instrukcja obsługi przetwornica sieciowa - solarna on grid
Transkrypt
instrukcja obsługi przetwornica sieciowa - solarna on grid
INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZETWORNICA SIECIOWA - SOLARNA ON GRID INFORMACJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA INSTRUKCJA JEST INTEGRALNĄ CZĘŚCIĄ URZĄDZEŃ Z SERII ON GRID. NIE WYRZUCA J JEJ, PRZECHOWUJ W ŁATWO DOSTĘPNYM MIEJSCU ORAZ ZAPOZNA J SIĘ Z JEJ TREŚCIĄ PRZED PIERWSZYM URUCHOMIENIEM URZĄDZENIA . Uwaga! Możliwość zagrożenia życia ze względu na wysokie napięcie stałe przepływające przez przetwornicę. - Montaż, podłączenie i konfiguracja urządzenia powinny zostać wykonane przez przeszkolony do tego personel. - Urządzenie nie jest przeznaczone do użytku przez dzieci, osoby niepełnosprawne lub nieposiadające wystarczającej wiedzy i umiejętności do włączenia urządzenia do instalacji sieciowej. - Dzieci powinny być pilnowane, aby zapewnić bezpieczeństwo w pobliżu przetwornicy. Uwaga! Niebezpieczeństwo poparzenia ze względu na gorącą powierzchnię. - Podczas pracy górna część obudowy przetwornicy może się nagrzać powodując poparzenia. Podczas pracy z urządzeniem staraj się dotykać tylko dolnej części obudowy. Uwaga! Możliwość wystąpienia uszczerbku na zdrowiu w skutek promieniowania. - Nie przebywaj przez dłuższy okres czasu w odległości mniejszej niż 20cm od przetwornicy. Wskazówka Przewodzące elementy przetwornicy, takie jak obudowa, elementy mocowania generatora itp., powinny użytkowania urządzenia. być uziemione w celu zapewnienia bezpiecznego INFORMACJE NA OBUDOWIE Symbol Oznaczenie Na przetwornicy może się odłożyć niebezpieczne dla życia napięcie. Przetwornica potrzebuje ok. 5 minut na rozładowanie zbędnego ładunku. Odczekaj 5 minut zanim przystąpisz do otwierania obudowy przetwornicy lub innej pracy z nią związanej. Uwaga na gorącą powierzchnię. Niebezpieczeństwo związane z wysokim napięciem stałym. / Uwaga możliwość porażenia prądem. Przetwornica spełnia wszystkie wymagania dotyczące dyrektyw tzw. „Nowego Podejścia” Unii Europejskiej WAŻNE INFORMACJE DOTYCZĄCE UŻYTKOWANIA Podczas używania przetwornicy, przestrzegaj poniższych zasad aby uniknąć porażenia, poparzenia, wybuchu ognia itp. - Upewnij się, że wejściowe napięcie DC nie przekracza maksymalnego napięcia DC dla przetwornicy. Przeciążenie urządzenia może spowodować nieodwracalne uszkodzenia instalacji oraz inne uszkodzenia nie wchodzące w zakres naprawy gwarancyjnej. - Przed przystąpieniem do czyszczenia / pracy z przetwornicą, przeszkolony do tego personel powinien odłączyć część wejściową i wyjściową (AC i DC) okablowania podłączonego do urządzenia. Usługa montażu przetwornicy powinna zawierać w sobie podłączenie niezbędnego okablowania. - Przetwornica powinna być używana jedynie z przystosowanymi do współpracy z nią urządzeniami / akcesoriami. W przeciwnym wypadku może dojść do uszkodzenia, pożaru, porażenia prądem itp. - Przed uruchomieniem instalacji upewnij się, że wszystkie przewody są w dobrym stanie oraz odpowiednio wymierzone w zależności od odległości przetwornicy od ogniw fotowoltaicznych / obciążenia. - Nie otwieraj obudowy przetwornicy. Urządzenie nie wymaga konserwacji podzespołów się w niej znajdujących. Zabieg taki wiąże się z naruszeniem zasad gwarancji. - Urządzenie nie może znajdować się w pobliżu materiałów łatwopalnych i otwartego ognia. - Urządzenie nie powinno