docC 3.1
download 
Reklamacja Transkrypt
C 3.1
Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Tradycje Êwiàt Bo˝ego Narodzenia w Polsce i na Êwiecie Anna Brodowska – nauczyciel mianowany j´zyka polskiego w Szkole Podstawowej nr 11 w Gdaƒsku. Pomys∏ na ciekawà lekcj´ Edukacyjne: ● wprowadzenie w tradycj´ kultury narodowej i europejskiej ● uczenie istnienia w kulturze Uczeƒ: ● nazywa polskie zwyczaje bo˝onarodzeniowe ● porównuje tradycje Êwiàteczne innych narodów z polskimi ● analizuje informacje z ró˝nych êróde∏ ● wyjaÊnia poj´cia: tradycja, zwyczaj, obyczaj ● zadaje pytania odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej ● planuje w∏asnà wypowiedê ● ocenia prac´ w grupach Formy pracy ● WP1105 Cele ● Metody/techniki ● ● ● ● Ârodki dydaktyczne ● ● ● Czas trwania zaj´ç indywidualna grupowa praca z tekstem goràce krzes∏o rozmowa kierowana elementy dramy zadania do pracy w grupach zawarte w materia∏ach (M1–M4) rekwizyty tworzàce nastrój Êwiàt: stroiki, Êwiece, kartki Êwiàteczne, choinka itd. s∏ownik j´zyka polskiego 2 godziny lekcyjne J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 1 Scenariusz Obcowanie z kulturà Scenariusz Obcowanie z kulturà C 3.1 Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje Przebieg zaj´ç Polecamy uczniom rozwiàzanie krzy˝ówki (M1, s. 3), której has∏em jest s∏owo zwyczaj. Nast´pnie uczniowie wykonujà çwiczenie (M2, s. 4) – przyporzàdkowujàc definicje, ustalajà znaczenie poj´ç zwyczaj, tradycja i obyczaj. W razie trudnoÊci korzystajà ze s∏ownika j´zyka polskiego. Wnioski z çwiczeƒ zapisujà na tablicy, pozostawiajàc miejsce na temat lekcji. ˚ywe obrazy Dzielimy klas´ na czteroosobowe grupy. Ka˝da z nich otrzymuje obrazek ukazujàcy symbol Êwiàteczny: prezent, op∏atek, choink´, nuty kol´dy, gwiazdk´ (za∏. 1, s. 23) i nast´pnie przedstawia „˝ywe obrazy” (tematyka: Âwiàteczne zwyczaje w naszych rodzinach). Podczas prezentacji jednej z grup pozostali uczniowie opisujà treÊci „obrazów”, np. wzajemne obdarowywanie si´ prezentami, dzielenie si´ op∏atkiem, ubieranie choinki, Êpiewanie kol´d, wspólna wieczerza. Zabawa Metodà goràcego krzes∏a uczniowie przeprowadzajà rozmow´ z Miko∏ajem. Jeden z uczniów wciela si´ w postaç Miko∏aja. Pozostali zadajà mu pytania zwiàzane z tradycjami Êwiàtecznymi. Podzia∏ na grupy Dzielimy klas´ na grupy. Uczniowie przyporzàdkowujà role cz∏onkom grupy (lider, sprawozdawca, sekretarz, cz∏onkowie). Przydzielamy zadania do wykonania – teksty opisujàce zwyczaje na Êwiecie (za∏. 2, s. 24–25) – i ustalamy czas pracy. Ka˝dej grupie rozdajemy tabelk´ (M3, s. 4). Praca z tekstem Uczniowie analizujà teksty i zapisujà w tabelce podobieƒstwa i ró˝nice w zwyczajach bo˝onarodzeniowych w Polsce i na Êwiecie. Sprawozdawcy prezentujà wyniki pracy w grupach. Ustalamy poprawnoÊç wykonanych zadaƒ, po czym uczniowie wpisujà do zeszytów efekty swojej pracy. Oceniamy wspó∏dzia∏anie w grupie. W rozmowie kierowanej ustalamy temat lekcji i zapisujemy go na tablicy. Praca domowa Uczniowie otrzymujà pusty piktogram w kszta∏cie choinki (M4, s. 5), do którego wpisujà konwencjonalne ˝yczenia Êwiàteczne bàdê wype∏niajà go ozdobami, „strojàc” rysunkowe drzewko. Uczniowie wykonujà çwiczenie j´zykowe (Z4, s. 10). Ewaluacja Przeprowadzamy z uczniami rozmow´ na temat lekcji. (Pytania typu: Co sàdzicie o wykorzystaniu na zaj´ciach elementów dramy? Jak oceniacie zabaw´ w