docSport Niepełnosprawnych 1/2013
download 
Reklamacja Transkrypt
Sport Niepełnosprawnych 1/2013
ISSN 1899-4067 1 2013 NIEPEŁNOSPRAWNYCH Fot. Robert Szaj BIULETYN POLSKIEGO ZWIĄZKU SPORTU NIEPEŁNOSPRAWNYCH „START” Mateusz Michalski podczas Letnich Igrzysk Paraolimpijskich Londyn 2012 Na stokach Pirenejów… Fot. arch. BZRS „Start” Igor Sikorski podczas Mistrzostw Polski w Narciarstwie Alpejskim Niepełnosprawnych EDF CUP 2013 Robert Stachowicz podczas Mistrzostw Polski w Kolarstwie Szosowym SPORT W numerze: 1 1 ISSN 1899-4067 styczeń – maj 2013 r. �������������������������������������������������������������� 3 2013 NIEPEŁNOSPRAWNYCH BIULETYN POLSKIEGO ZWIĄZKU SPORTU NIEPEŁNOSPRAWNYCH „START” wydarzenia Na stokach Pirenejów... ���������������������������������������������������������� 7 Polskie ciężary w czołówce europejskiej ���������������������������� 9 człowiek Bez naszego wsparcia osoby niepełnosprawne nie wyjdą z domu! Wywiad z wiceprezesem Rafałem Skrzypczykiem �������������������������������������������������������������������������11 panorama Wyróżnienia zasłużonych dla sportu niepełnosprawnych���������������������������������������������������������������� 15 Kadra narodowa. Odsłona pierwsza ...�������������������������������16 Jestem… więc walczę… to więcej niż sensacja? �������������� 20 porada Ruch to zdrowie���������������������������������������������������������������������� 22 kultura Dwa albumy, dwa sukcesy …������������������������������������������������ 24 fotoreportaż W alpejskiej atmosferze …���������������������������������������������������� 26 historia Na stokach Pirenejów… Sport Niepełnosprawnych. Biuletyn Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” Wydawca: Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Adres redakcji ul. Filtrowa 75, 02-032 Warszawa tel./faks 22 659 30 11 e-mail: [email protected] Redaktor naczelny: Rafał E. Stolarski Projekt graficzny, skład, łamanie: Robert Mączyński Studio Design-Express tel. kom. 508 100 923 e-mail: [email protected] Druk i oprawa: Studio Design-Express Zdjęcie na okładce: Andrzej Szczęsny Fot. arch. BZSR "Start" Nakład: 2500 egzemplarzy Redakcja zastrzega sobie prawo zmiany tytułów oraz skracania i adiustacji tekstów. Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. © Copyright by PZSN „Start” Warszawa 2013 Wydawnictwo współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych W Stawiamy na sport ���������������������������������������������������������������� 28 NIEPEŁNOSPRAWNYCH kronika Fot. James Tobin Lima (Peru) – Santiago (Chile), 5–19 stycznia 2013 r. MONITOR POLSKI Niepełnosprawni w Rajdzie Dakar DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 grudnia 2012 r. Poz. 991 UCHWAŁA Sejmu RzeczypoSpolitej polSkiej z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych W roku 1997 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przyjmując uchwałę Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, uznał, że osoby, którym sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia normalne funkcjonowanie, jeśli chodzi o życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą być dyskryminowane. W minionym piętnastoleciu zarówno władze państwowe i samorządowe, jak i obywatele Rzeczypospolitej podjęli wiele skutecznych inicjatyw służących przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, a przez to znacząco wspierających ich aktywne i możliwie samodzielne życie. Dzięki temu znaleźliśmy się w gronie narodów podkreślających poprzez realne działania wagę włączenia kwestii dotyczących osób niepełnosprawnych do głównego nurtu polityki państwa. W celu promowania takiej właśnie postawy dwadzieścia lat temu Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych ustanowiło 3 grudnia Międzynarodowym Dniem Osób Niepełnosprawnych, zaś 13 grudnia roku 2006 Zgromadzenie to przyjęło Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych określającą wymagania w zakresie praw tej grupy osób i cele, do których należy dążyć na drodze wyrównywania ich szans w społeczeństwie. Ten akt prawny jest ważnym krokiem społeczności ludzkiej w kierunku uznania nowoczesnego, otwartego podejścia do niepełnosprawności, opartego na prawach człowieka, dlatego też w roku bieżącym Polska ratyfikowała tę konwencję. Pierwszy raz w historii Rajdu Dakar wzięła w nim udział ekipa zawodników z niepełnosprawnościami. Race2Recovery to brytyjski zespół wystawiający cztery dwuosobowe załogi samochodów, składający się z weteranów wojennych, którzy udział w imprezie sfinansowali z własnych środków i przy pomocy sponsorów. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej apeluje do wszystkich obywateli oraz instytucji publicznych o podejmowanie różnorodnych inicjatyw służących realizacji ducha i litery Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, a w szczególności o tworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do dóbr publicznych oraz promowanie postaw aktywizujących i włączających te osoby w główne nurty życia naszego kraju. Marszałek Sejmu: E. Kopacz się!) zachęca wszystkie instytucje życia publicznego i wszystkich obywateli do tego, żeby włączać osoby z niepełnosprawnościami do codziennego życia, tworzyć warunki do ich aktywności – zawodowej, społecznej, sportowej. Warszawa, 7 stycznia 2013 r. Sportowiec Roku 2012 styczeń 2013 r. 2 W 78. Plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na Sportowca Roku 2012, który po raz czwarty wygrała Justyna Kowalczyk, dwie nagrody zdobyli sportowcy z niepełnosprawnościami. Najlepszym sportowcem niepełnosprawnym został kolarz Rafał Wilk, a tytułem odkrycia roku uhonorowano skoczka wzwyż Macieja Lepiatę. Fot. arch. KSJ „Start” Szczecin Jolanta Pawlak, a brąz w rywalizacji mężczyzn przypadł w udziale Michałowi Gadowskiemu. Warszawa, 26 lutego 2013 r. Niepełnosprawni sportowcy u Małżonki Prezydenta RP Wrocław, 4 lutego 2013 r. Patronat reprezentacji Polski w piłce nożnej nr 73 przy ul. Glinianej 30), powstała z myślą o integracji dzieci z niepełnosprawnościami ze zdrowymi (w wieku od 4 do 8 lat), zyskała patronat merytoryczny Waldemara Fornalika – selekcjonera reprezentacji Polski w piłce nożnej i Tomasza Rząsy – dyrektora sportowego Klubu Sportowego „Cracovia”. Nato- miast patronem honorowym Integracyjnej szkółki piłkarskiej została cała piłkarska reprezentacja Polski. Ze szkółki mogą skorzystać dzieci niepełnosprawne z całego Wrocławia, a zajęcia zaplanowano na okres styczeń – czerwiec 2013 r. Małżonka Prezydenta RP Anna Komorowska otrzymała flagę z podpisami 41 niepełnosprawnych intelektualnie sportowców. Reprezentowali oni nasz kraj podczas X Światowych Zimowych Igrzysk Olimpiad Specjalnych Pyeongchang 2013. Jak zapewniła Anna Komorowska, ten wyjątkowy dar zawiśnie w jej gabinecie. Małżonka Prezydenta RP podczas spotkania podkreślała, jak bardzo dumna jest ze zdobytych medali. Nie kryła również podziwu dla zaangażowania i dzielności sportowców. Nie tylko podczas zawodów sportowych, ale każdego dnia udowadniają oni bowiem zasadność i znaczenie rehabilitacji poprzez sport. W ten sposób pokazują także, że wytrwałość i wiara we własne siły, wraz ze wsparciem ze strony osób trzecich, pozwala przezwyciężać nawet własne słabości. K Ruszył portal przyjaznestudia.pl, który zawiera bazę danych wyższych uczelni wraz z opisanymi ułatwieniami dla osób z niepełnosprawnościami. Strona informuje: „Idea naszego portalu jest prosta. Stworzyć największą w Polsce bazę informacji na temat uczelni wyższych, które są przyjazne osobom niepełnosprawnym. Nikt lepiej od nas (ludzi zaangażowanych w ten projekt) nie wie tego, jak trudno w naszym kraju jest podjąć naukę osobom niepełnosprawnym na studiach wyższych. Może bierze się to z tego, że sami jesteśmy niepełnosprawni i wiemy, jak »łatwo« jest znaleźć przyjazna uczelnie. Z tego powodu postanowiliśmy stworzyć pierwszą w Polsce mapę uczelni zapewniających łatwy dostęp do wiedzy osobom z wszelkiego rodzaju niepełnosprawnościami. Pamiętaj! Niezależnie od tego, czy poruszasz się na wózku, nie słyszysz, nie widzisz lub masz problem z samodzielnym funkcjonowaniem – NIE PODDAWAJ SIE!”. W Korei Południowej odbyły się X Światowe Zimowe Igrzyska Olimpiad Specjalnych Pyeongchang 2013 pod hasłem „Together We Can!” Polskę reprezentowało 41 sportowców, którzy startowali w pięciu dyscyplinach: narciarstwie biegowym i zjazdowym, łyżwiarstwie szybkim, biegu na rakietach śnieżnych i hokeju halowym. Wywalczyli 19 złotych, 17 srebrnych i 10 brązowych medali. Integracyjna Szkółka Piłkarska we Wrocławiu (Szkoła Podstawowa Fot. arch. PZSN „Start” Wyższe uczelnie dla niepełnosprawnych WIOSNA 2013 W XXXII Halowych Mistrzostwach Świata na ergometrze wioślarskim nasz kraj reprezentowali: Jolanta Pawlak i Michał Gadowski ze szczecińskiego KSI „Start”, Tomasz Kaźmierczak – trener koordynator kadry Polski wioślarzy niepełnosprawnych oraz dr Krzysztof Krupecki – kierownik wyszkolenia osób niepełnosprawnych. W zawodach rozgrywanych na hali sportowej Agassi Arena wystartowało łącznie 2200 zawodników. Reprezentacja Polski przywiozła dwa medale – srebro wśród pań zdobyła Fot. arch. Kancelaria Prezydenta RP K R O N I K A Rok 2013 Sejm RP planował ogłosić Rokiem Osób Niepełnosprawnych, obchodzonym w pierwszym roku wprowadzania w życie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Niestety, ponieważ już wcześniej nasz Parlament zdecydował się uczynić rok 2013 m.in. Rokiem Powstania Styczniowego, Rokiem Juliana Tuwima, a także Europejskim Rokiem Obywateli UE czy Międzynarodowym Rokiem Statystyki – pomysł Roku Osób Niepełnosprawnych został zmodyfikowany do uchwały Sejmu RP z 7 grudnia 2012 r. w sprawie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych („Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej”, 19 grudnia 2012 r., poz. 991). Prawie jednogłośnie przyjęta uchwała (jeden głos wstrzymujący Igrzyska Olimpiad Specjalnych NIEPEŁNOSPRAWNYCH Sejm RP w sprawie osób niepełnosprawnych Dwa medale dla Polski na ergometrze wioślarskim 3 Warszawa, grudzień 2012 r. – styczeń 2013 r. Boston (USA), 17 lutego 2013 r. SPORT KRONIKA Pyeongchang (Korea Południowa), 29 stycznia – 5 lutego 2013 r. Fot. arch. PZSN „Start” Polska reprezentacja pojechała w składzie: Andrzej Młynarczyk (bramkarz), Arkadiusz Zoga, Sylwester Czyż, Marcin Hebda, Łukasz Ciuła, Maciej Szarwark, Andrzej Małecki, Michał Suliga, Zbigniew Kempiński i Janusz Szarwark. Niestety, przegraliśmy wszystkie mecze… Z