Lekcja 21. Temat: II Rzeczpospolita

Lekcja 21.
Temat: II Rzeczpospolita - dwudziestolecie międzywojenne (1918 - 1939).
1. Sytuacja wewnętrzna Polski po odzyskaniu niepodległości.
a) Zniszczenia wojenne – zrujnowanie miasta i wsie.
b) Brak przemysłu – ewakuacja przez zaborców sprzętu i załóg z ziem polskich
c) Trudności w komunikacji i transporcie – zniszczone linie kolejowe, drogi, mosty itp.
d) Wysoki stopień zubożenia ludności.
e) Brak administracji urzędy) i wojska.
f) Niejednolite system prawny, miar i wag oraz waluta.
g) Zróżnicowany stopień rozwoju gospodarczego w poszczególnych częściach Polski.
2. Obszar państwa.
a) Regiony: Mazowsze, Małopolska, Wielkopolska, Pomorze Gdańskie (bez Gdańska), Ruś Czerwona
ze Lwowem, Polesie i Wileńszczyzna z Wilnem.
b) Sąsiedzi: Niemcy, Wolne Miasto Gdańsk, Litwa, Łotwa, Rosja Radziecka, Rumunia i Czechosłowacja.
3. Ustrój polityczny II Rzeczpospolitej – republika.
a) Konstytucja marcowa (1921.)
 Równość wszystkich wobec prawa ( w odróżnieniu od Rzeczpospolitej szlacheckiej, gdzie prawa
politycznie posiadała wyłącznie szlachta – ziemianie).
 Trójpodział władzy:
- sejm i senat (parlament) jako władza ustawodawcza.
- premier i rząd jako władza wykonawcza.
- niezawisłe sądy jako władza sądownicza.
 Prezydent wybierany przez parlament jako głowa państwa.
b) Konstytucja kwietniowa (1935.)
 Powiększenie zakresu władzy prezydenta
 Ograniczenie władzy parlamentu oraz swobód obywatelskich.
4. Przewrót majowy i jego znaczenie.
a) Przewrót majowy (1926.) – przejęcie władzy w Polsce przez Józefa Piłsudskiego i jego zwolenników na
drodze zamachu stanu (niezgodnego z prawem, siłowego obalenia aktualnej władzy)
b) Przyczyny i okoliczności:
 Niestabilność władzy państwowej, niepowodzenia w polityce zagranicznej.
c) Skutki i znaczenie:
 Objęcie władzy w Polsce przez obóz Józefa Piłsudskiego (tzw. sanacja – odnowienie).
 Zmiana ustroju państwa w myśl konstytucji kwietniowej, oznaczająca ograniczenie swobód
demokratycznych.
 Po śmieci Józefa Piłsudskiego w 1935 r. (pochowany na Wawelu) obóz sanacyjny sprawował
władzę, aż do wybuchu II wojny światowej (1939.)
5. Polityka zagraniczna.
a) Sojusz z Francją.
b) Dobre stosunki z Rumunią i Węgrami.
c) Brak kontaktów dyplomatycznych z Litwą (sprawa Wilna).
d) Zagrożenie ze strony Niemiec i ZSRR (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich).