I. Wstęp II. Edukacja leśna w Nadleśnictwie Leżajsk realizowana w
Transkrypt
I. Wstęp II. Edukacja leśna w Nadleśnictwie Leżajsk realizowana w
- 1 - I. Wstęp Program został opracowany na podstawie następujących dokumentów : 1. Polityka Leśna Państwa – z 1997r.. 2. Kierunki rozwoju edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych – ujęte w Zarządzeniu Nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dn. 09.05.2003r. Edukacja leśna społeczeństwa realizowana jako jedno z zadań Lasów Państwowych ma na celu : 1. Upowszechnianie w społeczeństwie wiedzy o środowisku leśnym oraz o wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarce leśnej. 2. Podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie racjonalnego i odpowiedzialnego korzystania z wszystkich funkcji lasu . 3. Budowanie zaufania społecznego do działalności zawodowej leśników. Cele edukacji leśnej należy realizować w oparciu o następujące treści : 1. 2. 3. 4. Budowa i funkcjonowanie ekosystemów leśnych. Produkcyjne i pozaprodukcyjne znaczenie lasu , Zagrożenia i ochrona lasów. Rola leśników w gospodarowaniu zasobami przyrody. II. Edukacja leśna w Nadleśnictwie Leżajsk realizowana w latach poprzednich . Edukacja leśna społeczeństwa jest prowadzona w Nadleśnictwie Leżajsk od wielu lat. Ten temat cieszy się dużym i ciągle wzrastającym zainteresowaniem. Rosną też wymagania w stosunku do wiedzy leśników – prelegentów, zarówno znajomości przez nich omawianego zagadnienia , jak też umiejętności jego przekazania. Szczególnie owocnie rozwijała się współpraca ze szkołami różnych szczebli . Pracownicy N-ctwa wygłaszali prelekcje na tematy przyrodnicze z podkreśleniem roli lasów i odpowiedzialnej pracy leśników. W tym zakresie regularnie współpracowano z kilkudziesięciu szkołami ( kilkanaście lat temu było to tylko 11 szkół) . Na naszym terenie funkcjonuje ok. 100 szkół różnego typu, z których dzieci i młodzież w większości odwiedza nas regularnie, przynajmniej jeden raz w roku. Naszą działalnością w tej dziedzinie są też zainteresowane szkoły z sąsiednich powiatów ( biłgorajskiego, rzeszowskiego, niżańskiego, przeworskiego i jarosławskiego). Powszechny był też udział młodzieży szkolnej w wycieczkach po okolicznych lasach i rezerwatach przyrody. Wspólnie z leśnikami, z tej formy edukacji korzystało rocznie ok. 3.800 osób. Duże znaczenie edukacyjne ma udział dzieci i młodzieży w porządkowaniu lasów ze - 2 - śmieci oraz w akcjach sadzenia drzew ( łącznie uczestniczy w nich ok. 2.500 osób/ rocznie ). Coraz większą popularnością cieszą się też spotkania z leśnikiem w szkołach oraz w innych instytucjach kultury ( średnio-rocznie uczestniczy w tych spotkaniach ok. 4.000 osób). Inną formą działalności na polu edukacji leśnej jest organizowanie różnego rodzaju konkursów przyrodniczych ( uczestniczy w nich ok. 700 uczestników rocznie z podziałem na grupy wiekowe i typy szkół ). Dużym zainteresowaniem cieszą się konkursy wiedzy przyrodniczo – łowieckiej organizowane dla młodzieży ze szkół gimnazjalnych i średnich, z miast Podkarpacia współpracujących z Leżajskiem w ramach Międzynarodowych Festiwali Łowieckich. Natomiast dzieci z młodszych klas szkół podstawowych masowo uczestniczą w konkursach plastycznych o tematyce przyrodniczej. Na podkreślenie zasługuje b. dobra współpraca w tej dziedzinie z Miejskim Centrum Kultury w Leżajsku. Chętnie odwiedzanym miejscem