Fragment programu

Wstęp
W obliczu zagrożeń wieloma sytuacjami, które mogą przytrafić się dzieciom nie
możemy pozostawać obojętni. Wiek przedszkolny jest to dobry czas na podjęcie działań
pozwalających u wszystkich dzieci wyrobić właściwe nawyki, kształtować odpowiednie
postawy wobec sytuacji, w których powstają, bądź mogą powstać różnorodne zagrożenia.
Konieczne
jest
jak
najwcześniejsze
wyposażenie
ich
w
umiejętność
unikania,
zapobiegania i możliwie szybkiego pokonywania niebezpieczeństw. Ważne jest, by nie
strasząc, przestrzec dziecko przed kłopotami i poradzić, jak powinno się wobec nich
zachować, aby będąc zdane wyłącznie na siebie nie czuło się bezradne, a przeciwnie,
śmiało zmierzyło się z trudnościami. Troska o bezpieczeństwo dzieci i ochrona ich przed
zagrożeniami, to podstawowa oprócz miłości i akceptacji treść życia w rodzinie. Nauka
bezpiecznych zachowań prowadzona w dwóch środowiskach wychowawczych dziecka tj.
w domu i w przedszkolu, to przede wszystkim dosłownie rozumiane stare przysłowie,
„Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”. Dzieci wymagają od
rodziców, wychowawców dużo uwagi, nieustannego i bezpośredniego czuwania nad tym,
co robią i gdzie przebywają. My – dorośli nie jesteśmy w stanie usunąć z ich życia
wszystkich zagrożeń, czy niewłaściwych sytuacji, ale powinniśmy być wzorem do
naśladowania, wskazywać kierunek dalszej, bezpiecznej drogi życiowej. To właśnie
z troski o zdrowie, bezpieczeństwo, wszechstronny rozwój dziecka powstał niniejszy
program oraz scenariusze, które oparte są na praktycznych działaniach, obserwacjach
i doświadczeniach w pracy z dziećmi w wieku 3 – 6 lat. Już od kilku lat autorki realizują
problematykę bezpieczeństwa
podczas
codziennych
zajęć,
konkursów, cyklicznych
spotkań dzieci i rodziców między innymi z policjantem, psychologiem, strażakiem.
Program i scenariusze są więc praktycznymi poradnikami systematyzującymi działania
wychowawcze domu i przedszkola w zakresie unikania przez dzieci zagrożeń. Autorki
mają nadzieję, że będą one służyć pomocą nauczycielom, rodzicom, w ujednolicaniu
oddziaływań,
zmierzających
do
kształtowania
u
przedszkolaków
praktycznych
umiejętności i wzbogacania wiedzy na temat bezpiecznych zachowań w różnych
miejscach i sytuacjach.
Zespół redakcyjny
ROZKŁAD I TEMATYKA MATERIAŁU EDUKACYJNEGO
PRZEGLĄD PROPONOWANEJ W PROGRAMIE TEMATYKI
W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH
WRZESIEŃ
1. Stwarzanie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania oraz dobrego klimatu w grupie
i przedszkolu.
2. Zawieranie umów, zasady regulujące bezpieczny pobyt w przedszkolu i współżycie
w grupie.
3. Poznawanie pomieszczeń przedszkolnych i sposobów bezpiecznego korzystania z nich.
4. Poznawanie zasad poruszania się po wyznaczonym terenie i bezpiecznego korzystania
ze sprzętu ogrodowego.
5. Wdrażanie do bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym.
PAŹDZIERNIK
1. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego poruszania się po drogach.
2. Wyrabianie umiejętności bezpiecznych zachowań w gospodarstwie domowym.
3. Wdrażanie zasad bezpieczeństwa na spacerach i wycieczkach.
4. Wdrażanie do bezpiecznych zachowań na podwórku i w najbliższym otoczeniu, np.
w lesie.
LISTOPAD
1. Zaznajomienie z pracą policjanta i jego rolą w życiu publicznym.
2. Kształtowanie
postawy
umiejętnego
ograniczania
zaufania
do
obcych,
np.
odwiedzających dom.