goràce krzes∏o? Co myÊlicie o pracy w grupie?). s. 2 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 Znaczenie poj´ç Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 PomyÊl i wykonaj M1. M 1) Rozwià˝ krzy˝ówk´. Materia∏y dydaktyczne a b c d e f WP1105 g a) znajdujemy je pod choinkà b) ciasto z makiem c) Êpiewamy je w okresie Êwiàt Bo˝ego Narodzenia d) wysy∏amy je na Êwiàtecznych kartach do bliskich osób e) gdy zaÊwieci pierwsza, siadamy do wieczerzy wigilijnej f) pod wigilijnym obrusem g) roÊlina podwieszona pod sufitem w okresie Êwiàt has∏o: ................................................... 2) Rozwià˝ rebus. t k nia = cja rozwiàzanie: ........................................... J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 3 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Materia∏y dydaktyczne M2. Dopasuj poj´cia do opisów, które znajdujà si´ pod spodem1. Zwyczaj Obyczaj M Tradycja 2) zasady post´powania, poglàdy, wiadomoÊci przechodzàce z pokolenia na pokolenie; przekazywanie tych zasad nast´pnym pokoleniom 3) powszechnie przyj´ty, najcz´Êciej uÊwi´cony tradycjà sposób post´powania w pewnych okolicznoÊciach, charakterystyczny dla pewnego Êrodowiska, terenu, okresu WP1105 1) powszechnie przyj´ty, umowny, najcz´Êciej utwierdzony tradycjà sposób post´powania w danych okolicznoÊciach, w∏aÊciwy pewnej grupie ludzi, charakterystyczny dla danego terenu, okresu M3. Uzupe∏nijcie poni˝szà tabel´. Wpiszcie nazw´ paƒstwa, którego zwyczaje bo˝onarodzeniowe poznaliÊcie, a nast´pnie porównajcie zwyczaje tego paƒstwa ze zwyczajami polskimi. Zwyczaje Nazwa paƒstwa Podobieƒstwa s. 4 Ró˝nice J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 M4. Wpisz do drzewka ˝yczenia Êwiàteczne dla kogoÊ ze swoich bliskich i/lub namaluj na nim ozdoby Êwiàteczne. M WP1105 Materia∏y dydaktyczne J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 5 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Czytam i rozumiem C1. Uwa˝nie przeczytaj fragment ksià˝ki Ma∏gorzaty Musierowicz pt. Noelka, a nast´pnie wykonaj podane ni˝ej polecenia. Ma∏gorzata Musierowicz C Czytanie ze zrozumieniem Wieczór wigilijny2 PoÊrodku tego pokoju b∏yszcza∏ jednak˝e wyszukanà elegancjà rozk∏adany stó∏. OlÊniewajàco bia∏y obrus kupiono specjalnie na t´ okazj´, wszystkie bowiem inne obrusy u Borejków by∏y poplamione przez kolejne dzieci (...). Zupe∏nie nowy i jeszcze ani troszk´ nie wyszczerbiony serwis w b∏´kitne kwiatuszki wyglàda∏ cudownie w towarzystwie finezyjnych stroików z jedliny, u∏o˝onych przy ka˝dym nakryciu (...). W mi∏ym gwarze i ha∏asie ca∏a rodzina nadciàga∏a wolniutko do sto∏u (...). Truchtem przebieg∏a przez pokój Pyzunia, krzyczàc: – A gdzie sianko, a gdzie sianko?! – i pojawi∏a si´ w chwil´ potem z garÊcià suchych traw, które z∏o˝y∏a na serwetce poÊrodku sto∏u (...). Na sianku umieÊci∏a paczk´ op∏atków (...); wszyscy zasiedli na swoich miejscach, kierujàc si´ danymi na wizytówkach, roz∏o˝onych obok talerzy. s. 6 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 Zielony pokój, choç wysprzàtany z wielkà starannoÊcià, by∏, jak zwykle u Borejków, w stanie lekkiego nie∏adu (...). DoÊç nieudana, miejscami ∏ysawa, wysoka, ale za to cienka choinka, sta∏a chwiejnie w plastikowym stojaku pod oknem wychodzàcym na ulic´. Drzewko, przyozdobione sporà iloÊcià ∏aƒcuchów z kolorowego papieru (...), dêwiga∏o te˝ na swych ga∏àzkach papierowe zabawki i cacka z ró˝nych epok ˝ycia rodziny oraz takie filuterne a dowcipne drobiazgi, jak koguciki z wydmuszek lub ∏ódeczki z ∏upinek od orzecha, wykonywane przez wszystkie dorastajàce kolejno dzieci i wnuki. (...) Z czubka choinki zwisa∏ du˝y, papierowy anio∏ o b∏´dnym uÊmiechu i nieproporcjonalnie wielkich stopach (…). Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Kiedy gwar ju˝ umilk∏, wsta∏ ojciec Borejko, chrzàknà∏ uroczyÊcie i d∏ugo grzechoczàc zapa∏kami, wykrzesa∏ wreszcie p∏omyk, niezb´dny do zapalenia Êwiecy na stole. Nast´pnie stwierdzono, ˝e potrzebne w tym w∏aÊnie momencie Pismo Âwi´te gdzieÊ si´ zapodzia∏o i odby∏o si´ krótkie Êledztwo w tej sprawie. Bibli´ odnaleziono na fotelu, ojciec brz´knà∏ widelcem w talerz i poprosi∏ o cisz´. Jak zwykle w Wigili´ u Borejków g∏os mia∏o dziecko. W tym roku by∏a to Pyza (...). – Narodzenie Jezusa – przeczyta∏a g∏osem zasapanym z przej´cia. – W owym czasie wysz∏o rozporzàdzenie Cezara Augusta… WP1105 Przeczytaj uwa˝nie poni˝sze zdania i zakreÊl poprawnà odpowiedê. 1) Opis drzewka bo˝onarodzeniowego znajduje si´ w akapicie: a) drugim b) trzecim c) czwartym d) pierwszym 2) Choink´ ozdobiono drobiazgami wykonanymi przez dzieci z: a) waty i masy solnej b) suchych traw i owoców c) wydmuszek i ∏upinek orzecha d) kolorowego papieru i drewna 3) Zwrot urwaç si´ z choinki oznacza: a) przerwanie zabawy b) zaoszcz´dzenie czasu c) od∏àczenie si´ od grupy d) brak orientacji w sytuacji J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 7 Czytanie ze zrozumieniem C2. C Elka zupe∏nie niespodziewanie poczu∏a, ˝e ma ∏zy w oczach. Nie rozumia∏a dlaczego. Zwyk∏y wieczór wigilijny. Zwyk∏a rodzina. Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 5) Czy w Wigili´ by∏ czytany przez dziecko fragment Pisma Âwi´tego? a) tak b) tak, ale co dwa lata c) tak, ale tylko przez Pyz´ d) nie C3. C Czytanie ze zrozumieniem 4) Przy ka˝dym nakryciu po∏o˝ono: a) Êwiec´ b) stroik z jedliny c) garÊç suchych traw i op∏atek d) papierowego anio∏a i serwetk´ WyjaÊnij jednym zdaniem, co oznacza sformu∏owanie mieç ∏zy w oczach. C4. Zaznacz, czy podane ni˝ej zdania sà prawdziwe (P), czy fa∏szywe (F). P 1) Zielony pokój by∏ w stanie lekkiego nie∏adu. ❑ 2) Drzewko by∏o pozbawione wszelkich ozdób z kolorowego papieru. ❑ 3) Serwis w b∏´kitne kwiatuszki by∏ stary i wyszczerbiony. ❑ 4) GarÊç suchych traw znalaz∏a si´ na serwetce poÊrodku sto∏u. ❑ C5. F ❑ ❑ ❑ ❑ Uzupe∏nij luk´ w poni˝szym zdaniu. W czasie wieczoru wigilijnego w rodzinie Borejków panowa∏a ..................... i ........................................... atmosfera. s. 8 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 .................................................................................................................. .................................................................................................................. Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C6. C 3.1 Sformu∏uj dwie zasady, których nale˝y przestrzegaç podczas spo˝ywania posi∏ków. 1) ............................................................................................................. 2) ............................................................................................................. Napisz krótkie (ok. 6 zdaƒ) opowiadanie o tym, w jaki sposób rodzina Borejków przygotowywa∏a si´ do Wigilii. J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 9 Czytanie ze zrozumieniem .