otwórz

Karolina Mendala
EDUKACJA
REGIONALNA
MOJE MIASTO NOWY SĄCZ
TEMAT: Moje miasto Nowy Sącz.
KLASA: III szkoły podstawowej
LICZBA GODZIN: 8 godzin po 45 minut
Cele ogólne:
1. Poznanie kultury i tradycji własnego regionu.
2. Wprowadzenie dzieci w świat wartości jaki niesie ze sobą region zamieszkania.
3. Stwarzanie okazji do poznawania i odkrywania historii swego regionu.
4. Zapoznanie z najpopularniejszą legendą Nowego Sącza.
Cele szczegółowe:
Uczeń:
1. Pracuje z mapą i atlasem, potrafi wskazać miejsce swojego zamieszkania, określić jego
położenie geograficzne
2. Wie, z jakiego miasta powstał Nowy Sącz i jakie rzeki przepływają przez miasto.
3. Tworzy portfolio „Moje miasto – Nowy Sącz”.
4. Pracuje metodą 6 Myślowych Kapeluszy de Bono pod hasłem „Mieszkam w Nowym Sączu”.
5. Bierze udział w spotkaniu z kapelą ludową Sądeczoki zorganizowanym w szkole, podczas
którego: słucha muzyki ludowej, ogląda stroje Lachów Sądeckich, ogląda tańczące pary,
śpiewa przyśpiewki ludowe, wymienia swoje spostrzeżenia i wrażenia.
6. Wykonuje miseczkę z masy papierowej / solnej i ozdabia ją.
7. Tworzy mapę myśli na temat legendy.
8. Pracuje w grupie i tworzy plakat na temat legendy o obrazie z bazyliki.
9. Uczestniczy w zabawie „Budowanie obrazów”.
10. Uczestniczy w wyciecze na rynek w Nowym Sączu: zwiedza Ratusz, bazylikę świętej
Małgorzaty, Muzeum Regionalne.
11. Maluje „Widokówkę z rynku w Nowym Sączu” na ławeczce na rynku miasta.
12. Konstruuje „Makietę Nowego Sącza”.
Metody nauczania: impresyjna, ekspresyjna, opis, pokaz, pogadanka, mapa myśli, burza
mózgów, wycieczka, lekcja muzealna, metoda 6 kapeluszy
Zasady
nauczania:
poglądowości,
przystępności,
systematyczności,
świadomego
i aktywnego udziału uczniów, wykorzystywania wiedzy w praktyce, trwałości wiedzy
Formy pracy: zbiorowa jednolita, indywidualna jednolita, praca w grupie
Pomoce dydaktyczne: zeszyt, pisaki, kredki, mapa, atlasy, tekst legendy, arkusze szarego
papieru, zdjęcia obrazu, czyste kartki A4, kredki, pudełka, kolorowe papiery, 6 kapeluszy
myślowych, masa papierowa / solna
+ zorganizowanie spotkania z kapelą Sądeczoki
+ zorganizowanie wycieczki
MATERIAŁY WYKORZYSTANE DO PRZYGOTOWANIA
SCENARIUSZA:
•
•
•
•
Strony internetowe:
http://www.nowysacz.pl/legenda-zwiazana-z-obrazem-przemienienia-panskiego
http://bazylika.org.pl/cudowny-obraz,9.html
http://nowysacz.naszemiasto.pl/wydarzenia/882219.html
Komiks: Legendy sądeckie. Komiks. (Mariusz Bocheński, Katolickie Centrum Młodzieży
KANA, Nowy Sącz 2008)
Tekst legendy: tekst legendy wierszem – utwór własny
Pomysły własne
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Praca z mapą i atlasem. Odwołanie do miejsca zamieszkania uczniów. Forma pogadanki
z uczniami:
•
Wskazywanie miejsca zamieszkania na mapie.
•
Określanie położenia geograficznego – wskazywanie kierunków świata.
•
Przypomnienie wiadomości: Z jakiego miasta powstał Nowy Sącz? Jakie rzeki przepływają
przez nasze miasto?
2. Portfolio „Moje miasto – Nowy Sącz”. Podczas cyklu zajęć z edukacji regionalnej dzieci
mają specjalną pracę domową. Zadanie zostaje wytłumaczone już na pierwszych zajęciach.
Dzieci mają stworzyć swoje własne portfolio (teczka, segregator, blok techniczny) pod tytułem
„Moje miasto – Nowy Sącz”. W takim portfolio mają się znajdować wszelkie informacje, teksty,
ilustracje, pocztówki, wywiady, zdjęcia, itp. związane z miastem, jego historią, kulturą,
ludowością, turystyką i współczesnością. Dzieci mogą informacje zapisywać, wklejać, wycinać,
według własnego wzoru i pomysłu. Prace zostają zebrane po upłynięciu określonego terminu
czasu (np. 2 tygodnie), ocenione i zaprezentowane innym klasom na wystawie zorganizowanej na
korytarzu szkolnym. Np.
