Program wycieczki do Sierpca

Program wycieczki do Sierpca
Wyjeżdżamy z Warszawy, kierując się na północ i jedziemy Kotliną Warszawską. Jest
to rozszerzona dolina Wisły w miejscu połączenia z dolinami Narwi i Bugu. Dno kotliny
układa się na dwóch poziomach : zalewowym – łąkowym i nadzalewowym – wyższym i
piaszczystym.
Na obszarze wysokiego brzegu Wisły, pokrytego piaskami, po zlodowaceniu
środkowopolskim wytworzyły się wydmy śródlądowe. Na tych terenach na przemian
piaszczystych i wodnistych zachowała się Puszcza Kampinoska, będąca osobliwością ze
względu na bliskie sąsiedztwo Warszawy i całej aglomeracji.
Na 23 km od Warszawy znajduje się wieś Palmiry. Jest ona położona w Kotlinie
Warszawskiej na wschodnim skraju Puszczy Kampinoskiej. 6 km na południe od wsi, w głębi
puszczy, od grudnia 1939r. do lipca 1941r. gestapo dokonało licznych, potajemnych egzekucji
osób przywożonych głównie z Pawiaka i innych więzień warszawskich. W czasie największej
egzekucji zginęło 358 osób. Na miejscu straceń założono cmentarz – pomnik ofiar zbrodni
hitlerowskiej.
Cmentarz Palmiry
Jedziemy do Nowego Dworu Mazowieckiego. Przejeżdżamy przez most usytuowany u ujścia
Narwi do Wisły, po lewej stronie widzimy wielką twierdzę z XIX w.
~Modlin
Modlin
Pierwszy etap budowy miał miejsce w 1806 – 1812r. na polecenie Napoleona. Twierdza ta
znana jest jako jedna z ostatnich miejsc oporu wojsk polskich w czasie powstania
listopadowego. W okresie międzywojennym była ośrodkiem szkoleniowym wojska
polskiego. W wojnie obronnej 1939 r. załoga twierdzy dowodzona przez gen. Wiktora
Thommee (dowódca Grupy Operacyjnej Piotrków, Armii Łódź i obrony Modlina), broniła się
zawzięcie od 11 do 29 września.
v (13 września oddziały Grupy Operacyjnej Piotrków z Armii Łódzkiej- pod dowództwem gen. bryg.
Wiktora Thommée- przedarły się do Modlina. Gen. Thommée został mianowany przez gen. Rómmla
dowódcą Twierdzy Modlin.)
Modlin
Wyjeżdżając z Modlina kierujemy się na północny - zachód w kierunku Płońska.
Wjeżdżamy na Wysoczyznę Płońską będącą równiną morenową urozmaiconą łańcuchami
tzw. moren płońskich. Ciągnął się one równolegle do doliny Wisły a ich najwyższe
wzniesienie wynosi 163m n.p.m. Wysoczyzna przylega do Równiny Raciąskiej i doliny Wkry
od północy i wschodu, zaś od południa opada stromą krawędzią do doliny Wisły. Jest to
typowa krain rolnicza z dominującą uprawą malin.
Płońsk – to główne miasto Wysoczyzny liczące ok. 21tys. Mieszkańców. Uzyskało
prawa miejskie w 15 w. a znane było z jarmarków bydła i koni. Obecnie pełni typowe usługi
dla rolnictwa; znajduje się tu przemysłowa zamrażalnia owoców i warzyw „Hortex”’ zakłady
pieczywa cukierniczego, fabryka mebli i zakład poligraficzny.
Następnie jedziemy Równiną Raciąską, która znajdowała się na przedpolu zasięgu
ostatniego zlodowacenia na szlaku odpływu wód glacjalnych. Dawne tzw. Pradoliny
wykorzystują dziś Wkra i jej dopływ Raciążnica. Powierzchnia równiny pokryta jest piaskami
oraz glinami morenowymi a na obszarach piaszczystych rozwinęły się wydmy. Głównym jej
miastem jest Sierpc liczący ok. 19tys. mieszkańców. Miasto położone na lewym brzegu
Sierpiennicy (lewy dopływ Skrwy) jest ośrodkiem usługowym regionu rolniczego. Znajdują
się tu zakłady przemysłu spożywczego, wytwórnia pasz, młyn i duży browar.
Prawa miejskie Sierpc otrzymał w 1320 r. i był znany z doskonałych wyrobów
sukienniczych. W XIXw. wybudowano tu linię kolejową łączącą Toruń z Nasielskiem.
Sierpc
Początkowo była to kolej wąskotorowa, która w latach międzywojennych została
przebudowana na linię parową. Wadą tej kolei był jeden tor z mijanką w Raciążu. Obecnie
Koleje Mazowieckie zapewniają obsługę autobusów szynowych.
Raciąż
Sierpc został w czasie okupacji hitlerowskiej włączony do Rzeszy. Znajdował się tu obóz
pracy, getto i więzienie, w którym we wrześniu 1942r. rozstrzelano 152 uczniów i nauczycieli
jednej ze szkół bydgoskich. Zginęło tu także około 35% jego mieszkańców.
Zabytki:
• Zachowany został układ urbanistyczny z dwoma rynkami z XV i XVIw.
• Kościół farny św. Wita, Modesta i Krescencji z II połowy XVw.
Parafia św. Wita, Modesta i Krescencji. Sierpc
• Gotycki kościół Wniebowzięcia NMP
• Klasztor barokowy
• Kościół św. Ducha fundacji Zygmunta Starego z późnogotycką polichromią
• Cerkiew z II połowy XIXw.
• Neogotycki kościół św. Maksymiliana Kolbe
Kościół św. Maksymiliana Kolbe. Sierpc
• Klasycystyczny ratusz z XIXw. w którym obecnie mieści się muzeum etnograficzne z
bogatą kolekcją rzeźby figuralnej twórców ludowych regionu.
Ratusz w Sierpcu
• W Sierpcu – Bojanowie w 1985r. otwarto skansen budownictwa ludowego północnego
Mazowsza (park etnograficzny)
Sierpc
Sierpc
Sierpc jest ośrodkiem sztuki ludowej: rzeźby w drewnie, ceramiki a najwybitniejszym
rzeźbiarzem tego regionu był Mieczysław Ruszkowski.
Z Sierpca kierujemy się na południe do Płocka położonego w odległości około 45km.
Płock leżący na skraju Kotliny Płockiej nad Wisłą jest dużym miastem liczącym ok. 120tys.
mieszkańców.
Płock z Wisłą
Jest ośrodkiem przemysłowym, w którym znajdują się:
• Fabryka maszyn żeliwnych
• Mazowieckie Zakłady Rafineryjne i Petrochemiczne (uruchomione w 1964r.)
• Największa w kraju stocznia rzeczna
Rafineria w Płocku
• Płock jest także ośrodkiem kultury, w którym działa duża biblioteka imienia Źielińskich,
Płocka Orkiestra Kameralna, Teatr Dramatyczny imienia J. Szaniawskiego, Muzeum
Mazowieckie ze zbiorami sztuki secesyjnej, Muzeum Diecezjalne ze zbiorami sztuki
sakralnej.
Muzeum Diecezjalne w Płocku
Ponadto jest tu ogród zoologiczny, park na skarpie wiślanej z okazami starych dębów, a na
zboczach skarpy amfiteatr.
Płock jest jedną z najstarszych osad na Mazowszu, za czasów panowania Władysława
Hermana i Bolesława Krzywoustego (XI i XIIw.) był faktyczną stolicą Polski a od 1138r.
stolicą dzielnicy mazowieckiej. W Xiv. Pod władzą Kazimierza Wielkiego zbudowany został
nowy zamek i mury obronne. W końcu XVW. Stał się ważnym portem zbożowym w handlu
wiślanym. Po przyłączeniu Księstwa Płockiego do Korony był stolicą województwa. W XVII
i XVIII. Nastąpił upadek miasta a ponowny jego rozwój miał miejsce w II połowie XIXw.
Zabytki:
• Zabudowa Wzgórza Tumskiego obejmująca zamek książęcy, opactwo benedyktynów
(obecnie Muzeum Mazowieckie).
Zamek Książąt Mazowieckich i kościół katedralny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP.
Płock
Zamek Książąt Mazowieckich. Płock
• Pierwotna zabudowa grodu – ruiny rotundy romańskiej, zamku gotyckiego fundacji
Kazimierza Wielkiego
• Kościół katedralny, romańska bazylika z transeptem, przebudowany w XV – XXIw.
Płock
• Opactwo benedyktynów sprzed 1172r.
• Kościół św. Wojciecha – wczesnobarokowy
• Zespół klasztoru Jezuitów
• Kościół św. Michała z przełomu XIII i XIVw.
• Kamienica z przełomu XVIII/XIXw. tzw.dom Pod Trąbami i wiele innych.
Dom pod Trąbami
Z Płocka kierujemy się do Wyszogrodu położonego na wysokim brzegu Wisły. ze
skarpy wiślanej roztacza się malowniczy widok na dolinę Wisły i Kotlinę Warszawską. Tu
przekraczamy Wisłę i kierujemy się w stronę Sochaczewa. Przejeżdżamy przez Żelazową
Wolę, gdzie znajduje się dworek Chopina – miejsce urodzin naszego wielkiego kompozytora.
Miasto Sochaczew położone na granicy równin Łowicko – Błońskiej i Kutnowskiej na
prawym brzegu Bzury (lewy dopływ Wisły) liczy około 38tys. mieszkańców. Jest to stary
gród kasztelański broniący przepraw przez rzekę, który wraz z ziemiami rawską i gostynińską
stanowił odrębną dzielnicę książąt mazowieckich. Zachowały się tu ruiny zamku z XVw.,
będącego siedzibą starostwa grodowego i powiatu.
Ruiny zamku w Sochaczewie
Rozwój miasta nastąpił w XIX i na początku XXw. gdy zbudowano linię kolejową. We
wrześniu 1939r. w rejonie Sochaczewa miały miejsce ciężkie walki armii „Poznań” z
hitlerowskim najeźdźcą – bitwa nad Bzurą.
Z Sochaczewa kierujemy się do Warszawy…. Wprost do szkoły…