doc1. Wprowadzenie Plan gospodarki odpadami dla
download 
Reklamacja Transkrypt
1. Wprowadzenie Plan gospodarki odpadami dla
Plan gospodarki Odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 1. Wprowadzenie Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 powstaá jako realizacja ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z póĨn. zmianami), która wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym (rozdziaá 3, art. 14-16). Opracowywany „Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004-2011” stanowi jeden z elementów tworzonego systemu gospodarki odpadami w kraju. 2. Podstawa wykonania pracy Podstawą wykonania niniejszej pracy jest umowa zawarta w dniu 08.10.2003 roku pomiĊdzy Starostwem Powiatowym w Sztumie a PaĔstwowym Instytutem Geologicznym w Warszawie na opracowanie Planu gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004-2011. 3. Cel i zakres pracy Celem niniejszego „Planu gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego” jest wskazanie dziaáaĔ zmierzających do utworzenia nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami w powiecie. DuĪe znaczenie ma równieĪ przedstawienie najwaĪniejszych problemów związanych z gospodarowaniem odpadami oraz okreĞlenie kosztów systemu gospodarki odpadami. Niniejszy plan obejmuje: AnalizĊ i ocenĊ aktualnego stanu gospodarki odpadami, Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, Dziaáania zmierzające do poprawy sytuacji w dziedzinie gospodarki odpadami, KoncepcjĊ systemu gospodarki odpadami, Instrumenty i Ĩródáa finansowe sáuĪące realizacji planu, Program promocji i informacji zamierzonych celów, Oszacowanie kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami, System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów, AnalizĊ oddziaáywania projektu planu na Ğrodowisko. PowyĪsze zagadnienia ujĊto w kolejnych czĊĞciach opracowania, uwzglĊdniając ogólną charakterystykĊ powiatu, która moĪe byü przydatna w pracach z zakresu prognozowania i planowania gospodarki odpadami. Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego zostaá opracowany zgodnie z Polityką Ekologiczną PaĔstwa, Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego oraz Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski. Plan obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających i przywoĪonych na teren powiatu tj.: odpady komunalne z uwzglĊdnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady inne niĪ niebezpieczne z uwzglĊdnieniem odpadów opakowaniowych, budowlanych i remontowych, wraków samochodowych, opon oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. 21 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 4. Charakterystyka Powiatu Sztumskiego 4.1 PoáoĪenie geograficzne i administracyjne Powiat sztumski, wedáug podziaáu J. Kondrackiego (2002), poáoĪony jest w obrĊbie prowincji NiĪu ĝrodkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierzy Poáudniowobaátyckich i makroregionu Pojezierza Iáawskiego. Pod wzglĊdem administracyjnym omawiana jednostka jest zlokalizowana we wschodniej czĊĞci województwa pomorskiego. Od póánocy graniczy z powiatem malborskim, od zachodu z powiatem tczewskim, od poáudnia z powiatem kwidzyĔskim, a od wschodu z powiatami elbląskim, iáawskim i ostródzkim, naleĪącymi do województwa warmiĔsko – mazurskiego. Powiat sztumski zajmuje obszar 731 km2 i jest zamieszkiwany przez 42 043 osoby. W jego skáad wchodzą: x Gmina miejsko – wiejska Sztum, x Gmina miejsko – wiejska DzierzgoĔ, x Gmina wiejska Stary Targ, x Gmina wiejska Mikoáajki Pomorskie, x Gmina wiejska Stary DzierzgoĔ. 4.2 Uksztaátowanie i geomorfologia terenu Powiat sztumski poáoĪony jest w póánocnej czĊĞci Pojezierza Iáawskiego, w strefie maksymalnego zasiĊgu fazy pomorskiej zlodowaceĔ póánocnopolskich, która to wyznacza najmáodszą krainĊ polodowcową o zróĪnicowanej rzeĨbie terenu. Na powierzchni terenu wystĊpują formy pochodzenia lodowcowego, wodnolodowcowego, rzecznego i eolicznego. Dominującym elementem morfologicznym są skupienia moren czoáowych, na przedpolu których znajdują siĊ rozlegáe pola sandrowe. DuĪe powierzchnie zajmują jeziora, gáównie typu rynnowego. Formy pochodzenia lodowcowego tworzą wysoczyznĊ morenową o wysokoĞciach bezwzglĊdnych od 30 m n.p.m. w czĊĞci póánocnej powiatu (okolice Bukowa) do 100 m n.p.m. w czĊĞci poáudniowej. W obrĊbie wysoczyzny wystĊpują wzgórza morenowe o wysokoĞci wzglĊdnej dochodzącej do 30 – 40 m. Formy pochodzenia wodnolodowcowego tworzą równiny utworzone na przedpolach ciągów morenowych NajwiĊksze pole sandrowe rozciąga siĊ równoleĪnikowo w okolicach Sztumu, Waplewa i Mikoáajek Pomorskich. Jego powstanie związane jest z etapami oscylacyjnej recesji lądolodu fazy pomorskiej. Wody, które sypaáy stoĪki sandrowe w początkowej fazie, niszczyáy powierzchniĊ wysoczyzny tworząc ostaĔce np. w rejonie Nowego Targu. W obrĊbie powierzchni falistej wysoczyzny morenowej, a takĪe w strefie kontaktowej sandru i wysoczyzny, powstawaáy ciągi wydáuĪonych pagórków zwanych ozami. W strefie fazy pomorskiej ozy wystĊpują rzadko np. na poáudniowy-wschód od Nowej Wsi. Skupienia kemów stwierdzono na póánoc od Krastud i w rejonie Starego Targu. Ponadto na caáym obszarze, zarówno sandrowym jak i wysoczyzn morenowych, wystĊpują liczne zagáĊbienia bezodpáywowe wypeánione przez jeziora, torfy i namuáy torfiaste. 22 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 Formy pochodzenia rzecznego reprezentowane są przez doliny rzeki Wisáy, rzeki DzierzgoĔ i niewielkich rzeczek Malborska Máynówka i PostoliĔka Struga. Formy pochodzenia eolicznego powstawaáy w okresie póĨnego plejstocenu i wczesnego holocenu. Są to wydmy (paraboliczne, waáowe) i równiny piasków przewianych. 