stworzenie oferty
agroturystycznej.
Tworzenie nowych
miejsc pracy, m.in.
w sektorze ekonomii
społecznej.
Przeciw14
Edukacja rodziców
GSRPS Gminy Krasnystaw, s. 117.
str. 28
Wskaźniki realizacji
zadań
Wykonawca
Budżet
- ilość
przeszkolonych
osób
GOPS, NGO,
PUP
Środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość nowych
gospodarstw
agroturystycznych
- ilość turystów
odwiedzających
gminę
- ilość nowych
miejsc pracy
- ilość nowych
przedsiębiorstw
- ilość założonych
podmiotów
ekonomii
społecznej
- ilość podjętych
NGO,
inicjatywy
prywatne
Środki
zewnętrzne
GOPS, NGO,
PUP, inicjatywy
prywatne
Środki własne,
środki
zewnętrzne
NGO, placówki
Środki własne,
działanie
uzależnieniom.
i sprzedawców
w zakresie
uzależnień.
działań
- ilość osób
objętych
działaniami
- ilość punktów
- ilość osób,
którym udzielono
wsparcia
- ilość imprez
bezalkoholowych
- ilość działań
edukacyjnych
- ilość osób
objętych
działaniami
- ilość nowych
grup
- ilość osób
objętych
działaniami
oświatowe,
GKRPA
środki
zewnętrzne
NGO, GKRPA
Środki własne,
środki
zewnętrzne
GOPS, UG,
GCK
środki własne,
środki
zewnętrzne
GKRPA, UG,
NGO
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość osób
objętych
działaniami
- ilość rodzin
objętych
działaniami
GOPS, NGO,
sponsorzy
środki własne,
środki
zewnętrzne
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość rodzin
objętych
działaniami
- ilość
zorganizowanych
akcji
- ilość osób
objętych
działaniami
GOPS, NGO,
UG, organizacje
kościelne
środki własne,
środki
zewnętrzne
UG, fundacje
środki własne,
środki
zewnętrzne
Poradnictwo dla
rodzin borykających
się z trudną sytuacją
materialną.
- ilość rodzin
objętych
działaniami
GOPS, NGO,
PUP
środki własne,
środki
zewnętrzne
Pedagogizacja
rodziny.
- ilość
organizowanych
spotkań
GOPS, placówki środki własne
oświatowe,
poradnie
Działalność
punktów pełniących
dyżury w zakresie
porad i motywacji.
Promocja zdrowego
stylu życia, wolnego
od nałogów.
Pomoc
rodzinom
będącym
w trudnej
sytuacji
materialnej.
Rozszerzenie oferty
i ułatwienie dostępu
do grup AA osobom
uzależnionym –
tworzenie grup
bliżej miejsca
zamieszkania.
Dożywianie dzieci
w placówkach
oświatowych.
Pomoc finansowa
i w naturze.
Organizowanie akcji
charytatywnych na
rzecz ubogich
rodzin.
Stypendia dla
zdolnych dzieci
z ubogich rodzin.
Podniesienie
wydolności
GOPS,
sponsorzy
str. 29
wychowawczej
rodziny.
Przeciwdziałanie
przemocy
w rodzinie.
Działania służące
poprawieniu relacji
rodzic – dziecko
poprzez organizacje
warsztatów, spotkań
rodzinnych .
Poradnictwo
psychologiczno –
pedagogiczne dla
rodzin borykających
się z problemami
opiekuńczowychowawczymi.
Działania służące
podniesieniu
kompetencji rodziny
w walce
z problemami –
treningi kompetencji
społecznych,
treningi radzenia
sobie ze stresem.
Tworzenie punktów
konsultacyjnych
ze specjalistami:
prawnikiem,
lekarzem,
psychologiem;
zorganizowanie
telefonu zaufania.
Działania
edukacyjne na rzecz
walki z przemocą.
Działania
terapeutyczne dla
ofiar przemocy
w rodzinie.
Utworzenie
świetlicy
terapeutycznej.
