Informacja ogólna - Razem bezpieczniej

Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
Na podstawie zalecenia Pana Adama Rapackiego, Podsekretarza Stanu w MSWiA z maja br.
w sprawie organizacji działań administracji rządowej na rzecz poprawy bezpieczeństwa podczas
letniego wypoczynku, Wojewodowie, jako koordynatorzy podjęli działania zmierzające do realizacji
zadań przez formacje i właściwe służby, odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa.
„Bezpieczne wakacje”, wzorem lat ubiegłych były głównie realizacją wspólnych inicjatyw
administracji zespolonej oraz zainteresowanych jednostek samorządu terytorialnego, organizacji
pozarządowych i instytucji organizujących wypoczynek dzieciom i młodzieży.
W okresie wakacji MSWiA podejmowało we współpracy z partnerami (służbami, podmiotami
prywatnymi, organizacjami pozarządowymi) działania o charakterze ogólnopolskim. Były to m.in.
realizacje: „Rowerem bezpiecznie do celu” połączone z konkursem na rozbudowę miasteczek ruchu
drogowego oraz bezpieczeństwa imprez sportowych, akcja „Uczyć i bawić”, jako realizacja
profilaktycznych form kształcenia postaw wśród dzieci i młodzieży z udziałem pięściarzy,
V Przystanek PaT, organizowany w ramach policyjnego programu „Profilaktyka a Ty” oraz Program
Odpowiedzialnej Sprzedaży Wyrobów Tytoniowych „Stop 18!”.
Założeniem towarzyszącym planowaniu działań pn. „Bezpieczne Wakacje” było jej kompleksowe
zintegrowanie z rządowym programem ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem
bezpieczniej”, zakładającym szczególną aktywność rządowej administracji publicznej
w takich obszarach jak: bezpieczeństwo w szkole, w ruchu drogowym, w miejscu zamieszkania
i miejscach publicznych.
Uwzględniając założenia i cele programu „Razem bezpieczniej”, we właściwych komórkach
organizacyjnych urzędów wojewódzkich opracowano propozycje działań przewidzianych do realizacji
w ramach akcji „Bezpieczne wakacje” w roku 2010, najczęściej w ramach utworzonych
wojewódzkich zespołów koordynujących - wspierających realizację programu „Razem bezpieczniej”
na terenie województwa.
1
Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
BEZPIECZEŃSTWO W LICZBACH - STATYSTYKI
* udział w bójce lub pobiciu, uszczerbek na zdrowiu, kradzież cudzej rzeczy, kradzież samochodu,
kradzież z włamaniem, rozbój, kradzież i wymuszenie rozbójnicze, uszkodzenie mienia
SZCZEGÓŁOWE STATYSTYKI
•
utonięcia
2
Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
Od 1 lipca do 31 sierpnia w całej Polsce utonęło 381 osób. Większość utonięć była wynikiem
lekkomyślności oraz lekceważenia podstawowych zasad bezpieczeństwa. Dla porównania w zeszłym
roku od 4 lipca do 31 sierpnia odnotowano 315 utonięć.
•
bezpieczeństwo w ruchu drogowym
Tegoroczne wakacje, biorąc pod uwagę „bezpieczeństwo w ruchu drogowym”, były bezpieczniejsze od
ubiegłorocznych. W ich trakcie doszło do 7628 wypadków (to o 410 mniej niż
w zeszłym roku), w których zginęły 773 osoby (o 90 mniej niż rok temu), a 10 012 zostało rannych
(o 684 mniej).
DZIAŁANIA OGÓLNOPOLSKIE MSWiA
•
Kampania „Rowerem bezpiecznie do celu”
Wiodącym założeniem kontynuowanej od 2008 roku, w okresach letniego wypoczynku kampanii
„Rowerem bezpiecznie do celu”, było promowanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
rowerzystów, a w szczególności dzieci i młodzieży. Przeprowadzona w okresie od czerwca do
sierpnia akcja miała na celu edukację rowerzystów w zakresie zagrożeń, z którymi spotykają się na
drogach oraz nawyku poszanowania przepisów prawa o ruchu drogowym.
