Manifest z Aubervilliers i Saint

Bezpieczeństwo, Demokracja i Miasta:
Manifest z Aubervilliers i Saint-Denis
W chwili gdy Europa i świat doświadczają skutków kryzysu gospodarczego, niosącego ze
sobą zagrożenie dla społecznych i kulturalnych osiągnięć XX-tego wieku, władze
lokalne, instytucje i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, zebrani pod egidą
Europejskiego Forum na Rzecz Bezpieczeństwa Miejskiego (Efus) w Aubervilliers i SaintDenis, pragną, opierając się na faktach, potwierdzić, iż społeczne strategie prewencji są
skuteczne w walce z przemocą i przestępczością. Należy pamiętać, że prewencja jest mniej
kosztowna niż inne strategie, a przez to bardziej opłacalna zarówno w wymiarze ludzkim jak
i ekonomicznym.
Te spostrzeżenia doprowadziły Efus do wyboru tematu „przyszłość prewencji” jako wątku
głównego 5tej
międzynarodowej
konferencji w
Aubervilliers i Saint-Denis,
poprzedzonej konferencjami w Montrealu, Barcelonie, Paryżu, Neapolu i Saragossie, w
której w dniach 12,13,14 grudnia 2012 roku udział wzięło ponad 900 uczestników,
przedstawicieli 200 miast i 40 państw z pięciu kontynentów.
Konferencję zakończyło przyjęcie Manifestu, którego tekst znajduje się poniżej, i którego
uzupełnieniem są
rekomendacje z sesji tematycznych zorganizowanych w trakcie
konferencji.
Manifest nie stanowi raportu z konferencji, jest zbiorem wniosków i zasad propagowanych
przez uczestników i pozwala zdefiniować Forum jako wspólnotę wspierającą te same
wartości i zasady. Ma być źródłem wsparcia i inspiracji dla samorządów lokalnych przy
opracowywaniu i promowania strategii bezpieczeństwa. Ma również na celu zwrócenie
uwagi instytucji krajowych, europejskich i międzynarodowych na opinie wyrażane głosem
miast.
Manifest powstał w oparciu o:
- Deklarację z Delhi w sprawie bezpieczeństwa kobiet „Budowanie inkluzyjnych
miast i społeczności”, Kobiety w miastach świata, listopad 2010, Delhi;
- Kartę z Lipska w sprawie zrównoważonych miast europejskich, maj 2007, Lipsk;
- Bezpieczeństwo, Demokracja i Miasta, Manifest z Saragossy, listopad 2006,
Saragossa, Manifest z Neapolu, grudzień 2000, Neapol, Europejskiego Forum na
rzecz Bezpieczeństwa Miejskiego;
- Kartę z Aalborg w sprawie zrównoważonego rozwoju, ONZ, 1994 i 2004, Aalborg;
- Wytyczne ONZ dotyczące zapobiegania przestępczości, ONZ, 2002;
- Europejską Kartę dotyczącą przestrzegania praw człowieka w miastach, maj 2000,
Saint-Denis;
- Europejską Kartę Miejską, Konferencja Władz Lokalnych i Regionalnych, 1992
www.efus.eu
Europejskie wyzwania
Dzisiejsze zawirowania w świecie stawiają przed nami wyzwania na przyszłość: ekologiczne,
społeczne, ekonomiczne i finansowe.
Europa doświadcza nierówności i rozwarstwień, w szczególności eksplozji zjawiska bezrobocia,
którego nasilenie wywołuje u mieszkańców Europy stan niepokoju, osłabienia więzi
społecznych i utratę wiary w przyszłość. Wobec niekontrolowanej globalizacji, nie wykorzystując
do końca istniejących okoliczności, Europa ma tendencję do tworzenia podziałów i zamykania
się w sobie. Kryzys niesie ze sobą zagrożenie dla spójności społecznej i solidarności, powoduje,
że pojawiają się egoizm i indywidualizm.