Japonią (11:0), Wielką Brytanią (8:0) i Słowacją (4:0) – zajmując ostatnie, szóste miejsce. Triumfowały Niemcy, przed Japonią, Wielką Brytanią, Estonią i Słowacją. Gokarty dla niepełnosprawnych Fot. Tomasz Rawski wych: open kobiet, do 49 kg mężczyzn, do 59 kg mężczyzn, do 72 kg mężczyzn, do 80 kg mężczyzn, do 88 kg mężczyzn, do 97 kg mężczyzn, do 107 kg mężczyzn i powyżej 107 kg mężczyzn. Antalya (Turcja), 21–28 kwietnia 2013 r. Dwa medale dla Polski w siatkówce plażowej niepełnosprawnych Fot. arch.Wrocław Racing Center Na zajęcia oraz jazdy próbne specjalnie przygotowanym gokartem dla osób niepełnosprawnych z silnikiem Honda 6,5 KM i dźwignią gazu i hamulca w kierownicy, można zapisać się mailowo: [email protected]. Ponadto dla osób chcących zabrać na przejażdżkę osobę towarzyszącą WRC ma gokart-tandem, czyli gokart dwuosobowy z silnikiem Honda 9 KM. Oprócz mocno promowanego przez władze stolicy Systemu Roweru Publicznego Veturilo, ósmego co do wielkości takiego rozwiązania w Europie – w Warszawie, dzięki inicjatywie społecznej, ruszyła pierwsza wypożyczalnia handbike’ów! Wypożyczalnia, prowadzona przez Fundację „Zawsze Potrzebni” (ul. Kasprowicza 145 lok. 111 B w pasażu, czynna od poniedziałku do piątku w godz. 10.00–13.30 oraz 16.00–20.00, a w soboty i niedziele w godz. 10.00–20.00, wypożyczenie handbike’a na 3 godziny kosztuje 5 zł), dysponuje sześcioma nowoczesnymi pojazdami modelu XCR. Fot. arch. ZSR „Start” Zielona Góra Warszawa, 18 kwietnia 2013 r. Pierwsza wypożyczalnia handbike’ów w Warszawie Pod honorowym patronatem marszałka województwa dolnośląskiego dla akcji „Sprawni niepełnosprawni” tor kartingowy Wrocław Racing Center (ul. Buforowa 2, 52131 Wrocław, godziny otwarcia toru: poniedziałek – piątek 15.00–23.00; sobota – niedziela 11.00–23.00) zakończył testy z gokartami, które przystosowano dla osób niepełnosprawnych. Teraz osoby z niedowładem lub brakiem kończyn dolnych będą mogły wziąć udział w bezpłatnych zajęciach z technik jazdy. W Międzynarodowy Turniej w Siatkówce Plażowej osób niepełnosprawnych wzięły udział dwie drużyny z Polski. Nasze zespoły przywiozły do kraju aż dwa medale! Pierwsza z drużyn – KS „Atak” Elbląg, w składzie: Piotr Moszczyński, Adam Stępień i Artur Wąsowicz, wygrała wszystkie mecze, a w finale pokonała Kazachstan, wywalczając złoty medal. Druga – KS „Start” Zielona Góra, w składzie: Bartosz Żok, Bartłomiej Synowiec i Jacek Moliński, po zaciętych zmaganiach zdobyła „brąz”, triumfując nad zespołem z Niemiec. K WIOSNA 2013 4 Narciarstwo alpejskie niepełnosprawnych Jak informuje strona http://start. bielsko.pl: „[…] Mistrzostwa zakończyły się uroczystym obiadem, na którym wręczono medale i dyplomy. W różnych konkurencjach na podium stawali: w grupie niewidomych i niedowidzących kobiet: Kaja Dobranowska z przewodnikiem Bartkiem Olszewskim, mężczyzn: Maciej Krężel z przewodniczką Anną Ogarzyńską, Kacper Ludwikowski z przewodnikiem (tatą) Ireneuszem Ludwikowskim, Maciej Szymala z przewodnikiem (bratem) Leszkiem Szymalą, spośród mężczyzn jeżdżących na stojąco prym wiódł Andrzej Szczęsny na przemian z Michałem Klosem i Piotrem Chomiczewskim, wśród mężczyzn jeżdżących na siedząco, czyli na tak zwanym mono-ski niepokonani byli Rafał Szumiec, mocno rywalizujący z Czechem Oldrzichem Jelinkiem”. VIII Ogólnopolskie Zawody w Podnoszeniu Ciężarów „Bursztynowa Sztanga” zorganizował Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” przy współudziale Stowarzyszenia Rehabilitacyjno-Sportowego „Szansa – Start Gdańsk”. Imprezę przeprowadzono w Oś rodku Szkoleniowo-Rehabilitacyjnym w miejscowości Ostrów-Mausz (województwo pomorskie), w warunkach spełniających wymogi dla osób niepełnosprawnych, również dla poruszających się na wózku. 75 zawodników startowało w następujących kategoriach wago- Mistrzostwa Świata grupy B w hokeju niepełnosprawnych (na sledgach – ice sledge hockey) zgromadziły sześć drużyn z Polski, Japonii, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Estonii i Słowacji. Rzyki, 14–19 marca 2013 r. Mistrzostwa Polski w Narciarstwie Alpejskim Niepełnosprawnych EDF CUP 2013 rozegrane zostały w Rzykach nieopodal Andrychowa. Zorganizowało je Beskidzkie Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „Start” pod patronatem PZSN „Start”, Polskiego Związku Narciarskiego, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz burmistrza Andrychowa. Zawody podzielono na trzy etapy: 14 i 15 marca odbyły się eliminacje, a 16 i 17 marca uczestnicy zmierzyli się na stoku Czarnego Gronia w konkurencjach slalom oraz slalom równoległy. Warto dodać, że w zawodach, oprócz niepełnosprawnych zawodników, startowała też grupa integracyjna, w której slalom równoległy wygrała Patrycja Szeliga i Andrzej Szczęsny, a slalom – Szymon Żywioł. W dekoracji zwycięzców udział wzięła dyrektor Oddziału Śląskiego PFRON Anna Wandzel, burmistrz Andrychowa Tomasz Żak oraz… Dariusz „Tiger” Michalczewski! Etap trzeci miał miejsce 18 i 19 mar ca na FIS-owskiej trasie w Szczyrku – pierwszego z tych dni rozegrano slalom gigant, a drugiego – supergigant. „Bursztynowa Sztanga” Hokej w Japonii Wrocław, 25 kwietnia 2013 r. NIEPEŁNOSPRAWNYCH W Sejmie RP odbyło się pierwsze posiedzenie Zespołu ds. Rozwiązań Systemowych na Rzecz Osób Niepełnosprawnych. Posiedzenie otworzył Jarosław Duda – pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Przewodniczącą zespołu wybrano posłankę Katarzynę Hall, członkinię Parlamentarnego Zespołu ds. Osób Niepełnosprawnych i Parlamentarnej Grupy ds. Autyzmu. Planowany cykl spotkań ma charakter międzyresortowy, a tematem będą rozwiązania systemowe na rzecz osób niepełnosprawnych. Ostrów-Mausz, 19–21 kwietnia 2013 r. 5 K R O N I K A Sejmowy Zespół ds. Rozwiązań Systemowych na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Nagano (Japonia), 8–16 marca 2013 r. SPORT Warszawa, 5 marca 2013 r. Fot. arch. Wrocław Racing Center Fot. arch. ZSR „Start” Zielona Góra 6 WIOSNA 2013 Fot. arch. GZSP „Start” Gorzów Wlkp. – brązowej medalistką z Londynu (zawodniczki Gorzowskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start”). Najlepsi uczestnicy poszczególnych kategorii otrzymali puchary. Puchary specjalne trafiły do najmłodszego i najstarszego zawodnika spartakiady, bo przecież sport łączy pokolenia. Antalya (Turcja), 21–26 maja 2013 r. Tenisowy puchar świata na wózkach Albin Batycki, Kamil Fabisiak, Piotr Jaroszewski, Tadeusz Kruszelnicki zespołowo zajęli siódme miejsce w Drużynowym Pucharze Świata w tenisie na wózkach. Puchar przypadł obrońcom tytułu, Francuzom, którzy pokonali w finale Holandię 2-0. W fazie grupowej Francja pokonała 3-0 naszych tenisistów. Przed rokiem w Seulu Polacy uplasowali się o 2 pozycje niżej, można więc uznać, że tegoroczna impreza zakończyła się sukcesem. Mecz w Drużynowym Pucharze Świata składa się z dwóch pojedynków singlowych i jednego deblowego. Rafał E. Stolarski Hiszpańska La Molina to malutka miejscowość (ok. 570 mieszkańców), położona w Katalonii, w Pirenejach, na wysokości 1700–2445 m n.p.m., zaledwie 155 km od Barcelony. Słynie nie tylko ze znakomitych warunków narciarskich, ale i skoczni działającej tam od 1912 r. i znanej m.in. z rozgrywanego tu niegdyś co roku Pucharu Króla (Copa del Rey) oraz pucharu Europy. Obecnie istniejąca skocznia Albert Bofill Mosella-Schanze ma 75 m (K75), a jej rekord w 1984 r. ustanowił Hiszpan Bernat Solá rezultatem 79 m. Warto też dodać, że w La Molinie uruchomiono pierwszy w Hiszpanii wyciąg narciarski (28 lutego 1943 r.), a rok później otwarto tu pierwszą szkółkę narciarską! Nic zatem dziwnego, że w miejscowości z takimi tradycjami sportowymi i warunkami terenowo-pogodowymi w dniach 19–27 lutego 2013 r., pod auspicjami Międzynarodowego Komitetu Paraolimpijskiego (International Paralympic Committee), zorganizowano tu Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Alpejskim Niepełnosprawnych (2013 IPC Alpine Skiing World Championships). Warto dodać, że ze względu na dwudniowe załamanie pogody Warszawa, 29 maja 2013 r. XVI Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” W sali konferencyjnej Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” im. Andrzeja Bączkowskiego przy ul. Limanowskiego 23 odbył się XVI Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” połączony z wyborami nowego prezesa, zarządu i komisji rewizyjnej. Na zjeździe zostały wybrane nowe władze, które przedstawimy w następnym numarze „Sportu Niepełnosprawnych”. (22–23 lutego) mistrzostwa zostały przedłużone, by rozegrać wszystkie zaplanowane konkurencje. Ekipa polska była wyjątkowo nieliczna. Może nie tak szczupła jak reprezentacja Rumunii, z której przyjechała jedna zawodniczka – ale i nie wiele większa: Andrzej Szczęsny (startujący w slalomie), Maciej Krężel z przewodniczką Anną Ogarzyńską (startujący w slalomie, slalomie gigancie i superkombinacji) oraz z tzw. dziką kartą – Igor Sikorski. Oddajmy zatem głos uczestnikom zawodów. Igor Sikorski, zawodnik jeżdżący na mono-ski, wspomina: „W dniach 18-28 lutego 2013 r. do hiszpańskiej miejscowości La Molina zjechali najlepsi na świecie narciarze z niepełnosprawnością. Nie zabrakło również reprezentantów Polski […]. Przez pierwsze dni odbywały się treningi. Był to czas na zapoznanie się profilami stoków, warunkami, jakie na nich panują. Mimo ciepłego słońca śnieg był twardy jak beton przez cały dzień. Można było zobaczyć dokładnie, jaki poziom prezentują inni zawodnicy, gdyż treningi odbywały się na tej samej, bardzo stromej i zmrożonej trasie. Zawodów nie mogę zaliczyć do udanych. Na pierwszym przejeździe slalomu wypadłem w pierwszym przejeździe, a w gigancie podczas drugiego przejazdu. Tak bywa, gdy jedzie się na maxa i ryzykuje. Zyskałem doświadczenie. Po raz pierwszy w życiu jeździłem po tak stromych i twardych stokach. Zauważyłem również, na jakim sprzęcie ściga się czołówka. Na tych japońskich produkcjach jeździ już spora część zawodników z Europy. Różnica między moim polskim prototypem a japońskim Nissin jest potężna…”. [http://igor-sikorski.com/mistrzostwa-swiata-la-molina/] Fot. arch. PZSN „Start” W W imprezie zorganizowanej przez Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „Start” w Zielonej Górze udział wzięło 45 sportowców niepełnosprawnych z 9 klubów, w tym zawodnicy kadry narodowej, medaliści Igrzysk Paraolimpijskich Londyn 2012. Wśród kobiet najlepszą okazała sie Oliwia Jabłońska („Start” Wrocław, medalistka Igrzysk Paraolimpijskich Londyn 2012) – 1484 