prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ2/5044-5/Qt/11
937/12
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„REJON UL. PORZECZKOWEJ I CIEKU ŁĘŻYNKA” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR JOANNA ZOMERSKA
MGR INŻ. ANNA MOCZKO
WSPÓŁPRACA
MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA
BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006
POZNAŃ, MARZEC 2012 R./LIPIEC 2012 R.*
* NINIEJSZA PROGNOZA UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU MPZP WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII ORAZ DOKONANYCH
UZGODNIEŃ, A TAKŻE OPINIE ZŁOŻONE DO PROGNOZY
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
SPIS TREŚCI
1.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................... 3
1.1.
Informacje wstępne .....................................................................................................................3
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania .......................................................................................3
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania..........................................................................................3
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy.........................................................................................4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .............................................. 6
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ........................................................................6
2.2.
Rzeźba terenu .............................................................................................................................7
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe .......................................................................................7
2.4.
Warunki wodne ...........................................................................................................................7
2.5.
Szata roślinna .............................................................................................................................8
2.6.
Zwierzęta....................................................................................................................................9
2.7.
Gleby ....................................................................................................................................... 10
2.8.
Klimat lokalny............................................................................................................................ 10
2.9.
Dziedzictwo kulturowe ............................................................................................................... 12
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego.............................................................................................. 12
2.11. Klimat akustyczny ...................................................................................................................... 12
2.12. Jakość wód ............................................................................................................................... 15
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY.................................................................................................. 16
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ..................................... 18
4.1.
Cel opracowania projektu planu .................................................................................................. 18
4.2.
Ustalenia projektu planu............................................................................................................. 19
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ............................................................. 21
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu ............... 22
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM
I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ......................... 22
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 25
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi .......................................................................................... 25
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ................................................................... 26
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną ................................................................................. 27
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną.................................................................................................. 28
6.5.
Oddziaływanie na zwierzęta........................................................................................................ 29
6.6.
Oddziaływanie na ludzi............................................................................................................... 30
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz ........................................................................................................ 31
6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny............................................................................................ 31
6.9.
Oddziaływanie na powietrze ....................................................................................................... 34
6.10. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe...................................................................................... 35
6.11. Oddziaływanie na dobra materialne............................................................................................. 35
6.12. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 ................................................. 35
6.13. Oddziaływanie transgraniczne..................................................................................................... 36
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .................................................................................. 36
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE MPZP ................. 36
9. WNIOSKI.......................................................................................................................................... 37
10. STRESZCZENIE................................................................................................................................. 38
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle mapy topograficznej
Hipsometria
Mapa glebowa
Geologia
Dokumentacja fotograficzna obszaru opracowania
Projekt mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu, MPU 2012r. – etap procedury planistycznej – wyłożenie
do publicznego wglądu
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Prognoza
oddziaływania
na
środowisko
dotyczy
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu. Projekt
opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXX/1207/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia
9 listopada 2010 r.
Projektem planu objęto obszar zlokalizowany w południowo-wschodniej części Poznania
na Szczepankowie, obejmujący tereny położone w rejonie ulic: Szczepankowo, Sowice, Porzeczkowej
i Bobrownickiej. Aktualnie są to głównie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz tereny
rolne. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 70,6 ha.
Obecnie na omawianym terenie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Szczepankowo - Spławie” część B w Poznaniu, zatwierdzonego uchwałą
Nr XL/417/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 8 lipca 2008 r.1 Analizowany w prognozie obszar
stanowi wschodnią część ww. mpzp.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko2. W myśl
powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny
do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1, organ opracowujący
m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego sporządza prognozę oddziaływania na
środowisko. Natomiast stosownie do art. 50, przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko wymagane jest również w przypadku wprowadzenia zmian do obowiązującego planu
miejscowego, z uwzględnieniem art. 48 ust. 1a.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym3, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą. Stosownie do tej ustawy, projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
określa w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko4. Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem WOO1
2
3
4
Dz.
Dz.
Dz.
Dz.
Urz. Woj. Wlkp. Nr 152, poz. 2670 z dnia 11 września 2008 r.
U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami
U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami
U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami
3
III.411.133.2011.ak z dnia 28.02.2011 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-83(1)/11 z dnia 15.03.2011 r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,
•
Jeż J., Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Seneta W. Dolatowski J., Dendrologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
•
Materiały kartograficzne:
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:2000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-131-C Swarzędz, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-131-C Swarzędz, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 472 - Swarzędz N-33-131-C,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-131-C-C-3 Poznań – Spławie, Główny Urząd
Geodezji i Kartografii, 2007.
•
Akty prawne:
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227 ze zmianami).
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647),
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze
zmianami),
•
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r., Nr 185, poz.1243 ze
zmianami),
•
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145),
•
Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011 r., Nr 12, poz. 59 ze zmianami),
•
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
•
•
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.),
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst
jednolity, ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
4
•
•
•
•
•
•
Uchwała Nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 10 maja 1994r. w sprawie utworzenia
użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 12 poz.
126),
Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz.1419),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej
roślin (Dz. U. z dnia 20 stycznia 2012 r., poz.81),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie kryteriów wyznaczania
wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241,
poz. 2093),
Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia
4 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu
ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł
rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 57, poz. 1128 ),
•
Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia
7 kwietnia 2008 r. w sprawie: programu działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu
ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego zlewni rzeki Kopel (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 66 poz. 1297).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu, MPU 2012,
•
Uchwała Nr LXXX/1207/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka”
w Poznaniu,
•
Uchwała Nr XL/417/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Szczepankowo – Spławie” część
B w Poznaniu (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 152, poz. 2670 z dnia 11 września 2008 r.),
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009
Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października
2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r., Nr 200, poz. 3281),
•
Dane o natężeniach ruchu pojazdów samochodowych w stanie istniejącym i dla prognozy –
ul. Szczepankowo i ul. Bobrownicka, ZDM, Poznań,
•
Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego w stanie
istniejącym i w perspektywie – ul. Szczepankowo i ul. Bobrownicka,
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, 2009, 2010, Biblioteka Monitoringu
Środowiska, WIOŚ, Poznań 2009, 2010, 2011,
•
Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2011, WIOŚ, Poznań 2012,
•
Cincio Z., Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, Arkusz Swarzędz
(472), PIG, Warszawa 1996,
•
Borysiak J., Markiewicz J., Weryfikacja granicy byłego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego
•
Michałówka w Poznaniu, Ocena jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania
jego najbliższego sąsiedztwa, Poznań 2005,
Ziętkowiak Z., Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Szczepankowo-Spławie B” w Poznaniu (dla obszaru
pomiędzy ulicami Szczepankowo, Agrestową, Jagodową, Roślinną i Sowice), Pracownia
Badawczo-Projektowa „Ekolog”, Poznań, kwiecień 2006r.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (styczeń 2012r.)
5
•
•
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, marzec 2011, styczeń 2012r.)
http://www.poznan.pios.gov.pl
mapa SIP ZGiKM GEOPOZ
Powyższe materiały w połączeniu z przeprowadzoną wizją terenową pozwoliły
na opracowanie charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne
komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość
posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,
jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
jaki umożliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień
ogólności ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty ustaleniami projektu planu „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu
położony jest w południowo-wschodniej części Poznania, w dzielnicy Nowe Miasto, na Szczepankowie.
Ustalenia projektu obejmują obszar, którego granice wyznaczają: od zachodu ul. Sowice, od
północy ul. Porzeczkowa wraz z działkami przylegającymi do niej od północy, od wschodu ul.
Bobrownicka wraz z częściami działek przylegającymi do niej od wschodu, od południa
ul. Szczepankowo wraz z częściami działek przylegającymi do niej od północy oraz od południa.
Szczegółowy przebieg granicy projektu planu wskazano na załącznikach nr 1 i 2 prognozy.
Istniejący sposób zagospodarowania obszaru projektu planu stanowi konsekwencję dawnego
użytkowania Szczepankowa. W przeszłości stanowił on obszar koncentracji produkcji ogrodniczej,
sadowniczej, szkółkarskiej, a także polowej. Obecnie jego struktura funkcjonalno-przestrzenna ulega
ciągłym przekształceniom. Od kilkudziesięciu lat widać wyraźne wypieranie funkcji rolniczej przez
funkcje mieszkaniową, usługową, produkcyjną, magazynową. Nowe obiekty usługowe i produkcyjne
powstają często w miejscu dawnych gospodarstw rolno-ogrodniczych lub wypierają zabudowę
mieszkaniową.
Obecnie, większość analizowanego obszaru stanowią tereny wolno stojącej zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, znacznie zróżnicowanej pod względem formy i gabarytów. Znajdują się
tu również gospodarstwa rolno-ogrodnicze, stanowiące pozostałość osiedla ogrodniczo-sadowniczego,
założonego na terenie Szczepankowa w latach 50-tych ubiegłego wieku. Znajdują się tu także obiekty
usługowe i produkcyjne, głównie zlokalizowane przy ulicach: Szczepankowo, Bobrownickiej
i Sowice. Obecnie na obszarze projektu planu funkcjonuje około 25 drobnych firm usługowych
i produkcyjnych, związanych głównie z bieżącą obsługą mieszkańców i budownictwem.
W granicach projektu znajdują się także użytki rolne, fragmenty ulic: Porzeczkowej,
Bobrownickiej, Sowice, Szczepankowo, Aroniowej, ulice Nad Łężynką, Dereniowa i Winogronowa oraz
niewielkie drogi gruntowe, biegnące od ul. Porzeczkowej i ul. Bobrownickiej. Przez obszar opracowania
przebiega równoleżnikowo niewielki ciek Łężynka.
Sąsiedztwo obszaru planu od strony zachodniej i południowej stanowią tereny budowlane,
głównie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Od strony północnej i wschodniej sąsiedztwo
stanowi mozaika terenów budowlanych (głównie mieszkaniowych) z terenami użytkowanymi rolniczo
i nieużytkami.
W kontekście otoczenia przyrodniczego, istotne jest położenie omawianego obszaru
w sąsiedztwie wschodniego klina zieleni, kształtowanego przez tereny doliny rzeki Cybiny, wraz
z kompleksem terenów zieleni znajdujących się wzdłuż doliny rzeki Michałówki.
6
2.2.
Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego5 obszar opracowania znajduje się
w obrębie w makroregionu Pojezierze Wielkopolskie (315.5) mezoregionu Równina Wrzesińska
(315.56). Zgodnie z podziałem geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego6 badany obszar
występuje w obrębie Wysoczyzny Gnieźnieńskiej (IX), w subregionie Równiny Średzkiej (IX1).
Pod względem geomorfologicznym teren opracowania położony jest w obrębie płaskiej
wysoczyzny morenowej, przeciętej w południowej części płytką doliną niewielkiego cieku Łężynka.
Cały teren jest lekko nachylony w kierunku południowo-wschodnim ku dolinie Michałówki.
Rzędne terenu sięgają tu od 93 m n.p.m. przy północnej granicy mpzp (u zbiegu ul. Porzeczkowej
i ul. Bobrownickiej) do 72 m n.p.m. na południowo-wschodnich krańcu mpzp (po południowej stronie
ul. Szczepankowo). Centralna część terenu charakteryzuje się łagodnymi spadkami w kierunku
brzegów cieku Łężynka, obniżając się do około 82 m n.p.m.
Rzeźbę terenu obszaru opracowania przedstawiono na załączniku nr 3 prognozy.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Przypowierzchniowe osady czwartorzędowe zbudowane są z kompleksu plejstoceńskich glin
zwałowych fazy leszczyńskiej zlodowacenia bałtyckiego. Są to gliny silnie piaszczyste, miejscami
przechodzące w zaglinione piaski lodowcowe. Przeważnie są silnie zwietrzałe. Na znacznej części
obszaru opracowania przypowierzchniowo występują piaszczysto-pyłowate eluwia glin zwałowych,
z licznymi, często silnie zwietrzałymi głazikami.
Lokalnie, w środkowej części obszaru opracowania (powyżej doliny Łężynki), na warstwie glin
zalega niewielki płat wodnolodowcowych piasków i żwirów. Natomiast w południowej części
opracowania, w obniżeniu dolinnym cieku Łężynki, zalegają młodsze, holoceńskie osady piaszczyste,
żwirowe oraz ilaste i pyłowate namuły7.
Z punktu widzenia warunków podłoża utrudnień w posadowieniu budynków można się
spodziewać lokalnie w miejscach występowania utworów organicznych (zwłaszcza w pobliżu Łężynki).
Możliwe są również utrudnienia prowadzenia budowy w okresie wzmożonych deszczów na podłożu
gliniastym. Płytko zalegające wody gruntowe nie będą sprzyjały zabudowie poniżej poziomu terenu.
Budowę geologiczną obszaru opracowania przedstawiono na załączniku nr 5 prognozy,
stanowiącym fragment szczegółowej mapy geologicznej8.
2.4.
Warunki wodne
Wody powierzchniowe
Obszar opracowania projektu mpzp w całości należy do dorzecza rzeki Warty, stanowiącej
główną strefę koncentracji wód powierzchniowych i podziemnych miasta Poznania. Jego obszar
położony jest w zlewni III rzędu rzeki Kopel. Odwadniany jest za pośrednictwem rzeki Michałówki.
Wody Michałówki uchodzą do rzeki Kopel, stanowiącej prawy dopływ rzeki Głuszynki (Kopel uchodzi
do niej w Kamionkach), która z kolei w Czapurach (w gminie Mosina) wpływa do Warty9.
Przez obszar opracowania przebiega niewielki ciek wodny Łężynka, będący dopływem
Michałówki. Jest on odpowiedzialny za stabilizację poziomu wód gruntowych na analizowanym
obszarze. Stanowi główny lokalny odbiornik wód opadowych i roztopowych z przedmiotowych,
głównie rolnych, terenów.
Wody podziemne
W obrębie obszaru opracowania występuje poziom wodonośny trzeciorzędowy oraz dwa
poziomy czwartorzędowe: poziom wód doliny kopalnej oraz poziom przypowierzchniowy.
Poziom wodonośny trzeciorzędowy związany jest z piaszczystymi utworami miocenu
i oligocenu. Jest to poziom subartezyjski, napięty przez nieprzepuszczalną warstwę plioceńskich
5
6
7
8
9
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Poznań 1961,
Cincio Z., Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, Arkusz Swarzędz (472), PIG, Warszawa 1996
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D, PIG, 1990
w wielu opracowaniach i na wielu mapach odcinek rzeki Głuszynki od Kamionek (w gminie Kórnik) do Czapur (w gminie
Mosina), nazywany jest również Koplą lub Koplem
7
i górnomioceńskich iłów. Na ogół zwierciadło wody stabilizuje się na wysokościach 66,8 m n.p.m. do
71,55 m n.p.m. Ze względu na swoją rozległość i miąższość, jest to poziom bardzo zasobny w wodę
lecz trudny w eksploatacji ze względu na znaczną głębokość zalegania i niekorzystną litologię (duża
ilość drobnoziarnistych i pyłowatych piasków o niskiej przepuszczalności i odsączalności,
przewarstwienia). Wydajności ujęć z tego poziomu są zwykle rzędu od 5 do 25 m3/h. Poziom ten
eksploatowany jest zarówno dla celów pitnych i sanitarnych, jak i dla nawodnień ogrodniczych.
Poziom wodonośny czwartorzędowy doliny kopalnej należy do najbardziej zasobnych
zbiorników wód podziemnych w środkowej Wielkopolsce. Z tego względu w jego obrębie wyznaczony
został główny zbiornik wód podziemnych GZWP 144 Dolina Kopalna Wielkopolska. Utwory wodonośne
zbiornika mają miąższość od kilkunastu do 50 m i stanowią je głównie piaski, żwiry i pospółki.
W spągu zbiornik izolowany jest warstwą trzeciorzędowych iłów, z kolei w warstwie stropowej
ograniczony jest serią słabo przepuszczalnych glin zwałowych, które stanowią izolację dla zasobów
wodnych zbiornika. Na terenach wysoczyznowych miąższość glin przekracza 50 m. Poziom ten
wykazuje wysokie wydajności ujęć, osiągające miejscami 217,8 m3/h. Poziom wodonośny doliny
kopalnej jest silnie eksploatowany i osiągnięto już granicę jego wydajności dynamicznej. Dla GZWP
144 wyznaczony został obszar wysokiej ochronny (OWO). Granica OWO na obszarze projektu mpzp
wskazana została na za załączniku nr 1 prognozy.
Poziom wodonośny czwartorzędowy przypowierzchniowy w obrębie wysoczyzny płaskiej
występuje w piaszczystych glinach zwałowych fazy leszczyńskiej. Jest to poziom o zwierciadle
swobodnym, tylko miejscami napiętym przez bardziej ilaste partie glin zwałowych. Zasilany jest
bezpośrednio
przez
opady
atmosferyczne.
Cechuje
go
mała
zasobność
związana
z niewielką miąższością warstwy wodonośnej i duże wahania (do 3 m) poziomu wody. W przypadku
omawianego obszaru poziom przypowierzchniowy utrzymywany jest przez system drenażowy.
Zgodnie z danymi mapy hydrograficznej10, na omawianym obszarze wody podziemne
pierwszego poziomu zalegają na głębokości do 2 m p.p.t. Dla poziomu przypowierzchniowego
w obrębie wysoczyzny charakterystyczna jest sezonowość zasilania. Obserwuje się go głównie
w okresie wiosennych roztopów w wyniku infiltracji obszarowej oraz np. w okresach deszczy
nawalnych.
2.5.
Szata roślinna
Obszar objęty opracowaniem należy do głównych terenów rolniczych miasta Poznania
z pozostałościami po tradycyjnym obszarze produkcji szkółkarskiej i ogrodniczej, polowej oraz
szklarniowej11. Obszar jest położony w granicach dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego
„Michałówka”12 i graniczy od wschodu z terenami wschodniego klina zieleni.
Teren jest zdominowany przez zbiorowiska synantropijne, czyli towarzyszące człowiekowi
i rozprzestrzeniające się wskutek jego działalności. Szata roślinna ulega ciągłym przekształceniom.