4.3 Budowa geologiczna Obszar powiatu sztumskiego poáoĪony jest w syneklizie perybaátyckiej platformy wschodnioeuropejskiej. Na podstawie badaĔ sejsmicznych ustalono, Īe powierzchnia platformy jest lekko podniesiona ku póánocy, a wyraĨnie ku poáudniu. Platforma prekambryjska przykryta jest kompleksem skaá paleozoicznych o miąĪszoĞci okoáo 1400 m i skaá permo - mezozoicznych o miąĪszoĞci 1900 – 2220 m oraz skaá kenozoicznych o miąĪszoĞci 290 m. Osady platformy prekambryjskiej, skaáy paleozoiczne i permo – mezozoiczne, pociĊte są uskokami. Paleozoik reprezentują osady kambru, ordowiku i syluru. Na czĊĞciowo zerodowanych osadach syluru wystĊpuje seria permska (cechsztynu). Paleozoik przykryty jest gáównie wĊglanowymi utworami triasu, jury i kredy oraz paleocenu, eocenu - oligocenu, miocenu. Na obszarze powiatu sztumskiego trzeciorzĊd reprezentowany jest przez osady paleocenu i oligocenu. Osadów eocenu i miocenu nie wydzielono ze wzglĊdu na brak dokáadniejszych danych. Osady pliocenu nie wystĊpują, poniewaĪ zostaáy zniszczone przez egzaracjĊ lądolodów w okresie plejstocenu. Osady paleocenu wyksztaácone są w postaci piasków drobnoziarnistych, jasnoszarych, a ich strop wystĊpuje na gáĊbokoĞci 136,8 m. Osady oligoceĔskie, wyksztaácone w postaci piasków zielonkawych, piaskowców sáabo zwiĊzáych i piasków zailonych, szarych, nawiercono w Sztumie i w Krastudach na gáĊbokoĞci 82,1 – 91,5 m p.p.m. Powierzchnia podczwartorzĊdowa wystĊpuje w czĊĞci zachodniej powiatu na wysokoĞci od 75 do 85 m p.p.m. i opada ku wschodowi do wysokoĞci 145 110 m p.p.m. W czĊĞci zachodniej w podáoĪu czwartorzĊdu zlegają osady oligocenu, a w rejonie Bukowa i na wschód od Dzierzgonia osady paleocenu. Osady starsze od trzeciorzĊdowych, kredowe, ukazują siĊ w rejonie na póánocny zachód od Sztumu. W plejstocenie na obszar powiatu kilkakrotnie wkraczaá lodowiec zlodowaceĔ: poáudniowopolskich, Ğrodkowopolskich i póánocnopolskich. Z fazami zlodowaceĔ oraz okresami deglacjacji wiązaáa siĊ sedymentacja osadów piaszczystych i piaszczysto -Īwirowych rzecznych i wodnolodowcowych, muáków i iáów akumulacji jeziornej i zastoiskowej, a takĪe poziomów glin zwaáowych. MiąĪszoĞü osadów czwartorzĊdowych waha siĊ od 85 – 150 m na zachodzie powiatu, a 200 – 250 m na wschodzie. Osady zlodowaceĔ poáudniowopolskich zachowaáy siĊ fragmentarycznie w formie porwaków w máodszych glinach zlodowaceĔ Ğrodkowopolskich w rejonie miejscowoĞci: Sztum, Bukowo i Krastudy. Podobnie wystĊpują w tych rejonach morskie osady interglacjaáu holsztyĔskiego. Osady interglacjaáu eemskiego stanowią na obszarze powiatu (miejscowoĞci Sztum, Bukowo, Krastudy, DzierzgoĔ) przewodni poziom stratygraficzny i wyraĨną granicĊ miĊdzy osadami zlodowaceĔ Ğrodkowopolskich i póánocnopolskich. MiąĪszoĞü osadów interglacjaáu eemskiego wynosi od 61 do 63 m. W spągu są to osady lądowe, nastĊpnie rzeczno -morskie oraz morskie. W czasie zlodowaceĔ póánocnopolskich lądolód wkraczaá na omawiany obszar kilkakrotnie pozostawiając osady skáadające siĊ z czterech poziomów glin zwaáowych oraz osadów je rozdzielających wodnolodowcowych i zastoiskowych. Najstarsze gliny zwaáowe stadiaáu sandomierskiego i fazy 23 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 leszczyĔskiej (ĝwiecia) stadiaáu gáównego wystĊpują w postaci páatów o zmiennej miąĪszoĞci, natomiast poziomy glin fazy poznaĔskiej i pomorskiej wystĊpują na obszarze caáego powiatu. Gliny zwaáowe najmáodszej fazy (pomorskiej) tworzą powierzchniĊ wysoczyzny polodowcowej. Starsze gliny odsáaniają siĊ na poáudnie od Sztumu w skarpie rzeczki PostoliĔska Struga oraz na póánoc od Dzierzgonia w dolinie rzeki DzierzgoĔ. W koĔcowym okresie epoki lodowcowej powstaáy liczne zagáĊbienia bezodpáywowe przeksztaácone póĨniej w jeziora i torfowiska. U schyáku fazy pomorskiej i na początku holocenu nastąpiáo formowanie siĊ dolin rzecznych oraz zachodziáy procesy eoliczne, których efektem są nieliczne wydmy. 4.4 Wody powierzchniowe i podziemne Wody powierzchniowe Wody z zachodniej czĊĞci obszaru powiatu sztumskiego odprowadzane są bezpoĞrednio do Nogatu Kanaáem Juranda lub poĞrednio PostoliĔką Strugą – dopáywem Liwy. Z czĊĞci wschodniej powiatu wody odprowadzane są do Zalewu WiĞlanego poprzez rozbudowany system rzeki Elbląg. Tereny te rozgranicza dziaá wodny pierwszego rzĊdu. Struga PostoliĔska jest rzeką uregulowaną, do której wpáywają Kanaá PostoliĔski (o dáugoĞci 3,4 km) i Kanaá Graniczny (o dáugoĞci 4,4 km). Cieki te odwadniają poáudniowo-zachodnią czĊĞü powiatu. Struga wpáywa do rzeki Liwy juĪ poza obszarem powiatu. Gáówną rzeką w gminach Mikoáajki Pomorskie i Stary Targ jest Kanaá Juranda (początkowo zwany Máynówką Malborską) wypáywający z jeziora Balewskiego i biegnący w kierunku Starego Targu wzdáuĪ wschodniej granicy gminy Sztum, nastĊpnie przepáywający przez jezioro Dąbrówka i wpadający do rzeki Nogat poza obszarem powiatu w rejonie Malborka. DáugoĞü Kanaáu Juranda w powiecie wynosi okoáo 29,4 km. Kanaá Juranda i Struga OrlĊca odwadniają zachodnią czĊĞü gminy Sztum. Struga OrlĊca (o dáugoĞci 10,9 km) wpada do Kanaáu Juranda juĪ poza obszarem gminy Sztum. Zachodnią granicą powiatu na odcinku 4,7 km jest rzeka Wisáa, a rzeka Nogat ogranicza obszar gminy Sztum od strony póánocno - zachodniej na odcinku ok. 10 km. Obszar odwadniany przez zlewniĊ rzeki Nogat obejmuje tereny skarpy wysoczyzny morenowej i tereny Īuáawskie. Przez gminy Stary DzierzgoĔ i DzierzgoĔ przepáywają rzeka DzierzgoĔ, Nowa Dzierzgonka, Stara Dzierzgonka i BrzeĨnica, które naleĪą do zlewni rzeki Elbląg. Rzeka DzierzgoĔ bierze swój początek na Pojezierzu Iáawskim i uchodzi do jeziora DruĪno. DáugoĞü rzeki wynosi 57,2 km, a powierzchnia zlewni – 427,6 km2. Od strony poáudniowej do rzeki DzierzgoĔ wpadają trzy jej lewostronne dopáywy: w Koszajnach, MyĞlicach i w Starym MieĞcie. Rzeka peáni rolĊ osi hydrograficznej na omawianym obszarze. Jest to jednoczeĞnie poáudniowy fragment koncentrycznego ukáadu odwodnienia z oĞrodkiem w jeziorze DruĪno. W okolicy wsi Popit znajdują siĊ Ĩródliska rzeki BrzeĨnicy. CzĊĞü gminy Stary Targ odwadniana jest przez system rzeki Tyny Górnej odprowadzającej swe wody równieĪ do jeziora DruĪno. Ponadto na sieü hydrograficzną powiatu skáadają siĊ liczne jeziora (zajmujące kilka procent powierzchni obszaru powiatu) oraz maáe zbiorniki wodne i obszary bezodpáywowe. Do najbardziej 24 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 znanych naleĪą: jezioro Dąbrówka, jezioro Sztumskie, jezioro Barlewickie, jezioro Kaniowskie i jezioro Palety a takĪe jezioro Zajezierskie, Balewskie, Kuksy, Motáawa Wielka oraz jezioro Bądze, Witaszewwskie i Gemben. Wody podziemne Na obszarze powiatu sztumskiego wystĊpują 2 zasadnicze poziomy wodonoĞne: poziom „róĪnowiekowy” (Q-Tr-Cr) oraz poziom czwartorzĊdowy. Poziom „róĪnowiekowy” (Q-Tr-Cr) reprezentowany jest przez piaszczyste utwory trzeciorzĊdu, które áączą siĊ bezpoĞrednio z piaszczystymi osadami kredy górnej oraz najstarszymi ogniwami czwartorzĊdu. Osady trzeciorzĊdowe zalegają na gáĊbokoĞci od 131 do 82 m p.p.t. MiąĪszoĞü utworów wodonoĞnych wynosi od 20 do 40 m; są one dobrze izolowane. Zasadniczo omawiany poziom wodonoĞny wykorzystywany jest do zaopatrywania w wodĊ w przypadku gdy jakoĞü wód poziomu czwartorzĊdowego jest niezadowalająca. Warstwa trzeciorzĊdowa stanowi Ĩródáo zaopatrzenia w wodĊ dla miasta Dzierzgonia, jest równieĪ ujmowana w Sztumie poprzez ujĊcie komunalne i zakáadowe. CzwartorzĊdowy poziom wodonoĞny zbudowany jest z dwóch warstw wodonoĞnych: górnoplejstoceĔskiej warstwy wodonoĞnej wystĊpującej w serii piasków wodnolodowcowych máodszych zlodowaceĔ póánocnopolskich oraz dolnoplejstoceĔskiej warstwy wodonoĞnej wystĊpującej w utworach piaszczystych starszych zlodowaceĔ, a gáównie w osadach interglacjaáu eemskiego. Warstwy te, w obrĊbie dolin i rynien, áączą siĊ tworząc jeden poziom wodonoĞny. Warstwa górnoplejstoceĔska jest zasilana bezpoĞrednio przez opady. àatwoĞü dostĊpu i korzystne parametry hydrogeologiczne sprawiáy, Īe jest ona gáówną warstwą wodonoĞną w poáudniowej i poáudniowo – wschodniej czĊĞci powiatu. Warstwa dolnoplejstoceĔska rozprzestrzeniona jest na obszarze caáego powiatu, najczĊĞciej i najliczniej jest jednak ujmowana w póánocnej czĊĞci powiatu. Na obszarze powiatu sztumskiego znajduje siĊ równieĪ fragment Gáównego Zbiornika Wód Podziemnych (nr 210 – Zbiornik Iáawski). Jest to zbiornik wieku czwartorzĊdowego. ĝrednia gáĊbokoĞü ujĊü wynosi 5 – 30 m p.p.t., szacunkowe zasoby dyspozycyjne natomiast to 180 tys. m3/d. Na obszarze zbiornika dominują wody klasy I c o zmiennej zawartoĞci Īelaza. 