Prowadzone w jej ramach działania policyjne polegały m.in. wzmożonej kontroli kierujących
pojazdami silnikowymi pod kątem przestrzegania przepisów ruchu drogowego w stosunku do
rowerzystów, egzekwowania od rowerzystów obowiązku poruszania się po drogach zgodnie
z przepisami, a także posiadania karty rowerowej/motorowerowej przez dzieci i młodzież.
Inauguracja kampanii miała miejsce w maju br. w PKOl. w Warszawie i była połączona
z uroczystym przejazdem rowerami do Parku Agrykola na miejsce imprezy plenerowej,
zorganizowanej pod nazwą „Warszawa dzieciom”. W ramach akcji zorganizowano m.in. mobilne
miasteczko ruchu drogowego, w którym odbywały się egzaminy na kartę rowerową, a stołeczni
policjanci bezpłatnie znakowali rowery. Polski Czerwony Krzyż zapoznawał dzieci z zasadami
udzielania pierwszej pomocy, a dzięki przygotowanym przez Instytut Transportu Samochodowego
symulatorom jazdy, każdy z kierowców mógł sprawdzić swoje umiejętności.
3
Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
•
Realizacja Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży Wyrobów Tytoniowych „Stop 18!”
Podczas tegorocznych wakacji kontynuowano realizowany od 2007 r. program pn.„Stop 18!”.
W skład koalicji programu wchodzi 21 partnerów, m.in.: firma tytoniowa Philip Morris Polska, sieci
dystrybucyjne i handlowe Ruch, Kolporter, E.Leclerc, Real, Tesco, Żabka, WSS Społem Praga
Południe, PKN Orlen i Shell, a także Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług, Polska Izba Handlu,
Unia Polskich Sieci Detalicznych, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Stowarzyszenie
„U Siemachy”, Komitet na Rzecz Dzieci w Polsce „KONRAD” oraz Pełnomocnik Zarządu
Województwa Małopolskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom. Program „Stop 18!”
wspierają: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Krajowa Rada Komendantów Straży
Miejskich i Gminnych oraz Związek Harcerstwa Polskiego. W tym roku w ramach projektu
przeprowadzone zostały szkolenia dla uczniów szkół handlowych, zakończone wręczeniem młodym
sprzedawcom dyplomów „Stop 18!”. Ponadto w czerwcu br. program uruchomił nową stronę
internetową pozwalającą na anonimowe zgłaszanie punktów handlowych podejrzanych o łamanie
prawa.
•
V Przystanek PaT w ramach policyjnego programu „Profilaktyka a Ty”
Akcja ta organizowana jest od 2006 roku, od II edycji Przystanku PaT patronuje jej Minister Spraw
Wewnętrznych i Administracji. Projekt skierowany jest do młodzieży szkół ponadpodstawowych
i studentów, ma on na celu promowanie mody na życie bez uzależnień poprzez profilaktykę
rówieśniczą. Głównym pomysłodawcą i organizatorem akcji jest Policja, która wraz ze środowiskami
młodzieżowymi tworzy front walki przeciwko zjawiskom patologii społecznej, sięgając po narzędzia
z obszaru kultury tj. teatr, film, plastykę, taniec, literaturę i muzykę.
Tegoroczna edycja Przystanku PaT odbyła się w Warszawie. Duże zainteresowanie akcją znacznie
przekroczyło oczekiwania organizatorów. Podczas imprezy przeprowadzono liczne warsztaty
artystyczne, rozmowy filozoficzne, wystawiono 15 spektakli teatralnych, wyświetlono
2 filmy o tematyce edukacyjno- profilaktycznej, odbyły się 4 koncerty muzyczne.
•
„Uczyć i bawić”
„Uczyć i bawić” to profilaktyczna forma kształcenia postaw wśród dzieci i młodzieży z udziałem
pięściarzy z Grupy KnockOut Bulli Promotions oraz policjantów/strażaków, realizowana w trakcie
spotkań z uczestnikami kolonii i obozów.
W ramach tegorocznej edycji odbyły się 3 spotkania z dziećmi z obszarów dotkniętych powodzią,
przebywających na koloniach współorganizowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Uczestniczyli w nich pięściarze: Krzysztof „Diablo” Włodarczyk i Paweł Kołodziej, jak również
policjanci z komend wojewódzkich oraz miejskich, strażacy z Państwowej Straży Pożarnej oraz
przedstawiciele PCK.
