Źródło - Polsko-Ukraińskie Stowarzyszenie Kulturalne w Mariupolu

P I S M O K U L T U R A L N O - O Ś W I AT O W E
P O L S K O - U K R A I Ń S K I E G O S T O WA R Z Y S Z E N I A K U L T U R A L N E G O
№ 1 (27)
W MARIUPOLU
Z głębi dziejów, z krain mrocznych,
Puszcz odwiecznych, pól i stepów,
Nasz rodowód, nasz początek
Hen, od Piasta, Kraka, Lecha...
W numerze:
√ 2009 - Rokiem Juliusza Słowackiego.
√ Polska poezja:
√
Harmonogram
świąt
imprez
obchodów
narodowych
i
kulturalnych
organizowanych
przez
Stowarzyszenie
Kul-
Polsko-Ukraińskie
turalne w Mariupolu w
roku 2009.
√ Ostatnio w Polsce
√ Polskie miasta:
Ślady
Juliusza
Sło-
wackiego we Wrocławiu.
√ O
powstaniu
Stowarzy-
szenia „Kresy” w Paryżu.
√ Świat polskiego kina:
Polska wersja „Balla-
dyny” 4 września na
ekranach.
√ Z polskich dziejów:
√
Powstanie styczniowe.
Polska kuchnia:
Gotujemy kawę.
√ Co ma wspólnego Śląsk
z Morzem Azowskim?
√ Polska historia kawy.
√ Strona lekarza:
Co warto wiedzieć o
zapaleniu płuc?
√ Kawa musi być...
√ Polska-Ukraina EURO 2012:
Zgodnie z planem...
√ Piłka nożna sposobem
na kryzys.
√ Strona dla dzieci
Numer ukazał się
przy wsparciu
Senatu RP
oraz Fundacji
„Pomoc Polakom na Wschodzie”
2009 - ROKIEM
JULIUSZA
SŁOWACKIEGO
2009-РІК
ЮЛІУША
СЛОВАЦЬКОГО
Warszawa. Sejm ogłosił Rok Juliusza Słowackiego.
W 2009 roku przypada dwusetna rocznica urodzin
wieszcza, a zarazem sto sześćdziesiąta rocznica jego śmierci. Posłowie w projekcie
uchwały zaznaczają, że jest ich obowiązkiem
uczcić i przypomnieć jednego z najwybitniejszych w polskich dziejach pisarza.
Wiceprzewodniczący sejmowej komisji kultury Jerzy Fedorowicz podkreśla,
że Polska zawdzięcza Słowackiemu
przetrwanie
duchowe
i
narodowe
pod
zaborami.
Wiceminister kultury i
dziedzictwa narodowego Tomasz
Merta ma nadzieję, że podobnie
jak poprzedni rok Zbigniewa
Herberta, obecny poświęcony
Słowackiemu przyczyni się do popularyzacji twórczości wielkiego polskiego
poety.
Podczas całego Roku Juliusza Słowackiego w
całym kraju i za granicą odbędzie się wiele imprez i wydarzeń
poświęconych polskiemu wieszczowi. Wczesną jesienią
ma także stanąć pomnik Juliusza Słowackiego w Kijowie.
Juliusz Słowacki przyszedł na świat w Krzemieńcu
4 września 1809 roku. Jego ojciec, Euzebiusz Słowacki,
był profesorem literatury polskiej w Liceum Krzemienieckim oraz na Uniwersytecie w Wilnie. Po jego śmierci
Juliusza wychowywała matka, Salomea z Januszewskich, która w 1818 roku poślubiła doktora Augusta Becu.
Matka przyszłego poety prowadziła salon literacki, dzięki
czemu Juliusz miał w dzieciństwie i wczesnej młodości
kontakt z ówczesną elitą intelektualną, zwłaszcza z
kręgu Uniwersytetu Wileńskiego. Tym sposobem poznał
m.in. Adama Mickiewicza przed jego wyjazdem z Litwy.
W 1885 roku Juliusz Słowacki rozpoczął
studia prawnicze na Uniwersytecie Wileńskim. W
okresie nauki w Wilnie poznał m.in. Joachima Lelewela, braci Śniadeckich i ich siostrę - Ludwikę,
która była pierwszą wielką miłością młodego poety. W lutym 1829 roku Słowacki przeniósł się do Warszawy,
gdzie rozpoczął pracę w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Po wybuchu powstania listopadowego, 9 stycznia 1831 r., podjął pracę w
powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. 8 marca udał się z misją
dyplomatyczną Rządu Narodowego do Londynu.
W czasie powstania listopadowego Słowacki
zdobył sobie pewną popularność jako autor
wierszy powstańczych, m.in Hymnu oraz Ody do wolności,
a w 1830 roku anonimowo opublikował utrzymaną
w stylu byronowskim, powieść poetycką Hugo.
Właściwym debiutem Słowackiego były jednak wydane
dwa lata później dwa tomy Poezji, w których znalazły
się tragedie Mindowe i Maria Stuart oraz pięć powieści
poetyckich - m.in. Mnich, Arab, Żmija, Jan Bielecki.
Utwory te przyjęto jednak chłodno, uznając je za [► 2]
Варшава. Сейм
проголосив Рік Юліуша
Словацького. На 2009 рік припадає двохсота річниця
з дня народження пророка, а разом з тим сто
шістдесята річниця з дня його смерті. Депутати в
проекті ухвали зазначають, що це їх обов‘язок
вшанувати й згадати одного з найвидатніших
письменників у польській істоії.
Заступник голови сеймової комісії з культури
Єжи Федоровіч підкреслює, що Польща
завдячує Словацькому духовним і
національним збереженням під час
загарбання.
Віце-міністр
культури
та
національної спадщини Томаш
Мерта сподівається, що подібно як
попередній рік Збігнєва Герберта,
цей присвячений Словацькому буде
сприяти популяризації творчості
великого польського поета.
Під час усього Року Юліуша Словацького в цілій країні й за кордоном відбудеться багато заходів
та подій, присвячених польському пророку. Ранньою
осінню повинен також бути встановлений пам‘ятник
Юліушові Словацькому в Києві.
Юліуш Словацький з‘явився на світ в Кременці
4 вересня 1809 року. Його батько Еузебіуш Словацький
був професором польської літератури в ліцеї в Кремінці
та на Вільнюському університеті. Після його смерті
Юліуша виховувала мати, Сальомея із Янушевських, котра
в 1818 році вийшла заміж за лікаря Августа Бецу. Мати
майбутнього поета мала літературний салон, завдяки чому
Юліуш у дитинстві та ранньому підлітковому віці контакт
з тогочасною інтелектуальною елітою, осоливо з кола
Вільнюського університету. Таким чином познайомився з
Адамом Міцкевичом перед його від‘їздом з Литви.
У 1885 році Юліуш Словацький розпочав
вивчати право на Вільнюському університеті. За період
навчання у Вільнюсі познайомився з Йоахімом Лелевелом,
братами Снядецькими та їх сестрою - Людвікою, яка
була першим великим коханням молодого поета. У
лютому 1829 році Словацький перебрався до Варшави,
де розпочав роботу в Урядовій комісії прибутків та
фінансів. Після вибуху Листопадового повстання, 9
січня 1831 року, розпочав роботу в Дипломатичному
повстанському бюро князя Адама Єжи Чарториського. 8
березня поїхав з дипломатичною місією Національного
уряду до Лондону.
Під час Листопадового повстання Словацький
здобув певну популярність як автор повстанських
віршів, як, наприклад, Гімн, Ода до свободи, а в 1830 році
анонімно опублікував утриману в байронівському
стилі поетичну повість Хуго. Відповідним дебютом
Словацького були видані двома роками пізніше
два томи поезій, в яких опинилися трагедії Міндове,
Марія Стюарт та п‘ять поетичних повістей Мних, Араб, Змія, Ян Бєлєцкі. Однак ці твори були
сприйняті холодно, визнаючи їх наслі- [► 2]
2
styczeń-luty 2009
Poezja polska
Juliusz Słowa c k i
Posiadł język polski tak, jak się posiada kochankę, gotową na
każde skinienie, na śmierć, gdy każesz - na życie, gdy spojrzysz - posiadł i objął ten język magnetyzera cudną potęgą,
tak że nie on za jezykiem, ale język za nim goni... Krasiński o Słowackim
Fr a g m e n t
r ę ko p i s u H y m nu
(Smutno mi,
Boże...)
Hymn (Smutno mi, Boże...)
Smutno mi, Boże! - Dla mnie na zachodzie
Rozlałeś tęczę blasków promienistą;
Przede mną gasisz w lazurowej wodzie
Gwiazdę ognistą...
Choć mi tak niebo Ty złocisz i morze,
Smutno mi, Boże!
Jak puste kłosy, z podniesioną głową
Stoję rozkoszy próżen i dosytu...
Dla obcych ludzi mam twarz jednakową,
Ciszę błękitu.
Ale przed Tobą głąb serca otworzę,
Smutno mi, Boże!
Jako na matki odejście się żali
Mała dziecina, tak ja płaczu bliski,
Patrząc na słońce, co mi rzuca z fali
Ostatnie błyski...
Choć wiem, że jutro błyśnie nowe zorze,
Smutno mi, Boże!
Dzisiaj, na wielkim morzu obłąkany,
Sto mil od brzegu i sto mil przed brzegiem,
Widziałem lotne w powietrzu bociany
Długim szeregiem.
Żem je znał kiedyś na polskim ugorze,
Smutno mi, Boże!
Żem często dumał nad mogiłą ludzi,
Żem prawie nie znał rodzinnego domu,
Żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi
Przy blaskach gromu,
Że nie wiem, gdzie się w mogiłę położę,
Smutno mi, Boże!
Ty będziesz widział moje białe kości
W straż nie oddane kolumnowym czołom;
Alem jest jako człowiek, co zazdrości
Mogił popiołom...
Więc, że mieć będę niespokojne łoże,
Smutno mi, Boże!
Kazano w kraju niewinnej dziecinie
Modlić się ze mną co dzień... a ja przecie
Wiem, że mój okręt nie do kraju płynie,
Płynąc po świecie...
Więc, że modlitwa dziecka nic nie może,
Smutno mi, Boże!
Na tęczę blasków, którą tak ogromnie
Anieli Twoi w niebie rozpostarli,
Nowi gdzieś ludzie w sto lat będą po mnie
Patrzący - marli.
Nim się przed moją nicością ukorzę,
Smutno mi, Boże!
Pisałem o zachodzie słońca na morzu
przed Aleksandrią 19 października 1836
[► 1] naśladownictwo Szekspira, Byrona i Mickiewicza.
Jak pisze Jan Zieliński, autor biografii Juliusza
Słowackiego, która ukaże się w czerwcu, Słowacki
był rentierem - przysyłane przez matkę pieniądze
umiejętnie pomnażał, inwestując je na paryskiej
giełdzie, m.in. w akcje kolei lyońskiej. Pozwoliło mu
to zyskać pewną niezależność finansową, wszystkie swoje dzieła wydawał własnym sumptem.
W 1831 roku Słowacki wyjechał do
Drezna, a następnie - w misji dyplomatycznej - do
Paryża i Londynu. Od grudnia 1932 do lutego 1836
przebywał w Genewie, dokąd wydelegowany został
przez środowisko paryskiej emigracji polskiej, aby
dopilnować wybicia medali upamiętniających powstanie listopadowe. Jak pisze Zieliński, Słowacki miał z
powodu tych medali całą masę kłopotów. Doszło do
tego, że musiał przemycać cały ich transport przez
granicę francusko-szwajcarską, prawdopodobnie
dofinansował całe przedsięwzięcie z własnych środków.
Nad Jeziorem Genewskim Słowacki wydał trzeci tom
swoich wierszy, przeżył też miłość do Marii Wodzińskiej.
W roku 1838 wyruszył w podróż po
Włoszech, Grecji, Egipcie, Palestynie i Syrii, którą
opisał w Podróży do Ziemi Świętej. Po powrocie do
Paryża Słowacki związał się na krótko z Kołem
Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego, z którym jednak wkrótce zerwał, aby rozwijać własną doktrynę
filozoficzną. Jej założenia zawarte zostały m.in. w traktacie Genezis z Ducha, który powstał latem 1844 r.
Nowa biografia Słowackiego pt. SzatAnioł
pióra Jana Zielińskiego, wydobywa mało znane fakty
z życia osobistego Słowackiego. Wiadomo, że przeżył
on kilka wielkich miłości, jednak biografowi trudno się doszukać w życiorysie poety śladów jakiegoś
dłuższego związku z kobietą. Zieliński podejrzewa, że
Słowacki najbliżej był z księżniczką Charlottą Bonaparte - włosko-francuską arystokratką, prowadzącą w
Rzymie słynny salon literacki. Słowacki poznał ją jako
wdowę i prawdopodobnie był ojcem jej dziecka, przy
którego urodzeniu Charlotta zmarła. Słowacki był
bardzo dyskretny, jeżeli chodzi o ten związek, jednak
jego ślady można znaleźć m.in. w listach do matki.
Nieco kontrowersyjne ze współczesnego
punktu widzenia może być przywiązanie Słowackiego
do morfiny, która w owym czasie uchodziła za środek
łagodzący dolegliwości gruźlików. Zieliński odnajduje
jednak pewne fakty, że Słowacki podczas swego pobytu
w Londynie nie tylko próbował uprawiać boks,
ale odwiedzał też chętnie palarnie opium,
których w prowadzących handel z Chinami
XIX-wiecznej Anglii było wiele.
Mimo że gruźlica, na którą Słowacki cierpiał od
dziecka podkopała jego zdrowie, poeta wyruszył w 1848
roku do Wielkopolski, by wziąć udział w powstaniu, jednak zamierzeń swych nie zrealizował. Wtedy też ostatni
raz spotkał się z matką we Wrocławiu. Rok później 3 kwietnia 1849 roku - poeta zmarł w Paryżu na gruźlicę.
Z bogatej twórczości Słowackiego najbardziej
znane są dramaty Kordian (1834), Balladyna (1839), Mazepa (1840), Lilla Weneda (1840), Sen srebrny Salomei (1844),
poemat dygresyjny Beniowski (1841), poemat Król-Duch
oraz wiersze m.in. Grób Agamemnona, Testament mój.
Polsko-Ukraińskie Stowarzyszenie w Mariupolu też uczci pamięć Juliusza Słowackiego w ramach organizowanych przedsięwzięć w roku 2009.
Referat na temat „Juliusz Słowacki na tle swoich czasów”
przygotowuje na IV Międzynarodową Konferencję
„Polska i Polacy w badaniach młodych naukowców”,
która odbędzie się w maju na Uniwersytecie Technicznym Lubow Szelest. Jego twórczości poświęcony będzie
Regionalny Konkurs Recztatorski Polskiej Poezji i Prozy, który odbędzie się na początku października. Dla
studentów-tłumaczy, którzy studiują języki polski na
Przyazowskim Państwowym Uniwersytecie Technicznym będzie organizowano kilka wykładów z zakresu żуcia i twórczości Juliusza Słowaciego, oraz
ukraińskich wątków w jego twórczości. Materiały
o wielkim polskim poecie będą drukowane w
naszej gazecie, a także nadawane w comiesięcznych
audycjach dla mniejszości polskiej, które przygotowywane są i nadawane na „Radiu Przyazowie”
przez Polsko-Ukraińskie Stowarzyszenie Kulturalne w Mariupolu.
Źródło
[► 1] дуванням Шекспіра, Байрона, Міцкевича.
Як пише Ян Зелінський, автор біографії
Словацького, яка з‘явиться в червні, Словацький
був рантьє - гроші, які висилалися матір‘ю, вміло
примножував, інвестуючи їх в паризьку біржу, наприклад у ліонську залізницю. Це дозволило йому
отримати фінансову незалежність, усі свої твори
видавав власним коштом.