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. C WP1105 C7. Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Zostaƒ mistrzem s∏owa Z1. Od wyrazu Êwi´to utwórz: 1) przymiotnik: 2) przys∏ówek: 3) czasownik: 4) rzeczownik: Z2. .................................. .................................. .................................. .................................. Utwórz jak najwi´cej wyrazów od s∏owa dom. dom – ....................................................................................................... .................................................................................................................. Z3. Do s∏owa prezent dopisz dwa wyrazy bliskoznaczne. Zadania j´zykowe Z Z4. Wykonaj nast´pujàce polecenia dotyczàce rzeczowników choinka i kol´da: 1) odmieƒ te wyrazy przez przypadki w liczbie pojedynczej 2) zaznacz obocznoÊci w wyrazach 3) oddziel pionowà kreskà temat od koƒcówki M. .................................. .................................. D. .................................. .................................. C. .................................. .................................. B. .................................. .................................. N. .................................. .................................. Msc. .................................. .................................. W. .................................. .................................. obocznoÊci: ............................................................................................... s. 10 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 prezent – .................................................................................................. .................................................................................................................. Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje Z5. C 3.1 Od podanych przymiotników utwórz przys∏ówki. 1) mi∏y – .............................. 4) wysoka – ................................ 2) lekki – .............................. 5) filuterne – ................................ 3) Êwiàteczny – .............................. 6) bez∏adne – ................................ Z6. Utwórz antonimy (wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu) do nast´pujàcych przymiotników. 1) du˝y – ................................... 4) suche – .................................... 2) lekki – ................................... 5) nowy – .................................... 3) wysoka – ................................... 6) wolny – .................................... WP1105 Z7. Dopisz po dwa przymiotniki nazywajàce cechy podanych rzeczowników. OkreÊl, czy dany rzeczownik jest w∏asny czy pospolity, ˝ywotny czy nie˝ywotny, osobowy czy nieosobowy. 1) karp 2) szopka 3) Miko∏aj 4) Betlejem Z9. Zadania j´zykowe Z8. – ....................................................... – ....................................................... – ....................................................... – ....................................................... Z 1) choinka 2) kol´da 3) prezent 4) stroik – .............................................................. – .............................................................. – .............................................................. – .............................................................. Od wyrazów podstawowych utwórz zdrobnienia. 