3. Dostrzeganie miejsc i sytuacji stanowiących zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu
drogowym.
GRUDZIEŃ
1. Kształtowanie pozytywnych więzi uczuciowych w rodzinie, podstawą zaspokajania
potrzeby bezpieczeństwa u dziecka.
2. Uczenie zasad postępowania warunkujących bezpieczeństwo dziecka w przedszkolu.
3. Wdrażanie do bezpiecznego i kulturalnego zachowania w miejscach publicznych (lasy,
4. sklepy, przystanki, place, parki, stadiony, hale sportowe).
STYCZEŃ
1.
Przestrzeganie przed niebezpieczeństwami w czasie zimy.
2.
Kształtowanie
postawy
umiejętnego,
racjonalnego
korzystania
ze
środków
audiowizualnych (telewizor, komputer).
LUTY
1.
Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych.
2.
Budowanie poczucia własnej wartości przez każde dziecko w grupie.
MARZEC
1.
Zapoznanie z przeznaczeniem i różnymi rodzajami, komunikacji.
2.
Zjawiska atmosferyczne i ich wpływ na życie człowieka.
3.
Bezpieczne zachowania na spacerach, wycieczkach i w ogrodzie przedszkolnym.
KWIECIEŃ
1.
Kształtowanie umiejętności bezpiecznych zachowań wobec zwierząt.
2.
Kształtowanie umiejętności dbania o swoje zdrowie i bezpieczeństwo.
3.
Bezpieczne zabawy na podwórku – jazda na rowerze, rolkach, wrotkach, hulajnodze,
deskorolce.
MAJ
1.
Zapobieganie powstawaniu pożarów na łące i w lesie.
2.
Bezpiecznie w domu – unikanie pożarów.
3.
Bezpieczne zabawy na podwórku – plac zabaw.
CZERWIEC
1.
Bezpieczne podróżowanie środkami komunikacji publicznej.
2.
Bezpiecznie wypoczywamy na wakacjach.
Lp.
Zadanie do
realizacji
1.
Kształtowanie umiejętności bezpiecznego poruszania się po
drogach i przechodzenia przez jezdnię
PAŹDZIERNIK
Treść edukacyjna
znajomość dróg komunikacyjnych:
powietrzna, wodna, lądowa (miejska,
wiejska, osiedlowa, polna, asfaltowa,
brukowa, autostrada, rowerowaoznaczenia dróg);
rozróżnianie uczestników ruchu
drogowego( piesi, kierowcy, pasażerowie);
znaki ostrzegawcze;
zasady poruszania się i przekraczania
dróg: - wiejskich: lewe pobocze, elementy
odblaskowe, przechodzenie w
najbezpieczniejszych miejscach, technika
przechodzenia (zatrzymanie się przy
jezdni,
w miejscu dobrej widoczności;
spojrzenie w lewo, prawo, w lewo,
podniesienie ręki i pewne, energiczne
przejście w linii prostej);
- miejskich: chodnik (prawa strona),
miejsca przechodzenia: pasy, przejścia
podziemne, nadziemne lub światła.
Sygnalizatory świetlne- rozróżnianie
kolorów
i ich znaczenia dla pieszych (2 światła)
i kierowców (3 światła). Technika
przechodzenia( zatrzymanie przy
krawężniku,
w bezpiecznej odległości
przed przejściem; spojrzenie w obie strony,
zwrócenie uwagi na słyszane dźwięki
nadjeżdżających pojazdów, uniesienie
dłoni, przejście po najkrótszym odcinku).
Działania edukacyjne,
środki i sposoby realizacji
ilustracje, historyjki
obrazkowe;
wiersze, opowiadania;
zagadki słuchowe;
obserwacja ruchu drogowego i
pieszego, znaków drogowych
pionowych i poziomych;
praktyczne działanie, gry
planszowe, makiety, gry
dydaktyczne;
zabawy ruchowe;
piosenki;
działalność plastyczna;
drama, inscenizacje.