jest ścieżka edukacyjno-przyrodnicza w leśnictwie Jelna – „Ostoje Bobrowe”, która została otwarta w 2002r. Rocznie przechodzi jej trasę ok 1.700 osób ( dzieci, młodzieży i osób dorosłych ). Ścieżkę odwiedzają też turyści indywidualni, którzy nie kontaktują się z Nadleśnictwem. W ramach w/w ścieżki większość zwiedzających zapoznaje się w budynku Nadleśnictwa z cennymi ekspozycjami spreparowanych zwierząt, wysłuchuje prezentacji multimedialnej 30 gatunków ptaków , podziwia fotogramy przyrodnicze z okolicznych lasów . Dla osób zainteresowanych jest stworzone przez N-ctwo arboretum, w skład którego wchodzi ok. 90 gatunków drzew i krzewów pochodzących z trzech kontynentów – Europy, Azji i Ameryki Północnej. Jest ono również chętnie odwiedzane przez dzieci i młodzież szkolną. Pracownicy Nadleśnictwa często też współpracują z mediami ( TVP, TVN, POLSAT, Polskie Radio, Radio RMF FM, Radio Zet oraz prasa lokalna i regionalna ). Pozytywnie układa się współpraca z lokalnymi samorządami, strażami pożarnymi , harcerstwem , instytucjami kulturalnymi i kościołem. Młodzież i dzieci aktywnie uczestniczą w akcjach porządkowania lasu ze śmieci, wywieszaniu budek lęgowych, dokarmianiu ptaków i zwierząt zimą. Akcje te są często połączone z prelekcjami leśników o ich pracy , lesie, jego mieszkańcach oraz problemach ochrony środowiska naturalnego. III. Osoby zaangażowane w prowadzenie edukacji leśnej. Z ramienia Nadleśnictwa Leżajsk koordynatorem ds. edukacji leśnej jest mgr inż. Lech Steliga. Również w działania z zakresu prowadzenia edukacji leśnej włączeni zostali : 1. Mgr inż. Mariusz Rydzik 2. Mgr inż. Bożena Wójcik 3. Mgr inż. Grzegorz Wójcik - 3 4. 5. 6. 7. Inż. Henryk Heleniak Inż. Edmund Mroczkowski Podleśniczy – Tomasz Superson Leśniczowie z 12 leśnictw Nadleśnictwa Leżajsk. W tej działalności aktywnie uczestniczą też nauczyciele biologii , przedstawiciele lokalnych samorządów i instytucji kulturalnych. Nadleśnictwo Leżajsk będzie nadal współorganizatorem wszelkich przedsięwzięć z zakresu ochrony przyrody, lasów i ich mieszkańców. Lasy Państwowe zamierzają być nadal otwarte dla całego społeczeństwa, a rolą leśników jest i będzie organizowanie umiejętnego korzystania z dóbr przyrodniczych oraz przybliżanie tajników przyrody. W miarę posiadanych środków finansowych będą remontowane i modernizowane urządzenia wypoczynkowe na ścieżce edukacyjnej „ Ostoje Bobrowe” . IV. Charakterystyka walorów przyrodniczo-edukacyjnych Nadleśnictwa Leżajsk Powierzchnia leśna Nadleśnictwa Leżajsk wynosi ok. 16 700 ha. Nasze Lasy Państwowe powstały w przeważającej części z dawnych posiadłości ziemskich Potockich, Lubomirskich i Nowińskiego. Ponadto Nadleśnictwo nadzoruje gospodarkę leśną w lasach innych własności ( prywatnych, gminnych i innych) o łącznej pow. ponad 8.500 ha. Lasy te są położone w makroregionie Kotliny Sandomierskiej. W skład Nadleśnictwa wchodzi trzy obręby leśne : Leżajsk, Dąbrówki i Kuryłówka, które są podzielone na 12 leśnictw ( 11 produkcyjnych i 1 szkółkarskie). Na tym terenie przeważają słabsze jakościowo gleby bielicoziemne utworzone z piasków i spiaszczonych glin – 54 % powierzchni. Około 26 % zajmują gleby żyźniejsze – brunatnoziemne, powstałe na glinach i utworach pyłowych. Pozostałe gleby należą do różnych typów, z których przeważają gleby hydrogeniczne. Największe rzeki to San i Wisłok z dopływami ( Trzebośnica, Tarlaka, Złota