Spis treści

Spis treści
Od autorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Mirosław Karwat Wprowadzenie. Pochwała paradoksu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1. Turbulencja myślowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2. Potoczna wersja paradoksów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3. Refleksyjna postać paradoksu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
4. Pojęcia pokrewne, lecz odrębne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
5. Pojęcie paradoksu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
6. Paradoksy logiczne (semantyczne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
7. Paradoksy ontyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
8. Paradoks jako korelat poznania naukowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
1.
2.
3.
4.
5.
Wojciech Kostecki Wielostopniowa paradoksalność polityki
w ujęciu Ricoeura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Paradoks
Paradoks
Paradoks
Paradoks
Paradoks
władzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
globalizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
racjonalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
alienacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
62
64
68
69
I. Uniwersalne pułapki działania politycznego
Mirosław Karwat Paradoksy obietnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
1.
2.
3.
4.
5.
Żarliwy wiarołomca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zobowiązani odbiorcy zobowiązań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dłużnik wdzięczny za miraż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Biorca jako dawca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pokarm jako... powód głodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mirosław Karwat Pesymistyczna teoria błędów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Błąd jako fatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Paradoksy błędów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Perpetuum mobile błędów – bez przerwy i coraz więcej . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Obłędna naprawa błędów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Błąd obowiązkowy, jedynie słuszny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Błąd upragniony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. W krainie Jedynej Słuszności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jan Błuszkowski Paradoksy normalności i dewiacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Paradoks negatywnej normalności i pozytywnej dewiacji . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Paradoks instytucjonalizacji dewiacji negatywnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
72
74
74
76
76
78
78
81
82
86
89
90
91
94
95
102
II. Paradoksy kultury masowej
Katarzyna Wężyk Paradoksy kontrkultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
1. Zmuszani... do wyboru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
2. Bunt oswojony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
3. Antykonsumpcjonizm konsumpcjonistów? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
1.
2.
3.
4.
Moda: zuniformizowana indywidualizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bunt modny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dobrze sprzedana dystynkcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . „Bobo”: zmieszczaniała bohema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szampan bezalkoholowy, czyli etos bobosów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Menadżer i biznesmen zmieniają świat na Plus (GSM) . . . . . . . . . . . . . . . . . Kontestacja: koło zamachowe reklamy i promocji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Boboizm polityczny: cool Britannia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kontrkultura jako poprawność polityczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Neo)„liberalni komuniści” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kontestatorzy jako... konserwatyści . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Golinowski Reality show medialnej demokracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Realność versus fragmentaryczność dyskursu publicznego w medialnym
odwzorowaniu rzeczywistości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Swoistości „marketyzacji sfery politycznej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W trosce o konsumenta-wyborcę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Paradoksy konsumenckiej lojalności politycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.
2.
3.
Od filmu politycznego do popkulturyzacji politycznej.
Podstawy paradoksalnego wymiaru obu zjawisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Paradoksalny charakter teorii spiskowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Poprawność polityczna – przestrzeń paradoksów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Janusz
111
112
114
115
116
118
120
121
125
127
128
131
133
137
141
145
Kamil Minkner Od paradoksów polityki do polityki paradoksu.
Rzecz o popkulturyzacji politycznej w kontekście filmu politycznego . . . . 150
III. Antynomie myślenia politycznego i zasad ideologicznych
Franciszek Gołembski Paradoksy równości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
1. Wieloznaczność pojęcia ‘równość’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
2. Równość w sferze społeczno-politycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
3. Antropologiczno-społeczny wymiar równości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Ryszard Szarfenberg Paradoks nieuchronnej niesprawiedliwości
w polityce społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sprawiedliwość a racjonalność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Żelazne prawo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Która niesprawiedliwość jest gorsza? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sytuacja gospodarcza a wybór niesprawiedliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konkluzja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
185
185
187
188
190
191
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Przewartościowania roli państwa; umacnianie przez obumieranie? . . . . . . .
Polskie paradoksy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Fałszywe mity założycielskie i przeciwskuteczne recepty . . . . . . . . . . . . . . . .
Paradoks PRL – sowiecka okupacja czy wyzwolenie i suwerenne
państwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Władza wywalczona czy otrzymana w prezencie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kompromis wyrywa zęby po obu stronach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
192
193
196
Bohdan Kaczmarek O paradoksalnej potrzebie silnego państwa
polskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
197
200
202
7. Stare i nowe złudzenia suwerenności i moralnych monopoli . . . . . . . . . . . . 203
8. W poszukiwaniu V RP, państwa silnego inaczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Anna Guzowska, Mirosław Karwat Paradoksy wolności sumienia
i tolerancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Pochwała tolerancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozwiązanie problemu… jako problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konflikt między wiarą a tolerancją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prawo do wiary = wolność wiary? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tolerancja – „kwadraturą koła”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pułapki neutralności światopoglądowej państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polityczna poprawność jako… nietolerancja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paradoks „świętej krowy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paradoksy polskich norm tolerancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
206
208
208
211
211
212
214
215
215
IV. Antynomie doktryn i ruchów politycznych
Sebastian Kozłowski Paradoks łączenia fatalizmu z woluntaryzmem . . . . . . . 218
1. Woluntaryzm i fatalizm – dwie skrajności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Projekt marksistowsko-leninowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Spisek jako przyczyna i skutek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Agnieszka Durska Rozdwojona jaźń polskiego nacjonalizmu . . . . . . . . . . . . . . 1. Fetyszyzacja narodu jako kwadratura koła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ogon kręci psem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Eklektyzm a obsesja ideowej czystości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Naród: bożek czy tworzywo? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Pułapki makiawelizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Ekwilibrystyka: w Unii przeciw Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Paradoks anachroniczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Karkołomna obrona polskości na co dzień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Magdalena Wanda Nazarczyk Paradoksy populizmu Hugo Chaveza . . . . . . . . 1. „Niedożywione” mocarstwo energetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Przewlekły kryzys państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Mąż opatrznościowy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Paradoks demokratycznej legitymacji autorytaryzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Demokracja kierowana i fasadowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Antyoligarchiczna rewolucja odgórna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Pryncypialna retoryka i pragmatyczne lawiranctwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Manipulacje konstytucyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Antydemokratyczna obrona demokracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Lewicowość – deklaratywna czy na serio? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Paradoks „abonamentu” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Sponsorowanie reżimu kubańskiego… przez USA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Sojusz Castro – Chavez – gwarancją suwerenności? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. Paradoks „mikrohegemonizmu” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Od wspólnoty równych i równiejszych do autoizolacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16. Konkluzje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
221
225
233
233
234
236
237
239
239
242
243
245
246
246
247
247
248
249
249
250
251
251
252
253
253
254
255
256
V. Paradoksy przywództwa
Jacek Ziółkowski Paradoksy funkcjonowania autorytetu
społeczno-politycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Paradoksy definiowania autorytetu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Autorytet (nie)kompetentny? Byt realny a wirtualny . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wystarczy być – czyli o paradoksach kreacji autorytetu . . . . . . . . . . . . . . . . .