Współpraca
międzyinstytucjonalna na rzecz
str. 30
- ilość osób
objętych
działaniami
edukacyjnymi
- ilość
organizowanych
warsztatów
- ilość
organizowanych
spotkań rodzinnych
- ilość spotkań
ze specjalistami
psychologicznopedagogiczne
GOPS, NGO,
GCK
środki własne,
środki
zewnętrzne
Poradnia
psychologicznopedagogiczne,
placówki
oświatowe
środki własne
- ilość
organizowanych
spotkań
- ilość osób
biorących udział
w spotkaniach
GOPS, poradnia
psychologicznopedagogiczne
środki własne
- ilość utworzonych
punktów wsparcia
dla ofiar przemocy
- ilość osób
korzystających
ze wsparcia
- zorganizowanie
całodobowego
telefonu zaufania
- ilość podjętych
działań
- ilość uczestników
spotkań
- ilość spotkań
- ilość osób
korzystających
ze wsparcia
GKRPA, NGO,
poradnia
uzależnień
środki własne,
środki
zewnętrzne
GKRPA, NGO,
Zespół
Interdyscyplinar
-ny
Poradnia
uzależnień,
grupy wsparcia
środki własne,
środki
zewnętrzne
- utworzenie
świetlicy
GCK
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość podjętych
wspólnych działań
edukacyjnych
środki własne,
UG, Policja,
GKRPA, GOPS, środki
zewnętrzne
Zespół
środki własne,
środki
zewnętrzne
Przeciwdziałanie
rozpadowi
rodzin.
przeciwdziałaniu
przemocy
w rodzinie.
- ilość osób
objętych
działaniami
Kultywowanie więzi
rodzinnych,
spotkania
międzypokoleniowe,
festyny rodzinne.
- ilość
zorganizowanych
spotkań
- ilość osób
biorących udział
w spotkaniach
-ilość rodzin
wspierających
Finansowanie
funkcjonowania
rodzin wspierających.
Pomoc asystenta
rodziny rodzinom
dotkniętym
kryzysem.
Poradnictwo
specjalistyczne dla
rodzin w kryzysie,
pomoc mediatora.
Prowadzenie
monitoringu sytuacji
dziecka z rodziny
zagrożonej
- ilość
Interdyscyplinar
-ny, sąd,
kuratorzy, NGO,
instytucje
kościelne
środki własne,
GCK, GOPS,
środki
UG, GKRPA
zewnętrzne
GOPS
środki własne,
środki
zewnętrzne
GOPS
środki własne
GOPS, poradnia
psychologicznopedagogiczna,
sąd, NGO
środki własne,
środki
zewnętrzne
GOPS
środki własne,
opracowanych
i realizowanych
planów pracy
z rodziną
- ilość podjętych
działań
interwencyjnych
i zaradczych
w sytuacji
zagrożenia
bezpieczeństwa
dzieci i rodzin,
- ilość godzin
indywidualnych
konsultacji
wychowawczych
dla rodziców
i dzieci
- ilość
zorganizowanych
porad
- ilość rodzin
objętych pomocą
asystenta rodziny
- ilość rodzin
korzystających
z mediacji
- sprawozdania
miesięczne
str. 31
kryzysem
lub przeżywającej
trudności
w wypełnianiu
funkcji opiekuńczowychowawczej,
zamieszkałego na
terenie gminy.
Przekazywanie do
biura informacji
gospodarczej
informacji o
zaległościach
rodziców w opłatach
za pobyt dziecka w
pieczy zastępczej.
Rozwój
Tworzenie
kompetencji warunków do
specjalistyc podnoszenia
znej kadry
kwalifikacji przez
zajmującej
asystentów rodziny.
się pomocą Szkolenia
rodzinie.
i doradztwo dla
pracowników
instytucji
zajmujących się
pomocą rodzinie.
Uczestnictwo
w konferencjach
specjalistycznych.
- sprawozdania
miesięczne
GOPS
środki własne
- ilość
zatrudnionych
asystentów rodziny
-ilość szkoleń dla
asystentów rodziny
- ilość szkoleń
- ilość osób
biorących udział
w szkoleniach
GOPS
Instytucje
szkoleniowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
GOPS
Instytucje
szkoleniowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość konferencji
- ilość osób
biorących udział
w konferencjach
Finansowanie
- ilość rodzin, które
kosztów szkoleń
wzięły udział
rodzin wspierających. w szkoleniach
GOPS
Instytucje
szkoleniowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
GOPS
Instytucje
szkoleniowe
środki własne,
DZIECI I MŁODZIEŻ
Cel strategiczny: Zapewnienie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży
w Gminie Krasnystaw
Cele
operacyjne
Działania
podnoszące
poziom
bezpieczeństwa
w gminie
oraz
zapobiega-
str. 32
Zadania
Prowadzenie
programów
profilaktycznych
dotyczących
uzależnień, agresji,
radzenia sobie
ze stresem,
spektakle
Wskaźniki realizacji
zadań
Wykonawca
Budżet
- ilość
przeprowadzonych
zajęć, spotkań,
spektakli
- ilość osób
korzystających
z zajęć
Policja,
placówki
oświatowe,
poradnie
psychologicznopedagogiczne,
NGO
środki własne,
środki
zewnętrzne
nie
uzależnieniom.