pkt., drugie miejsce zajęła Katarzyna Sobczak ( „Start” Wrocław) – 1253 pkt., a trzecie – Paulina Woźniak („Start” Szczecin) – 1194 pkt. Wśród mężczyzn bezkonkurencyjny był Patryk Biskup („Start” Kalisz) – 1437 pkt., który dodatkowo podczas zawodów ustanowił nowy rekord Polski (50 m stylem grzbietowym, wynikiem 32,70 s), drugie miejsce zdobył Patryk Karliński („Start” Szczecin) – 1371 pkt., a trzecie – Kacper Rodziewicz („Culani” Warszawa) – 1332 pkt. Czołowi zawodnicy uhonorowani zostali pucharami i dyplomami. Organizator ufundował także 5 nagród finansowych dla zawodników, którzy osiągnęli najlepsze wyniki. Spartakiada Integracyjna im. Kazimierza Nira to jedna z tych cennych inicjatyw, które propagują sport wśród osób niepełnosprawnych, zachęcają ich do wyjścia z domu, wspólnego aktywnego spędzania czasu, a przy okazji uczą zasad różnych dyscyplin sportowych. Niejeden z naszych paraolimpijczyków właśnie dzięki takiej imprezie rozpoczął wielką przygodę ze sportem. Tym razem uczestnicy spartakiady mogli spróbować swoich sił w dwóch dyscyplinach: tenisie stołowym i łucznictwie. Obie są paraolimijskie, więc może odkryte zostały kolejne talenty sportowe na miarę mistrzyni Natalii Partyki czy łuczniczki Mileny Olszewskiej NIEPEŁNOSPRAWNYCH Na IX Ogólnopolskim Mityngu Pływackim Osób Niepełnosprawnych sportowcy niepełnosprawni uczestniczyli wspólnie z pełnosprawnymi w tak ważnych zawodach, jakimi jest Grand Prix Polski! Na stokach Pirenejów… Integracyjnie i sportowo 7 K R O N I K A Grand Prix Polski w pływaniu Gorzów Wlkp., 17-19 maja 2013 r. SPORT Drzonków, 17–19 maja 2013 r. W Y D A R Z E N I A z hotelu do dolnej stacji wyciągu! A stoki przygotowane perfekcyjnie – i te wyznaczone dla treningów i ten najważniejszy – przeznaczony do rozgrywania konkurencji. Trasy bardzo wymagające i o dużym stopniu trudności. Po wynikach imprezy takiej rangi i konfrontacji z narciarstwem klasy światowej – widać wyraźnie, jak bardzo nasz sport niepełnosprawnych jest niedofinansowany. Brakuje też wyraźnie informacji i reklamy – co oczywiście znowu wiąże się ze szczupłością funduszy…”. W slalomie (Men’s Slalom Standing Final Run 1) Andrzej Szczęsny zajął 7 miejsce na 29 startujących zawodników, z czasem 1:03.37. W drugim zjeździe slalomu (Men’s Slalom Standing Final Run 2) osiągnął jeszcze lepszy rezultat 1.02:92, co zapewniło mu 8 miejsce w tej rozgrywce. Ostatecznie Andrzej Szczęsny zajął 7 miejsce z wynikiem 2:06.29, a triumfa- torami konkurencji zostali: Vincent Gauthier-Manuel (1:55.85 – medal złoty), Thomas Pfyl (1:57.30 – medal srebrny) i Adam Hall (1:57.69 – medal brązowy). Andrzejowi Szczęsnemu podczas tegorocznych mistrzostw świata udało się uzyskać najlepszy wynik z całej drużyny i uplasował się na 7 miejscu w slalomie, co uważamy za sukces naszej ekipy. Ostatecznie w klasyfikacji medalowej 2013 IPC Alpine Skiing World Championships pierwsze miejsce zajęła Francja z 12 krążkami (7 złotych, 2 srebrne i 3 brązowe), drugie Austria – 11 (7–1–3), trzecie Rosja – 11 (4–4–3), czwarte Japonia – 7 (3–3–1), piąte Hiszpania – 3 (3– 0–0), szóste Niemcy – 11 (2–7–2), siódme Słowacja – 5 (2–2–1), ósme Kanada – 14 (1–5–8), dziewiąte USA – 3 (1–1–1), dziesiąte Szwajcaria – 6 (0–2–4), jedenaste Wielka Brytania – 5 (0–2–3), dwunaste Włochy – 1 (0–1–0) i trzynaste Nowa Zelandia – 1 (0–0–1). Mocni w mięśniach, mocni psychicznie Zawody o mistrzostwo Europy zgromadziły 27 reprezentacji narodowych. Spoza Europy wzięły udział drużyny z Iraku, UAE, Syrii, Kamerunu. Ogółem w wydarzeniu startowało 137 sportowców, w tym 46 zawodniczek. Polskę reprezentował 13-osobowy zespół. Po igrzyskach w Londynie, w których mimo uzyskanych bardzo dobrych rezultatów, nie zdobyliśmy medali, priorytetem stało się przywrócenie zawodnikom odpowiedniej motywacji i wiary we własne (medalowe) siły. Pierwszym zakładanym efektem poprawy psychicznej kondycji miały być zatem tegoroczne mistrzostwa Europy. 3 4 1 2 Nasze wyniki: – rekord Europy i medal złoty – Justyna Kozdryk – rekord świata i medal złoty – Piotr Szymeczek – 4 medale srebrne – Marzena Łazarz, Mariusz Tomczyk, Wawrzyniec Latus i Damian Kulig Fot. arch. Mariusz Oliwa Z kolei Robert Stachowicz z ekipy technicznej relacjonuje: „Boks techniczny polskiej reprezentacji miał około 6 m², z czego wykorzystane było może 2 m² – tak mało mamy sprzętu… Boks reprezentacji Rosji zajmował taką powierzchnię, jak wszystkie boksy pozostałych ekip razem wzięte i był napakowany sprzętem „po sufit”…. W dodatku u Rosjan jeden serwisant był przydzielony do jednego zawodnika, a u nas jeden serwisant obsługiwał całą ekipę – co sprawiało, że zawodnicy nieraz sami musieli troszczyć się o swój sprzęt. W dodatku w polskich realiach wszystko nadal robi się ręcznie, gdzie u innych wiele z zabiegów technicznych jest już zmechanizowane… Odczuwalny też był w naszej kadrze brak psychologa sportowego. Warunki narciarskie i miejscowa obsługa – znakomite. Dla wygody zawodników, by nie tracili czasu na dojazdy, posiłki były donoszone Okres przygotowań do imprezy europejskiej został podzielony na makrocykle3 i mezocykle4 treningowe – jak pokazuję wyniki, zaplanowane cele pośrednie i główne zostały zrealizowane w 100%. Na etapie przygotowań przeprowadzono 2 zgrupowania wyjazdowe kadry narodowej oraz stacjonarne w klubach. Starty zawodników i osiągnięte rezultaty potwierdzają dobre przygotowanie naszych zawodników. Wskazują na dominują- W wyciskaniu leżąc Mariusz Tomczyk, w kategorii wagowej do 59 kg, zdobył brąz. Osiągnął wynik 165 kg. Gratulujemy! Mariusz Oliwa i Jerzy Mysłakowski są trenerami koordynatorami kadry narodowej w podnoszeniu ciężarów. ang. International Paralympic Committee (IPC) Makrocykl treningowy może być roczny, dwu- lub czteroletni, w zależności od kalendarza najważniejszych imprez sportowych. Mezocykl treningowy trwa maksymalnie 8 tygodni. W WIOSNA 2013 8 Fot. arch. PZSN „Start” Sześć lat minęło, kiedy po raz ostatni Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski (IPC)2 zorganizował mistrzostwa Europy w podnoszeniu ciężarów. W tym roku ich przygotowania podjął się Rosyjski Komitet Paraolimpijski. Impreza odbyła się w maju w Aleksinie (obwód tulski). Zawody przeprowadzono w należącym do Ministerstwa Sportu Rosji ośrodku „OKA”. cą rolę polskich ciężarów w Europie (obok Rosji). Efekt przygotowań naszych zawodniczek i zawodników to 10 medali i wicemistrzostwo Europy w kwalifikacji drużynowej. Nasza drużyna uplasowała się tuż za reprezentacją Rosji, zdecydowała o tym różnica zaledwie sześciu punktów. NIEPEŁNOSPRAWNYCH Zdobycie jak największej liczby kwalifikacji – to cel, jaki postawił sobie sztab szkoleniowy kadry narodowej w podnoszeniu ciężarów, przygotowując zawodników do najważniejszej imprezy sportowej naszego kontynentu – Mistrzostw Europy w Podnoszeniu Ciężarów Osób Niepełnosprawnych. 9 Mariusz Oliwa, Jerzy Mysłakowski1 SPORT Polskie ciężary w czołówce europejskiej W Y D A R Z E N I A Klasyfikacja OPEN: I miejsce – Rosja II miejsce – Polska III miejsce – Irak IV miejsce – Grecja V miejsce –Ukraina VI miejsce – Wielka Brytania Przed nami Dubaj Wszyscy medaliści mają zagwarantowane prawo startu w 2014 r. w mistrzostwach świata zaplanowanych w Dubaju. Roz- Fot. arch. Mariusz Oliwa Nasza szczęśliwa trzynastka z trenerami koordynatorami: (u dołu od lewej) Justyna Kozdryk, Kamilla Rusielewicz, Marek Trykacz, Sławomir Szymański, Ryszard Rogala, Grzegorz Langer, (pośrodku od lewej) Magdalena Konior, Marzena Łazarz, Mariusz Tomczyk, Piotr Szymeczek, Wawrzyniec Latus, trener Mariusz Oliwa, (u góry od lewej) Damian Kulig, trener Jerzy Mysłakowski, Mateusz Woroszył z wiceprezesem Fundacji Aktywnej Rehabilitacji RAFAŁEM SKRZYPCZYKIEM rozmawia Marlena Zduńczyk Fundacja Aktywnej Rehabilitacji istnieje w Polsce już od 25 lat. Jak doszło do jej powstania? Działalność FAR-u ściśle wiąże się z jego historią. Istotą naszej fundacji jest sport i idea aktywnej rehabilitacji. Program i terminologia stosowana przez nas jest szwedzka, a to dlatego, że cały koncept wywodzi się ze Szwecji. Pomysł powstania fundacji zrodził się po paraolimpiadzie w Toronto w 1976 r., podczas której szwedzcy koszykarze w konfrontacji z amerykańską drużyną wypadli bardzo słabo. Zaczęto więc przeprowadzać analizy, prowadzić badania. Pierwszą rzeczą, którą Szwedzi chcieli wprowadzić u siebie, były specjalnie przystosowane wózki. Następnie zajęto się układaniem programu przygotowań, który usamodzielni zawodników (niektórych trzeba było ubierać i sadzać na wózek). Postawiono na ogólny rozwój. Obowiązkowo wprowadzono naukę pływania, naukę jazdy na wózkach, podnoszenie ciężarów oraz łucznictwo. Opracowano program obozów, który ograniczał się do prowadzenia celu jedynie sportowego, wprowadzano nowe dyscypliny. Wprowadzenie takiego modelu – rekrutacji już w szpitalach – pokazało, że osoby biorące udział w obozach szybko się usamodzielniły i usprawniły. I te doświadczenia wykorzystano, organizując FAR? Tak! I przez wiele lat głównym odbiorcą naszych działań były osoby po urazach rdzenia kręgowego, z paraplegią, tetraplegią. Dla tych osób przygotowano program, który obejmował trening sportowy. W znakomitej większości taki trening jest lepszy niż zabiegi fizjoterapeutyczne. Angażuje mocniej emocjonalnie i jest przyjaźniejszy, natomiast fizjoterapia jest narzędziem uzupełniającym, dodatkowym. Podstawową dyscypliną jest jazda na wózku, trening, który pomaga w sprawnym poruszaniu się. Opanowanie wózka ma charakter sportowy. Również pływanie jest doskonałą formą aktywności, wpływa na niepełnosprawnych dokładnie w taki sam sposób, jak na pełnosprawnych. W wodzie czuje się niezależność. Najchętniej prowadzimy zajęcia w miejscach, w których są nie tylko niepełnosprawni. Dzięki temu ludzie oswajają się ze swoją niepełnosprawnością. Co ważne, podczas jednego obozu potrafimy każdego nauczyć pływać. Niezależnie od tego, czy wcześniej potrafił pływać, czy ma jakieś blokady, bo np. jego niepełnosprawność jest wynikiem niefortunnego skoku do wody. Mimo różnych barier osoba jest w stanie pływać. Taka aktywność daje dużo przyjemności. Kolejną ważną dyscypliną jest łucznictwo – ogólnodostępne, nie wymaga drogiego, specjalistycznego sprzętu. Walorami tej dyscypliny jest koncentracja, siła i równowaga oraz stabilizacja na wózku. Jako fizjoterapeuta mogę powiedzieć, że w żaden inny sposób nie można tak dobrze wyćwiczyć równowagi. W programie znalazł się również tenis stołowy, bo jest