Autorytet jako produkt logiki wewnętrznej procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Autorytet jako produkt marketingowy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paradoksy autorytetu medialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Katarzyna Growiec Paradoksy awangardy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Nieadekwatne samookreślenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Przemoc i awangarda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Prawa dialektyki a awangarda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Trzy paradoksy awangardy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
257
260
262
264
266
268
270
272
275
278
281
287
294
297
303
307
Mirosław Karwat Zagubieni przewodnicy, czyli meandry podmiotowości
ekspresywnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
1.
2.
3.
4.
5.
Przypadki pewnego kompozytora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Istota i aspekty podmiotowości politycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Istota i rodzaje ekspresji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ekspresywna forma podmiotowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paradoksy podmiotowości ekspresywnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VI. Paradoksy przemocy i walki z przemocą
Anna Kościuk Paradoksalna kreatywność zabójstwa politycznego . . . . . . . . . . 314
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ustalenia terminologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zabójstwo polityczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Twórcze okrucieństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kreacja tożsamości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Twórcze zmiany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krzysztof Karolczak Paradoksy terroryzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Im mniejsza grupa terrorystów, tym bardziej skuteczna . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Nie zabić ciała, ale zniszczyć psychikę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Terroryści występujący w imieniu mas biednych, sami najczęściej
wywodzą się z elit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Terrorystom nie zależy na osiągnięciu wyznaczonego celu strategicznego
– gdyby tego dokonali, straciliby rację bytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Antyterrorystom nie zależy na likwidacji terrorystów – gdyby tego
dokonali, straciliby rację bytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Terroryści często nie muszą być „egzekutorami” – to aparat państwa może
ich zastąpić w zastraszaniu społeczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
318
320
322
324
326
328
329
330
332
333
334
335
Tomasz Białek Paradoksy walki z terroryzmem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Krzysztof Kozłowski Paradoksy przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
1. Krótka historia przestępstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
2. Złudna pewność co do istoty przestępstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
3. Przestępczość jako produkt uboczny systemu politycznego . . . . . . . . . . . . . .
4. Źródło paradoksów przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Krzysztof Kozłowski Paradoksy zwalczania przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Polityczny wymiar zwalczania przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Polityka wobec przestępczości – casus przestępczości zorganizowanej . . . .
3. Zwalczanie przestępczości jako polityczna antynomia . . . . . . . . . . . . . . . . . .
355
360
362
362
368
374
VII. P
aradoksy suwerenności i tożsamości narodowej w warunkach
transformacji ustrojowej i globalizacji
Cezary Żołędowski Paradoksy państwa narodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
1. Paradoks pierwszy: kłopoty ze zdefiniowaniem suwerena . . . . . . . . . . . . . . .
2. Paradoks drugi: wzrost liczby państw narodowych wbrew tendencjom
integracyjnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Paradoks trzeci: trwałość dążeń do państwa narodowego wbrew kryzysowi
ideologii narodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Paradoks czwarty: zmiana sojuszników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
377
1. Płaszczyzna koncepcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Płaszczyzna realizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Płaszczyzna weryfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stanisław Bieleń Rosyjskie paradoksy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Paradoks samookreślenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Paradoks cywilizacyjno-geopolityczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Paradoks siły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Paradoks demokratyzacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Paradoksy w polityce zagranicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
388
394
397
406
406
410
414
416
419
426
426
430
431
434
436
439
380
382
384
Ryszard Zięba Paradoksy polityki zagranicznej Polski w okresie
transformacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
Tadeusz Bodio Paradoksy polityki posttotalitarnej
(na przykładzie państw Azji Centralnej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Dwoista natura paradoksów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Fabryka paradoksów – totalitaryzm i jego spuścizna . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Modernizacja – powrót do średniowiecza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Demokracja w służbie autorytaryzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Klany – najważniejsza siła polityczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Regionalizm etniczny i fundamentalizm islamski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tulipany na tle aksamitu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Iwona Wyciechowska Paradoksy w stosunkach międzynarodowych.
Przymiarka do tematu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
1.
2.
3.
Szukanie paradoksu w pojęciu „stosunki międzynarodowe” . . . . . . . . . . . . . 443
McLuhan – człowiekiem paradoksu. O tym, jak elektryczność namnożyła
paradoksów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
Szukanie paradoksów we współczesnych stosunkach międzynarodowych . . 448
Autorzy tomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459