być zamontowane w pobliżu wilgotnych lub zardzewiałych elementów. - Aby uniknąć porażenia prądem, nie przystępuj do rozmontowywania przetwornicy przed upłynięciem 5 minut od wyłączenia urządzenia. Na przetwornicy może się odłożyć niebezpieczne dla życia napięcie. Przetwornica potrzebuje ok. 5 minut na rozładowanie zbędnego ładunku. WSTĘP Dziękujemy za zakup przetwornicy Volt Polska z serii ON GRID. Modele zawarte w tej serii urządzeń są aktualnie jednymi z najlepszych przetwornic sieciowych dostępnych na rynku. Dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii podczas projektowania i tworzenia, przetwornica posiada bardzo wysoką wydajność / sprawność, wysoką niezawodność pozwalającą na pracę urządzenia przez długi okres czasu oraz wygodne funkcje kontrolne dla ułatwienia pracy z urządzeniem. Jedne z ważniejszych zalet przetwornic z serii ON GRID to: - zaawansowana technika sterowania oparta na mikrokontrolerach (MCU) - zaawansowany układ śledzenia maksymalnego punktu mocy tzw. MPPT, zwiększający maksymalną wydajność przetwornicy nawet o 20% - niezwykle ważne zabezpieczenie przed działaniem urządzenia w momencie awarii sieci domowej, z ang. „anti-islandic solution” - różnego rodzaju doskonałe zabezpieczenia m.in.: przed zwarciem, przeciążeniem, przegrzaniem itp. - stopień ochrony IP65: - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem - ochrona pyłoszczelna - ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony - sprawność przetwornicy na poziomie 97,6 % - współczynnik zawartości harmonicznych THD na poziomie mniejszym niż 3 % - minimalistyczny design urządzenia, wraz z szeregiem zabezpieczeń i wydajnym oprogramowaniem sprawia, że przetwornica jest bezpieczna i niezawodna - przyjazny („user friendly”) interfejs urządzenia (kontrolki LED, wyświetlacz LCD z danymi technicznymi, interakcja z urządzeniem za pomocą wyprowadzonych na obudowę przycisków) - zdalne sterowanie urządzeniem z poziomu systemu operacyjnego komputera za pomocą interfejsu komunikacyjnego RS232 lub RS485. SCHEMATY, TABELKI, DIAGRAMY 1. Schemat blokowy układu przetwornicy 2. Wymiary przetwornicy 3. Parametry wejściowe DC Model 3KTS 5KTS Maksymalna moc wejściowa [W] 3200 5400 Maksymalne napięcie wejściowe [V] 500 550 Maksymalny prąd wejściowy [A] 13 26 Liczba układów MPPT 1/1 1/2 Zakres napięcia układu MPPT [V] 210 - 500 180 - 500 Napięcie wyłączenia / startowe [V] 70 / 100 70 / 100 Model 3KTS 5KTS Moc znamionowa [W] 2600 3680 Maksymalna moc wyjściowa [W] 2800 3680 Maksymalny prąd wyjściowy [A] 13,6 23 3. Parametry wyjściowe AC Napięcie znamionowe / zakres [V] 230 / 180 ~ 270 Częstotliwość napięcia / zakres [Hz] 50 / 47 ~ 52 Współczynnik mocy (cosφ) 1 Współczynnik THD <3% 3. Wydajność, bezpieczeństwo i zabezpieczenia Model 3KTS 5KTS Wydajność EURO 96,3 % 97,1 % Wydajność CEC 97 % 97,6 % Wydajność MPPT 99,9 % Zabezpieczenie nadnapięciowe / podnapięciowe Tak Monitorowanie stanu wejścia DC Tak Zabezpieczenie zmiennozwarciowe Tak Monitoring sieci („anti - islandic solution”) Tak Nadprądowe zabezp. zmiennozwarciowe Tak Monitoring prądu wejściowego Tak 4. Parametry ogólne Model 3KTS 5KTS Wymiary [SZ*WYS*DŁ] [mm] 338 * 430 * 138 345 * 440 * 186 Waga [kg] 15,5 21,5 Chłodzenie Konwekcyjne Wentylator Stopień hałasu [dB] < 30 < 40 Temperatura pracy - 20 C ~ + 60 C Stopień ochrony IP65 Topologia Transformatorowa Pobór mocy pracy własnej (czuwanie) 