Pobierz pdf

Ewa Kowalska
Kornelia Magiera
„Znam Katowice”
Zajęcia dla klas I-III
szkoły podstawowej
Katowice 2013
SPIS TREŚCI:
1. Wstęp
2. Założenia programowe
3. Uwagi na temat realizacji zajęć
4. Materiały do zajęć - załączniki
5. Informacje praktyczne
6. Bibliografia
2
1. WSTĘP
Problematyka regionalna stanowi element treści nauczania. Realizowana na
lekcjach przedmiotowych i podczas wycieczek szkolnych kształtuje w młodym
człowieku poczucie własnej tożsamości regionalnej, które staje się podstawą zaangażowania się w funkcjonowanie własnego środowiska i otwarcia się na inne
społeczności, również międzynarodowe.
Innowacja pedagogiczna „Znam Katowice” proponuje uczniom poznawanie
rodzinnej miejscowości w ramach cyklu wycieczek i zajęć podsumowujących, które mają na celu rozbudzić zainteresowanie „małą ojczyzną” – najbliższą okolicą,
regionem, Polską, a także kształtować postawę szacunku dla dziedzictwa narodowego i poczucie patriotyzmu.
Uczeń zdobywa wiedzę i ważne umiejętności poprzez udział w zajęciach terenowych, które angażują wszystkie zmysły – dziecko słucha, patrzy, czyta, rozumuje, wykorzystuje wiedzę w praktyce, korzysta z różnych źródeł informacji.
Uczy się pracy w grupie i współodpowiedzialności za wykonanie powierzonych mu
zadań. Nowy zasób wiadomości i doświadczeń przetwarza na różnego typu prace
pisemne, plastyczne, multimedialne, które stanowią wymianę myśli z kolegami
z zagranicy – uczestnikami projektów Unii Europejskiej, na przykład Comenius
czy eTwinning.
3
2. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
CEL OGÓLNY: poznanie przez uczniów swojej miejscowości
CELE OPERACYJNE:
Uczeń zna:
- położenie rodzinnej miejscowości, jej symbole i genezę nazwy
- ważne instytucje administracyjne i kulturalne oraz ich rolę
- budowle sakralne, zabytki i pomniki oraz ich historię
- usytuowanie miejsc pamięci narodowej
- sylwetki zasłużonych mieszkańców i działaczy
- ważniejsze wydarzenia z przeszłości miasta i poświęcone im monumenty
Uczeń potrafi:
- odczytać i wskazać położenie różnych obiektów na planie miasta
- korzystać z różnych źródeł informacji, selekcjonować wiadomości i je przetwarzać
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa, zbiorowa
METODY: słowna, problemowa, działania praktyczne
DZIAŁANIA:
-klasa uczestniczy w cyklu wycieczek krajoznawczych po Katowicach
- uczniowie, podzieleni na 4-6 – osobowe zespoły, podczas wycieczki realizują powierzone im zadania – pracują z planem miasta Katowice, sporządzają notatki na temat zwiedzanych obiektów ( karta pracy)
- w szkole na lekcji podsumowującej wycieczkę uczniowie wykonują prace
plastyczne, przetwarzając zebrane informacje na temat rodzinnej miejscowości
4
TRASY WYCIECZEK:
1 – Rynek ( Urząd Miasta, Teatr Śląski) – Muzeum Śląskie ( zwiedzanie fotoplastykonu) – al. Korfantego ( Spodek) - park Powstańców Śląskich ( pomnik Powstańców Śląskich, pomnik generała J. Ziętka) – ul. Uniwersytecka ( najwyższy
budynek w mieście, wjazd na 27 piętro Altusa – panorama miasta) - ul. Szkolna (
rzeka Rawa) – ul. Warszawska ( kościół ewangelicki – najstarszy murowany kościół w Katowicach, tablica A. Mielęckiego) – Rynek
2 – Plac B. Chrobrego ( pomnik J. Piłsudskiego) - plac Sejmu Śląskiego (Urząd
Wojewódzki, pomnik W. Korfantego) - Muzeum Archidiecezjalne – Archikatedra
Chrystusa Króla, pomnik Papieża Jana Pawła II
3 – Park Kościuszki ( cmentarz żołnierzy radzieckich, kościółek p.w. Św. Michała
Archanioła – najstarszy drewniany budynek w Katowicach, pomnik T. Kościuszki,
Wieża Spadochronowa)
4 – Plac Rady Europy (Biblioteka Śląska, drewniany model młota kuźniczego z
herbu Katowic) – cmentarz przy ul. Francuskiej ( groby działaczy śląskich: W.