Promocja
pozytywnych
profilaktyczne.
Prowadzenie
programów pomocy
dla dzieci
i młodzieży
dotkniętych
uzależnieniem
od komputera,
Internetu.
Utworzenie świetlic
socjoterapeutycznych.
Zorganizowanie
wypoczynku
letniego i zimowego
dla dzieci
i młodzieży
z programem
profilaktycznym.
Organizowanie akcji
poprawiających
bezpieczeństwo
dzieci i młodzieży,
np. „Bezpieczne
wakacje”,
„Zachowaj trzeźwy
umysł”,
przeciwdziałanie
przestępstwom na tle
seksualnym,
sposoby radzenia
sobie z przemocą
w grupach
rówieśniczych,
w rodzinie,
cyberprzemoc.
Organizowanie
prelekcji w szkołach
przez specjalistów
z policji,
psychologów,
pracowników GOPS
itp.
Zagospodarowanie
czasu wolnego:
wolontariat, zajęcia
- ilość
przeprowadzonych
zajęć,
- ilość osób
korzystających
z zajęć
Placówki
oświatowe,
poradnie
psychologicznopedagogiczne
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość utworzonych GCK
świetlic/ świetlic
socjoterapeutycznych
- ilość
GKRPA, GOPS,
zorganizowanych
NGO
wyjazdów
- ilość osób
objętych
działaniami
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość prelekcji,
zajęć,
zorganizowanych
akcji
- ilość osób
objętych
działaniami
edukacyjnymi
Policja,
GKRPA,
Placówki
oświatowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość prelekcji
- ilość osób
objętych
działaniami
edukacyjnymi
Policja, poradnia środki własne,
psychologiczno- środki
zewnętrzne
pedagogiczna,
GOPS, sąd
- ilość
zorganizowanych
zajęć
Placówki
oświatowe,
GCK, GOPS
środki własne,
środki
zewnętrzne
środki własne,
środki
zewnętrzne
str. 33
wzorców
zachowań.
pozalekcyjne,
organizacje zajęć
ukierunkowanych
na rozwój
osobowościowy
dzieci i młodzieży.
Organizacja spotkań
z ludźmi
odnoszącymi
sukcesy, idolami.
Organizacja zajęć
podnoszących
aktywność,
zaradność życiową.
Tworzenie świetlic
środowiskowych.
Integracja
społeczna
dzieci
i młodzieży
niepełnosprawnej.
Organizacja gier
i zabaw
integracyjnych.
Organizacja grup
i klas
integracyjnych.
Poszerzenie
infrastruktury dla
małych
dzieci
w gminie.
Organizacja
oddziału
żłobkowego.
Organizacja nowych
punktów
przedszkolnych.
Przeciwdziałanie
str. 34
Organizacja
profesjonalnych
- ilość osób
objętych zajęciami
- ilość
zorganizowanych
spotkań
Placówki
oświatowe,
GCK
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość
zorganizowanych
zajęć
- ilość osób
objętych
działaniami
edukacyjnymi
- ilość stworzonych
świetlic
- ilość osób
korzystających
ze świetlic
- ilość
zorganizowanych
działań
- ilość osób
biorących udział
w działaniach
- ilość
zorganizowanych
grup/klas
integracyjnych
- ilość osób
niepełnosprawnych
objętych
działaniami
- ilość
zorganizowanych
oddziałów
- ilość dzieci
objętych
wsparciem
- ilość
zorganizowanych
oddziałów
- ilość dzieci
objętych
wsparciem
- ilość
zorganizowanych
NGO, GOPS
środki własne,
środki
zewnętrzne
GCK
środki własne,
środki
zewnętrzne
GCK, placówki
oświatowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
placówki
oświatowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
UG
środki własne,
środki
zewnętrzne
UG, NGO
środki własne,
środki
zewnętrzne
Placówki
oświatowe
środki własne,
środki
wczesnemu
macierzystwu
i ojcostwu.
Wyrównywanie szans
edukacyjnych.
Opieka nad
dziećmi
i młodzieżą
z rodzin
niewydolnych
opiekuńczo.
szkoleń i kursów.
Stypendia dla
szczególnie
uzdolnionych dzieci
i młodzieży.
Wyposażenie klasopracowni
w nowoczesny
sprzęt edukacyjny.
Specjalne programy
dla dzieci
i młodzieży zdolnej.
Tworzenie grup
samopomocowych
dla dzieci
i młodzieży
doświadczających
zagrożeń w rodzinie
(przemoc,
uzależnienia,
bezradność
opiekuńczowychowawcza
rodziców, sieroctwo,
eurosieroctwo).
Pokazywanie
pozytywnych
wzorców jako
przykład do
naśladowania,
kształtowanie
i wpajanie zasad
savoir-vivre.
Wzmacnianie więzi
rodzinnych
i integracja
z dziećmi
niepełnosprawnymi
poprzez organizację
spotkań
- ilość osób
objętych
działaniami
- ilość przyznanych
stypendiów
zewnętrzne
UG, fundacje
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość
wyposażonych
klasopracowni
UG, sponsorzy
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość osób
objętych
działaniami
- ilość
realizowanych
programów
Placówki
oświatowe, UG
środki własne,
środki
zewnętrzne
- ilość utworzonych NGO
grup
- ilość osób
objętych
działaniami
środki
zewnętrzne
- ilość pogadanek,
lekcji
poświęconych tej
tematyce
- ilość spotkań
z osobami
służącymi jako
wzór do
naśladowania
- ilość
zorganizowanych
działań
- ilość osób
objętych
działaniami
Przedstawiciele
placówek
oświatowych,
duchowieństwa,
rodzice, itp.
środki własne,
środki
zewnętrzne
GCK, UG,
placówki
oświatowe
środki własne,
środki
zewnętrzne
str. 35
świąt, np. Dnia
Matki, Babci,
Seniora, Rodziny
itp.; organizacja
spotkań
z psychologiem dla
dzieci i rodziców.
Współfinansowanie
pobytu dziecka w
rodzinie zastępczej,
rodzinnym domu
dziecka, placówce
opiekuńczowychowawczej,
regionalnej
placówce
opiekuńczo
– terapeutycznej lub
interwencyjnym
ośrodku
preadopcyjnym.
Praca
specjalistyczna
z dziećmi
z rozbitych rodzin.
3.
- ilość dzieci
GOPS
Środki własne
- ilość dzieci
objętych opieką
- ilość
zorganizowanych
spotkań
specjalistycznych
Poradnia
psychologicznopedagogiczna,
pedagog
szkolny, GCK,
GOPS
Środki własne,
środki
zewnętrzne
Harmonogram wdrażania programu.
RODZINY
Cel strategiczny: Wieloaspektowy rozwój rodziny
Cele operacyjne
Przeciwdziałanie
bezrobociu.
Przeciwdziałanie
uzależnieniom.
str. 36
Zadania
Szkolenia
zawodowe zwiększające szanse
na rynku pracy.
Promocja gminy – stworzenie oferty
agroturystycznej.
Tworzenie nowych miejsc pracy, m.in.
w sektorze ekonomii społecznej.
Edukacja rodziców i sprzedawców
w zakresie uzależnień.
Działalność punktów pełniących dyżury
w zakresie porad i motywacji.
Promocja zdrowego stylu życia,
2013
2014
2015
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Pomoc rodzinom
będącym w trudnej
sytuacji
materialnej.
wolnego od nałogów.
Rozszerzenie oferty i ułatwienie
dostępu do grup AA osobom
uzależnionym – tworzenie grup bliżej
miejsca zamieszkania.
Dożywianie dzieci w placówkach
oświatowych.
Pomoc finansowa i w naturze.
Organizowanie akcji charytatywnych
na rzecz ubogich rodzin.
Stypendia dla zdolnych dzieci z ubogich
rodzin.
Poradnictwo dla rodzin borykających
się z trudną sytuacją materialną.
Podniesienie
wydolności
wychowawczej
rodziny.
Przeciwdziałanie
przemocy
w rodzinie.
Przeciwdziałanie
rozpadowi rodzin.
Pedagogizacja rodziny.
Działania służące poprawieniu relacji
rodzic – dziecko poprzez organizacje
warsztatów, spotkań rodzinnych.