Przewidywane efekty
dziecko rozpoznaje
i nazywa różne rodzaje dróg
oraz ich oznaczenia;
dziecko rozróżnia pojazdy i
uczestników ruchu
drogowego;
dziecko wie i potrafi
bezpiecznie poruszać się
i przekraczać drogę wiejską
i miejską;
dziecko wie jaką rolę pełnią
światła odblaskowe;
dziecko prawidłowo reaguje
na sygnały świetlne;
dziecko zna i nazywa
podstawowe znaki
ostrzegawcze;
dziecko wie, że tablice
i znaki nie są umieszczone
na jego wysokości – musi
podnieść głowę, żeby je
znaleźć i zobaczyć;
rodzic i dziecko wie, że
zwierzęta mogą nagle wbiec
na jezdnię.
Wdrażanie zasad bezpieczeństwa na spacerach i wycieczkach
2.
umiejętność chodzenia w parach, zwartą
grupą;
uważne słuchanie i reagowanie na
polecenia i sygnały nauczyciela podczas
spacerów i wycieczek;
nie oddalanie się od grupy;
prawidłowe przechodzenie grupą przez
przejście dla pieszych (nie zatrzymywanie
się, nie rozglądanie, nie przebieganie);
prawidłowe chodzenie po chodniku;
bezpieczne zachowanie podczas spacerów i
wycieczek (nie bieganie, nie zrywanie
i nie branie do ust nieznanych roślin
i owoców; nie łamanie i nie odginanie
gałęzi drzew i krzewów, nie podnoszenie
ostrych, szklanych, brudnych,
zardzewiałych przedmiotów, nie
wchodzenie w zarośla, na pnie, do rowów);
urazy podczas spacerów i wycieczek:
stłuczenia, skaleczenia, zwichnięcia,
złamania;
zasady postępowania podczas wypadku
(dzieci- zgłoszenie osobie dorosłej,
opiekun- udziela pierwszej pomocy,
zabezpiecza grupę).
historyjki obrazkowe,
ilustracje;
zabawy ruchowe, zestawy
ćwiczeń gimnastycznych;
praktyczne działanie;
pokaz udzielania pierwszej
pomocy przez młodzież z PCK
dla dzieci i nauczycielek.
dziecko potrafi chodzić
w parze;
dziecko zna i reaguje na
sygnały dotyczące: zbiórki,
ustawienia w pary;
dziecko nie oddala się od
grupy;
dziecko zachowuje się
zgodnie z wymogami
bezpieczeństwa drogowego;
dziecko zna i stosuje
zasady bezpiecznego
zachowania się podczas
spacerów i wycieczek
pieszych;
nauczyciel i dziecko
posiadają umiejętność
udzielania pierwszej
pomocy.
Wyrabianie umiejętności bezpiecznych zachowań w gospodarstwie
domowym
3.
udział dzieci w pracach domowych
związanych z przygotowaniem zapasów na
zimę:
- wykonywanie niektórych czynności tylko
pod nadzorem dorosłych: mycie i
przygotowywanie: słoików, owoców,
warzyw
i grzybów do zapraw, zachowanie
bezpieczeństwa podczas pobytu w kuchninie przeszkadzanie rodzicom (zakaz
odkręcania kurków z wodą, zdejmowania
garnków z wrzątkiem z pieca, zapalania
gazu, włączania kuchenki elektrycznej i
innych urządzeń pod napięciem, zabaw
np. z piłką), posługiwanie się ostrymi
narzędziami tj. nóż, widelec, obierak;
korzystanie
z urządzenia elektrycznego- sokowirówka,
wypadki w domu: omdlenia, krwotoki;
urazy: skaleczenia, oparzenia, zatrucia;
wyposażenie domowej apteczki.
historyjki obrazkowe;
wiersze;
zagadki;
rozmowa;
pokaz; scenki ukazujące
sposób udzielania pomocy
przy omdleniu i krwotoku;
opatrywanie symulowanych
ran: naklejanie plasterka,
bandażowanie, wykonanie
temblaka;
praktyczne działanie: krojenie
warzyw i owoców, ostrożne
wrzucanie do sokowirówki;
kąciki tematyczne w salach:
„Bezpieczny przedszkolak”.