4.5 Warunki glebowe Powiat sztumski cechuje znaczne zróĪnicowanie gleb, uwarunkowane budową podáoĪa, na którym siĊ one wyksztaáciáy. Na zwietrzelinach utworów wĊglanowych kredy wyksztaáciáy siĊ rĊdziny brunatne i czarnoziemne, w zaleĪnoĞci od stopnia uwilgocenia zaliczane do kompleksu pszennego dobrego lub wadliwego. Na podáoĪu gliniastym lub lessowym wytworzyáy siĊ gleby brunatne i czarne ziemie, zaliczane do kompleksu pszennego dobrego i Īytniego bardzo dobrego oraz zboĪowo - pastewnego mocnego. Na podáoĪu piasków gliniastych powstaáy gleby brunatne i bielicowe, zaliczane do kompleksu Īytniego dobrego lub Īytnio - ziemniaczanego. Na podáoĪu piaszczystym lub piaszczystym sáabogliniastym wytworzyáy siĊ gleby bielicowe oraz brunatne wyáugowane i kwaĞne, zaliczane do kompleksu Īytniego sáabego i bardzo sáabego. W obniĪeniach terenu i dolinach rzecznych 25 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 wystĊpują gleby organiczne torfowe i murszowo -torfowe, gleby bagienne, mady, oraz gleby mineralne wyksztaácone na piaskach. Obszary te zajmowane są przez uĪytki zielone. 4.6 Warunki klimatyczne Zgodnie z podziaáem rolniczo - klimatycznym Polski, zachodnia czĊĞü obszaru powiatu leĪy w przejĞciowej strefie klimatycznej. Wg R. GumiĔskiego graniczą tu ze sobą dwie dzielnice klimatyczne: gdaĔska (ĩuáawy WiĞlane) i wschodni skraj dzielnicy bydgoskiej. W Īuáawskiej czĊĞci powiatu, ze wzglĊdu na poáoĪenie w widáach Wisáy i Nogatu, wystĊpują czĊĞciej mgáy i inwersje, sprzyjające stagnacji cháodnego powietrza. x Ğrednia roczna temperatura wynosi okoáo 7,00c (w lipcu okoáo 17,00c, a w styczniu od 3,0 do –1,00c), x Ğrednie sumy opadów rocznych są niĪsze od Ğredniej krajowej i wynoszą w dolinie Wisáy okoáo 450 – 550 mm zaĞ w czĊĞci Ğrodkowej powiatu od 550 do 650 mm, x dominują wiatry z sektora zachodniego i póánocno-zachodniego. CzĊĞü wschodnia powiatu leĪy obrĊbie zachodniego skraju zachodniomazurskiej dzielnicy klimatycznej. x Ğrednia roczna temperatura powietrza wynosi 6,50c, przy czym najzimniejszym miesiącem jest styczeĔ ze Ğrednią temperaturą –3,00c, a najcieplejszym lipiec z temperaturami od 17,00 do 17,50 c, x Ğrednia amplituda wynosi 20,50c, x Ğrednia wielkoĞü opadu atmosferycznego ksztaátuje siĊ w przedziale 650–700 mm, przy Ğrednim opadzie z wielolecia 666 mm (w Nowym Folwarku), x dáuĪszy jest czas zalegania pokrywy ĞnieĪnej oraz krótszy okres wegetacji. Lokalne modyfikacje klimatyczne wiąĪą siĊ przede wszystkim ze zróĪnicowaniem warunków solarnych i cieplnych w zaleĪnoĞci od ekspozycji (kierunku pochylenia) terenu, poáoĪenia w sąsiedztwie lub w enklawach kompleksów leĞnych itp. 4.7 Obszary chronione Na terenie powiatu sztumskiego wystĊpują nastĊpujące formy ochrony przyrody: 1 park krajobrazowy wraz z otuliną, 5 obszarów chronionego krajobrazu, 3 rezerwaty oraz 70 pomników przyrody. Park Krajobrazowy Pojezierza Iáawskiego zostaá utworzony w celu ochrony krajobrazu pojeziernego hydrotypów jezior i biotopu leĞnego. W granicach powiatu sztumskiego znajduje siĊ 26,41 km2 parku oraz 16,19 km2 otuliny (gmina Stary DzierzgoĔ). Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki DzierzgoĔ zajmuje teren o powierzchni 28,18 km2. Swoim zasiĊgiem obejmuje dolinĊ rzeki DzierzgoĔ i dolinĊ rzeki Nowa Dzierzgonka (gmina DzierzgoĔ oraz gmina Stary DzierzgoĔ). Utworzony zostaá w 1985 roku w celu ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora DzierzgoĔ utworzony zostaá w 1985 roku w celu ochrony walorów krajobrazowych. Swoim zasiĊgiem obejmuje obszar o powierzchni 56,3 km2 poáoĪony na terenie gmin Mikoáajki Pomorskie i Stary Targ. 26 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat w województwie pomorskim wynosi 115,78 km2, przy czym na terenie gminy Sztum znajduje siĊ poáudniowa czĊĞü tego obszaru, obejmująca swoim zasiĊgiem pas o szerokoĞci do 2 km w otoczeniu rzeki Nogat i fragment lasów LeĞnictwa Wilki. Ochronie podlegają biotop miĊdzywala i ujĞcia Nogatu a takĪe zabytki etnograficzne. Obszar Chronionego Krajobrazu Biaáej Góry poáoĪony jest przy poáudniowo – wschodniej granicy powiatu. Zajmuje obszar o powierzchni 39,71 km2, przy czym niemal 70% znajduje siĊ na terenie gminy Sztum. utworzony zostaá w 1985 roku w celu ochrony walorów krajobrazowych. Ryjewski Obszar Chronionego Krajobrazu zajmuje powierzchniĊ 30,65 km2, przy czym jedynie jego póánocna czĊĞü poáoĪona jest na terenie gminy Sztum. Ochronie podlegają biotop lasów strefy krawĊdziowej wysoczyzny pojezierza iáawskiego oraz walory krajobrazowe. Rezerwaty to: Rezerwat „Parów WĊgry” – zlokalizowany jest w gminie Sztum, zajmuje obszar o powierzchni 22,15 ha; jest to rezerwat leĞno – krajobrazowy; Rezerwat „Biaáa Góra” – jest rezerwatem florystycznym, w którym ochronie podlegają zbiorowiska roĞlin kserotermicznych; zajmuje obszar o powierzchni 3,81 ha i poáoĪony jest w gminie Sztum; Rezerwat „Las àĊgowy nad Nogatem” – zajmuje obszar o powierzchni 32,3 ha; jest to rezerwat leĞny. - Na terenie powiatu znajduje siĊ 70 pomników przyrody, w tym na terenie miasta i gminy Sztum – 15, miasta i gminy DzierzgoĔ – 28, gminy Stary Targ – 12, gminy Mikoáajki Pomorskie – 2, gminy Stary DzierzgoĔ – 12. 