Poradnictwo psychologiczno –
pedagogiczne dla rodzin borykających
się z problemami opiekuńczowychowawczymi.
Działania służące podniesieniu
kompetencji rodziny w walce
z problemami – treningi kompetencji
społecznych, treningi radzenia sobie
ze stresem.
Tworzenie punktów konsultacyjnych
ze specjalistami: prawnikiem, lekarzem,
psychologiem; zorganizowanie telefonu
zaufania.
Działania edukacyjne na rzecz walki
z przemocą.
Działania terapeutyczne dla ofiar
przemocy w rodzinie.
Utworzenie świetlicy terapeutycznej.
Współpraca międzyinstytucjonalna
na rzecz przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie.
Kultywowanie więzi rodzinnych,
spotkania międzypokoleniowe, festyny
rodzinne.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
str. 37
Rozwój
kompetencji
specjalistycznej
kadry zajmującej
się pomocą
rodzinie
Pomoc asystenta rodziny rodzinom
dotkniętym kryzysem.
Poradnictwo specjalistyczne dla rodzin
w kryzysie, pomoc mediatora.
Finansowanie funkcjonowania rodzin
wspierających.
Prowadzenie monitoringu sytuacji
dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem
lub przeżywającej trudności w
wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczej,
zamieszkałego na terenie gminy.
Przekazywanie do biura informacji
gospodarczej informacji o zaległościach
rodziców w opłatach za pobyt dziecka
w pieczy zastępczej
Tworzenie warunków do podnoszenia
kwalifikacji przez asystentów rodziny
Szkolenia i doradztwo dla pracowników
instytucji zajmujących się pomocą
rodzinie
Uczestnictwo w konferencjach
specjalistycznych
Finansowanie kosztów szkoleń rodzin
wspierających
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
DZIECI I MŁODZIEŻ
Cel strategiczny: Zapewnienie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży
w Gminie Krasnystaw
Cele operacyjne
Zadania
2013
2014
2015
Działania
Prowadzenie programów
podnoszące
profilaktycznych dotyczących
X
X
X
poziom
uzależnień, agresji, radzenia sobie
bezpieczeństwa
ze stresem, spektakle profilaktyczne.
w gminie oraz
Prowadzenie programów pomocy dla
zapobieganie
dzieci i młodzieży dotkniętych
X
X
X
uzależnieniom.
uzależnieniem od komputera, Internetu.
Utworzenie świetlic
X
X
X
socjoterapeutycznych.
Zorganizowanie wypoczynku letniego
i zimowego dla dzieci i młodzieży
X
X
X
z programem profilaktycznym.
Organizowanie akcji poprawiających
bezpieczeństwo dzieci i młodzieży, np.
„Bezpieczne wakacje”, „Zachowaj
trzeźwy umysł”, przeciwdziałanie
X
X
X
przestępstwom na tle seksualnym,
sposoby radzenia sobie z przemocą
w grupach rówieśniczych, w rodzinie,
str. 38
cyberprzemoc.
Organizowanie prelekcji w szkołach
przez specjalistów z policji,
psychologów, pracowników GOPS itp.
Promocja pozytyw- Zagospodarowanie czasu wolnego:
nych wzorców
wolontariat, zajęcia pozalekcyjne,
zachowań.
organizacja zajęć ukierunkowanych
na rozwój osobowościowy dzieci
i młodzieży.
Organizacja spotkań z ludźmi
odnoszącymi sukcesy, idolami.
Organizacja zajęć podnoszących
aktywność, zaradność życiową.
Tworzenie świetlic środowiskowych.
Integracja
społeczna dzieci
i młodzieży
niepełnosprawnej.
Organizacja gier i zabaw
integracyjnych.
Poszerzenie
infrastruktury dla
małych dzieci
w gminie.
Przeciwdziałanie
wczesnemu
macierzystwu
i ojcostwu.
Wyrównywanie
szans edukacyjnych.
Organizacja oddziału żłobkowego.
Opieka nad
dziećmi
i młodzieżą
z rodzin niewydolnych opiekuńczo.
Organizacja grup i klas integracyjnych.
Organizacja nowych punktów
przedszkolnych.
Organizacja profesjonalnych szkoleń
i kursów.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Stypendia dla szczególnie uzdolnionych
dzieci i młodzieży.