0 Wyświetlacz LCD Podświetlany, 16*2 znaków, LCD Interfejs komunikacyjny RS486 / RS232 Gwarancja 1 rok (hurt) / 2 lata (detal) TRYBY PRACY [STANDBY MODE] – urządzenie jest gotowe do pracy, ale nadal nie podłączone do sieci. W tym trybie przetwornica monitoruje, czy ogniwa fotowoltaiczne mają wystarczający zapas zgromadzonej mocy, aby zasilić sieć. Gdy przetwornica przejdzie pomyślnie test startowej mocy podłączonego do niej obciążenia, przejdzie w tryb… [CHECKING MODE] – w trybie tym moc z ogniw jest dostarczana do przetwornicy. [ON-GRID MODE] – w trybie tym przetwornica przetwarza prąd DC z ogniw na prąd AC i zasila nim sieć. [MPPT MODE] – domyślny tryb działania przetwornicy. Po przetworzeniu prądu w trybie [ON-GRID MODE] przetwornica przechodzi do tego trybu. [FAULT MODE] – jeżeli nastąpi jakikolwiek błąd w instalacji, przetwornica przejdzie w ten tryb i przestanie dostarczać przetworzony prąd do sieci. Po zniwelowaniu błędu, przetwornica z powrotem przejdzie w domyślny tryb pracy. Niektóre błędy wymagają ręcznego zrestartowania przetwornicy. [SETTING MODE] – wciśnij klawisz „Function” na 5 sekund, aby wejść w ten tryb. MONTAŻ Sprawdź miejsce w którym zamontujesz przetwornice i upewnij się, że spełnia ono poniższe warunki: - temperatura otoczenia mieści się w zakresie podanym w specyfikacji urządzenia - wysokość n.p.m jest mniejsza niż 2000 m - nie ma bezpośredniego dojścia do wody z różnego rodzaju zbiorników wodnych (np.: jezioro, morze, staw etc.) - przetwornica nie ma kontaktu z rdzą, ani wilgocią - przetwornica nie jest wystawiona na bezpośredni wpływ światła słonecznego, pary, wody, różnego rodzaju oparów, zimnego powietrza - pomieszczenie musi mieć dobra wentylację i wilgotność powietrza na odpowiednim poziomie - przetwornica nie znajduje się w pobliżu anteny / talerza telewizyjnego - konieczne jest zachowanie 30 cm wolnego miejsca wokół przetwornicy, oraz odpowiedniego prześwitu przy montażu, aby zapewnić dobre zabezpieczyć przetwornice przed przegrzaniem Przed rozpoczęciem montażu wyposaż się w następujące narzędzia: - zaciskarkę do kabli sieciowych - kombinerki - wiertarkę - wkrętarkę / wkrętak / śrubokręt - odpowiednie klucze np.: regulowany klucz francuski - młotek (najlepiej gumowy) chłodzenie i Montaż przetwornicy do ściany 1. Wywierć dziury w ścianie za pomocą wiertarki, adekwatnie do rozstawu otworów montażowych na obudowie przetwornicy oraz Ich średnicy. Wierć prostopadle do ściany. Głębokość otworów nie powinna być większa niż 30 mm i taka sama w każdym otworze. Po usunięciu pyłu z otworów, zmierz Ich głębokość. Jeżeli głębokość jest większa niż 33 mm lub mniejsza niż 27 mm, kołki mocujące nie mogą być poprawnie zamocowane. 2. Wyczyść powierzchnię oraz otwory na kołki montażowe i upewnij się, że rozstaw otworów jest odpowiedni. Zamocuj kołki w otworach, używając gumowego młotka do solidnego wpasowania Ich w otwory. Przymocuj ramę montażową do kołków i za pomocą śrubek przykręć ją do ściany. 