1) stó∏ 2) gwiazda 3) ∏aƒcuch 4) stroik – ....................................................... – ....................................................... – ....................................................... – ....................................................... J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 11 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 ......................................................................... imi´ i nazwisko Wersja A Sprawdê, jak sobie poradzisz S1. Uwa˝nie przeczytaj polecenia i zakreÊl prawid∏owà odpowiedê. 1. Przy stole wigilijnym powinien panowaç nastrój: A. ponury i smutny B. przykry i pos´pny C. radosny i serdeczny D. przygn´biajàcy i ˝a∏osny S Sprawdzian umiej´tnoÊci 3. Zwrot rodzinne Êwi´ta to: A. epitet B. uosobienie C. przenoÊnia D. porównanie 4. Wigilia nie jest: A. uroczystà kolacjà B. wstàpieniem Chrystusa do nieba C. dniem poprzedzajàcym Bo˝e Narodzenie D. dniem poprzedzajàcym jakieÊ wa˝ne wydarzenie s. 12 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 2. Znaczenie s∏owa wigilia sprawdzisz w s∏owniku: A. ortograficznym B. j´zyka polskiego C. terminów literackich D. wyrazów bliskoznacznych Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje S2. C 3.1 Podane w ramce wyrazy pogrupuj wokó∏ hase∏ umieszczonych w bombkach. WP1105 ubieraç choink´, gwiazdka, barszczyk z uszkami, choinka, op∏atek, sk∏adaç ˝yczenia, pierogi z kapustà i grzybami, Êpiewaç kol´dy, kutia symbole potrawy czynnoÊci ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ S3. Po∏àcz strza∏kami zwiàzki wyrazowe z ich objaÊnieniami. Sprawdzian umiej´tnoÊci S4. 1) ktoÊ da∏ si´ skusiç 2) nieczyste sprawy 3) osoba wp∏ywowa 4) czuç si´ bardzo dobrze S A. gruba ryba B. ryba po∏kn´∏a haczyk C. czuç si´ jak ryba w wodzie D. ∏owiç ryby w m´tnej wodzie E. p∏ywaç jak ryba WyjaÊnij w jednym zdaniu, co oznacza powiedzenie: Dzieci i ryby g∏osu nie majà. .................................................................................................................. .................................................................................................................. J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 13 Obcowanie z kulturà C 3.1 S5. Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje WymyÊl przepis na przyrzàdzenie dowolnej potrawy Êwiàtecznej. Pami´taj o podaniu sk∏adników, potrzebnych narz´dzi oraz sposobu przygotowania dania. Zach´ç do jego spo˝ycia. Sprawdzian umiej´tnoÊci S s. 14 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje ......................................................................... imi´ i nazwisko C 3.1 Wersja B Sprawdê, jak sobie poradzisz S1. Uwa˝nie przeczytaj polecenia i zakreÊl prawid∏owà odpowiedê. WP1105 1. Przy stole wigilijnym nie powinien panowaç nastrój: A. ciep∏y i mi∏y B. ponury i smutny C. weso∏y i podnios∏y D. radosny i serdeczny 2. Znaczenie s∏owa choinka sprawdzisz w s∏owniku: A. j´zyka polskiego B. wyrazów obcych C. terminów literackich D. wyrazów bliskoznacznych S 3. Zwrot mi∏a atmosfera to: A. rym B. epitet C. zdrobnienie D. przenoÊnia Sprawdzian umiej´tnoÊci 4. Wigilia jest: A. wa˝nym Êwi´tem paƒstwowym B. wstàpieniem Chrystusa