4.8 Sytuacja demograficzna Liczba ludnoĞci zamieszkującej obszar powiatu sztumskiego na koniec 2002 roku wynosiáa ogóáem 42 043 osoby. NajwiĊkszymi pod wzglĊdem iloĞci mieszkaĔców jednostkami administracyjnymi są miasto i gmina Sztum oraz miasto i gmina DzierzgoĔ. Na terenie powiatu sztumskiego odnotowuje siĊ dodatni przyrost naturalny. WartoĞü tego wskaĨnika dla caáego powiatu w liczbach bezwzglĊdnych wynosi 142. W roku 2002 ujemny przyrost naturalny wystąpiá jedynie na terenie miasta Sztum (-15). Tabela 4-1 Sytuacja demograficzna na terenie powiatu sztumskiego w 2002 roku Jednostka administracyjna MĊĪczyĨni Kobiety Ogóáem 20 767 21 276 42 043 Miasto Sztum 4 849 5 404 10 253 Gmina Sztum 3 824 3 824 7 648 Miasto DzierzgoĔ 2 796 2 946 5 742 Gmina DzierzgoĔ 2 008 1 915 3 923 Gmina Stary Targ 3 342 3 278 6 620 Gmina Stary DzierzgoĔ 2 047 2 054 4 101 Gmina Mikoáajki Pomorskie 1 901 1 855 3 756 ħródáo: Rocznik Statystyczny województwa pomorskiego, 2003 27 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 Zasadniczo ocenia siĊ, Īe spadek liczby mieszkaĔców powiatu na przestrzeni ostatnich kilku lat, pomimo dodatniego przyrostu naturalnego, spowodowany jest ujemnym saldem migracji. Wiele osób wyjeĪdĪa do wiĊkszych miast w celu poszukiwania pracy. StrukturĊ ludnoĞci zamieszkującej powiat sztumski z uwzglĊdnieniem wieku produkcyjnego i nieprodukcyjnego zestawiono w tabeli 4-2. Tabela 4-2 Struktura ludnoĞci na terenie powiatu sztumskiego z uwzglĊdnieniem páci i podziaáu na wiek produkcyjny i nieprodukcyjny LudnoĞü w wieku LudnoĞü w wieku nieprodukcyjnym na przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym 100 osób w wieku ogóáem kobiety ogóáem kobiety ogóáem kobiety produkcyjnym 11 563 5 632 25 728 12 384 4 752 3 260 63,4 ħródáo: Rocznik statystyczny województwa pomorskiego, 2003 4.9 Sytuacja gospodarcza Powiat sztumski jest powiatem o zdecydowanie rolniczym charakterze. Produkcja rolna obejmuje zasadniczo uprawy zbóĪ, buraków cukrowych, roĞlin strączkowych oraz surowców na pasze objĊtoĞciowe. PrzewaĪają maáe gospodarstwa rolne (o powierzchni do 5 ha), drugie w kolejnoĞci są gospodarstwa o powierzchni mieszczącej siĊ w przedziale 20 – 50 ha oraz 10 – 20 ha. Podstawowe miejsca pracy poza rolnictwem to sektor administracji publicznej, podmioty sektora socjalno – bytowego oraz sklepy. Na terenie powiatu w 2002 roku, wg GUS, funkcjonowaáo 2 810 podmiotów gospodarki narodowej, z czego 176 podmiotów stanowiáo sektor publiczny, natomiast 2 634 sektor prywatny. Ogólnie w gospodarce narodowej pracowaáy 5 294 osoby. Ponadto zarejestrowanych byáo 2 082 osoby fizyczne prowadzące dziaáalnoĞü gospodarczą. NajwiĊkszą grupĊ reprezentowaáa branĪa handel i naprawy a nastĊpnie obsáuga nieruchomoĞci i firm oraz budownictwo i przetwórstwo przemysáowe. Tabela 4-3 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane na obszarze powiatu sztumskiego PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ OGÓàEM, w tym: 2810 I SEKTOR PUBLICZNY 176 II SEKTOR PRYWATNY 2634 1 przedsiĊbiorstwa paĔstwowe 3 2 spóáki handlowe 131 3 spóáki cywilne 145 4 spóádzielnie 36 5 fundacje 2 6 stowarzyszenia i organizacje spoáeczne 67 7 osoby fizyczne prowadzące dziaáalnoĞü gospodarczą 2082 ħródáo: Rocznik statystyczny województwa pomorskiego, 2003 W sektorze handlu i napraw zdecydowana wiĊkszoĞü, to podmioty prowadzące handel detaliczny i dziaáalnoĞü usáugową. Podobnie ma siĊ sytuacja, jeĞli chodzi o branĪĊ obsáuga nieruchomoĞci i firm – tutaj teĪ dominuje dziaáalnoĞü usáugowa, która wiąĪe siĊ przede wszystkim z zaopatrzeniem. W 28 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 sektorze przetwórstwa przemysáowego najwiĊcej podmiotów naleĪaáo do branĪy rolniczej i przetwórstwa rolno-spoĪywczego oraz gospodarki leĞnej i przetwórstwa drewna. Kolejny sektor to transport, a prowadzona dziaáalnoĞü to transport towarowy, rzadziej osobowy. Do wiĊkszych firm dziaáających na obszarze powiatu naleĪaáoby zaliczyü: Zakáad SNP UĞnice, GorzelniĊ w GoĞciszewie, FirmĊ Elita sp. z o.o., PrzedsiĊbiorstwo Tuczu Trzody Chlewnej „Ferma” z Czernina, Gospodarstwo Rolne Konspol, PrzedsiĊbiorstwo Budowlane Prefbud oraz Zakáad Elstar. Na ogólną liczbĊ 42 043 mieszkaĔców powiatu w 2002 roku przypadaáo 6290 bezrobotnych. Stopa bezrobocia wynosiáa wówczas 37,4% i byáa to druga najwyĪsza wartoĞü w województwie pomorskim zaraz za powiatem nowodworskim. Gáównych przyczyn bezrobocia naleĪy upatrywaü w restrukturyzacji duĪych zakáadów rolnych oraz w upadku szeregu podmiotów pracujących na rzecz rolnictwa. 4.10 Inne czynniki mające wpáyw na gospodarkĊ odpadami Niewątpliwym atutem powiatu jest fakt, Īe Sztum leĪy na szlaku turystycznym GdaĔsk – Malbork – ToruĔ i jest czĊĞcią trasy turystycznej zwanej „szlakiem PowiĞla”, która prowadzi z Elbląga do Kwidzyna. Przez powiat sztumski przebiegają takĪe dwa oznakowane szlaki turystyczne PTTK oraz miĊdzynarodowa trasa rowerowa Euro Route R-1 (kolor zielony), prowadząca z Calais we Francji do Saint Petersburga w Rosji. W celu podniesienia atrakcyjnoĞci turystycznej terenu, wytyczono juĪ i planuje siĊ liczne trasy wycieczek i ĞcieĪek pieszych, rowerowych, dydaktycznych, prowadzących przez najciekawsze miejscowoĞci powiatu. Liczne jeziora poáączone niewielkimi rzekami i kanaáami tworzą niewykorzystane, atrakcyjne szlaki wodne. Znane szlaki kajakowe (Nogat, jeziora Jeziorak) omijają teren gmin powiatu sztumskiego. PoáoĪenie powiatu sztumskiego sprawia, Īe jest on niezwykle atrakcyjnym regionem pod wzglĊdem turystycznym. Niski stopieĔ uprzemysáowienia i urbanizacji oraz nieskaĪone Ğrodowisko, jeziora i ciekawe zabytki są atutami, które mogą przyczyniü siĊ do rozwoju turystyki w powiecie. Obecnie tylko miasto i gmina Sztum są przygotowane na przyjĊcie turystów i posiadają odpowiednią bazĊ noclegowo – Īywieniową. W pozostaáych gminach nie prowadzi siĊ jeszcze dziaáalnoĞci turystycznej, ale wydaje siĊ to byü kwestią czasu, tym bardziej, Īe w krajobrazie powiatu pojawiają siĊ juĪ pierwsze gospodarstwa agroturystyczne. 5. Obowiązujące akty prawne i dotychczasowe opracowania poszczególnych jednostek administracyjnych powiatu sztumskiego dotyczące gospodarki odpadami 5.1 Akty prawne regulujące gospodarkĊ odpadami Podstawowe regulacje prawne w zakresie gospodarki odpadami zawarte zostaáy w: - Ustawie o odpadach (Dz. U Nr 62/2001, poz. 628 z póĨniejszymi zmianami – Dz. U. z 2002 roku Nr 41 poz. 365, nr 113 poz. 984, nr 199 poz. 1671; Dz. U. z 2003 roku nr 7 poz. 78 oraz Dz. U. z 2004 roku nr 96 poz. 959 i nr 116 poz. 1208) z dnia 27 kwietnia 2001 roku, 29 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 - Ustawie o utrzymaniu czystoĞci i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132/1996, poz. 622 z póĨniejszymi zmianami – Dz. U. z 1997 roku nr 60 poz. 369, nr 121 poz. 770, Dz. U. z 2000 roku nr 22 poz. 272, Dz. U. z 2001 roku nr 100 poz. 1085, Dz. U. z 2002 nr 154 poz. 1800 i nr 113 poz. 984, Dz. U. z 2003 roku nr 7 poz. 78, Dz. U. z 2004 roku nr 96 poz. 959) z dnia 13 wrzeĞnia 1996 roku. Dodatkowo problematyka ta regulowana jest równieĪ przez nastĊpujące akty prawne: - UstawĊ - Prawo ochrony Ğrodowiska (Dz. U. Nr 62/2001, poz. 627 oraz Dz. U. nr 115 poz. 1229; Dz. U. z 2002 roku nr 74 poz. 676, nr 