33 Zarządzanie ryzykiem finansowym 2 - KGHM

Roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Polityka rachunkowości i inne informacje objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego
33. Zarządzanie ryzykiem finansowym (2/7)
33.1.1.2. Wymóg skuteczności zabezpieczenia
Jednostka Dominująca nie zawiera transakcji zabezpieczającej, jeśli nie ma odpowiedniego instrumentu pochodnego na instrument bazowy, który znajduje się
w obrocie na płynnym rynku i posiada publikowaną cenę odniesienia. Przed zawarciem transakcji Jednostka Dominująca potwierdza i dokumentuje, że między
zmianami cen takiego instrumentu odniesienia a rzeczywistym zabezpieczanym ryzykiem istnieje silna negatywna korelacja. Skuteczność zabezpieczenia jest bieżąco
monitorowana i podlega ciągłej ocenie.
33.1.1.3. Pomiar ryzyka rynkowego
Jednostka Dominująca kwantyfikuje wielkość ryzyka rynkowego, na jakie jest narażona i stara się wyrazić je spójną i łączną miarą.
Sporządzane symulacje (m.in. analizy scenariuszowe, analizy stress-testingu i backtestingu) oraz kalkulowane miary ryzyka stanowią wsparcie w procesie zarządzania
ryzykiem rynkowym. Wykorzystywane miary ryzyka oparte są w głównej mierze na modelowaniu matematyczno-statystycznym bazującym na historycznych
i bieżących danych rynkowych dotyczących czynników ryzyka oraz uwzględniają aktualną ekspozycję Jednostki Dominującej na ryzyko rynkowe.
Jedną z miar ryzyka wykorzystywanych w Jednostce Dominującej w procesie zarządzania ryzykiem rynkowym od 2007 r. jest miara EaR – Earnings at Risk (zysk brutto
narażony na ryzyko). Miara ta dla zadanego prawdopodobieństwa wskazuje dolną progową wartość zysku brutto (np. z 95% prawdopodobieństwem zysk brutto
w danym roku nie będzie niższy niż …). Metodologia EaR umożliwia kalkulację zysku brutto z uwzględnieniem wpływu zmian rynkowych cen miedzi, srebra oraz
kursu walutowego w kontekście planów budżetowych.
Mając na uwadze fakt, że żadna miara ryzyka nie jest w stanie w pełni odzwierciedlić rzeczywistości, co w głównej mierze związane jest z przyjmowanymi założeniami
metodologicznymi do modeli matematyczno-statystycznych, wykorzystuje się te modele jedynie jako narzędzie pomocnicze w podejmowaniu decyzji oraz jako
źródło dodatkowych informacji. Nie stanowią one wyłącznej podstawy do podejmowania decyzji.
33.1.1.4. Ograniczenia w zawieraniu transakcji zabezpieczających
W związku z ryzykiem ograniczenia produkcji (na przykład spowodowanym działaniem „siły wyższej”) lub niezrealizowania zakładanej wielkości przychodów
walutowych, jak i zakupami metali zawartych we wsadach obcych, Jednostka Dominująca ustala limity zaangażowania w instrumenty pochodne:
w wysokości do 70% wielkości miesięcznych wolumenów sprzedaży miedzi,
w wysokości do 80% wielkości miesięcznych wolumenów sprzedaży srebra,
w wysokości do 70% wielkości miesięcznych walutowych przychodów ze sprzedaży produktów.
Limity odnoszą się zarówno do transakcji zabezpieczających jak i do instrumentów finansujących takie transakcje.
Jednostka Dominująca zyskuje dzięki zintegrowanemu podejściu do zarządzania ryzykiem rynkowym, znacznie większą elastyczność w konstruowaniu strategii
zabezpieczających. W celu określenia profilu ekspozycji na ryzyko rynkowe, możliwe jest definiowanie/wdrażanie strategii zabezpieczających „łącznych”, tj.
dotyczących równolegle rynku metali jak i walut.