3. Przymocuj przetwornice do ramy montażowej i za pomocą śrubek M5 przykręć urządzenie do ściany, pamiętając by przestrzeń wokół przetwornicy była zgodna z grafiką po prawej stronie. Nie zapomnij użyć podkładek pod śruby w celu solidnego przymocowania urządzenia. Podłączenie ogniw fotowoltaicznych Napięcie ogniw fotowoltaicznych musi być zgodne z maksymalną wartością podaną w specyfikacji technicznej zamieszczonej w instrukcji. Nie podłączaj „minusa” lub „plusa” z ogniw fotowoltaicznych do „masy”. Za pomocą miernika cyfrowego sprawdź polaryzację kabli wyjściowych z ogniw. Podłącz ogniwa zgodnie z polaryzacją („plus do plusa” i „minus do minusa”) do przetwornicy. Podłączenie do sieci Seria przetwornic sieciowych On GRID jest przystosowana do instalacji 1 – fazowej o parametrach napięcia 180 – 260 V oraz częstotliwości 50 Hz. Do podłączenia wykorzystaj kable o odpowiedniej średnicy: - 3 mm^2 dla 3KTS - 6 mm^2 dla 5KTS Na kablu pomiędzy siecią a przetwornicą zastosuj odpowiednie zabezpieczenie w postaci stycznika MCB: - 20A dla 3KTS - 32A dla 5KTS Pomiędzy przetwornicą, a stycznikiem MCB nie może być podłączane bezpośrednio żadne obciążenie. Impedancja kabla powinna być mniejsza niż 2 Ohmy, a maksymalna długość przewodu pomiędzy przetwornicą, a siecią nie powinna przekroczyć 150 m. Do zestawu z przetwornicą są dołączone dobrej jakości konektory typu IP66 / IP68. Poniżej znajduje się schemat poprawnego połączenia konektorów z kablem. 1. Przepuść kabel przez kołnierz konektora oraz nakrętkę dociskową 2. Połącz przewody w kablu według schematu poniżej 3. Sprawdź czy wszystkie kable pewnie trzymają się konektora w razie potrzeby dokręć śrubki i nakrętkę 4. Przytwierdź kołnierz konektora do końcówki gniazda, a następnie dokręć całość nakrętką dociskową 5. Podłącz gotowy kabel do przetwornicy URUCHOMIENIE PRZETWORNICY Po upewnieniu się, że okablowanie na wejściu DC i na wyjściu AC jest poprawnie zamontowanie oraz podłączone do niej ogniwa fotowoltaiczne są sprawne i działające możemy przystąpić do uruchomienia przetwornicy. 1. Włącz stycznik MCB w pozycję 1 - „ON” 2. Włącz najpierw część wejściową DC, a następnie część wyjściową AC 3. Przetwornica uruchomi się automatycznie, gdy ogniwa fotowoltaiczne zgromadzą wystarczającą ilość energii. Urządzenie przejdzie przez 3 tryby podczas normalnego procesu uruchamiania. Oczekiwanie – przetwornica czeka / sprawdza stan wejścia DC z ogniw fotowoltaicznych. W tym momencie zakres napięcia DC jest w zakresie 100 – 150 V. Sprawdzanie – przetwornica sprawdza stan wyjścia AC (sieci) w momencie osiągnięcia wymaganego napięcia DC na wejściu. Następnie następuje odliczanie startowe. Normalna praca – przetwornica zaczyna normalnie pracować, podświetla się zielona kontrolka LED – ON, a przetwornica przekazuje przetworzone napięcie do sieci. Przetwornica wstrzyma swoje działanie w momencie, gdy moc energii pobieranej z ogniw fotowoltaicznych będzie za słaba na podłączone obciążenie. OBSŁUGA PRZETWORNICY / INTERFEJS Klawisze kontrolne Interfejs Po przejściu przetwornicy w [Normal Mode] (zielona dioda oraz info na LCD), przełączaj wyświetlane parametry przetwornicy za pomocą przycisku [Function]. - Aby zablokować stan wyświetlacza na konkretnej pozycji przytrzymaj przycisk [Function] przez 5 sekund - Aby zmienić język przytrzymają przycisk [Function] na ekranie wyboru języka Informacje na wyświetlaczu LCD Stan pracy Informacja na LCD Opis Warunki pracy Power Off No display Napięcie wejściowe DC<70V Initialization & Waiting Waiting [STANDBY MODE], 70V<DC<150V Checking Grid Checking Input V > 150V Normal State Normal state Przetwornica poprawnie przekazuje napięcie do sieci Flash Flash Następuje aktualizacja oprogramowania Sprawdzanie parametrów Real – time Power Pac = xxxxW Rzeczywista moc wyjściowa