У 1831 році Словацький виїхав до Дрездена,
а далі з дипломатичною місією - до Парижа й
Лондона. З грудня 1932 до лютого 1836 перебував
у Женеві, куди був делегований середовищем
польської еміграції в Парижі, аби прослідкувати
виготовлення медалей на пам‘ять про Листопадове
повстання. Як пише Зелінський, Словацький з
приводу тих медалей мав масу клопоту. Дійшло до
того, що він мусив нелегально перевозити їх через
французько-швейцарський кордон, найвірогідніше
дофінансував усю цю справу із власних коштів.
Над Женевським озером Словацький видав третій
том своїх віршів, пережив також кохання до Марії
Водзінської.
У 1838 році вирушив у подорож Італією,
Грецією, Єгиптом, Палестиною та Сирією, яку
описав у Подорожі до Святої Землі. Після повернення
до Парижа Словацький недовгий період був
пов‘язаний з Колом Божої Справи Анджея
Товянського, з яким однак незабаром порвав, аби
розвивати власну філософську доктрину. Її основи
розкрив у трактаті Генеза від Духа, який виник влітку
в 1844 році.
Нова біографія Словацького з назвою
Шайтангел пера Яна Зелінського розкриває
маловідомі факти особистого життя Словацького.
Відомо, що він кілька разів переживав велике
кохання., однак біографові важко розшукати в
біографії поета сліди якогось тривалого зв‘язку
з жінкою. Зелінський підозрює, що словацький
найближчі стосунки мав із княгинею Шарлоттою
Бонапарте - італо-французькою аристократкою,
котра мала в Римі відомим літературним салоном.
Словацький познайомився з нею, коли вона була
вдовою і найвірогіднше був батьком її дитини, під час
народження якої Шарлотта померла. Словацький
був дуже таємничим у справі цього зв‘язку, однак
його сліди можемо знайти, на приклад в листах до
матері.
Дещо суперечливим із сучасної точки зору
може бути залежність Совацького від морфію, яка в
цей час була обезболювальним засобом для людей.
які хворіли на туберкульоз. Однак Зелінський
знаходить певні докази того, що Словацький під
час свого перебування в Лондоні не лише намагався
займатися боксом, але також охоче відвідував
палярні опіуму, яких у ХІХ столітті в Англії, яка вела
торгівлю з Китаєм, було багато.
Незважаючи на те, що туберкульоз, на
який з дитинства хворів Словацький, підірвав його
здоров‘я, поет вирушив до Великопольщі, аби взяти
участь у повстанні, однак своїх планів не здійснив.
Тоді також останній раз він зустрівся з матір‘ю у
Вроцлаві. Роком пізніше - 3 квітня 1849 року - поет
помер у Парижі від туберкульозу.
З багатої творчості Словацького найбільш
відомими є драми Кордіан (1834), Балладина
(1839), Мазепа (1840) Лілля Венеда (1840), Срібний
сон Саломеї, (1844) дигресійна поема Беньовський
(1841), поема Король-Дух та вірші, наприклад, Гріб
Агамемнона, Мій заповіт.
Польсько-українськекультурнетовариство
в Маріуполі теж вшановує пам‘ять Юліуша
Словацького в рамках заходів, які будуть організовані
в 2009 році. Доповідь на тему „Юліуш Словацький
на тлі свого часу” приготує на IV Міжнародну
конференцію „Польща та поляки в дослідженнях
молодих науковців”, яка в травні відбудеться на
Приазовському державному технічному університеті
Любов Шелест. Його творчості буде присвячений
Регіональний конкурс декламаторів польської
поезії та прози, який відбудеться на початку жовтня.
Для студентів-перекладачів, які вивчають польську
мову в Приазовському державному технічному
університеті, буде організовано кілька лекцій на тему
життя та творчості Юліуша Словацького, а також
українських мотивів у його творчості. Матеріали
про великого польського поета будуть друкуватися в
нашій газеті, а також транслюватися в щомісячних
радіопрограмах для польської меншості, які
готуються і транслюються на „Радіо Приазов‘я”
Польсько-українським культурним товариством у
Маріуполі.
Źródło
styczeń-luty 2009
HARMONOGRAM
Ostatnio w Polsce
OBCHODÓW ŚWIĄT NARODOWYCH I IMPREZ KULTURALNYCH
ORGANIZOWANYCH PRZEZ
POLSKO- UKRAIŃSKIE STOWARZYSZENIE KULTURALNE W
MARIUPOLU W ROKU 2009
Nr
Nazwa imprezy
1
Spotkanie młodzieżowe z okazji dnia
św. Walentego.
2
3
Dzień Kobiet.
Tradycje Wielkanocne w polskiej kulturze.
Spotkanie towarzyskie.
Spotkanie Polonii ze studentami Akademii
Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w
Krakowie, uczestniczących w wymianie studenckiej z Przyazowskim Państwowym Uniwersytetem Technicznym
Dzień Polonii.
Święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
IV Międzynarowodowa Międzyuczelniana Konferencja Naukowo-Praktyczna „Polska i Polacy
w badaniach młodych naukowców”.
Dzień Matki. Koncert uroczysty w
stowarzyszeniu.
Zakończenie Roku Szkolnego 2008-2009.
Podsumowanie Konkursu Translatorskiego
wśród młodzieży studenckiej Mariupola.
Konkurs
Rysunku
Dziecięcego
„Piękno
Ojczyzny”.
Uczestnictwo w Turnieju w piłce nożnej wśród
mniejszości narodowych Mariupola.
Rozpoczęcie roku szkolnego 2009-2010.
Uczestnictwo w obchodach Dni Miasta Mariupola. Reprezentacja mniejszości polskiej.
IV Regionalny Konkurs Recytatorski Polskiej
Poezji i Prozy.
Tradycje religijne Dnia Zadusznego.
Obchody 91 rocznicy Dnia Niepodległości
Polski. Koncert.
Mistrzostwa Lekkoatletyczne wśród seniorów
sportu z okazji 91 rocznicy Dnia Niepodległości
Polski.
„Andrzejki”.
„Mikołajki” – spotkanie mikołajkowe dla dzieci
polonijnych.
Konkurs Szopek dla dzieci polonijnych.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22 Spotkanie Opłatkowe Polonii Mariupola.
23 Spotkanie Wigilijne dla dzieci polonijnych.
3
Planowany termin
Pierwsza
lutego
połowa
8 marca
12 kwietnia
koniec kwietnia
1 maja
3 maja
21-22 maja
26 maja
30 maja
pierwsza połowa
czerwca
pierwsza połowa
sierpnia
koniec sierpnia
początek września
12 września
druga połowa
października
2 listopada
11 listopada
14 listopada
30 listopada
6 grudnia
koniec grudnia
25 grudnia
27 grudnia
24 Spotkanie sylwestrowe dla młodzieży
31 grudnia
polonijnej.
25 Nauczanie języka polskiego dla dzieci,
w ciągu roku
młodzieży studenckiej i dorosłych.
szkolnego
26 Prowadzenie audycji radiowych w rozgłośni
raz na miesiąc
radiowej „Radio Przyazowia” dla mniejszości
polskiej.
27 Gazeta „Źródło” dla mniejszości polskiej.
raz na dwa miesiące
28 Prowadzenie strony internetowej
w ciągu roku
http//pusk.w.interial.pl.
29 Prowadzenie biblioteki książki polskiej.
w ciągu roku
30 Wypożyczalnia audio i wideo filmów ormuzyki
w ciągu roku
o tematyce polskiej.
31 Klub filmowo-dyskusyjny dla młodzieży raz na dwa tygodnie
studenckiej - „Stopklatka”.
* Harmonogram jest otwarty i może ulegać zmianom i
uzupełnieniom.
2 stycznia -Polska znalazła się w czołówce państw z
najmniejszą liczbą zabójstw na sto tysięcy mieszkańców.
Tak wynika z raportu oenzetowskiego biura do spraw narkotyków i przestępczości. Eksperci przebadali sytuację w
blisko 200 krajach.
6 stycznia -Kościół katolicki obchodził uroczystość Objawienia Pańskiego, czyli święto Trzech Króli: Kacpra,
Melchiora i Baltazara.
7 stycznia - Od 2012 roku rodzice sześcioletnich
dzieci będą musieli bezwzględnie posłać je do szkoły
- powiedziała minister edukacji Katarzyna Hall na posiedzeniu sejmowej podkomisji Edukacji, Młodzieży i
Nauki.
12 stycznia - Prezydent Lech Kaczyński rozmawiał telefonicznie o kryzysie gazowym z prezydentem Ukrainy
Wiktorem Juszczenką - poinformował podsekretarz stanu
w Kancelarii Prezydenta Mariusz Handzlik.
13 stycznia - Premier Donald Tusk powiedział, że “rząd
chce, by Polska Grupa Energetyczna odpowiadała za
budowę w Polsce jednej lub dwóch elektrowni jądrowych
do 2020 roku”- poinformowała telewizja TVN24.
19 stycznia - “Pakiet dla studenta” to robocza nazwa
zmian w prawie o szkolnictwie wyższym, jakie szykuje
minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Barbara Kudrycka - dowiedziała się “Rzeczpospolita”.
21 stycznia - W ciągu zaledwie jednego tygodnia w
Polsce stwierdzono niemal 15 tysięcy przypadków zachorowania na grypę lub podejrzeń tej choroby.
2 lutego - Minister nauki Barbara Kudrycka chce, by na
wszystkich uczelniach egzaminy komisyjne były płatne.
3 lutego - Obrady okrągłego stołu to było jedno z
najważniejszych i najbardziej przełomowych wydarzeń
w historii Polski - uważa uczestnik obrad b. premier
Leszek Miller.
4 lutego - Ukraińska Służba Bezpieczeństwa przekazała
Polsce nieznane dokumenty z okresu II wojny światowej
- dowiedział się dziennikarz RMF FM.
18 lutego - Miss Polonia 2003 Karolina Gorazda, choć
w Polsce stała się uprzywilejowaną kobietą, postanowiła
zostać w Londynie i wspierać żyjących na emigracji rodaków - informuje Radio ORŁA.fm.
25 lutego -Trwający 40 dni okres Wielkiego Postu rozpoczyna się w Kościele katolickim Środą Popielcową,
zwaną Popielcem.
Останнім часом у Польщі
2 січня - Польща опинилася в лідерах серед держав
з найменшою кількістю вбивств на сто тисяч
мешканців. Це видно з рапорту бюро ООН у справах
наркотиків та злочинності. Експерти дослідили
ситуацію в близько 200 країнах.
6 січня - Католицька церква відзначає урочистості
Богоявлення, тобто св‘ята Трьох Королів: Каспера,
Мельхіора та Балтазара.
7 січня - „Починаючи з 2012 року, батьки шестилітніх
дітей будуть змушені обов‘язково послати їх до школи”,
- сказала міністр освіти Катажина Халль на засіданні
сеймової підкомісії з освіти, молоді та науки.
12 січня - „Президент Лех Качинський розмовляв по
телефону про газову кризу з Президентом України
Віктором Ющенком”, - поінформував заступник
міністра Канцелярії Президента Маріуш Хандзлік.
13 січня - Прем‘єр Дональд Туск сказав, що „ уряд
хоче, аби Польська енергетична група відповідала
за будівництво в Польщі однієї чи двох ядерних
електростанцій до 2020 року”, - поінформував
телеканал TVN24.
19 січня - “Пакет для студента” - це робоча назва змін
у законодавстві про вищу освіту, які готує міністр
науки та вищої освіти професор Барбара Кудрицька ”,
- довідалась „Річпосполита”.
21 січня - Протягом лише одного тижня в Польщі
підтверджено майже 15 тисяч випадків захворювання
на грип чи підозру цієї хвороби.
2 лютого - Міністр освіти Барбара Кудрицька хоче,
аби в усіх ВНЗ іспити при комісії були платними.
3 лютого - Засідання круглого столу, це була одна
з найважливіших та найбільш переломних подій в
історії Польщі - вважає учасник засідання колишній
прем‘єр Лєшек Міллер.
4 лютого - Служба безпеки України передала Польщі
невідомі документи періоду II світової війни - дізнався
журналіст RMF FM.
18 лютого - Miс Полонія 2003 Кароліна Горазда, хоча
в Польщі стала привілейованою жінкою, вирішила
залишитись у Лондоні й підтримувати земляків, які
живуть в іміграції - iнформує Radio ORŁA.fm.
25 lutego - 40-денний період Великоднього Посту
розпочинається в католицькй церкві Попелевою
Середою, яка зветься також Попельцем.
4
Źródło
styczeń-luty 2009
Polskie miasta
ŚLADY JULIUSZA
SŁOWACKIEGO
WE WROCŁAWIU
Juliusz Słowacki dwukrotnie odwiedził stolicę
Dolnego Śląska. Po raz pierwszy zatrzymał się we
Wrocławiu w 1831 roku, nocował w nieistniejącym
obecnie hotelu „Pod Złota Gęsią” przy ulicy Ofiar
Oświęcimskich. Podróżował wtedy z Warszawy do
Drezna, a jego kilkudniowy postój nad Odrą wymusiło
czekanie na pruski paszport, który umożliwiał
dalszą drogę. W 1848 roku podróżował z Paryża do
Wielkopolski, również odwiedzając Wrocław, tym
razem spędził w mieście aż dwa miesiące zatrzymując
się w mieszkaniu swojego przyjaciela przy ulicy
Świdnickiej. Wtedy też po 18 latach rozłąki widział
się ze swoją matką. Było to ich ostatnie spotkanie.
Poeta i dramaturg polskiego romantyzmu pisał w
liście do matki: “Samo miasto Wrocław jest dosyć ładne,
niezmiernie stare, wszystkie domy podobne do siebie, tak że dla
kierowania się w tym mieście kompas bardzo by się przydał”.
W pobliskiej kawiarni pijał kawę i czytał prasę.
Spacerował ulicami miasta i bulwarem odrzańskim.
Pomnik Juliusza Słowackiego
Inicjatorem
i
pomysłodawcą
był
nikomu
szerzej nie znany
Wrocławianin
Tadeusz Wojciechowski, który już
w 1967 roku wystosował pismo do
władz Wrocławia
d o m a g a j ą c
się
wzniesienia w mieście
pomnika Słowackiego. Ta prośba pozostała bez “echa”. W 1971
roku pomysłowi przyklasnęło TMW i wraz z
uczniami liceum im. Słowackiego zorganizowało
zbiórkę pieniędzy na ten cel (10 tys. złotych
zarobionych między innymi na wykopkach
ziemniaków). Do 1981 roku sprawa “umarła” bo
właśnie w tym roku powołano z inicjatywy TMW
Społeczny Komitet Budowy Pomnika Juliusza
Słowackiego. W 1982 TMW ogłosiło konkurs na
projekt pomnika ale ten pomysł z wielu względów
upadł i za wzorzec przyjęto półmetrową rzeźbę
w brązie autorstwa Wacława Szymanowskiego
zakupioną we Wrocławskiej Desie. Sponsorem
zakupu był Wydział Kultury i Sztuki UM.
Wybrana rzeźba pochodziła z 1909 roku a co za
tym idzie prawa autorskie do niej wygasły. Za tym
projektem opowiedziało się 21 członków Komitetu
spośród 34. Adaptacji formy rzeźby do pomnika
z zachowaniem podstawowych cech i wartości
pierwowzoru a jednocześnie z zaspokojeniem
protestów niektórych środowisk artystycznych
podjął się wrocławski rzeźbiarz Andrzej Łętowski.
