Program pracy z uczniem zdolnym oraz z trudnościami w nauce.

PROGRAM PRACY
Z UCZNIEM ZDOLNYM
ORAZ
Z TRUDNOŚCIAMI
W NAUCE
1
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
SPIS TREŚCI
I.
Wstęp
II.
Cele programu
a. cel główny
b. cele szczegółowe
III.
Charakterystyka sylwetki
a. ucznia zdolnego
b. ucznia mającego trudności w nauce
IV.
Zadania szkoły.
V.
Metody i formy pracy:
a. z uczniem zdolnym
b. uczniem mającym trudności w nauce
VI.
Zadania nauczycieli:
a. w pracy z uczniem zdolnym
VII.
Efekty
VIII. Ewaluacja programu
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
b. w pracy z uczniem mającym trudności w nauce
2
I. WSTĘP
W każdej szkole jest ok. 5% dzieci wybitnie uzdolnionych. Jeśli szkoła weźmie pod uwagę
wszystkich uczniów posiadających jakiś talent, wyodrębniony odsetek może sięgać nawet
30-40%. Uczniowie z trudnościami stanowią również duży odsetek, wielu z nich przeżywa
niepowodzenia szkolne. Uczniowie zdolni, jak również słabi nie rozwijają się na miarę
swych
możliwości, nie czynią odpowiednich postępów, zniechęcają się, nie lubią szkoły, czasem
sprawiają problemy wychowawcze. Dlatego też należy większą uwagę niż dotychczas
skupić na uczniach zdolnych i tych ,którzy mają trudności w zdobywaniu wiedzy i
umiejętności.
II. CELE PROGRAMU
Cel główny:
- wczesne rozpoznawanie trudności i uzdolnień, rozbudzanie i rozwijanie
zainteresowań, uzdolnień i umiejętności
uczniów oraz tworzenie warunków do
osiągania sukcesów i promowanie ich w środowisku szkolnym , lokalnym i poza
nim.
wypowiedzi,
- uzyskanie wiedzy o wyższym poziomie trudności, zgodnym z poziomem wiedzy
ucznia,
- pomoc w wyborze kierunków dalszego kształcenia (poradnictwo zawodowe),
- nauka umiejętności kierowania własnym rozwojem,
Cele szczegółowe:
- wczesne rozpoznawanie trudności oraz zainteresowań i uzdolnień uczniów na
wszystkich etapach kształcenia,
- stwarzanie warunków rozwoju uczniom z trudnościami w nauce i uczniom
uzdolnionym ,
- inspirowanie uczniów do aktywności twórczej i oryginalności myślenia,
- wzbudzanie i wzmacnianie pozytywnej motywacji do nauki, do rozwijania swoich
zainteresowań oraz uzdolnień,
-dążenie do wzrostu świadomości uczniów dotyczących własnych możliwości oraz
mobilizowania ich do dokonywania samooceny i planowania własnego rozwoju ,
-motywowanie do samodzielnego zdobywania
wiadomości
i rozwijania
umiejętności oraz poszukiwania efektywnych sposobów przyswajania wiedzy ,
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
- Kształtowanie umiejętności precyzyjnego, twórczego myślenia i formułowania
3
- rozbudzanie aktywności uczniów w celu zdobycia wiedzy o wyższym stopniu
trudności , zgodnie z ich rozwojem intelektualnym i uzdolnieniami,
- zachęcanie uczniów do udziału w konkursach, olimpiadach oraz prezentowania
swoich osiągnięć w środowisku szkolnym, lokalnym i poza nim,
III. CHARAKTERYSTYKA SYLWETKI
a. ucznia zdolnego charakteryzuje:
- wysoki poziom zdolności ogólnych, czyli zdolność do rozumowania
abstrakcyjnego, łatwość uczenia się, inicjatywa i oryginalność w pracy
intelektualnej,
- wysoki poziom zdolności specjalnych (uzdolnień),
- wysokie osiągnięcia w nauce,
- dyspozycje lub osiągnięcia twórcze,
- silne i szerokie zainteresowania,
- silna motywacja do zajmowania się ucznia dziedziną działalności,
- zdolność do wytężonej pracy, łatwość skupienia się nad danym problemem, - duże
zróżnicowanie emocjonalne, szybki styl pracy,
- cechy osobowości i wytrwałość w dążeniach, samodzielność, poczucie własnej
Pomocne w prawidłowym rozpoznawaniu i wyławianiu uczniów odpowiadających tym
kryteriom jest baczne obserwowanie takich cech jak:
- sprawność językowa (rozumienie szerokiego zakresu słów, łatwe dysponowanie
potrzebnymi słowami oraz giętkość i umiejętność dobitnego wyrażania myśli), zdolność
skojarzeniowa, umiejętność ogarniania wielu idei i wiązania większej ilości faktów,
- wyjątkowy zasób energii umysłowej i fizycznej, a nawet poczucie humoru,
- oryginalność myślenia, zdolność analizy i syntezy,
b. Ucznia mającego trudności w nauce charakteryzuje:
- brak zainteresowania nauką,
- lekceważenie i niewykonywanie poleceń nauczyciela,
- nieumiejętność kierowania własnymi procesami psychicznymi jak; uwaga,
pamięć, spostrzeganie, kojarzenie,
- z trudem zapamiętuje daty i reguły,
- nie wykazuje głębszych zainteresowań,
- słaba aktywność,
- postawa bierności i rezygnacji,
- wagary,
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
wartości, skłonność do dominacji.