prosty, dostępny i zrozumiały. Rafał Skrzypczyk jest wiceprezesem Fundacji Aktywnej Rehabilitacji. Fizjoterapeuta i instruktor od ponad 20 lat pracujący z ludźmi, którzy w wyniku wypadku doznali uszkodzenia rdzenia kręgowego. Pomysłodawca wielu inicjatyw skierowanych do osób poruszających się na wózkach, uczestnik konferencji naukowych, wykładowca, m.in. na podyplomowych studiach z zakresu doradztwa i planowania karier osób niepełnosprawnych. Fundacja Aktywnej Rehabilitacji (FAR) to organizacja pozarządową istniejącą od 1988 r. Prowadzi program aktywizacji społecznej i zawodowej osób z trwałymi uszkodzeniami rdzenia kręgowego poruszających się na wózkach inwalidzkich. Wprowadziła do Polski szwedzki model rehabilitacji osób niepełnosprawnych, którego głównym elementem jest trening sportowy. Program Fundacji Aktywnej Rehabilitacji stanowi uzupełnienie dla tradycyjnych form usprawniania, będąc pomostem pomiędzy szpitalem, a normalnym, aktywnym życiem. Zadaniem fundacji jest docieranie do wszystkich potencjalnych adresatów programu – ludzi, którzy zostali dotknięci nabytym lub wrodzonym uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Prowadzenie działalność dla tych osób oraz dążenie do tego, by adresaci programu mogli aktywnie i niezależnie żyć. Fundacja Aktywnej Rehabilitacji ul. Inspektowej 1 Warszawski Ośrodek Sportu i Rekreacji – Tor Łyżwiarski Stegny tel./fax: 22 651 88 02 tel.: 22 651 88 03, 22 858 26 39 22 642 22 91 e-mail: [email protected] http://www.far.org.pl W C WIOSNA 2013 10 Dziękujemy trenerom odnowy – Markowi Purczyńskiemu i Mateuszowi Otto za naprawdę duży wkład pracy w przywrócenie sprawności naszej kadrze, w szczególności zawodnikom: Ryszardowi Rogali, Mateuszowi Woroszyłowi, Wawrzyńcowi Latusowi i Sławomirowi Szymańskiemu. Słowa podziękowania za współpracę w procesie szkoleniowym pragniemy również przekazać trenerom klubowym: Mirosławowi Malcowi, Stanisławowi Mirocha, Bogdanowi Lemańskiemu, Bogdanowi Szczepańskiemu, Aleksandrowi Popławskiemu, Ryszardowi Fornalczykowi, Łukaszowi Masalskiemu oraz prezesom klubów: „Start” Zielona Góra, „Start” Wrocław, „Eurobeskidy” Łodygowice, „Start” Tarnów, „Start” Koszalin, „Start” Białystok, „Impuls Start Gorzów WLK”. Bez naszego wsparcia osoby niepełnosprawne nie wyjdą z domu! NIEPEŁNOSPRAWNYCH I miejsce – Rosja II miejsce – Polska III miejsce – Grecja IV miejsce –Turcja V miejsce –Ukraina VI miejsce – Wielka Brytania poczęliśmy już nowy makrocykl treningowy (z nowymi celami pośrednimi), który – mamy nadzieję – pozwoli cieszyć się kolejnymi sukcesami. Obecny skład kadry narodowej w podnoszeniu ciężarów został wyselekcjonowana na podstawie osiągniętych wcześniej wyników, pod uwagę brano również udział w planowanych imprezach krajowych. Zawodnicy ci osiągnęli wyznaczone limity wynikowe dla poszczególnych kategorii wagowych, gwarantujące wysokie lokaty na mistrzostwach Europy. Uzyskane wyniki naszych reprezentantów dają nadzieję na dalszy rozwój dyscypliny, a samym zawodnikom – powody do optymizmu i silną motywację w budowaniu kariery sportowej. 11 Klasyfikacja drużynowa: Mogło być lepiej? Polscy zawodnicy uzyskali bardzo dobre lokaty. Czy mogli lepsze? Naszym zdaniem, tak. Dowód? Relacja z zawodów na kanale YouTube. Sędziowanie polegało na drobiazgowym wyszukiwaniu zupełnie nieistotnych błędów. Takie nastawienie sędziów zmuszało do zaniżania pierwszych prób, aby nie było wpadek trzech niezaliczonych podejść. Można powiedzieć, że przez sędziów straciliśmy 2 złote medale, które mogli wywalczyć Marzena Łazarz, Wawrzyniec Latus. SPORT – 4 medale brązowe – Magdalena Konior, Kamilla Rusielewicz, Grzegorz Lanzer i Ryszard Rogala. – 4 miejsce – Marek Trykacz i Mateusz Woroszył – 5 miejsce – Sławomir Szymański C Z Ł O W I E K 12 WIOSNA 2013 A lekarze? Na ile są przygotowani, by pomagać osobom niepełnosprawnym? Mamy specjalne programy również dla personelu medycznego, który ma decydujący wpływ na życie niepełnosprawnego. Jeśli lekarz prowadzący czy fizjoterapeuta powie, że warto brać udział w aktywnej rehabilitacji to taka osoba ją podejmie. Prowadzone przez nas szkolenia spowodowały, że jesteśmy bardzo dobrze oceniani przez środowisko medyczne, naukowe i sportowe. Wprowadziliśmy program adaptacyjny, który jest wstępem do aktywnej rehabilitacji. Dzięki stałej współpracy ze środowiskiem medycznym jesteśmy zapraszani na spotkania z osobami po urazie rdzenia kręgowego, nie musimy prosić o wpuszczenie do szpitala, wręcz przeciwnie, jesteśmy tam zapraszani. Czy zauważył Pan zmianę w postrzeganiu sportu niepełnosprawnych po igrzyskach paraolimpijskich w Londynie? W trakcie i zaraz po olimpiadzie rzeczywiście nastąpiła taka zmiana. Igrzyska były jednak już jakiś czas temu i w tej chwili nikt się tym za bardzo nie interesuje. Natomiast muszę przyznać, że poziom zainteresowania z olimpiady na olimpiadę jest coraz wyższy. Z roku na rok jest też coraz lepiej, ponieważ zainteresowanie nie opada tak gwałtownie jak 10–20 lat temu. Na przykład w 1976 r. igrzyska paraolimpijskie w Toronto nie odbywały się na tych samych obiektach, co igrzyska olimpijskie w Montrealu. Nie odbyły się igrzyska paraolimpijskie w Związku Radzieckim, ponieważ oficjalnie nie było niepełnosprawnych w ZSRR. Tak naprawdę dopiero od niedawna ranga igrzysk paraolimpijskich wzrosła. Mamy te same obiekty i krótki termin od igrzysk olimpijskich. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego sport niepełnosprawnych tak trudno przebija się do świadomości osób pełnosprawnych? Moim zdaniem, to tak jak w każdym innym sporcie. Sport niepełnosprawnych rządzi się swoimi prawami, wobec tego, że uprawiają go niepełnosprawni i przepisy niekiedy są trochę inne – istnieją grupy i kategorie. Osoba, która przyjdzie z zewnątrz na zawody, nie wie, kto tak naprawdę jest najlepszy. Jest to wielki problem, ale też kwestia edukacji i promocji sportu niepełnosprawnych. Bo przecież można emocjonować się każdą dziedziną sportu, o ile będzie dla nas zrozumiała. I uważam, że ważną rolę podczas wszelkich sportowych rozgrywek odgrywa komentarz, ponieważ przybliża zasady. I tu znowu pojawia się problem popularyzacji sportu. Coś, czym się nie emocjonujemy, coś, co nie jest oglądane, nie jest zrozumiałe – nie będzie pokazywane w mediach. Dlatego też wiele dyscyplin pełnosprawnych nie jest obecnych w telewizji, radiu czy prasie. Nawet sporty olimpijskie, dlatego, że są niezrozu- C A sytuacja rodzin osób niepełnosprawnych? Ich życie w momencie wypadku osoby najbliższej również diametralnie się odmienia… Jak im pomóc? Jak sprawić by byli w stanie ze zrozumieniem pomóc niepełnosprawnemu? Na każdym z obozów wprowadzających prowadzimy precyzyjną ocenę pod kątem dalszego rozwoju, pomagamy w planowaniu dalszej rehabilitacji. Ale w wielu przypadkach nie jest to możliwe właśnie bez współpracy z rodziną! Ogłaszamy rekrutację na obozy nie tylko w dużych miastach, w których prowadzimy treningi, ale w całej Polsce. Dlatego często pojawia się problem dojazdu naszych podopiecznych. W takich przypadkach najlepiej sprawdza się ktoś z bliskich. Jest to kwestia szkolenia opiekunów i proces włączenia opiekunów w rehabilitację. Samo szkolenie jest istotne ze względu na sposób, w jaki powinno się pracować z osobą niepełnosprawną. Jednak dla opiekuna najważniejsze są szczegóły współpracy z konkretną osobą, dlatego stawiamy na indywidualną pomoc. Jeśli chcemy, żeby osoba z tetraplegią przyjeżdżała np. na rugby, to bez zrozumienia rodziny to się nie uda. Osoba niepełnosprawna w wielu przypadkach nie jest na tyle samodzielna, żeby dojeżdżać do naszych ośrodków. Dlatego współpraca z opiekunem jest niezbędna. NIEPEŁNOSPRAWNYCH Ale sport to nie wszystko… Osoba niepełnosprawna traci pracę, pogarsza się jej sytuacja materialna, a wydatki rosną – lekarstwa, przystosowanie mieszkania, sprzęt sportowy… Zaangażowaliśmy się również w programy socjalne, prozatrudnieniowe. I to właśnie one zajmują obecnie w budżecie fundacji znaczne miejsce, ale w dalszym ciągu oparte są o ten podstawowy element – trening sportowy. Uważam, że jest to jedna z tych rzeczy, która powinna być narzucona osobom niepełnosprawnym. Wiemy o tym, że aktywność ruchowa jest warunkiem efektywnej rehabilitacji. Nasza działalność nie miałaby jednak racji bytu, gdyby nie dofinansowania z Ministerstwa Sportu i Turystyki, Państwowego Funduszu Rehabilitacji czy Osób Niepełnosprawnych projektów Unii Europejskiej. Mamy programy szeroko rozumianej aktywizacji społeczno-ruchowej, dedykowane konkretnym grupom. W którym momencie najlepiej rozpocząć rehabilitację? Doświadczenia pokazują, że najlepiej docierać jest do ludzi jeszcze w szpitalu. Nasi instruktorzy poruszający się na wózkach docierają do osób po wypadkach, przebywających w szpitalach. Ważne jest to, żeby wiedzieć, kiedy przyjeżdżać, dlatego nasi instruktorzy są przeszkoleni i wiedzą, w jaki sposób rozmawiać z poszkodowanym. Dzięki temu w ciągu roku, docieramy do znacznej liczby osób, które uległy urazowi rdzenia kręgowego. Rocznie to jest kilkaset osób. Jeśli rekrutacja przeprowadzona jest już w szpitalu, można zauważyć, że proces powrotu do aktywności jest dużo szybszy. Naszym celem jest docieranie do jak największej liczby osób , które można usprawnić i aktywizować poprzez trening sportowy. Chociaż cały czas trzeba pamiętać, że trening nie jest celem samym w sobie, ale narzędziem. 