Maksymalny horyzont czasowy, w obrębie którego Jednostka Dominująca podejmuje decyzje w zakresie ograniczania ryzyka rynkowego, jest zgodny z procesem
planowania techniczno-ekonomicznego i wynosi 5 lat. Jednakże na uwadze należy mieć fakt, że bez względu na narzędzia użyte do analizy ryzyka, wyniki jego
pomiaru dla długiego okresu (w szczególności powyżej 2 lat) mogą być obciążone dużą niedokładnością i dlatego mają charakter szacunkowy.
Pozostałe spółki Grupy Kapitałowej ustaliły limit zaangażowania w instrumenty pochodne w wysokości do 80% planowanych wielkości narażonych na ryzyko
rynkowe lub do 100% wielkości zrealizowanej transakcji handlowej.
33.1.2. R y zy k o zmian cen met ali
Jednostka Dominująca narażona jest na ryzyko zmian cen miedzi, srebra i złota. Zawarte w kontraktach fizycznej sprzedaży formuły ustalania cen oparte są głównie
na średnich miesięcznych notowaniach z Londyńskiej Giełdy Metali w przypadku miedzi i Londyńskiego Rynku Kruszców w odniesieniu do srebra i złota. W ramach
polityki handlowej Jednostka Dominująca ustala bazę cenową dla kontraktów fizycznych jako średnią cen z odpowiedniego miesiąca w przyszłości. W rezultacie,
Jednostka Dominująca eksponowana jest na ryzyko spadku cen metali w okresie od momentu zawarcia kontraktu handlowego do momentu ukształtowania się
średniej ceny z miesiąca wysyłki.
W sytuacji, gdy wykorzystywana jest niestandardowa formuła ustalania ceny sprzedaży, Jednostka Dominująca może zawierać transakcje (tzw. transakcje
dostosowawcze) zamieniające ustaloną z klientem bazę cenową na średnią cenę z odpowiedniego miesiąca. Transakcje te prowadzą do ujednolicenia podstawy
cenowej stosowanej dla sprzedaży fizycznej produktów, a co za tym idzie ujednolicenia ekspozycji na zmienność cen metali.
Analizując ekspozycję Jednostki Dominującej na ryzyko rynkowe należy pomniejszyć wolumen sprzedaży metali o ilość zakupionych metali we wsadach obcych.
Ekspozycja Grupy Kapitałowej na ryzyko zmian cen metali ukształtowała się następująco:
Za okres
od 01.01.11
do 31.12.11
Miedź [tys. t]
od 01.01.10
do 31.12.10
przekształcony
Sprzedaż
Zakup
Sprzedaż
Zakup
573
155
559
143
Srebro [t]
1 180
52
1 247
8
Wrażliwość Grupy na ryzyko zmiany cen metali dla instrumentów finansowych na dzień kończący okres sprawozdawczy została przedstawiona w nocie 33.1.7 Analiza
wrażliwości Grupy Kapitałowej na ryzyko zmian cen metali i walutowe.
33.1.3. R y zy k o walut owe
Jednostka Dominująca jest narażona na ryzyko zmian kursów walutowych ze względu na powszechnie przyjęte zawieranie kontraktów fizycznej dostawy metali
w USD lub denominowanie w USD. Natomiast dla Jednostki Dominującej walutą bazową jest PLN. W związku z powyższym, Jednostka Dominująca otrzymuje
równowartość w PLN lub wymienia otrzymane USD na PLN. Prowadzi to do powstawania ryzyka związanego ze zmiennością kursu USD/PLN w okresie od momentu
zawarcia kontraktu handlowego do momentu ustalenia kursu wymiany. W sytuacji, gdy zagraniczni kontrahenci za importowaną przez siebie miedź bądź metale
szlachetne płacą lokalną walutą, występuje również ryzyko związane z wahaniami kursów innych walut, np.: EUR/PLN i GBP/PLN.
Grupa Kapitałowa jest także narażona na ryzyko zmiany kursów walutowych, którego źródłem są kredyty oraz inne zobowiązania (np. wynikające z importu dóbr
i usług) denominowane w walutach innych niż dolar amerykański.
Wrażliwość Grupy na ryzyko walutowe dla instrumentów finansowych na dzień kończący okres sprawozdawczy została przedstawiona w nocie 33.1.7 Analiza
wrażliwości Grupy Kapitałowej na ryzyko zmian cen metali i walutowe.