Pierwotnie pomnik miał stanąć w miejscu dawnej
Komendantury na Świdnickiej, ale zrezygnowano
z tej lokalizacji przyjmując jako docelową Park
Słowackiego. W 1983 pomnik z gipsu w skali
1:1 był gotowy w hali zdjęciiowej WFF przy
ul. Wystawowej. Ten gipsowy model został
pocięty na 20 kawałków i przesłany do Gliwickich
Zakładów Urządzeń Technicznych. Pomnik był
gotowy w marcu 1984 roku. Ważąca1400 kg postać
Juliusza Słowackiego przypłynęła do Wrocławia
z Gliwic barką po Odrze i “zameldowała” sie
w Porcie na Kleczkowskiej 20 kwietnia. Pięć
dni później Słowacki odbył swoją podróż przez
miasto by stanąć w Parku Słowackiego na cokole
z dolnośląskiego sjenitu. Uroczyste odsłonięcie
pomnika nastąpiło 6 V o 18.00 w 39 rocznicę
upadku “Festung Breslau” i powrotu Wrocławia
do Macierzy. Dokonał tego profesor Jan
Dobraczyński w obecności władz miasta i wielu
mieszkańców miasta.
Konsulat Generalny
Rzeczypospolitej Polskiej
w Charkowie
Konsulat
Generalny
Rzeczypospolitej Polskiej w Charkowie jest
jednym z pięciu działających na Ukrainie polskich konsulatów generalnych.
Istnieje od 1994 roku (został
ustanowiony Zarządzeniem Ministra Spraw Zagranicznych nr 30 z dnia
23 grudnia 1994 roku) i jest jednym z
dwóch zawodowych przedstawicielstw
dyplomatycznych w tym mieście (Poza
Konsulatem Generalnym RP w Charkowie funkcjonuje Konsulat Generalny
Federacji Rosyjskiej oraz Honorowy
Konsulat Republiki Austrii). Swoją
działalnością nawiązuje do tradycji
powołanego 1 marca 1924 roku Konsulatu Generalnego RP w Charkowie, przekształconego z działającej
w latach 1921-1924 Ambasady RP w
Charkowie (zwanej wówczas Poselstwem).
Obszar kompetencji Konsulatu
Generalnego RP w Charkowie obejmuje swym zasięgiem 7 obwodów (charkowski, dniepropietrowski, doniecki,
ługański, połtawski, sumski i zaporoski), co stanowi niemal jedną trzecią
terytorium Ukrainy.
Konsulat znajduje się w centrum
Charkowa - w pobliżu Placu Wolności
(Majdan Swobody). Najlepszy dojazd
z dworca kolejowego („Południowego”)
metrem do stacji „Radziecka”, następnie
należy przejść na stację „Muzeum Historyczne” i dojechać do stacji „Uniwersytet”, dalej ulicą Iwanowa do ul. Artioma. Do konsulatu można również
dotrzeć od stacji metra „Puszkińska”.
Stąd ulicą Puszkińską do ul. Iwanowa
- ulicą Iwanowa do ul. Artioma
Dane adresowe:
Adres:
ul. Artioma 16, 61002
CHARKÓW
Telefon: +38 057 75-78-801
Fax:
+38 057 75-78-804
Fax (Dział wizowy):
+38 057 75-78-846
E-mail: [email protected]
Czas pracy konsulatu:
•Od poniedziałku do piątku w godz.:
8.00 do 16.00
•Przyjmowanie wniosków wizowych w
godz.: 8.15 do 12.15
•Wydawawanie wiz w godz.: 15.00 do
15:45
W sprawach skarg i wniosków Konsul
Generalny RP w Charkowie przyjmuje
w poniedziałki w godzinach od 15 00
do 16 00 po uprzednim ustaleniu terminu spotkania drogą telefoniczną
(tel. +38 057 75-78-802).
SKARGI
I
WNIOSKI
MOŻNA
SKŁADAĆ W NASTĘPUJĄCY SPOSÓB:
1) pisemnie pod adresem:
Konsulat Generalny RP w Charkowie
ul. Artioma 16
61002 Charków
2) faksem pod numerem +38 057 75-78804
3) ustnie do protokołu (w czasie spotkania z konsulem).
Personel Konsulatu Generalnego RP
w Charkowie:
Kierownik Placówki - Konsul Generalny
Grzegorz SEROCZYŃSKI
Konsul Bogumił SELERSKI
Wicekonsul ds. wizowych
Antoni KAROLAK
Wicekonsul ds. prawno-konsularnych
Anita STASZKIEWICZ
Wicekоnsul ds. administracyjno-finansowych
Edyta WODZYŃSKA-ANDREEVA
Konsul ds. Karty Polaka Iwona SZOST
Sekretariat Konsulatu
Jolanta MURRATH
Генеральне
Консульство
Республіки Польща у Харкові є
одним з п’яти генеральних польських консульств, які працюють в
Україні.
Існує з 1994 року (був заснований розпорядженням
Міністра
закордонних справ № 30 від
23 грудня 1994 року) і є одним із
двох
професійних
дипломатичних
представництв у цьому місті (окрім
Генерального Консульства Республіки
Польща
у
Харкові
функціонує
Генеральне Консульство Російської
Федерації та Почесне Консульство
Республіки Австрії). Свою діяльність
проводить згідно з традиціями заснованого 1 березня 1924 року Генерального
Консульства РП у Харкові, який
реорганізовано з Амбасади РП в Харкові,
яка працювала в 1921-1924 роках (на
цей час вона називалася Посольством).
Територія компетенції Гене
рального Консульства РП в Харкові
охоплює 7 областей (Харківську, Дніпропетровську, Донецьку, Луганську, Полтавську, Сумську та Запорізьку), що
становить ледь третину території
України.
Консульство знаходиться в
центрі Харкова - неподалік Площі
Свободи (Майдан Свободи). Найкраще
добиратися із залізничного вокзалу
(„Південного”)
метро
до
станції
„Радянська”, далі необхідно перейти
на станцію „Історичний музей” та
доїхати до станції „Університет”, далі
вулицею Іванова до вулиці Артема. До
консульства можна також добратися
від станції метро „Пушкінська”.
Звідти вулицею Пушкінською до вулиці
Іванова- вулицею Іванова до Артема.
Адреса:
Харкiв - 61002 бул. Артема, 16
e-mail: [email protected]
Телефон: +38 (057) 75-78-801
від 8.00 до 16.00 години
Факс: +38 (057) 75-78-804
цілодобово
Час роботи консульства:
Понеділок - п’ятниця
від 8.00 до 16.00 години
Прийом документів для отримання візи від 8.15 до 12.15 години
У справах скарг та пропозицій
Генеральний консул РП у Харкові
приймає
щопонеділка
(15.00
16.00) після попередньої домовленості за телефоном +38 057 75-78-802.
СКАРГИ ТА ПРОПОЗИЦІЇ МОЖНА
ПОДАВАТИ В ТАКИЙ СПОСІБ:
1) письмово за адресою:
Генеральне консульство РП у Харкові
Вул. Артема, 16
Харків - 61002;
2) факсом за номером +38 057 75-78804;
3) усно - до протоколу (під час зустрічі
з консулом).
Персонал
Генерального
Консульства РП у Харкові:
Керівник представництва Генеральний Консул Гжегож СЕРОЧИНЬСЬКІ
Консул - Богуміл СЕЛЄРСЬКІ
Віце-консул у візових справах
Антоній КАРОЛЯК
Віце-консул в юридично-консульських
справах
Аніта СТАШКЄВІЧ
Віце-консул
в
адмінстративнофінансових справах
Едита ВОДЗІНЬСЬКА-АНДРЄЄВА
Консул у справах Карти ПолякаІвона ШОСТ
Секретар Консульства
Іоланта МУРРАТХ
Źródło
5
styczeń-luty 2009
U naszych przyjaciół
Польські міста
O POWSTANIU
STOWARZYSZENIA
„KRESY” W PARYŻU
ПРО ЗАСНУВАННЯ
ТОВАРИСТВА
“КРЕСИ” В ПАРИЖІ
Polsko-Ukraińskie
Stowarzyszenie
Kulturalne w Mariupolu przez dłuższy czas współpracuje z Panią
Krystyną Orłowicz Sadowską, która zajmuje się sprawą pomocy naszym rodakom, którzy z różnych powodów trafili do
Francji, a szczególnie Paryżu. Nasza redakcja dostała od
niej infromacje o powstaniu Stowarzyszenia „KRESY” w
Paryżu.
Jakie cele ma nowopowstałe Stowarzyszenie, czym się będzie zajmywać informujemy
naszych czytaczy w tym artykule.
Wiedza o bogatej historii Polski,
Jej znaczenia kulturowego, rozciągłości
geograficznej i dokonań na przestrzeni
dziejów Europy jest obowiązkiem każdego
Polaka w kraju i na emigracji. Tak też przed
20-tu laty Stowarzyszenie kulturalno-oświatowe
„Nazareth Famille”, założone w Paryżu, postawiło
sobie za jedno z zadań przypominanie i utrzymanie
więzi z tą częścią Narodu Polskiego i ziem polskich,
które pozostały poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Od początku więc swych działalności,
Stowarzyszenie „Nazareth Famille” pragnie
podtrzymywać więzi szczególnie z Rodakami na
Białorusi, Litwie, Ukrainie, Czechach i Rosji. Liczne
spotkania międzynarodowe kuturalne, oświatowe,
wymiana doswiadczeń, uczestnictwo w wycieczkach
i pielgrzymkach narodowych, niesienie pomocy materialnej są owocne dla obu stron.
Współpraca trwa nadal i rozwinęła się w
kierunku promocji kultury, architektury i literatury
kresowej dzięki kilkuletniej współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” w Opolu.
Przeniesienie tej wiedzy na grunt paryski nie
jest łatwe, lecz forma prezentacji w postaci wystaw
fotograficznych, prelekcji, konferencji, tamtejszego
folkloru i promocji książek mówiących o wartościach
kultury polskiej, pozostałej za wschodnią i południową
granicą, szczególnie z okresu II-giej Rzeczypospolitej,
zgromadziło grono zainteresowanych, którym bliskie
sercu są utracone wartości, często miejsca urodzenia,
dzieciństwa, dziedzictwa rodzinnego i dorobku naukowego.
Nieformalne spotkania, na których
przekazywaliśmy sobie własne przeżycia, pamiątki,
literaturę kresową, relacje z podróży, stworzyły specyficzny klimat do powstania samodzielnej organizacji.
W maju 2007, powołano Stowarzyszenie Kresowian
we Francji i wybrano Zarząd.
Stowarzyszenie „KRESY”, pod nazwą Association des Polonais des Confins en France „KRESY” zarejestrowane zostało oficjalnie w Prefekturze
Policji w Paryżu w październiku 2008.
Ma ono na celu:
• podtrzymywanie i promocję dziedzictwa kulturowego i historycznego Kresów polskich,
• rozwijanie kontaktów z Polakami i organizacjami polonijnymi kulturalnymi i charytatywnymi, działającymi
na dawnych ziemiach Królestwa Polskiego,
• organizację wystaw, kolokwiów, seminariów i
spotkań dotyczących historii i kultury Kresów,
• współpracę i wymianę międzynarodową w ramach
rozwoju kultury kresowej,
• organizację wycieczek, wizyt historycznych i kulturalnych na tych ziemiach,
• organizację kolonii, pobytów towarzyskich, pielgrzymek narodowych i wieczornic dotyczących kultury kresowej,
• tworzenie, odnawianie i wyposażanie ośrodków
kulturalnych i historycznych związanych z kulturą
Kresów polskich,
• publikacje i udostępnianie wszelkich dokumentów,
książek, czasopism, płyt CD i DVD związanych z
kulturą Kresów polskich.
Mamy więc zaszczyt przekazać informację
o powstaniu Stowarzyszenia „KRESY” w Paryżu,
licząc na wsparcie, chęć współpracy, przynależenia
do Stowarzyszenia i wzbogacania jego działalności
własnym wkładem w każdej postaci.
Польсько-українське культурне товариство в
Маріуполі протягом довгого періоду співпрацює з
Кристиною Орловіч-Садовською, яка займається
справою допомоги нашим землякам, котрі з різних
причин потрапили до Франції, а саме до Парижу.
Наша редакція отримала від неї інформацію про
заснування Товариства „КРЕСИ” в Парижі.
Яку мету має це нове Товариство, чим
воно буде займатись, інформуємо наших
читачів у цій статті.
Знання про багату історію
Польщі, її культурне значення,
географічна протяжність, її здобутки
в історії Європи є обов′язком кожного
поляка на батьківщині й в еміграції.
Так 20 років тому Культурно-освітнє
товариство „Nazareth Famille”, засноване
в Парижі поставило перед собою завдання
нагадування й утримування контактів з тією
частиною польського народу й польських земель,
які залишилися за межами сучасних кордонів
Республіки Польща.
Отже, з початку своєї діяльності
Товариство
„Nazareth
Famille”
прагне
підтримувати контакти саме з земляками з
Білорусії, Литви, України, Чехії та Росії. Чисельні
культурні, освітні міжнародні зустрічі, обмін
досвідом, участь в екскурсіях, паломництва,
матеріальна допомога дає плоди для обох боків.
Співпраця триває й надалі й розвинулася в
напрямку пропаганди культури, архітектури та
літератури Кресів завдяки багаторічній співпраці
з Товариством „Вспульнота Польська” в
Ополі.
Перенесення цих знань на паризький
ґрунт не є простим, але форма презентації у
вигляді фотовиставок, лекцій, конференцій,
фольклору і пропаганди книжок, які
розповідають про цінності польської культури,
яка залишилась за східним і південним кордоном,
особливо періоду ІІ-ої Речі Посполитої, зібрало
гроно зацікавлених, яким близькі серцю втрачені
цінності, часто місця народження, родинної
спадщини, наукового доробку.
Неформальні зустрічі, під час яких ми
переказували один одному власні переживання,
пам‘ятки, літературу кресів, враження від
подорожей створили специфічний клімат для
створення самостійної організації. У травні 2007
року було створено Товариство кресов‘ян у
Франції вибрано Правління.
Товариство „КРЕСИ”, під назвою Association des Polonais des Confins en France „KRESY”, було офіційно зареєстровано в Префектурі
поліції в Парижі в жовтні 2008 року.
Воно має на меті:
• підтримка та пропаганда культурної та
історичної спадщини польських Кресів.
• розвиток контактів з поляками та полонійними
культурними благодійними організаціями, які
працюють на колишніх землях Польського
Королівства,
• організація виставок, колоквіумів, семінарів
і зустрічей, які стосуються історії та культури
Кресів,
• співпраця й міжнародний обмін у рамках
розвитку культури Кресів.
• організація літніх таборів, виїздів, національних
паломництв та вечорниць, які стосуються
культури Кресів,
• створення, відновлення
й обладнання
культурних та історичних центрів, пов‘язаних з
культурою польських Кресів,
• публікація та надання всіх документів, книжок,
часописів, CD та DVD-дисків, пов‘язаних із
культурою польських Кресів.
Ми маємо честь переказати інформацію
про створення Товариства „КРЕСИ” в Парижі,
розраховуючи на підтримку, бажання співпраці,
членство в товаристві і збагачення його діяльності
власним вкладом у будь-якому вигляді.
СЛІДИ
СЛОВАЦЬКОГО У
ВРОЦЛАВІ
Юліуш Словацький двічі відвідав столицю
Нижньої Сілезії. Уперше він зупинився у Вроцлаві
в 1831 році, ночував у готелі „Pod Złota Gęsią”
на вулиці Жертв Освенциму, який сьогодні вже
не існує. Він подорожував тоді з Варшави до
Дрездена, а його кількаденне перебування над
Одром, яке змусило чекати на пруський паспорт,
що був необхідний для подальшої подорожі.
У 1848 році він подорожував з Парижу до
Великопольщі, також відвідуючи Вроцлав, цього
разу провів у місті аж два місяці, зупинившись у
помешканні свого приятеля на вулиці Свідніцькій.
Тоді також після 18 років розлуки побачився
зі своєю матір‘ю. Це була їхня остання зустріч.