13 Jak zatem wygląda w praktyce takie wdrażanie do aktywności osoby niepełnosprawnej? Na program aktywnej rehabilitacji składają się 3 działania, mianowicie rekrutacja, która często odbywa się w szpitalu, krótko po wypadku. Juz wówczas zachęcamy do przyjazdu do nas. Kolejnym etapem jest obóz. Jednak chciałbym zaznaczyć, że w obozach uczestniczą za każdym razem inne osoby. Zabieranie po dziesięć razy tych samych ludzi mija się z celem. Pokazujemy, co mogą robić, w którym kierunku pójść, że mogą zaangażować się w sport. W trakcie obozów informujemy o działaniu klubów sportowych, do których mogą dołączyć. Między innymi o Polskim Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start”, który ma do zaoferowania najwięcej, jeśli chodzi o sport kwalifikowany. Ostatnim elementem jest kontynuacja. W tym punkcie koncentrujemy się na prowadzeniu grup treningowych we wszystkich województwach, w kilku miejscach, dla osób w różnym wieku. Naturalną konsekwencją jest chęć rozwijania się w konkretnej dyscyplinie. Dzięki nam rozwinęło się rugby na wózkach. Mamy niezwykle liczną grupę, bo aż 20 drużyn stratuje w Lidze Rugby na wózkach. Jest to ewenement w skali Europy! Co ciekawe, rugby uprawiają osoby z czterokończynowym porażeniem. SPORT Oczywiście bardzo ważny jest też trening kondycyjno-siłowy, który pozwala koncentrować się na ogólnym rozwoju. Wymieniłem pięć aktywności, dla których mamy jeden wspólny mianownik, mianowicie są to dyscypliny, które są zrozumiałe, łatwe, ogólnodostępne, nie wymagają dużego wkładu finansowego, można uprawiać te sporty z partnerem pełnosprawnym, bez udziału grupy i często jest to kontynuacja tego, co się robiło przed wypadkiem. Dyscypliny grupowe sprawdzają się tylko w klubach sportowych, natomiast nie w małych miejscowościach, w których jest jedna osoba poruszająca się na wózku. Nie ma sensu na samym początku wprowadzać skomplikowanych i kosztownych form. Bronisław Komorowski w swoim przemówieniu przede wszystkim podziękował naszym paraolimpijczykom, którzy odnieśli tak spektakular- Podkreślił także, że po sukcesie odniesionym podczas XIV Letnich Igrzysk Paraolimpijskich Londyn 2012 z całkowitym spokojem czeka na wyniki Rafała Wilka flagę narodową, która ma towarzyszyć polskiej reprezentacji w Soczi. W imieniu odznaczonych podziękował Rafał Wilk, który podkreślił, że to właśnie osoby z niepełnosprawnościami – a zwłaszcza sportowcy – pokazują, że warto mieć marzenia, starać się, walczyć i odnosić sukcesy. Warto – zwłaszcza mło- ny sukces, przywożąc z Londynu 36 medali, w tym 14 złotych, 13 srebrnych i 9 brązowych, co zapewniło Polsce 9 pozycję w rankingu reprezentacji narodowych! Prezydent Bronisław Komorowski zwrócił uwagę, że zwłaszcza w tej grupie sportowców walka o sukces w uprawianych dyscyplinach ściśle wiąże się z walką z samym sobą – ze zmaganiami z własnymi słabościami i ograniczeniami. kolejnych zmagań naszych niepełnosprawnych sportowców – w XI Zimowych Igrzyskach Paraolimpijskich Soczi 2014. Na zakończenie Bronisław Komorowski życzył wszystkim Polakom, aby potrafili odczuwać dumę z osiągnięć naszych paraolimpijczyków i wyciągać lekcję z ich postaw. Następnie Prezydent, przekazał na ręce naszego dwukrotnego mistrza paraolimpijskiego z Londynu dzieży – pokazywać takie właśnie postawy życiowe, tak właśnie uczyć młodych radości czerpanej z posiadania pasji, z uprawiania sportu. Na zakończenie uroczystości para prezydencka i zaproszeni goście wysłuchali występu Moniki Kuszyńskiej – odznaczonej za zasługi w działalności artystycznej na rzecz promowania sportu osób niepełnosprawnych. Fot. arch. Kancelaria Prezydenta RP Fot. arch. FAR C Z Ł O W I E K 14 WIOSNA 2013 Dziękuję za rozmowę! Marlena Zduńczyk P nie ma ani jednej drużyny koszykarskiej kobiet, a przecież jest to sport paraolimpijski. Nie jest to normalna sytuacja, że nie ma kobiet niepełnosprawnych chcących uprawiać tę dyscyplinę. Nie jest normalnym również to, że nie są organizowane zawody dla młodzieży. Problemem jest, że zrozumienie sportu niepełnosprawnych jest jeszcze niewielkie w związkach osób pełnosprawnych. Nie wiem, ile może trwać ten okres przejściowy w Polsce, i czy w ogóle ma sens, bo sytuacja jest specyficzna. Związki nie poradzą sobie, ale tendencja ogólnoświatowa jest taka, że sport niepełnosprawnych będzie popularyzowany wtedy, kiedy wspólnie będą rozgrywane zawody. Czy widzi Pan możliwość współpracy Fundacji z PZSN „Start”? Tak, oczywiście. Są relacje formalne i nieformalne, a nas od wielu lat łączą te drugie. Większość wózkowiczów, którzy trenują teraz w „Starcie” rehabilitację rozpoczynało w FAR. Nie jesteśmy w stanie trenować naszych podopiecznych na zaawansowanym poziomie sportowym, nie mamy nawet takich ambicji, ponieważ nie jesteśmy do tego przygotowani. I warto zaznaczyć, że FAR w żaden sposób nie jest konkurentem dla „Startu”, chociaż na samym początku właśnie tak był traktowany. Ewentualnie może być konkurentem do środków ministerialnych czy z PFRON. Chociaż wydaje mi się, że taka rywalizacja o dofinansowania napędza rozwój sportu, programów czy projektów. Uważam, że FAR może być traktowany jako forma wstępna do sportu kwalifikowanego i naturalną rzeczą będzie przekazywanie ludzi do „Startu”. Bowiem podstawowym celem naszych organizacji jest popularyzowanie sportu wśród osób niepełnosprawnych, zachęcanie do prowadzenia aktywnej rehabilitacji. Bez naszego wsparcia osoby niepełnosprawne nie wyjdą z domu! Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski podczas spotkania pary prezydenckiej z paraolimpijczykami wręczył ordery i odznaczenia państwowe osobom zasłużonym dla rozwoju i upowszechniania sportu osób niepełnosprawnych. Wśród wyróżnionych znaleźli się medaliści ubiegłorocznych igrzysk paraolimpijskich w Londynie. NIEPEŁNOSPRAWNYCH konwencji. I nie jest to kwestia przechodzenia, tylko otwierania. Problemem w Polsce jest słabe przygotowanie związków sportowych do przyjęcia osób niepełnosprawnych. Idea powszechnego sportu polega na tym, że osoba niepełnosprawna może uprawiać sport na równi z innymi. Istnieją światowe wzorce, które nakazują otwieranie się na sportowców niepełnosprawnych, jest wręcz warunkowane od tego finansowanie. Jeśli chodzi o Polskę, byłbym jeszcze przeciwny wprowadzeniu takiego rozwiązania. Biorąc pod uwagę stan dzisiejszych struktur sportu osób pełnosprawnych, nie są one przygotowane. Szczerze mówiąc, Wyróżnienia zasłużonych dla sportu niepełnosprawnych Na przykład mistrzostwa w szermierce czy lekkoatletyce odbywają się już wspólnie. Wiele jest dyscyplin, które nie są skomplikowane i zawody mogą się odbywać równolegle. Sądzę, że jest to kwestia organizacyjna, po prostu ktoś się musi z kimś dogadać. W różnych krajach na świecie wygląda to inaczej i dawanie za przykład któregoś z nich nie będzie odpowiednie. Mają na to wpływ różne uwarunkowania historyczne, czy w ogóle rozwój sportu. Brytyjczycy, Skandynawowie, Francuzi – każdy robi to inaczej. Dobrze, że PZSN „Start” odpowiada za wiele dyscyplin, bo robi to profesjonalnie. 15 Ostatnio sporo dyskutuje się o przechodzeniu dyscyplin paraolimpijskich do sportu pełnosprawnych… To jest wpisane w Konwencję Praw Osób Niepełnosprawnych i właściwie nie powinno być takiej sytuacji, że istnieje klub sportowy, który nie ma nic do zaoferowania osobie niepełnosprawnej, bo to jest wbrew sama tendencja jest jak najbardziej wskazana, dlatego, że chodzi o dostępność. Powiem tak, mimo że to nie jest popularne stanowisko, w organizacjach wielodyscyplinarnych w pewnym momencie nie można robić wszystkiego profesjonalnie. Każdą konkurencję powinno się oddzielnie analizować i tu związki tematyczne mają większe możliwości, bo zajmują się tylko jedną dyscypliną. Dla mnie wielką bolączką sportu niepełnosprawnych jest to, że w kraju liczącym prawie 40 milionów mieszkańców, z tradycjami sportowymi, SPORT miałe. Więc nie ma, co się dziwić przeciętnemu Kowalskiemu, że nie jest zainteresowany sportem paraolimpijskim, bo po prostu go nie rozumie. P A N O R A M A za wybitne osiągnięcia sportowe, za promowanie Polski na arenie międzynarodowej KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI Marta Makowska, Joanna Mendak, Dariusz Pender KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI Tomasz Blatkiewicz, Alicja Fiodorow, Piotr Grudzień, Tomasz Rębisz, Rafał Wilk, Paulina Woźniak ZŁOTYM KRZYŻEM ZASŁUGI Ewa Durska, Artur Korc, Krzysztof Kosikowski, Karolina Kucharczyk, Maciej Lepiato, Mateusz Michalski, Barbara Niewiedział, Katarzyna Piekart, Grzegorz Pluta SREBRNYM KRZYŻEM ZASŁUGI Oliwia Jabłońska, Karol Kozuń, Arleta Meloch, Daniel Pek, Janusz Rokicki, Mariusz Sobczak BRĄZOWYM KRZYŻEM ZASŁUGI Alicja Eigner, Rafał Korc, Milena Olszewska, Karolina Pęk za wybitne osiągnięcia w pracy szkoleniowej i trenerskiej, za zasługi dla rozwoju i upowszechniania sportu osób niepełnosprawnych KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI Adam Kaczor, Wojciech Kikowski, Waldemar Madej, Tadeusz Nowicki KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI Edward Dec, Marek Gniewkowski, Mirosław Jurek, Zbigniew Lewkowicz, Elżbieta Madejska, Grzegorz Musztafaga, Winicjusz Nowosielski, Aleksander Popławski, Jacek Szczygieł ZŁOTYM KRZYŻEM ZASŁUGI Tomasz Bartosik, Bogusław Jusiak, Waldemar Nowotny, Longin Wróbel SREBRNYM KRZYŻEM ZASŁUGI Radosław Żabski BRĄZOWYM KRZYŻEM ZASŁUGI Maciej Bieniasz-Krzywiec, Jacek Lachor, Leszek Zblewski, SREBRNYM KRZYŻEM ZASŁUGI Wojciech Gawroński, Jacek Malesza za zasługi w działalności artystycznej i charytatywnej na rzecz promowania sportu osób niepełnosprawnych ZŁOTYM KRZYŻEM ZASŁUGI Monika Kuszyńska Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” zrzesza blisko 50 klubów sportowych z całej Polski. To w nich trenują zawodnicy. Ci z najlepszymi wynikami są przedstawiani jako kandydaci do kadr narodowych. W roku 2013 nasi sportowcy reprezentują Polskę w 17 dys cyplinach. 14 z nich należy do paraolimpijskich – letnich i zimowych. W letnich, czyli lekkoatletyce, pływaniu, szermierce na wózkach, podno- szeniu ciężarów, kolarstwie (handbike), łucznictwie, strzelectwie sportowym, wioślarstwie, piłce siatkowej na siedząco, goalballu i bocci mamy 235 zawodniczek i zawodników. W zimowych – narciarstwie zjazdowym, narciarstwie biegowym i biathlonie oraz w hokeju na sledgach – 38 kadrowiczek i ka- drowiczów. Do dyscyplin nieolimpijskich należą trzy sporty. Są to taniec na wózkach, piłka siatkowa na stojąco i siatkówka plażowa. Tu o jak najlepsze pozycje starają się w sumie 42 zawodniczki i zawodników na co dzień trenujących w klubach zrzeszonych w „Starcie”. Lekkoatletyka Najbardziej liczną grupą kadrowiczów Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” są lekkoatleci – 58 zawodniczek i zawodników. Kryterium powoływania zawodników do kadry narodowej seniorów na rok 2013 to wynik na poziomie minimum ,,B” kwalifikacji do mistrzostw świata (Lyon 2013), uzyskany przez zawodnika w 2012 r. Natomiast do kadry narodowej juniorów – wynik na poziomie 80% minimum ,,B” kwalifikacji do mistrzostw świata. Trenerami koordynatorami są Wojciech Kikowski, Zbigniew Lewkowicz i Jacek Szczygieł. zawodniczka/zawodnik Mateusz Michalski Łukasz Wietecki Marek Wietecki Jerzy Wierzbicki Tomasz Blatkiewicz Michał Głąb Jakub Rega Patryk Kolasiński Maciej Lepiato Łukasz Mamczarz Leszek Ćmikiewicz Bartosz Tyszkowski Katarzyna Piekart Wojciech Lewandowski Wojciech Gołaski Mirosław Madzia Anna Duzikowska Marcin Wesołowski Karolina Hill Małgorzata Ignasiak Michał Rogowski Dariusz Osiński klub macierzysty Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” . Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” Klub Sportowy – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Cieszyn Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Olsztyn Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Triumf Start Bydgoszcz” Uczniowski Klub Sportowy „Laski” w Laskach k/Izabelina Stowarzyszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „Start” Poznań Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Triumf Start Bydgoszcz” P WIOSNA 2013 16 za zasługi dla ochrony zdrowia, za działalność na rzecz rozwoju sportu osób niepełnosprawnych Robert Kamiński NIEPEŁNOSPRAWNYCH KRZYŻEM KOMANDORSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI Tadeusz Milewski KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI Piotr Łożyński, Stanisław Piasek ZŁOTYM KRZYŻEM ZASŁUGI pośmiertnie Adam Borczuch (odznaczenie odebrał syn Arkadiusz Borczuch) SREBRNYM KRZYŻEM ZASŁUGI Jacek Ciochoń 17 za wybitne zasługi w pracy zawodowej i działalności społecznej na rzecz osób niewidomych, za zasługi dla rozwoju i upowszechniania sportu osób niepełnosprawnych Kadra narodowa. Odsłona pierwsza SPORT Odznaczeni zostali: klub macierzysty Fot. Robert Szaj Fot. arch. SSI „Start” Poznań Pływanie W kadrze narodowej w pływaniu mamy 9 zawodniczek i 16 zawodników. W jej skład mogą być powołani zawodnicy/zawodniczki posiadający aktualną klasę międzynarodową (grupę Startową MN) oraz aktualną licencję IPC, którzy uzyskali odpowiednie wyniki podczas mistrzostw. Do kadry może zostać powołany zawodnik niespełniający powyższych wymagań, jeżeli jest sportowcem młodym rokującym bardzo duże nadzieje na przyszłość, brakuje mu niewiele do osiągnięcia limitu, jest niezbędny do wystawienia sztafety. Trenerem koordynatorem jest Wojciech Seidel. Fot. arch. PZSN „Start” Fot. arch. PZSN „Start” 18 zawodniczka/zawodnik Joanna Mendak Paulina Woźniak Oliwia Jabłońska Karolina Hamer Katarzyna Pawlik Katarzyna Sobczak Piotr Mejsner Zuzanna Filipiuk Małgorzata Asajewicz Anna Omielan Jacek Czech Marcin Potoczny Sebastian Matczak Krzysztof Paterka Mateusz Bartnik Kacper Rodziewicz Patryk Biskup Piotr Pieniążczak Patryk Kowalski Krzysztof Stefanowski Paweł Grzebień Grzegorz Polkowski Krystian Kisiel Marcin Ryszka Dawid Głowacki 1 klub macierzysty Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „Start” Białystok Klub Sportowy Inwalidów „Start” Szczecin Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „Start” Katowice Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „Start” Katowice Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Klub Sportowy Inwalidów „Start” Szczecin Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa Start” Gdańsk Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „Start” Białystok Integracja-Stowarzyszenie Sprawnych Inaczej i Przyjaciół Tarnobrzeg Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „Start” Katowice Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start” Kalisz Stowarzyszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „Start” Poznań Integracyjne Centrum Sportu i Rehabilitacji „Start” Lublin Integracyjne Stowarzyszenie Rehabilitacjno-Sportowe „Culani” Warszawa Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start” Kalisz Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „SZANSA Start” Gdańsk Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „SZANSA Start” Gdańsk Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Tarnowskie Zrzeszenie Sportu Niepełnosprawnych „Start” Integracyjny Klub Sportowy AWF Warszawa Uczniowski Klub Sportowy „Laski” w Laskach k/Izabelina Akademicki Związek Sportowy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie1 Uczniowski Klub Sportowy „Laski” w Laskach k/Izabelina Akademicki Związek Sportowy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie nie jest członkiem Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start”. P WIOSNA 2013 NIEPEŁNOSPRAWNYCH Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Start” Integracyjny Klub Sportowy „Start” Zduńska Wola Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Start” Stowarzyszenie Sportu Niepełnosprawnych „Start” Koszalin Integracyjny Klub Sportowy „Start” Zduńska Wola Klub Sportowy – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Cieszyn Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „Start” Białystok Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Centrum Rehabilitacji im. ks. Biskupa Jana Chrapka Grudziądz Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Integracyjny Klub Sportowy „Start” Zduńska Wola Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Start” Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Triumf Start Bydgoszcz” Beskidzkie Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „Start” Bielsko-Biała Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Wrocław Zrzeszenie Sportu i Rehabilitacji „Start” Kielce Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start” Olsztyn Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Triumf Start Bydgoszcz” Integracyjny Klub Sportowy „Start” Zduńska Wola Stowarzyszenie Sportu Niepełnosprawnych „Start” Koszalin Centrum Rehabilitacji im. ks. Biskupa Jana Chrapka Grudziądz Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Triumf Start Bydgoszcz” Integracyjny Klub Sportowy „Start” Zduńska Wola Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa Start” Gdańsk Centrum Rehabilitacji im. ks. Biskupa Jana Chrapka Grudziądz Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „Start” Białystok Zrzeszenie Sportu i Rehabilitacji „Start” Kielce Klub Sportowy – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Cieszyn Klub Sportowy – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Cieszyn Klub Sportowy – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Cieszyn Tarnowskie Zrzeszenie Sportu Niepełnosprawnych „Start” Integracyjny Klub Sportowy „Start” Zduńska Wola Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Start” Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Start” 19 P A N O R A M A SPORT zawodniczka/zawodnik Daria Kabiesz Alicja Fiodorow Marcel Jarosławski Marcin Awiżeń Tomasz Rębisz Karol Kozuń Janusz Rokicki Krzysztof Smorszczewski Marta Langner Lucyna Kornobys Natalia Kwiecińska Paweł Piotrowski Marcin Mielczarek Mariusz Sobczak Michalina Kluszczyńska Tomasz Hamerlak Teresa Starzec Emil Król Maciej Kęsicki Piotr Radosz Robert Chyra Maciej Sochal Klaudia Maliszewskia Tomasz Pauliński Dawid Budka Dominik Skowroński Natalia Jasińska Kamil Gołębski Aleksander Kossakowski Sebastian Matuszyński Gabriela Patoła Katarzyna Słomka Agnieszka Kozioł Łukasz Labuch Grzegorz Krześniak Aleksandra Szostak 36 medali zmieniło mentalność? We współczesnym świecie uprawianie sportu przez osobę niepełnosprawną nie kojarzy się już tylko z rekreacją. Zawodnicy podejmują wyzwanie ciężkich, wręcz katorżniczych treningów. Wszystko po to, by być najlepszym? Nie tylko – uprawiają sport dla własnego zdrowia i… satysfakcji. „Nasi sportowcy na paraigrzyskach zdobywają medale, dokonują cudów, biją rekordy życiowe, świata. Fot. Robert Szaj Fot. Robert Szaj Fot. Robert Szaj Fot. Robert Szaj 20 WIOSNA 2013 Sport nie dba o to, kim jesteś Warto nadal pamiętać o tym wyjątkowym haśle ubiegłorocznej olimpiady. Sport jest dla każdego, kto wykazuje choć odrobinę woli i chęci – do marzeń, do bycia lepszym, sprawniejszym. Osobie niepełnosprawnej daje cenną rzecz – możliwość uwierzenia w siebie, pozwala zaakceptować rzeczywistość. Liczy się tylko to, czy możesz dać z siebie wszystko. Jak twierdzi Eugeniusz Skarupa, niepełnosprawny mistrz świata i wicemistrz olimpijski w podnoszeniu ciężarów, „Niepełnosprawny sportowiec nie jest zwycięzcą w momen- cie przekroczenia linii mety jako pierwszy, jest nim już w momencie pojawienia się na starcie”. Ważne, żeby nie zamykać się w przysłowiowych czterech ścianach, wyjść do ludzi, do świata. Nikomu nie trzeba tłumaczyć, jak ważny dla osoby niepełnosprawnej jest kontakt z drugim człowiekiem. A sport daje właśnie taką możliwość. Ruch zapewnia też ciału sprawność i siłę, potrzebną do codziennego funkcjonowania. To wreszcie doskonała forma rehabilitacji. Nie każdy musi być wyczynowym sportowcem, ale jeżeli chce i ma talent powinno się mu to umożliwić. I co istotne, każdy sportowiec zasługuje na takie samo, czyli równe, traktowanie. Słowem podsumowania… Wydaje się, że z roku na rok rośnie zainteresowanie sportem osób niepełnosprawnych. Paraolimpijczycy w Londynie udowodnili, że to, co robią jest widowiskowe. To, czy sport niepełnosprawnych zostanie zauważony i doceniony w dużej mierze przypada w udziale rodzimym mediom. Trochę chyba jest tak, że wizerunek osoby niepełnosprawnej zależny jest od tego, co dzieje się wokół. Mieliśmy olimpiadę, więc prasa, media elektroniczne często i gęsto poruszały temat sportu niepełnosprawnych. Zwykle przy okazji dużych imprez słyszymy o nich – o ich odwadze, determinacji, heroizmie. Wielka szkoda, że zmagań paraolimpijczyków w Londynie nie mogliśmy oglądać na żywo w telewizji. Brak emisji nie przeszedł jednak bez echa. Wielu internautów demonstrowało niezadowolenie z tego powodu na portalach społecznościowych. Dyskusja o przyszłości i kierunkach rozwoju sportu oraz przekazu medialnego dotyczącego osób niepełnosprawnych to temat, który wciąż powraca w wielu debatach w Polsce. To trochę jak niekończąca się opowieść… czy będzie happy end? Odpowiedzmy sobie sami, czy dziś pamiętamy jeszcze o sukcesach naszych paraolimpijczyków? A o nich samych Od góry: Natalia Partyka, Rafał Wilk, Mateusz Michalski P oglądało paraolimpiadę, dopingując niepełnosprawnych zawodników. To był niezwykły czas. Poprzez media miliony osób mogły usłyszeć o ich sukcesach, przeczytać o ich zmaganiach na olimpijskiej arenie. Paraolimpiada dobiegła końca, emocje opadły, media wyraźnie straciły zainteresowanie sportem osób niepełnosprawnych. Dlaczego? Problematyka sportu osób niepełnosprawnych to w Polsce wciąż temat nieznajdujący w środkach masowego przekazu należnego mu miejsca. A przecież z Londynu re- prezentacja Polski przywiozła 36 medali, w ogólnej klasyfikacji zajęliśmy 9 miejsce w gronie 75 krajów. Te medale to niezwykle cenne krążki, ale nie o ich liczbę tu chodzi. Dało się słyszeć, że wreszcie zobaczyliśmy w osobach niepełnosprawnych sportowców i zwycięzców. Codziennie wykonują oni ciężką pracę, trenują, pokonują własne słabości – jest w tym tyle samo wylanego potu, tysiące pokonanych kilometrów, ćwiczeń na siłowni, co u pełnosprawnych sportowców. Pokazują, że niepełnosprawność nie ogranicza, a wszelkie bariery istnieją tylko w głowie. Fot. Robert Szaj P A N O R A M A Działo się… Przez 2 tygodnie o 101 niepełnosprawnych zawodnikach, którzy rywalizowali w 11 dyscyplinach sportowych było głośno. Sportowcy dali z siebie wszystko. Kilkutysięczne tłumy na brytyjskim stadionie NIEPEŁNOSPRAWNYCH Londyn 2012. Stolica Anglii pełna sportowców – gotowych stawić czoła wyzwaniom, szukających potwierdzenia swoich możliwości i formy oraz my – rodacy, kibice, czekający w napięciu na wyniki rywalizacji. Jedni i drudzy – spragnieni sukcesu. Emocje sięgają zenitu. Są medale, ale czujemy niedosyt. Mamy 10 krążków. Klasę pokazują dopiero paraolimpijczycy – nasza narodowa ekipa zdobywa 36 medali. To są udane igrzyska. Czytaliśmy, że XIV Paraolimpiada zmieniła Londyn, ale czy nas? Brawo!” – to jeden z licznych komentarzy, jakie pojawiały się w mediach, kiedy medale zdobywali niepełnosprawni sportowcy. To napawa dumą. Nie tylko to, bo pomimo doskonałych wyników, sportowcy nie spoczywają na laurach – nadal walczą, może nawet ze zdwojoną siłą, bo widzą, że sport to dla wielu z nich jedyna słuszna droga, którą warto iść. Niezależnie od tego, czy uda im się zdobyć kolejne medale, pobić rekordy – oni już wygrali – ze sobą i dla siebie. 