Choroby zawodowe w świetle przepisów prawa

Czynniki związane ze środowiskiem pracy
Choroby zawodowe
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)
art. 235 Kodeksu Pracy – definicja choroby zawodowej – za chorobę zawodową uważa się
chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych , jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można
stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem
czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem
wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.
1
art. 235 Kodeksu Pracy – rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika
może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy
w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie
ustalonym w wykazie chorób zawodowych.
2
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych
(t. j. Dz. U. z 2013r. poz. 1367)
Rozporządzenie określa:
1. wykaz chorób zawodowych;
2. okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do
rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu
zawodowym;
3. sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania
chorób zawodowych;
4. podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub
byłego pracownika, w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy
w takim narażeniu, nie później jednak niż w okresie, który został określony w wykazie chorób
zawodowych.
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika, u którego podejrzewa się chorobę
zawodową, dokonuje:
1. pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową;
2. każdy lekarz (np. lekarz profilaktyk, lekarz rodzinny, lekarz stomatolog itp.);
3. pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką
chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem
lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną;
4. były pracownik (np. bezrobotny, niezatrudniony emeryt lub rencista ).
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:
1. właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu; właściwemu
państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu; właściwemu państwowemu
granicznemu inspektorowi sanitarnemu; właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka
medycyny prewencyjnej; właściwemu inspektorowi wojskowego ośrodka medycyny
prewencyjnej;
2. właściwemu inspektorowi pracy.
▪ których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez
pracownika, lub według krajowej siedziby pracodawcy, w przypadku gdy dokumentacja dotycząca
narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.
Rozpoznanie choroby zawodowej :
▪ rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika/byłego pracownika dokonuje lekarz orzecznik,
zatrudniony w jednostce orzeczniczej.
Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:
1. poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy;
2. kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych);
3. poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie
i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego – w zakresie chorób zawodowych
zakaźnych i pasożytniczych;
4. podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób
zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów
choroby.
▪ jeżeli pracownik/były pracownik nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego, ma prawo złożyć
wniosek o przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego w jednostce orzeczniczej II stopnia.
Wniosek należy złożyć w terminie 14 dni od daty otrzymania orzeczenia, za pośrednictwem lekarza
orzecznika, który je wydał.
Jednostkami orzeczniczymi II stopnia (odwoławczymi):
▪ od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są
instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy. Orzeczenie lekarskie wydane przez jednostkę
orzeczniczą II stopnia jest ostateczne.
Stwierdzenie choroby zawodowej:
1. postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzenia choroby zawodowej lub braku podstaw
do stwierdzenia choroby zawodowej u pracownika/byłego pracownika przeprowadza właściwy
państwowy inspektor sanitarny.
2. właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie zgromadzonego materiału
dowodowego wydaje decyzję administracyjną o stwierdzeniu choroby zawodowej lub braku
podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
3. jeżeli strony postępowania nie zgadzają się z treścią decyzji, mają prawo złożyć odwołanie do
organu wyższego stopnia.
W przypadku odwołania od decyzji właściwego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
organem wyższego stopnia jest właściwy Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny. Na decyzję
wydaną przez organ drugiej instancji strony postępowania mogą wnieść skargę do właściwego Sądu
Administracyjnego.
Sposób dokumentowania chorób zawodowych.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002r. w sprawie dokumentowania chorób
zawodowych i skutków tych chorób (t. j. Dz. U. 2013r. poz. 1379)
Rozporządzenie określa:
1. sposób dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób;
2. sposób prowadzenia rejestrów chorób zawodowych, w tym wzory dokumentów stosowanych
w postępowaniu dotyczącym tych chorób;
3. dane objęte rejestrem chorób zawodowych.
Pliki do pobrania:
Wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych
objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo
wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym - pobierz
Formularze dokumentowania chorób zawodowych:
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej - pobierz
Skierowanie na badania w związku z podejrzeniem choroby zawodowej – pobierz