Поет і драматург польського романтизму писав
у листі до матері “Саме місто Вроцлав досить гарне,
несамовито старе, усі будинки подібні один на одного
так, що для орієнтації в цьому місті був би в нагоді
компас”. У кав‘ярні неподалік пив каву і читав
пресу. Гуляв вулицями міста та бульваром над
Одром.
Пам‘ятник Юліушу Словацькому
Ініціатором та ідейним натхненником
був нікому невідомий
житель Вроцлава
Тадеуш Войцеховський, котрий уже в 1967 році
звернувся з листом до влади Вроцлава з вимогою
збудувати в місті пям‘ятник Словацькому. Ця
вимога залишилась без уваги. У 1971 році ідею
підтримало Товариство любителів Вроцлава і
разом з учнями ліцею ім. Юліуша Словацького
організували збір коштів для здійснення цієї
мети (10 тисяч злотих, зароблених, окрім
іншого, на збиранні картоплі). До 1981 року
справа “померла”, бо власне в цьому році
заснували з ініціативи ТЛВ Громадський комітет
будівництва пам‘ятника Юліушові Словацькому.
У 1982 році ТЛВ оголосило конкурс на проект
пам‘ятника, але ця ідея з багатьох причин
занепала і за взірець взяли півметрову бронзову
скульптуру Вацлава Шимановського, куплену у
вроцлавському антикварному магазині.
Спонсором покупки був Відділ культури та
мистецтва Міської ради. Обрана скульптура
походила з 1909 року, а наслідком було те, що
авторські права на неї втратили чинність. Цей
проект підтримали 21 член Комітету з 34. За
адаптації форми скульптури до пам‘ятника із
збереженням основних рис і цінностей зразка,
а одночасно вгамування протестів окремих
художніх середовищ взявся вроцлавський
скульптор Анджей Лентовський. Спочатку
пам‘ятник повинен був стояти на місці колишньої
комендатури на Свідніці, але відмовились від
розміщення його в цьому місці на користь парку
ім. Словацького.
У 1983 році з гіпсу в масштабі 1:1 він був
готовий у фотосалоні Вроцлавської федерації
фотохудожників на вулиці Виставковій. Ця
гіпсова модель була розрізана на 20 частин
і передана до Глівіцького заводу технічного
обладнання. Пам‘ятник був готовий у березні
1984 року. Постать Юліуша Словацького, яка
важила 1400 кілограмів, припливла до Вроцлава
з Глівіц на баржі Одром і “прописалася” в
порті на Клєшковській 20 квітня. Через п‘ять
днів Словацький проїхав містом, аби бути
установленим у парку ім. Словацького на цоколі
із сієніту з Нижньої Сілезії. Урочисте відкриття
пам‘ятника відбулося 6 травня о 18.00 в 39
річницю падіння “Festung Breslau” і повернення
Вроцлава до Польщі. Відкрив його професор Ян
Добрачиньський у присутності представників
влади міста та багатьох мешканців міста.
6
styczeń-luty 2009
Z polskich dziejów
Świat polskiego kina
FILMOWA WERSJA
“BALLADYNY”
4 WRZEŚNIA NA EKRANACH
4 września tego roku przypada 200 rocznica
urodzin Juliusza Słowackiego. Na ten dzień zaplanowano
również premierę filmu w reżyserii Dariusza Zawiślaka
pod tytułem “Balladyna”, będącego adaptacją słynnego dramatu naszego najwybitniejszych poety doby romantyzmu.
«Sejm na styczniowym posiedzeniu uchwalił
rok 2009 rokiem Juliusza Słowackiego. W zeszłym
wieku, na stulecie urodzin wydano okolicznościowy
album o Słowackim, teraz na dwustulecie powstała
współczesna filmowa wersja jego dramatu.
W rolach głównych będziemy mogli
zobaczyć Sonię Bohosiewicz i Faye Dunaway,
którym partnerują Mirosław Baka, Rafał Cieszyński,
Stefan Friedmann, Władysław Kowalski i Sławomir
Orzechowski.
Producent obrazu zwrócił się do PISF z
wnioskiem o wsparcie międzynarodowej kampanii
promocyjnej filmu aby uczcić jubileusz Słowackiego.
Sama produkcja projektu współfinansowana była
ze środków wspólnotowych Programu Media UE,
która wspiera przedsięwzięcia oparte na europejskim dorobku twórczym.
“Balladyna” to tragedia w pięciu aktach, napisana przez Słowackiego w Genewie w 1834 roku,
a wydana w Paryżu w roku 1839. Autor poświęcił
swój utwór Zygmuntowi Krasińskiemu - “autorowi
Irydiona”. “Balladyna” to także imię głównej bohaterki utworu o żądzy władzy i o dorastaniu do roli
zbrodniarza. Najsłynniejszą teatralną inscenizacją
dramatu był spektakl w reżyserii Adama Hanuszkiewicza z Anną Chodakowską w warszawskim Teatrze Narodowym, premiera 1974. W 1994 Baśniową
“Balladynę” wystawił w Teatrze Powszechnym
Jarosław Kiljan. Tytułową rolę zagrała wówczas
Dorota Landowska. W 1996 Hanuszkiewicz zajął
się tekstem Słowackiego po raz kolejny, powierzając
główną rolę Edycie Jungowskiej.
www.stopklatka.pl
КІНОВЕРСІЯ
“БАЛАДИНИ”
4 ВЕРЕСНЯ НА ЕКРАНАХ
На 4 вересня цього року припадає 200-а річниця
Юліуша Словацького. На цей день також заплановано
прем‘єру режисера Даріуша Завісляка під назвою
“Баладина”, яка є адаптацією відомої драми нашого
найвидатнішого поета доби романтизму.
„Сейм на січневому засіданні оголосив
2009 рік роком Юліуша Словацького. У минулому столітті, на соту річницю з дня народження,
був виданий альбом про Словацького, зараз
у двохсоту - створена сучасна кіноверсія його
драми.
У головних ролях ми побачимо Соню
Бохосєвіч та Фей Дунавей, партнерами яких є
Мирослав Бака, Рафал Цєшинський, Стефан
Фрідман, Владислав Ковальський та Славомір
Ожеховський.
Виробник одразу звернувся до PISF з
заявкою про підтримку міжнародної рекламної
кампанії фільму, аби відсвяткувати ювілей
Словацького. Сам проект дофінансовувався
із коштів програми МЕДІА ЄС, яка підтримує
заходи, що спираються на європейський
творчий доробок.
„Баладина” - це трагедія в п‘яти актах,
написана Словацьким у Женеві в 1834 році, а
видана в Парижі в 1839 році. Автор присвятив
свій твір Зигмунту Красінському -”Авторові
Іридіона”. „Баладина” - це також ім‘я головної
героїні твору про бажанням влади і про доростання до ролі вбивці. Найвідомішою театральною інсценізацією драми був спектакль режисера Адама Ханушкєвича з Ганною Ходаковською
у Варшавському національному театрі, прем‘єра
в 1874 році. У 1994 році казкову „Баладину”
поставив у Повшехному театрі Ярослав Кільян.
Основну роль зіграла тоді Дорота Ландовська. У
1994 Ханушкєвич зайнявся текстом Словацького
вдруге, довіривши головну роль Едиті Юнговській.
www.stopklatka.pl
POWSTANIE STYCZNIOWE
Geneza Powstania Styczniowego
Źródło
З історії Польщі
СІЧНЕВЕ ПОВСТАННЯ
Генеза Січневого повстання
Після Кримської війни, яку Росія
Po przegranej przez Rosję wojnie
krymskiej, Polacy zobaczyli słabość swe- програла, поляки побачили слабкість
go zaborcy. Wzmocniło to tendencje свого загарбника. Це зміцнило прагнення
niepodległościowe wśród młodego poko- незалежності серед молодого покоління
lenia Polaków, niepamiętającego już trage- поляків, яке вже не пам‘ятало трагедії
dii Powstania Listopadowego. Wpływ na Листопадового повстання. Вплив на
rozbudzenie nadziei niepodległościowych розбурхання надії про повернення
miała niewątpliwie tzw. „odwilż pose- незалежності без сумніву мала так звана
wastopolska”, czyli reformy przeprowa- „післясевастопольська відлига”, тобто
dzone przez cara Aleksandra II. Po 1856 реформи, проведені царем Олександром
roku załagodzono cenzurę, pojawiła się ІІ. Після 1856 року послабилась цензура,
możliwość legalizacji niektórych polskich з‘явилась можливість легалізації окремих
organizacji, wprowadzono także amnestię польських організацій, введено також
амністію для політичних в‘язнів.
dla więźniów politycznych.
Перші польські таємні організації
Pierwsze polskie organizacje spiskowe powstawały na terenie prowincji виникли на території провінцій, які
zabranych już od początku 1856. Na uni- були забрані вже на початку 1856 року.
wersytecie kijowskim utworzono tzw. На київському університеті утворено так
Ogół, z którego wyłonił się bardziej za- званий Загал, який дав початок більш
konspirowany Związek Trojnicki. Związek законспірованому Тройніцькому союзу.
szukał kontaktów z młodzieżą na tere- Союз шукав контакти з молоддю на
території усіх трьох загарбаних
nach wszystkich trzech
держав і підтримував повстанzaborów i opowiadał się
ня. Другим центром в якому
za powstaniem. Drugim
розвинулися польські підпільośrodkiem w którym
ні організації, був Петербург.
rozwinęły się polskie
Найважливішим конспіраційorganizacje konspiraним відділом там були
cyjne był Petersburg.
офіцери, які навчалися в
Najważniejszą komórkę
Академії генерального штабу.
konspiracyjną stanowiУ Польському Королівсli
tam
oficerowie
тві знову запроваджено Дерstudiujący w Akademii
жавну Раду на чолі з ОлекSztabu Generalnego.
powstańców w сандром
Великопольським.
W
Królest- Obozowisko
województwie mazowieckim
Однак
добре
розуміли, що
wie Polskim ponownie
- drzeworyt francuski
реформи не можуть піти
wprowadzono Radę Stanu z Aleksandrem Wielkopolskim na czele. достатньо далеко, про що дав зрозуміти
Jednak zdawano sobie sprawę, że reformy сам цар під час візиту до Варшави в 1856
nie mogą pójść zbyt daleko, czego wyraz році.
dał sam car podczas wizyty w Warszawie
У Польському Королівстві в цей час
w 1856 roku.
існували дві основні політичні концепції. З
W Królestwie Polskim istniały w одного боку це були помірковані погляди,
tym czasie dwie główne koncepcje politycz- які передбачали спочатку реформи, а лише
ne. Z jednej strony były to poglądy umiar- пізніше можливу боротьбу за свободу.
kowane, przewidujące początkowo re- Олександр Великопольський вважав, що
formy, a dopiero później ewentualną
walkę o wolność. Aleksander Wielkopolski необхідно домовитись із Росією й намагаuważał, że trzeba dojść do ugody z Rosją тися збільшувати автономію королівства. З
i starać się jak najbardziej powiększać іншого боку з‘явилися радикальні тенденції,
autonomię Królestwa. Z drugiej strony які пропагували загальнонаціональне повnatomiast pojawiły się tendencje rady- стання. Основними представниками цієї
kalne, propagujące ogólnonarodowe pow- течії були Людовік Мєрославський, Зигмунт
stanie. Głównymi przedstawicielami tego Сєраковський та Ярослав Домбровський.
nurtu byli Ludwik Mierosławski, Zygmunt
З 1860 року ситуація в королівстві
Sierakowski i Jarosław Dąbrowski.
ставала все більш напруженою. З‘явилися
Od roku 1860 sytuacja w Królest- чисельні маніфестації зі відголосками
wie zaczynała być coraz bardziej napięta. незалежності та антиросійськими настроPojawiały się liczne manifestacje o
wydźwięku niepodległościowym i anty- ями. Брутальне придушення маніфестацій
rosyjskim. Brutalne rozbijanie protestów росіянами призвело до ще більшої радиprzez Rosjan spowodowało jeszcze większe калізації громадських настроїв.
zradykalizowanie nastrojów społecznych.
Хід Січневого повстання
Przebieg Powstania Styczniowego
W przeddzień wybuchu Powstania Styczniowego, na terenach Królestwa
Polskiego istniały dwie główne grupy.
„Biali” propagowali zjednoczenie całego
społeczeństwa i pracę organiczną oraz
dążenie do rozszerzania Królestwa. „Czerwoni” natomiast byli zwolennikami powstania zbrojnego przeciw caratowi, by
dokonać reform uwłaszczeniowych w
wolnej już Polsce.
Bezpośrednim powodem wybuchu
Powstania Styczniowego była tzw. branka,
czyli przymusowy pobór do carskiego wojska
(chciano powołać do wojska działaczy opozycyjnych). W związku z tym utworzono Tymczasowy Rząd Narodowy, który wybrał Ludwika Mierosławskiego na dyktatora. 22 I 1863
roku TRN wydał manifest, w którym wzywał
Polaków do walki z caratem. Symbolem
powstańców było godło symbolizujące Orła,
Pogoń i Archanioła, czyli herby Polski, [► 7]
У переддень вибуху Січневого повстання на теренах Польського Королівства
існували дві основні групи. „Білі”
пропагували об‘єднання всього суспільства
та організаційну роботу й прагнення до
розширення Королівства. „Червоні” ж
були прихильниками збройного повстання
проти царизму, аби провести реформу
розкріпачення у вже вільній Польщі.
Безпосереднім приводом до вибуху
Січневого повстання була так звана
„бранка”, тобто примусовий призов до
царського війська (хотіли забрати до війська
опозиційних діячів). У зв‘язку з тим створено
Тимчасовий Національний Уряд, який обрав Людовіка Мєрославського диктатором.
22 січня 1863 року ТНУ опублікував
маніфест, в якому закликав поляків до
боротьби з царизмом. Символом для
повстанців був герб, який симвалізував Орла,
Погонь та Архангел, тобто герби Польщі,
Литви та України. Початок Січневого
повстання був успіхом Поляків, які [► 7]
Źródło
[► 6] стали несподіваними для Росіян.
stania Styczniowego był sukcesem Po- Вони, ховаючись у великих містах,
провінцію
повстанцям.
laków, którzy zaskoczyli Rosjan. Ci віддали
ukryci w większych miastach oddali Боротьба велась набігами, війна мала
prowincję powstańcom. Walki pro- партизанський характер. Великого
на
wadzone były w sposób podjazdowy, успіху в боротьбі з росіянами
wojna miała charakter partyzancki. Duże кєлецькій землі досягнув Мар‘ян
sukcesy w walce z Rosjanami odnosił na Лянгєвіч. Однак уже в лютому трапилась
ziemi kieleckiej Marian Langiewicz. Jed- несприятлива подія для повстанців. У
nak już w lutym miało miejsce wydarze- Петербурзі була підписана конвенція
nie dla powstańców bardzo niekorzystne. Alvenslebena, яка передбачала пруськоросійську співпрацю в
W Petersburgu podpisaборотьбі з повстанцями.
no konwencję AlvensleНезважаючи на той факт,
bena,
przewidującą
що спочатку керівництво
współpracę
pruskoповстанців складалося в
rosyjską przy zwalczaосновному з червоних,
niu powstańców. Mimo,
а часом білі прагнули
że początkowo władze
отримати щораз сильнішу
powstańcze składały się
позицію. Вони почали підgłównie z Czerwonych,
тримувати поміркованого
z czasem Biali staraчервоного, яким вважали
li się zyskiwać coraz
Bitwa pod Olszanką Лангєвіча. У результаті їх
silniejszą pozycję. Zaczęli
powstanie styczniowe
діяльності після від‘їзду
oni
popierać
umiarЛангєвіч
став
kowanego Czerwonego, za jakiego Мєрославського,
był uważany Langiеwicz. W wyniku ich диктатором повстання. У цей час війська
działań po wyjeździe Mierosławskiego, повстанців зі змінним успіхом вели
Langiewicz został dyktatorem powsta- запеклі бої з російськими відділами.
nia. W tym czasie wojska powstańcze ze У квітні білі офіційно приступили
zmiennym szczęściem toczyły zażarte до реалізації повстання і незабаром
walki z oddziałami rosyjskimi. W kwiet- отримали керівництво ним. У зв ‘ язку
niu Biali oficjalnie przystąpili do з тим засновано Національний уряд,
powstania i wkrótce objęli nad nim який складався з білих.
