SYTUACJE AWARYJNE SYTUACJE AWARYJNE CZŁOWIEK ZA

SYTUACJE AWARYJNE
SYTUACJE AWARYJNE
CZŁOWIEK ZA BURTĄ
Wypadnięcie człowieka za burtę to sytuacja zagrożenia życia, w której wywołanie alarmowe
Distress (na fonii Mayday) jest w pełni uzasadnione. Jeżeli warunki nie są trudne, podjęcie
człowieka z wody wydaje się być dość łatwe, ale niestety sytuacja może się skomplikować,
a wtedy będziesz potrzebował pomocy zawodowych ratowników. Nawet jeśli uda ci się podjąć
człowieka, może on być w złym stanie na skutek urazów, hipotermii czy szoku, a wtedy konieczna
może być pomoc medyczna. Najlepiej jest wezwać ją jak najwcześniej.
Jeżeli masz na jachcie załogę, wyznacz jednego z załogantów do wykonania wywołania
alarmowego, podczas gdy ty będziesz dowodzić manewrami w celu podjęcia człowieka. Problem
pojawia się, gdy na jachcie jesteś sam – musisz wtedy uszeregować zadania. Jeżeli masz na jachcie
radio VHF z DSC możesz nacisnąć przycisk Distress zaraz po wypadnięciu człowieka. Spowoduje to
automatyczne wysłanie cyfrowego wywołania w niebezpieczeństwie wraz z twoją pozycją. Łączność
foniczną możesz prowadzić później lub od razu z kokpitu wykorzystując ręczne radio VHF.
Pierwsza reakcja
Najważniejsze, o czym należy pamiętać po wypadnięciu człowieka za burtę to konieczność jak
najszybszego znalezienia się przy nim. W zimnej wodzie średni czas przeżycia człowieka jest
krótki. Aby go uratować powinieneś:
n Nie oddalać się jachtem podczas zawracania do człowieka – nie wolno ci stracić człowieka
z oczu.
n Podczas podchodzenia do człowieka uważać, aby nie zrobić mu krzywdy kadłubem lub śrubą,
szczególnie podczas trudnych warunków, gdy kadłub pracuje na fali. Oznacza to konieczność
w pełni kontrolowanego podejścia z małą prędkością.
n W każdym momencie manewru zachować pełną manewrowość.
PASY RATUNKOWE I ASEKURACYJNE
Wypadki się zdarzają, dlatego należy zminimalizować ryzyko. Na jachtach żaglowych
należy zawsze być wpiętym podczas pracy na pokładzie w nocy i w trudnych
warunkach. Każdy wąs pasa asekuracyjnego czy szelek
bezpieczeństwa powinien mieć na końcu sprawny
karabińczyk (na rysunku z prawej). Długość wąsów
i miejsca, do których można się wpinać powinny być
tak dobrane, aby wypadnięcie człowieka poza reling
było praktycznie niemożliwe. Oczywiście nie da się
zapewnić załodze całkowitego bezpieczeństwa w tym
zakresie – jeżeli masz na jachcie biegnące wzdłuż burt lajfliny, to poruszający się po
nawietrznej człowiek prawdopodobnie nie wypadnie za burtę zawietrzną, ale nie jest
chroniony przed wypadnięciem na nawietrzną.
Często spotyka się kombinacje pasów asekuracyjnych i ratunkowych. Przykładowe
przedstawiono na rysunku obok.
96
Manewry portowe
Trzeba zdawać sobie sprawę, że nie ma uniwersalnego sposobu podchodzenia do człowieka.
Manewr, który dobrze sprawdza się na jednym jachcie, na innym może nie dać pożądanego
efektu. Przykładowo na ciężkim, wolno płynącym jachcie motorowym przejście na bieg jałowy
i natychmiastowy zwrot do człowieka jest dobrym pomysłem, natomiast na płynącej szybko
w ślizgu motorówce gwałtowne zatrzymanie może spowodować urazy wśród załogi będącej na
pokładzie. Jacht żaglowy ze stałymi baksztagami bądź achtersztagiem może natychmiast przejść
linię wiatru i stanąć w dryf, aby zatrzymać się przy człowieku, ale jacht regatowy bądź klasyczny
kecz gaflowy z ruchomymi baksztagami mógłby utracić takielunek wskutek tego manewru. Zanim
przeanalizujemy możliwe manewry podejścia do człowieka warto zdać sobie sprawę, że żaden nie
zakłada podejścia dokładnie pod wiatr.
W każdym przypadku pierwsze, co powinno się wydarzyć, to:
n Ogłoszenie alarmu okrzykiem „człowiek za burtą“ przez pierwszą osobę, która go zobaczy.
Celem jest jak najszybsze wywołanie załogi na pokład. Ta sama osoba powinna w miarę
możliwości nieprzerwanie wskazywać na człowieka, aby nie stracić go z pola widzenia.
n Naciśnięcie przycisku MOB (ang. man overboard) na GPS-ie lub ploterze i Distress na VHF
DSC przez kogoś z załogi.
n Wyrzucenie środków ratunkowych za burtę.
n Zwodowanie pontonu lub przygotowanie sprzętu potrzebnego do wyjęcia człowieka z wody.
Najłatwiej byłoby przećwiczyć podejście do człowieka przydzielając każdemu członkowi załogi stałe
stanowisko manewrowe, ale w rzeczywistości nie jest to możliwe; za burtą może być równie dobrze
kapitan! Trzeba opracować skuteczną procedurę alarmową i dołożyć starań, aby każdy z załogi ją
poznał. Osoba za sterem musi być w stanie zacząć manewr podejścia doczłowieka sa dzielnie. Każda
sytuacja jest inna, a dla osoby znajdującej się w wodzie najlepszą metodą jest metoda najszybsza,
chociażby była najmniej elegancka. Przyjrzyjmy się kilku sposobom podejścia do człowieka za burtą.
Niezależnie od tego, czy pas ratunkowy
ma jednocześnie uprząż asekuracyjną
powino się go zakładać:
n Na małej otwartej łodzi, np. na małej
motorówce lub podczas podróży
pontonem na brzeg.
n Dzieciom, gdy przebywają w kokpicie.
n Osobom nie potrafiącym pływać,
gdy istnieje wyzyko, że znajdą się
w wodzie.
n Na pokładzie w nocy i w trudnych
warunkach.
n Zawsze, gdy kapitan uzna to za
niezbędne.
Manewry portowe
Pas nienadmuchany
Pas nadmuchany
97