LOGISTYKA ZWROTNA ODPADÓW PRZEMYSŁU

Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 5/2014
LOGISTYKA ZWROTNA ODPADÓW PRZEMYSŁU MOTORYZACYJNEGO NA
PRZYKŁADZIE STACJI DEMONTAŻU POJAZDÓW WYCOFANYCH
Z EKSPLOATACJI – STAL-CAR
REVERSE LOGISTICS OF WASTE FROM THE AUTOMOTIVE INDUSTRY ON THE
EXAMPLE OF DISMANTLING STATION OF VEHICLES WITHDRAWN FROM USE
STAL-CAR
Ilona MAŁUSZYŃSKA
Marcin J. MAŁUSZYŃSKI
Karolina CHORNICKA
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Bartosz BIELECKI
Stal-Car
W obecnych czasach ważne jest budowanie podstaw do właściwego zagospodarowania pozyskanych
odpadów. Szczególną rolę pełni tu logistyka zwrotna postrzegana jako nowa forma usuwania odpadów oparta
na dwóch kategoriach przesłanek – ekologicznych oraz ekonomicznych, które wzajemnie się uzupełniają.
Przedstawione w pracy dane to przykład wdrożonych rozwiązań logistyki zwrotnej w zakresie pozyskania
odpadów motoryzacyjnych w ramach pracy stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, realizowany
w wymiarze lokalnym. Wyniki i zastosowane rozwiązania mogą stanowić bazę do rozwiązań proponowanych
w ramach logistyki zwrotnej w skali regionu czy kraju.
Nowadays, it is important to establish the foundation for the proper waste management. A special role
is played by reverse logistics seen as a new form of waste disposal based on two categories of reasons ecological and economical, which complement each other. Data presented in this paper is an example of reverse
logistics solutions implemented in the automotive waste obtained at the station dismantling withdrawn from use
vehicles, implemented at the local level. The results and solutions applied can serve as the basis for the action
proposed in the reverse logistics in the region or the country.
Słowa kluczowe: logistyka zwrotna, pojazdy wycofane z eksploatacji, odpady przemysłu motoryzacyjnego
Keywords: reverse logistics, vehicles withdrawn from use, automotive waste
1. WSTĘP
Powstawanie odpadów jest problemem, który istnieje w gospodarce każdego kraju
niezależnie od jej stanu i stopnia rozwoju. Nie można oczekiwać, że ten problem sam się
rozwiąże gdyż jak twierdzą Jakowczyk i Piecuch (2002) bardzo szybko ujawni się on, w
bardzo przykry sposób jako zagrożenie ekologiczne, a warunki bytowania staną się
nieznośne.
Wśród odpadów powstających w gospodarkach różnych krajów duży problem
stanowią odpady powstające w branży motoryzacyjnej. Dotyczy to zarówno odpadów
385 | S t r o n a
Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 5/2014
eksploatacyjnych (zużyte oleje silnikowe i przekładniowe, smary, płyny chłodniowce
i hamulcowe, akumulatory), zużytych opon jak i wraków samochodów oraz ich części
i osprzętu. Globalny poziom poszczególnych rodzajów zagrożeń jest zdaniem Delugi (1999)
uzależniony od szeregu parametrów takich, jak wielkość i struktura parku pojazdów, średnie
przebiegi poszczególnych kategorii pojazdów, struktura wiekowo-jakościowa parku
pojazdów.
Obecnie obowiązujące przepisy: Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz.150 ze zm.), Ustawa o odpadach (Dz. U. z 2013r. Nr. 0 poz. 21), Ustawa o recyklingu
pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2013r. poz.1162), a także Polityka ekologiczna
Państwa w latach 2009—2012 z perspektywą do roku 2016, zakładają nie tylko wspieranie
przemysłu motoryzacyjnego przez promocję nowoczesnych technologii prośrodowiskowych,
ale również budowanie podstaw do właściwego zagospodarowania pozyskanych odpadów.
W tym aspekcie szczególną rolę przypisuje się logistyce, a zwłaszcza jej roli jako koncepcji
kształtowania przepływu i składowania odpadów i związanych z nimi informacji. Nowe
podejście do przepływów spowodowało ukształtowanie się ekologistyki i logistyki zwrotnej
(Kruczek, 2012, Małuszyńska, Bielecki, Wiktorowicz, Małuszyński, 2011). Logistyka
zwrotna może być postrzegana jako nowa forma usuwania odpadów oparta na dwóch
kategoriach przesłanek – ekologicznych oraz ekonomicznych, które wzajemnie się
uzupełniają (Sadowski, 2008).
Demontaż pojazdów odbywający się w profesjonalnych stacjach demontażu
umożliwia realizację działań w ramach logistyki zwrotnej. Odzyskiwanie surowców wtórnych
z odpadów i zużytych dóbr fizycznych określić można mianem recyklingu, stąd też często
sieć logistyczną odzysku odpadów nazywa się siecią logistyki recyklingu (MerkiszGuranowska, 2010a). Sprawne odzyskane części w wyniku demontażu samochodu mogą być
powtórne zastosowanie w innym samochodzie w ramach tak zwanego recyklingu
produktowego. Niesprawne części podlegają recyklingowi materiałowemu obejmującemu
pozyskanie odpadu, jego obróbkę w ramach procesu technologicznego charakterystycznego
dla danego typu odpadu, a następnie jego powtórne wykorzystanie (Małuszyńska, Bielecki,
Wiktorowicz, Małuszyński, 2012).
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie problematyki obejmującej
zagadnienia logistyki zwrotnej na przykładzie stacji demontażu samochodów wycofanych
z eksploatacji STAL-CAR.
386 | S t r o n a