У вересні 1863 року червоні
władzę. W związku z tym powołano
składający się z Białych Rząd Narodowy. розпочали терористичні акції, направВ одному із
We wrześniu 1863 roku Czer- лені на загарбників.
woni rozpoczęli akcje terrorystyczne замахів загинув намісник Королівства
wymierzone w zaborców. W jednym z генерал Берг. Далі в жовтні військовий
zamachów zginął namiestnik Królestwa командувач Ромуальд Траугутт очоповстання
Він
gen. Berg. Następnie w październiku лив
реорганізува керівницdowódca wojskowy Roтво повстання і збройні
muald Traugutt został
відділи. Однак ця спроба
dyktatorem
powstaврятувати повстання вже
nia. Zreorganizował on
не мала шансів на успіх.
władze powstańcze i
Боротьба, яка велася
oddziały zbrojne. Jedносила щораз менший
nak ta próba ratowania
вимір, а все чисельніші
powstania nie miała
російські війська розjuż szans powodzenia.
бивали відділення повWalki prowadzone były
станців.
na coraz mniejszą skalę,
Bitwa pod Węgrowem
У березні 1864 року
a coraz liczniejsze wojska
rosyjskie skutecznie rozbijały oddziały цар Олександр ІІ скасував кріпосне
право. Це повинно було відволікти селян
powstańcze.
W marcu 1864 roku car Aleksander від підтримки повстанців. З іншого
II wydał ukaz (dekret) o uwłaszczeniu. боку таким чином покарати шляхту,
Miało to odciągnąć chłopów od popiera- яка бере участь у Січневому повстанні
nia powstańców. Z drugiej strony zamie- (повинні були забрати в них землю та
rzano przez to ukarać szlachtę biorącą передати її в руки селян). Ці дії мали
udział w Powstaniu Styczniowym (miano певний результат, а сили повстанців
odebrać im ziemię i przekazać w ręce ставали все слабшими. Одним із
chłopów). Działania te odniosły pe- останніх актів повстання була страта
wien skutek, a siły powstańców stawały Траугута в Цитаделі 5 VIII 1864 року. З
się coraz słabsze. Jednym z ostatnich квітня того року диктатором повстання
aktów powstania było stracenie Trau- був Олександр Вишковський. Однак під
guta w Cytadeli 5 VIII 1864 roku. Od кінець 1864 року повстання остаточно
kwietnia tego roku dyktatorem powstania впало.
był Aleksander Wyszkowski. Jednak pod
Результати Січневого повстання
koniec 1864 roku powstanie ostatecznie
upadło.
Як тільки Січневе повстання
Skutki Powstania Styczniowego було придушене, росіяни розпочали
репресії. Багато тисяч поляків були
Jak tylko Powstanie Styczniowe зіслані до Сибіру, звідки ніколи вже
zostało stłumione Rosjanie rozpoczęli не повернулися. Скасовано автономію
represje. Wiele tysięcy Polaków zostało Королівства і зроблено з нього
zesłanych na Syberię, skąd nigdy już nie звичайну провінцію Росії. Набирав
також
процес
русифікації.
wrócili. Zniesiono autonomię Królestwa i сили
uczyniono z niego zwykłą prowincję Rosji. Конфісковано багато шляхетських
Przybrał na sile także proces rusyfikacji. маєтків, аби покарати шляхту, яка брала
Skonfiskowano wiele majątków szlachec- активну участь у повстанні. Січневе
закінчилося
поразкою,
kich, by ukarać szlachtę biorącą czynny повстання
udział w powstaniu. Powstanie Stycznio- однак, незважаючи на репресії проти
we zakończyło się klęską, jednak pomimo поляків, загарбникам не вдалося зламати
tego i represji wobec Polaków, zaborcom в народі дух опору, результатом чого
nie udało się złamać w narodzie ducha стало здобуття незалежності після
oporu, czego skutkiem było odzyskanie І Світової війни.
niepodległości po I wojnie światowej.
[► 6] Litwy i Ukrainy. Początek Pow-
7
styczeń-luty 2009
Polska kuchnia
Proponujemy Państwu
kilka sposobów przygotowania
kawy. Mamy nadzieję, że
Państwo wybiorą coś dla siebie.
Kawa po Polsku
W ogrzanej wcześniej gorącą
wodą filiżance, drobno mieloną
kawę zalewa się “cienkim”
strumieniem wrzącej wody z wysokości 2530 cm. Strumień “porywa” cząstki związków aromatycznych i garbnikowych, unosząc je ku górze,
gdzie tworzy się charakterystyczna pianka.
Osobno podaje się cukier.
Kawa po staropolsku
Składniki
szklanka zaparzonej kawy,
1 kieliszek ciepłego krupniku - w razie braku
można zastąpić koniakiem,
1 łyżeczka miodu,
2- 3 łyżeczki słodkiej bitej śmietany.
Wykonanie
Do zaparzonej kawy wlewamy krupnik, a na górę
wkladamy bitą śmietanę, jeżeli wykonamy w
szklance to powstaną widoczne trzy warstwy.
Biała kawa prawdziwa
Składniki:
Napar z kawy,
pełne gotowane mleko lub śmietanka 10%.
Sposób przyrządzenia:
Jest to napój, gorący. Sporządza się go
z naparu kawy i pełnego gotowanego mleka lub
śmietanki 10%. Napar z kawy i mleko podaje się
w wygrzanych dzbanuszkach, ustawionych na
tacy obok filiżanki z łyżeczką na spodku. Cukier
do kawy podaje się osobno. Do białej kawy, którą
często stosuje się na pierwsze śniadanie, podaje
się różnego rodzaju świeże pieczywo, masło,
miód, słodkie ciasto drożdżowe itp.
Польська кухня
Пропонуємо Вам кілька способів приготування
кави. Ми сподіваємося, що ви виберете щось
для себе.
КАВА ПО-ПОЛЬСЬКИ
У розігрітій раніше гарячою водою філіжанці
дрібно помелену каву заливаємо „тонким”
струменем окропу з висоти 25-30 сантиметрів.
Струмінь „зриває” частинки ароматичних і
дубильних сполучень, піднімаючи їх догори, де
створюється характерна пінка.
Окремо подається цукор
КАВА ПО-СТАРОПОЛЬСЬКИ
Складники:
склянка завареної кави
1 стаканчик теплого крупнику,
у разі
відсутності можна замінити коньяком
1 ложечка меду
2- 3 ложечки солодкої збитої сметани
Приготування:
Дo завареної кави вливаємо крупник, зверху
вкладаємо збиту сметану, якщо ми приготуємо
в склянці, то видно буде три шари.
СПРАВЖНЯ БІЛА КАВА
Складники:
напар з кави,
кип‘ячене молоко або вершки 10%.
Приготування:
Це гарячий напій. Готується він з напару
кави та кип‘яченого молока чи вершків 10%.
Напар з кави та молоко подається в обігрітих
кофейнику та молочнику, ставиться поряд з
філіжанкою на підносі з ложечкою на блюдці.
Цукор до кави подається окремо. До
білої кави, яка часто вживається під час
першого сніданку подається різноманітне
свіже печиво, масло, мед, здоба і т.п.
8
styczeń-luty 2009
Źródło
Polsko-ukraińska współpraca naukowa
CO MA WSPÓLNEGO ŚLĄSK
Z MORZEM AZOWSKIM?
W 1897 roku w Mariupolu (zdecydowana
większość Polaków, słysząc nazwę tego półmilionowego
ukraińskiego miasta nad Morzem Azowskim jest przekonana, że chodzi o litewski Mariampol/Marjampole)
ukazała się skromna książeczka zatytułowana “Kratkij
obzor mariupolskogo ujezda”, której reprint otrzymałem
w prezencie od prawnuka (o nim za chwilę) autora. Autor,
Iwan Aleksandrowicz (zresztą pochodzenia polskiego,
nazwisko znane w polskiej nauce w XIX w.), był wówczas sekretarzem Mariupolskiego Zarządu Ziemskiego.
W książeczce tej, o dziwo, można znaleźć zaskakujące
wiadomości - oto cytaty:
“ …w urzędowym akcie z 1824 roku wspomina się o
nadziale ziemi … następującym osiedleńcom: … 2) dla
przybyłych z zagranicy pruskich kolonistów ziemi użytkowej 29680 dziesięcin, a nieużytków 232 dziesięciny...”
“...Pruscy koloniści, a przynajmniej znaczna ich
większość, przybyli z Pruskiego Śląska, zniemczonej
byłej słowiańsko-polskiej prowincji Szląsk [takiej pisowni
użyto w tekście pisanym w całości cyrylicą!]; dowodzą
tego spotykane wśród Niemców na każdym kroku polskie
nazwiska: Majewski, Groński, Piontkowski itd. Niektórzy
z tych kolonistów, jak należy przypuszczać, zamieszkiwali
wcześniej w litewskich guberniach: jedna z dzisiejszych niemieckich kolonii wciąż nosi nazwę Białowieża (Puszcza
Białowieska i wieś o tej nazwie w guberni grodnieńskiej).
Jeden z najstarszych mieszkańców niemieckiej kolonii
Aleksanderfeld opowiadał nam, że nawet teraz jest wśród
nich jeden kolonista, mówiący tylko po polsku, a dawniej
tacy niemieccy koloniści nie byli rzadkością.”
Wspomniany wcześniej prawnuk autora, to
wieloletni rektor (obecnie - honorowy rektor) Przyazowskiego Państwowego Uniwersytetu Technicznego
w Mariupolu, profesor Igor Żeżelenko, utrzymujący od
wielu lat bliskie i aktywne kontakty naukowe z kilkoma
polskimi uczelniami, a zwłaszcza z Politechniką Śląską.
Warto wspomnieć, że ta dynamicznie rozwijająca
się uczelnia nadała tytuł doktora honoris causa dwóm
profesorom Politechniki Śląskiej - Antoniemu Boguckiemu (zmarłemu w 1991 roku) i Wilibaldowi Winklerowi
(obecnie przwodniczący Rektorskiej Komisji ds. Etyki).
Profesor Igor Żeżelenko, wracając z konferencji “Electrotechnics - Non-Sinusoidal Currents” organizowanej
przez Uniwersytet w Zielonej Górze, gościł w naszej
Uczelni. Towarzyszył mu jego wychowanek, profesor
Jurij Sajenko, który pracę habilitacyjną obronił w 1992
roku na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej.
Profesorowie zostali przyjęci przez JM Rektora prof.
W. Zielińskiego i Prorektora prof. W. Cholewę, a także
przez władze Wydziału Elektrycznego oraz kierownictwo Instytutu Elektroenergetyki i Sterowania Układów.
Obaj ukraińscy profesorowie niejednokrotnie uczestniczyli w konferencjach naukowych organizowanych przez
Politechnikę Śląską i inne polskie uczelnie. Także polscy
naukowcy (wśród nich pracownicy Politechniki Śląskiej)
uczestniczyli w konferencjach organizowanych przez
Uniwersytet Techniczny w Mariupolu. Pewnie tak będzie
nadal.
I taka jest odpowiedź na pytanie zawarte w tytule. Należy sobie życzyć, aby przyszłość uczyniła tę
odpowiedź jeszcze bogatszą.
Źródło: Z Życia Politechniki Śląskiej Nr 9.
Bogusław Szewc
OGŁOSZENIE DLA POLONII
Polsko-Ukraińskie Stowarzyszenie
Kulturalne w Mariupolu przygotowuje
osób polskiego pochodzenia do otrzymania Karty Polaka.
Nasi
wolontariusze
pomogą
państwu:
- wypełnić formularz ubiegającego
się o Kartę Polaka;
- przygotują do rozmowy z Konsulem
w sprawie Karty Polaka;
- przypomnią podtsawy języka i kultury polskiej w zakresie niezbędnym
do otrzymania Karty Polaka.
Wszystkie usługi są BEZPŁATNE!!!
Kontakt: telefoniczny:
telefon/fax 34-44-62
telefon komórkowy +380673996172
POLSKA HISTORIA KAWY
ПОЛЬСЬКА IСТОРIЯ КАВИ
Kultura picia kawy obiegła już cały
glob, a każdy kraj posiada swój własny sposób
na przyrządzenie tego trunku. Przez lata metody
parzenia kawy modyfikowano i udoskonalano.
Do Polski kawa dotarła pod koniec
XVII wieku z południa, od panujących nad
Mołdawią Turków. Wiadomo, że jej miłośnikami
byli Jan III Sobieski, oraz Bohdan Chmielnicki,
powszechnie jednak nowy napój uznawano za
niesmaczny, a nawet szkodliwy. Potępiali go
m.in. Wacław Potocki i Jan Andrzej Morsztyn.
Kawa zyskała większą popularność
dopiero na przełomie XVII i XVIII w. Najpierw moda na jej spożycie ogarnęła Gdańsk,
gdzie powstały pierwsze kawiarnie zwane kafehauzami. Następnie rozpowszechniła się na
resztę kraju. Już na początku XVIII wieku
znalazła się w podręcznikach medycznych jako
specyfik na schorzenia przewodu pokarmowego. Początkowo kawa była napojem elitarnym,
ale od XVIII w. stała się bardziej popularna i
łatwiej dostępna. Propagowały ją czasopisma
“Monitor” i “Patriota Polski”, zapewniając, że
nowa używka nie szkodzi zdrowiu i nie pozbawia zdolności do pracy. W połowie stulecia
Józef Epifani Minasowicz przyczynił się do
opublikowania pierwszej monografii na temat
kawy w języku polskim, którą napisał jezuicki
misjonarz i orientalista Tadeusz Krusiński.
Mimo
protestów
przeciwników,
kawa zyskiwała sobie coraz większe grono
zwolenników. Uwielbiał ją Ignacy Krasicki,
w 1779 Adam Kazimierz Czartoryski napisał
nawet komedię “Kawa”. W 1795 ukazał się
pierwszy w języku polskim podręcznik dla
kawiarzy “Krótka wiadomość o kawie i jej
właściwościach i skutkach na zdrowie ludzi ...”
(przekład z jęz. francuskiego).
Najchętniej kupowano sprowadzaną z
Turcji de mocca. Gdy jej nie było, sięgano po
ziarna z Lewantu, Martyniki, Indii, Holenderskich. Spopularyzowanie się używki pozwoliło
rozwinąć wytwórczość porcelany i fajansu w
manufakturach w Białej Podlaskiej, Żółkwi
czy Ćmielowie. Początkowo kawę pito na
wzór wschodni, czyli bez żadnych dodatków.
Szybko zaczęto jednak dodawać m.in. mleko,
słodką śmietanę, cukier, a nawet sól. Pod koniec XVIII wieku mocna kawa “po polsku”,
pita z wyborową tłustą śmietanką, wśród
cudzoziemców dorównywała sławą naszemu
chlebowi. Dla odróżnienia kawę słabą zwano
“niemiecką” lub “śląską”. Czarną kawę pijano już tylko w czasie postów. W drugiej
połowie XVIII wieku z Prus przyszła praktyka mieszania kawy z cykorią. W 1818 Ferdynard Bohm założył we Włocławku pierwszą
wytwórnię kawy zbożowej. W użyciu, szczególnie wśród ludzi niezamożnych były też
inne jej substytuty wytwarzane m.in. z bobu,
żołędzi lub palonego grochu. Wielką karierę
w miastach zrobiły kawy kafehauzy, z czasem
nazwane kawiarniami. Na początku XVIII
wieku Antoni Momber założył sławną później
kawiarnię w Gdańsku, a w 1724 Francuz
Henri Duval otworzył lokal w Warszawie.