113 poz. 984, nr 153 poz.1271, nr 233 poz.1957; Dz. U. z 2003 roku nr 46 poz. 392, nr 80 poz. 717 i 721, nr 162 poz. 1568, nr 175 poz. 1693, nr 190 poz. 1865 i nr 217 poz. 2124; Dz. U. z 2004 roku nr 19 poz. 177, nr 49 poz. 464, nr 70 poz. 631, nr 91 poz. 875, nr 92 poz. 880, nr 96 poz. 959 i nr 121 poz. 1236) z dnia 27 kwietnia 2001 roku; - UstawĊ o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony Ğrodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085; Dz. U. z 2002 roku nr 143 poz. 1196; Dz. U. z 2003 roku nr 7 poz. 78 i nr 190 poz. 1865 oraz Dz. U. z 2004 roku nr 49 poz. 464) z dnia 27 lipca 2001 r.; - UstawĊ o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z póĨniejszymi zmianami – Dz. U. z 2003 roku nr 7 poz. 78 oraz Dz. U. z 2004 roku nr 11 poz. 97 i nr 96 poz. 959) z dnia 11 maja 2001 r.; - UstawĊ o obowiązkach przedsiĊbiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opáacie produktowej i opáacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz.639 z póĨniejszymi zmianami – Dz. U. z 2002 roku nr 113 poz. 984; Dz. U. z 2003 roku nr 7 poz. 78 oraz Dz. U. z 2004 roku nr 121 poz. 1263) z dnia 11 maja 2001 r.; - UstawĊ o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 16/90, poz.95 z póĨniejszymi zmianami – Dz. U. z 2002 roku nr 23 poz. 220, nr 62 poz. 558 i nr 113 poz. 984) z dnia 8 marca 1990 roku oraz przez szereg rozporządzeĔ wydanych do ustaw, w tym rozporządzenia do Ustawy o odpadach w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami. 5.1.1 Uchwaáy w sprawie szczegóáowych zasad utrzymania czystoĞci i porządku w gminach na terenie powiatu sztumskiego Na terenie gmin naleĪących do powiatu sztumskiego obowiązują: Uchwaáa w sprawie szczegóáowych zasad utrzymania czystoĞci i porządku w gminie Stary DzierzgoĔ z dnia 9 wrzeĞnia 1997 roku, Uchwaáa w sprawie ustalenia szczegóáowych zasad utrzymania czystoĞci i porządku na terenie gminy Stary Targ z dnia 16 czerwca 1998 roku, Uchwaáa w sprawie ustalenia szczegóáowych zasad utrzymania czystoĞci i porządku na terenie gminy Mikoáajki Pomorskie z dnia 8 grudnia 1997 roku wraz z regulaminem utrzymania czystoĞci i porządku na terenie gminy stanowiącym zaáącznik do uchwaáy nr XXVIII/84/97, Uchwaáa w sprawie ustalenia szczegóáowych zasad utrzymania czystoĞci i porządku na terenie gminy DzierzgoĔ z dnia 25 marca 1998 roku. Uchwaáa Nr XXXI/277/97 z 22 lutego 1997 roku w sprawie zatwierdzenia Regulaminu ochrony Ğrodowiska przed odpadami komunalnymi na terenie miasta i gminy Sztum. Uchwaáy dotyczą szczegóáowych zasad utrzymania czystoĞci i porządku na terenie gmin powiatu sztumskiego i okreĞlają w szczególnoĞci: 30 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 x wymagania w zakresie utrzymania czystoĞci i porządku na terenie nieruchomoĞci, w tym: rodzaj urządzeĔ przeznaczonych do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie nieruchomoĞci oraz na drogach publicznych, a takĪe zasad ich rozmieszczania, czĊstotliwoĞci, zasad i sposobu usuwania odpadów komunalnych z nieruchomoĞci oraz innych terenów przeznaczonych do uĪytku publicznego, x obowiązków osób utrzymujących zwierzĊta domowe, x zasad utrzymywania zwierząt gospodarskich na terenach wyáączonych z produkcji rolniczej (gminy miejskie), x zasady utrzymania i hodowli zwierząt gospodarskich (gminy wiejskie), x zasady deratyzacji na terenie gminy i sposoby jej przeprowadzania. 5.2 Programy Gospodarki Odpadami – zestawienie i ich ocena Analiza ramowych warunków gospodarki odpadami w mieĞcie i gminie Sztum Opracowana w 2001 r. analiza przedstawia aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w mieĞcie i gminie, a takĪe w syntetyczny sposób wskazuje drogi poprawy tego stanu: - pozyskanie dokáadnych danych o iloĞci odpadów skáadowanych na wysypisku (waĪenie); opracowanie prognozy okresu eksploatacji skáadowiska, - rozbudowa i intensyfikacja zbiórki surowców wtórnych, - zwiĊkszenie iloĞci pojemników na odpady, - optymalizacja i ujednolicenie rytmu i tras wywozów odpadów, - zmiany w przepisach obowiązujących na terenie miasta i gminy. Aktualnie, zgodnie z informacjami przekazanymi przez UMiG w Sztumie, zrealizowano nastĊpujące zadania wymienione w „Analizie ramowych warunków…”: wprowadzono system waĪenia odpadów (zakupiono wagĊ); rozbudowano system selektywnej zbiórki odpadów poprzez zakup dodatkowych pojemników (aktualny stan wynosi: 136 sztuk pojemników na plastik, 35 sztuk pojemników na szkáo; 20 sztuk pojemników na makulaturĊ); ujednolicono i zmieniono rytm tras wywozu odpadów (zmieniono terminy odbioru odpadów, dostosowano 2 pojazdy do prowadzenia selektywnej zbiórki, wprowadzono zmiany w harmonogramie pracy kierowców zmian obsáugi); przygotowano siĊ do zdecydowanych zmianą w przepisach porządkowych obowiązujących z zakresu odbioru i obsáugi odpadów – zmiana uchwaáy RM Sztum i regulaminu ochrony Ğrodowiska m.in. w zakresie zbiórki odpadów. Ponadto wykonano opracowanie dotyczące strategii, prognoz i oceny pojemnoĞci skáadowiska a takĪe rozpoczĊto prace nad zmianami Regulaminu ochrony Ğrodowiska przed odpadami komunalnymi dla miasta i gminy Sztum. Program gospodarki odpadami komunalnymi dla Gminy DzierzgoĔ W opracowaniu ujĊto: - analizĊ aktualnego stanu gospodarki odpadami w gminie, - identyfikacjĊ podstawowych problemów dotyczących gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi - analizĊ aktualnych i przewidywanych uwarunkowaĔ prawnych w zakresie gospodarki odpadami 31 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 - - - analizĊ preferowanych systemów gromadzenia i transportu odpadów oraz moĪliwoĞci zbytu surowców wtórnych, wykorzystania odpadów, unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, skáadowania odpadów obojĊtnych ocenĊ rynków zbytu na surowce wtórne i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wariantową strategiĊ gospodarki odpadami - proponowane kierunki dziaáaĔ i scenariusze realizacji - zaproponowanie konkretnych rozwiązaĔ w zakresie gospodarki odpadami - przedstawienie propozycji dziaáaĔ zmierzających do wdroĪenia zaproponowanych rozwiązaĔ - analizĊ przedstawionych wariantów i wybór optymalnego program gospodarki odpadami uwzglĊdniający: - prognozy iloĞci odpadów i zmian morfologii - opracowanie systemu gromadzenia, wywozu, zagospodarowania i odzysku odpadów - organizacjĊ selektywnej zbiórki odpadów - uwarunkowania wynikające z obowiązujących przepisów - analizĊ i optymalizacjĊ wykorzystania pojemnoĞci eksploatacyjnej skáadowiska gminnego - zaáoĪenia dotyczące rekultywacji skáadowiska gminnego - zaáoĪenia dotyczące budowy i eksploatacji skáadowiska nadpoziomowego analizĊ kosztów zaproponowanych rozwiązaĔ strategiĊ i rozwiązania