W ramach trzech cykli zajęć odbyły się m.in. spotkania z pięściarzami, którzy podzielili się swoimi
doświadczeniami odnośnie wpływu zawodowego sportu na ich życie. Policjanci udzielili dzieciom
wskazówek jak bezpiecznie wypoczywać i bawić się nad wodą, strażacy uczyli zasad udzielania
pierwszej pomocy, demonstrując sprzęt wykorzystywany do przeprowadzania akcji. Dużym
zainteresowaniem cieszył się pokaz umiejętności psów policyjnych, podczas którego policjanci
4
Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
edukowali dzieci pod kątem technik obrony przed pogryzieniem przez psy, a także prezentacja
policyjnego motocykla i radiowozu. Na zakończenie zajęć dzieci otrzymały pamiątkowe upominki.
Ponadto we wrześniu br. w ramach akcji „Bezpieczna droga do szkoły” zorganizowano
2 spotkania dla uczniów SP nr 11 im. W. Buczka i SP nr 8 im. S. Piętaka w Tarnobrzegu , w ramach
których policjanci z Komendy Miejskiej Policji w Tarnobrzegu radzili, jak bezpiecznie poruszać się
po drogach. Spotkania te zakończone zostały wręczeniem uczniom z terenów popowodziowych
wyprawek szkolnych i przekazaniem na rzecz szkół sprzętu sportowego, ufundowanego przez
Ministerstwo Sportu i Turystyki.
WOJEWÓDZKIE DZIAŁANIA KOORDYNUJĄCO - ORGANIZACYJNE
Działania profilaktyczno- prewencyjne na szczeblu wojewódzkim podejmowane były przez urzędy
wojewódzkie, komendy wojewódzkie Policji, PSP, SG oraz organy administracji rządowej
i pozarządowej. W ich ramach kontrolowano m.in.:
•
•
•
•
•
•
•
stan techniczny autokarów i pojazdów przewożących dzieci i młodzież do i z miejsca
wypoczynku,
przestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa przewozu dzieci w pojazdach,
stan trzeźwości i sprawności psychofizycznej, a także kwalifikacje kierujących pojazdami,
wykonujących przewozy wakacyjne,
dworce oraz szlaki komunikacyjne pod kątem zwalczania narkomanii, alkoholizmu, kradzieży,
pedofilii, pozostawiania dzieci bez opieki dorosłych,
środowiska nieletnich pod kątem występowania zjawisk psychomanipulacyjnych,
miejsca dystrybucji alkoholi i substancji odurzających oraz zagrożone zjawiskiem prostytucji
nieletnich,
miejsca szczególnie zagrożone lub niebezpieczne.
W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa przystąpiono do aktywizacji
jednostek samorządu terytorialnego szczebla wojewódzkiego. Szczególnie duży nacisk położono na
wzmocnienie współpracy służb, inspekcji i straży. Wymienić tu należy wspólne działania Policji,
Straży Granicznej i Inspekcji Transportu Drogowego, a także kuratoriów oświaty, Sanepidu i PSP.
Doprowadziły one do zwiększenia skuteczności prowadzonych akcji i objęcia nimi większego
obszaru.
Dodatkowo w ramach koordynacji wdrażano np. terenowe Plany zabezpieczenia sezonu
turystycznego na terenie województw w 2010 roku oraz Programy zapewnienia bezpieczeństwa dzieci
i młodzieży w okresie wypoczynku letniego w 2010 r. – Woj. Lubelskie i Lubuskie.
W Województwie Wielkopolskim prowadzono akcję ukierunkowaną na ograniczanie zjawiska
demoralizacji nieletnich, w ramach której w sierpniu przeprowadzono działania pod nazwą Nielat,
a których celem była kontrola miejsc grupowania się młodzieży.
W Województwie Warmińsko - Mazurskim realizowano projekty profilaktyczno-prewencyjne:
Stop przemocy, Widzę- reaguję-pomagam, Uwaga kleszcze, Zdrowe wakacje i wiele innych,
propagujących zasady postępowania w sytuacji zagrożeń sezonu letniego.