4
- agresja słowna i fizyczna,
- kłamstwa.
IV. ZADANIA SZKOŁY:
1. Identyfikacja uczniów zdolnych i z trudnościami w nauce,
2. Motywowanie do pracy,
3. Kierowanie rozwojem tych uczniów,
4. Stwarzanie warunków do optymalnego rozwoju,
5. Zindywidualizowanie procesu nauczania,
6. Pomoc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych,
7. Pomoc merytoryczna,
8. Udostępnianie źródeł wiedzy,
9.Organizowanie
zajęć
pozalekcyjnych,
specjalistycznych,
kół
przedmiotowych
i
zainteresowań,
10. Wykorzystywanie form wypoczynku i relaksu.
V. METODY I FORMY PRACY
Metody pracy z uczniem
- metoda problemowa,
- metoda polisensoryczna,
- metoda kształcąca wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł,
- metoda zastosowania nabytej wiedzy w praktyce,
- metoda rozwijania zainteresowań,
- burza mózgów,
- metoda porozumiewania się w różnych sytuacjach,
- metoda prezentowania własnych poglądów,
- metody aktywizujące.
Formy pracy
Z uczniami zdolnymi lub z trudnościami pracujemy
stosując wszystkie formy
organizacyjne zajęć stosownie do potrzeb, możliwości i zainteresowań uczniów.
W celu pobudzenia aktywności uczniów stosujemy:
- stawianie pytań pobudzających krytyczne myślenie,
- samodzielne rozwiązywanie problemów,
- dostosowywanie zadań do indywidualnych zdolności ucznia,
- przygotowywanie referatów, asystentura, dodatkowe prace długoterminowe,
rozwiązywanie trudniejszych zadań w ramach omawianego zagadnienia,
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
- metoda projektu,
5
- praca grupowa m.in. z wykorzystaniem kart pracy, listy zadań, źródeł,
- przydzielenie trudniejszych zadań podczas pracy grupowej lub indywidualnej,
- stwarzanie uczniom sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń lub prac dodatkowych,
- stopniowe zwiększanie wymagań,
- stawianie wymagań na miarę możliwości uczniów wzmacniających wiarę we własne siły,
- praca pozalekcyjna,
- udział w konkursach i olimpiadach.
- indywidualizacja nauczania poprzez realizację zadań o charakterze
interdyscyplinarnym (np. wykonanie prezentacji multimedialnych, tłumaczeń lub słowników
przedmiotowych, kompleksowych opracowań złożonych zagadnień przyrodniczych,
historycznych, społecznych itp.).
- pomoc w przygotowaniu się do konkursów przedmiotowych i interdyscyplinarnych,
- zachęcanie ucznia do samodzielnego uczestnictwa w wydarzeniach pozaszkolnych,
takich jak: odczyty, wykłady, seminaria, spotkania, wystawy, koncerty, warsztaty, obozy,
kółka zainteresowań, przedstawienia teatralne, seanse filmowe, zawody, turnieje, mecze,
wycieczki edukacyjne,
- grupowej: koła zainteresowań (matematyczne, humanistyczne, historyczne,
- opracowywanie przez nauczycieli programów rozwijania zdolności kierunkowych
matematycznych, literackich, artystycznych, społecznych i innych,
- prowadzenie lekcji na kilku poziomach i jawne ocenianie.
VI. ZADANIA NAUCZYCIELI
a. Praca nauczycieli z uczniem zdolnym:
- Opracowanie i dobór skutecznych metod i form pracy.
- Motywowanie, aktywizowanie uczniów.
- Wykorzystywanie intelektualnego potencjału ucznia zdolnego.
- Analizowanie osiągnięć.
- Dzielenie się uwagami, spostrzeżeniami i doświadczeniem.
- Nakłanianie do samorealizacji.
- Opracowanie narzędzi badań uczniów zdolnych.
- Przyjmowanie roli doradcy i organizatora procesu uczenia się.
- Współpraca z rodzicami dzieci zdolnych.
- Udzielenie dla całej grupy uczniów wskazówek z technologii uczenia się w celu
osiągania coraz to lepszych wyników i skrócenie czasu uczenia się ( zajęcia
warsztatowe
przeprowadzone
przez
psychologa
z
poradni
psychologiczno-
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
ekologiczne, chemiczne. SKS i inne),
6
pedagogicznej).
-Stosowanie na lekcji jak najwięcej pytań problemowych, pobudzających uczniów do
myślenia.
- Indywidualizacja zadań domowych, uczniowie zdolniejsi otrzymują zadania
trudniejsze.
b. Praca nauczycieli z uczniem mającym trudności w uczeniu się:
- Omówienie problemów i zagadnień związanych z pracą z uczniem mającym trudności
w uczeniu się.
- Udzielenie pomocy uczniom mniej zdolnym i zaniedbanym pedagogicznie.
- Szukanie przyczyn trudności dydaktycznych czy wychowawczych i przeszkód o
charakterze biologicznym ( przewlekłe choroby, słaby stan zdrowia, różnego rodzaju
wady, nadmierna pobudliwość, nerwowość).
- Wyłonienie możliwie wcześnie uczniów, którzy mają poważne luki w wiadomościach
oraz słabe opanowanie technik pracy umysłowej.
- Działalność wychowawcza ułatwiająca nowym uczniom wejście do nowego
środowiska i pomoc w trudnościach adaptacyjnych.
- Analiza kłopotów życiowych i szkolnych, które są udziałem poszczególnych uczniów i
- Okazywanie pomocy moralnej uczniom, którzy uświadamiają sobie złożoność wielu
problemów życiowych, uczniom zagubionych.
- Znajomość ucznia na tle jego warunków środowiskowych.
- Wpływ na czas wolny uczniów i jego bardziej racjonalną organizację ( udostępnienie
boiska szkolnego, sali gimnastycznej, organizowanie imprez, rozrywek sportowych).
-Wywiadówka jako spotkanie zbliżające szkołę i dom rodzinny ucznia, konsultacje
indywidualne i grupowe.
- Stworzenie wachlarza możliwości przyspieszających krystalizację indywidualnych
zainteresowań i samookreślenie uczniów pod tym względem ( kółka przedmiotowe,
techniczne, artystyczne).
- Analizowanie opinii i orzeczeń wydanych przez Poradnię Psychologiczno –
Pedagogiczną oraz zastosowanie indywidualnych kryteriów z opinii w ocenianiu
uczniów.
VII. EFEKTY PRACY:
1. Uczniowie uzdolnieni chętnie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych i rozwijają
własne zdolności .
2. Dzieci z problemami w nauce chętnie uczestniczą w zajęciach specjalistycznych,
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
znalezienie przyczyn warunkujących te trudności.
7
wyrównawczych i uczą się pokonywać trudności.
3. Nauczyciele uwzględniają aktualne potrzeby uczniów zdolnych i z trudnościami w
nauce.
4. Uczniowie rozwijają umiejętności myślenia twórczego.
5. Nauczyciele wyzwalają w nich inicjatywę, motywują do twórczej pracy.
6. Nauczyciele i uczniowie rozwiązują problemy zespołowo i pracują metodą
projektów.
7. Uczniowie konsekwentnie realizują zadania o różnym charakterze.
8. Uczniowie prezentują wyniki pracy twórczej ( udział w różnego rodzaju konkursach
przedmiotowych, artystycznych, sportowych, redagowanie gazetki szkolnej, praca w
samorządzie uczniowskim itp.).
9. Rodzice uczniów zdolnych i z trudnościami włączają się do wspólnego budowania
strategii pracy.
10.Uczniowie zdolni i z trudnościami oraz ich rodzice są bardziej odporni psychicznie
na ewentualne porażki.
11.Uczniowie umacniają się w poczuciu własnej wartości.
12.Uczniowie, ich rodzice i nauczyciele osiągają satysfakcję z realizacji programu.
1. Testy osiągnięć.
2. Wyniki konkursów i olimpiad.
3. Wyniki semestralne i końcowe.
4. Tabele osiągnięć.
Zespół Szkół Nr1 w Goworowie Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika; Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II
VIII. EWALUACJA:
8