i mniejszymi potokami). Krajobraz jest równinny, tylko miejscami pofałdowany z niewielkimi wzniesieniami od 180 do 240 m n.p.m. W leżajskich lasach są reprezentowane praktycznie wszystkie rodzime gatunki drzew. Dominuje sosna pospolita – 75 % powierzchni, następnie buk – 7 %, dąb – 4 %, olcha – 4 % . Z gatunków iglastych występują także : jodła, świerk, modrzew , a z liściastych : brzoza, grab, jesion, wiąz, klon jawor, osika, lipa i inne. Lesistość terenu w zasięgu działania Nadleśnictwa jest zmienna . W powiecie leżajskim wynosi ok.30%, a w łańcuckim i rzeszowskim po około 20 %. Największą powierzchnię zajmują siedliska borowe z przewagą sosny – ok. 75 % powierzchni, a żyźniejsze siedliska lasowe z bukiem , grabem, jodłą, dębem, jesionem , olchą – obejmują ok. 25 % powierzchni lasów . Na obszarze działania Nadleśnictwa stwierdzono następujące formy ochrony przyrody : - 4 1. Trzy obszary chronionego krajobrazu ( Kuryłowski – 13 000 ha, Brzóźniański – 11 800 ha i Zmysłowski – 5 950 ha). 2. Sześć rezerwatów przyrody: - „Las Klasztorny” - 39,49 ha powierzchni, obejmuje dobrze zachowany fragment dawnej Puszczy Sandomierskiej z ponad 200 – letnimi bukami, jodłami i sosnami . Na terenie rezerwatu obserwowana jest znaczna ekspansja graba, co powoduje trudności w odnawianiu się i wzroście głównych gatunków lasotwórczych – jodły i buka . - „ Suchy Łuk” - 9,97 ha powierzchni. Jest to rezerwat torfowiskowo-bagienny. Obejmuje torfowisko wysokie z rosiczkami, bagnem zwyczajnym, torfowcami, modrzewnicą, żurawiną, wełnianką. Występują tu duże wahania poziomu wód powierzchniowych, co powoduje w okresach suchszych, powstawanie i rozwój odnowień naturalnych sosny i brzozy, a stopniowy zanik roślin bagiennych. - „ Wydrze” - 14,64 ha powierzchni, chroni jeden z najcenniejszych w skali kraju drzewostan modrzewia polskiego , gdzie poszczególne drzewa osiągają ponad 40 m wysokości. - „ Zmysłówka” – 2,44 ha powierzchni , obejmuje bogaty las mieszany z udziałem modrzewia polskiego. Rosną tutaj też drzewa o wymiarach pomnikowych – dęby i buki. -„Brzyska Wola” – 154,93 ha powierzchni, chroni dorodne drzewostany dębowososnowe o dużych walorach genetycznych. W runie występują, m.in. lilia złotogłów, miodownik melisowaty, podkolan biały i rozległe łany konwalii majowej. Jest to najmłodszy, ale zarazem największy rezerwat na terenie Nadleśnictwa. - „ Kołacznia” – 0,10 ha powierzchni ( najmniejszy rezerwat florystyczny w Polsce ) . Jest położony na terenie lasów prywatnych w gminie Nowa Sarzyna. Chroni jedyne, naturalne stanowisko różanecznika żółtego (azalii pontyjskiej) w Polsce. Wszystkie wyżej wymienione rezerwaty są łatwo dostępne dla ruchu turystycznego i często oraz chętnie odwiedzane przez dzieci, młodzież i osoby dorosłe. Rezerwaty są zaopatrzone w tablice informacyjne. Jednak poruszanie się po nich jest dopuszczalne jedynie po drogach i wyznaczonych szlakach. Najczęściej grupom wycieczkowym towarzyszą leśnicy, którzy mówią o roli lasów, pracy leśników, formach ochrony przyrody, koegzystencji człowieka i mieszkańców środowiska przyrodniczego. - 5 Na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Leżajsk jest zarejestrowane 7 pomników przyrody obejmujących łącznie 71 drzew o znacznych wymiarach. Są to: modrzewie polskie ( ( 41 szt.), buki zwyczajne (29 szt. ), dąb szypułkowy ( 1 szt. ). Rozporządzeniem Wojewody