W miejscu pól uprawnych i małych sadów powstają coraz większe powierzchnie zieleni urządzonej,
towarzyszącej zabudowie.
Na kilku działkach przy ul. Porzeczkowej są prowadzone szkółki drzew i krzewów ozdobnych.
Na omawianym obszarze nie występują lasy w rozumieniu ustawy o lasach13. Między ul. Dereniową
a ul. Bobrownicką istnieje natomiast skupisko drzew iglastych, z przewagą sosny zwyczajnej (Pinus
sylvestris L.), zajmujące powierzchnię 0,35 ha. Występuje też jedno większe zakrzewienie śródpolne,
składające się głównie z wierzb (Salix sp.), porastające południowy brzeg cieku Łężynka - na zachód
od przedłużenia ul. Nad Łężynką.
W granicach opracowania brakuje nasadzeń przyulicznych. Z terenem mpzp sąsiaduje jedynie
niepełny rząd jarzębów pospolitych (Sorbus sp.) i lipy (Tilia sp.), rosnących po północnej stronie ul.
Szczepankowo - na odcinku między ul. Spławie i ul. Bobrownicką. Pobocza ulic wraz z rowami
odwadniającymi porasta roślinność trawiasta lub trzcinowiska.
Brzegi cieku Łężynka zarastają głównie szuwarem trzcinowym (Phragmitetum communis).
Większość jego brzegów jest poddawana regularnemu koszeniu.
10
11
mapa hydrograficzna w skali 1: 50 000 ark. ark. N-33-131-C Swarzędz, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2001
Ziętkowiak Z., Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Szczepankowo-Spławie B” w Poznaniu (dla obszaru pomiędzy ulicami Szczepankowo, Agrestową, Jagodową, Roślinną i
Sowice), Pracownia Badawczo-Projektowa „Ekolog”, Poznań, kwiecień 2006r., Zał.5 Inwentaryzacja urbanistycznoarchitektoniczna
powołanego w dniu 10 maja 1994 roku uchwałą Nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania.
13
ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011 r., Nr 12, poz. 59 ze zmianami)
12
8
Na terenach usługowych, produkcyjnych, a także na nieużytkach występują powierzchnie
porośnięte przez najmniej wartościową grupę roślin, cechującą się dominacją biocenoz
synantropijnych ruderalnych i ruderalnych wyspecjalizowanych. Ich obecność świadczy
o wysokim stopniu przeobrażenia naturalnej przyrody, a także niskim stopniu organizacji i stosunkowo
dużej nietrwałości. Skład gatunkowy tych biocenoz został zawężony do gatunków eurytopowych
i kosmopolitycznych. Zbiorowiska ruderalne są tworzone głównie z roślin zielnych, w tym jeżyn(Rubus
sp.), czasem przez krzewy. Na analizowanym terenie iwystępują również archeofity, tzn. gatunki obce
naturalnej florze Poznania. Należą do nich np.: tobołki polne (Thlaspi arvense) i ostróżeczka polna
(Consolida regalis), występujące m.in. na ugorach po wschodniej stronie ul. Bobrownickiej14.
Przekształcenia towarzyszące nowemu zainwestowaniu, zmierzające do stosowania głównie
zieleni ozdobnej, w tym nie wymagającej znacznych nakładów pracy, powodują wypieranie przestrzeni
pól uprawnych ze spontanicznymi układami biocenotycznymi i obecnie mają duży wpływ na
kształtowanie składu gatunkowego flory w granicach sporządzanego projektu mpzp.
2.6.
Zwierzęta
Występujące w granicach opracowania zbiorowiska synantropijne polne i ruderalne, przy
jednoczesnym znikomym udziale naturalnych zbiorowisk roślinnych, stanowią ograniczoną bazę
pokarmową dla zwierząt. Znaczna powierzchnia pól uprawnych (głównie upraw zbożowych),
zmniejszająca się powierzchnia sadów, użytkowych ogrodów przydomowych, zbliżenie upraw
warzywnych do skarp cieku Łężynka, a także coraz mniejsze powierzchnie łąk i zarośli ograniczyło
warunki do bytowania i rozwoju zwierząt. Zmiany te w znacznym stopniu ograniczą zróżnicowanie
gatunkowe fauny występującej na terenie opracowania.
Ciek Łężynka, w miejscach nie poddawanych regularnej konserwacji (np. koszeniu), tworzy
dogodne warunki dla występowania gatunków płazów objętych ścisłą ochroną (wymagających czynnej
ochrony)15, takich jak: ropucha szara (Bufo bufo) i żaba wodna (Rana esculenta). Gatunki te były
obserwowane na podmokłych terenach w rejonie Szczepankowa i Spławia16, położonych jednak poza
obszarem opracowania. Można jednak przypuszczać, że występują również na terenie objętym
opracowaniem projektu mpzp dzięki korytarzowi ekologicznemu, jakim jest ciek Łężynka.
W nielicznych zakrzewieniach przy cieku Łężynka można napotkać różne gatunki ślimaków
(Gastropoda), w tym objętego częściową ochroną ślimaka winniczka (Helix pomatia).
Fauna pól uprawnych jest reprezentowana przez liczne gatunki owadów i motyli. Na terenach
zieleni urządzonej, porośniętych trawnikami, ugorowanych polach oraz na nieużytkach stwierdzono
ślady występowanie takich zwierząt, jak: myszy (Apodemus sp.), ryjówki (Sorex sp.) oraz krety (Talpa
europaea, objęty częściową ochroną). W pobliżu szkółek drzew ozdobnych i pozostałości sadów
sporadycznie można spotkać jeże (Erinaceus europeaus, objęty całkowitą ochroną).
W zakrzewieniach i zadrzewieniach miejscowo porastających brzegi cieku Łężynka oraz
w dawnych sadach i ogrodach, były obserwowane takie ptaki, jak: wróbel (Passer domesticus), sroka
(Pica pica), szpak (Strunus vulgaris) czy kos (Turdus merula). W sąsiedztwie terenu objętego mpzp,
częściowo na obszarze dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Michałówka” i przy
zbiornikach wodnych na cieku Dworski Rów, zaobserwowano gatunki ptaków objętych ochroną
całkowitą,. Były to: perkozek (Tachybaptus ruficollis), makolągwa (Carduelis cannabina), pokląskwa
(Saxicola rubetra), świergotek łąkowy(Anthus pratensis) oraz bocian biały (Ciconia ciconia)17. Gatunki
te, przy dłuższym okresie podwyższonego poziomu wód gruntowych, mogą sporadycznie pojawić się
w pobliżu cieku Łężynka. Nad otwarte przestrzenie nieużytków i pól uprawnych, z ww. terenów, mogą
zalatywać takie gatunki ptaków drapieżnych, jak: jastrząb (Accipiter gentilis) czy myszołów (Buteo
buteo).
Biegnący w granicach opracowania ciek Łężynka może stanowić szlak wędrówek zwierząt
poszukujących pożywienia na terenach upraw warzywnych i polowych. Niedalekie sąsiedztwo terenów
14
15
16
17
Borysiak J., Markiewicz J., Weryfikacja granicy byłego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, ocena
jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa, Poznań 2005r., Załącznik 2.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237,
poz.1419)
jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa, Poznań 2005r., Załącznik 2.
jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa, Poznań 2005r., Załącznik 2
Projektowany zespół przyrodniczo-krajobrazowy Michałówka w Poznaniu Przyrodniczo cenne elementy fauny i szaty roślinnej
oraz proponowana granica chronionego obiektu.
9
leśnych w dolinie Michałowki, wchodzących w skład wschodniego klina zieleni, przylegającego do
terenu opracowania od wschodu, nie wyklucza pojawienia się w granicach opracowania mpzp takich
gatunków zwierząt, jak: sarny (Capreolus capreolus), dziki (Sus scrofa), zające (Lepus europaeus), lisy
(Vulpes vulpes), borsuki (Meles meles) czy jenoty (Nyctereutes procyonides)18.
Reasumując, użytkowanie rolnicze i postępująca urbanizacja spowodowały, że w granicach
opracowania egzystują głównie gatunki pospolite, najlepiej przystosowane do warunków życia
w sąsiedztwie terenów zurbanizowanych.
2.7.
Gleby
Większość terenu znajdującego się w granicach opracowania to grunty orne, których gleby
uległy dużym przekształceniom na skutek użytkowania rolniczego i utraciły swoje naturalne
właściwości fizyczne i chemiczne. W obrębie terenów użytkowanych rolniczo gleby charakteryzują się
przemieszaniem wierzchnich warstw profilu glebowego, następującym w wyniku przeprowadzania
szeregu zabiegów agrotechnicznych (np. głębokiej orki) oraz zmianami w składzie chemicznym (na
skutek stosowania nawozów azotowych, fosforowych). Jak wynika z mapy glebowo–rolniczej, na
wschód od ul. Sowice - w pobliżu ul. Porzeczkowej - występują gleby bielicowe i pseudobielicowe (A),
należące do kompleksu żytniego dobrego. W pozostałej części mpzp (bliżej cieku Łężynka) dominują
również gleby bielicowe i pseudobielicowe, należące do kompleksu żytniego bardzo dobrego. Pod
względem bonitacji są to gleby klasy IIIa, IIIb i IVa, tzn. gleby średnio dobre, lekko kwaśne, okresowo
nadmiernie uwilgotnione i ubogie w przyswajalne dla roślin składniki pokarmowe. Wymagają
systematycznego nawożenia. Wysokość plonów zależy głównie od doboru roślin i ilości opadów.
Skałami macierzystymi dla większości gleb na terenie Szczepankowa są piaski gliniaste lekkie,
zalegające na glinach lekkich (piszczysto-gliniastych).
W wyniku wieloletniego rozwoju funkcji ogrodniczej, na omawianym obszarze wykształciły się
również gleby antropogeniczne i szklarniowe, cechujące się głębokim, silnie wzbogaconym w materię
organiczną, poziomem próchnicy, zwane hortisolami.
Na terenach zabudowanych, znajdujących się przy ul. Sowice, występują gleby
antropogeniczne (oznaczone na mapie glebowo-rolnej symbolem Tz), powstałe na skutek rozwoju
zabudowy oraz infrastruktury. Charakteryzują się one przemieszaniem poszczególnych warstw gleby
oraz występowaniem w profilu glebowym zanieczyszczeń fizycznych tj. żwir, gruz i innych, podobnych
materiałów, wykorzystywanych przy inwestycjach budowlanych.
2.8.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji, przedstawia poniższa tabela:
18
jw., s. 14
10
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
I
II
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (°°C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
3,2
7,7
13,5
16,4
18,3
17,7
13,0
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
79
92
93
80
85
85
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
86
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
72
3,7
69
3,3
72
3,3
72
3,2
74
2,8
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
18
42
27
111
17
81
153
74
8
ROK 2010
28
100
58
692
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
508
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011;
http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 - 2000) wynosiła 508 mm. Natomiast roczna
suma opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1°C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu -6,5°C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów
z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile - średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą
średnią miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei
najniższa średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak
w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971 - 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba cisz, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r. na
terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga w okresie
zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe wartości
występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67% i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
Analizowany obszar, pomimo typowych dla miasta warunków klimatycznych, wyróżnia swoisty
mikroklimat, który ogólnie można określić jako korzystny dla mieszkańców. Jest on zaliczany do
obszarów o dobrym mikro i bioklimacie. Teren jest wysoko położony i nawietrzany od zachodu. Niska
oraz raczej ekstensywna zabudowa obszaru Szczepankowa i Spławia, wpływa dodatnio na
przewietrzanie tego terenu. Dodatkowo, na poprawę panującego tutaj mikroklimatu wpływa bliskie
sąsiedztwo kompleksów leśnych wschodniego klina zieleni. Lasy charakteryzują się specyficznymi
warunkami klimatu lokalnego, m.in. zmniejszonymi amplitudami dobowymi temperatury i wilgotności,
mniejszą prędkością wiatru wewnątrz lasu, niższym stężeniem zanieczyszczeń powietrza. Dodatkowo,
drzewostany iglaste „produkują” korzystne dla człowieka olejki eteryczne (fitoncydy).
11
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
Na badanym terenie nie występują obiekty wpisane do rejestru zabytków. Zgodnie
z wnioskiem Miejskiego Konserwatora Zabytków, mogą znajdować się natomiast nieprzebadane pod
względem archeologicznym warstwy kulturowe i stanowiska archeologiczne. Strefy stanowisk
archeologicznych znajdują się po wschodniej stronie ul. Sowice – poniżej cieku Łężynka oraz po
wschodniej stronie ul. Bobrownickiej – na wysokości wylotu ul. Winogronowej.
Strefy stanowisk archeologicznych wskazane zostały na rysunku projektu mpzp, stanowiącym
załącznik nr 7 prognozy.
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Ze względu na położenie omawianego obszaru w bezpośrednim sąsiedztwie lasów
wschodniego klina zieleni oraz obecnie jego stosunkowo niewielki stopień zainwestowania, należy
przypuszczać, że w jego rejonie nie występują przekroczenia dopuszczalnych stężeń substancji
w powietrzu. Na obszarze opracowania nie występują punktowe, liniowe ani powierzchniowe emitory
zanieczyszczeń, powodujące znaczne pogorszenie jakości powietrza.
Większość ulic znajdujących się w granicy opracowania oraz w najbliższym sąsiedztwie
prowadzi ruch o charakterze lokalnym (dojazdy do posesji), który nie powoduje przekroczeń
dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń powietrza. Jedyne liniowe źródło zanieczyszczeń
o większym znaczeniu może stanowić przebiegająca po południowej stronie obszaru opracowania
ul. Szczepankowo. Oprócz ruchu lokalnego generuje ona ruch o charakterze ponadlokalnym
w kierunku miejscowości Tulce. Ruch samochodowy powoduje emisję do atmosfery szeregu
zanieczyszczeń gazowych, powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym
m.in. węglowodorów aromatycznych, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji
pyłowych, powstających w wyniku ścierania nawierzchni jezdni i opon pojazdów. Należy jednak
zaznaczyć, że wyniki wielu analiz stężeń zanieczyszczeń powietrza w rejonie tras komunikacyjnych,
prowadzonych w ramach ocen oddziaływania na środowisko realizacji inwestycji drogowych, wykazały
brak przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń poza pasami drogowymi.
Ponadto, okresowe zagrożenie dla jakości powietrza stanowi emisja niska, generowana przez
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zaopatrywaną w ciepło z indywidualnych systemów
grzewczych. Stanowią one źródło emisji głównie SO2 i pyłu zawieszonego do atmosfery. W granicach
projektu planu znajduje się nieliczna zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i zagrodowa, która
stanowi źródło niskiej emisji gazów i pyłów. Jest to jednak emisja okresowa i ma ona znikome
znaczenie dla stężenia średniorocznego.
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w granicy opracowania oraz
w niewielkiej odległości od omawianego obszaru, analizę jakości powietrza atmosferycznego
przeprowadzono na podstawie wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla
poszczególnych stref19, wyznaczonych w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska20. Teren będący
przedmiotem opracowania znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska.
Wykonana przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu roczna ocena
jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2011 pod kątem ochrony zdrowia ludzi
dotyczyła następujących zanieczyszczeń: dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), benzenu
(C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, ozonu (O3), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni) i kadmu (Cd).
Klasyfikację strefy aglomeracja poznańska z uwzględnieniem kryterium ochrony zdrowia ludzi
za rok 2011 przedstawia poniższa tabela 2.
19
20
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2011, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2012
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska
12
Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2011 r. z uwzględnieniem kryteriów
określonych w celu ochrony zdrowia ludzi
NAZWA
SYMBOL KLASY STRFEY DLA POSZCZEGÓLNYCH SUBSTANCJI
STREFY
NO2
SO2
CO
C6H6
PM2,5 PM10 BAP AS
CD NI
PB
O3
aglomeracja
A
A
A
A
B
C
C
A
A
A
A
A
poznańska
Źródło: Roczna ocena jakości
http://www.poznan.pios.gov.pl
powietrza
w
województwie
wielkopolskim
za
rok
2011,
WIOŚ,
Poznań
2012r.,
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony zdrowia ludzi
za 2011 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, dlatego aglomeracja poznańska zaliczona
została do klasy A.
W przypadku pyłu PM2,5, w 2011 jego stężenie (średnie dla roku – 27,5 µg/m3) przekroczyło
poziom dopuszczalny (25 µg/m3), lecz nie przekroczyło poziomu dopuszczalnego powiększonego
o margines tolerancji (dla roku 2011 28 µg/m3). W związku z powyższym, strefę aglomeracja
poznańska zaliczono do klasy B.
W przypadku pyłu PM10 w 2011 r. zanotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla
24-godzinnych stężeń, w tym m.in. na stacjach w Poznaniu przy ul. Polanka i ul. J.H. Dąbrowskiego.
Nie zanotowano natomiast na żadnym ze stanowisk pomiarowych przekroczeń stężeń średnich
rocznych. Ze względu na stwierdzone przekroczenia dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu
PM10, aglomeracja poznańska zakwalifikowana została do klasy C. Należy jednak podkreślić, że roczna
seria pomiarów wykazuje wyraźną zmienność sezonową, w okresie zimowym odnotowywane są
stężenia pyłu PM10 wyższe, w sezonie letnim niższe. Na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy
ul. Polanka w roku 2011 zanotowano 89 przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM10,
natomiast przy ul. Dąbrowskiego 92.
W przypadku stężeń benzo(a)pirenu, strefę aglomeracja poznańska, zaliczono do klasy C.
We wszystkich strefach, zakwalifikowanych do klasy C, należy wskazać obszary, w których
stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń danej substancji, a także opracować program
naprawczy.
