Ethnologia Polona vol
Transkrypt
Ethnologia Polona vol
Ethnologia Polona vol. 25: 2004: “Traditional Basis of Trade in Western Himalayas. The Past and the Present” by Przemysław Hinca Until the second half of the 20th century trade was an intrisic element of the animal breeding economy of all the peoples inhabiting the upland areas and mountain ranges of the Himalayas. In the article I describe the basis of the traditional forms of trade which became widespread on the territory of present day western part of the Indo-Tibetan border. The customs honoured trade law and regulations concerning deals between traders from various regions are still, though sporadically, determinants of the mode of conductiong transactions. A description of trade trails between the mountain duchies and Tibet, as well as a discussion of the ongoing transformations in the economy of the Himalayan highlanders, testifies to a significant role of trade and source of products bought and sold at the markets. The incertainty connected with the crops to be got from terraced fields induced the farmers in the past to seek alternative sources of income. The most secure form of investing and accumulating capital was animal husbandry. The changeable natural conditions were a smaller threat to the herds that to crops. Besides, animals were used not only in work on the land but also as a means of transport. The value of livestock was a factor determining the prices of a large variety of goods bartered at the markets. Moneyed economy began to vunction fully at the upland markets only as late as mid-19th century. Although to this day it has not replaced completely barter economy, nowadays it plays a dominant role in transactions between traders. *** Do drugiej połowy XX w. handel stanowił nieodłączny element gospodarki hodowlanej wszystkich ludów zamieszkujących obszary pogórza oraz głównych łańcuchów górskich pasma Himalajów. W niniejszym artykule opisuję tradycyjne podstawy form handlu, które upowszechniły się na obszarze dzisiejszego zachodniego pogranicza indyjskotybetańskiego. Ustalone w przeszłości zwyczajowe prawo handlowe oraz układy między kupcami z różnych regionów są do chwili obecnej sporadycznie wyznacznikiem sposobu przeprowadzania transakcji. Opis szlaków handlowych między księstwami górskimi i Tybetem, a także opis zachodzących przemian w sferze gospodarczej górali himalajskich, świadczy o dużym znaczeniu handlu w ich tradycji. Szczególną uwagę zwracam na rolę zwierząt w tym aspekcie kultury. Stanowiły one podstawowy element handlu nie tylko jako siła pociągowa i transportowa, lecz także jako przedmiot wymiany handlowej i źródło produktów, którymi handlowano na targowiskach. Niepewność uzyskania udanych plonów z upraw na polach tarasowych skłaniała w przeszłości górali do szukania alternatywnych źródeł utrzymania. Najpewniejszą lokatą kapitału oraz formą jego gromadzenia okazała się hodowla zwierząt. Zmienność warunków naturalnych w mniejszym stopniu zagrażała stadom niż plonom rolnym. Poza tym zwierzęta wykorzystywano nie tylko przy pracach polowych, lecz także jako środek transportu. Wartość zwierząt była wyznacznikiem dla cen rozmaitych towarów wymienianych na targowiskach. System monetarny zaczął w pełni funkcjonować na targach górskich dopiero około połowy XIX w. i choć do dnia dzisiejszego nie wyparł całkowicie transakcji barterowych towarów, to jednak odgrywa obecnie główną rolę w transakcjach między kupcami. Author’s Address Przemysław Hinca, Ph.D. The Institute of Ethnology and Cultural Anthropology Adam Mickiewicz University ul. Św. Marcin 78 61-809 Poznań, POLAND