Życie kawiarniane nabierało tempa.
W 1822 w Warszawie działały 122, a w 1844
aż 180 kawiarń. W Krakowie w połowie stulecia naliczono 55 lokali, które rywalizowały
z zachowującymi odrębność cukierniami.
W XIX wieku kawiarnie przekształciły się
na lokale o charakterze klubowym. Istniał,
szczególnie w różnego rodzaju karczmach, obyczaj wzmacniania kawy alkoholem.
Odmienny
obyczaj
spożycia
kawy wykształcił się wśród ziemiaństwa.
Zamożna
szlachta
zatrudniała
wykwalifikowaną służbę, której zadaniem
było parzenie kawy. Za idealny napój w XIX
wieku uznawano ten mający “czarność węgla,
przejrzystość bursztynu, zapach mokki[► 9]
Культура вживання кави вже обігла
всю земну кулю, а кожна країна має свій
власний спосіб для приготування цього
напою. З роками методи заварювання кави
модифікували й вдосконалювали.
До Польщі кава потрапила в кінці
XVII століття з півдня, відтурків, які панували
над Молдавією. Відомо, що її любителями
був Ян ІІІ Собєскі та Богдан Хмельницький,
усюди новий напій вважали несмачним
і навіть шкідливим. Таким вважали його
Вацлав Потоцький та Ян Анджей Морштин.
Кава ннабула більшої популярності
лише на межі XVII i XVIII ст. Спочатку мода
на її вживання охопила Гданськ, де виникли
перші кав‘ярні які називали кафехаузами.
Далі поширилась на решту країни. Уже на
початку XVIII ст. опинилася в підручниках
з медицини як засіб від хворіб стравоходу.
Початково кава була елітним напоєм, але з
XVIII ст. більш популярною та доступною.
Її пропагували часописи „Монітор” та
„Патріот Польщі”, запевняючи, що новий
напій не шкодить здоров‘ю і не позбавляє
працездатності. У середині століття Юзеф
Єпіфаній Мінасовіч посприяв опублікуванню
першої монографії на тему кави польською
мовою, яку написав єзуїтський місіонер та
орієнталіст Тадеуш Крусіньські.
Незважаючи
на
протести
противників, кава здобувала собі щоразу
більше гроно прихильників. Обожнював її
Ігнатій Красіцький, у 1779 р. адам Казімєж
Чарторискі навіть написав комедію „Кава”.
У 1795 році з‘явився перший польський
підручник для кавоварів „Коротка інформація
про каву її властивості та вплив на здоров‘я
людей...” (переклад з французької).
Краще купували каву de mocca,
яку привозили з Турції. Коли її не було,
бралися зерна з Леванту, Мартиніки, Індії,
Голландії. Популяризація напою дозволила
розвинути виробництво порцеляни і фаянсу
на мануфактурах в Бялей Подлясце, Жовкві
й Цьмєльовє. Спочатку каву пили за східним
взірцем, тобто без жодних додатків. Швидко
почали додавати, наприклад, молоко, солодку
сметану, цукор і навіть сіль. Під кінець
XVIII ст. міцну каву „по-польськи” пили
з вишуканими жирними вершками, серед
іноземців вона набула такої слави, як наш
хліб. Аби розрізняти каву слабку, називали
„німецькою” чи „сілезійською”. Чорну каву
пили лише під час посту. У другій половині
XVIII ст. до Прусії прийшла практика
мішати каву з цикорієм. У 1818 р. Фердинанд
Бохм заснував у Влоцлавку першу фабрику
пшеничної кави.
У вживанні, особливо
серед незаможних людей, були також її
інші види, на приклад, з бобу, жолудів чи
паленого гороху. Велику кар‘єру каві зробили
кафехаузи, які з часом назвали кав‘ярнями. На
початку XVIII ст. Антоній Момбер заснував
відому пізніше кав‘ярню в Гданську, а в 1724
році француз Хенрі Дуваль відкрив кав‘ярню
у Варшаві.
Кав‘ярняне життя набирало обертів.
У 1822 році у Варшаві працювало 122, а в
1844 аж 180 кав‘ярен. У Кракові в середині
століття можна було нарахувати 55 закладів,
які конкурували з кондитерськими, що
зберігали самостійність. У ХІХ столітті
кав‘ярні змінилися на заклади клубного
характеру. Існував, особливо в різного роду
корчмах, звичай підсилення кави алкоголем.
Інший звичай споживання кави сформувався
серед міщанства.
Заможна шляхта брала на роботу
кваліфікованих працівників, завданням
яких було заварювання кави. Ідеальним у
ХІХ ст. вважався напій, який мав „чорноту
вугілля, прозорість бурштину, запах мокки, i
густоту меду”. Каву подавали зранку в [► 9]
Źródło
[► 9] i gęstość miodowego płynu”. Kawę
podawano rankiem do łóżka państwa “na roz
budzenie”. Pijano ją także dla smaku podczas
podwieczorku.
Handlem kawą – podobnie jak
herbatą – na ziemiach polskich zajmowali się
początkowo kupcy obracający innymi towarami: przyprawami, artykułami spożywczymi,
lecz także... farbami, krochmalem, środkami
owadobójczymi, oliwą, smarami czy meblami. Firmy specjalizujące się w obrocie
kawą pojawiły się najwcześniej, ok. połowy
XIX wieku, w Galicji. Aż do początku lat
osiemdziesiątych XIX wieku kawę sprzedawano w postaci surowej. Przed wypiciem aromatycznego napoju należało samemu palić
ziarno kawowe. Czyniono to sposobami dość
prymitywnymi, przeważnie na patelniach,
często nie dość dokładnie umytych. Ponieważ
efekt nie zawsze był dobry, lepiej było wybrać
się do kawiarni. Herbata nie wymagała
specjalnej obróbki, dlatego w naszym kraju było niewiele herbaciarni. Maszynki do
kawy były obowiązkowym wyposażeniem
mieszczańskiego, bądź inteligenckiego domu.
Przełom nastąpił w 1882, gdy Tadeusz Tarasiewicz, właściciel firmy “Pluton”,
zaoferował kawę paloną we własnej palarni.
W odrodzonej Polsce wśród firm
handlujących kawą największe znaczenie
miały: Pluton (w 1939 roku 30 sklepów w
Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Lublinie, Lwowie
i Gdyni), Spółdzielnia Spożywców „Społem”,
Wielkopolski Skład Kawy, a od połowy lat
trzydziestych także austriacki Julius Meinl
oraz warszawskie przedsiębiorstwa Józefa
Fettera i Alfreda Jurzykowskiego. Branża,
która w latach dwudziestych zdołała osiągnąć
stabilizację, zmagała się ze skutkami wielkiego
kryzysu gospodarczego. Dla ochrony własnych
interesów, w tym zapobieżenia ewentualności
wprowadzenia przez władze monopolu na
sprowadzanie kawy, firmy handlujące egzotycznymi używkami pitnymi powołały Zrzeszenie
Importerów Kawy i Herbaty RP, a następnie
Kompanię Handlu Zamorskiego. Pierwsza
organizacja skupiała handlowców polskich,
żydowskich, niemieckich i ukraińskich. Razem
mogli łatwiej dokonywać zakupów na zasadzie
tzw. kompensaty.
Ciekawostką może być fakt, że krótko
przed wybuchem drugiej wojny światowej firma Pluton próbowała kupić partię kawy aż w
Angoli (wówczas była to portugalska kolonia),
z plantacji należących do polskich właścicieli
Michała Zamoyskiego, Juliusza Gebethnera
i Tadeusza Dekańskiego. Projekt upadł ze
względu na odmowę ubezpieczenia transakcji – uznanej w obliczu wojny za nad wyraz
ryzykowną – przez warszawską filię Lloyda.
Podczas II wojny światowej powróciły
dawne sposoby wytwarzania kawy domowymi
sposobami. Otrzymywano ją przede wszystkim z żołędzi palonych na płycie kuchennej.
Niedobory kawy nie zniknęły w
okresie PRLu, stając się ważnym problemem społecznym. Dopiero w 1964 r.
udało się przekroczyć wysokość jej przedwojennego importu. Kawa stała się
niezbędnym elementem życia biurowego,
szczególnie po wprowadzeniu w latach
60. w Warszawie przepisu o rozpoczynaniu pracy o godzinie szóstej. W efekcie
używka zaczęła stanowić jeden z najpowszechniejszych rodzajów łapówek. Importowane ziarna bezskutecznie próbowano
zastąpić kawą zbożową rodzimej produkcji (“Inka”). Spadkiem po PRL-u stał się
między innymi zwyczaj podawania kawy w
szklankach, a nie filiżankach. Obecnie, zwłasza
wśród młodego pokolenia upowszechnił się
zwyczaj picia kawy z ceramicznych kubków.
Wraz z wprowadzeniem gospodarki
wolnorynkowej zniknął problem niedoborów
kawy, która ponownie stała się napojem
ogólnodostępnym.
9
styczeń-luty 2009
ліжко панів „для пробудження”. Її пили
також для смаку під час підвечірку.
Торгівлею кавою, як і чаєм, на
польських землях спочатку займалися
купці, які продавали інші товари: приправи,
продукти, а також... фарбу, крохмаль,
засоби від комах, олію, креми або меблі.
Фірми, які спеціалізувалися на продажі
кави, з‘явилися раніше, близько середини
ХІХ ст. у Галичині. Аж до початку
вісімдесятих років ХІХ століття каву
продавали в сирому вигляді. Перед тим, як
випити ароматний напій, необхідно було
самому обсмажити кавові зерна. Робили
це досить примітивними способами,
переважно на сковородах, часто не досить
ретельно вимитих. Оскільки ефект не
завжди був добрим, краще було піти
до кав‘ярні. Чай не вимагав спеціальної
обробки, тому в нашій країні було небагато
закладів для пиття чаю. Кавомолки були
обов‘язковим обладнанням міщанського
або інтелігентського дому.
Перелом настав у 1882 році, коли
Тадеуш Тарасєвіч, власник фірми ”Плутон”,
запропонував каву, яку обсмажували у
власній палярні.
У відродженій Польщі серед фірм,
які торгували кавою, найбільше значення
мали Плутон (у 1939 році 30 магазинів у
Варшаві, Лодзі, Познані, Любліні, Львові та
Гдині), Кооператив споживачів „Сполем”,
Великопольський склад кави, а з середини
тридцятих років також австрійська
Юліус Мейнл, а також варшавські
підприємства Юзефа Феттера та Альфреда
Южиковського. Галузь, яка в двадцятих
роках змогла стабілізуватися змагалася
з результатами економічної кризи. Для
охорони власних інтересів, а також з метою
захисту від можливого впровадження
владою монополії на ввезення кави, фірми, які торгували екзотичними напоями
заснували також Союз імпортерів кави та
чаю РП, а пізніше Компанію заморської
торгівлі. Перша організація об‘єднувала
польських, єврейських, німецьких та
українських торгівців. Разом вони могли
легше проводити закупки на засаді так
званої компенсації.
Цікавим факутом є те, що незадовго
до вибуху Другої світтової війни
фірма
Плутон
спробувала
купити
партію кави аж в Анголі. (на цей час це
була португальська колонія) з плантації,
власниками якої були Міхал Замойський,
Юліуш Гебетхнер та Тадеуш Деканьські.
Проект потерпів фіаско з причини відмови
в страхуванні операції, яка була визнана
напередодні війни занадто ризикованою
варшавською філією Ллойда.
Під час ІІ Світової війни повернулися колишні способи виробництва кави
домашніми способами. Отримували її,
перед усім, із жолудів, які обсмажували на
кухонній плиті.
Дефіцит кави не зник в період ПНР,
ставши важливою суспільною проблемою.
Лише в 1964 році вдалося подолати
показник її довоєнного імпорту. Кава стала
необхідним елементом офісного життя,
особливо після впровадження в шістдесятих
роках у Варшаві розпорядження робочий
день розпочинати о шостій годині. У
результаті напій почав ставати один
із найбільш поширених видів хабарів.
Імпортовані зерна
безрезультатно
пробували замінити пшеничною кавою
власного виробництва („Інка”). Спадком
ПНР став звичай подачі кави в склянках,
а не філіжанках. Сьогодні, особливо серед
молодого покоління розповсюдився звичай
пити каву з керамічних кружок.
Паралельно
з
упровадженням
ринкової економіки
зникла проблема
дефіциту
кави,
яка
знову
стала
загальнодоступним напоєм.
Польсько-українська наукова співпраця
ЩО СПІЛЬНОГО У
СЛЬОНСЬКА З
АЗОВСЬКИМ МОРЕМ?
У 1897 році в Маріуполі (переважна
більшість поляків, чуючи назву цього
півмільйонного українського міста
над
Азовським морем, переконані, що йдеться
про литовський Маріамполь) з‘явилася
скромна книжечка під назвою „Краткий обзор
мариупольского уезда”, репринтне видання
якої я отримав у подарунок від правнука (про
нього згодом). Автор Іван Александрович
(зрештою польського походження, прізвище
відоме в польській науці в ХІХ ст.) був у цей час
секретарем Маріупольської міської ради.
У цій книжці, на диво, можна знайти
несподівану інформацію - ось цитати:
... у державному акті від 1824 року згадується
про наділ землі... слідуючим поселенцям:...
2) для прибулих з-за кордону пруських колоністів
ужиткової землі 29680 десятин, а неужиткової
232 десятини...”
„... Пруські колоністи, а принаймі
значна їх кількість прибула з пруського
Сльонська, онімеченої колишньої слов‘янськопольської провінції Szląsk [такий правопис
використовувася в писемному тексті повністю
кирилицею!]; це доводять польські прізвища, які
часто зустрічаються серед німців: Маєвський,
Гроньський, Пьонтковський та інших. Окремі з
цих колоністів, як можна припускати, проживали
раніше в литовських губерніях: одна із сучасних
пруських колоній носить назву Біловежа
(Біловезька Пуща та село з цією ж назвою
в Гроденській губернії). Один із найстарших
мешканців німецької колонії Алєксандерфельд
розповідав нам, що навіть зараз є серед них
один колоніст, який розмовляє лише польською,
а раніше такі німці не були рідкістю.”
Згадуваний раніше правнук автора,це багатолітній ректор (сьогодні почесний
ректор) Приазовського державного технічного
університету в Маріуполі, професор Ігор
Жежеленко, який багато років підтримує близькі
активні наукові контакти з кількома польськими
університетами, а особливо з Сілезійською
політехнікою.
Варто згадати, що цей навчальний заклад,
який динамічно розвивається, надав титул
почесного доктора двом професорам Сілезійської
політехніки: Антонію Богуцькому (який помер
у 1991 році) та Вілібальдові Вінклеру (сьогодні
керівнику ректорської комісії в справах етики).
Професор Ігор Жежеленко, повертаючись з конференції “Electrotechnics - NonSinusoidal
Currents”,
яку
організовував
Зеленогурський університет, відвідав і наш
навчальний заклад. Супроводжував його вихованець Ігоря Жежеленка, професор Юрій
Саєнко, який докторську дисертацію захистив
у 1992 році на факультеті електротехніки
Сілезійської політехніки. Професори були
прийняті ректором, професором В. Зелінським
та проректором, професором Холявою, а також
керівництвом факультету електротехніки та
керівництвом факультету електроенергетики
і управління системами. Обидва українські
професори неодноразово брали участь у наукових конференціях, які організовувалися
Сілезійською
політехнікою
та
іншими
польськими вищими навчальними закладами.
Польські науковці (серед них працівники
Сілезійської
політехніки)
також
брали
участь у конференціях, які організовувалися
Приазовським
державним
технічним
університетом у Маріуполі. Напевно, так буде
й далі.
І такою буде відповідь на питання, яке
було поставлено в назві статті. Необхідно
побажати один одному, аби майбутнє зробило
цю відповідь ще багатшою.