Dla pyłu PM10 program naprawczy dla Poznania został już wcześniej opracowany. W roku
2005 na trzech stacjach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta Poznania (przy ul. Polanka,
ul. Dąbrowskiego i ul. Szymanowskiego) przekroczenia dopuszczalnych poziomów dla pyłu
zawieszonego. Z tego względu Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy Rozporządzenia Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. program ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Program
określa m.in. podstawowe kierunki działań, których podjęcie jest niezbędne do przywrócenia
standardów jakości powietrza w strefie. Do zadań podstawowych należy między innymi zastąpienie
starych kotłów węglowych nowszymi, wykorzystującymi „czystsze” paliwa oraz zastąpienie
indywidualnych systemów grzewczych systemami zbiorowego zaopatrzenia w ciepło. Działania
te umożliwiają ograniczenie nadmiernej emisji powodującej przekroczenia dopuszczalnych poziomów
substancji w powietrzu, występującej głównie w okresie grzewczym. W 2012 r. Urząd Marszałkowski
Województwa Wielkopolskiego przystąpił do aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja poznańska w zakresie pyłu PM10.
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego przystąpił też do opracowania programu
ochrony powietrza dla strefy aglomeracja poznańska w zakresie benzo(a)pirenu.
2.11.
Klimat akustyczny
Obszar projektu planu obejmuje tereny położone w południowo-wschodniej części Poznania –
na Szczepankowie, usytuowane po północno-wschodniej stronie środkowego odcinka
ul. Szczepankowo, a częściowo także po południowo-zachodniej stronie tej ulicy. Projekt planu
obejmuje następujące ulice lub ich fragmenty: Szczepankowo, Bobrownicka, Sowice, Aroniowa,
Porzeczkowa, Nad Łężynką, Winogronowa, Dereniowa.
Obecnie, tereny w granicach projektu planu charakteryzują się dosyć zróżnicowaną strukturą
funkcjonalną. Obszar planu stanowią tereny zabudowy mieszkaniowej, jednorodzinnej, czasami
uzupełnionej funkcjami usługowymi, tereny mieszkaniowo-usługowe, tereny usługowe – w tym usług
oświaty – przedszkole u zbiegu ul. Szczepankowo i ul. Bobrownickiej, a częściowo także tereny rolne
i nieużytki. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów mieszkaniowo-usługowych
13
oraz terenów usług oświaty przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska21 oraz rozporządzenie
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku22 definiują dopuszczalne maksymalne
standardy akustyczne w środowisku.
W stanie istniejącym, w obszarze objętym projektem planu panują wymagane przepisami
warunki akustyczne – poza bezpośrednim sąsiedztwem z głównym szlakiem komunikacyjnym w tym
rejonie miasta, tj. ul. Szczepankowo. Zabudowa mieszkaniowa i przedszkole, zlokalizowane wzdłuż
ul. Szczepankowo – która jest ulicą klasy zbiorczej, zarówno w granicach projektu planu, jak i na
odcinku przylegającym, ale znajdującym się poza planem – są skażone ponadnormatywnym hałasem
samochodowym. Informacji o tym skażeniu nie zawiera jednak Mapa akustyczna miasta Poznania …23.
Zasięg hałasu samochodowego w porze dziennej – dla kryterium LD = 55 dB, dopuszczalnego
dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz terenów zabudowy związanej ze stałym
lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, czyli dla przedszkola – oszacowano24 na podstawie
aktualnych natężeń ruchu25. Dla prędkości ruchu pojazdów V = 50 km/godz., zasięg tego hałasu ma
szerokość do ok. 30 ÷ 40 m (od osi ul. Szczepankowo). W przypadku terenów mieszkalno-usługowych
zasięg hałasu w porze dziennej – dla dopuszczalnego kryterium LD = 60 dB – jest mniejszy i wynosi
do ok. 10 ÷ 20 m. Dla większej prędkości ruchu, np. V = 70 km/godz., zasięgi izolinii LD = 55 dB
i LD = 60 dB wynoszą odpowiednio: ok. 35 ÷ 55 m oraz ok. 15 ÷ 30 m. Zasięgi oddziaływania hałasu
podano dla przedziałów odległości – w zależności od korzystnych lub mniej korzystnych warunków
propagacji dźwięku. Oszacowano26 również, że w porze nocnej poziom hałasu od ul. Szczepankowo
dla obu rodzajów terenu jw. – dla dopuszczalnego poziomu LN = 50 dB, ma zasięg do ok. 20 ÷30 m
– dla V = 50 km/godz. oraz do ok. 30 ÷40 m – dla V = 70 km/godz. Zatem wszystkie granice terenów
chronionej akustycznie zabudowy, ale także budynki mieszkalne jednorodzinne i budynek przedszkola
oraz prawie wszystkie budynki mieszkalno-usługowe, położone bezpośrednio wzdłuż ul. Szczepankowo
– znajdują się w stanie istniejącym w obszarze ponadnormatywnego zasięgu hałasu samochodowego.
Zasięgi akustycznego oddziaływania ul. Bobrownickiej, w stanie istniejącym, są znacznie
mniejsze26 niż dla ul. Szczepankowo. W porze dziennej – dla kryterium LD = 55 dB, na podstawie
dostępnych danych o natężeniu ruchu27, oszacowano szerokość ponadnormatywnego oddziaływania
do ok. 10 ÷ 20 m (od osi ul. Bobrownickiej), a w porze nocnej – dla LN = 50 dB – na do ok. 5 ÷ 15 m,
dla prędkości ruchu V = 50 ÷ 70 km/godz. Oznacza to, że w przypadku tej ulicy wymagane warunki
akustyczne w środowisku nie są zapewnione jedynie na granicach terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej i zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Budynki
wymagające ochrony akustycznej znajdują się poza strefami hałasu, jeśli pojazdy poruszają się
z prędkościami nieprzekraczającymi wartości dopuszczalnych w porze dziennej i nocnej.
Brak jest danych o natężeniach ruchu samochodowego dla pozostałych ulic w obszarze planu.
Można jednak założyć, że w stanie istniejącym ul. Sowice i ul. Porzeczkowa oraz pozostałe ulice
w obszarze planu nie niosą zagrożenia akustycznego w otaczającym je środowisku, poza okresami
nasilonego ruchu pojazdów ciężkich, związanego z procesami budowlanymi prowadzonymi intensywnie
na tym terenie.
Obszar projektu planu znajduje się poza zasięgiem ponadnormatywnego oddziaływania hałasu
samochodowego od autostrady, co wynika z Mapy akustycznej miasta Poznania ...28.
Z Mapy akustycznej miasta Poznania …30 wynika również, że obszar planu znajduje się poza
zasięgiem ponadnormatywnego oddziaływania hałasu kolejowego, a także hałasu lotniczego – lotniska
wojskowego w Krzesinach.
21
22
23
24
25
26
27
28
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150, tekst jednolity, ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826)
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008
Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281)
Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego w stanie istniejącym –
ul. Szczepankowo
Dane o natężeniach ruchu pojazdów samochodowych w stanie istniejącym – ul. Szczepankowo, ZDM, Poznań
Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego w stanie istniejącym – ul. Bobrownicka
Dane o natężeniach ruchu pojazdów samochodowych w stanie istniejącym – ul. Bobrownicka, ZDM, Poznań
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008
Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281)
14
O uciążliwym oddziaływaniu tzw. pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem
hałasu – związanych z działalnością usługową, prowadzoną w budynkach mieszkalnych (która nie
wymaga zmiany klasyfikacji terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na tereny
mieszkaniowo-usługowe, zgodnie z przepisami prawa budowlanego29) lub w budynkach usługowych
na terenach zabudowy mieszkaniowej oraz na terenach mieszkaniowo-usługowych – brak jest
informacji o prowadzeniu postępowań administracyjnych, co nie oznacza, że nie stanowią zagrożenia
dla środowiska akustycznego i nie są lub nie mogą być przedmiotem skarg sąsiadów.
Podsumowując, należy stwierdzić, że w stanie istniejącym warunki akustyczne w obszarze
projektu planu są korzystne, z wyjątkiem terenów położonych bezpośrednio wzdłuż ul. Szczepankowo.
2.12.
Jakość wód
Na analizowanym terenie wody powierzchniowe reprezentowane są przez niewielki ciek
Łężynkę, zlokalizowany w środkowej części opracowania. Ze względu na jego wielkość oraz charakter,
nie przeprowadzano badania jakości jego wód.
Łężynka pełni funkcję odbiornika wód z obszaru planu oraz terenów sąsiadujących, które
w głównej mierze stanowią tereny użytkowane rolniczo. Wody te odprowadzane są do wód rzeki
Michałówki, stanowiącej prawy dopływ rzeki Kopel. Ze względu na rolniczy charakter zlewni rzeki
Kopel, jej obszar zaliczony został do obszaru szczególnie narażonego na zanieczyszczenia związkami
azotu ze źródeł rolniczych (OSN), z których odpływ azotu do wód należy ograniczyć. W przypadku
Poznania, obszar ten obejmuje całą południowo-wschodnia część miasta. Wodami wrażliwymi na
zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, oprócz wód samej rzeki Kopel (i fragmentu
Głuszynki – od Kamionek do Czapur), są również wody jej dopływów, w tym Michałówki, Dopływu
spod Węgierskich oraz Dopływu z Sokolnik Drzązgowskich. Granice obszaru OSN dla zlewni rzeki Kopel
wskazane zostały w rozporządzeniu Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej
w Poznaniu30, na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne oraz zgodnie z Dyrektywą
Azotanową Nr 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. W celu poprawy standardów jakości rzeki Kopel
(i jej dopływów) oraz zapobieganiu pogorszeniu stanu czystości jej zlewni, wydano w 2008 r.
rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu31, wskazujące
niezbędne kierunki działań w zakresie: poprawy praktyki rolniczej (dotyczącej zwłaszcza poprawy
sposobu nawożenia, gospodarki nawozami i gruntami w gospodarstwach rolnych), ale także
diagnozowania zagrożeń, edukacji rolników, kontroli i monitoringu skuteczności programu.
W 2010 r. jakość wód powierzchniowych w obrębie OSN zlewni rzeki Kopel badano w dwóch
punktach pomiarowych – w Szczytnikach i w Czapurach. Średnioroczne stężenia azotanów
w Szytnikach i w Czapurach były wyższe niż w roku 2009 (kolejno 57,9 mgNO3/l,
43,0 mgNO3/l). Badania wykazały zatem zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego
(eutrofizację ze względu na zawartość związków azotu) wód powierzchniowych rzeki Kopel w punkcie
pomiarowym w Szczytnikach (przekroczenie normy32 o 7,9 mgNO3/l) oraz zagrożenie zanieczyszczenia
wód powierzchniowych w punkcie pomiarowym w Czapurach ze względu na wzrost zawartości
azotanów w stosunku do ich zawartości z poprzedniego roku.
Badanie wód podziemnych w 2010 r. na obszarze OSN w zlewni rzeki Kopel prowadzono
w dwóch punktach pomiarowych – w Gowarzewie i Kamionkach. W obu punktach pomiary wykazały
stężenie azotanów na poziomie poniżej 1,5 mg NO3/l.
Ocena jakości wód podziemnych prowadzona jest dla jednolitych części wód podziemnych
(JCWPd). Miasto Poznań położone jest w obrębie jednolitej części wód podziemnych nr 62,
a badaniem ich jakości zajmuje się Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie.
Zarówno w 2008, 2009, jak i 2010 r., badania prowadzone przez Państwowy Instytut
Geologiczny na terenie województwa wielkopolskiego dotyczyły jakości wód podziemnych jedynie
29
30
31
32
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst jednolity, ze zmianami)
Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie
określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych,
z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 57 poz. 1128 )
Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2008 r. w sprawie:
programu działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego
zlewni rzeki Kopel (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 66 poz. 1297 )
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. nr 241, poz. 2093)
15
w obrębie trzech jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu. Do
części tych zaliczono również JCWPd nr 62, w obrębie którego położony jest Poznań. Niestety żaden
z punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta. W 2008 r. w punktach pomiarowych
zlokalizowanych najbliżej Poznania stwierdzono wody o dobrej jakości, a w 2009 r już tylko wody
podziemne o zadowalającej jakość. W 2010 r zadowalający stan wód utrzymał się w dwóch ww.
punktach pomiarowych, natomiast w jednym jakość wód uległa pogorszeniu do stanu
niezadowalającego 33.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu
nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte obecnie prawną ochroną w formie: parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru
Natura
2000,
zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego,
użytku
ekologicznego,
stanowiska
dokumentacyjnego, pomników przyrody, ustanowione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody.
W trakcie inwentaryzacji prowadzonej w ramach prac nad opracowaniem „Weryfikacja byłego
zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, ocena jego przyrodniczej wartości
i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa”34 nie wykazano występowania roślin
podlegających ochronie gatunkowej w granicach objętych projektem mpzp. W trakcie bieżących
inwentaryzacji również nie zaobserwowano roślin podlegających ochronie35. Ustalenia w terenie
potwierdziły natomiast występowanie trzech gatunków zwierząt chronionych36 – ślimaka winniczka
(Helix pomatia) przy cieku Łężynka, jeża (Erinaceus europaeus)37 oraz kreta (Talpa europaea)
w rejonie ul. Aroniowej i ul. Bobrownickiej.
W przeszłości przedmiotowy obszar znajdował się w obrębie zespołu przyrodniczokrajobrazowego (ZP-K) „Michałówka”, powołanego w dniu 10 maja 1994 roku uchwałą Nr CV/610/94
Rady Miejskiej Poznania. Uchwała była aktem na rzecz racjonalnego gospodarowania zasobami
przyrody i kultury poprzez „ratowanie” obszarów szczególnie cennych przyrodniczo i kulturowo
w granicach administracyjnych miasta. Zespół ten został powołany dla ochrony zlewni rzeki
Michałówki, wód podziemnych doliny kopalnej, a także układów osadniczych Krzesin i Spławia.
Ustalono zachowanie i odtworzenie wszystkich istniejących cieków i stojących wód otwartych z ich
roślinnością, w tym łąkową. Zgodnie z ustaleniami dla byłego ZP-K obowiązywał zakaz lokalizowania
nowych obiektów oraz podejmowania działań mogących spowodować obniżenie poziomu wód
podziemnych, istotnych dla przyrodniczej funkcji terenu. W granicach zlewni chronionej dopuszczono
nową zabudowę (dla osiedli: Darzybór, Huby, Krzesinki, Michałowo, Pokrzywno, Spławie,
Szczepankowo) pod warunkiem uzbrojenia osiedla w sieć kanalizacji sanitarnej, podłączoną do sieci
miejskiej. Dodatkowo, ustalono zachowanie zwartych obszarów występowania gleb szczególnie
wartościowych kompleksów, opracowanie szczegółowego projektu wprowadzania zadrzewień
o funkcjach ochronnych i krajobrazowych, a także wyrównanie linii lasu poprzez zalesienia, zakaz
lokalizacji obiektów lub urządzeń mogących pogorszyć tło zanieczyszczeń pyłami >100 ton/km2/rok.
Zalecano też kształtowanie infrastruktury technicznej w zwartych korytarzach – z uwagi na ochronę
wartości przyrodniczych i kulturowych. Niewiele z powyższych ustaleń dla byłego ZP-K „Michałówka”
było realizowanych w praktyce. W ostatnich latach dolina Michałówki, która była głównym biocentrum
zespołu, uległa stosunkowo dużemu przeobrażeniu. Jej ekosystemy utraciły wiele walorów
przyrodniczych i ekologicznych funkcji. W niektórych miejscach nastąpiła zmiana sposobu
zagospodarowania, między innymi z użytków zielonych na grunty orne intensywnie użytkowane oraz
z gruntów ornych na tereny zabudowy. Ponadto, wszystkie ZP-K ustanowione w Poznaniu w 1994 r.
straciły moc obowiązującą w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie
33
34
35
36
37
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, 2009, 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań
2009, 2010, 2011
prof. dr hab. J. Borysiak, mgr J. Markiewicz, Poznań 2005
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 05 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. Nr 0, poz.81)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237,
poz.1419)
bieżący wywiad z mieszkańcami z inwentaryzacji w terenie w styczniu 2012r.
16
ustawy o ochronie przyrody38 oraz brakiem w jej przepisach przejściowych zapisu, utrzymującego
w mocy akty prawne powołujące użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe i stanowiska
dokumentacyjne.
Z przeprowadzonej na potrzeby zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”39 weryfikacji granic dawnego ZP-K „Michałówka”
oraz oceny jego przyrodniczej wartości40 wynika, iż obszar w granicach ustaleń projektu planu, mimo
swego rolniczego użytkowania, nadal zawiera wartościowe przyrodniczo komponenty środowiska,
pełniące istotną rolę lokalnego korytarzy ekologicznych. W tym zakresie duże znaczenie posiadają
śródpolne miedze, pobocza dróg oraz sieć hydrograficzna dopływów Michałówki (Łężynka). Dlatego na
etapie projektowania nowego zagospodarowania przedmiotowych terenów istotne będzie
uwzględnienie przyrodniczej roli istniejących układów biocenotycznych. Przy projektowaniu nowych
terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną należy ustalić takie parametry
zabudowy, które pozwolą na zachowanie wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnych
w obrębie działek budowlanych (wysokie procenty minimalnych powierzchni biologicznie czynnych,
duże powierzchnie nowowydzielanych działek budowlanych). Ponadto, istotne jest projektowanie
takich układów urbanistycznych, które pozwolą na zachowanie najbardziej cennych komponentów
środowiska, tj. wody otwarte, czy zieleń śródpolna.
Na omawianym obszarze występują obszary chronione na podstawie innych przepisów
odrębnych, których występowanie należy uwzględnić przy projektowaniu sposobu zagospodarowania
przestrzennego analizowanych terenów.
Znaczna część opracowania znajduje się w zasięgu obszaru wysokiej ochrony
czwartorzędowego, głównego zbiornika wód podziemnych Dolina Kopalna Wielkopolska (GZWP 144).
Obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych stanowią obszary, na których obowiązują obostrzenia
w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wody w celu ochrony jej zasobów przed
zanieczyszczeniem i degradacją. Stosownie do ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne41 „na
obszarach ochronnych można zabronić wznoszenia obiektów budowlanych oraz wykonywania robót
lub innych czynności, które mogą spowodować trwałe zanieczyszczenie gruntów lub wód,
a w szczególności lokalizowania inwestycji zaliczonych do przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko”, które stanowić mogą zagrożenie dla jakości środowiska gruntowowodnego. Ochronie jakości zasobów wodnych służy również przestrzeganie zasady podłączania
wszystkich obiektów budowlanych do sieci kanalizacji sanitarnej. Obecnie obszar projektu planu
pozbawiony jest sieci kanalizacji sanitarnej i wszystkie ścieki bytowe i komunalne, pochodzące
z budynków zlokalizowanych w granicy projektu mpzp, odprowadzane są do zbiorników
bezodpływowych. Pozytywnie na stan ochrony zasobów doliny kopalnej wpływa również kształtowanie
zabudowy i zagospodarowani terenów w sposób ekstensywny, na możliwie dużych działkach, z dużym
udziałem powierzchni biologicznie czynnych oraz dużym udziałem zieleni.
Ponadto, jak już wspomniano wcześniej w rozdziale 2.12 prognozy, omawiany obszar
położony jest w obszarze szczególnie narażonym na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł
rolniczych zlewni rzeki Kopel (OSN)42. Należy tu jednak podkreślić, że zalecenia w zakresie sposobu
użytkowania terenów położonych w obrębie OSN rzeki Kopel, mające na celu poprawę standardów
jakości rzeki Kopel oraz zapobieganie pogorszeniu stanu czystości jej zlewni43, dotyczą wyłącznie
rolniczego użytkowania gruntów, w związku z powyższym nie będą dotyczyć docelowego, ustalonego
w projekcie mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu, sposobu zagospodarowania
omawianego obszaru.
Ograniczenia
w
zagospodarowaniu
omawianego
obszaru
powodują
istniejące
elektroenergetyczne linie napowietrzne SN, przebiegające przez jego północną i wschodnią część.
38
39
40
41
42
43
Dz. U. z 2001 Nr 3, poz. 21,
przyjętego uchwałą Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.
w opracowaniu „Weryfikacja granicy byłego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, Ocena jego
przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa”, prof. dr hab. Janina Borysiak, mgr
Joanna Markiewicz, Poznań 2005
Dz. U. z 2012 r. poz. 145
ustanowionym na mocy w rozporządzeniu Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 4 kwietnia
2008 r. w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów
szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr
57 poz. 1128 z dnia 16 kwietnia 2008 r.)
określone na mocy rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2008 r.
w sprawie: programu działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie
narażonego zlewni rzeki Kopel (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 66 poz. 1297 z dnia 21 kwietnia 2008 r.)
17
Ograniczenia wynikają z emisji przez nią pól elektromagnetycznych, które powstają na skutek
występowania napięcia (pola elektrycznego E) oraz w wyniku przepływu prądu (pola magnetycznego
H). W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych
poziomów44 wprowadzono pojęcie dopuszczalnego poziomu poszczególnych składowych fizycznych
pola elektromagnetycznego - elektrycznej E i magnetycznej H, jakie mogą wystąpić w miejscach
dostępnych dla ludzi. Dla pola elektrycznego, występującego w otoczeniu linii elektroenergetycznej
o częstotliwości sieciowej 50Hz, dopuszczalna wartość natężenia wynosi 10kV/m, przy czym najwyższe
dopuszczalne w środowisku natężenie pola elektrycznego na terenach przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową nie może przekroczyć 1kV, natomiast na pozostałych terenach dostępnych dla ludności 10kV/m. Z kolei, dla pola magnetycznego w otoczeniu linii elektroenergetycznej o częstotliwości
sieciowej 50Hz, najwyższe dopuszczalne w środowisku natężenie, w tym również na terenach
przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, wynosić może 60A/m. Promieniowanie
elekromagnetyczne wytwarzane przez linie powoduje ograniczenia w zagospodarowaniu terenów,
które wynikają z konieczności uwzględnienia obszarów ich oddziaływania. Ze względu na duże
zróżnicowanie istniejących instalacji emitujących pola elektromagnetyczne, obszary oddziaływania oraz
zasady zagospodarowania terenów wokół poszczególnych obiektów wyznacza się indywidualnie (przez
gestorów sieci), na podstawie przepisów odrębnych, polskich norm, uwzględniając napięcie
przewodów, konkretne parametry techniczne linii i określone uwarunkowania terenowe trasy. Do
przepisów odrębnych w tym zakresie należą: wyżej wspomniane rozporządzenie Ministra Środowiska
w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej
w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w
środowisku pracy, a także norma PN-E-05100-1. „Elektroenergetyczne linie napowietrzne.
Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi gołymi”. Ponadto,
napowietrzne linie elektroenergetyczne wpływają na degradację walorów krajobrazowych terenów,
przez które przebiegają.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym45, głównym celem sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz
określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, z uwzględnieniem konieczności kształtowania
ładu przestrzennego oraz konieczności dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności
dalszego zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
Obecnie na obszarze objętym projektem planu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego obszaru „Szczepankowo – Spławie” część B w Poznaniu, zatwierdzony uchwałą
Nr XL/417/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 8 lipca 2008 r.46 Plan miejscowy „Rejon ul.
Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu sporządzany jest na wniosek osób prywatnych – właścicieli
działek na analizowanym obszarze – którzy wnioskowali o dopuszczenie na przedmiotowym obszarze
odprowadzania ścieków bytowych do zbiorników bezodpływowych, korektę linii zabudowy oraz zmianę
przebiegu dróg wewnętrznych. Zapis obecnie obowiązującego mpzp obszaru „Szczepankowo –
Spławie” część B w Poznaniu, niedopuszczający odprowadzanie ścieków komunalnych do zbiorników
bezodpływowych na terenach położonych na wschód od ul. Sowice, uznany został wyrokiem
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2011 r. (sygn. akt IV SA/Po 266/11) za
niezgodny z prawem. Zatem, sporządzenie i uchwalenie mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej
i cieku Łężynka” w Poznaniu pozwoli na uwzględnienie ustaleń wyroku Sądu w zakresie prowadzenia
gospodarki ściekowej na przedmiotowym obszarze, a tym samym i pełne wykorzystanie potencjału
działek budowlanych, bez konieczności oczekiwania na uzbrojenie terenów przeznaczonych pod
zabudowę w sieć kanalizacji sanitarnej.
44
45
46
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.
Dz. U. z 2012 r. poz. 647
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 152, poz. 2670 z dnia 11 września 2008 r.
18
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu składa się z części
tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej –
rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000.
Należy zaznaczyć, że projekt mpzp utrzymuje większość rozwiązań funkcjonalnoprzestrzennych ustalonych dla przedmiotowego obszaru w obowiązującym mpzp „Szczepankowo –
Spławie” część B w Poznaniu. Główna różnica dotyczy dopuszczenia na terenach przeznaczonych pod
zabudowę odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych do zbiorników bezodpływowych do czasu
realizacji kanalizacji sanitarnej.
•
•
•
•
•
•
•
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono:
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone symbolami 1-19MN,
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej, oznaczone symbolami
1-4MN/U,
tereny zabudowy usługowej, oznaczone symbolami 1,2U,
tereny wód powierzchniowych śródlądowych, oznaczone symbolami 1-4WS,
tereny infrastruktury technicznej – elektroenergetyki, oznaczone symbolami 1-3E,
tereny komunikacji – dróg publicznych: klasy zbiorczej, oznaczone symbolami 1,2KD-Z, klasy
lokalnej, oznaczony symbolem KD-L, klasy dojazdowej, oznaczone symbolami 1-10KD-D
i KD-Dx,
tereny komunikacji – dróg wewnętrznych, oznaczone symbolami 1-13KD.
Projekt planu zakłada zainwestowanie całego obszaru znajdującego się w jego granicach,
z dominującym udziałem terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN. W układzie
funkcjonalno-przestrzennym wyznaczono również trzy tereny MN/U, na których obok budynków
mieszkalnych dopuszczono również lokalizację budynków mieszkalno-usługowych lub usługowych oraz
dwa tereny zabudowy usługowej U. Na wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudowę ustalono
lokalizację budynków wolno stojących, jedynie na terenach MN dopuszczono przebudowę i rozbudowę
istniejących budynków bliźniaczych, a w szczególnych przypadkach dopuszczono też lokalizację
nowych budynków bliźniaczych. Na terenach MN dopuszczono też zachowanie istniejących budynków
usługowych, bez prawa ich rozbudowy lub nadbudowy.
W projekcie planu wyznaczono układ komunikacyjny, oparty na istniejących ulicach:
Szczepankowo, Bobrownickiej, Porzeczkowej, Nad Łężynką, uzupełniony o nowe tereny dróg
publicznych głównie klasy dojazdowej i dróg wewnętrznych.
Dla terenów przeznaczonych pod zabudowę MN, MN/U i U określono szczegółowe ustalenia
w zakresie wymaganych parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania
poszczególnych terenów, w tym maksymalnych powierzchni zabudowy dla każdej działki, minimalnych
powierzchni biologicznie czynnych, jakie należy zachować na każdej działce budowlanej, wysokości
obiektów budowlanych, minimalnych powierzchni nowo wydzielanych działek budowlanych. Dla
wszystkich terenów budowlanych ustalono nakaz zachowania co najmniej 50% powierzchni działki
biologicznie czynnej jako biologicznie czynnej. Na terenach MN i MN/U ustalono powierzchnię nowo
wydzielanej działki budowlanej nie mniejszą niż 1000 m2, natomiast na terenach U powierzchnia ta
wynosi co najmniej 1500 m2. Dla terenów MN ustalono maksymalny procent zabudowy nie większy
niż 25% powierzchni działki budowlanej, dla terenów MN/U – 35%, natomiast dla terenów U – 40%.
Na całym obszarze projektu planu ustalono lokalizacje zabudowy niskiej, o maksymalnej wysokości
12 m (do kalenicy), przy czym nie więcej niż dwie kondygnacje nadziemne (na terenach MN i MN/U
dopuszczono trzecią kondygnację w formie użytkowego poddasza).
Dla wszystkich terenów szczegółowo określono dostęp do dróg publicznych, a dla terenów
przeznaczonych pod zabudowę również normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy
działek budowlanych miejsca postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Dodatkowo, dla
obsługi zabudowy usługowej ustala się zapewnienie na działce budowlanej stanowisk do przeładunku
towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych i rowerów.
Projekt planu ustala ochronę cieku Łężynka. W projekcie wyznaczono cztery tereny wód
powierzchniowych śródlądowych WS. Projekt ustala zachowanie cieku jako otwartego, wprowadza
zakaz lokalizacji budynków. Dopuszcza wprowadzenie nasadzeń drzew i krzewów wzdłuż cieku oraz
lokalizację kładek, przepustów, urządzeń wodnych, tablic informacyjnych i sieci infrastruktury
19
technicznej (z wyjątkiem napowietrznych). Dla wzmocnienia ochrony cieku, na terenach graniczących
z ciekiem wprowadzono nakaz wprowadzenia zieleni - na terenach przeznczonych pod zabudowę
wzdłuż koryta cieku ustalono strefę lokalizację zieleni izolacyjno-krajobrazowej w formie drzew lub
żywoplotów, natomiast na terenach komunikacyjnych wzdłuż koryta cieku ustalono lokalizację rzędu
drzew.
W kontekście niniejszego opracowania, szczególnie istotne są ustalenia w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego, w tym jego poszczególnych komponentów, a także
w zakresie ochrony przyrody. W tym zakresie w projekcie planu ustalono:
a. w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
•
lokalizację zieleni izolacyjno-krajobrazowej w formie drzew lub żywopłotów na terenach MN,
MN/U i U w strefach wskazanych na rysunku planu,
•
lokalizację rzędów drzew na terenach dróg publicznych 6,8,9KD-D i 2K-Z,
•
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów MN,
MN/U, U, KD-Z, KD-L, KD-D i KDW ,
•
zagospodarowanie nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej zielenią wysoką w formie
zadrzewień o wysokości powyżej 2 m w przypadku lokalizacji na terenach U wolno stojącego
obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2,
•
uwzględnienie przebiegu tras podziemnych sieci infrastruktury technicznej przy realizacji
nasadzeń drzew i krzewów,
•
dopuszczenie nowych nasadzeń w pasie drogowym terenów KD-Z, KD-L, KD-D, KDW, pod
warunkiem, że nie kolidują one z parametrami drogi i infrastrukturą techniczną;
b. w zakresie ochrony wód:
•
zachowanie i ochronę cieku Łężynka jako otwartego,
•
lokalizację zieleni (izolacyjno-krajobrazowej oraz rzędów drzew) wzdłuż cieku Łężynka na
terenach graniczących z terenami WS,
•
zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,
•
odprowadzanie ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej,
z dopuszczeniem odprowadzania ścieków bytowych lub komunalnych do zbiorników
bezodpływowych na ścieki do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej,
•
zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach MN, MN/U i U,
•
dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach działek
budowlanych na terenach MN, MN/U, U, KD-Dx i KDW,
•
dopuszczenie odprowadzenia wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej
z terenów KD-Z, KD-L, KD-D;
c. w zakresie ochrony przed hałasem:
•
zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku:
o dla terenów MN oraz MN/U jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
o dla terenów U – w przypadku lokalizacji usług oświaty i zdrowia – jak dla terenów
zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów
opieki społecznej i terenów szpitali w miastach,
•
zapewnienie wymaganych standardów akustycznych na granicach U z terenami
o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku,
•
dopuszczenie stosowania na terenach KD-Z, KD-L i KD-D rozwiązań przeciwhałasowych jako
dodatkowych elementów układu komunikacyjnego, innych niż ustalone planem,
•
zakaz lokalizacji ekranów akustycznych na terenach dróg;
d. w zakresie ochrony powietrza:
•
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy, w przypadku stosowania w nowych budynkach indywidualnych
systemów grzewczych;
e. w zakresie gospodarki odpadami:
•
dopuszczenie zagospodarowania mas ziemnych powstałych podczas prac budowlanych na
terenach MN, MN/U, U, KD-Z, KD-L, KD-D, KD-Dx, KDW w obrębie działki budowlanej
lub terenu.
Ponadto, na terenach MN, MN/U i U ustalono zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego
z zakresu łączności publicznej. Ustalenie to ma istotne pozytywne znaczenie we wszystkich wyżej
wymienionych zakresach.
20
W projekcie planu uwzględniono położenie jego znacznej części w zasięgu obszaru
ochronnego czwartorzędowego zbiornika wód podziemnych – Doliny Kopalnej Wielkopolskiej. Zasięg
obszaru zaznaczono na rysunku projektu mpzp, a jego ochrona zapewniona będzie poprzez realizację
ustaleń mpzp w zakresie ochrony środowiska i przyrody oraz uwzględnienie ograniczeń
w zagospodarowaniu, wynikających z ustaleń planu.
W celu kształtowania ładu przestrzennego omawianego obszaru, w projekcie planu
wprowadzono zapisy regulujące zasady lokalizowania na terenach elementów dysharmonizujących
krajobraz, tj.: ogrodzenia, reklamy, szyldy, tablice informacyjne, napowietrzne sieci infrastruktury
technicznej. W tym zakresie ustalono:
•
na całym obszarze zakaz lokalizacji napowietrznych sieci infrastruktury technicznej,
•
na terenach 1,2,4,5,6,14,16MN i 3MN/U skablowanie napowietrznych linii
elektroenergetycznych SN,
•
na terenach MN, MN/U, U zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz ogrodzeń z betonowych
elementów prefabrykowanych, na terenach WS, KD-D, KD-L, KD-Z, KDW zakaz lokalizacji
ogrodzeń (z wyjątkiem ogrodzeń związanych z bezpieczeństwem ruchu na terenach
komunikacji),
•
na terenach MN, WS, KD-D, KD-L, KD-Z, KDW zakaz lokalizacji reklam (z wyjątkiem
reklam lokalizowanych we wiatach przystankowych na terenach komunikacji), a na terenach
MN/U i U zakaz lokalizacji reklam wolno stojących,
•
na terenach dróg – zakaz lokalizacji ekranów akustycznych,
•
na terenach MN/U i U zakaz lokalizacji tymczasowych obiektów usługowo-handlowych.
W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego ustalono obowiązek przeprowadzenia
rozpoznania archeologicznego przy prowadzeniu prac ziemnych w strefach stanowisk
archeologicznych, których zasięg wskazano na rysunku projektu planu na terenach 9,14MN.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym47, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan
miejscowy dopiero po stwierdzeniu, że jego ustalenia nie naruszają zapisów studium. Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania48
(dalej określanym jako Studium), obszar projektu planu „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka”
w Poznaniu położony jest w podstrefie D3 Minikowo, Pokrzywno, Szczepankowo, na terenie
o specjalnych warunkach zabudowy i zagospodarowania, oznaczonym symbolem M2n* - teren
zabudowy niskiej mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi, położony na obszarze
o szczególnych warunkach środowiska przyrodniczego. Przez teren objęty analizą przebiegają również
fragmenty ulic klasy zbiorczej tj. ul. Szczepankowo (kZ.117.2) i ul. Bobrownicka (kZ.118.1).
Znaczna część terenu znajduje się w obszarze ochronnym głównego zbiornika wód
podziemnych GZWP 144 Wielkopolskiej Doliny Kopalnej. Zgodnie ze Studium w celu poprawy ochrony
ww. zbiornika, należy restrykcyjnie przestrzegać zasady równoległej realizacji sieci sanitarnej wraz
z wprowadzaniem obiektów budowlanych oraz likwidacji szamb.