3. Praca metodą 6 Myślowych Kapelusz de Bono pod hasłem „Mieszkam w Nowym Sączu”.
(Z powodu ograniczeń czasowych i w celu dostosowania metody do tych zajęć, zmodyfikowałam
ją w ten sposób, iż dzieci nie zakładają kolejnych kapeluszy z papieru na głowy i nie pracują w
małych grupach, lecz od razu kapelusze zostają przypięte do tablicy i pod każdym z nich
uczniowie przypinają swoje propozycje, wypowiedzi tworzone na bieżąco).
Znaczenie kapeluszy myślowych jest zawsze to samo i tak:
Kapelusz Biały - dane, informacje, fakty
Kapelusz Czerwony - uczucia, emocje
Kapelusz Żółty – optymizm, marzenia, szukanie elementów dobra
Kapelusz Zielony – pomysły, poszukiwanie rozwiązań problemu
Kapelusz Czarny – surowa ocena, krytyka
Kapelusz Niebieski – podsumowanie, wnioski, wydanie opinii
Np. Praca w kapeluszu czarnym może mieć następujący efekt:
4. Spotkanie z kapelą ludową „Sądeczoki” w szkole. Do szkoły zostaje zaproszony popularny
zespół ludowy ziemi sądeckiej. Podczas takiego spotkania przewiduje się: rozmowy, wysłuchanie
śpiewu, pokaz tańców ludowych, prezentacja strojów ludowych Lachów Sądeckich, wspólne
śpiewanie krótkich przyśpiewek ludowych zaproponowanych przez zespół, robienie fotografii,
zbieranie autografów, wymianę spostrzeżeń i wrażeń.
5. Garncarstwo – element sztuki ludowej Nowego Sącza. Uczniowie wykonują (z pomocą
nauczyciela) talerze lub miski z masy papierowej lub z masy solnej. Po ich wyschnięciu
ozdabiają według własnych pomysłów, np. talerze z napisami Nowy Sącz i kolory stroju
lachowskiego.
6. Legenda o obrazie z bazyliki.
a) Wprowadzenie do tematu przez nauczyciela: Dzisiaj również wybierzemy się w podróż do
bazyliki, ale nie opuścimy naszej klasy. To będzie niespodzianka. Zanim jednak to nastąpi,
chciałam zapytać, gdzie znajduje się bazylika w naszym mieście? Kto był w tej bazylice? Czy
wiecie jaki obraz znajduje się w bazylice na rynku? (rozmowa, prezentacja obrazu, podanie
pełnej nazwy obrazu). Wyobraźcie sobie, że z obrazem tym związana jest pewna legenda, którą
już niedługo poznacie. Najpierw przypomnijmy sobie, co oznacza słowo legenda i jakie legendy
znamy. Otwórzcie zeszyty.
•
Zapisanie tematu zajęć: Poznajemy legendę o obrazie z bazyliki.
•
Notatka w formie mapy myśli:
(Tworzenie przez uczniów notatki na tablicy oraz przepisanie jej do zeszytu. Korzystanie
z encyklopedii oraz odwoływanie się do wiedzy uczniów.)
b) Tekst legendy (opracowanie Karolina Mendala):
LEGENDA O OBRAZIE Z BAZYLIKI
Witam serdecznie wszystkie dzieci!
zabiorę was na rynek i do bazyliki.
Niech nam tu dzisiaj czas powoli leci.
Spójrzcie moi mili – miejsce to Wam znane –
Dlaczego? – spytacie. Już wytłumaczę –
rynek w naszym mieście, piękny niesłychanie.
opowiem Wam legendę jakiej nie znacie.
Wybrać można wiele uliczek dokoła,
Pozwólcie jednak, że się przedstawię
my pójdziemy tą, co wiedzie do kościoła.
i plan podróży naszej Wam wyjawię.
Przed nami bazylika świętej Małgorzaty,
Mieszkam w Nowym Sączu, mam na imię Wiki,
która została wybudowana przed wielu laty.
Jest bardzo stara, lecz jakże okazała,
postanowili, że tu będzie miejsce, gdzie odpoczną sobie.
a w niej nasza legenda się schowała!
Po nocy wcześnie zaczęli zbierać się do drogi,
Wejdźmy do środka, zbliżmy się do ołtarza,
już mieli ruszyć, a tu koniom nie drgnęły nogi!
obraz nim cudniejszy od niejednego witraża.
Szeroko otworzyli oczy zdumieni posłowie,
Jest to Wizerunek Przemienienia Pańskiego,
wóz i konie stały – nie mieściło się im to w głowie!
nie znajdziesz nigdzie drugiego takiego.
Próbowali ruszyć raz, drugi, i wszyscy razem,
Przyjrzyjcie się, drogie dzieci, temu wizerunkowi
lecz nie drgnął ni trochę wóz z obrazem.
i dajce znać, czy legendy wysłuchać jesteście gotowi.
Posłano wówczas po pustelnika starego,
Historię obrazu z ołtarza w bazylice,
bo po radę zwracano się zawsze do niego.
opowiada legenda, którą usłyszycie.
Opowiedzieli mu posłowie, co się wydarzyło,
Legenda głosi, że obraz przez świętego Łukasza namalowany,
po czym on chciał zobaczyć, co na wozie było.
z Jerozolimy, przez Turcję, do Moskwy został przesłany.