Total energy generation Etotal = xxxkWh Całkowita wygenerowana energia Output Voltage Vac = xxx.xV Napięcie wyjściowe Output Frequency Freq. = xx.xHz Częstotliwość wyjściowa Output Current Iac = xx.xA Prąd wyjściowy PV Input Voltage Vpv = xxxV Napięcie z solarów PV Input Current Idc = xxx A Prąd z solarów Informacje o błędzie - „Fault” Isolation Fault Isolation Fault Zwarcie w układzie / wykryto napięcie wsteczne z obciążenia Leakage Detecting Ground Fault Za wysoki prąd upływu Fault OVR Zabezpieczenie nadnapięciowe Fault UVR Zabezpieczenie podnapięciowe Fault OFR Zabezp. nadczęstotliwościowe Fault UFR Zabezp. podczęstotliwościowe No Utility No Utility Nie ma obciążenia Fan Fault Fan Fault Błąd wentylatora PV Over Voltage PV Over Voltage Przeciążenie, za duże napięcie z ogniw fotowoltaicznych Grid Fault Consistent Fault Consistent Fault Błąd procesora albo innego układu Relay Failure Relay Failure Błąd przekaźnika DC INJ High DC INJ High Prąd stały na wejściu DC ponad wartość znamionową EEPROM Failure EEPROM Failure Błąd pamięci EEPROM SCI Failure SCI Failure Błąd mikrokontrolera MCU High DC Bus High DC Bus Napięcie na szynie wejściowej DC jest wyższe niż ustawione DC Sensor Fault DC Sensor Fault Błąd na wejściu DC GFCI Failure GFCI Failure Wykryto błąd w układzie / straty w przetwarzanym napięciu Lock Lock Zablokowano Reconnect Reconnect Podłącz ponownie do sieci po odłączeniu przekaźnika Inverter's Version Ver. xx.xx Informacja o wersji oprogramowania KOMUNIKACJA Z KOMPUTEREM I MONITORING * nie wszystkie przetwornice z serii ON GRID są wyposażone w tę opcję, spytaj się handlowca / dystrybutora o obecność tej funkcji w wybranym przez Ciebie modelu. Parametry i dane zbierane przez przetwornicę mogą być na bieżąco kontrolowane z poziomu komputera. Jednostkę można podłączyć do przetwornicy na 2 sposoby: - za pomocą portu szeregowego 9-pinowego → RS232 Maksymalna długość kabla przy takim połączeniu to 12 m. Jednocześnie komputer może być podłączony tylko do jednej przetwornicy. Tego typu połączenie z reguły jest używane do kontroli parametrów pojedynczej przetwornicy, aktualizowania oprogramowania lub detekcji błędów w urządzeniu. Numer pinu Oznaczenie Nazwa angielska Nazwa polska 1 DCD Data Carrier Detected Sygnał wykrycia nośnej 2 RxD Receive Data Odbiór danych 3 TxD Transmit Data Transmisja danych 4 DTR Data Terminal Ready Gotowość terminala 5 GND Signal Ground Masa 6 DSR Data Set Ready Gotowość „modemu” 7 RTS Request to Send Data Żądanie wysłania 8 CTS Clear to Send Data Gotowość do wysłania 9 RI Ring Indicator Wskaźnik dzwonka - za pomocą portu szeregowego --> RS485 Połączenie to umożliwia podłączenie do 32 urządzeń na jednym kablu (topologia magistrali) z zachowaniem maksymalnej długości przewodu do 1200 m. Prędkości transmisji jakie można uzyskać to 35 Mbit/s (do 10m) i 100 Kbit (do 1200 m). Podczas doboru linii transmisyjnej dla RS-485 konieczne jest zbadanie potrzebnej długości przewodu oraz prędkości transmisyjnej układu. Straty w linii przesyłowej składają się ze strat AC, strat przewodnika DC, upływu oraz strat w dielektryku. W przypadku przewodu wysokiej jakości wielkość strat w przewodniku jak i dielektryku mają ten sam rząd wielkości. Przewód należy wykonać jak na poniższym schemacie: W celu monitorowania większej ilości urządzeń za pomocą tego rodzaju połączenia wymagane jest zainstalowanie odpowiedniego