do nieba C. dniem poprzedzajàcym Bo˝e Cia∏o D. dniem poprzedzajàcym Bo˝e Narodzenie J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 15 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 S2. Podane w ramce wyrazy pogrupuj wokó∏ hase∏ zapisanych w bombkach. dzieliç si´ op∏atkiem, prezent, postna kapusta, kol´da, op∏atek, obdarowywaç si´ prezentami, pierogi z kapustà i grzybami, Êpiewaç kol´dy, Êledê potrawy czynnoÊci ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ S Sprawdzian umiej´tnoÊci S3. Po∏àcz zwiàzki wyrazowe z ich objaÊnieniami. A. okruchy z czyjegoÊ sto∏u B. rzucaç karty na stó∏ C. sto∏y uginajà si´ D. wy∏o˝yç pieniàdze na stó∏ E. poruszaç si´ jak po stole S4. 1) stawiaç spraw´ otwarcie 2) wyp∏aciç ca∏oÊç nale˝noÊci od razu 3) resztki jedzenia 4) sto∏y sà bogato zastawione WyjaÊnij w jednym zdaniu, co oznacza powiedzenie: Uderz w stó∏, a no˝yce si´ odezwà. .................................................................................................................. .................................................................................................................. s. 16 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 symbole Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje WP1105 S5. C 3.1 WymyÊl przepis na przyrzàdzenie dowolnej potrawy Êwiàtecznej. Pami´taj o podaniu sk∏adników, potrzebnych narz´dzi oraz sposobu przygotowania dania. Zach´ç do jego spo˝ycia. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. S Sprawdzian umiej´tnoÊci J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 17 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Klucze do çwiczeƒ i zadaƒ R1. Rozwiàzania materia∏ów dydaktycznych M1. 1) a) prezenty, b) makowiec, c) kol´dy, d) ˝yczenia, e) gwiazda, f) sianko, g) jemio∏a has∏o: zwyczaj 2) rozwiàzanie: tradycja M2. tradycja – 2); zwyczaj – 3); obyczaj – 1) R2. Rozwiàzania zadaƒ sprawdzajàcych czytanie ze zrozumieniem C2. 1) d, 2) c, 3) d, 4) b, 5) a C3. byç wzruszonym C4. 1) P, 2) F, 3) F, 4) P C5. mi∏a, rodzinna, uroczysta, ciep∏a itp. R3. Rozwiàzania zadaƒ j´zykowych Z1. 1) Êwiàteczny; 2) Êwiàtecznie; 3) Êwi´towaç; 4) Êwi´towanie Z2. dom – domowy, domownik, domator, domofon, domokrà˝ca Z3. prezent – upominek, dar, podarunek Z4. M. choink a D. choink i C. choinc e B. choink ´ N. choink à Msc. choinc e W. choink o ObocznoÊci: k: c kol´d a kol´d y kol´dzi e kol´d ´ kol´d à kol´dzi e kol´d o d: dz’ R Rozwiàzania Z5. 1) mi∏o, 2) lekko, 3) Êwiàtecznie, 4) wysoko, 5) filuternie, 6) bez∏adnie Z6. 1) ma∏y, 2) ci´˝ki, 3) niska, 4) mokre, 5) stary, 6) zaj´ty s. 18 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 C6. np. nie rozmawiaç , nie siorbaç, nie mlaskaç, nie bawiç si´ jedzeniem Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Z7. przyk∏adowe odpowiedzi: 1) wysoka, g´sta; 2) pi´kna, radosna; 3) ∏adny, drogi; 4) du˝y, kolorowy Z8. 1) pospolity, ˝ywotny, nieosobowy; 2) pospolity, nie˝ywotny, nieosobowy; 3) w∏asny, ˝ywotny, osobowy; 4) w∏asny, nie˝ywotny, nieosobowy Z9. 1) stoliczek, 2) gwiazdeczka, 3) ∏aƒcuszek, 4) stroiczek R4. Rozwiàzania zadaƒ wzorowanych na sprawdzianie umiej´tnoÊci Kartoteka testu – wersja A i B Nazwa sprawdzanej umiej´tnoÊci WP1105 Numer Numer zadania standardu Uczeƒ: Forma zadania Liczba pkt. mo˝liwych do uzyskania S1.1. 1.1 odczytuje ró˝ne teksty kultury WW 1 S1.2. 4.1 wskazuje êród∏o informacji WW 1 S1.3. 