zoologia leśna - Zamiejscowy Wydział Leśny w Hajnówce

RAMOWY PROGRAM PRZEDMIOTU
Kod
L
0
1
PRZEDMIOT: ZOOLOGIA
WYDZIAŁ:
LEŚNA
Zamiejscowy wydział Leśny Politechniki Białostockiej
w Hajnówce
LEŚNICTWO
Studia I stopnia (inżynierskie) STACJONARNE
Nazwa kierunku i rodzaj
studiów
Przedmioty wprowadzające i
wymagania wstępne
Liczba godz.:
3
Punkty ECTS
3
Chemia, botanika, ekologia
W – 15
Ć –15
L–
P–
Ps –
S–
Założenia i cele przedmiotu:
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z krajowymi przedstawicielami kręgowców w ramach obowiązującej
systematyki i taksonomii. Poznanie ich budowy oraz wymagań życiowych. Na wykładach omawiane są kolejne
grupy systematyczne zwierząt, przede wszystkim w kontekście ich znaczenia dla funkcjonowania biocenoz leśnych.
Istotnym celem zajęć jest też poznanie wzajemnych powiązań i zależności pomiędzy przedstawicielami różnych
grup zwierząt i środowiskiem. Zadaniem ćwiczeń audytoryjnych jest przede wszystkim nabycie umiejętności
rozpoznania ważnych grup i gatunków zwierząt leśnych i towarzyszących człowiekowi, oraz oznak ich bytowania w
terenie.
Metody dydaktyczne: Wykład (prezentacja komputerowa),ćwiczenia
Forma i warunki zaliczania przedmiotu:
Zaliczenie ćwiczeń (zaliczenie poszczególnych ćwiczeń i kolokwiów). Zaliczenie wykładów: praca pisemna z
tematyki wykładów.
Treści programowe:
1.Zarys systematyki świata organizmów żywych-pojęcia, zasady klasyfikacji,
2.Wprowadzenie do zoologii: zarys historyczny, dyscypliny zoologiczne, bogactwo świata zwierząt, rola
ekologiczna zwierząt w lesie, podstawowe taksony i zasady systematyki zwierząt, 3.Charakterystyka ryb, płazów,
gadów, ptaków i ssaków (morfologia, anatomia, czynności życiowe, rozwój, wędrówki), 4. Przegląd systematyczny
i charakterystyka najważniejszych taksonów kręgowców ich rola ekologiczna w lesie, znaczenie w przyrodzie oraz
dla człowieka, najważniejsze gatunki rodzime i obce, funkcjonujące w środowisku leśnym i w innych biotopach,
5.Gatunki łowne i chronione, 5. Rozpoznawanie przedstawicieli krajowych kręgowców, śladów ich bytności w
środowisku,
Wykaz literatury podstawowej (3-4 pozycje)
1.Szarski Zamrozy. 1990. Historia zwierząt kręgowych. PWN
2. Juszczyk W.1987. Płazy i gady krajowe. PWN Warszawa
3. Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2004. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Bogucki
Wydawnictwo Naukowe. Wrocław
4. Kowalski K. 1991. Mały Słownik Zoologiczny Ssaki. Wiedza Powszechna. Warszawa
5. Czarnecki Z., Dobrowolski K. A., Jabłoński B., Nowak E. 1990 Ptaki Europy lub inny dobry przewodnik, np.
Johnsson, Peterson)
6.Jędrzejewska B., Jedrzejewski W. 2001. Ekologia zwierzat drapieżnych Puszczy Białowieskiej. PWN
Wykaz literatury uzupełniającej:
1.Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt - kręgowce. PWRiL, Warszawa.
2. Berger L. 2000. Płazy i gady Polski - klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa
3. Romanowski J. 1999. Śladami zwierząt. PWRiL. Warszawa
4. Kruszewicz A. G. 2005. Ptaki Polski t. 1 i 2. Multico
5. Jonsson L. 2006. Ptaki Europy. Muza
6.Jamrozy G., Tomek A, 1990. Zoologia dla leśników, skrypt do ćwiczeń. Wyd. AR w Krakowie.
7. Hempel-Zawitkowska J. (red.) 2000. Zoologia dla uczelni rolniczych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
8. Krasiński M., Krasiński Z. 2004. Żubr-monografia przyrodnicza. Majstra
9. Okarma H. 1992. Wilk-monografia przyrodniczo - łowiecka.
Nazwisko osoby prowadzącej : mgr inż. Halina Lewczuk
Rok akademicki: 2010/2011
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM PRZEDMIOTU
Kod
L
0
1
Punkty ECTS
3
3
PRZEDMIOT: ZOOLOGIA LEŚNA
Nazwa jednostki prowadzącej
kierunek:
Zamiejscowy Wydział Leśny Politechniki Białostockiej
w Hajnówce
LEŚNICTWO
Studia I stopnia (inżynierskie) stacjonarne
Nazwa kierunku i rodzaj studiów
Liczba godz.:
W – 15
Ć –15
L–
P–
Ps –
S–
Wykład:
Wykład 1. Wprowadzenie do systematyki.