Rzeszowskiego utworzono 25 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 19,44 ha. Obejmują one tereny podmokłe, oczka wodne, bagna, torfowiska, starorzecza i zarastające na skutek wtórnej sukcesji użytki rolne. W granicach administracyjnych Nadleśnictwa opisano 53 gatunki roślin chronionych, w tym 37 gatunków objętych ochroną ścisłą oraz 50 gatunków ssaków, wśród których coraz liczniejsze są bobry ( ok. 1000 szt.) i wydry ( ok. 300 szt.), a z rzadziej spotykanych są rodzime wilki (4 – 5 szt.), zalatujące na żerowiska – bociany czarne, bieliki, puchacze . Stwierdzono także ok. 140 gatunków gniazdujących ptaków. Nadleśnictwo Leżajsk podejmuje również cenne inicjatywy przyrodnicze, m.in. tutaj jest zlokalizowana półnaturalna hodowla wolierowa głuszca europejskiego, gatunku zagrożonego wyginięciem w Polsce i wielu krajach Europy. Celem hodowli jest uzyskiwanie ptaków z przeznaczeniem do wsiedleń w naturalne biotopy leśne. Zwiedzanie tej hodowli jest ograniczone ze względu na konieczność zachowania ścisłego reżimu weterynaryjnego, płochliwość ptaków i ich podatność na choroby oddrobiowe przenoszone nieświadomie przez człowieka. Niezbędne jest też utrzymanie wśród hodowanych głuszców maksymalnego stopnia dzikości, co lepiej je przystosuje do życia na wolności. Nadleśnictwo czyni starania, aby można „podglądać” życie ptaków w Internecie z zastosowaniem kamer przemysłowych i przekazywaniem obrazu. Umożliwi to bezstresową obserwację życia ptaków, a ich zachowania będą bardziej naturalne. Szeroko jest też rozwinięta baza nasienna drzew leśnych. Założono plantacje nasienne 9 podstawowych gatunków lasotwórczych, z których prawie wszystkie już owocują. Bogate walory przyrodnicze, wiedza i życzliwość leśników predysponują obszar Nadleśnictwa Leżajsk do prowadzenia edukacji leśnej społeczeństwa na szeroką skalę. - 6 - V. Obiekty edukacji leśnej Nadleśnictwa Leżajsk Podstawowym obiektem w prowadzonej edukacji leśnej społeczeństwa jest ścieżka edukacyjna „ Ostoje Bobrowe” położona w leśnictwie Jelna. Trasa ścieżki rozpoczyna się zwiedzaniem ekspozycji w budynku Nadleśnictwa : - stała ekspozycja spreparowanych ssaków i ptaków, w tym gatunków chronionych rzadko spotykanych ( żubr, bielik, głuszec, cietrzew, orlik krzykliwy, zimorodki, czapla biała, dzięcioł czarny ), - stała ekspozycja spreparowanych gadów ( żmija zygzakowata, zaskroniec, padalec ), - stała ekspozycja spreparowanych owadów z podziałem na grupy systematyczne, - stała ekspozycja spreparowanych grzybów jadalnych i trujących, - multimedialna prezentacja 30 gatunków ptaków, - filmy o tematyce przyrodniczej na płytach DVD dostosowane do grup wiekowych zwiedzających, - fotogramy przyrodnicze z terenu Nadleśnictwa ( rezerwaty przyrody, plantacje nasienne drzew leśnych, stawy, bagna i inne ). Wokół budynku Nadleśnictwa zostało założone arboretum, w którym rosną różne gatunki drzew i krzewów z terenu Europy, Azji i Ameryki Północnej. Ścieżka edukacyjna jest położona na obrzeżach miasta Leżajska i jest łatwo dostępna dla zwiedzających. Przebiega wzdłuż zalewu wodnego „ Floryda” i ostoi bobrowych. Ma długość ok. 4 km. Można ją przejść w czasie 1,5 do 3 godzin , w zależności od tempa marszu i zainteresowania otoczeniem. Ścieżka jest czytelnie oznakowana w terenie stosownymi strzałkami kierunkowymi i paskami na drzewach . Chętnie odwiedzają ją dzieci i młodzież oraz osoby