Silne jak nigdy dotąd stało się poczucie braku bezpieczeństwa i napięcia, a relacje obywatel –
reprezentant władzy cechuje brak zaufania. Obywatele zdecydowanie wątpią we zdolność władzy
do wpływania na zmianę rzeczywistości.
Zorganizowana i gospodarcza przestępczość, zazwyczaj pomijana w strategiach publicznych,
stanowi zagrożenie dla społecznej równowagi i dla naszych demokratycznych zdobyczy.
Europa nie potrafi sprostać tym wyzwaniom, ponieważ jej działania w obszarze społecznym
i gospodarczym nie są w stanie w wystarczającym stopniu sprostać oczekiwaniom obywateli, i nie
potrafią pozyskać sobie ich poparcia.
Pomimo znacznych osiągnięć, a przede wszystkim zapewnienia przez 65 lat pokoju, Europa nie
zbudowała u swoich obywateli silnego poczucia przynależności, a to czyni niemożliwym wspólne
działanie.
Zagrożenie autorytaryzmem
W obliczu tych wyzwań, istnieje duże ryzyko skupiania się wyłącznie na najbardziej widocznych
oznakach nierówności: na zjawisku ubóstwa, zamieszkach w miastach, handlu istotami
ludzkimi, nasileniu występowania uzależnień, przemocy wobec kobiet i mężczyzn, przemocy w
środowisku młodocianych, zachowaniach antyspołecznych.
Na krótką metę rozwiązania autorytarne wydają się dla władzy publicznej zdecydowanie bardziej
korzystne: są widoczne. W perspektywie długoterminowej, takie podejście generuje jednakże
wysokie koszty społeczne i gospodarcze, a także poważnie zagraża naszemu systemowi
praw i wolności.
Niech zwycięży rozsądek
Biorąc pod uwagę wszystkie społeczne, gospodarcze i środowiskowe wyzwania, przed którymi
staniemy w najbliższej przyszłości, jesteśmy zmuszeni do rozważania długo- i
krótkoterminowych skutków każdej decyzji związanej z przyszłością naszych wspólnot. Musimy
ponownie zastanowić się nad naszymi priorytetami, odświeżyć nasze metody działania, a to da
nam sposobność dokonania niezbędnych innowacji.
Demokratyczna debata, wsparta nauką i wiedzą pomoże nam lepiej ocenić przyszłe
finansowe i gospodarcze konsekwencje naszych decyzji.
Nasze reakcje na obecny bezład muszą podążać tą trudną i wymagającą drogą. W stopniu
znacznie większym niż kiedykolwiek, bezpieczeństwo musi opierać się na równowadze
2
www.efus.eu
pomiędzy sankcją i prewencją. Miasta muszą dołożyć wszelkich starań aby władze publiczne
konsekwentnie reagowały na przejawy zarówno tej drobnej, jak i największego kalibru
działalności przestępczej.
Prewencja: wybór na przyszłość
Decydując się podczas obrad konferencyjnych na położenie nacisku na temacie „przyszłość
prewencji”, miasta EFUS promują optymistyczny dynamizm przeciwstawiony paraliżującej logice
strachu. Odrzucając fatalizm wynikający z kryzysu, bierzemy na siebie obowiązek
zidentyfikowania i narzucenia zakresu działań i kierunków rozwoju.
Wybór prewencji uznany został za sposób racjonalny, kluczowy i o najkorzystniejszej relacji
kosztów do korzyści. W kontekście cięć i zmian budżetowych, jakie narzucą nam najbliższe lata,
interesariusze sfery bezpieczeństwa powinni połączyć kreatywność i pragmatyzm. Dążenie
do skuteczności w działaniu wzmacnia znaczenie partnerstwa i wzajemnego uzupełniania się
interesariuszy przy realizacji wspólnego projektu, zarówno z sektora publicznego jak i
prywatnego.
Bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój
Stosując zasady zawarte w Karcie z Aalborg, miasta EFUS dążą do zapewnienia wszystkim
wysokiej jakości życia. Nie zgadzają się na kryzysowe zarządzanie bezpieczeństwem i opowiadają
się za strategiami długoterminowymi.