Wykład 2. Zasadnicze cechy kręgowców. Bezżuchwowce: śluzice i minogi
Wykład 3. Budowa zewnętrzna i wewnętrzna ryby (płetwy, łuski, skóra, aparat skrzelowy, układ krążenia, nerwowy,
pokarmowy, rozmnażanie, rozród).
Wykład 4. Przystosowania ryb do życia w wodzie. Cechy systematyczne ryb. Przegląd krajowych gatunków ryb.
Wykład 5. Budowa i funkcje życiowe płazów.
Wykład 6. Przystosowania płazów do ziemnowodnego trybu życia. Rozmnażanie się, rozwój i metamorfoza.
Wykład 7. Charakterystyka ogólna gadów. Budowa zewnętrzna i szkielet gadów. Skóra. Narządy wewnętrzne. Układ
krążenia i serce. Układ nerwowy i narządy zmysłów. Powstanie błon płodowych. Rozmnażanie się i rozwój gadów.
Wykład 8. Ptaki - charakterystyka ogólna. Budowa zewnętrzna. Budowa skrzydła i pióra. Szkielet. Narządy
wewnętrzne. Układ krążenia i budowa serca. Układ nerwowy i narządy zmysłów.
Wykład 9. Przystosowania ptaków do lotu. Mechanizm podwójnego oddychania. Stałocieplność.
Wykład 10. Rozmnażanie i rozwój ptaków. Budowa jaja. Opieka nad potomstwem. Wędrówki ptaków.
Wykład 11. Charakterystyka ogólna ssaków. Budowa zewnętrzna. Budowa kończyn. Szkielet. Narządy wewnętrzne.
Układ krążenia i budowa serca. Układ nerwowy i narządy zmysłów.
Wykład 12. Rozmnażanie ssaków. Przystosowania ssaków do różnych warunków życia.
Wykład 13. Tropy i ślady bytności zwierząt w środowisku.
Wykład 14. Metody badań i monitoringu liczebności płazów, gadów, ptaków, ssaków.
Wykład 15. Status ochronny i łowiecki krajowych kręgowców.
Ćwiczenia:
Ćwiczenie 1 (2 godziny):
-Płazy i gady - pochodzenie i filogeneza. Systematyka gromady. Biologia wybranych przedstawicieli. Znaczenie i
ochrona.
Ćwiczenie 2 (2 godz.):
-Kolokwium 1: Płazy i gady.
-Ptaki. Ogólna charakterystyka Rzędów: Brodzące, Blaszkodziobe, Siewkowe, Kuraki. Przegląd i charakterystyka
wybranych gatunków.
Ćwiczenie 3 (2godz.):
-Charakterystyka Rzędów: Drapieżce, Sowy, Łazce. Przegląd i charakterystyka wybranych gatunków.
Ćwiczenie 4 (2godz.):
-Kolokwium 2: Ptaki (masa, biotop, status, pokarm, gniazdo, rozmnażanie)
-Ptaki –Rząd: Wróblowe. Omówienie biologii wybranych gatunków tego rzędu.
Ćwiczenie 5 (2godz.) :
-Kolokwium 3: Rozpoznawanie ptaków
-Ssaki – Rząd: Owadożerne, Nietoperze, Zającokształtne. Biologia wybranych gatunków.
Ćwiczenie 6. (2 godz.):
-Ssaki – Rząd: Gryzonie, Drapieżne. Przegląd wybranych gatunków.
Ćwiczenie 7 (3godz):
- Ssaki – Rząd: Parzystokopytne, Nieparzystokopytne. Znaczenie i ochrona ssaków.
-Kolokwium 4 : Prezentacja wybranego gatunku ssaka
Forma i warunki zaliczania:
Wyklad – praca pisemna
Laboratorium –zaliczenie poszczególnych ćwiczeń i kolokwiów.
Wykaz literatury podstawowej (3-4 pozycje)
1. Juszczyk W.1987. Płazy i gady krajowe. PWN Warszawa
2. Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2004. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Bogucki Wydawnictwo
Naukowe. Wrocław
3. Kowalski K. 1991. Mały Słownik Zoologiczny Ssaki. Wiedza Powszechna. Warszawa
4. Czarnecki Z., Dobrowolski K. A., Jabłoński B., Nowak E. 1990 Ptaki Europy lub inny dobry przewodnik, np.
Johnsson, Peterson)
Wykaz literatury uzupełniającej:
1.Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt - kręgowce. PWRiL, Warszawa.
2. Romanowski J. 1999. Śladami zwierząt. PWRiL. Warszawa
3. Kruszewicz A. G. 2005. Ptaki Polski t. 1 i 2. Multico
4.Jamrozy G., Tomek A, 1990. Zoologia dla leśników, skrypt do ćwiczeń. Wyd. AR w Krakowie.
5. Krasiński M., Krasiński Z. 2004. Żubr-monografia przyrodnicza. Majst.
Nazwisko osoby prowadzącej :mgr inż. Halina Lewczuk
Rok akademicki 2010/2011