oprogramowania dostępnego pod tym linkiem → #############. Połączenie przedstawione na poniższej grafice umożliwia współprace z większą ilością urządzeń w tym samym czasie. ROZWIĄZYWANIE PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW Jeżeli na ekranie LCD przetwornicy pojawi się jeden z poniżej przedstawionych w tabelce komunikatów, postępuj zgodnie z opisem diagnozy i ewentualnego rozwiązania problemu. Komunikat błędu Diagnoza i rozwiązanie Grid Fault - Poczekaj chwilę, aby dać czas przetwornicy na powrót do trybu [Normal Mode] - Upewnij się, że parametry sieci odpowiadają wymaganym standardom - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy No Utility - Sieć nie odpowiada / brak zasilania z sieci - Sprawdź poprawność wszystkich połączeń - Sprawdź czy sieć działa poprawnie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy PV Over Voltage - Sprawdź, czy napięcie podawane z ogniw fotowoltaicznych nie przekracza zakresu maksymalnego napięcia wejściowego DC na przetwornicy DC INJ High - Odczekaj ok. minute, żeby sprawdzić czy przetwornica nie powróci do normalnego stanu - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy SCI Failure - Odłącz ogniwa fotowoltaiczne od przetwornicy („plus” i „minus”), po krótkiej przerwie podłącz ponownie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy Isolation Fault - Sprawdź wartość impedancji pomiędzy PV (+), PV (-), a GND (masą) - Wartość musi być mniejsza niż 2 Ohmy - Skontaktuj się z producentem / dystrybutorem Consistent Fault - Odłącz ogniwa fotowoltaiczne od przetwornicy („plus” i „minus”), po krótkiej przerwie podłącz ponownie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy Relay Fault - Odłącz ogniwa fotowoltaiczne od przetwornicy („plus” i „minus”), po krótkiej przerwie podłącz ponownie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy Ground Fault - Prąd upływu jest zbyt wysokie - Odłącz wyjście i wejście przetwornicy, sprawdź czy nie występują żadne błędy / uszkodzenia po stronie wejściowej - Podłącz wejście DC (ogniwa) - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy EEPROM Fault - Odłącz ogniwa fotowoltaiczne od przetwornicy („plus” i „minus”), po krótkiej przerwie podłącz ponownie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy High DC Bus - Odłącz ogniwa fotowoltaiczne od przetwornicy („plus” i „minus”), po krótkiej przerwie podłącz ponownie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy Fan Fault - Sprawdź, czy nic nie blokuje obrotów wentylatora - Sprawdź kable zasilające wentylator - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy GFCI Failure - Odłącz ogniwa fotowoltaiczne od przetwornicy („plus” i „minus”), po krótkiej przerwie podłącz ponownie - Skontaktuj się z dostawcą sieci / instalatorem przetwornicy CZYSZCZENIE / PRZECHOWYWANIE PRZETWORNICY Czyszczenia przetwornicy dokonuj jedynie za pomocą delikatnych narzędzi np: miękkiej szmatki, pędzelka, sprężonego powietrza. Nie należy czyścić urządzenia wodą lub różnego rodzaju środkami chemicznymi. Rozmontowując instalację, najpierw odłącz całe okablowanie po stronie wejściowej i wyjściowej przetwornicy, następnie odkręć przetwornicę od ściany i zdejmij ją. Jeżeli to możliwe przechowuj / transportuj przetwornicę w oryginalnym opakowaniu, pamiętając, że miejsce w, którym znajduje się urządzenie musi mieć temperaturę powietrza w przedziale - 20 C ~ + 60 C.