1.2 rozpoznaje Êrodek stylistyczny WW 1 S1.4. 1.4 pos∏uguje si´ poznanym terminem WW 1 S2. 1.2 odczytuje dane z tabeli D 2 S3. 1.1 odczytuje ró˝ne teksty kultury D 2 S4. 1.1 odczytuje ró˝ne teksty kultury KO 1 S5. 2.3 2.1 2.3 2.2 2.3 2.3 2.3 I. pos∏uguje si´ przepisem II. buduje tekst poprawnie kompozycyjnie III. celowo stosuje Êrodki j´zykowe IV. formu∏uje wypowiedê ze ÊwiadomoÊcià celu V. buduje tekst poprawnie j´zykowo VI. przestrzega norm ortograficznych VII. przestrzega norm interpunkcyjnych RO 9 Klucz odpowiedzi do zadaƒ WW S1. (po jednym punkcie za ka˝dà prawid∏owà odpowiedê) Numer zadania 1 2 3 4 Poprawna odpowiedê C B A B R Rozwiàzania J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 19 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje C 3.1 Kryteria oceny zadaƒ otwartych Numer zadania Kryteria oceniania Liczba punktów S2. A. symbole – gwiazdka, choinka, op∏atek B. potrawy – barszczyk z uszkami, pierogi z kapustà i grzybami, kutia C. czynnoÊci – ubieraç choink´, sk∏adaç ˝yczenia, Êpiewaç kol´dy 3 poprawnie uzupe∏nione has∏a – 2 pkt. 2 poprawnie uzupe∏nione has∏a – 1 pkt. 0–2 S3. A. – 3, B. – 1, C. – 4, D. – 2 4 poprawne odpowiedzi – 2 pkt. 3–2 poprawne odpowiedzi – 1 pkt. 0–2 S4. Dzieci nie mogà decydowaç, nie liczà si´, nie majà powa˝ania. 0–1 S5. I. w∏aÊciwa forma wypowiedzi – przepis II. zastosowanie podzia∏u na sk∏adniki, potrzebne narz´dzia i sposób wykonania III. u˝ycie bezokoliczników lub czasowników w 2 os. lp. trybu rozkazujàcego IV. zach´cenie do spo˝ycia potrawy V. poprawnoÊç j´zykowa (dopuszczalne 3 b∏´dy) VI. poprawnoÊç ortograficzna: 0–2 b∏´dy – 2 pkt., 3–4 b∏´dy – 1 pkt., 5 i wi´cej b∏´dów – 0 pkt. VII. poprawnoÊç interpunkcyjna: 0–2 b∏´dy – 2 pkt., 3–4 b∏´dy – 1 pkt., 5 i wi´cej b∏´dów – 0 pkt. 1 1 1 1 1 2 Wersja B Klucz odpowiedzi do zadaƒ WW S1. (po jednym punkcie za ka˝dà prawid∏owà odpowiedê) Numer zadania 1 2 3 4 Poprawna odpowiedê B A B D Kryteria oceny zadaƒ otwartych R Rozwiàzania Numer zadania Kryteria oceniania Liczba punktów S2. A. symbole – prezent, kol´da, op∏atek B. potrawy – postna kapusta, pierogi z kapustà i grzybami, Êledê C. czynnoÊci – dzieliç si´ op∏atkiem, obdarowywaç si´ prezentami, Êpiewaç kol´dy. 3 poprawnie uzupe∏nione has∏a – 2 pkt. 2 poprawnie uzupe∏nione has∏a – 1 pkt. 0–2 S3. A. – 3, B. – 1, C. – 4, D. – 2, 4 poprawne odpowiedzi – 2 pkt. 3–2 poprawne odpowiedzi – 1 pkt. 0–2 s. 20 J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci WP1105 2 Obcowanie z kulturà Kultywujemy nasze tradycje i zwyczaje Numer zadania Kryteria oceniania S4. JeÊli ktoÊ ma coÊ na sumieniu, dos∏ucha si´ aluzji nawet wtedy, kiedy mówiàcy nie mia∏ jej na myÊli. S5. I. w∏aÊciwa forma wypowiedzi – przepis II. zastosowanie podzia∏u na sk∏adniki, potrzebne narz´dzia i sposób wykonania III. u˝ycie bezokoliczników lub czasowników w 2 os. lp. trybu rozkazujàcego IV. zach´cenie do spo˝ycia potrawy V. poprawnoÊç j´zykowa (dopuszczalne 3 b∏´dy) VI. poprawnoÊç ortograficzna: 0–2 b∏´dy – 2 pkt., 3–4 b∏´dy – 1 pkt., 5 i wi´cej b∏´dów – 0 pkt. VII. poprawnoÊç interpunkcyjna: 0–2 b∏´dy – 2 pkt., 3–4 b∏´dy – 1 pkt., 5 i wi´cej b∏´dów – 0 pkt. C 3.1 Liczba punktów 0–1 1 1 1 1 1 2 2 WP1105 Uczeƒ mo˝e uzyskaç maksymalnie 18 punktów. Punktacja 0–6 pkt. (0–34%) – niedostateczny 7–9 pkt. (35–50%) – dopuszczajàcy 10–12 pkt. (51–67%) – dostateczny 13–15 pkt. (68–84%) – dobry 16–17 pkt. (85–96%) – bardzo dobry 18 pkt. (97–100%) – celujàcy Przypisy: 1 na podst.: S∏ownik j´zyka polskiego PWN, Warszawa 2000. 