X
X
X
Wyposażenie klasopracowni
w nowoczesny sprzęt edukacyjny.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Specjalne programy dla dzieci
i młodzieży zdolnej.
Tworzenie grup samopomocowych dla
dzieci i młodzieży doświadczających
zagrożeń w rodzinie (przemoc,
uzależnienia, bezradność opiekuńczowychowawcza rodziców, sieroctwo,
eurosieroctwo).
Pokazywanie pozytywnych wzorców
jako przykład do naśladowania,
kształtowanie i wpajanie zasad savoir-
str. 39
vivre.
Wzmacnianie więzi rodzinnych
i integracja z dziećmi
niepełnosprawnymi poprzez organizację
świąt, np. Dnia Matki, Babci, Seniora,
Rodziny itp.; organizacja spotkań
z psychologiem dla dzieci i rodziców.
Współfinansowanie pobytu dziecka
w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu
dziecka, placówce opiekuńczowychowawczej, regionalnej placówce
opiekuńczo– terapeutycznej lub
interwencyjnym ośrodku
preadopcyjnym
Praca specjalistyczna z dziećmi
z rozbitych rodzin.
4.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Zasady monitorowania programu oraz weryfikowania jego założeń
w okresie obowiązywania.
Monitoring i ewaluacja programów strategicznych polegają na systematycznej ocenie
realizowanych zadań oraz modyfikacji kierunków działania w przypadku istotnych zmian
społecznych, które mogą pojawić się poprzez, np. zmianę regulacji prawnych, powstanie
nowych problemów społecznych. Ewaluacja jest procedurą z natury normatywną, gdyż
z jednej strony wykorzystuje się w niej istniejące normy, z drugiej zaś w jej wyniku mogą
pojawić się propozycje wprowadzenia nowych norm i procedur. Jej podstawowym celem jest
dostarczenie podmiotom realizującym politykę społeczną w gminie wiedzy potrzebnej przy
podejmowaniu decyzji.
Elementami skutecznego monitoringu i ewaluacji będą przede wszystkim:
Zespół wdrażający Program Wspierania Rodziny Gminy Krasnystaw, który jest tożsamy
z Zespołem Interdyscyplinarnym.
Roczna ocena wdrażania Programu.
Zespół wdrażający Program będzie spotykał się raz w roku, by ocenić poziom
wdrażania poszczególnych celów i kierunków działań. Zespół swoją ocenę przedstawi
wójtowi i radzie, sugerując przyjęcie proponowanych rozwiązań. Zespół również będzie
wnioskował o aktualizacje Programu i/lub przyjęcie nowych celów strategicznych,
operacyjnych czy zadań.
Wskaźniki realizacji poszczególnych zadań zostały wskazane przy opisie zadań.
Ważne z punktu realizacji celów programu są również wskaźniki – instrumenty polityki
str. 40
społecznej, za pomocą których cele mogą być osiągnięte lub które mogą wspomagać procesy
osiągania celów. Są to m.in. procentowe udziały:
osób dotkniętych problemami alkoholowymi korzystających z pomocy w tym zakresie
w ogóle osób dotkniętych tymi problemami,
osób dotkniętych problemami alkoholowymi należących do klubów AA itp. w ogóle osób
dotkniętych tymi problemami,
młodzieży wyedukowanej w zakresie zagrożeń alkoholowych w ogóle młodzieży,
młodzieży wyedukowanej w zakresie zagrożeń związanych z narkotykami w ogóle
młodzieży,
osób dotkniętych problemami narkomanii korzystających z pomocy w tym zakresie
w ogóle osób dotkniętych tymi problemami,
osób dotkniętych problemami ubóstwa korzystających z pomocy w tym zakresie w ogóle
osób dotkniętych tymi problemami,
osób dotkniętych problemami dotyczącymi niepełnosprawności korzystających z pomocy
w tym zakresie w ogóle osób dotkniętych tymi problemami.
Powyższe wskaźniki są w większości dostępne w zbiorach statystyki publicznej oraz
w zasobach informacyjnych instytucji zajmujących się pomocą społeczną. Część danych
może być zbierana okresowo poprzez badania ankietowe wśród mieszkańców gminy oraz
w kluczowych dla rozwiązywania problemów społecznych instytucjach.
Program będzie podlegał ewaluacji na przestrzeni kolejnych 3 lat.
