pacjentek, u których w przeszłości w drugim trymestrze występowały

92
2. ocena ultrasonograficzna szyjki macicy
Tabela 2-2
Przewidywanie ryzyka porodu przedwczesnego na podstawie przezpochwowego badania ultrasonograficznego w różnych populacjach kobiet ciężarnych
Autor
n
PTB (%)
Zdefiniowane
PTB (tygodnie
ciąży)
Badany
wiek
ciążowy
(tygodnie
ciąży)
Wartość
graniczna CL
(mm)
% np
Czułość
Swoistość
PPV
NPV
RR
Asymptomatyczne
Pojedyncza: niskie ryzyko (przekrój poprzeczny)
Iams [18]
2915
4.3
<35
22–25
25
10
37
92
18
97
6,2*
183
26
<35
16–24
25
–
69
80
55
88
4,5
109
13
<35
16–24
<25
28
64
78
30
94
4,7
64
11
<35
14–24
<25
16
71
91
50
96
13,5
131
30
<35
14–24
<25
51
53
75
48
78
2,2
147
32
<35
22–24
<25
18
30
88
54
74
3,2
47
34
NA
<32
15–20
<25
<25
8.5
25
100
100
72
19–36
<30
64
83
88
54
80
2,8
Pojedyncza: Poród przedwczesny w wywiadzie
Owen [17]
Pojedyncza: Konizacja szyjki macicy w wywiadzie
Berghella [35]
Pojedyncza: Anomalia przewodów Müllera
Airoldi [36]
Pojedyncza: D&E w wywiadzie
Visintine [37]
Bliźniacza
Goldenberg [38]
Trojacza
Guzman [39]
Z objawami klinicznymi
Pojedyncza z porodem przedwczesnym w wywiadzie
Venditelli [40]
200
41
<37
% np – procent nieprawidłowych, CL – długość szyjki macicy (cervical length); D&E –rozszerzenie kanału i ewakuacja (dilatation and evacuation); NPV –
negatywna wartość predykcyjna (negative predictive value); PPV– pozytywna wartość predykcyjna (positive predictive value); %PTB – częstość porodów
przedwczesnych; RR – ryzyko względne w porównaniu z kobietami z prawidłowym CL, z wyjątkiem*, porównania z wartościami powyżej 75 percentyla.
pacjentek, u których w przeszłości w drugim trymestrze
występowały straty ciąż albo u których wykonano głęboką
konizację szyjki macicy. W badaniu klinicznym kobiet
w grupie wysokiego ryzyka, w którym wykonywano ocenę
ultrasonograficzną szyjki macicy techniką przezpochwową, stwierdzono, że tylko u 5% z tych kobiet wartość CL
była wyższa niż 25 mm między 10 a 14 tygodniem ciąży.
Kobiety te można zaliczyć do grupy bardzo wysokiego ryzyka ze względu na ich przeszłość położniczą [34]. W tym
przedziale czasowym czułość predykcyjna PTB jest bardzo
niska, ponieważ skrócenie szyjki macicy u większości kobiet, które urodzą przedwcześnie, stwierdzane jest dopiero
po 16 tygodniu ciąży. Poważną wadą wczesnego skriningu
jest trudność w odróżnieniu dolnego segmentu macicy od
właściwej szyjki macicy w późnym pierwszym i we wczesnym drugim trymestrze ciąży. Po 30 tygodniu ciąży szyjka
macicy ulega postępującemu skracaniu, co jest zjawiskiem
fizjologicznym – przygotowaniem do zbliżającego się porodu. Dlatego wartość CL poniżej 25 mm, a szczególnie war-
tość w granicach 15–24 mm po 30 tygodniu ciąży może być
fizjologiczna i nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem PTB
u kobiet bez objawów klinicznych. Krótką szyjkę macicy
albo objaw lejka stwierdza się w większości przypadków
między 18 a 22 tygodniem ciąży [12,13]. Dlatego właśnie
w tym wieku ciążowym należałoby wykonywać pomiar CL
w ramach programu skriningowego. U pacjentek z grupy
wysokiego ryzyka, które urodzą przedwcześnie, zmiany
szyjki macicy mogą występować znacznie wcześniej. Im
wcześniej wykryje się skrócenie CL, tym większe jest
ryzyko PTB. W grupie kobiet wysokiego ryzyka pozytywna wartość predykcyjna wartości CL poniżej 25 mm sięga
70%, gdy badanie zostanie wykonane między 14 a 18 tygodniem ciąży, ale wynosi już tylko 40% między 18 a 22 tygodniem ciąży [12]. Właśnie dlatego uważa się, że u kobiet
z grupy najwyższego ryzyka PTB (z klasycznymi objawami
niewydolności szyjki macicy w wywiadzie, z poronieniami
występującymi w drugim trymestrze ciąży albo wczesnymi
PTB) korzystne będzie wykonanie wczesnego badania USG