Zgodnie ze Studium, na terenach o funkcji mieszkaniowej, położonych w rejonie
oddziaływania głównego zbiornika wód podziemnych, należy kształtować zabudowę ekstensywną,
z dużym udziałem zieleni, na działkach o powierzchni około 1000 m2. Preferowana wysokość 2-3
kondygnacje nadziemne. Na granicy z terenami otwartymi zabudowa powinna ulegać znacznej
ekstensyfikacji oraz obniżeniu wysokości, umożliwiając naturalne powiązanie zieleni obszarów
zainwestowanych z zielenią terenów otwartych. Na terenach o funkcji mieszkaniowej M2n*, poza
rejonem oddziaływania głównego zbiornika wód podziemnych GZWP 144, miejscowo w celu
wykształcenia przestrzeni ośrodkotwórczych, dopuszcza się zabudowę zwartą oraz zabudowę
o gabarytach willi miejskich.
47
48
Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r
21
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Jak już wcześniej wspominano, na omawianym obszarze obowiązuje mpzp obszaru
„Szczepankowo – Spławie, część B” w Poznaniu. W przypadku odstąpienia od uchwalenia mpzp „Rejon
ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu, zasady postępowania w sprawach przeznaczania
i sposobu zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru określane będą na podstawie
ustaleń obowiązującego obecnie planu. Nie istnieje więc zagrożenie chaotycznego rozwoju zabudowy,
realizowanej na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, wydawanych w oparciu o zasadę tzw.
dobrego sąsiedztwa. Nie mniej, obowiązujący plan miejscowy zakłada, podobnie jak omawiany
w prognozie projekt planu, kontynuację przekształceń funkcjonalno-przestrzennych omawianego
obszaru i związane z tym dalsze przekształcenia środowiska przyrodniczego.
Docelowy sposób zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru wymagać będzie
zajęcia terenów obecnie użytkowanych rolniczo, a także nieużytków. Rozwój terenów zabudowanych
oraz komunikacyjnych spowoduje przyrost powierzchni uszczelnionych, a tym samym ograniczenie
powierzchni biologicznie czynnych, umożliwiających infiltrację wód. Realizacja poszczególnych
inwestycji budowlanych spowoduje również konieczność usunięcia części istniejącej zieleni.
Pozytywnym aspektem ustaleń obowiązującego planu w tym zakresie jest obowiązek ochrony
istniejącej i wprowadzania nowej zieleni. Zapisy tego planu, dotyczące nakazu nasadzeń drzew
i żywopłotów wzdłuż dróg, zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenu oraz wprowadzenie zieleni izolacyjno-krajobrazowej, służą ochronie przyrody.
W kontekście wpływu realizacji obowiązującego mpzp na środowisko przyrodnicze
omawianego obszaru, pozytywnie należy ocenić korzystniejsze ustalenia dotyczące zasad prowadzenia
gospodarki ściekowej. W tym zakresie, w obowiązującym planie na terenach położonych na wschód od
ul. Sowice, ustalono nakaz odprowadzania ścieków komunalnych wyłącznie do sieci kanalizacji
sanitarnej, bez możliwości zastosowania tymczasowego rozwiązania w postaci zbiorników
bezodpływowych na ścieki. Takie rozwiązanie zapewnia większą ochronę jakości zasobów wód
podziemnych i w większym stopniu ogranicza potencjalne zagrożenie skażenia zasobów gruntowowodnych, co w kontekście położenia znacznej części omawianego terenu w zasięgu obszaru
ochronnego zbiornika wód podziemnych Dolina Kopalna Wielkopolska, stanowi istotny atut. Nie mniej
ustalenie to, przy obecnym braku uzbrojenia omawianego obszaru w sieć kanalizacji sanitarnej,
uniemożliwia właścicielom nieruchomości realizację nowej zabudowy, a tym samym wstrzymuje
rozwój procesów inwestycyjnych na analizowanym obszarze oraz uniemożliwia pełne wykorzystanie
potencjału budowlanego terenów.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie, prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej – wspólnotowej - formułujących cele ochrony
środowiska, istotne z punktu widzenia projektu mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka”
w Poznaniu, zaliczyć można:
•
Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), nakładającą na Państwa Członkowskie wymóg wyposażenia aglomeracji
w systemy zbierania ścieków komunalnych – realizowany w projekcie mpzp poprzez nakaz
odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej,
z dopuszczeniem odprowadzania ścieków bytowych lub komunalnych do zbiorników
bezodpływowych na ścieki, ale tylko do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej;
22
•
Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), nakładającą na Państwa Członkowskie obowiązek
utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych
przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście obowiązywania dla Poznania Programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań49, realizowany w projekcie mpzp poprzez
ustalenie zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo
stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, w przypadku stosowania indywidualnych
systemów grzewczych.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego
użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu
ustaleń projektu mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu, wymienić należy m.in.:
•
racjonalizację użytkowania wody, jakość wód, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: zaopatrzenie terenów przeznaczonych pod zabudowę w wodę pitną z sieci
wodociągowej, dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach
MN, MN/U, U, KD-Dx i KDW w granicach działek budowlanych, docelowo odprowadzanie
ścieków bytowych lub komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej, zakaz lokalizacji
przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach przeznaczonych pod zabudowę, zakaz
lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego z zakresu
łączności publicznej;
•
jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy, w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych
w nowych budynkach, zakaz lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji celu
publicznego z zakresu łączności publicznej;
•
hałas, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: nakaz zapewnienia
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku dla wszystkich terenów o zdefiniowanych
49
uchwalonym Rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.)
23
•
wymaganiach akustycznych, w tym MN, MN/U i U, zapewnienie wymaganych standardów
akustycznych na granicach terenów U z terenami o zdefiniowanych wymaganiach
akustycznych w środowisku, dopuszczenie stosowania na terenach KD-Z, KD-L, KD-D
dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego, w tym
rozwiązań przeciwhałasowych, zakaz lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć
mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem
inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej;
różnorodność biologiczną i krajobrazową, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: zachowanie cieku Łężynka jako otwartego z dopuszczeniem wprowadzania
nasadzeń drzew i krzewów wzdłuż cieku, lokalizację zieleni izolacyjno-krajobrazowej na
terenach przeznaczonych pod zabudowę w strefach wskazanych na rysunku planu, lokalizację
rzędów drzew na terenach dróg publicznych wskazanych na rysunku planu, zachowanie co
najmniej
50%
powierzchni
działek
budowlanych
jako
biologicznie
czynnych,
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów MN,
MN/U, U, KD-Z, KD-L, KD-D i KDW, zagospodarowanie nie mniej niż 15% powierzchni
działki budowlanej zielenią wysoką w formie zadrzewień o wysokości powyżej 2 m
w przypadku lokalizacji na terenach U wolno stojącego obiektu handlowego o powierzchni
sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
Polityki. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele
średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012
w odniesieniu do zagadnień związanych z :
•
kierunkami działań systemowych,
•
ochroną zasobów naturalnych,
•
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania
wytycznych, dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów, umożliwiających przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci
Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad
ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu
środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska.
Na szczeblu gminnym wyraz realizacji Polityki stanowi Program Ochrony Środowiska dla Miasta
Poznania na lata 2009-201250. Program określił zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania
dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku
2015. Wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy
gminy w powiązaniu z ochroną środowiska,
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z tych celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp.
Są to cele dotyczące:
•
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
maksymalną powierzchnię zabudowy oraz minimalną powierzchnię biologicznie czynną dla
działek na terenach przeznaczonych pod zabudowę, dopuszczenie zagospodarowania mas
ziemnych powstałych podczas prac budowlanych w obrębie działek budowlanych lub terenów;
50
przyjętym Uchwałą Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.
24
•
•
•
poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienia odtwarzalności zasobów wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie terenów
budowlanych w wodę pitną z sieci wodociągowej, docelowe odprowadzenie ścieków
komunalnych i bytowych do sieci kanalizacji sanitarnej, zakaz lokalizacji przydomowych
oczyszczalni ścieków na terenach przeznaczonych pod zabudowę, zasady postępowania
z wodami opadowymi i roztopowymi na poszczególnych terenach, nakaz zachowania na
działkach budowlanych minimalnych powierzchni biologicznie czynnych, zakaz lokalizacji na
terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego z zakresu łączności
publicznej;
osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy, zakaz lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć
inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, w pośredni sposób również poprzez
zapisy projektu planu dotyczące ochrony istniejącej zieleni i wprowadzania nowych nasadzeń;
zmniejszenia uciążliwości akustycznych występujących na obszarze miasta do poziomu
akceptowalnego pod względem prawnym i społecznym, realizowany w projekcie planu
poprzez zapisy ustalające: dopuszczenie stosowania na terenach KD-Z, KD-L, KD-D
dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego, w tym
rozwiązań przeciwhałasowych, zakaz lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć
inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej.
Ustalenie w projekcie planu zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, stanowi również realizację
zaleceń, zawartych w Programie ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań51. Zgodnie
z zadaniami podstawowymi, określonymi ww. programie, dopuszcza się zastosowanie na terenach
budowlanych indywidualnych instalacji grzewczych, pod warunkiem spełnienia wymogów, dotyczących
stosowanego w nich paliwa. Zastosowany w projekcie zapis wpisuje się w realizację powyższego
wymogu.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Antropogeniczne przeobrażenia powierzchni ziemi związane są z działaniami technicznoinżynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych w planach inwestycji,
oraz głębokością prowadzonych prac ziemnych. Wszelkie przekształcenia w zagospodarowaniu terenu,
zmierzające do lokalizacji nowych obiektów budowlanych, w tym budynków, dróg lub sieci
infrastruktury technicznej, prowadzą do nieodwracalnego zniszczenia powierzchni ziemi, ponieważ jej
poszczególne formy są na ogół adaptowane do założeń poszczególnych projektów inwestycyjnych.
W kontekście oceny oddziaływań na środowisko przyrodnicze, przekształcenia powierzchni ziemi są
szczególnie istotne, powodują bowiem zmiany wśród pozostałych komponentów środowiska
przyrodniczego, a poza tym należą do zmian trwałych i długoterminowych.
Powierzchnia ziemi analizowanego obszaru została już w znacznej części przekształcona
w procesie realizacji obecnie istniejącej zabudowy oraz na skutek rolniczego użytkowania. W wyniku
realizacji ustaleń mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu nastąpi kontynuacja
przekształceń terenów pozostających w użytkowaniu rolniczym lub nieużytków w tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej, usługowej, tereny komunikacyjne oraz
tereny infrastruktury technicznej. Nowe zainwestowanie dotyczyć będzie głównie terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej – 4,8,9,10,11,13 i 15MN, budowy nowych dróg 6,7,9KD-D oraz
2,3,4,5,6 i 9KDW. W ich obrębie należy spodziewać się największych bezpośrednich przekształceń
51
uchwalonym Rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.)
25
powierzchni ziemi. Na terenie 6KD-D dodatkowo mogą ulec przekształceniu głębsze struktury ziemi,
ponieważ plan dopuszcza tam lokalizację podziemnej przepompowni ścieków bytowych i komunalnych.
Wykorzystywane w trakcie realizacji inwestycji budowlanych maszyny i materiały budowlane
mogą spowodować zmianę właściwości fizycznych i chemicznych gleby. Poprzez ich wykorzystanie
dochodzi do czasowego utwardzenia podłoża, które w wyniku utraty przestrzeni umożliwiającej
przepływ kapilarny wody, zmienia swoje naturalne właściwości retencyjne. Na powierzchni
przeznaczonej bezpośrednio pod inwestycję, jak i na obszarach, które bezpośrednio do niej przylegają,
dewastacji ulega wierzchnia, próchnicza warstwa gleby.
Trwałym efektem realizacji ustaleń omawianego projektu planu będzie zmniejszenie
powierzchni biologicznie czynnej kosztem zwiększenia podłoża uszczelnionego, zajętego pod budynki
oraz inne elementy zagospodarowania działki, jak dojścia, dojazdy do budynków oraz miejsca
postojowe.
Niekorzystny wpływ na kształtowanie powierzchni i warunki gruntowe wystąpi
w przypadku realizacji nowych szlaków komunikacyjnych oraz rozbudowy parametrów dróg już
istniejących. Podczas ich budowy nastąpi konieczność użycia ciężkiego sprzętu budowlanego,
umożliwiającego utwardzenie powierzchni oraz zastosowania różnego rodzaju materiałów
budowlanych zmieniających właściwości fizyczne podłoża. Wykonanie tych inwestycji spowoduje
w wielu wypadkach powiększenie powierzchni trwale uszczelnionej oraz zmiany w jej naturalnym
ukształtowaniu.
Naruszenie powierzchni ziemi i zmiana właściwości podłoża nastąpi także na skutek
prowadzenia robót w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym przebudowy napowietrznych linii
elektroenergetycznych SN na linie kablowe. Przekształcenia te obejmą zmiany w profilu glebowym
oraz umieszczenie materiałów wpływających na właściwości gleby.
Długoterminową ingerencją w warunki podłoża będzie również lokalizacja zbiorników
bezodpływowych do gromadzenia ścieków, dopuszczona zgodnie z ustaleniami planu do czasu
realizacji sieci kanalizacji sanitarnej. Dodatkowo, ich budowa potencjalnie może doprowadzić do
zanieczyszczenie środowiska wodno-gruntowego oraz destabilizacji stosunków wodnych, powodując
niekorzystne oddziaływanie na stateczność gruntów.
W zależności od stopnia przekształcenia powierzchni ziemi, transformacji ulegają również
gleby. Działania mechaniczne powodują zmianę ułożenia warstw podłoża, zmianę składu chemicznego
gruntów i ich właściwości fizycznych, m.in. uziarnienia, zagęszczenia, stopnia plastyczności.
Obciążenie terenu powoduje degradację naturalnego systemu kapilarnego decydującego o retencji
wody, jej dostępności dla roślin oraz o wymianie gazowej w profilu glebowym. W rezultacie powstają
nowe grunty, składające się z przemieszczonych składników mineralnych rodzimych i sztucznych,
kwalifikowane do nasypowych.
Z punktu widzenia konieczności minimalizowania trwałych zmian w środowisku przyrodniczym,
w tym powierzchni ziemi, istotne są zapisy projektu planu ustalające maksymalne powierzchnie
zabudowy działek budowlanych, minimalne powierzchnie biologicznie czynne oraz ustalenie
nieprzekraczalnych linii zabudowy. Pozwoli to na znaczne ograniczenie przestrzeni, na której dojdzie
do nieodwracalnych zmian powierzchni ziemi. Z kolei określone ustaleniami planu rozwiązania
z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, zaopatrzenia w ciepło pozwoli na zminimalizowanie ryzyka
przedostawania się potencjalnych zanieczyszczeń do gleb na terenach zurbanizowanych.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania w obrębie większości
terenów położonych w granicach analizowanego projektu mpzp niesie za sobą ryzyko wystąpienia
niekorzystnych oddziaływań na zasoby wodne. Położenie części obszaru projektu planu
w zasięgu obszaru ochronnego czwartorzędowej struktury wodonośnej – Doliny Kopalnej
Wielkopolskiej (GZWP 144) – powoduje jednak, że sposób ich zagospodarowania uwzględniać musi
konieczność szczególnej ochrony wielkości i jakości zasobów wód podziemnych. W tym zakresie
istotne są ustalenia projektu planu regulujące zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na
przedmiotowym obszarze, ustalenia dotyczące ochrony poszczególnych komponentów środowiska,
w tym głównie zasobów wodnych i zieleni, zakaz lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć
mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji celu
publicznego z zakresu łączności publicznej oraz ustalenia ograniczające intensywność
zagospodarowania terenów przeznaczonych pod zabudowę.
26
Obszar opracowania jest w całości włączony do systemu wodociągowego miasta. Ustalono
nakaz zaopatrzenia terenów przeznaczonych pod zabudowę w wodę pitną wyłącznie z sieci
wodociągowej. W zakresie gospodarki ściekowej ustalono nakaz odprowadzania ścieków bytowych lub
komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej. Do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej dopuszczono
odprowadzanie ścieków do zbiorników bezodpływowych. Zapis ten wprowadzony został do projektu
mpzp w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2011 r.,
o którym była mowa w rozdziale 4.1 prognozy. Poprawnie użytkowane zbiorniki nie powinny
powodować zagrożenia dla jakości środowiska gruntowo-wodnego. Nie mniej jednak należy pamiętać,
że omawiany obszar położony jest w zasięgu obszaru ochronnego Doliny Kopalnej Wielkopolskiej
i priorytetem na takim terenie powinno być podłączenie wszystkich budynków do sieci kanalizacji
sanitarnej, która w większym stopniu ogranicza zagrożenie skażenia środowiska gruntowo-wodnego.
Lokalizacja zbiorników bezodpływowych może bowiem powodować potencjalne zagrożenie
zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego, np. na skutek rozszczelnienia zbiorników lub zbyt
rzadkiego usuwania z nich ścieków.
Dla wzmocnienia ochrony jakości zasobów wodnych, na wszystkich terenach przeznaczonych
pod zabudowę wprowadzono ustalenie o zakazie lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków.
Powiększenie obszarów zabudowanych (uszczelnionych) powoduje zawsze zmniejszenie
zdolności infiltracyjnych gruntów przypowierzchniowych oraz większy odpływ wód opadowych
i roztopowych z terenów za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej. Powoduje to zagrożenie obniżania się
poziomu wód gruntowych, zmniejszania ich zasobów i nadmiernego przesuszania gruntu. W celu
ograniczenia wyżej wymienionych zjawisk, projekt mpzp dopuszcza na terenach MN, MN/U, U, KDDx i KDW zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek budowlanych lub
terenów. Z punktu widzenia ochrony zasobów ilościowych wód podziemnych, za najbardziej racjonalne
i zasadne uznaje się retencjonowanie i zagospodarowywanie wód opadowych i roztopowych na
terenach, na których powstają, a więc w granicach działek budowlanych. Zatrzymanie części wód
opadowych ogranicza degradację środowiska, spowodowaną uszczelnieniem terenu, powoduje
podniesienie poziomu wód gruntowych i lepsze zasilanie istniejących w sąsiedztwie cieków przez wody
gruntowe. Z tego względu istotne znaczenie ma utrzymanie w obrębie działek budowlanych jak
największych powierzchni umożliwiających właściwą infiltrację wód. W tym kontekście istotne są
zapisy projektu mpzp, dotyczące ograniczenia powierzchni zabudowanych działek oraz utrzymanie
wymaganych minimalnych powierzchni biologicznie czynnych. W zakresie ochrony zasobów wód
podziemnych pośrednio pozytywnie wpływają również ustalenia dotyczące ochrony i wprowadzania
zieleni na poszczególnych terenach, opisane szczegółowo w rozdziale 4.2 prognozy.
Projekt planu zawiera ustalenia chroniące zasoby wód powierzchniowych. W projekcie planu
wyznaczono cztery tereny wód powierzchniowych śródlądowych – WS, obejmujące koryto i brzegi
cieku Łężynka. Projekt planu dla tych terenów nakazuje zachowanie cieku jako otwartego i ustala zakaz
lokalizacji: budynków, ogrodzeń, napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, reklam lub szyldów
oraz dopuszcza nasadzenia drzew i krzewów wzdłuż cieku. W celu wzmocnienia ochrony cieku, ustala
również nowe nasadzenia zieleni na terenach graniczących z ciekiem – na terenach przeznaczonych pod
zabudowę w formie zieleni izolacyjno-krajobrazowej, na terenach dróg publicznych w formie rzędów drzew.
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną
Projekt planu, zgodnie z polityką przestrzenną ustaloną dla tej części miasta w Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, większość terenów
przeznacza pod zabudowę. Na takich terenach możliwość utrzymania, a tym bardziej wzbogacania,
zasobów różnorodności biologicznej jest ograniczona. Realizacja zabudowy zgodnie z ustaleniami
projektu mpzp wpłynie na zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych pól uprawnych, upraw
ogrodniczych i szkółkarskich oraz nieużytków.
Projekt planu ustala zachowanie cieku Łeżynka jako otwartego. Ciek z roślinnością porastającą
jego brzegi, jest najbardziej zbliżonym do naturalnego ekosystemem w granicy mpzp i został
wydzielony poprzez ustalenie terenów wód powierzchniowych śródlądowych WS. Dla wzmocnienia
ochrony cieku i jego środowiskotwórczej roli w przestrzeni wprowadzono w bezpośrednim sąsiedztwie
strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej i rzędy drzew. Całkowicie nowym elementem ożywionym,
wprowadzonym do środowiska, będą drzewa, posadzone wzdłuż dróg 6,8,9KD-D i ul. Szczepankowo.
Obecne zagospodarowanie działek prywatnych zielenią będzie utrzymane dzięki zapisom
określającym minimalny udział powierzchni biologicznie czynnych, zapewniających warunki życia
organizmów żywych, produkcji materii organicznej oraz warunki infiltracji wód opadowych
27
i roztopowych do gruntu. Wprowadzeniu dużej ilości zieleni w granicach całego opracowania sprzyja
też nakaz zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu.
Czynnikiem, który w warunkach silnej antropopresji, może w pewnym stopniu dodatkowo łagodzić jej
negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego oraz może wspomagać zachowanie funkcji
ekologicznych terenów, jest ustalenie nieprzekraczalnego procentu zabudowy i wykształcenie
odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy, w celu ograniczenia nadmiernego uszczelnienia
powierzchni terenów.
Realizacja nowych nasadzeń drzew na terenach komunikacyjnych oraz wprowadzenie zieleni
wysokiej na terenach usługowych w przypadku lokalizacji obiektów handlowych (o powierzchni
sprzedaży od 300 do 2000 m2), przyczyni się do poprawy stanu środowiska poprzez
środowiskotwórcze i stabilizujące oddziaływanie tego typu nasadzeń. Sumarycznie w obszarze planu
ilość zachowanych i wprowadzonych nowych drzew, będzie przyczyniać się do wieloletniego wzrostu
różnorodności środowiska, sukcesywnego stabilizowania właściwości mikroklimatycznych dla potrzeb
człowieka i poprawy warunków bytowania zwierząt.
W kontekście kształtowania różnorodności biologicznej istotne będzie jednak to, jaka zieleń
będzie wprowadzana na dane tereny. Ważne jest, aby charakteryzowała się odpowiednim doborem
i zróżnicowaniem gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do
warunków siedliskowych, panujących na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu
ochrony już istniejących drzew.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Uwzględniając rolę szaty roślinnej w odpowiednim kształtowaniu zagospodarowania terenów
zabudowy mieszkaniowej i usługowej, wprowadzono do projektu mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej
i cieku Łężynka” w Poznaniu zapisy chroniące istniejącą zieleń i nakazujące wprowadzanie nowej. W
związku z projektowanym rozwojem zabudowy, po zaniechaniu działalności rolno-ogrodniczej, należy
przewidywać, że znacznemu zmniejszeniu ulegną obszary upraw. Tym samym, część terenów obecnie
biologicznie czynnych przekształci się w tereny zabudowane.
Za pozytywne dla ochrony i kształtowania zieleni należy uznać ustalenie na terenach MN,
MN/U i U obowiązku zachowania co najmniej 50% powierzchni działki budowlanej jako powierzchni
biologicznie czynnej. Biorąc pod uwagę ustalenia dotyczące projektowanej powierzchni zabudowy na
terenach MN, MN/U i U (od 25% na terenach MN, przez 35% na terenach MN/U po 40% na
terenach U) oraz ustalenie nakazu zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenów, istnieje pewne prawdopodobieństwo zwiększenia udziału zieleni
w zagospodarowaniu działek budowlanych ponad wymagane 50%.
Ustalenia w zakresie lokalizacji ilości budynków na działkach budowlanych – na terenach MN
nie więcej niż jednego oraz na terenach MN/U nie więcej niż dwóch – w pewnym stopniu ograniczą
liczbę dojść i dojazdów do zabudowań, dając kolejną możliwość zagospodarowania terenu zielenią.
Dodatkowo, na terenach od strony cieku Łężynka oraz ul. Bobrownickiej i ul. Szczepankowo,
w strefach wskazanych na rysunku planu, nakazano lokalizację zieleni izolacyjno-krajobrazowej
w formie drzew lub żywopłotów. Narzucenie lokalizacji zieleni izolacyjno-krajobrazowej, w połączeniu
z zapisem nakazującym lokalizację budynków zgodnie z wyznaczonymi na rysunku planu liniami
zabudowy, przyczyni się do lepszego zabezpieczenia i zachowania zbiorowisk roślinnych w pobliżu
cieku Łężynka.
Dla wzmocnienia wartości środowiskowej projektowanej zieleni, istotne są zapisy dotyczące
wprowadzania zieleni wysokiej, a w szczególności nasadzeń drzew. Nakaz nasadzenia drzew przy ul.
Nad Łężynką (8KD-D), drogach 6KD-D i 9KD-D oraz po obu stronach ul. Szczepankowo przyczyni
się do stabilizacji warunków ekologicznych w granicach mpzp. Zapis ustalający uwzględnienie
przebiegu tras podziemnych sieci infrastruktury technicznej przy realizacji nasadzeń drzew i krzewów
służy zabezpieczeniu kolejnych odpowiednich lokalizacji do długofalowego funkcjonowania zieleni na
terenach MN, MN/U i U. Dodatkowo na terenie U, w przypadku lokalizacji wolno stojącego obiektu
handlowego (o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2), wprowadzono wymóg
zagospodarowania nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej zielenią wysoką w formie
zadrzewień o wysokości powyżej 2 m.
Wydzielenie w projekcie planu terenów wód powierzchniowych śródlądowych WS, pozwoli na
zabezpieczenie lokalnego korytarza ekologicznego cieku Łężynka, o odpowiedniej przestrzeni
niezbędnej do zachowania zbiorowisk roślinności porastającej dno i brzegi cieku. Ustalenie
zachowujące na terenach MN, MN/U i U ciągłość istniejącego systemu melioracyjnego,
28
z dopuszczeniem jego przebudowy, dopełnia zapisy zapewniające funkcjonowanie w granicach
opracowania jedynych, najbardziej zbliżonych do naturalnych i urozmaiconych zbiorowisk roślinności
wodnej, szuwarowej i zakrzewienia śródpolnego.
Ustalenia zawarte w projekcie planu wpłyną na zachowanie dużego udziału zieleni w otoczeniu
istniejącej zabudowy. Przy proponowanym zagospodarowaniu zielenią nowych zainwestowanych
terenów, należy spodziewać się, że przez cały rok ziemia będzie osłonięta – nie poddana erozji. Należy
także zauważyć, że propozycja projektu mpzp w zakresie nasadzenia rzędów drzew na części obszaru
znacząco wzbogaci i polepszy warunki zamieszkania.
Podsumowując, realizacja ustaleń projektu mpzp spowoduje przekształcenie dużych
powierzchni porośniętych roślinami o ograniczonym składzie gatunkowym i określonym okresie
wegetacji na mniejsze powierzchnie porośnięte bardziej trwałymi gatunkami roślin i cennymi, z punktu
widzenia środowiskotwórczego, drzewami.
6.5.
Oddziaływanie na zwierzęta
Lokalizacja nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej, na terenach MN, MN/U i U
obejmujących prawie cały obszar opracowania, spowoduje ograniczenie powierzchni terenów upraw
rolnych i warzywnych oraz nieużytków, których roślinność obecnie stanowi jedno z wielu źródeł
pokarmu dla zwierząt. Efektem zmian będzie zatem pogorszenie warunków dla bytujących lub
przemieszczających się po tych terenach zwierząt.
Lokalnym (i jedynym w granicach projektu planu) korytarzem ekologicznym, jakim mogą
przemieszczać się mniejsze zwierzęta, pozostaje ciek Łężynka wraz z przylegającym do niego pasem
terenu, szuwarami i pojedynczymi zakrzewieniami. Realizacja ustaleń projektu planu dla terenów wód
powierzchniowych śródlądowych WS, oparta na nakazie zachowania cieku Łężynka jako otwartego oraz
dopuszczeniu nasadzenia drzew i krzewów wzdłuż cieku, przyczyni się do ochrony minimum terenu
koniecznego dla dalszego bytowania zwierząt w pobliżu cieku. Rozszerzenie zasięgu bytowania
zwierząt (zwłaszcza płazów) poza korytarz ekologiczny umożliwi realizacja na terenach MN, MN/U
i U ustaleń w zakresie:
•
nakazu lokalizacji zieleni izolacyjno-krajobrazowej w formie drzew lub żywopłotów, w strefach
wskazanych na rysunku planu, na terenach przeznaczonych pod zabudowę położonych wzdłuż
cieku,
•
zakazu stawiania ogrodzeń pełnych oraz ogrodzeń z betonowych elementów prefabrykowanych,
•
dopuszczenia na terenach: 8MN, 13MN, 4MN/U, 1U lokalizacji ogrodzeń ażurowych
w odległości nie mniejszej niż 3 m od linii rozgraniczających tereny WS,
•
ustalenia zachowania ciągłości istniejącego systemu melioracyjnego, z dopuszczeniem jego
przebudowy.
Przekształcenia monotonnych roślinnie terenów upraw rolnych w tereny zieleni towarzyszącej
zabudowie być może polepszy warunki do bytowania zwierząt obecnie występujących
na zurbanizowanych terenach, objętych granicami opracowania. W odniesieniu do terenów rolnych,
które były poddawane planowanym i regularnym zabiegom agrotechnicznym, ilość i różnorodność
zwierząt, każdorazowo zmieniała się, dostosowując do aktualnych upraw. Zatem skład gatunkowy był,
w pewnym stopniu, ograniczony. Pojawiały się charakterystyczne gatunki zwierząt, które żywiły się
konkretnymi roślinami uprawnymi.
Zachowanie powierzchni biologicznie czynnych w obrębie działek budowlanych oraz nakaz
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, może przyczynić
się do stworzenia nowych siedlisk dla fauny. W efekcie realizacji planu, różnorodność wprowadzonych
zazwyczaj wieloletnich nasadzeń drzew, krzewów i bylin, może przyczynić się do ustabilizowania
składu gatunkowego zwierząt w poszczególnych gromadach i utrwalić zależności w środowisku
wytworzonym przez człowieka (antropogenicznym), a w dalszej perspektywie związki
ze środowiskiem klina zieleni – klina wschodniego sąsiadującego z terenem opracowania.
Zagrożeniem dla zwierząt, jakie może się zwiększyć w wyniku realizacji ustaleń mpzp, jest
towarzysząca nowym inwestycjom dodatkowa ilość samochodów, poruszających się w ramach terenu
objętego opracowaniem planu. Nowa zabudowa i większa ilość pojazdów zwiększy
prawdopodobieństwo kolizji zwierząt z samochodami, co za pewne ograniczy liczebność i skład
pewnych gatunków fauny tego terenu.
Korzystnym z punktu widzenia bezpieczeństwa funkcjonowania zwierząt, wydają się być zapisy
o: zakazie lokalizacji nowych, napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, skablowaniu
napowietrznych linii elektroenergetycznych SN przebiegających obecnie przez obszar projektu planu,
29
zakazie lokalizacji na terenach MN, MN/U, U ogrodzeń pełnych oraz ogrodzeń
z betonowych elementów prefabrykowanych oraz na terenach WS, KD-D, KD-L, KD-Z, KDW
ogrodzeń (z wyjątkiem ogrodzeń związanych z bezpieczeństwem ruchu na terenach komunikacji).
Podsumowując, realizacja ustaleń planu może wpłynąć bezpośrednio, na sporadycznie
pojawiające się zwierzęta z terenów klina zieleni, odbierając im możliwość żerowania na uprawach
rolnych, nieużytkach. Pewnym grupom zwierząt dostarczy nowych źródeł pokarmu, jakim są nowe
gatunki roślin ozdobnych i użytkowych oraz niezabezpieczone odpady z gospodarstw domowych.
Oddziaływanie powstającej zabudowy, sieci dróg oraz ich dobowego i sezonowego użytkowania
(funkcjonowania) na świat zwierząt może doprowadzić do pewnych konfliktów. Wpływ samego
człowieka na funkcjonowanie bytujących obecnie na tym terenie zwierząt będzie zależał w dużej
mierze od rygorystycznego przestrzegania zasad ochrony przyrody i świadomego działania poza sferą
samej urbanistyki.
6.6.
Oddziaływanie na ludzi
Krótkoterminowego pogorszenia warunków zamieszkania spodziewać się można w trakcie
prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją nowych inwestycji budowlanych. Negatywne
oddziaływania polegać będą m.in. na emisji hałasu i zanieczyszczeń powietrza, utrudnieniach w ruchu
pojazdów. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe i chwilowe, które powinno ustać po zakończeniu prac
budowlanych. Zasięg oddziaływania powinien być ograniczony do działki budowlanej, by nie stanowić
zbyt dużego dyskomfortu dla otoczenia.
W dłuższej perspektywie wzrost intensywności zagospodarowania obszaru planu, głównie
zabudową mieszkaniową, spowoduje wzrost ruchu samochodowego, generowanego docelowym
funkcjonowaniem terenów oraz pojawieniem się nowych źródeł hałasu, wynikających np.: ze specyfiki
usług oferowanych na terenach MN/U i U.
Docelowa realizacja ustaleń planu pozwoli na zapewnienie odpowiedniego standardu
zamieszkania, a także na zapewnienie bezpieczeństwa na nowych terenach inwestycyjnych. Służyć
temu będą ustalenia w zakresie:
• rozwoju kompleksowego układu komunikacyjnego, zapewniającego bezpieczny dostęp do
terenów mieszkaniowych i usługowych oraz wyposażonego w niezbędne elementy
zagospodarowania, tj. chodniki (na terenach KD-Z i KD-L obustronne, na pozostałych drogach
co najmniej jednostronne), ścieżki rowerowe (na terenach KD-Z i KD-L), techniczne elementy
uspokojenie ruchu (na terenach KD-D),
• obowiązku zapewnienia na wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudowę niezbędnej ilości
miejsc postojowych dla samochodów osobowych i rowerów, a dla usług zapewnienie również
stanowisk do przeładunku towarów,
• zapewnienia wszystkim terenom dostępu do niezbędnych sieci infrastruktury technicznej, w tym
w
szczególności:
sieci
wodociągowej,
kanalizacyjnej,
gazowej,
ciepłowniczej,
elektroenergetycznej, telekomunikacyjnej, a także dopuszczenie robót w zakresie systemu
monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanych
terenów, niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę
elementów środowiska przyrodniczego. Analizowany projekt mpzp, w ramach możliwego, ustawowego
zakresu, zawiera ustalenia, które pozwalają na zapewnienie ochrony zdrowia przyszłych mieszkańców
analizowanego obszaru. Są to ustalenia, dotyczące:
• ochrony i kształtowania jakości powietrza atmosferycznego (zakaz stosowania w nowych
budynkach indywidualnych systemów grzewczych wykorzystujących paliwa stałe z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy, zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, nakaz lokalizacji zieleni izolacyjnokrajobrazowej na terenach przeznaczonych pod zabudowę, położonych wzdłuż ul.
Szczepankowo i ul. Boborownicka oraz nakaz nasadzeń drzew wzdłuż ulic),
• regulacji gospodarki wodno-ściekowej (docelowo odprowadzanie ścieków bytowych lub
komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej, zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni
ścieków, dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach działek
budowlanych oraz terenów, zachowanie ciągłości istniejącego systemu melioracyjnego,
zaopatrzenie terenów w wodę pitną wyłącznie z sieci wodociągowej),
30
•
ochrony przed hałasem, spowodowanym głównie rozwojem układu komunikacyjnego
(zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku na terenach o zdefiniowanych
standardach akustycznych, dopuszczenie stosowania na terenach dróg publicznych rozwiązań
przeciwhałasowych, z wyłączeniem lokalizacji ekranów akustycznych),
• ochrony i kształtowania ładu przestrzennego analizowanego obszaru (ustalenie parametrów
i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenów, skablowanie
napowietrznych linii elektroenergetycznych SN, kształtowanie przestrzeni publicznych – tj.
tereny WS, zakazy oraz ograniczenia lokalizacji na poszczególnych terenach elementów
dysharmonizujących przestrzeń, w tym: reklam, szyldów, ogrodzeń, napowietrznych sieci
infrastruktury technicznej, tymczasowych obiektów budowlanych).
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz
Realizacja ustaleń mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu oddziaływać
będzie na krajobraz omawianego obszaru.
Otwarty krajobraz rolniczy stopniowo będzie nadal przekształcany na skutek rozwoju nowej
zabudowy oraz rozbudowy układu komunikacyjnego. Inwestycje budowlane prowadzone w tym
zakresie stanowić będą kontynuację już rozpoczętego procesu rozwoju terenów budowlanych
w obrębie Szczepankowa. Urbanizacja krajobrazu będzie procesem stopniowym i prawdopodobnie
długoterminowym, ponieważ będzie skutkiem inwestycji prowadzonych w różnym czasie przez wielu
odrębnych właścicieli prywatnych (lub inwestorów).
Projekt mpzp zakłada przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne omawianego obszaru,
z założeniem jednak realizacji zasad ładu przestrzennego oraz kształtowania wysokich walorów
krajobrazowych omawianego obszaru. W tym celu, do projektu mpzp wprowadzono ustalenia
dotyczące zasad lokalizacji na terenach elementów dysharmonizujących przestrzeń wizualną. W tym
zakresie ustalono:
•
na całym obszarze zakaz lokalizacji napowietrznych sieci infrastruktury technicznej,
•
na terenach MN i 3MN/U skablowanie napowietrznych linii elektroenergetycznych SN,
•
na terenach MN, MN/U, U zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz ogrodzeń z betonowych
elementów prefabrykowanych, na terenach WS, KD-Z, KD-L i KD-D oraz KDW zakaz
lokalizacji ogrodzeń (z wyjątkiem ogrodzeń związanych z bezpieczeństwem ruchu na terenach
komunikacji),
•
na terenach wszystkich dróg – publicznych KD-Z, KD-L i KD-D oraz wewnętrznych KDW
– zakaz lokalizacji ekranów akustycznych,
•
na terenach MN, WS, KD-D, KD-L, KD-Z, KDW zakaz lokalizacji reklam (z wyjątkiem
reklam lokalizowanych we wiatach przystankowych na terenach komunikacji), a na terenach
MN/U i U zakaz lokalizacji reklam wolno stojących,
•
na terenach MN/U i U zakaz lokalizacji tymczasowych obiektów usługowo-handlowych,
•
dopuszczenie lokalizacji miejsc postojowych dla samochodów i rowerów tylko na działkach
budowlanych w obrębie terenów przeznaczonych pod zabudowę.
W przypadku terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono parametry
zabudowy, dotyczące maksymalnych wysokości budynków (zarówno mieszkalnych, usługowych, jak
i pomocniczych), geometrii dachów (tylko dachy strome w nowych budynkach) i maksymalnych
powierzchni zabudowy. Realizacja tych ustaleń pozwoli na wykształcenie uporządkowanego układu
urbanistycznego.
Ponadto, pozytywnie na walory krajobrazowe analizowanego obszaru oddziaływać będzie
realizacja ustaleń mpzp w zakresie wprowadzania na poszczególne tereny nowej zieleni, w tym: zieleni
izolacyjno-krajobrazowej na terenach przeznaczonych pod zabudowę położonych wzdłuż
ul. Szczepankowo, ul. Bobrownickiej i wzdłuż cieku Łężynka, rzędów drzew na ul. Szczepankowo,
ul. Nad Łężynka, na projektowanych drogach 6,9KD-D oraz zieleni wysokiej w przypadku lokalizacji
na terenach U wolno stojącego obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2.
6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Obszar projektu planu obejmuje istniejące i planowane źródła hałasu. Są to głównie źródła
hałasu samochodowego, czyli pojazdy przejeżdżające ulicami zbiorczymi: ul. Szczepankowo oraz –
w znacznie mniejszym stopniu – ul. Bobrownicką. Źródłami hałasu mogą być potencjalnie również tzw.
31
„pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu”, w rozumieniu przepisów rozporządzenia
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku52.
Podobnie jak w stanie istniejącym, hałas kolejowy i lotniczy nie będzie wpływał na warunki
akustyczne w obszarze planu. Również hałas samochodowy od autostrady A2, chociaż może być
słyszalny w szczególnych warunkach atmosferycznych – sprzyjających propagacji dźwięku, nie będzie
stanowił zagrożenia dla komfortu akustycznego terenów na terenach objętych planem.
W odniesieniu do źródeł hałasu samochodowego przewiduje się53, że w stosunku do stanu
istniejącego (por. rozdz. 2.11), natężenie ruchu pojazdów wzrośnie – w związku z sukcesywnym
przeznaczaniem terenów w obszarze planu oraz w jego sąsiedztwie, w granicach miasta – pod
budownictwo mieszkaniowe oraz rozwój usług, jak również w związku ze znacznym wzrostem
aktywności budowlanej i usługowej na terenach tuż za wschodnią granicą miasta, np. w Tulcach, oraz
w ogóle w gminie Kleszczewo.
Prognozowany zasięg hałasu samochodowego od ul. Szczepankowo54, w porze dziennej – dla
kryterium LD = 55 dB dopuszczalnego dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 10-12MN
i 16-19MN oraz terenów mieszkaniowo-usługowych 1-4MN/U, w tym również przedszkola na
terenie 2MN/U – jako terenu zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, oszacowany dla porównania ze stanem istniejącym dla prędkości ruchu pojazdów
V = 50 km/godz. oraz V = 70 km/godz. – wyniesie odpowiednio: do ok. 50 m i do ok. 55 ÷ 75 m
(od osi ul. Szczepankowo). Oszacowano również, że w porze nocnej dopuszczalny poziom hałasu
samochodowego dla terenów jw., dla kryterium LN = 50 dB, będzie miał zasięg ok. 40 m – dla
prędkości V = 50 km/godz. oraz ok. 55 m – dla prędkości V = 70 km/godz. Oznacza to, że wszystkie
budynki mieszkalne i budynek przedszkola, położone bezpośrednio wzdłuż ul. Szczepankowo, znajdą
się – podobnie jak w stanie istniejącym – w obszarze skażonym ponadnormatywnym hałasem
samochodowym.
Prognozowany zasięg hałasu samochodowego od osi ul. Bobrownickiej55 będzie znacznie
mniejszy – w porównaniu z oddziaływaniem ul. Szczepankowo, podobnie jak w stanie istniejącym.
Przewiduje się, że w porze dziennej – dla kryterium LD = 55 dB, dla terenów zabudowy mieszkaniowej
MN oraz dla terenu przedszkola (teren 2MN/U) – zasięg ten wyniesie do ok. 20 m, a w porze nocnej
– dla LN = 50 dB – odpowiednio do ok. 10 m, dla prędkości przejazdu V = 60 km/godz. Oznacza to, że
budynki przeznaczone na pobyt ludzi znajdą się w większości poza strefami ponadnormatywnego
oddziaływania hałasu samochodowego z ul. Bobrownickiej, podobnie jak w stanie istniejącym.
W celu umożliwienia zapewnienia wymaganych standardów akustycznych w środowisku,
w ustaleniach planu zapisano dla terenów dróg publicznych 1-2KD-Z, KD-L, 1-10KD-D oraz dróg
wewnętrznych KD-Dx – dopuszczenie stosowania rozwiązań przeciwhałasowych, jako dodatkowych
elementów układu komunikacyjnego, innych niż ustalone planem. Zakazano jednak lokalizacji ekranów
akustycznych. Rozwiązaniem przeciwhałasowym będzie zastosowanie w jezdniach ulic tzw. cichej
nawierzchni. Przede wszystkim oczekuje się zastosowania takiej nawierzchni w przypadku
ul. Szczepankowo. Ponadto, powinny być wprowadzone odpowiednie ograniczenia prędkości ruchu
pojazdów dla wszystkich ulic, w tym przede wszystkim ograniczenie prędkości np. do V = 50 km/godz.
w porze nocnej na ul. Szczepankowo i docelowo na ul. Bobrownickiej, a także odpowiednie
ograniczenia prędkości ruchu na ulicach lokalnych i dojazdowych – w porze dziennej i nocnej.
Przydatne dla ochrony przed ponadnormatywnym hałasem w środowisku wydają się być
ustalenia planu dotyczące uzupełnienia zieleni przydrożnej, która mimo, że fizycznie hałas tłumi
w niewielkim stopniu, to bardzo korzystnie działa w sferze percepcji psychoakustycznej. W tym celu
jednak zieleń przydrożna powinna być realizowana w postaci żywopłotów.
Ponadto, przewiduje się, że pozostałe ulice w obszarze projektu planu: istniejące – Sowice,
Porzeczkowa, Aroniowa, Dereniowa, Winogronowa, Nad Łężynką oraz ulice projektowane – dojazdowe
i wewnętrzne, mimo uaktywnienia zagospodarowania terenów wokół tych ulic – związanego
z realizacją ustaleń projektu przedmiotowego planu – nie będą znacząco powodowały zagrożenia
akustycznego w otaczającym je środowisku. Niemniej, ograniczenia prędkości ruchu pojazdów na tych
ulicach umożliwią zapewnienie wymaganych warunków akustycznych w środowisku – o poziomach
52
53
54
55
Dz. U. Nr 120, poz. 826
Dane o natężeniach ruchu pojazdów samochodowych dla prognozy – ul. Szczepankowo, ul. Bobrownicka, ZDM, Poznań
Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego w perspektywie – ul. Szczepankowo
Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego w perspektywie – ul. Bobrownicka
32
poniżej dopuszczalnych lub co najwyżej maksymalnych dopuszczalnych,
w rozporządzeniu w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku56.
przewidzianych
Projekt planu ustala również, że w przypadku realizacji na terenach usług 1-2U – usług
oświaty i zdrowia, należy zapewnić dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku jak dla terenów
zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów opieki
społecznej i terenów szpitali w miastach. Tereny 1-2U są bezpiecznie oddalone od ul. Szczepankowo,
jedynie w przypadku terenu 2U wymagane będzie sprawdzenie poziomu hałasu w środowisku na
granicy terenu od strony ul. Szczepankowo – w przypadku realizacji funkcji jw., bowiem przy wyższych
prędkościach ruchu istnieje możliwość wystąpienia skażenia ponadnormatywnym hałasem.
W przypadku realizacji na terenach usług 1-2U funkcji mogących powodować potencjalne
zagrożenie akustyczne w środowisku, w ustaleniach planu nakazano zapewnienie wymaganych
standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych
w środowisku.
Mimo wskazanych zagrożeń dla klimatu akustycznego w środowisku, projekt planu nie zawiera
wystarczających ustaleń odnoszących się do tej sytuacji. Zaprojektowane obowiązujące linie zabudowy
wzdłuż ul. Szczepankowo znajdą się w strefach ponadnormatywnego hałasu samochodowego.
W planie zakazano lokalizacji ekranów akustycznych na terenach dróg publicznych. Zakazano również
realizacji pełnych ogrodzeń, które w przypadku ul. Szczepankowo – po spełnieniu pewnych warunków
skutecznego ekranowania – mogłyby pełnić rolę przegród przeciwhałasowych. Z kolei, dopuszczone
planem zastosowanie rozwiązań przeciwhałasowych (np. cichej nawierzchni jezdni) może okazać się
niewystarczające – w obliczu powszechnego w naszym kraju łamania przepisów o ruchu drogowym,
tj. przejazdów z prędkością wyższą niż dopuszczalna w terenie zabudowanym. Ustalenia planu nie
mogą jednak odnosić się do sposobów egzekwowania dopuszczalnej prędkości ruchu pojazdów
w mieście.
Ustalenia projektu planu przewidują również nieprzekraczalne linie zabudowy wzdłuż wielu ulic
w obszarze planu, w tym przede wszystkim wzdłuż ul. Bobrownickiej, które umożliwią wycofanie
budynków w głąb działek, ale tylko nowych budynków. Jednakże, o miejscu lokalizacji budynku
w stosunku do linii zabudowy będzie decydował inwestor czy właściciel. Ochroniony przed
potencjalnym hałasem budynek – przeznaczony na pobyt ludzi – nie zmieni jednak faktu skażenia
hałasem przestrzeni pomiędzy tym budynkiem i źródłem zagrożeń. Zatem takie ustalenia – choć mogą
chronić przed hałasem budynek – nie zapewniają wystarczającej ochrony w dziedzinie kształtowania
komfortu akustycznego w środowisku.
Z uwagi występowanie ponadnormatywnych zasięgów oddziaływania hałasu samochodowego,
które będą charakteryzowały analizowaną przestrzeń wzdłuż ul. Szczepankowo oraz w mniejszym
stopniu wzdłuż ul. Bobrownickiej – również w przyszłości i nieco bardziej niż w stanie istniejącym –
nowo powstające budynki mieszkalne, ale i budynki już istniejące wzdłuż tych ulic, powinny być
wyposażone w rozwiązania techniczne umożliwiające spełnianie wymagań z dziedziny akustyki
budowlanej. Budynki mieszkalne, istniejące i projektowane, oraz budynek przedszkola, zawierają
pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi. Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie57 oraz polskimi
normami akustycznymi, stosowanymi w budownictwie – budynki te powinny być wyposażone
w rozwiązania przeciwhałasowe stosowane w dziedzinie akustyki architektonicznej i budowlanej,
przynajmniej do czasu ustąpienia ponadnormatywnych warunków akustycznych w środowisku. Do
rozwiązań tych należą np.: właściwy rozkład pomieszczeń w budynku czy stosowanie przegród
zewnętrznych – w tym przede wszystkim okien – o podwyższonej izolacyjności akustycznej, przy
zapewnieniu wymaganej wymiany powietrza z otoczeniem. Odpowiedni zapis nie znalazł się jednak
w projekcie ustaleń planu. Nie oznacza to jednak, że wymagane warunki akustyczne wewnątrz
pomieszczeń, np. w nowych budynkach – nie będą zapewnione na podstawie realizowanych
rozwiązań, zawartych w projekcie budowlanym, uwzględniających zasady akustyki urbanistycznej
i architektonicznej.
56
57
Dz. U. Nr 120, poz. 826
Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami
33
Poza komunikacyjnymi źródłami hałasu, w obszarze planu znajdą się także inne źródła
zagrożeń akustycznych – tzw. „pozostałe obiekty i działalność będąca być źródłem hałasu” (według
rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku58) – związane
z działalnością usługową prowadzoną w budynkach mieszkalnych lub w budynkach usługowych
na terenach zabudowy mieszkaniowej oraz na terenach mieszkaniowo-usługowych, zgodnie
z przepisami ustawy Prawo budowlane59. Zagrożeniem akustycznym dla środowiska może być również
praca urządzeń stacji transformatorowej 1-3E.
W związku z powyższym, a także w związku z przemieszaniem funkcji terenów o różnych
wymaganiach akustycznych w środowisku, pożądany byłby w ustaleniach projektu planu zapis dla
wszystkich terenów – nie tylko dla terenów usług 1-2U – nakazujący uzyskiwanie wymaganych
standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych
w środowisku.
Oceniając w podsumowaniu warunki akustyczne dla całego obszaru planu można stwierdzić,
że poza bezpośrednim sąsiedztwem ruchliwych ulic – wymagane warunki akustyczne w środowisku są
i dzięki ustaleniom planu zostaną zapewnione w przyszłości.
6.9.
Oddziaływanie na powietrze
Projekt planu przewiduje kontynuację zmian w strukturze funkcjonalno-przestrzennej
omawianego obszaru. Nowa zabudowa lokalizowana będzie na całym terenie objętym projektem planu
i będzie to głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, w mniejszym stopniu usługowa.
Lokalizacja nowej zabudowy spowoduje wzrost ilości niskich źródeł emisji zanieczyszczeń, które
stanowią instalacje grzewcze w budynkach, z których emitowane są zanieczyszczenia gazowe
i pyłowe, powstające na skutek spalania paliw. Wzrost emisji zanieczyszczeń wynikać będzie także ze
wzrostu natężenia ruchu kołowego w sąsiedztwie zabudowy, związanego z dojazdami do budynków
mieszkaniowych oraz obsługą zabudowy usługowej.
Na wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudowę projekt planu dopuszcza stosowanie
indywidualnych systemów grzewczych, ustalając jednocześnie zakaz stosowania w nowych budynkach
pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Zapisy te
wpisują się w zalecenia wynikające z rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31
grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań.
Stosownie do jego zapisów zalecane jest zaopatrywanie budynków w ciepło na nowo
zainwestowanych terenach z nośników nie powodujących nadmiernej „niskiej emisji PM10”, poprzez
np. stosowanie kotłów gazowych lub olejowych, wykorzystywanie energii odnawialnej.
Należy również podkreślić, że projekt planu przewiduje realizację wyłącznie zabudowy niskiej,
lokalizowanej na stosunkowo dużych działkach (1000 m2), jednocześnie ustalając stosunkowo niski
procent ich maksymalnej zabudowy oraz wysoki udział wymaganej na działkach powierzchni
biologicznie czynnej (minimum 50% powierzchni działki). Kształtowanie zabudowy o takim charakterze
nie będzie zatem w znaczący sposób wpływać na ograniczenie przewietrzania analizowanego obszaru.
Podobnie jak w stanie istniejącym, źródło emisji zanieczyszczeń powietrza na omawianym
obszarze stanowić będą również drogi. Największym nasileniem ruchu kołowego i związaną z nim
emisją, charakteryzuje się ul. Szczepankowo. W znacznie mniejszym stopniu na jakość powietrza
oddziaływać będzie ruch samochodowy, odbywający się ulicami: Sowice, Porzeczkową, Bobrownicką,
Dereniową, Winogronową, Nad Łężynką i Aroniową oraz projektowanymi nowymi drogami
dojazdowymi 6,7,9KD-D i drogami wewnętrznymi 2,3,4,5,6 i 9KDW.