Na stronie Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, w banerze promującym akcję Bezpieczne wakacje
2010 zamieszczono poradniki dot. zasad bezpiecznego wypoczynku, informacje o miejscach kontroli
autokarów, a także numer na bezpłatną infolinię telefonu bezpieczeństwa dla turystów zagranicznych.
5
Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
Przy Kuratorium Oświaty i Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego działała całodobowa
interwencyjna linia telefoniczna przyjmująca zgłoszenia w sprawie nieprawidłowości w organizacji
letniego wypoczynku.
W Województwie Pomorskim Policja, PSP, Straż Miejska/Gminna, Straż Leśna i Wojewódzka
Straż Sanitarno-Epidemiologiczna prowadziły kontrole miejsc letniego wypoczynku oraz placów
zabaw w celu wykrycia i usunięcia wszelkich nieprawidłowości zagrażających zdrowiu i życiu
najmłodszych.
W 2010 roku w wyniku nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 9 grudnia 2009
roku, zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków jakie musza spełniać organizatorzy
wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania,
rozpoczął działanie ELEKTRONICZNY SYSTEM REJESTRACJI WYPOCZYNKU.
- w załączeniu do Notatki - przykłady działań wojewódzkich
OCENA I POSTULATY (zgłoszone przez urzędy wojewódzkie)
•
•
•
•
•
Istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w zakresie realizacji na
obszarze województwa działań „Bezpieczne wakacje” miało wystosowanie apeli do jednostek
samorządu terytorialnego o czynne włączenie się do akcji. Wymiana informacji, wspólne
podejmowanie działań i interwencji przyniosły zamierzony efekt w postaci wzrostu
zaangażowania i współdziałania wojewódzkich służb, inspekcji i straży oraz organów
administracji rządowej, co znacznie ułatwiło podejmowanie np. działań kontrolnych.
Analiza sposobu kwalifikacji budynków do wypoczynku wskazuje, że obecny tryb, niestety nie
zapobiega organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży w budynkach nie zapewniających
odpowiednich warunków bezpieczeństwa pożarowego.
Problematyczną pozostaje kwestia unikania przez opiekunów letniego wypoczynku zgłaszania
przestępstw i wykroczeń, w obawie przed utratą uprawnień do ich organizacji.
Wojewodowie zwracają uwagę na przypadki niedostatecznego zaangażowania jednostek
samorządu terytorialnego w działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa podczas letniego
wypoczynku.
Należy rozważyć, aby tzw. „dzikie” kąpieliska, chętnie odwiedzane przez lokalnych
mieszkańców zostały zalegalizowane poprzez władze samorządowe oraz zgłoszone właściwym
podmiotom.
WNIOSKI
wskazane jest kontynuowanie działań pn. „Bezpieczne Wakacje” w następnych latach (jak
wynika z opinii wojewódzkich, z roku na rok poprawia się stan bezpieczeństwa dzieci
i młodzieży podczas letniego wypoczynku),
z uwagi na bardzo wysoką liczbę utonięć należy zintensyfikować działania w celu
przeciwdziałania tej wzrostowej, niekorzystnej tendencji,
w związku ze zmianą przepisów w sprawie organizacji wypoczynku, należy w dalszym ciągu
upowszechniać powyższe zmiany wśród organizatorów wypoczynku i służb odpowiedzialnych
za jego bezpieczny przebieg,
na stronie internetowej Kuratorium Oświaty należy prowadzić akcję informacyjno-edukacyjną,
umieszczając tam informacje dotyczące organizowania różnych form wypoczynku ze
szczególnym uwzględnieniem obowiązków organizatorów, obowiązujących ich terminów oraz
sposobów wykorzystania możliwości stwarzanych przez elektroniczną bazę zgłoszeniową
6
Departament Analiz i Nadzoru MSWiA
(należy także opracować procedurę postępowania w przypadku, gdy organizator wypoczynku
nie posiada zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie do odpowiedniego Kuratora Oświaty).
Ponadto wizytatorzy z delegatur, na terenie których organizowana jest mniejsza liczba
placówek, powinni zostać oddelegowani do przeprowadzania kontroli w placówkach
usytuowanych na terenie działania delegatur szczególnie atrakcyjnych z punktu widzenia
organizatorów wypoczynku.
7