Ewaluacja powinna:
- sprzyjać rozwojowi instytucji pomocy społecznej i projektów, które są w niej
realizowane,
- przyczyniać się do wzrostu skuteczności działań i odpowiedzialności osób, które te
działania realizują,
- pomóc odpowiedzieć na pytanie: czy kierunek działań programu jest właściwy?
Sprawozdawczość prowadzona będzie
przez Zespół Interdyscyplinarny. Sprawozdanie
z realizacji programu sporządzane będzie raz na rok w terminie do końca I kwartału
następnego roku kalendarzowego i przekładane Radzie Gminy. Sprawozdania z realizacji
poszczególnych projektów wpisujących się w niniejszy program sporządzane będą przez
str. 41
każdego głównego realizatora - lidera projektu i przekładane w Gminnym Ośrodku Pomocy
Społecznej w Krasnymstawie.
Ponadto GOPS zobowiązany jest do przygotowywania sprawozdań rzeczowofinansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich wojewodzie, w wersji
elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego (Ustawa o Pieczy Zastępczej,
art. 176 ust. 6).
Załącznik 1.
ankieta
dla osób/instytucji mających wpływ na kształt lokalnej polityki społecznej ze szczególnym
uwzględnieniem kwestii dziecka i rodzin.
Czy dużo jest rodzin ubogich w gminie?
znam wiele takich rodzin
znam nieliczne takie rodziny
słyszałem o takich rodzinach
Jaki jest dostęp do rehabilitacji i wsparcia dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi w gminie?
niewystarczający
dostateczny
dobry
nie mam zdania
Jak ocenia Pani/Pan organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży w gminie?
niewystarczająca
dostateczna
dobra
nie mam zdania
Jak ocenia Pani/Pan działań związanych z profilaktyką alkoholową i narkomanią?
niewystarczające
dostateczne
nie mam zdania
dobre
bardzo dobre
Czy dzieci w gminie mają łatwy dostęp do alkoholu i narkotyków?
tak
dostęp jest zróżnicowany
nie wiem
Czy szkoły i miejsca publiczne w gminie są bezpieczne dla dzieci?
tak
nie mam zdania
nie
Czy zna Pani/Pan rodziny, w których dzieci są bite i krzywdzone?
słyszałem o takich rodzinach
nie słyszałem o takich rodzinach
str. 42
znam nieliczne takie rodziny
Czy zdarzają się w gminie przypadki wykorzystywania seksualnego?
nie wiem o takich zdarzeniach
słyszałem o takich przypadkach
Czy należałoby zorganizować więcej miejsc w przedszkolach?
tak
nie mam zdania
nie
ankieta
dla szkół i placówek edukacyjnych
Czy szkoła/placówka edukacyjna:
posiada dostęp do Internetu
prowadzi dożywianie uczniów
posiada salę gimnastyczną
zatrudnia pedagoga
zatrudnia psychologa
zatrudnia logopedę
zatrudnia doradcę zawodowego
posiada klasy integracyjne
Czy szkoła/placówka edukacyjna oferuje dodatkowe zajęcia (m.in. różnorodne
tematycznie koła zainteresowań oraz zajęcia teatralne, muzyczne, plastyczne, taneczne
informatyczne, sportowe, turystyczne i zajęcia w świetlicy szkolnej)?
tak
nie
Jeśli tak, to jakie?
…………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………..
Czy szkoła/placówka edukacyjna oferuje zajęcia dodatkowe dla uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi?
tak
nie
str. 43
Jeśli tak, to jakie?
zajęcia wyrównawcze
terapeutyczne
socjoterapeutyczne
psychoterapeutyczne
rewalidacyjne
korekcyjno-kompensacyjne
logopedyczne
inne, jakie?...................................................................................
Proszę wymienić i krótko opisać 5 najważniejszych problemów dotykających uczniów
szkoły/placówki edukacyjnej:
1.……………………………………………………………………………………….
2.………………………………..………………………………………………………
3.……………………………………………………………………………………….
4.……………………………………………………………………………………….
5.………………………………….…………………………………………………….
Jakie działania profilaktyczne i naprawcze w związku z problemami dotykającymi
dzieci i młodzież są konieczne do przeprowadzenia na terenie szkół/placówek
edukacyjnych?
Jakie najważniejsze kwestie należałoby podjąć w gminnym programie opieki nad
dzieckiem i rodziną?
Czy na terenie gminy są rejony wymagające szczególnej interwencji ze względu na
sytuację dziecka? jakie?
str. 44