2 M. Musierowicz, Noelka, Poznaƒ 1996, s. 145–147. 3 teksty na podst.: H. Szymanderska, Polskie tradycje Êwiàteczne, Warszawa 2003, s. 109–113; M. Jungst, Dooko∏a Êwiata w Bo˝e Narodzenie, PAI, 23.12.2002 (Internet). Notatki nauczyciela: ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ R ............................................................................................................................ Rozwiàzania J´zyk polski. Materia∏y do ciekawych lekcji. Sprawdzian umiej´tnoÊci s. 21 Za∏àcznik 1. Symbole Êwiàt C 3.1 WP1105 " s. 23 Za∏àcznik 2. Bo˝onarodzeniowe zwyczaje na Êwiecie3 C 3.1 Grecja Grecki sposób na Êwi´ta to zabawa i taniec przy kol´dach. Grecy wieczór wigilijny najch´tniej sp´dzajà poza domem, spotykajàc si´ z przyjació∏mi w barach, klubach i restauracjach. Domowà wieczerz´ wigilijnà spo˝ywajà o bardzo póênej porze. Najwa˝niejszym daniem jest faszerowany indyk z pikantnym ry˝owo-mi´snym nadzieniem. Nieprawdopodobnà liczb´ prezentów przynosi im Êwi´ty Bazyli. Anglia Anglicy ju˝ w po∏owie listopada zaczynajà Êwiàteczne przygotowania. Zaczynajà od kupowania gwiazdkowych prezentów dla rodziny i znajomych. Ulice miast wyglàdajà w tym okresie najpi´kniej, a ludzie gromadzà si´ wokó∏ choinek ustawionych na ulicach i Êpiewajà kol´dy. Brytyjczycy nie obchodzà Wigilii. Tradycyjny posi∏ek spo˝ywajà 25 grudnia. Uczt´ zaczynajà wczesnym popo∏udniem i koƒczà jà wieczorem. Jedzà mi´dzy innymi pieczonego indyka i pudding – deser przypominajàcy budyƒ, sporzàdzony z kaszy i jaj z dodatkiem rodzynek, migda∏ów i suszonych Êliwek. W drugi dzieƒ Êwiàt otwierajà otrzymane prezenty. s. 24 WP1105 Finlandia W ojczyênie Âwi´tego Miko∏aja przygotowania do Êwiàt zaczynajà si´ ju˝ w paêdzierniku. Obchodzi si´ dwa dni Êwiàt, ale to Wigilia jest tym najwa˝niejszym i rodzinnym wieczorem. W Wigili´ po po∏udniowej mszy Finowie odwiedzajà groby bliskich, a póêniej w gronie najbli˝szych spo˝ywajà uroczystà kolacj´. Na stole nie mo˝e zabraknàç Êwiàtecznej szynki, owsianki, potrawy z rzepy i Êwiàtecznego chleba. Tradycyjnym fiƒskim zwyczajem jest te˝ wigilijna wizyta w saunie. C 3.1 WP1105 USA W USA Êwi´ta obchodzone sà 25 grudnia i trwajà jeden dzieƒ. Wigilia i post nie sà tam znane. Ca∏y okres przedÊwiàteczny to tak jakby Êwi´ta przed Êwi´tami. Najbardziej Êwiàtecznà atmosfer´ odczuwa si´ na ulicach miast i w sklepach, gdzie pe∏no jest sztucznego Êniegu, Âwi´tych Miko∏ajów, sani zaprz´˝onych w renifery i rozbrzmiewajàcych z g∏oÊników kol´d. Ludzi ogarnia sza∏ kupowania gwiazdkowych prezentów. Tradycja nakazuje otwieranie prezentów w wieczór Bo˝ego Narodzenia. OczywiÊcie obowiàzkowo jest choinka, stroiki na drzwiach i tradycyjny pieczony indyk. Australia W Australii ze wzgl´du na klimat Êwi´ta Bo˝ego Narodzenia sp´dza si´ w niecodziennej scenerii. 25 grudnia mieszkaƒcy gromadzà si´ na pla˝ach, rozk∏adajà Ênie˝nobia∏e obrusy, na których nie brak niczego. Sà tam pieczone indyki, ciasteczka z bakaliami o wymyÊlnych kszta∏tach, owocowe puddingi. W tym dniu pla˝e przypominajà jeden wielki Êwiàteczny stó∏. Nie brakuje równie˝ prezentów, które mo˝na znaleêç pod choinkà w ogromnej we∏nianej skarpecie. Oprócz tego Australijczycy wysy∏ajà wszystkim znajomym kartki Êwiàteczne. s. 25