Korfantego, J. Ziętka, J. Rymera) – Muzeum Historii Katowic ( lekcja muzealna
na wystawie historycznej lub zwiedzanie wnętrz mieszczańskich) – kościół Mariacki ( najstarsza katolicka świątynia murowana w Katowicach)
5 – Rynek – Muzeum Śląskie ( fotoplastykon) - pomnik Harcerzy Września – ul.
Mickiewicza ( Łaźnia Miejska i tablica – popiersie R. Holtzego, pomnik upamiętniający katowicką synagogę, zabytkowe kamienice, Liceum Ogólnokształcące im.
A. Mickiewicza ) – ul. Sokolska ( Filharmonia Śląska) – plac Wolności (pomnik
żołnierzy radzieckich, pałac Goldsteinów – Urząd Stanu Cywilnego i inne zabytkowe kamienice).
5
3. UWAGI NA TEMAT REALIZACJI ZAJĘĆ
A. Realizacja wycieczki:
1. Ze względu na wiek uczniów i ich umiejętności ( klasa 1, 2, 3) grupę dobieramy tak, aby lider potrafił odczytać polecenia, a także czuwał nad
sprawnym i szybkim wykonaniem zadania, sekretarz notował odpowiedzi
na karcie pracy, nawigator wykonywał czynności związane z mapą,
technik operował materiałami otrzymanymi od nauczyciela. ]
2. Na początku wycieczki każda grupa otrzymuje teczkę z materiałami, które zostaną wykorzystane do aktywnego zwiedzania. Znajdują się w niej:

plan miasta Katowic ( do uzupełniania ), który pozwala śledzić usytuowanie zwiedzanych obiektów i przebytą trasę

klej i naklejki ( miniaturki zwiedzanych obiektów ), które należy nakleić w odpowiednim ponumerowanym miejscu na planie miasta technik wyjmuje z koperty miniaturki, grupa znajduje właściwy ob razek, przedstawiający oglądany właśnie obiekt, następnie wybrany
uczeń, używając kleju, umieszcza obrazek we właściwym ( kolejnym ponumerowanym ) miejscu, odpowiadającym kółeczku na planie miasta, zaś nauczyciel – przewodnik informuje grupy o aktualnym numerze obiektu

zadania sprawdzające wiadomości nt. zwiedzanego obiektu ( stopień trudności został dostosowany do wieku uczestników wycieczki)
– karta pracy
B. Podsumowanie wycieczki – zajęcia w klasie:
Zajęcia te, nazwane przez nas również ewaluacją danego etapu, mają na celu
sprawdzenie, w jakim stopniu uczniowie przyswoili wiadomości, oraz prezentację
planów miasta i omówienie zadań z kart pracy. Mogą mieć formę spaceru wirtualnego, układania puzzli, pasowanki, quizu, krzyżówki, kolorowanki, planszy itp.
Ponadto uczniowie wykonują prace plastyczne, które mogą przesłać kolegom
z zagranicy w ramach realizowanych projektów międzynarodowych ( np. Comenius, eTwinning lub inne) albo zaprezentować na klasowej lub szkolnej wystawie.
6
4. MATERIAŁY DO ZAJĘĆ
Zajęcia pt. „Znam Katowice” to cykl wycieczek po 5 zaproponowanych przez autorki
trasach wokół centrum Katowic. Przedstawione poniżej załączniki zawierają:
A. Do wykorzystania podczas wycieczki (dla każdej grupy):
 Przebieg trasy, czyli plan miasta z zaznaczonymi - w formie ponumerowanych
kółeczek - obiektami przewidzianymi do zwiedzania oraz polami, w które
uczniowie wklejają miniaturki tychże obiektów
 Miniaturki – małe zdjęcia zwiedzanych na trasie obiektów
 Kartę pracy z zadaniami do wykonania na trasie
B. Do wykorzystania podczas zajęć podsumowujących w klasie:
 Kartę ewaluacji (pytania lub zadania sprawdzające zdobyte podczas wycieczki
wiadomości)
 Proponowane formy pracy systematyzujące i utrwalające wiadomości - spacer
wirtualny, układanie puzzli, pasowanki, quiz, krzyżówki, kolorowanki, plansze itp.
 Duże zdjęcia zwiedzanych na trasie obiektów wraz z podpisami (do wykorzystania podczas tworzenia plansz, pasowanek itp.)
C. Do wykorzystania podczas zajęć podsumowujących cały cykl
wycieczek:
 Quiz
 Krzyżówka
 Plansza - zdjęcia, podpisy, kolorowanka z herbem Katowic
7
5. INFORMACJE PRAKTYCZNE
A. Zajęcia „Znam Katowice” mają charakter zajęć pozalekcyjnych.
B. Długość trasy i liczba zwiedzanych obiektów została zaplanowana tak, by
wycieczka trwała 4-5 godzin.
C.
-
Koszt uczestnictwa to:
cena biletu MZK ( KZK GOP) na dojazd
wstęp do fotoplastykonu w Muzeum Śląskim
wstęp do Muzeum Historii Katowic / lekcja muzealna
D.
-
Niektóre obiekty można zwiedzać tylko po uprzednim umówieniu się:
27. piętro Altusa, czyli Sky Club – hotel Cubus
kościół ewangelicki
Urząd Wojewódzki
III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza
Urząd Stanu Cywilnego
E. W celu oprowadzenia uczniów po wymienionych miejscach Katowic można
skorzystać z usług przewodnika terenowego ( Biuro PTTK Rynek 13 w Katowicach) lub zapoznać się z załączoną bibliografią.
F. Podczas wycieczek uczniowie mogą zdobywać odznakę krajoznawczą PTTK
„Znam Katowice”- regulamin:
http://pttk.katowice.pl/index.php?
option=com_content&view=article&id=52
G. Ciekawym uzupełnieniem cyklu wycieczek jest lekcja muzealna w Muzeum
Historii Katowic przy ul. Szafranka 9, którą proponuje się jako wstęp lub podsumowanie zajęć. Tytuł lekcji: „Spotkanie z Walentym Roździeńskim i katowickimi kuźnikami.”
Zajęcia obejmują: Przedstawienie postaci Walentego, właściciela kuźnicy
w Roździeniu; opisanie pracy kuźnic (roździeńskiej, szopieńskiej, boguckiej,
załęskiej) i ich umiejscowienie. Krótkie omówienie rodowodu Katowic i elementów herbu miasta. Uruchamianie modelu kuźnicy przez uczestników zajęć, poznawanie narzędzi hutniczych.
8
5. BIBLIOGRAFIA
Moja Ziemia.. – red. Andrzej Złoty, wyd. Bractwo Gospodarcze Związku Gospodarczego, Pszczyna 2003
Ligota, Murcki… i inne szkice historyczne - red. Andrzej Złoty, wyd. Bractwo
Gospodarcze Związku Gospodarczego, Katowice 2008
Lech Szaraniec, Andrzej Złoty Narodziny Miasta Katowice, wyd. Bractwo Gospodarcze Związku Gospodarczego, Katowice 2006
Słowianie, Górnoślązacy, katowiczanie - red. Andrzej Złoty, wyd. Bractwo Gospodarcze Związku Gospodarczego, Katowice 2007
Dzieje Katowic ( 1299-1945) – oprac. Joanna Starnawska, Katowice 1990
Katowice – panorama miasta, wyd. Studio ZOOM Piwniczna 2003
Katowice – reflektorem po mieście – pod red. Jacka Broszkiewicza, wyd.
Urząd Miasta Katowice
Katowice - plan miasta, wyd. Copernicus/PPWK 2005
Prasa: „Nasze Katowice”, „Kronika Katowic”, „Dziennik Zachodni”
Strony internetowe:
http://www.mhk.katowice.pl
http://www.katowice.eu
http://katowice.naszemiasto.pl
Infokioski na terenie miasta Katowice
Materiały promocyjne Urzędu Miasta Katowice ( IT ul. Rynek 13)
Autorzy zdjęć: Ewa Kowalska, Kornelia Magiera
Zdjęcia budynku Filharmonii Śląskiej oraz figury z Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach, a także szablon herbu Katowic pochodzą z zasobów stron
internetowych WWW
9