Богуслав Шевц
Джерело: Z Życia Politechniki Śląskiej Nr 9.
10
Źródło
styczeń-luty 2009
Strona lekarza
Tajemnice polskich imion
Prowadzi
lek. med.
I. Hryhorowycz
C O WA R T O
WIEDZIEĆ O
Z A PA L E N I U P Ł U C ?
Zapalenie płuc jest chorobą groźną dla życia, bez
względu na to, jaka jest przyczyna jego
wystąpienia.
Rocznie umiera na nie ok. 10
tysięcy osób, głównie osób starszych,
a także z obniżoną odpornością.
Dlatego nie wolno lekceważyć
żadnego kaszlu ani bólu w klatce
piersiowej, zwłaszcza jeśli pojawią
się podczas infekcji górnych dróg oddechowych.
W około 5-20% przypadków przyczyną zapalenia płuc
są wirusy. Wirusowe zapalenia płuc występują najczęściej
w okresach epidemii grypy, a więc późną jesienią i zimą.
Co sprzyja zachorowaniu?
Czynnikami ryzyka zapalenia płuc są:
• podeszły wiek,
• niedojrzały system odpornościowy (u dzieci),
• choroby układu odpornościowego
(wrodzone i nabyte),
• leczenie immunosupresyjne (przeszczepy),
• palenie papierosów,
• niehigieniczny styl życia (brak snu, przemęczenie),
• niezdrowe odżywianie się, nadużywanie alkoholu,
• choroby przewlekłe (cukrzyca, miażdżyca,
niewydolność serca),
Oczywiście zdarza się, że chorują także ludzie dotychczas zdrowi.
Pierwsze objawy
Bakteryjne zapalenie płuc:
Typowymi objawami bakteryjnego zapalenie płuc
jest:
• osłabienie,
• nagła wysoka gorączka, często powyżej 40 st. C,
• dreszcze,
• zlewne poty,
• suchy kaszel,
• Może również pojawić się duszność o różnym
stopniu nasilenia.
Wirusowe zapalenie płuc:
Dla wirusowego zapalenia płuc bardzo charakterystyczny jest dwufazowy przebieg choroby. W fazie pierwszej
występuje wzrost temperatury ciała i objawy ogólnego
rozbicia: złe samopoczucie, osłabienie, bóle głowy i bóle
mięśniowe. W fazie drugiej, gdy dochodzi do zajęcia tkanki
płucnej, pojawia się suchy kaszel, duszność i bóle w klatce
piersiowej.
Mykoplazmatyczne zapalenie płuc:
Mykoplazmatyczne zapalenie płuc jest łagodnie
przebiegającym śródmiąższowym zapaleniem płuc,
wywołanym przez drobnoustrój Mycoplasma pneumoniae. Choroba przebiega łagodnie, ale przewlekle, nawet kilka tygodni. Dotyczy więc głównie osób młodych. Niekiedy występuje epidemicznie w dużych skupiskach ludzi np.
w internatach. Okres wylęgania choroby wynosi 2-3 tyg.
Objawy to:
• bóle mięśniowe,
• suchy kaszel, który może dominować w obrazie
chorobowym,
• niewielkie podwyższenie temperatury ciała,
• ogólne osłabienie, nieproporcjonalne do objawów
przedmiotowych.
Choroba ustępuje po 3-4 tyg. W większości tego typu
przypadków rozpoznaje się „przedłużającą się grypę”.
Leczenie
Dotychczas zdrowy pacjent z bakteryjnym zapaleniem płuc o lekkim przebiegu może być leczony w
warunkach domowych.
Małe dzieci, osoby w podeszłym wieku oraz pacjenci
chorujący przewlekle, a także pacjenci, u których zapalenie płuc przebiega z ciężkimi objawami powinni być skierowany do szpitala. Jeśli nie stwierdza się poprawy po 48
godzinach leczenia w warunkach ambulatoryjnych pacjent
również powinien być skierowany do szpitala.
Chorym z zapaleniem płuc leczonym w domu zaleca
się:
• przyjmowanie przepisanego przez lekarza antybiotyku przez co najmniej 7 dni,
• niepalenie tytoniu, odpoczynek i picie dużej ilości
płynów,
• zwalczanie gorączki i bólu opłucnowego przy
pomocy leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych
(paracetamolu, ibuprofenu lub metamizolu),
• wizytę kontrolną po 48 godzinach lub wcześniej,
jeśli wystąpią wskazania,
• Leczenie zapalenia płuc o etiologii wirusowej nie
wymaga podawania antybiotyku.
CO ZNACZY
TWOJE IMIĘ ?
AGATA
Pochodzi od greckiego agathe (dobra,
szlachetna, wspaniała) lub agathos (dobrze
urodzony, szlachetny). W Rzymie imienia tego
używano w formie Agatha, w Polsce znane od
XII w., zniekształcone na Jagata, skąd wywodzi się
Agata.
Zdrobnienia: Jaga. Na kresach imię to brzmiało Agafija, Hafija, Ohafija, Oafija.
PATRON: Św. Agata, męczenniczka z Katanii (Sycylia). Torturowana i zamordowana przez
Rzymian prawdopodobnie w 250 roku, w okresie prześladowania chrześcijan za panowania
ces. Decjusza. Według legendy była arystokratką, która
odrzuciła zaloty rzymskiego prefekta. Została skazana
na spalenie żywcem, ale gdy podpalono stos, nastąpiło
trzęsienie ziemi. Podczas wybuchu wulkanu Etna, rok
po jej męcz. śmierci, lawa przeszła obok miasta Katania,
co odczytano jako cudowne dzieło Św. Agaty. Patronka
pielęgniarek. Ma chronić przed pożarem i chorobami
piersi. Uważano ją również za patronkę chroniącą przed
burząiwybuchemwulkanu.Św.Agatęartyściprzedstawiali z atrybutami mającymi związek z jej męczeństwem,
np. płonącą świecą, domem w płomieniach i chlebem.
ANTONI
Imię znane od II wieku, wywodzące się od
rzymskiego rodu Antoniuszy. Oznacza: wspaniały,
doskonały, wybitny. Greccy literaci wywodzili nazwę
rodu od syna Herkulesa, Antona. W Polsce używane od
połowy XIII wieku w formie Anton, Antoni, Antoniec,
Antonin, Antosz, Janton, Jantosz.
Zdrobnienia: Antek, Antonek, Antonko, Antosiek,
Antosz, Antoś, Antusz, Jantek, Tolek, Toni, Tosiek.
PATRON:
Św. Antoni Wielki, pustelnik, twórca monastycyzmu
chrześcijańskiego. W wieku 20 lat wyrzekł się całego
majątku i rozpoczął życie pustelnicze. Żył ponad 100
lat. Kuszenie św. Antoniego na pustyni było popularnym tematem w sztuce. Jest on często przedstawiany
ze świnią i dzwonkiem. W średniowieczu czczono go
jako patrona chroniącego przed zarazą i ogniem oraz
opiekuna zwierząt, szczególnie trzody chlewnej. We
Włoszech nazywają go Antonim ze świnką. Zmarł w
356 roku. Kult św. Antoniego Wielkiego trwa od V w.
- jego życie inspirowało wielu malarzy i pisarzy, m.in.
G. Flauberta (Kuszenie świętego Antoniego, 1874),
Tintoretta, H. Boscha, P. Brueghela, A. Dürera, Łukasza
z Lejdy, M. Grünewalda, M. Ernsta. (Wspomnienie 17
stycznia)
Św. Antoni Peczerski, pustelnik. Żył w XI wieku. Podczas
wędrówek po Grecji poznał życie monastyczne i w 1028 r.
został mnichem. Założył słynną Ławrę Peczerską w
Kijowie. Ok. 1054 r. zbudował podziemną cerkiew i
zgromadził 12 mnichów, dając początek życiu monastycznemu na Rusi. Jest patronem chroniącym przed
pożarem, również patronem wędliniarzy. (Wspomnienie 10 lipca).
Św. Antoni Padewski, urodził się w Lizbonie, działał w
Padwie jako wybitny kaznodzieja i egzegeta. Był franciszkaninem, o którym opowiadano legendy. Lektor teologii m.in. w Bolonii, Tuluzie, Padwie. Zajmował się gł.
kwestiami moralnymi, występował przeciw ówczesnym
sektom. W katolicyzmie popularny jako cudotwórca.
Zmarł w roku 1231 u furty jednego z klasztorów. W
ikonografii przedstawiany najczęściej z książką i lilią. Jest
patronem zakonu franciszkańskiego, górników, narzeczonych, małżeństw i ubogich. Uważano go również za
patrona chroniącego przed bezpłodnością oraz gubieniem rzeczy. (Wspomnienie 13 czerwca).
Św. Antoni Maria Gianelli, biskup Bobbio (1789). Założył
dwa zgromadzenia zakonne: Córek Marii z Orto i Misjonarzy św. Alfonsa Liguoriego. (Wspomnienie 7 czerwca).
ZNANE POSTACIE:
Antoni Brodowski, malarz polski (26 XII 1784-31 III
1832).
Antoni Gorecki, polski poeta i bajkopisarz (1787-18 XI
1861).
Antoni Malczewski, poeta polski. (3 VI 1793-2 V 1826)
Antoni Słonimski (1895-1976), poeta polski, prozaik i
publicysta.
Таємниці польських імен
ЩО ОЗНАЧАЄ
ТВОЄ ІМ‘Я ?
AГАТА
Пoходить з грецької agathe
(добрий, шляхетний, прекрасний) або agathos
(добре
народжений,
шляхетний).
У Римі вживалася форма Agatha, у Польщі
відоме з ХІІ ст. у дещо зміненій формі
Ягата, від якого походить форма Агата.
ПОКРОВИТЕЛЬНИЦЯ: Св. Агата мучениця з
Катанії (Сицилія). Тортурована і вбита римлянами
найвірогідніше в 250 році в період переслідувань
християн під час панування цісаря Деція. За легендою
вона була аристократкою, яка відкинула увагу
римського префекта. Була засуджена на спалення
живою, але коли підпалили кипу відбувся землетрус.
Під час виверження вулкану Етна через рік після її
мученицькоїсмертілавапройшлаповзмістаКатанія,що
було сприйнято як диво Св. Агати. Покровительниця
медичних сестер. Оберігає від пожеж та хвороб
грудей. Її вважали також покровителькою, яка
захищала від буревіїв і вивержень вулканів. Св. Агату
митці представили з атрибутами, які мають зв‘язок з її
мучеництвом, наприклад палаюча свічка, палаючий
будинок, хліб.
AНТОНІЙ
Ім‘я відоме з ІІ століття, бере початок від роду Антоніїв.
Означає: прекрасний, досконалий, видатний. Грецькі
літератори виводили назву роду від сина Геркулеса,
Антона. У Польщі вживалися з середини XIII століття
у формі Антон, Антоні, Антонєц, Антонін, Антош,
Антош, Янтон, Янтош.
Пестилві форми: Антек, Антонек, Антонко, Антосєк,
Антош, Антось, Янтек, Толєк, Тоні, Тосєк.
ПОКРОВИТЕЛЬ:
Св. Антоній Великий, пустельник, творець
християнського монастицизму. У 20 років відмовився
від усього маєтку та розпочав пустельницьке життя.
Жив понад 100 років. Спокушання св. Антонія в
пустині було популярною темою у мистецтві. Він часто зображається зі свинею і дзвінком. У середньовіччі
йому шанували як покровителя, який оберігає від
зарази й вогню та опікуна звірів, особливо домашньої
худоби. В Італії його називають Антонім із свинкою.
Помер у 356 році. Культ св. Антонія Великого
триває з V століття - його життя інспірувало багатьох
художників й письменників, наприклад, Г. Флауберта
(Спокуса святого Антонія, 1874), Тінторетта,
Х. Босха, П. Бруетхеля, А. Дюрера, Лукаша з Лєйди,
М. Груневальда, М. Ернста (згадується 17 січня).
Св. Антоній Печерський, пустельник. Жив у ХІ
столітті. Під час подорожей Грецією познайомився
з монастирським життям і в 1028 році став монахом.
Заснував відому Печерську Лавру в Києві. Близько
1054 року збудував підземну церкву і зібрав 12 монахів, даючи початок монастирського життя на Русі.
Є покровителем, який оберігає від пожеж, а також
покровителем ковбасників (згадується 10 липня).
Св. Антоній Падуйський народився в Лісабоні,
працював у Падуї як відомий проповідник та
егзегет. Був францішканцем, про якого ходили
легенди. Лектор теології, наприклад, в Болонії, Тулузі, Падуї. Займався в основному проблемами моралі,
виступав проти тогочасних сект. У католицизмі
популярний як чудотворець. Помер у 1231 році біля
хвіртки одного із монастирів. У іконографії найчастіше зображувався з книжкою та лілією. Є Покровителем ордену францішканців, гірників, наречених,
сімей та убогих. Його вважали також покровителем,
який оберігає від безплідності та пропажі речей.
(Згадується 13 червня).
Св. Антоній Марія Гіанеллі, єпископ Боббіо (1879).
Заснував два ордени: Дочок Марії з Орто та Міссіонерів
Лігуорія. ( Згадується 7 червня).
ВІДОМІ ОСОБИСТОСТІ:
Aнтоній Бродовський, польський художник (26 XII 178431 III 1832).
Антоній Горецький, польський поет та казкар (1787-18
XI 1861).
Антоній Мальчевський, польський поет (3 VI 1793-2 V
1826)
Антоній Слонімський (1895-1976), польський поет,
прозаїк і публіцист.
Źródło
KAWA MUSI BYĆ...
Kawa musi być... To zwrotka ze znanej
polskiej piosenki. A właściwie to jakie znaczenie ma ten napój dla Polaków? Czym jest
kawa dla przeciętnego Polaka? Poważnie i na
wesoło na ten teamat w naszym artykule.
Czy potrafimy wyobrazić sobie spotkanie ludzi bez rozmowy? Raczej nie. Chociaż milczenie jest złotem, w życiu społecznym to rozmowa
jest bardzo ważna, pełni znaczącą rolę. Dzięki niej
łatwiej realizować plany, poznawać ludzi, nawiązywać
kontakty towarzyskie lub biznesowe czy wzmacniać
przyjacielskie i rodzinne więzi. „Podczas rozmowy
spotykamy się z drugim człowiekiem, mówimy o
codziennych przeżyciach, zwierzamy się z sekretów,
powierzamy tajemnice, plotkujemy, wymieniamy
informacje. Innymi słowy, po ludzku cieszymy się
z bycia razem” – mówi socjolog dr Tomasz Sobierajski. Pomimo zmian społecznych, które sprawiają,
że kontakty między ludźmi przybrały inną formę, a
z pewnością są rzadsze, wyniki badań wskazują, że
Polacy ciągle się spotykają, zarówno w gronie rodzinnym, przyjaciół, jak i sąsiadów.
Polacy lubią rozmawiać i rozmawiają,
najchętniej w domu przy kawie i słodkościach.
Rozmawiają na osobności, o wszystkim i o niczym,
po ludzku, jak równy z równym, plotkują, narzekają,
martwią się, opowiadają, wspominają. Picie kawy
pełni ważną funkcję społeczną, towarzyszy rozmowom ludzi wzmacniając ich więzi i wpływając na ich
społeczne funkcjonowanie.
Picie kawy dla Polaków jest szczególnym
rytuałem towarzyszącym w codziennym życiu. Dla
jednych kawa jest jednoznaczna z rozmową, dla
innych to spotkanie z bliskimi ludźmi, a dla kogoś
- rodzinne spotkanie. Niektórzy kojarzą kawę z
zażyłością i bliskością. Co ważne, rozmowa przy
kawie to specjalna atmosfera i szczególny klimat,
nieformalny, przyjazny, lekki, czyli radość chwili
spędzonej nad filiżanką dobrej kawy.
Nie bez przyczyny więc popularne w czasach socjalizmu powiedzenie „Wpadnij do mnie na
kawę!” jest nadal aktualne.