w zakresie edukacji ekologicznej spoáeczeĔstwa gminy W szczególnoĞci zaproponowano: x rozszerzenie selektywnej zbiórki odpadów uĪytkowych (do 99% mieszkaĔców i obiektów uĪytecznoĞci publicznej), w tym prowadzenie programu edukacyjno-informacyjnego oraz systemu zachĊt dla mieszkaĔców; x prowadzenie selektywnej zbiórki w systemie workowym (wariant I) lub pojemnikowym (wariant II); x wdroĪenie systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi i wielkogabarytowymi, wydzielonymi ze strumienia odpadów komunalnych; x utrzymanie istniejących porozumieĔ komunalnych z sąsiednimi gminami w celu wspólnej realizacji gospodarki odpadami; x utworzenie MiĊdzygminnego Zakáadu Utylizacji Odpadów Komunalnych na terenie skáadowiska odpadów komunalnych w MiniĊtach. Postanowienia opisywanego programu są tylko czĊĞciowo zbieĪne z propozycjami Planu gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego. Utworzenie MiĊdzygminnego Zakáadu Utylizacji Odpadów Komunalnych na terenie skáadowiska odpadów komunalnych w MiniĊtach wyklucza dokument nadrzĊdny dla niniejszego Planu Gospodarki Odpadami – Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla województwa pomorskiego. Podobna sytuacja dotyczy takĪe utrzymania istniejących porozumieĔ komunalnych z sąsiednimi gminami w celu wspólnej realizacji gospodarki odpadami – na mocy WPGO i powiatowego PGO gmina DzierzgoĔ bĊdzie musiaáa zawrzeü nowe porozumienia. ZbieĪne są natomiast zapisy dotyczące selektywnej zbiórki odpadów prowadzonej w systemie workowym i pojemnikowym – aktualnie UMiG DzierzgoĔ prowadzi zbiórkĊ w systemie pojemnikowym, ale nie obejmuje ona tak duĪego odsetka mieszkaĔców charakteryzowanej jednostki administracyjnej, jak przewidywaá to „Program gospodarki odpadami komunalnymi dla gminy DzierzgoĔ”. Na terenie gminy DzierzgoĔ czĊĞciowo prowadzona jest takĪe zbiórka odpadów niebezpiecznych wystĊpujących w strumieniu odpadów komunalnych – przeterminowanych leków i lamp fluorescencyjnych. 32 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 W ramach realizacji programu gospodarki odpadami komunalnymi dla gminy DzierzgoĔ do 2005 r. (wariant I) wykonywane są nastĊpujące zadania: 1. Kontynuowanie wdraĪania kompleksowego programu edukacyjno – informacyjnego z zakresu selektywnej gospodarki odpadami na terenie gminy: - systematyczna edukacja máodzieĪy i dzieci w szkoáach w zakresie zbiórki selektywnej odpadów, ochrony Ğrodowiska - kontynuacja programu „drzewko za makulaturĊ” 2. Utrzymanie na dotychczasowym poziomie 98% obsáugi w zakresie wywozu odpadów zmieszanych od mieszkaĔców gminy. Realizacja na bazie pojemników 110 l oraz kontenerów 12 m3 i 7 m3: - wyposaĪanie mieszkaĔców w pojemniki na odpady zmieszane; - realizacja zasady „zanieczyszczający páaci” – opáaty za odbiór i wywóz Ğmieci. 3. Rozszerzanie do poziomu ok. 99 % selektywnej zbiórki odpadów uĪytkowych w systemie „u Ĩródáa”. Realizacja przy zastosowaniu worków foliowych 110 l, pojemników 110 l, pojemników siatkowych oraz pojemników na szkáo i kontenerów 12 m3: - selektywna zbiórka „u Ĩródáa” odpadów dotycząca szkáa, tworzyw sztucznych, metalu; - organizowanie okresowego odbioru odpadów wielkogabarytowych, makulatury, tekstyliów; - zwiĊkszanie odpáat za odpady mieszane. 4. Kontynuacja i rozszerzanie systemu zachĊt dla mieszkaĔców, mobilizujących ich do segregacji odpadów: - celem zachĊty mieszkaĔców i zwiĊkszenia efektywnoĞci segregacji usáuga odbioru posegregowanych odpadów w workach odbywa siĊ nieodpáatnie; - bezpáatne dostarczanie mieszkaĔcom worków do segregacji odpadów (lub pojemników). 5. Monitorowanie przez GminĊ usáug Ğwiadczonych przez firmy wywozowe, obsáugujące jej teren: - worki i pojemniki wywoĪone są zgodnie z harmonogramem uchwalonym przez RadĊ Gminy; - okreĞlenie limitów odzyskiwanych surowców wtórnych dla firm odbierających odpady segregowane. 6. Kontynuowanie eksploatacji kwater I i II skáadowiska odpadów komunalnych w MiniĊtach: - eksploatacja I i II kwatery skáadowiska gminnego w MiniĊtach prowadzona jest zgodnie z projektem i instrukcją eksploatacji; - kontynuacja administrowania obiektu w drodze kontraktu. 7. Realizacja wspólnej gospodarki odpadami z sąsiednimi gminami, kontynuowanie porozumieĔ komunalnych: - przyjmowanie odpadów z gmin sąsiednich na zasadach komercyjnych (za opáatą). 8. WdroĪenie systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz wielkogabarytowymi, wydzielonymi ze strumienia odpadów komunalnych: - poddawanie demontaĪowi i wykorzystanie jako surowce wtórne. 6. Diagnoza i ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie powiatu sztumskiego Stan aktualny gospodarki odpadami na terenie powiatu sztumskiego przedstawiono na podstawie materiaáów i informacji otrzymanych ze Starostwa Powiatowego w Sztumie, UrzĊdu Miejskiego w Sztumie oraz UrzĊdów Gmin z terenu powiatu, jak równieĪ na podstawie ankietyzacji oraz wizji lokalnych przeprowadzanych w terenie i materiaáów archiwalnych. Ankiety zostaáy skierowane do: gmin powiatu sztumskiego, firm zajmujących siĊ zbiórką i transportem odpadów, 33 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 firm zajmujących siĊ odzyskiem/unieszkodliwianiem odpadów, instalacji sáuĪących do odzysku/unieszkodliwiania odpadów wytwórców odpadów z sektora gospodarczego, placówek sáuĪby zdrowia, oczyszczalni Ğcieków. Ponadto uzyskane informacje dotyczące gospodarki odpadami uzupeániane i weryfikowane byáy na podstawie przeprowadzonych rozmów telefonicznych z upowaĪnionymi pracownikami urzĊdów oraz innych instytucji uczestniczących w procesie gospodarowania odpadami na terenie powiatu sztumskiego. 6.1 Odpady powstające w sektorze komunalnym Na terenie powiatu funkcjonuje system zbiórki odpadów niesegregowanych oraz system selektywnej zbiórki, któremu podlegają tworzywa sztuczne, szkáo i makulatura. 6.1.1 Odpady komunalne 6.1.1.1 Analiza i ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi 6.1.1.1.1 ħródáa i iloĞci powstawania odpadów komunalnych Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z póĨniejszymi zmianami) odpady komunalne definiuje siĊ jako: „odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takĪe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców, które ze wzglĊdu na swój charakter lub skáad są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”. W związku z powyĪszym, gáównymi Ĩródáami wytwarzania odpadów komunalnych na terenie powiatu sztumskiego są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury, tj. handel, usáugi, zakáady rzemieĞlnicze, targowiska, szkolnictwo i inne. Biorąc pod uwagĊ skáad odpadów, wáaĞciwoĞci technologiczne oraz warunki i miejsca powstawania do dalszych rozwaĪaĔ przyjĊto podziaá odpadów na nastĊpujące grupy odpadów, wytwarzane przez wyĪej wymieniona Ĩródáa odpadów komunalnych: odpady z gospodarstw domowych , odpady z obiektów infrastruktury i uĪytecznoĞci publicznej, odpady komunalne zakáadów przemysáowych, rzemieĞlniczych i usáugowych, odpady wielkogabarytowe, odpady remontowo - budowlane, odpady zielone (z pielĊgnacji terenów zielonych), odpady niebezpieczne wchodzące w skáad strumienia odpadów komunalnych. Na podstawie informacji uzyskanych z ankiet przedstawiono w tabeli iloĞci wytworzonych odpadów komunalnych powstające na terenie powiatu sztumskiego. 