dorosłe . Wzdłuż trasy ścieżki umieszczone są tablice informacyjno-poglądowe prezentujące różne gatunki drzew , krzewów i fauny, zbiorowiska roślinne, funkcje lasów, zagrożenie środowiska przyrodniczego ze strony czynników abiotycznych i biotycznych, zabiegi hodowlane i ochronne prowadzone przez leśników. Szczególnie ciekawe są ostoje bobrowe z rozlewiskami o pow. łącznej ok. 6 ha, licznymi tamami oraz pniami ściętych drzew. Żyje tutaj w kliku rodzinach ok. 30 szt. bobrów, które przy ostrożnym zachowaniu się i odrobinie cierpliwości można zobaczyć nawet w dzień. Bobry, które przebywają tutaj już blisko 20 lat spełniają bardzo ważną rolę przyrodniczą, zwiększają retencję wodną i bezpieczeństwo pożarowe lasów. Z drugiej jednak strony stwarzają duże problemy dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki człowieka - 7 ( niszczenie dróg, nasypów, grobli, ścinanie drzew , zalewanie i podtapianie powierzchni). Uciążliwość bobrów wzrasta przy dużej ich liczebności i utrudnionej migracji. Piękne widowiskowo i bogate przyrodniczo jest śródleśne bagno ( odnowione przez N-ctwo w 2011r.), położone obok ścieżki. Zbudowano tu pomost widokowy, skąd można obserwować życie ptaków wodnych, owadów, gadów, płazów oraz podziwiać roślinność wodną i bagienną. Wzdłuż trasy ścieżki znajdują się miejsca do wypoczynku ( ławy – 24 szt., stoły -6 szt. ) i kosze na śmieci. Na zakończeniu ścieżki umieszczono zadaszenie z ławami i stołami oraz paleniskiem, gdzie zwiedzający maja możliwość odpoczynku, upieczenia kiełbasek, wysłuchania prelekcji leśników o lasach, ich pracy, mieszkańcach lasów , ochronie przyrody. VI. Potencjalni partnerzy w edukacji leśnej społeczeństwa. A. Szkoły Podstawowe: - nr 1, 2 , 3 w Leżajsku - w Kuryłówce – w Kulnie - w Brzyskiej Woli – w Piskorowicach - w Dąbrowicy - w Starym Mieście – w Rudzie Łańcuckiej – w Sarzynie - w Nowej Sarzynie - w Biedaczowie - w Brzózie Królewskiej - w Brzózie Stadnickiej - nr 1 i 2 w Budach Łańcuckich – w Bystrem – w Czarnej - w Dąbrówkach - w Giedlarowej - w Grodzisku Dolnym - w Grodzisku Górnym - w Hucisku - w Jelnej - 8 - w Korniaktowie - w Krzeszowie - w Łętowni - w Maleniskach - w Medyni Łańcuckiej - w Opaleniskach - w Pogwizdowie Starym – w Przychojcu – Nr 1, 2, 3 w Rakszawie – w Smolarzynach - nr 2, 3 , 4 w Łańcucie - w Husowie - w Woli Małej –w Woli Zarczyckiej –w Wólce Łętowskiej - w Wólce Niedźwiedzkiej - w Wydrzu - w Zalesiu - w Wegliskach - w Zmysłówce - nr 1 i 2 w Żołyni B. Gimnazja : - w Białobrzegach – w Brzózie Królewskiej – w Giedlarowej - w Grodzisku Dolnym – w Grodzisku Górnym – w Krzeszowie – w Kuryłówce – w Leżajsku – nr 1 i 2 w Łańcucie – w Majdanie Łętowskim – w Nowej Sarzynie - w Piskorowicach - w Rakszawie - w Sarzynie – w Starym Mieście - 9 – w Woli Zarczyckiej – w Wólce Niedźwiedzkiej – w Żołyni C. Szkoły średnie - Zespół Szkół im. B. Chrobrego w Leżajsku – Zespół Szkół Zawodowych w Leżajsku - Licea Ogólnokształcące nr 1 i nr 2 w Łańcucie – Zespół Szkół w Żołyni – Zespół Szkół Tekstylno- Gospodarczych w Rakszawie – Zespół Szkół w Nowej Sarzynie D. Samorządy : - Starostwa Powiatowe w Leżajsku i Łańcucie - Urzędy Gmin : - w Kuryłówce – w Leżajsku -w Nowej Sarzynie - w Grodzisku Dolnym – w Białobrzegach – w Czarnej – w Żołyni – w Rakszawie – w Sokołowie Małopolskim E. Instytucje kulturalno-oświatowe : - Miejskie Centrum Kultury w Leżajsku – Gminne Ośrodki Kultury ( w Leżajsku, Kuryłówce, Grodzisku Dolnym, Nowej Sarzynie). VII. Wydawnictwa edukacyjne o Nadleśnictwie Leżajsk 1. Folder : „ W królestwie dawnej Puszczy Sandomierskiej” – wydany w 2008r. przez ZHP przy współpracy z Nadleśnictwem Leżajsk. VIII. Plan działalności z zakresu edukacji leśnej w Nadleśnictwie Leżajsk : 1. Nowe obiekty edukacji leśnej : Nadleśnictwo Leżajsk nie planuje w najbliższej przyszłości utworzenia nowych ścieżek edukacyjno-przyrodniczych, jednak będzie wspierało inicjatywy miejscowych samorządów i szkół zmierzające do tworzenia ścieżek rowerowych, punktów edukacji przyrodniczej itp. - 10 2. Uzupełnienia, modernizacje, drobne remonty istniejących urządzeń na ścieżce edukacyjno-przyrodniczej „Ostoje Bobrowe”: - wskazane jest wzbogacanie ekspozycji prezentowanych w budynku Nadleśnictwa poprzez zakup kolejnych eksponatów, - wzbogacanie bazy gatunkowej istniejącego arboretum poprzez zakup i sadzenie nowych krzewów i drzew, - naprawy uszkodzonej infrastruktury wzdłuż trasy ścieżki. 3. Planowane działania w zakresie edukacji leśnej w 2012r. : 1. Konkursy wiedzy przyrodniczej dla młodzieży z miast Podkarpacia w ramach Międzynarodowego Festiwalu Łowieckiego oraz konkurs plastyczny dla dzieci, a także inne konkursy wiedzy leśnej i przyrodniczej : - Adresaci : Szkoły podstawowe, gimnazjalne, średnie z terenu Leżajszczyzny i okolic sąsiednich, - Termin : okres całego roku, ze szczególnym nasileniem w okresie jesiennym, - Partnerzy: nauczyciele oraz samorządy terytorialne i instytucje kulturalnooświatowe, a także Koła Łowieckie. 2. Prelekcje i pogadanki w szkołach na temat roli lasów , pracy leśników, ochrony przyrody, ochrony p-poż., zaśmiecania lasu, umiejętnego wypoczynku na łonie przyrody: - Adresaci: szkoły wszystkich szczebli oraz osoby dorosłe, - Termin : okres całego roku, szczególnie wiosną i jesienią, - Partnerzy : nauczyciele, przedstawiciele Państwowej Straży Pożarnej. 3. Akcje : „ Dokarmiania ptaków zimą”, „ Sadzenie lasu” , „Święto drzewa” : - Adresaci : uczniowie szkół wszystkich szczebli, - Termin : dokarmianie – okres jesienno-zimowy; sadzenie, święto drzewa – wiosna, jesień, - Partnerzy : nauczyciele, myśliwi. 4. Akcja: „ Sprzątanie Świata” – sprzątanie śmieci na terenach leśnych, szczególnie wzdłuż dróg, miejsc masowego wypoczynku oraz w rejonach zbioru płodów runa leśnego: - Adresaci: uczniowie szkół wszystkich szczebli, - Termin : wiosna i wrzesień, - 11 - Partnerzy: nauczyciele, samorządy terytorialne, MZK w Leżajsku. 5. Prowadzenie zajęć terenowych z dziećmi i młodzieżą w oparciu o ścieżkę edukacyjnoprzyrodniczą „ Ostoje Bobrowe”, rezerwaty przyrody i tereny leśne. Będą to tzw. „ zielone lekcje” z aktywnym udziałem leśników: - Adresaci: uczniowie wszystkich szczebli szkół, - Termin: działalność ciągła, - Partnerzy : nauczyciele. 6. Współpraca z mediami – współtworzenie audycji radiowych i telewizyjnych propagujących zrównoważoną gospodarkę leśną, ochronę przyrody, biologię gatunków fauny i flory związanych ze środowiskiem leśnym. Współpraca w powyższym zakresie z prasą : - Adresaci : ogół społeczeństwa, - Termin : działalność ciągła, - Partnerzy : stacje telewizyjne – TVP, TVN, POLSAT, stacje radiowe – Polskie Radio, Radio RMF FM, Radio ZET, prasa. Nadleśnictwo nie wyklucza współpracy z innymi mediami, które będą prezentowały materiały o Lasach Państwowych. Opracował : Lech Steliga