Tym samym popierają prewencję, by zagwarantować przyszłym pokoleniom bezpieczeństwo –
podstawowe prawo i niezbędny element jakości życia w mieście.
Wsparcie obywatelskie
Strategie bezpieczeństwa powinny być pomyślane i budowane wokół indywidualnych i
zbiorowych potrzeb obywateli, a nie wokół instytucji publicznych. By to osiągnąć, uczestnictwo
obywateli musi stać się horyzontalną zasadą działania, pozwalającą społeczeństwu
obywatelskiemu brać udział we wszystkich etapach tworzenia, realizowania i ewaluacji procesu
decyzyjnego.
Przyszła prewencja może być inicjowana i realizowana jedynie przy pełnym zaangażowaniu
młodych ludzi, którzy zbyt często są stygmatyzowani i stają się ofiarami przemocy. Wspólny
strategiczny program łączący wszystkich obywateli Europy powinien otrzymać nowe cele i
konkretne środki wyrazu. To aktywne obywatelstwo zakłada dostosowanie strategii
bezpieczeństwa do potrzeb każdego mieszkańca, przede wszystkim poprzez edukację w zakresie
zgodności z prawem i poprzez dyskusje o wartościach sprawiedliwości i demokracji.
www.efus.eu
3
Strategia informacyjna
Każda strategia powinna brać pod uwagę stan wiedzy technicznej, naukowej i tworzyć warunki
do jej dalszego rozwoju.
Aby to osiągnąć, miasta powinny znaleźć sposób na to, by ich strategie były definiowane i oparte
o udokumentowane dane, zarówno jakościowe jak i ilościowe, a nie budowane na uprzedzeniach
lub przekonaniach ideologicznych. Miasta zobowiązują się do systematycznego ewaluowania
swoich działań prewencyjnych, aby podnosić ich skuteczność i w ten sposób wprowadzić
prewencję w nowy etap profesjonalizacji.
Europa miast
Cechą charakterystyczną europejskich miast jest dzielenie przestrzeni publicznej przez
różnorodne grupy mieszkańców. Miasta powinny zachować i pielęgnować tę wartość. Za priorytet
należy uznać budowanie więzi społecznych i relacji dobrego sąsiedztwa: bezpieczeństwo nie ma
na celu alienować od siebie obywateli ale tworzyć wspólne, bezpieczne dla wszystkich
przestrzenie. Publiczna przestrzeń uosabia spójność społeczną i symbolizuje relacje pomiędzy
obywatelami i ich miastem.
Europejskie i krajowe instytucje uznają obecnie miasta za nieodzownych partnerów. Będąc
najbliżej obywateli, miasta łączą zdolność budowania solidarności, stosowania prewencji i
sankcji z wiedzą w zakresie zarządzania codziennymi problemami. Alokacja zasobów
finansowych i ludzkich powinna odzwierciedlać podział kompetencji, uznawać partnerstwa i
współpracę pomiędzy krajami, miastami i społeczeństwem obywatelskim.
Miasta „żyjąc wspólnie”
Miasta popierają Europę otwartą na świat, szanującą prawa i zasady, w pełni wykorzystującą
różnorodność swej populacji.
Miasta wyrażają swoją wolę uczynienia bezpieczeństwa dobrem publicznym, opartym na
poszanowaniu fundamentalnych praw, gwarantowanych zarówno w sferze publicznej jak i
prywatnej, zarówno jednostkom jak i grupom.
To bezpieczeństwo jest złożone i musi być oparte na szeroko zakrojonym partnerstwie. Jest
zaplanowane i realizowane poprzez połączenie strategii prewencyjnych, sankcji i solidarności.
Promocja praw kobiet i równości płci musi byś systematyczna i stała. Strategie wolontariatu
promujące wspólne życie i stosunki dobrosąsiedzkie są niezbędne do życia naszych
społeczeństw, gdy nie zadziałają, społeczności dotknie zjawisko zamknięcia i wyobcowania.
Sprawiedliwe Miasto To Bezpieczniejsze Miasto.
4
www.efus.eu