34 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 Tabela 6-1 IloĞci wytworzonych odpadów komunalnych w 2002 r. w powiecie sztumskim Liczba IloĞü odpadów IloĞü odpadów ludnoĞci w komunalnych komunalnych Lp. Gmina gminie wg ankiet wg danych z ankiet gminnych firm wywozowych [Mg] [Mg] 1. gmina miejsko – wiejska 17 901 b.d. 4 946 Sztum 1 600 2. gmina miejsko – wiejska 9 665 11956,1* DzierzgoĔ (§ 2391,22) 3. gmina Stary DzierzgoĔ 4 101 155,46 120 4. gmina Stary Targ 6 620 573,4 540,0 5. gmina Mikoáajki 3 756 313,0 313,0 Pomorskie b.d. - nie podano w ankiecie * iloĞü w m3 W oparciu o informacje uzyskane z ankiet skierowanych do gmin wynika, Īe na terenie powiatu powstaje 3433,08 Mg odpadów niesegregowanych (brak odpowiedzi w 1 przypadku), natomiast z ankiet wysáanych do firm wywozowych, wynika, Īe na terenie powiatu powstaje 7 519 Mg odpadów komunalnych niesegregowanych. IloĞci powstających odpadów przekazane przez gminy jak i przez firmy wywozowe nie odzwierciedlają stanu aktualnego. Dlatego teĪ, w celu zbilansowania iloĞci odpadów komunalnych powstających na terenie powiatu, posáuĪono siĊ wskaĨnikami wytwarzania odpadów na 1 mieszkaĔca przedstawionymi w dalszej czĊĞci opracowania. Odpady wielkogabarytowe Na terenie powiatu sztumskiego zbiórka odpadów wielkogabarytowych jest prowadzona na terenie gmin obsáugiwanych przez Zakáad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sztumie. CzĊstotliwoĞü prowadzenia zbiórki zaleĪy od potrzeb, przy czym zebrane odpady trafiają na skáadowisko w strumieniu odpadów komunalnych, stąd teĪ ich iloĞü jest trudna do oszacowania. Odpady wielkogabarytowe, w postaci mebli, zbierane z obszaru gmin DzierzgoĔ i Stary DzierzgoĔ wraz z odpadami komunalnymi, traktowane są jako materiaá opaáowy. Odpady z budowy, remontów i demontaĪu obiektów budowlanych Na terenie powiatu sztumskiego zbiórka odpadów poremontowych jest prowadzona na terenie gmin obsáugiwanych przez Zakáad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sztumie. CzĊstotliwoĞü prowadzenia zbiórki zaleĪy od potrzeb (prowadzona jest najczĊĞciej, gdy nagromadzenie omawianej grupy odpadów jest duĪe), a odpady poremontowe (np. gruz), zebrane wraz z odpadami komunalnymi sáuĪą do wyrównywania nawierzchni lokalnych dróg lub są deponowane na skáadowiskach odpadów innych niĪ niebezpieczne i obojĊtne zlokalizowanych na terenie powiatu. Zasadniczo w indywidualnych gospodarstwach domowych odpady poremontowe są zagospodarowywane we wáasnym zakresie lub usuwane wraz ze strumieniem odpadów komunalnych. 35 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Na obszarze powiatu sztumskiego, pod koniec lat 90- tych w ramach programu ECOS II, miasto i gmina Sztum prowadziáo zbiórkĊ przeterminowanych leków i zuĪytych baterii. Aktualnie, zgodnie z informacjami upowaĪnionego pracownika UMiG Sztum, program pilotaĪowy zostaá zaniechany. Zbiórka leków z terenu charakteryzowanej jednostki administracyjnej jest realizowana na proĞbĊ klientów przez znajdujące siĊ w Sztumie apteki: AptekĊ Alfa, AptekĊ Medicus, AptekĊ Nową oraz AptekĊ Ğw. Anny. Na ogólnodostĊpnym placu przy Zakáadzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sztumie znajduje siĊ pojemnik 1100 l na zuĪyte baterie, gdzie mieszkaĔcy mogą nieodpáatnie záoĪyü te odpady. ZbiórkĊ przeterminowanych leków prowadzi takĪe Miasto i Gmina DzierzgoĔ. W 2 aptekach rozstawiono odpowiednio przystosowane do tego celu pojemniki, z których zebrane odpady przekazywane są firmie Omikron sp. z o.o. z GdaĔska. Firma ta zajmuje siĊ unieszkodliwianiem przeterminowanych farmaceutyków. Selektywnie zbierane są równieĪ lampy fluorescencyjne, po czym skáadowane są one czasowo na skáadowisku w MiniĊtach i przekazywane do unieszkodliwienia firmie MAYA z Warszawy. Aktualnie pozostaáe jednostki administracyjne podlegające Starostwu Powiatowemu w Sztumie nie prowadzą zbiórki odpadów niebezpiecznych wystĊpujących w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady zielone Na terenie powiatu nie prowadzi siĊ zbiórki odpadów pochodzących z urządzania i utrzymania terenów zielonych, zadrzewieĔ, zakrzewieĔ oraz parków. 6.1.1.1.2 Oszacowanie iloĞci odpadów komunalnych na podstawie wskaĨników Zbilansowane iloĞci odpadów komunalnych na podstawie informacji udzielonych przez firmy wywozowe, urzĊdy gmin itp. nie odzwierciedlają rzeczywistej iloĞci odpadów wytworzonych na terenie powiatu. Z tego wzglĊdu przedstawiono szacunkowe iloĞci odpadów komunalnych dla powiatu sztumskiego z uwzglĊdnieniem iloĞci odpadów powstających w gminach miejsko wiejskich i wiejskich na podstawie danych wskaĨnikowych. Do obliczeĔ przyjĊto, analogicznie jak w konstrukcji planu krajowego, wskaĨniki wytwarzania odpadów w podziale na 18-cie strumieni odpadów komunalnych i na statystycznego mieszkaĔca gmin. Do obliczenia iloĞci wytworzonych w 2002 r. odpadów komunalnych przyjĊto dane demograficzne publikowane przez GUS dla poszczególnych gmin z uwzglĊdnieniem podziaáu na rodzaj zabudowy miejskiej i wiejskiej. IloĞci powstających odpadów komunalnych obliczono na podstawie wskaĨników nagromadzenia odpadów w poszczególnych Ĩródáach ich powstawania. WskaĨniki charakterystyki iloĞciowo-jakoĞciowej odpadów komunalnych Biorąc pod uwagĊ przedstawione w rozdziale 6.1.1. Ĩródáa wytwarzania odpadów komunalnych oraz analizując ich skáad z punktu widzenia moĪliwoĞci technologicznych związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów, zgodnie z krajowym planem, wyodrĊbniono niĪej wymienione strumienie odpadów: 36 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 - odpady organiczne (domowe odpady organiczne pochodzenia roĞlinnego i pochodzenia zwierzĊcego ulegające biodegradacji oraz odpady z pielĊgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegające biodegradacji), odpady zielone (odpady z ogrodów i parków, targowisk, z pielĊgnacji zieleĔców miejskich, z pielĊgnacji cmentarzy – ulegające biodegradacji), papier i karton (opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriaáowe na bazie papieru, papier i tektura - nieopakowaniowe), tworzywa sztuczne (opakowania