21 Agnieszka Stabińska SPORT Jestem… Więc walczę… To więcej niż sensacja? Fot. arch. Wojciech Gawroński P O R A D A 22 WIOSNA 2013 nie konferencji unaoczniło rozbieżności w poglądach ludzi nauki na stosowanie właściwie rozumianego wspomagania farmakologicznego. Dzisiaj na początek chciałbym zwrócić uwagę na lek, który nie jest umieszczony na liście środków zakazanych. Można go stosować do woli, ale – to paradoks – jego niedostatek jest także niebezpieczny dla naszego organizmu. Tym remedium ma być aktywność fizyczna. Właśnie o tym, że najlepszym lekiem jest każda forma aktywności ruchowej zdaje się nie pamiętać współczesny człowiek. Zarówno tkwiący w ubóstwie ruchu kibic telewizyjny, jak i nadużywający go w sposób bezkrytyczny wyczynowiec wydają się nie dostrzegać zagrożeń dla własnego zdrowia. Wolą pomyśleć o farmakologii, a nie o właściwym dawkowaniu tego niezastąpionego leku, jakim jest ruch. Celnie określił to przed laty wybitny ortopeda prof. W. Dega, twórca polskiej szkoły rehabilitacji, a także prekursor poradnictwa sportowo-lekarskiego, stwierdzając: „że każdy lek można zastąpić ruchem, zaś ruchu nie zastąpi żaden lek”, na co jako pierwszy, przed wiekami, zwrócił uwagę Wojciech Oczko, lekarz króla Stefana Batorego. Podsumowując, można by jeszcze pokusić się o przytoczenie niedowiarkom (pokrótce, z pomi- Pierwodruk ukazał się w „Medicina Sportiva” (Kraków), 1997, 1 (1), s. 59–60. WOJCIECH GAWROŃSKI urodził się 25 marca 1953 r. w Nowym Sączu, absolwent miejscowego II Liceum Ogólnokształcącego (1972), warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego (1976) i Akademii Medycznej w Krakowie (doktor nauk o kulturze fizycznej, lekarz, specjalista medycyny sportowej, nauczyciel akademicki w krakowskiej AWF w latach 1983–2011, obecnie pracownik Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego). Kajakarz (187 cm), slalomista, reprezentant Dunajca Nowy Sącz (1969–1979), wychowanek trenera Antoniego Kurcza, który prowadził go także w kadrze narodowej. Pięciokrotny mistrz Polski 1973,1974 (K-1 slalom), 1973 (K-1 x 3 slalom), 1975, 1976 (K-1 zjazd). Medalista mistrzostw świata – srebrny: 1973 Muotathal (K-1 x 3 slalom, partnerzy: Stanisław Majerczak, Jerzy Stanuch); 1975 Skopje (K-1 x 3 slalom, partnerzy: Stanisław Majerczak, Jerzy Stanuch) i brązowy: 1973 Muotathal (K-1 slalom); 1977 Spittal (K-1 x 3 slalom, partnerzy: Henryk Popiela, Jerzy Stanuch). Trzykrotny finalista MŚ 1971 Merano: 4 m. (K-1 x 3 slalom), 8 m. (K-1 slalom); 1979 Jonquiere: 5 m. (K-1 x 3 slalom). Zwycięzca International Canoe Federation „Wstęga Dunajca”. Zasłużony mistrz sportu, odznaczony m.in. dwukrotnie srebrnym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Po zakończeniu kariery sportowej był m.in. trenerem slalomistów (przygotowywał naszą kadrę narodową do występu olimpijskiego w Barcelonie w latach 1990 –1992). Lekarz reprezentacji paraolimpijskiej na zimowych igrzyskach w Turynie (2006) i Vancouver (2010) oraz szef misji medycznej na igrzyskach paraolimpijskich w Pekinie (2008) i Londynie (2012). Działacz sportowy, założyciel i prezes TS Dzikie Wody, członek GOPR, wieloletni członek ZG Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej i jego wiceprezes w latach 1999 –2009, założyciel czasopisma „Medicina Sportiva” oraz wielokrotny organizator Międzynarodowego Sympozjum Medicina Sportiva (1996 –2006). Żonaty (Irena, lekarz specjalista, neonatolog), ma dwójkę dzieci (Bartosz i Aleksandra), mieszka w Nowym Sączu. P Zainteresowanie, z jakim spotkały się podczas Międzynarodowych Sympozjów „Medicina Sportiva 2006” w Krakowie konferencje naukowo-szkoleniowe pod hasłem „Leki sportowej apteki” utwierdziło mnie w trafności tematu, stąd też chciałbym w tym miejscu kontynuować ten udany pomysł i cyklicznie w kolejnych wydaniach „Sportu Niepełnosprawnych” poruszać istotne problemy sportowo-lekarskie. Gwoli przypomnienia tematów wspomnianych konferencji, chciałbym zasygnalizować, że praktycznie tylko niesteroidowe leki przeciwzapalne, oczywiście poza antybiotykami, należą do wąskiej grupy leków, których stosowanie nie jest ograniczone przepisami antydopingowymi, niemniej ich powszechne nadużywanie w praktyce sportowo-lekarskiej skłania do zastanowienia się nad tym zjawiskiem. Bicia na alarm wymagają przypadki ordynowania i próby podawania dostawowo leków przez nieupoważnione osoby, w tym przez trenerów (sprawdzone)!!! Z drugiej strony dyskusja, jaką wzbudził temat „Wspomaganie farmakologiczne jako alternatywa dopingu” wykazała, jak bardzo różne stanowiska w kwestii dopingu zajmują ludzie zajmujący się sportem i do czego są zdolni dla doraźnego sukcesu. Także samo przygotowa- NIEPEŁNOSPRAWNYCH Wypisanie recepty wydaje się bardzo proste. Wystarczy coś nabazgrać, najlepiej przepisać jakieś nowe lub trudno dostępne, drogie zagraniczne lekarstwo i postawić pieczątkę. Dla wielu osób do tego sprowadza się rola lekarza i zrozumienie jego pracy. Podobne oczekiwania mają często zawodnicy w stosunku do trenera czy też trener w kontakcie z lekarzem, fizjologiem, dietetykiem, psychologiem. Wystarczy opracować plan treningowy, załatwić badania, ustalić jadłospis, porozmawiać z psychoanalitykiem i zorganizować prochy. A potem, mając to z głowy, wszyscy są zadowoleni, mają gotowe usprawiedliwienie na wypadek porażki. Takie rozumowanie, niestety, nie jest receptą na sukces. nut po jej zakończeniu daje fizyczną i emocjonalną relaksację. Ćwiczenia pomagają w zwalczaniu infekcji bakteryjnych i wirusowych. Jak wiemy, poprzez podwyższenie zdolności systemu immunologicznego do produkcji białych ciałek krwi oraz interleukiny-1, co potwierdzają wyniki badań dr. B. Simona z Harvard University. I tak by można bez końca. Tym, co po lekturze zechcą „zażyć” trochę leku, jakim jest ruch, chciałbym zwrócić uwagę na to, że najbardziej zdrowotną i polecaną dla poprawy jakości życia formą aktywności fizycznej są wysiłki o charakterze wytrzymałościowym i cyklicznej strukturze ruchu, takie jak marsz, bieg, pływanie, jazda na rowerze oraz wiosłowanie wykonywane systematycznie, przynajmniej trzy razy w tygodniu, przez długi, bliżej nieokreślony okres czasu! P.S. Niech ten inauguracyjny felieton stanie się dla świata sportowego drogowskazem z napisem „sukces”, a dla zwykłych zjadaczy chleba niech będzie prawdziwym (wg H. Kuńskiego) ABS-em i posłuży poprawie komfortu życia oraz poprowadzi ich „Ku zdrowiu” w sposób Akceptowalny, Bezpieczny i Skuteczny. 23 Wojciech Gawroński trankwilizatorem” mówi prof. D. Harris z Penn State University. Jak podaje: dwa, trzy tygodnie systematycznych 20 – 30-minutowych sesji aerobikowych ćwiczeń pozwala podnieść na duchu pacjentów z umiarkowaną depresją. Ćwiczenia mogą zapobiegać określonym typom nowotworów. Tak przynajmniej twierdzi prof. E. Frisch z Harvard School of Public Health: „Badania nasze wykazały, że u niećwiczących kobiet istnieje dwa i pół raza większe ryzyko rozwoju guza piersi w stosunku do tych, co ćwiczą”. Zgodnie z hipotezą dr. Frischa aktywni fizycznie, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, są mniej narażeni na rozwój nowotworów jelita grubego. Ćwiczenia wpływają korzystnie na sen. „Ćwiczący usypiają szybciej, śpią głębiej i budzą się bardziej wypoczęci niż nie ćwiczący” – twierdzi dr D. Engerbretson, fizjolog z Washington State University. Ćwiczenia obniżają poziom stresu i napięcia. Według dr. D. Keneppa z Penn State University, aktywność fizyczna w sposób naturalny rozprasza czynniki stresorodne i w 90 mi- SPORT Ruch to zdrowie nięciem czasem zawiłych hipotez) przynajmniej kilka konkretnych powodów, dla których jest sens systematycznie „zażywać” ruchu. I tak: Ćwiczenia redukują ryzyko chorób serca. Ci, którzy nie ćwiczą mają dwa razy większe ryzyko choroby niedokrwistości serca od tych, co czynią to systematycznie. Tak wykazały jednoznacznie badania przeprowadzone przez dr. C. Caspersena, epidemiologa z Atlanty pracującego w Center for Disease Control. Ćwiczenia spowalniają proces starzenia. Jak podaje dr M. Pollock z University of Florida, nawet ci, którzy zaczną systematycznie ćwiczyć po czterdziestce mogą znacząco zmniejszyć tempo obniżania się z wiekiem wydolności fizycznej. Ćwiczenia podnoszą poziom „dobrego” cholesterolu, co jest faktem oczywistym. Ale ćwiczenia są dlatego ważne, bo są jednym z wielu prostych, dobrowolnych i skutecznych sposobów podwyższenia poziomu HDL, jak potwierdza dr M. Ribisl dyrektor Center Cardiac Rehabilitation w Winston. Ćwiczenia pomagają zwalczyć depresję. „Aktywność fizyczna jest najlepszym naturalnym K U L T U R A 24 WIOSNA 2013 – reprezentacja Polski na igrzyskach paraolimpijskich w Londynie zdobyła łącznie 36 medali, w tym 14 złotych, 13 srebrnych i 9 brązowych, co zapewniło nam 9 pozycję w rankingu medalowym! I o tym właśnie sukcesie opowiada pierwszy ze wspomnianych albumów – książka Roberta Szaja i L.K. Szaja, Letnie Igrzyska Paraolimpijskie Londyn 2012 – Summer Paralympic Games London 2012, wydana przez Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start”, w