„Poczciwy pustelniku” – powiedział poseł najmniejszy.
Wizerunek namalowany na drewnianej tablicy
„Na wozie Obraz Przemienienia Pańskiego jest
leżał tam długo w skarbu, w piwnicy.
najważniejszy!”.
Aż król Czech i Polski, co Wacław się zwał,
Wzruszony pustelnik zobaczył obraz wieziony dla króla
wysłał posłów do cara, co w Rosji królował.
i powiedział: „Obraz ma tu zostać – taka Boża wola.
Posłowie królewscy zostali przyjęci bardzo miło,
Wóz ruszy dalej i koniom rozwiążą się nogi
car chciał im wręczyć prezent – tak w zwyczaju było.
jak obraz tu zostanie, to kres jego drogi”.
Otworzył skarbiec z drogimi rzeczami
Nie zamierzali się sprzeciwiać posłowie królewscy,
i polecił by posłowie coś wybrali sami.
zostawili obraz, konie ruszyły i rozeszli się wszyscy.
Gdy tylko zobaczyli obraz wśród klejnotów,
„Ciekawe, co powie król Wacław, jak się dowie,
zabrać go dla króla od razu byli gotów.
że obraz w Kamienicy został.” – martwili się posłowie.
Nie tak łatwo jednak car zgodził się na to:
A król Wacław dowiedziawszy się o całym wydarzeniu,
„Oj, obrazu nie dam, nie liczcie na to.
do miasteczka na Dunajcem udał się w oka mgnieniu.
Możecie zabrać inne kosztowności dla króla,
Lecz wcale nie chciał on wywieźć obrazu z Kamienicy,
o, na przykład oto piękna złota kula!”.
i zamknąć go na własność w swojej skarbnicy.
„Bardzo prosimy” – krzyknęli posłowie,
Powiedział: „Niech obraz zostanie na tym terenie,
„Zrobimy wszystko, co tylko car powie”.
nie myślcie mieszkańcy, że wolę Boga zmienię!”.
Prośby i rozmowy trwały długo niesłychanie,
Nikt nie wie czy jest to historia prawdziwa,
aż w końcu car wysłuchał poselskie błaganie.
legenda lubi być bowiem zdradliwa.
Uradowani zabrali obraz i wędrowali do króla przez wioski,
Cieszymy się, że obraz wybrał sobie dom na sądeckiej ziemi,
aż dotarli do Kamienicy, do krainy Polski.
zawsze tu był, jest i będzie – tego nic nie zmieni.
To właśnie z Kamienicy miasto Nowy Sącz powstało,
ale całe zdarzenie z obrazem wcześniej miejsce miało.
Dni mijały, zmęczeni długą podróżą posłowie,
c) Pogadanka na temat wysłuchanej legendy: Czy podoba się Wam ta legenda? Jakie postacie
występują w legendzie? Jaka była droga obrazu zanim dotarł do Kamienicy? Jak oceniacie
decyzję króla Wacława, że nie sprzeciwiał się pozostawieniu obrazu w Bazylice? Jak rozumiecie
słowa: „Nikt nie wie, czy jest to historia prawdziwa, legenda lubi być bowiem zdradliwa”? Itp.
d) Praca w grupach. Tworzenie plakatu na temat poznanej legendy w formie mapy myślowej.
(nazwa obrazu, gdzie znajduje się obraz, plan wydarzeń, itp.) Np.:
e) Zabawa „Budowanie obrazów”. Dzieci ustawione są w kole. Jedno z nich stoi w środku –
jest postacią obrazu. Podchodzi do niego malarz , maluje - zmienia jego pozycję. Następnie
podchodzi drugi malarz, również wprowadza zmiany. Osoba prowadząca w dowolnym
momencie mówi: obraz, wtedy cała grupa przyjmuje pozycje osoby ze środka. Hasło: malarz
maluje oznacza powrót do zabawy
8. Wycieczka na rynek w Nowym Sączu oraz zwiedzanie bazyliki świętej Małgorzaty.
Podczas pieszej wycieczki na rynek dzieci wskazują elementy budownictwa, środowiska, kultury
(jakie obserwują podczas spaceru). Na miejscu docelowym:
- zwiedzanie Ratusza,
- zwiedzanie Muzeum Regionalnego w Nowym Sączu + lekcja muzealna,
- zwiedzanie bazyliki świętej Małgorzaty (zwrócenie uwagi na obraz z legendy znajdujący się
na ołtarzu),
- odpoczynek przy fontannie (pamiątkowe zdjęcia),
- praca plastyczna: Dzieci zajmują miejsca na ławeczkach, wyciągają z plecaków przygotowane
przed wyjściem kredki i bloki z grubą tekturową podstawką. Zadanie plastyczne dla dzieci brzmi
„Widokówka z rynku w Nowym Sączu”.
9. Praca techniczno – konstrukcyjna „Makieta Nowego Sącza”. Praca w grupach lub
indywidualna,
podczas
której
uczniowie
tworzą
makiety
z wykorzystaniem pudełek, kolorowych papierów i plasteliny.
rynku
w
Nowym
Sączu