W ten sposób najczęściej zapraszamy
znajomych i przyjaciół, nieco rzadziej kogoś z
rodziny i sąsiadów. Ale nierzadko zdarza się, że
niezobowiązująco zapraszamy na kawę nowo
poznaną osobę.
Dla kogoś zaproszenie na kawę jest na
tyle neutralne, że może stanowić dobry początek
znajomości.
Kawowe spotkania najczęściej mają luźny i
niezobowiązujący charakter. Z przyjaciółmi na kawę
najczęściej umawiamy się w domu, bardzo rzadko w
kawiarni lub restauracji. Z przyjaciółmi najczęściej
plotkujemy, ale rozmawiamy też o pracy, zdrowiu,
o problemach z rodziną i dziećmi, a także wspominamy.
Przy okazji spotkań przy kawie przede
wszystkim plotkujemy. „Większość z nas uważa, że
plotkują tylko kobiety – mówi Tomasz Sobierajski,
socjolog. - Badania pokazały, że jest to krzywdzący
stereotyp, choć to prawda, że kobiety plotkują
częściej”.
Jednak mężczyźni pięć razy częściej niż kobiety kojarzą picie kawy z bliskością.
„Wyniki badań skłaniają do dużego optymizmu,
ponieważ nie tylko rozmawiamy ze sobą, ale jeszcze
lubimy to robić – mówi socjolog dr Tomasz Sobierajski. – Co ciekawe, kawa, a raczej picie kawy pełni
ważną funkcje społeczną, towarzyszy rozmowom
ludzi wzmacniając łączące ich więzi i wpływając na
ich społeczne funkcjonowanie. Anglicy mają swoją
cup of tea, a my mamy nasze spotkania przy kawie,
które nas łączą, zbliżają i dają nadzieję na lepsze
jutro.”
Materiały zaczerpnięte ze stron internetowych:
www.primafinezja.pl; www.headlines.pl
styczeń-luty 2009
КАВА МУСИТЬ БУТИ...
Кава мусить бути... Це рядок з відомої
польської пісні. А, власне, яке значення
має цей напій для поляків? Чим є кава
для пересічного поляка? Серйозно й
жавртівливо на цю тему в нашій статті.
Чи ми можемо собі уявити зустріч без
розмови? Скоріш за все, ні. Хоча мовчання є
золотом, у громадському житті розмова є дуже
важлива, виконує значну роль. Завдяки ній легше
реалізувати плани, знайомитись з людьми,
зав‘язувати дружні чи бізнесові контакти або
посилювати приятельські й родинні зв‘язки. „Під
час розмови зустрічаємося з іншою людиною,
розмовляємо про щоденні переживання,
відкриваємо й довіряємо таємниці, пліткуємо,
обмінюємося інформацією. Іншими словами,
по-людськи радіємо від перебування разом”,
- говорить соціолог доктор Томаш Собєрайський.
Окрім суспільних змін, які призводять до того,
що контакти між людьми набрали іншої форми,
а, напевно, є рідшими, результати досліджень
вказують, що поляки постійно зустрічаються, як
у гроні родини, друзів, так і сусідів.
Поляки люблять розмовляти і
розмовляють найохочіше вдома, при каві
і солодощах. Розмовляють наодинці про
все і ні про що, по-людськи, як рівний із
рівними, пліткують, жаліються, переживають,
розповідають, згадують. Пиття кави виконує
важливу суспільну функцію, супроводжує
розмови людей, зміцнює їхні зв‘язки, впливаючи на їх суспільне функціонування.
Пиття кави для поляків є особливим
ритуалом, який супроводжує щоденне життя.
Для одних кава асоціюється з розмовою, для
інших - це зустріч з близькими людьми, а для
когось - родинні зустрічі. Дехто асоціює каву з
дружніми стосунками, близькістю. Важливо,
що розмова за кавою - це особлива атмосфера
і особливий клімат, неформальний, приязний,
легкий, тобто радість миті, проведеної за
філіжанкою доброї кави.
Не даремно популярний в часи соціалізму
був вислів „Запрошую до себе на каву!” й надалі
є актуальним.
Таким чином, найчастіше запрошуємо
знайомих та приятелів, рідше когось з родини
та сусідів. Але не рідко буває, що невимушено
запрошуємо на каву нову знайому особу.
Для когось запрошення на каву є на
стільки нейтральним, що може бути добрим
початком знайомства.
Зустрічі за кавою найчастіше мають
невимушений характер.
Друзів на каву
найчастіше запрошуємо додому, дуже рідко в
кав‘ярні чи ресторані. З друзями найчастіше
пліткуємо, але розмовляємо також про роботу,
здоров‘я, про сімейні проблеми та проблеми з
дітьми, а також просто згадуємо.
Під час зустрічей за кавою перед
усім пліткуємо. „Більшість з нас вважає, що
пліткують лише жінки, - говорить Томаш
Собєрайські, соціолог. Дослідження показали, що
це помилковий стереотип, хоч це правда, що
жінки пліткують частіше”.
Однак чоловіки в п‘ять разів частіше
асоціюють пиття кави з близькістю.
„Результати досліджень схиляють до
оптимізму, оскільки не лише розмовляємо із
собою, але ще любимо це робити, - говорить
соціолог доктор Томаш Собєрайський. Що цікаво,
кава, а скоріше пиття кави, виконує важливу
суспільну функцію, суповоджує розмови людей,
зміцнюючи іхній зв‘язок і впливаючи на їх
суспільні функції. Англійці мають свою cup of
tea, а ми маємо наші зустрічі за кавою, які нас
єднають, зближують і дають надію на краще”.
Використані матеріали з інтернет сторінок:
www.primafinezja.pl; www.headlines.pl
11
Polska-Ukraina EURO-2012
ZGODNIE Z PLANEM...
Budowa stadionu na Euro 2012
we Lwowie przebiega zgodnie z planem oświadczył wicepremier Ukrainy Iwan Wasiunyk.
“Grafik, przedstawiony (przez władze
Lwowa) UEFA jest przestrzegany” - powiedział.
Wasiunyk
przyjechał
do Lwowa z delegacją
rządową,
która
ocenia
przygotowania
ukraińskich
miast
do
piłkarskich
mistrzostw
Europy w 2012 r. Prócz
wizytacji budowy stadionu
delegacja zapoznała się z
postępami w przebudowie
miejscowego lotniska oraz
wzięła udział w posiedzeniu komitetu organizacyjnego ds. Euro 2012.
Budowa lwowskiego stadionu trwa od
grudnia. Po zakończeniu trwających ponad
miesiąc przygotowań dwa dni temu główny
wykonawca robót, ukraińska firma Azovinteks,
przystąpiła do wylewania fundamentów. Potrwa
to cztery miesiące.
Koszt obiektu z trybunami dla 30 tysięcy widzów wynosi 85 milionów euro.
W minionym roku na Ukrainie oddano do użytku stadion w Dniepropietrowsku.
Wiosną ma być gotowy stadion w Doniecku, budowany za pieniądze najbogatszego Ukraińca,
właściciela klubu piłkarskiego Szachtar, Rinata
Achmetowa.
Trwają też prace modernizacyjne Stadionu Olimpijskiego w Kijowie. Zakończenie
przebudowy obiektu na 72 tysiące widzów planowane jest w 2010 r.
PI£KA NO¯NA
SPOSOBEM NA KRYZYS
Minister sportu M. Drzewiecki w
TVN 24 oświadczył, że Polska razem z UEFA
rozpatrują „plan B” przygotowań do EURO
2012. Zakłada on, że Polska może przejąć
organizację większości zaplanowanych meczy. Decyzja ta wiąże się z zaistniałą na Ukrainie sytuacją ekonomiczną i polityczną. Mecze
finału EURO 2012 odbyłyby się, więc w sześciu
polskich i dwóch ukraińskich miastach, tj. w Kijowie i w Doniecku.
Zdaniem wicepremiera Ukrainy I. Wasiunyka, argumenty o przeniesieniu części turnieju do
Polski wynikają z niezrozumienia mechanizmów
obecnego kryzysu oraz procesu przygotowań
do EURO. Wicepremier jest przekonany, że
paradoksalnie, kryzys będzie początkiem pozytywnych zmian. W przypadku Ukrainy może
sprawdzić się zasada „najsłabszego wielbłąda”,
tj. przy zmianie kierunku karawany, ostatni wielbłąd w karawanie będzie pierwszym.
Podobnie jest z EURO 2012. Wg I. Wasiunyka,
dzięki mistrzostwom ukraińskie społeczeństwo
otrzyma szansę ekonomicznego przełomu, zrealizowania inicjatyw społecznych oraz wyciszenia konfliktów politycznych. W warunkach
światowego kryzysu organizacja EURO 2012
daje ogromną szansę zmniejszenia skutków
recesji. Kwestia wycofania się z organizacji
mistrzostw nie jest, więc obecnie dyskutowana.
Rząd Ukrainy traktuje przygotowania do EURO
2012 jako długoterminowy projekt. Zbudowana
w ramach przygotowań infrastruktura: lotniska, hotele i drogi będą służyć społeczeństwu
po zakończeniu turnieju. Planowane jest
zwiększenie udziału państwa w inwestycjach
„prywatnego kapitału”, jeśli pojawią się problemy z pozyskaniem prywatnych inwestorów.
Zwiększy to gwarancje ukończenia inwestycji
w terminie. Po wyborze czterech miast - gospodarzy EURO 2012 zostaną wydzielone
środki państwowe na sfinansowanie konkretnych inwestycji. EURO 2012 jest dla Ukrainy
inwestycją strategiczną. Jest to argument do
kompleksowego przemyślenia polityki ekonomicznej tak, aby nadać nowy wymiar rozwojowi gospodarczemu Ukrainy.
Dla dzieci
HOROSKOP NA DOBRY ROK!
F A N TA S T Y C Z N A Z A P O W I E D Ź
J E S Z C Z E B A R D Z I E J F A N TA S T Y C Z N E G O R O K U 2 0 0 9 !
Baran (21.03-19.04)
To będzie wspaniały
czas! Będziecie mieć
dziesięć
tysięcy
pomysłów - i co więcej, wiele z nich uda się
Wam wcielić w życie! Możliwe nawet, że inni
pójdą w Wasze ślady a Wy pokierujecie nimi z
pozycji lidera. Nikt nie będzie Was krytykował
i traktował jak stado baranów ;-). Będzie dużo
się działo - w tym roku towarzyszyć Wam
będzie mnóstwo ruchu, uciech, zabaw i atrakcji. Całkiem możliwe też, że przeżyjecie jakieś
niesamowite wakacyjne przygody!
Byk (20.04-20.05)
Ale z Was szczęściarze! W tym
roku los obsypie Was prezentami.
Będziecie je dostawać przy byle
okazji i za każdym razem będzie
to coś, co bardzo chcieliście mieć
już od dłuższego czasu. Wszystkie miesiące będą obfitować w przeróżne przyjemności
- będzie dużo słodkiego lenistwa, dobrej zabawy, dobrego jedzenia, i - co za tym idzie - dobrego humoru!
Będziecie się mogli prawdziwie wybyczyć ;-)!
Rak (22.06-22.07)
Bliźnięta (21.05-21.06)
Raczki kochane! Przed Wami najkochańszy
i najprzyjemniejszy rok, jaki mogłyście sobie
To będzie najciekawszy
wymarzyć! Przez wszystkie miesiące będzie Wam
rok, jaki udało się Wam
towarzyszyć
mnóstwo
przeżyć! Posmakujecie setki
miłości, radości, śmiechu i
nieznanych smaków, odkryjeszczęścia - głównie dzięki
cie tysiące nowych rzeczy i
towarzystwu najbliższych
poznacie miliony przeróżnych
i przyjaciół, którzy po prosciekawostek! Dołączcie do
tu będą Was rozpieszczać!
tego minutki zadziwienia, kwadranse zwijania się Dostaniecie od nich mnóstze śmiechu, godziny przegadane z przyjaciółmi wo prezencików, pamiątek
- chociażby tylko podczas opowiadania kawałów! - i drobiazgów, które - jak
i całe doby radości! To będzie fantastyczny rok!
to Raki - będziecie raczyli
przyjąć z prawdziwą radością :-).
Lew (23.07-22.08)
Panna (23.08-22.09)
Drogie
Lwiątka,
ten
rok będzie dla Was tak
wspaniały, że po prostu
nie będziecie chciały, aby
się
skończył!
Wszyscy
będą Was wciąż chwalić,
podziwiać, obsypywać komplementami i najprawdopodobniej również zyskacie niemałą sławę! Do
tego będziecie mieć mnóstwo powodzenia w interesach i w ciągu roku nazbieracie całe góry fantastycznych prezentów! Wszystko, czego się podejmiecie,
wyjdzie rewelacyjnie i będzie wspominane jeszcze
długi czas.
A OTO DOWCIP !
Docipy o Jasiu
Jasio szepcze tacie
na ucho:
- Jak dasz mi dziesięć złotych,
to powiem ci, co mówi mamie
taki pan w mundurze, który
przychodzi tu co rano.
Ojciec wyjmuje 10 zł i daje
synowi.
- I co, Jasiu? Co mówi?
- Mówi: “Dzień dobry! Poczta
dla pani”.
Źródło –
Ojciec
przegląda
dzienniczek
szkolny
Jasia:
- Co to, znowu jedynka z historii?
- Niestety, historia lubi się
powtarzać...
Wigilia,
Jasio
ubiera choinkę. Po
chwili wpada do kuchni i
krzyczy:
-Mamo choinka się pali!!
-Jasiu nie mówi sie pali tylko świeci!
po kilku minutach:
PISMO KULTURALNO-OŚWIATOWE
W tym roku, drogie Panienki,
nareszcie sobie odpoczniecie i przestanie Was męczyć
góra obowiązków. Powodzenie będzie Wam towarzyszyć
zarówno na płaszczyźnie finansowej, jak i towarzyskiej,
tak więc nie będziecie musiały się zajmować niczym
innym, jak tylko tym, co Was naprawdę interesuje i
fascynuje. Przy okazji wiele spraw uporządkujecie
sobie już na przyszłość i nie będziecie mieć żadnych
zmartwień. A co najważniejsze - spodoba się Wam
wszystko, co się wydarzy, więc nie będziecie już
musiały niczego krytykować ;-).
Materiały graficzne
zaczerpnięte
ze strony internetowej www.wp.pl
Redakcja gazety Źródło zamieści ogłoszenia o treści
niekomercyjnej na zasadach nieodpłatności.
Wesprzemy wspólnie sprawę
budowy kościoła w Mariupolu !
Osoby pragnące wesprzeć finansowo budowę
kościoła OO. Paulinów w Mariupolu prosimy o kontakt
adres: Вул. Бестужева 60, г. МАРІУПОЛЬ 87543,
Донецкая область, УКРАЇНА
tel./fax +380/ 0-629-241-770
kom. +380-66-71-71-767
e-mail: [email protected]; [email protected]
POLSKO-UKRAIŃSKIEGO STOWARZYSZENIA KULTURALNEGO W MARIUPOLU
Zespół redakcyjny: Andrzej Iwaszko (redaktor naczelny), Igor Hryhorowycz, Paweł Wroński
Adres redakcji: Mariupol 87525, Apatowa 138, pokój 5 – e-mail: [email protected]
Redakcja pracuje na zasadach społecznych
Nakład 500 egzemplarzy
http://pusk.w.interia.pl
Numer ukazał się dzięki wsparciu finansowemu Senatu RP oraz Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”
Газета „Źródło” зареєстрована в Головному управлінні юстиції в Донецькій області
12 липня 2007 року Свідоцтво про реєстрацію № 2530-157 Р Серія: ДЦ
Redakcja nie zwraca nadeslanych maszynopisów i zastrzega sobie prawo
dokonania zmian formalnych oraz skrótów w tekście