WSSE, Twardość Wody

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Krakowie
Zadania i struktura WSSE
Oferta badań
Twardość wody a zdrowie człowieka
Opracowanie: mgr Tomasz Łaciak
Uniwersytet Pedagogiczny
Instytut Biologii
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Dział Nadzoru Sanitarnego
1. Higiena Komunalna
2. Higiena Żywności, Żywienia
i Przedmiotów Użytku
3. Higiena Pracy
4. Higiena Radiacyjna
5. Epidemiologia
6. Zapobiegawczy Nadzór
Sanitarny
7. Oddział Statystyki,
Planowania i Analiz
Działu Zdrowia Publicznego
i Promocji Zdrowia
1. Oddziału Higieny Dzieci
i Młodzieży
2. Oddziału Oświaty Zdrowotnej
i Promocji Zdrowia
Ustawa o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej
(z dnia 14 marca 1985)
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Dział Labolatoryjny (L. Fizykochemii, L. Mikrobiologii)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Mikrobiologii i Parazytologii
Analiz Instrumentalnych
Higieny Komunalnej
Higieny Żywności i Żywienia
Higieny Pracy
Higieny Radiacyjnej oraz Pożywek
19 powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych
• szybkie reagowanie na powstające zagrożenia
• niezależność wykonywanych badań
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
•
•
•
•
•
•
•
Badania z zakresu mikrobiologii i parazytologii
Badania z zakresu mikrobiologii wody
Badania z zakresu fizykochemii wody
Badania z zakresu mikrobiologii żywności
Badania z zakresu fizykochemii żywności
Badania z zakresu higieny radiacyjnej
Badanie czynników występujących w środowisku pracy
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Badania fizykochemiczne i mikrobiologiczne wody
(Oddział Laboratoryjny Fizykochemii Wody
Oddział Laboratoryjny Mikrobiologii Wody)
Badana woda:
• przeznaczona do spożycia przez ludzi,
• powierzchniowa, wykorzystywana do zaopatrzenia ludności
w wodę przeznaczoną do spożycia,
• mineralna, źródlana, stołowa w opakowaniach
jednostkowych,
• z basenów kąpielowych,
• z kąpielisk opartych na wodach powierzchniowych,
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Twardość wody
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Twardość wody – powodowana jest przez obecność w wodzie rozpuszczonych
składników mineralnych - głównie węglanów , wodorowęglanów , chlorków,
siarczanów i krzemianów wapnia oraz magnezu.
Jest to naturalna właściwość wody.
Podział na zawartość kationów
→ twardość wapniowa
→ twardość magnezowa
Podział na zawartość anionów:
Twardość ogólna:
→ Twardość węglanowa (przemijająca):
wodorowęglany, węglany
→ Twardość niewęglanowa (stała): chlorki
i siarczany
Twardość wody nie ma znaczenia sanitarnego.
Nadmierna twardość wody jest niepożądana ze względów gospodarczych.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Skala twardości wody
(wyrażona w mg CaCO3/dm3)
• bardzo miękka
• miękka
• średnio twarda
• twarda
• bardzo twarda
Wody opadowe
(miękkie)
< 85
85 - 180
180 - 350
350 - 530
> 530
Wody powierzchniowe
Wody gruntowe
(twarde)
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
KLASYFIKACJA CZYSTOŚCI
POWIERZCHNIOWYCH WÓD
ŚRÓDLĄDOWYCH POD WZGLĘDEM
TWARDOŚCI OGÓLNEJ*:
Klasa czystości
mg CaCO3/dm3
I
II
III
350 i mniej
550 i poniżej
700 i poniżej
* Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 5 listopada 1991r.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Najwyższa dopuszczalna wartość twardości
w ściekach wprowadzanych
do wód i gleby*
wynosi 3500 mg CaCO3/dm3
*Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 5 listopada 1991r.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Warunki, jakie musi spełniać woda przeznaczona do
spożycia określone zostały
w dyrektywie Unii Europejskiej 98/83/WE
z dnia 3 listopada 1998 roku
„w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi”,
a w Polsce w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
29 marca 2007 roku
„w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi”
(DzU 2007, nr 61, poz. 417).