z tworzyw sztucznych, tworzywa sztuczne nieopakowaniowe); tekstylia; szkáo (opakowania ze szkáa, szkáo -nieopakowaniowe), metale (opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium, pozostaáe odpady metalowe), odpady mineralne – odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp., drobna frakcja popioáowa – odpady ze spalania paliw staáych w piecach domowych (gáównie wĊgla), z uwagi na udziaá w skáadzie odpadów komunalnych popioáu wyodrĊbniono tĊ frakcjĊ jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania innymi metodami poza skáadowaniem, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane – odpady z budowy, remontów i demontaĪu obiektów budowlanych – wchodzące w strumieĔ odpadów komunalnych, odpady niebezpieczne wchodzące w strumieĔ odpadów komunalnych. Dla wyĪej wymienionych strumieni odpadów komunalnych ustalono wskaĨniki charakterystyki iloĞciowej i jakoĞciowej z uwzglĊdnieniem podziaáu na miasta i jednostki o charakterze wiejskim. WskaĨniki generowania strumieni odpadów komunalnych wg krajowego planu gospodarki odpadami dla miast oraz dla jednostek wiejskich przedstawiono w tabeli 6-2. Tabela 6-2 WskaĨniki „emisji” odpadów komunalnych dla miast oraz dla jednostek o charakterze wiejskim Lp. StrumieĔ odpadów komunalnych Miasta WieĞ [kg/M/r] [kg/M/r] 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 99,00 22,11 2. Odpady zielone 12,00 4,16 3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 22,95 10,64 4. Opakowania z papieru i tektury 22,95 15,43 5. Opakowania wielomateriaáowe 5,10 1,73 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 27,30 21,03 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 11,70 6,77 8. Odpady tekstylne 9,00 4,65 9. Szkáo (nieopakowaniowe) 3,60 1,00 10. Opakowania ze szkáa 20,40 18,89 11. Metale 8,40 4,55 12. Opakowania z blachy stalowej 2,40 1,63 13. Opakowania z aluminium 1,20 0,47 14. Odpady mineralne 32 13,25 15. Drobna frakcja popioáowa 42 40,28 16. Odpady wielkogabarytowe 15 15 17. Odpady budowlane 30 40 18. Odpady niebezpieczne 2 2 37 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 Oszacowanie iloĞci odpadów komunalnych powstających w powiecie sztumskim dokonano na podstawie wskaĨników charakterystyki iloĞciowej i jakoĞciowej przedstawionych w powyĪszej tabeli. Zestawienie iloĞci oszacowanych odpadów wytwarzanych w powiecie sztumskim na podstawie wskaĨników przedstawiono w tabeli 6-3, natomiast w rozbiciu na gminy miejsko wiejskie oraz wiejskie w tabeli 6-4. Tabela 6-3 Szacunkowa iloĞü odpadów wytwarzanych na terenie powiatu sztumskiego w 2002 r. [Mg/r] Lp. StrumieĔ odpadów komunalnych 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2 159,43 2. Odpady zielone 300,30 3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 644,24 4. Opakowania z papieru i tektury 769,01 5. Opakowania wielomateriaáowe 126,64 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 984,45 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 363,49 8. Tekstylia 265,08 9. Szkáo (nieopakowaniowe) 83,63 10. Opakowania ze szkáa 818,34 11. Metale 252,88 12. Opakowania z blachy stalowej 80,85 13. Opakowania z aluminium 31,44 14. Odpady mineralne 856,98 15. Drobna frakcja popioáowa 1 721,00 16. Odpady wielkogabarytowe 630,65 17. Odpady budowlane 1 521,77 18. Odpady niebezpieczne 84,09 Ogóáem 11 694,24 Tabela 6-4 Szacunkowa iloĞü odpadów wytwarzanych w 2002 r. na terenie powiatu sztumskiego z uwzglĊdnieniem gmin miejsko-wiejskich i wiejskich Gminy Lp. StrumieĔ odpadów komunalnych miejsko-wiejskie wiejskie [Mg/r] [Mg/r] 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 1 583,51 575,92 2. Odpady zielone 191,94 108,36 3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 367,09 277,15 4. Opakowania z papieru i tektury 367,09 401,92 5. Opakowania wielomateriaáowe 81,57 45,06 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 436,66 547,79 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 187,14 176,34 8. Tekstylia 143,96 121,12 9. Szkáo (nieopakowaniowe) 57,58 26,05 10. Opakowania ze szkáa 326,30 492,05 11. Metale 134,36 118,52 12. Opakowania z blachy stalowej 38,39 42,46 13. Opakowania z aluminium 19,19 12,24 14. Odpady mineralne 511,84 345,14 38 Plan gospodarki odpadami dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 2011 15. Drobna frakcja popioáowa 16. Odpady wielkogabarytowe 17. Odpady budowlane 18. Odpady niebezpieczne Ogóáem 671,79 239,93 479,85 31,99 5 870,17 1 049,21 390,72 1 041,92 52,10 5 824,07 Oszacowana iloĞü wytworzonych odpadów komunalnych w powiecie sztumskim wynosi 11,69 tys. Mg. Powiat sztumski liczy 42 043 mieszkaĔców (wg GUS), w związku z tym iloĞü odpadów komunalnych (wraz z infrastrukturą) przypadająca na 1 mieszkaĔca wynosi 278 kg/M/r. Porównując iloĞci szacunkowe odpadów wyliczone w sposób teoretyczny w oparciu o wskaĨniki z iloĞciami odpadów rzeczywistymi (rozdziaá 6.1.1.) uzyskanymi z ankietyzacji gmin (3 433,08 Mg) i firm wywozowych (7 519 Mg) stwierdzono róĪnicĊ wynosząca ok. 36%. Na róĪnicĊ w bilansie odpadów wpáywa kilka czynników: przede wszystkim nie objĊcie zorganizowaną zbiórką gmin wiejskich powiatu, stosowanie róĪnych sposobów zagospodarowywania odpadów remontowobudowlanych, wielkogabarytowych, a takĪe niekontrolowanego spalania odpadów (np. tworzyw sztucznych, papieru i kartonu) w paleniskach indywidualnych oraz deponowanie odpadów na tzw. „dzikich wysypiskach”. W związku z powyĪszym do dalszych analiz przyjĊto dane obliczone wg wskaĨników. 6.1.1.1.3 Zbieranie, gromadzenie i transport odpadów komunalnych Na terenie powiatu sztumskiego zbiórkĊ i transport odpadów komunalnych prowadzą firmy, posiadające zezwolenia na prowadzenie dziaáalnoĞci w zakresie zbierania i transportu odpadów komunalnych. Wykaz przedsiĊbiorstw wg informacji z ankiet, przedstawia tabela 6-5. Tabela 6-5 Firmy wywoĪące odpady komunalne z terenu powiatu sztumskiego Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa firmy Zakáad Administracji Domów Mieszkalnych w Dzierzgoniu Zakáad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sztumie Zakáad Gospodarki Komunalnej w Mikoáajkach Pomorskich Gminny Zakáad Gospodarki Komunalnej w Starym Dzierzgoniu Rodzaj odpadów staáe odpady komunalne staáe odpady komunalne staáe odpady komunalne selektywna zbiórka odpadów Wáasnym transportem wywoĪą odpady: Zakáad Karny i PrzedsiĊbiorstwo Wodno-Kanalizacyjne. Selektywna zbiórka odpadów W 2002 roku selektywna zbiórka byáa prowadzona na terenie wszystkich gmin powiatu. Zbierano makulaturĊ oraz opakowania z tworzyw sztucznych oraz szklane. Ogóáem w 2002 roku zebrano 34,36 Mg opakowaĔ z tworzyw sztucznych, 26,54 Mg opakowaĔ szklanych oraz 20,33 Mg makulatury. 39