dziecko potrafi pod opieką
dorosłych ostrożnie
posługiwać się ostrymi
narzędziami;
dziecko wie, jakie działania
i przedmioty mogą stać się
przyczyną urazów;
dziecko zna zasady
działania sokowirówki;
dziecko stosuje nakazy
i zakazy związane z
bezpiecznym pobytem w
ku-chni;
dziecko i nauczyciel znają
zasady postępowania
w przypadku omdleń,
krwotoków urazów, zatruć.
Wdrażanie do bezpiecznych zachowań w najbliższym
otoczeniu- podwórko, las
4.
znajomość swojego imienia i nazwiska
oraz swojego adresu i miejsca
zamieszkania oraz imion rodziców;
kształtowanie umiejętności rozpoznawania
charakterystycznych obiektów i miejsc
w mieście (własny dom, plac zabaw,
przedszkole, park, las, stadion, plac
targowy, dworzec PKP, kościół,
przychodnia itp.);
zasady bezpieczeństwa na podwórku:
- Nie wychodź na dwór bez opieki
i zgody dorosłych;
- Nie oddalaj się od domu;
- Nie rozmawiaj z osobami obcymi;
- Nie przyjmuj od nieznajomych słodyczy,
prezentów;
wdrażanie do bezpiecznych zachowań
w lesie (zakaz zbierania grzybów, owoców
leśnych bez konsultacji z dorosłymi, zakaz
oddalania się od dorosłych, schodzenia
z wyznaczonych szlaków, ścieżek; zakaz
hałasowania, śmiecenia, rozpalania
ognisk, płoszenia zwierzyny).
zabawy dydaktyczne, gry
planszowe;
fotografie;
zagadki;
ilustracje, mapa osiedla,
historyjki obrazkowe, plakat;
teatrzyki;
spacery, wycieczki do lasu;
ogólnodostępna tablica dla
rodziców umieszczona
w holu przedszkola „Dziecko
bezpieczne w swoim
środowisku”.
dziecko zna dane własne
i rodziców oraz adres
zamieszkania;
dziecko potrafi słownie
opisać wygląd swojego
domu, wskazać położenie
domu w odniesieniu do
charakterystycznych miejsc
z najbliższego otoczenia;
dziecko rozpoznaje
i nazywa miejsca , budynki
z miejscowości w której
mieszka;
rodzic wdraża i
konsekwentnie przestrzega
zasad bezpieczeństwa;
dziecko zna i stosuje
zasady bezpieczeństwa na
podwórku;
dziecko wie, jak
bezpiecznie zachować się w
lesie;
dziecko dostrzega zmiany w
obrębie swojego otoczenia;
dziecko przestrzega zasady
utrzymywania porządku i
szanowania zieleni
w najbliższym otoczeniu.
ZAGADNIENIA I PROPOZYCJE TEMATÓW KOMPLEKSOWYCH
W CZTERECH OBSZARACH ŻYCIA DZIECKA
„Przedszkole”
„Ruch uliczny”
„Dom”
„Najbliższe otoczenie- podwórko, las, łąka”
PRZEDSZKOLE
ZAGADNIENIA:
– Adaptacja dziecka w przedszkolu. Stwarzanie atmosfery bezpieczeństwa, zaufania
i dobrego klimatu w grupie.
– Bezpieczeństwo na terenie przedszkola (znajomość nauczyciela, pracowników
przedszkola, grupy, rówieśników w grupie).
– Budynek, ogród przedszkolny - znajomość, zasady bezpieczeństwa.
– Prawa Dziecka.
– Umowy nauczyciela z dziećmi w grupie.
– Sytuacje zagrażające dziecku w grupie.
– Zasady użytkowania sprzętu i zabawek w sali zabaw, sali gimnastycznej, szatni.
– Spacery i wycieczki.