opracowaniu graficznym autorstwa Wydawnictwa URAN z Elbląga, ze zdjęciami wykonanymi przez obu autorów. Na 120 stronach, w językach polskim i angielskim, przybliżone zostały przygotowania sportowców „w drodze do Londynu”, a następnie osiągnięcia paraolimpijskie w poszczególnych dziedzinach sportowych. Potem czytelnika czeka niespodziewana wolta – poznaje uroczystość … otwarcia (ale i od razu zamknięcia!) igrzysk, zapoznaje się z kibicami, Polonią i atmosferą otaczającą naszych po sportowców powrocie do kraju. Książkę zamyka „Lista polskich medalistów…” i „znak czasów” – logotypy sponsorów książki. W sumie album Letnie Igrzyska Paraolimpijskie… stanowi, miłą pamiątkę wielkiego polskiego triumfu sportowego i warto go mieć na swojej półce. Po lekturze książki autorstwa R. i L.K. Szajów z tym większą ciekawością sięgnąłem po drugie z wydawnictw – jak Holendrzy mogą produkować albumy o swoich sukcesach (chyba – rzekomych?) na paraolimpiadzie w Londynie, skoro wyprzedziliśmy ich w medalowym rankingu? Zernąłem więc do olimpijskich statystyk… I znowu się okazało, że „Jedynie prawda jest ciekawa” – by przywołać sentencję wielkiego Józefa Mackiewicza! Polska – 38,54 mln mieszkańców i reprezentacja licząca 100 niepełnosprawnych sportowców na paraolimpiadzie 2012. Holandia – odpowiednio: 16,77 mln i … 88 zawodników! Polska – przypomnijmy – 9 pozycja w rankingu medalowym za zdobytych 36 medali, Holandia – pozycja 10 i … 39 medali! I tylko naszych 14 złotych „krążków” przy holenderskich 10 sprawiło, że nie zamieniliśmy się miejscami w rankingowej tabeli… Więc Holandia też ma swój sukces – statystycznie chyba nawet znaczniejszy! Stąd i album… Książka także dwojga autorów (Annemarie Kaptein, Jan Rijpstra), także dwujęzyczna (flamandzki i angielski), nosi tytuł Londen Paralympics 2012. Nederland op Paralympische Spelen 2012 – The Nederlands at the Paralympics 2012. Projekt graficzny (Studio Ontwerpwerk z Hagi) wprost przykuwa wzrok – okładka, skład, łamanie ze spójną koncepcją i na najwyższym poziomie! Album opublikowało Wydawnictwo Stichting Hephaïstos, także z Hagi. Książka na 104 stronach i kilkuset Fot.grafiami autorstwa sześciu osób prezentuje występ reprezentacji Holandii na paraolimpiadzie – poczynając od otwarcia igrzysk, poprzez omówienie każdej z dyscyplin, w której Startowali Holendrzy, po ceremonię zamknięcia, listę trenerów i obsługi oraz wykaz medalistów wraz z ich wizerunkami. Jest też oczywiście strona sponsorska. W sumie – piękne, pamiątkowe wydawnictwo! Dwa albumy, dwa sukcesy… Robert Szaj, L.K. Szaj, Letnie Igrzyska Paraolimpijskie Londyn 2012 – Summer Paralympic Games London 2012, oprac. graf. Wydawnictwo URAN, [wyd.] Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start”, Warszawa 2012, ss. 120 + Fot. kolor.* Annemarie Kaptein, Jan Rijpstra, Londen Paralympics 2012. Nederland op Paralympische Spelen 2012 – The Nederlands at the Paralympics 2012, proj. graf. Studio Ontwerpwerk, [wyd.] Stichting Hephaïstos, Gravenhage [Haga] 2012, ss. 104 + Fot. kolor. * Album można otrzymać, kontaktując się z Polskim Związkiem Sportu Niepełnosprawnych „Start”, ul. Filtrowa 75, 02-032 Warszawa, tel./faks 22 659 30 11, e-mail: [email protected]. K nych”, reprezentowało 218 sportowców, którzy zdobyli łącznie 10 medali: dwa złote, dwa srebrne i sześć brązowych, zapewniając tym osiągnięciem naszej Ojczyźnie… 30 pozycję w rankingu medalowym (ex aequo z Azerbejdżanem). Wyprzedziły nas takie „sportowe potęgi”, jak: Kazachstan (12 pozycja), Jamajka (18), RPA (23) czy Kenia (28)… Nic zatem dziwnego, że na tle poziomu polskiej reprezentacji pełnosprawnych – wynik naszej ekipy sportowców niepełnosprawnych był tym bardziej znaczący i zauważalny. Przypomnijmy NIEPEŁNOSPRAWNYCH Ale najpierw mała powtórka z historii. XIV Letnie Igrzyska Paraolimpijskie odbyły się w Londynie, w dniach 29 sierpnia – 9 września 2012 r. I były to drugie tego typu igrzyska rozgrywane w Anglii – po tych z 1984 r., które ulokowano w Stoke Mandeville w hrabstwie Buckinghamshire. Paraolimpiadę 2012 r. poprzedziły XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie, które odbyły się także w Londynie, na tych samych obiektach sportowych, między 27 lipca a 12 sierpnia 2012 r. Stolica Wielkiej Brytanii wtedy po raz trzeci gościła igrzyska olimpijskie – wcześniej odbyły się tu one w roku 1908 i 1948. Zaś z powodu II wojny światowej igrzyska w 1944 r., których gospodarzem miał być także Londyn, zostały odwołane. Polskę na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012, tych „pełnospraw- Rafał E. Stolarski 25 Leżą przede mną dwie książki. Dwa albumy, wydane w eleganckich, twardych oprawach. Oba poświęcone wielkim triumfom niepełnosprawnych sportowców na paraolimpiadzie w Londynie, latem ubiegłego roku. Jednak jeden z nich sławi osiągnięcia Polaków, a drugi Holendrów… SPORT Dwa albumy, dwa sukcesy… Łukasz Szeliga Już po raz dziesiąty na gościnnych stokach Rzyków (województwo małopolskie) – ośrodka „Czarny Groń” i Szczyrku (województwo śląskie) – ośrodka COS, zmierzyli się w sportowej rywalizacji zawodnicy sportów zimowych. Dobry sprzęt, w tym ostre krawędzie i nasmarowane ślizgi nart, odpowiednie przygotowanie treningowe, pozytywne po- dejście i odrobina szczęścia decydowały o wyniku. W zawodach wzięło udział 60 zawodników startujących, w zależności od rodzaju niepełnosprawności, w 3 kategoriach (jeżdżący na stojąco, jeżdżący na siedząco, niewidomi i niedowidzący). Była to doskonała okazja, aby spróbować na stoku swych sił razem z najlepszymi – zawodnikami kadry narodowej, którzy będą reprezentować nasz kraj podczas XI Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich w Soczi (2014). Pamiętajmy, narciarstwo alpejskie pozwala na rzeczywistą integrację, wyjście z domu i aktywność fizyczną, a przy tym dostarcza pozytywnej adrenaliny oraz satysfakcji z uprawnia sportu i obcowania z przyrodą. NIEPEŁNOSPRAWNYCH Sprzyjająca aura, sprawna organizacja, silny duch sportowej rywalizacji i udane starty to powody, dla których Mistrzostwa Polski w Narciarstwie Alpejskim Niepełnosprawnych EDF CUP 2013 należy zaliczyć do udanych. 27 F O T O R E P O R T A Ż SPORT W alpejskiej atmosferze W WIOSNA 2013 26 Zdjęcia pochodzą z arch. PZSN „Start” H I S T O R I A 28 WIOSNA 2013 Stawiamy na sport Ponad 60 lat tradycji, doświadczenia i propagowania rehabilitacji poprzez sport. Aktywizujemy społecznie, wzmacniamy psychicznie i pomagamy na nowo zbudować poczucie wartości. Z kart historii Pewnie garstka osób pamięta dziś, że działalność rozpoczynaliśmy pod nazwą Zrzeszenie Sportowe „Start”. Było to w roku 1952, a naszym głównym beneficjentem zostało wtedy środowisko spółdzielczości pracy. Rok 1961 zapowiedział przełom – postanowiliśmy skupić się na działalności sportowo-rehabilitacyjnej dla osób niepełnosprawnych, zatrudnionych w spółdzielniach inwalidów. Realizowany wówczas program był bardzo szeroki. Obejmował gimnastykę leczniczą, ćwiczenia rekreacyjne podczas przerw w pracy, turnusy rehabilitacyjne, obozy sportowe, treningi w sekcjach różnych dyscyplin sportowych, zawody – krajowe i międzynarodowe. W 1994 roku zrzeszenie przekształciliśmy w Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” – obecnie największą w Polsce wielodyscyplinową organizację zajmującą się szkoleniem sportowców niepełnosprawnych. Organizujemy i rozwijamy powszechną kulturę fizyczną, rehabilitację ruchową, stawiamy na turystykę i aktywny wypoczynek. A wszystko z myślą o osobach z niepełnosprawnościami. Nasz główny motyw działania przy realizacji programów to: nauka – praca – sport. Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” dziś zrzesza blisko 50 klubów z całej Polski. Współpraca międzynarodowa Reprezentujemy polski sport niepełnosprawnych na arenie świa- Łukasz Szeliga towej. Obecnie jesteśmy członkiem 4 organizacji międzynarodowych: IBSA (International Blind Sports Federation) założonej w 1981 r., zrzeszającej osoby ze schorzeniami narządu wzroku, niewidomych i niedowidzących, CP-ISRA (Cerebral Palsy International Sports & Recreation Association) założonej w roku 1979, zrzeszającej osoby z porażeniem mózgowym, IWAS (International Wheelchair & Amputee Sports Federation) powstałej w 2004 roku z dwóch organizacji ISOD (International Sporst Organisation for Disabled – zrzeszającej osoby po amputacjach i ze schorzeniami narządu ruchu) oraz ISMWSF (International Stoke Madeville Wheelchair Sport Federation) – zrzeszającej osoby poruszające się na wózkach, WOVD (World Organisation Volleyball for Disabled) – Światowej Organizacji Piłki Siatkowej dla Niepełnosprawnych. Członkostwo w powyższych organizacjach umożliwia uczestniczenie polskich sportowców w najważniejszych imprezach sportowych rangi międzynarodowej. Nasze priorytety Zależy nam na rozwoju naszych sportowców, na rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami, na ludziach, którzy nie chcą być marginalizowani przez swoją niepeł- nosprawność. Wiem, że to właśnie w takim stowarzyszeniu jak nasze rodzą się znakomici sportowcy, którzy stają na podium podczas najważniejszych zawodów. Warto przypomnieć, że po XIV Letnich Igrzyskach Paraolimpijskich w Londynie mamy się czym pochwalić. Nasi paraolimpijczycy, oprócz zdobytych 36 medali, ustanowili także 5 rekordów świata. Ich wynik okazał się zdecydowanie lepszy od osiągnięć pełnosprawnych sportowców. Determinacja to atut Polscy paraolimpijczycy biorą udział w igrzyskach od 1972 r. Od tego czasu zdobyli 692 medale. Jednak, pomimo znaczących osiągnięć naszych sportowców, wciąż brakuje sprzętu, ośrodków szkoleniowych i dofinansowań. Ich wysokie lokaty to rezultat ciężkiej i systematycznej pracy zawodników, trenerów i serwisu. Sport niepełnosprawnych nie należy do pogranicza aktywności ruchowej, ale jest kwalifikowanym wyczynem, wymagającym pracy, wiedzy, sprzętu, serwisu i sporego nakładu finansowego. Niestety, dotacje państwowe przekazywane na sport nie pokrywają wszystkich nakładów, dlatego nieustannie poszukujemy osób, instytucji i firm, które zechcą wspierać nasze działania. Fot. arch. BZRS „Start” Igor Sikorski podczas Mistrzostw Polski w Narciarstwie Alpejskim Niepełnosprawnych EDF CUP 2013 Robert Stachowicz podczas Mistrzostw Polski w Kolarstwie Szosowym ISSN 1899-4067 1 2013 NIEPEŁNOSPRAWNYCH Fot. Robert Szaj BIULETYN POLSKIEGO ZWIĄZKU SPORTU NIEPEŁNOSPRAWNYCH „START” Mateusz Michalski podczas Letnich Igrzysk Paraolimpijskich Londyn 2012 Na stokach Pirenejów…