Na podstawie wyników wielu analiz, prowadzonych w związku z oceną zanieczyszczeń
powietrza atmosferycznego – wymaganą w procedurze uzyskiwania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach dla inwestycji drogowych, należy przypuszczać, że emisja zanieczyszczeń z tych
dróg nie będzie przekraczała obowiązujących wartości odniesienia już na powierzchni pasów jezdni lub
przy granicy pasa drogowego (wyznaczonego w projekcie planu liniami rozgraniczającymi). Emisja
zanieczyszczeń z poruszających się pojazdów będzie rekompensowana zmniejszającymi się z roku na
rok jednostkowymi wskaźnikami emisji z poszczególnych typów pojazdów.
Istotnym czynnikiem – ograniczającym możliwość znacznego zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego – jest ustalenie na terenach MN, MN/U i U zakazu lokalizacji przedsięwzięć
58
59
Dz. U. Nr 120, poz. 826
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst jednolity, ze zmianami)
34
mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji celu
publicznego z zakresu łączności publicznej. Uniemożliwi to lokalizację obiektów, w obrębie których
mogłyby znajdować się instalacje emitujące znaczne ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłowych,
wpływających negatywnie na lokalną jakość powietrza atmosferycznego.
W sposób pośredni na poprawę jakości powietrza oddziaływać będzie realizacja ustaleń planu
w zakresie kształtowania nowej zieleni, w tym: lokalizacja zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenach
przeznaczonych pod zabudowę – w strefach wskazanych na rysunku planu, lokalizacja rzędów drzew
na terenach komunikacyjnych, nakaz wprowadzania zieleni wysokiej na terenach U w przypadku
lokalizacji obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2 oraz nakaz
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu w granicach całego
opracowania. Dodatkowo, zmniejszeniu ilości zanieczyszczeń w powietrzu sprzyjać będzie zieleń
porastająca otoczenie zabudowań, realizowana w obrębie powierzchni biologicznie czynnych,
wymaganych do zachowania na każdej działce budowlanej.
Czasowy wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza spowodowany będzie realizacją inwestycji
budowlanych, związanych z lokalizacją budynków mieszkalnych i usługowych oraz budową
i rozbudową układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Zanieczyszczenia gazowe,
związane z pracą silników maszyn budowlanych oraz zanieczyszczenia pyłowe, powstające w wyniku
przemieszczania mas ziemnych i stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będą miały
charakter punktowy i ograniczony czasowo. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny
budowlane będzie stosunkowo niewielka ze względu na ograniczoną powierzchnię, na jakiej będą
odbywały się roboty oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły powstające podczas
prowadzenia prac budowlanych nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji
dla tych terenów (niewielkie odległości unoszenia powodować będzie czasowy wzrost zapylenia
o charakterze lokalnym). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego
znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości powietrza na tym terenie.
6.10.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
W zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej, na terenach 9MN i 14MN ustala się obowiązek przeprowadzenia rozpoznania
archeologicznego przy pracach ziemnych – w strefach stanowisk archeologicznych wskazanych
na rysunku planu. W związku z powyższymi ustaleniami, nie przewiduje się negatywnego
oddziaływania realizacji ustaleń omawianego mpzp na dziedzictwo kulturowe.
6.11.
Oddziaływanie na dobra materialne
Realizacja projektu miejscowego planu „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu
spowoduje przyrost dóbr materialnych na przedmiotowym obszarze. Na skutek zainwestowania
pojawią się nowe budynki mieszkalne, usługowe i wiele innych dóbr materialnych, towarzyszących
terenom zabudowanym.
Nie należy się jednak spodziewać negatywnego oddziaływania na istniejące w granicach
obszaru opracowania dobra materialne. Ustalenia projektu planu obejmują ochroną istniejące w jego
granicach dobra materialne, m.in. poprzez wykształcenie odpowiedniego układu zabudowy czy
stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego bezpieczny dostęp do każdej działki
budowlanej.
6.12.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
Jak wspomniano we wcześniejszych rozdziałach prognozy, w granicach obszaru projektu planu
nie występują obszary objęte ochroną prawną w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody, w tym
również obszary objęte siecią Natura 2000.
Realizując ustalenia projektu planu należy jednak uwzględnić przepisy odrębne60, dotyczące
ochrony gatunkowej zwierząt, wspomnianych w rozdziale 2.6. prognozy. Zapisy projektu mpzp
umożliwiają zapewnienie dogodnych warunków dla ochrony występujących w granicach opracowania
60
ustawie z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody oraz rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r.
w sprawie ochrony gatunkowej roślin
35
gatunków zwierząt chronionych oraz ochronę korytarza ekologicznego, jakim jest ciek Łężynka –
potencjalnego obszaru pojawienia się nowych gatunków zwierząt.
6.13.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Analiza skutków realizacji ustaleń mpzp możliwa będzie dopiero po zrealizowaniu
poszczególnych inwestycji budowlanych, dotyczących rozwoju zabudowy mieszkaniowej, usługowej,
układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Będzie ona prowadzona w oparciu o wyniki
pomiarów, ocen i analiz, wykonywanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska61 przez
zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy
Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie starostą powiatu grodzkiego)
prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska (jakości powietrza, wód
powierzchniowych i podziemnych, hałasu i wibracji, pól elektromagnetycznych, gospodarki odpadami,
gleb), w zakresie oraz z częstotliwością określoną w przepisach odrębnych, w tym w ustawie z dnia z
dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska62 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo
wodne63. Działania ww. instytucji w zakresie monitoringu poszczególnych komponentów środowiska
pozwolą na ocenę skutków realizacji ustaleń mpzp i umożliwią reakcję na ewentualne negatywne
zjawiska zachodzące w środowisku przyrodniczym.
W kontekście projektowanego zagospodarowania i użytkowania terenów (rozwój zabudowy na
terenach użytkowanych dotychczas rolniczo) oraz ich położenia w obrębie Doliny Kopalnej
Wielkopolskiej (GZWP 144), szczególnie istotne wydaje się kontrola następujących zagadnień:
•
sposób prowadzenia gospodarki odpadami w obrębie terenów zabudowanych,
•
sposób prowadzenia gospodarki ściekowej na terenach, na których funkcjonują bezodpływowe
zbiorniki na ścieki bytowe i komunalne, monitoring głównie w zakresie regularnego wywozu
ścieków bytowych ze zbiorników.
Ponadto, istotne będzie monitorowanie poziomu hałasu samochodowego od istniejących ulic
– w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej i mieszkaniowo-usługowej, położonych wzdłuż
ul. Szczepankowo.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
MPZP
Nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych do rozwiązań wskazanych w projekcie mpzp
„Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu.
W kontekście położenia znacznej części analizowanego obszaru w zasięgu obszaru
ochronnego (OWO) czwartorzędowego zbiornika wód podziemnych Dolina Kopalna Wielkopolska, na
etapie sporządzania niniejszej prognozy rozważano jedynie zasadność utrzymania w projekcie mpzp
ustalenia o nakazie odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych z terenów przeznaczonych pod
zabudowę wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej, bez możliwości ich tymczasowego odprowadzania
do zbiorników bezodpływowych (do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej). Ze względu na konieczność
ochrony zasobów podziemnego zbiornika jest to rozwiązanie bardziej korzystne, bowiem zapewnia
większą ochronę jakości wód podziemnych oraz w większym stopniu eliminuje ryzyko ich
zanieczyszczenia.
Rozważając to rozwiązanie zwrócono również uwagę na fakt, że uchwała o przystąpieniu do
sporządzenia mpzp „Rejon ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu, podjęta została na wniosek
61
62
63
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami)
zgodnie z art. 155a ustawy (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami)
36
prywatnych właścicieli nieruchomości zlokalizowanych w granicy projektu mpzp, którzy wnioskowali
właśnie o dopuszczenie możliwości odprowadzania ścieków bytowych do zbiorników bezodpływowych,
co pozwoliłoby im na realizację nowej zabudowy. Obecnie taka możliwość nie istnieje ze względu na
ustalenie obowiązującego mpzp obszaru „Szczepankowo – Spławie” część B w Poznaniu – dla terenów
położonych na wschód od ul. Sowice – o obowiązku odprowadzania ścieków komunalnych wyłącznie
do sieci kanalizacji sanitarnej oraz obecny brak tej kanalizacji na obszarze projektu. Wnioski
prywatnych właścicieli o zmianę obowiązującego mpzp w tym zakresie zostały pozytywnie rozpatrzone
w oparciu o Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2011 r. (sygn. akt IV
SA/Po 266/11), zgodnie z którym zapis obecnie obowiązującego mpzp, niedopuszczający
odprowadzanie ścieków komunalnych do zbiorników bezodpływowych, jest niezgodny z prawem.
Z tego powodu, uwzględnienie ww. rozwiązania alternatywnego okazało się niemożliwe,
bowiem byłyby to sprzeczne z Wyrokiem Sądu, wnioskami właścicieli oraz uzasadnieniem do uchwały
Nr LXXX/1207/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przystąpienia do
sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Rejon
ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu.
9.
•
•
•
•
•
•
WNIOSKI
Realizacja ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejon „Rejon
ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu przyczyni się do kontynuacji procesów
inwestycyjnych na dotychczasowych terenach rolniczych i nieużytkach.
Projekt planu utrzymuje większość rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych ustalonych dla
przedmiotowego obszaru w obowiązującym mpzp obszaru „Szczepankowo – Spławie” część B
w Poznaniu. Różnice pomiędzy obowiązującym mpzp a omawianym w prognozie projektem
dotyczą przede wszystkim: rozwiązań w zakresie prowadzenia gospodarki ściekowej na terenach
przeznaczonych pod zabudowę, lokalizacji nowych drzew na terenach dróg publicznych, rozwiązań
w zakresie przeznaczenia terenu oznaczonego w obowiązującym planie symbolem 2U, niewielkich
zmian w zakresie terenów komunikacyjnych, większego ograniczenia możliwości lokalizacji na
terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej nowych budynków bliźniaczych.
W prognozie oddziaływania na środowisko, szczególnie istotna jest różnica w zakresie
prowadzenia gospodarki ściekowej. W projekcie mpzp, na terenach przeznaczonych pod
zabudowę – do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej – dopuszczono możliwość odprowadzania
ścieków bytowych lub komunalnych do zbiorników bezodpływowych. Takie ustalenie umożliwi
właścicielom działek budowlanych lokalizację nowej zabudowy bez konieczności oczekiwania na
realizację sieci kanalizacji sanitarnej. Taki był też główny powód przystąpienia do sporządzenia
omawianego w prognozie projektu mpzp.
Zmiana ta ma znaczenie zwłaszcza ze względu na położenie znacznej części obszaru projektu
planu w zasięgu obszaru ochronnego (OWO) czwartorzędowego, głównego zbiornika wód
podziemnych Dolina Kopalna Wielkopolska (GZWP 144). Ochrona taka polega przede wszystkim
na eliminowaniu z obszaru chronionego potencjalnych źródeł zanieczyszczenia zasobów wodnych,
mogących spowodować ich degradację. Do źródeł takich zaliczane są również szamba gromadzące
ścieki, zwłaszcza zgrupowane na większym obszarze – np. w nieskanalizowanych częściach miast.
Dlatego kontrolę gospodarki ściekowej, prowadzonej na omawianym obszarze, a tym samym
i większą ochronę jakości zasobów wodnych, zapewni dopiero realizacja ustalenia projektu planu
o odprowadzaniu ścieków bytowych lub komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej.
Projekt planu, podobnie jak i obowiązujący plan, zapewnia kształtowanie zabudowy
i zagospodarowania terenów zgodnie z zasadami ładu przestrzennego. Wprowadzenie ustaleń
w zakresie zasad ochrony i kształtowania środowiska i przyrody pozwoli na ograniczenie lub
zniwelowanie negatywnych oddziaływań na środowisko, jakie mogłyby się pojawić w konsekwencji
wprowadzenia na te tereny nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania.
Za szczególnie pozytywne dla środowiska przyrodniczego omawianego obszaru należy uznać
ustalenia projektu mpzp dotyczące:
→
zachowania cieku Łężynka jako otwartego i wprowadzania nowej zieleni wzdłuż jego koryta
oraz na terenach przeznaczonych pod zabudowę – graniczących z ciekiem, co pozwoli na
podtrzymanie i wzmocnienie funkcji środowiskotwórczych cieku jako lokalnego korytarza
ekologicznego,
→
wprowadzenia nowych nasadzeń drzew wzdłuż dróg wskazanych na rysunku projektu planu
oraz zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenach przeznaczonych pod zabudowę
37
położonych wzdłuż ul. Szczepankowo i ul. Bobrownickiej, co pozwoli na ograniczenie emisji
zanieczyszczeń komunikacyjnych oraz wpłynie pozytywnie na walory krajobrazowe terenów
zurbanizowanych,
→
zakazu lokalizacji na terenach MN, MN/U i U przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko oraz zakazu rozbudowy lub nadbudowy zabudowy usługowej na
terenach MN, co pozwoli na wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia skażenia
środowiska gruntowo-wodnego, powietrza oraz emisji hałasu, a także pozwoli na
ograniczenie sytuacji konfliktowych, wynikających z prowadzenia uciążliwej działalności
gospodarczej
w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej,
→
zakazu lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach przeznaczonych pod
zabudowę, co pozwoli na ograniczenie zagrożenia skażenia środowiska gruntowo-wodnego.
Wykształcenie nowego układu funkcjonalno-przestrzennego z zachowaniem na terenach
budowlanych
odpowiednio
wysokiego
udziału
powierzchni
biologicznie
czynnych,
zagospodarowanych zielenią, w tym również zielenią wysoką, pozwoli na wytworzenie środowiska
bardziej przyjaznego dla funkcjonowania człowieka przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej
jakości jego zasobów. Wprowadzana zieleń powinna składać się z jak największej ilości drzew
i krzewów, złożonych głównie z gatunków rodzimych, dostosowanych do lokalnych warunków
siedliskowych. Skład gatunkowy, gęstość nasadzeń i fizjonomia zieleni powinny być dostosowane
do pełnienia funkcji zarówno środowiskotwórczych, sanitarnych, jak i estetycznych.
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków będzie precyzyjne
wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów
przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych, zwłaszcza
w zakresie prawidłowego prowadzenia gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej,
ochrony przed hałasem, a także ochrony zieleni.
•
•
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, przy uwzględnieniu jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, zasobów wodnych, szaty roślinnej
i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto również pod uwagę oddziaływanie realizacji
ustaleń mpzp na ludzi, dobra materialne, dziedzictwo kulturowe.
Prognoza dotyczy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon
ul. Porzeczkowej i cieku Łężynka” w Poznaniu. Projekt opracowywany jest na podstawie uchwały
Nr LXXX/1207/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r. Projektem planu objęto obszar
zlokalizowany w południowo-wschodniej części Poznania na Szczepankowie, obejmujący tereny
położone w rejonie ulic: Szczepankowo, Sowice, Porzeczkowej i Bobrownickiej. Są to głównie tereny
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz tereny rolne. Powierzchnia obszaru objętego
sporządzeniem planu miejscowego wynosi 70,6 ha.
Obecnie na omawianym terenie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego obszaru „Szczepankowo – Spławie” część B w Poznaniu, zatwierdzonego uchwałą
Nr XL/417/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 8 lipca 2008 r.64 Analizowany obszar stanowi
wschodnią część ww. mpzp.
Prognoza składa się z ośmiu części. W części pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne
prognozy, jej cel i zakres merytoryczny, a także wskazano wykorzystane materiały źródłowe oraz
metodologię pracy.
64
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 152, poz. 2670 z dnia 11 września 2008 r.
38
W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego obszaru w przestrzeni miasta, a także
sposób jego obecnego zagospodarowania i użytkowania. Scharakteryzowano poszczególne elementy
środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, zwierzęta, gleby, klimat lokalny. Wskazano także
strefy stanowisk archeologicznych, zlokalizowane w granicach obszaru opracowania. W oparciu o
dostępne informacje i analizy, dokonano również oceny istniejącego stanu środowiska przyrodniczego
w zakresie jakości powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na istniejące problemy ochrony środowiska,
związane m.in. z brakiem dostępu do sieci kanalizacji sanitarnej (co stwarza zagrożenie dla
zachowania jakości zasobów wodnych). Szczególną uwagę zwrócono na położenie analizowanego
obszaru w zasięgu obszaru wysokiej ochrony głównego zbiornika wód podziemnych Dolina Kopalna
Wielkopolska.
W czwartej części omówiono cel opracowania projektu planu oraz zawarte w nim ustalenia.
Zwrócono uwagę na zmiany, jakie zostały wprowadzone do projektu mpzp, w stosunku do ustaleń
obecnie obowiązującego planu. Wskazano również na powiązanie ustaleń projektu planu z zapisami
obowiązującego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić
w przypadku braku realizacji ustaleń projektu mpzp.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu,
a także przeanalizowano zakres i stopień ich uwzględnienia w analizowanym projekcie planu.
W części szóstej omówiono potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na
poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego, w tym na powierzchnię ziemi, wody
powierzchniowe i podziemne, różnorodność biologiczną i krajobraz, szatę roślinną, zwierzęta, ludzi,
obszary prawnie chronione, w tym obszary Natura 2000, dziedzictwo kulturowe, powietrze, klimat
akustyczny, dobra materialne. Odniesiono się również do oddziaływania transgranicznego.
W niniejszym rozdziale wskazano też rozwiązania projektu mpzp, mające na celu zapobieganie
i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień projektu planu, natomiast w części ósmej omówiono rozwiązanie alternatywne do
rozwiązań projektu, jakie rozważano podczas prac nad prognozą.
39

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XXXVI/607/VII/2016 RADY

Planowanie przestrzenne w kontekście ochrony przeciwpowodziowej

Ogrody - Agro Bio Ekspert

rewitalizacja osiedli z wielkiej płyty

Kanał Bachorze

Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w