– Spotkania dla dzieci, nauczycieli i rodziców ze specjalistami.
PROPOZYCJE TEMATÓW KOMPLEKSOWYCH:
1. Witamy w przedszkolu.
2. Wesoło i bezpiecznie bawimy się w przedszkolu.
3. Bądźmy uprzejmi i życzliwi dla wszystkich.
4. Jesteśmy samodzielni.
5. Zabawy w ogrodzie przedszkolnym.
RUCH ULICZNY
ZAGADNIENIA:
– Znajomość imienia i nazwiska, miejsca zamieszkania, imion rodziców oraz
numeru przedszkola.
– Uczestnicy ruchu drogowego.
– Dziecko uczestnikiem ruchu drogowego.
– Bezpieczeństwo na drodze – miejsca i zasady bezpiecznego poruszania się
po drogach.
– Sytuacje zagrażające zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drogach i w miejscach
publicznych.
– Rodzaje środków komunikacji.
– Korzystanie ze środków komunikacji – auto, autobus, pociąg, tramwaj.
– Praca policjanta. Rola w życiu publicznym.
– Spotkania, prelekcje, pokazy, rozmowy rodziców z policjantem.
– Konkursy, cykliczne akcje dla dzieci i rodziców.
PROPOZYCJE TEMATÓW KOMPLEKSOWYCH:
1. Poznajemy pracę policjanta.
2. Poznajemy przepisy ruchu drogowego.
3. Bezpieczna droga do przedszkola.
4. Poznajemy pojazdy uprzywilejowane i specjalne.
5. Znamy środki lokomocji: lądowe, wodne, powietrzne.
6. Bezpiecznie podróżujemy środkami komunikacji publicznej.
7. Kolorowe znaki – rola znaków drogowych.
DOM
ZAGADNIENIA:
- Rodzina.
- Higieniczny tryb życia.
- Pomoc w pracach domowych.
- Urządzenia elektryczne.
- Sytuacje i zachowania zagrażające bezpieczeństwu dziecka w domu.
- Urazy w domu.
- Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach.
- Praca lekarza, pielęgniarki.
- Chory w domu.
- Opieka nad zwierzętami.
- Telefony alarmowe.
PROPOZYCJE TEMATÓW KOMPLEKSOWYCH:
1. Ja i moja rodzina.
2. Święta i uroczystości rodzinne w moim domu.
3. Praca kucharki - robimy zapasy na zimę.
4. Dbamy o zdrowie – potrafimy udzielić pierwszej pomocy.
5. Poznajemy pracę lekarza i pielęgniarki.
6. Opiekujemy się zwierzętami domowymi.
7. W moim domu jestem bezpieczny.
NAJBLIŻSZE OTOCZENIE- PODWÓRKO, LAS, ŁĄKA
ZAGADNIENIA:
- Najbliższe otoczenie - plac zabaw, ulica, dom, osiedle.
- Miejsca i rodzaje bezpiecznych zabaw.
- Miejsca szczególnego zagrożenia: place budowy, ruiny, bunkry, korytarze, piwnice,
brzegi rzek, jezior, las, drzewa.
- Zasady bezpiecznego pobytu na podwórku.
- Bezpieczny wypoczynek.
- Zasady zachowania wobec osób nieznajomych.
- Bezpieczne zachowania wobec zwierząt.
- Sygnalizowanie dorosłym niebezpieczeństw.
- Zjawiska atmosferyczne.
- Praca strażaka.
PROPOZYCJE TEMATÓW KOMPLEKSOWYCH:
1. Znam swoje najbliższe otoczenie.
2. Co nam daje las?
3. Zimowe zabawy i sporty.
4. Poznajemy zjawiska atmosferyczne.
5. Czy pies może być przyjacielem?
6. Będę strażakiem.
7. Bezpiecznie bawimy się na podwórku.
8. Bezpieczne wakacje: nad morzem, w górach, na wsi.
9. Naucz się mówić obcemu „NIE”.
10. Robimy zakupy.
11. Witamy Nowy Rok.