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Dopuszczalna w Polsce twardość ogólna wody przeznaczonej
do spożycia przez ludzi wynosi 70-500mg CaCO3/dm3
Wartość zalecana ze względów zdrowotnych — oznacza, że jest to wartość
pożądana dla zdrowia ludzkiego, ale nie nakłada obowiązku uzupełniania
minimalnej zawartości podanej w załączniku przez przedsiębiorstwo
wodno-kanalizacyjne*
* Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29
marca 2007r.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Czy twarda woda zdrowia doda?
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
• Organizm ludzki do prawidłowego funkcjonowania, oprócz
wody potrzebuje również substancji w niej rozpuszczonych
(wodorowęglany, siarczany, chlorki, sód, potas, wapń
i magnez oraz żelazo i krzemionka)
• Woda płynąca w sieci wodociągowej jest uzdatniania, tj.
przystosowywana do takich parametrów, aby mogła
nadawać się do spożycia
• Państwowa Inspekcja Sanitarna (SANEPID) jest instytucją,
która powtórnie bada wodę dostarczaną do konsumentów
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
• wyniki badań prowadzonych od wielu lat na całym świecie
dowodzą, że twardość wody nie wpływa negatywnie na zdrowie
człowieka
Ludzie pijący twardszą wodę → niższa zapadalność na choroby układu krążenia
(np. Gruzja)
Ludzie pijący miękką wodę → wyższa zapadalność na choroby układu krążenia
(np. Finlandia)
Polskie Towarzystwo Magnezologiczne
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
• woda pitna powinna zawierać magnez i wapń:
Decydują o twardości wody, ale również są niezbędne do prawidłowego
funkcjonowania organizmu człowieka
• związki wapnia i magnezu zawarte w wodzie są znacznie łatwiej
absorbowane w układzie pokarmowym, niż te same związki zawarte w
pożywieniu
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Wodorowęglany zawarte w wodzie (powyżej 600 mg/litr) mają
znaczenie w regulacji fizjologicznej organizmu - alkalizując kwasy
żołądka. Przy nadkwasocie dobrze jest pić wody zwierające większe
ilości wodorowęglanów nawet do 2000 mg/l.
Występujące w wodzie siarczany mają pozytywne oddziaływanie na
pracę trzustki i wątroby (od poziomu około 250 mg/litr).
Oddziaływają korzystnie przy początkowych stanach cukrzycowych.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
Dwutlenek węgla zawarty w wodzie wpływa przede wszystkim na smak.
Poza tym jest czynnikiem bakteriostatycznym i dlatego woda gazowana jest
pewniejsza bakteriologicznie i przez to zdrowsza.
Korzystne znaczenie w czasie upałów, kiedy traci się duże ilości soli oraz dla osób
wykonujących prace fizyczne, dla sportowców mają znajdujące się w wodzie
sód i chlorki. W takich sytuacjach można pić wodę zawierającą nawet
1500 mg/litr chlorków i sodu.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
„Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną.
Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest
trucizną”
Paracelsus
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie
1. Kowal L. Apolinary, Świderska-Bróż Maria. Oczyszczanie Wody.
Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa – Wrocław, 2000.
2. Elbanowska Hanna, Zerbe Jerzy, Siepak Jerzy. Ficzyczno-chemiczne
badania wód. Wydawnictwo Naukowe, Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu. 1999
3. Hermanowicz Witold, Dojlido Jan, Dożańska Wiera, Koziorowski
Bohdan, Zerbe Jerzy. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków.
Wydawnictwo ARKADY, Warszawa 1999.
4. Lipkowska-Grabowska Krystyna, Faron-Lewandowska Elżbieta. Analiza
wody i ścieków. Wydanie pierwsze. Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne. Warszawa 1998.