NPR - Agro Info
Transkrypt
NPR - Agro Info
Narodowy Plan Rozwoju (NPR) na lata 2007-13 - wstępny projekt przyjęty przez Radę Ministrów 11 stycznia 2005 streszczenie Narodowy Plan Rozwoju (NPR) jest przygotowywanym i przyjmowanym przez rząd planem (w części też przewidywaniem) całości działań w całym kraju, w ciągu nadchodzących siedmiu lat, których skutkiem ma lub może być zmniejszenie dystansu do krajów wyżej rozwiniętych. Po ludzku powiedziałoby się: co będzie zrobione, żeby po kilku latach wszystkim nam się szczęśliwiej żyło. NPR jest dokumentem nie mającym bezpośrednich skutków dla przeciętnego śmiertelnika. Jest jednak punktem wyjścia do dalszego planowania, w ramach którego powstaną plany branżowe(następcy SPO) regionalne(następcy ZPORR), następnie szczegółowe programy działań, a wreszcie zasady i formularze do aplikowania o dotacje, kredyty, wsparcie szkoleniowe i eksperckie. Powstaną też projekty konkretnych inwestycji, których nie-urzednicy są tylko widzami, ale jak najbardziej korzystają z wybudowanych w ich ramach dróg, czy pija oczyszczoną w wybudowanych oczyszczalniach wodę. Projekt NPR 2007-13 jest dokumentem bardzo ambitnym i stara się projektować całość polityki państwa, związanej z działaniami prorozwojowymi, a nie tylko działania finansowane z budżetu Komisji Europejskiej. Realizacja działań nie związanych ze środkami wspólnotowymi (tzw. unijnymi) będzie poważnie zależała od kolejnych rządów, ale część związana ze środkami UE stanie się rodzajem umowy pomiędzy Polską a Wspólnotami. Dokument ten zapowiada, jakie działania mogą być w Polsce uruchamiane za 2-3 lata. NPR jest poddawany właśnie społecznym konsultacjom, w toku których do Planu mogą zostać wprowadzone pewne zmiany. Projekt NPR jest dokumentem 189-cio stronicowym (wraz za załącznikami), składającym się z uzasadnienia obejmującego informacje wprowadzające: przedstawienie aktualnej sytuacji w Polsce, przyjętą metodologię tworzenia planu, informacje o dokumentach, prognozach i ekspertyzach, na których się opierano oraz informację o pracach nad przygotowaniem tego dokumentu oraz najistotniejsze informacje dotyczące planowanych działań, instytucji realizujących (raczej sposobu ich wyłaniania, niż ich wskazanie), przewidywane sposoby finansowania. Podstawowe wartości: 1. Obywatelska suwerenność jednostki (wolność, przedsiębiorczość, odpowiedzialność) 2. Spójność i solidarność społeczna (równe szanse, tożsamość kulturowa, antydyskryminacja) 3. Zrównoważony rozwój i wspierające ich realizację zasady: 1. Wykształcenie, wiedza, informacja i kultura są fundamentami rozwoju. 2. Pomocniczość państwa. 3. Polityka prorodzinna. 4. Ochrona rynku i konkurencji. 5. Zapewnienie równego dostępu do sądu i ochrony konstytucyjnych praw. 6. Dialog obywatelski i partnerstwo społeczne. 7. Partnerstwo z państwami demokratycznymi i uczestnictwo w globalnej polityce Misja: wzrost PKB z 1/2 przeciętnej całej Wspólnoty(UE) do 2/3 do około 2025 roku całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 1 - Cele strategiczne: 1. Utrzymanie gospodarki na ścieżce wysokiego wzrostu gospodarczego 2. Wzmocnienie konkurencyjności regionów i przedsiębiorstw oraz wzrost zatrudnienia. 3. Podniesienie poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej (zmniejszenie regionalnego zróżnicowanie poziomu dochodów i dostępność komunikacyjna do regionów) Priorytety strategiczne 1. Inwestycje (szczególne znaczenie ma tu rozwój infrastruktury technicznej: energetycznej, transportowej i telekomunikacyjnej) 2. Zatrudnienie (zwiększane szczególnie przez rozwój drobnej przedsiębiorczości; promowanie umiejętności i kwalifikacji; zmiany przepisów prawa pracy) 3. Eksport 4. Przedsiębiorczość (poprawianie otoczenia prawno-administracyjnego i prawnofinansowego przedsiębiorstw, rozwijanie rynku kapitałowego i ułatwianie przedsię¬biorcom dostępu do różnych form kapitału finansowego, w tym mikropożyczek) 5. Innowacyjność (promowanie innowacyjności, wsparcie nauki, rozwój rynku innowacji i e gospodarki, praw własności przemysłowej) 6. Ochrona rynku (ochrona konkurencji, urynkowienie usług publicznych) 7. Integracja społeczna (współuczestnictwo, rządy prawa, ograniczeniu sfery skrajnego ubóstwa i wykluczenia) 8. Wiedza i kompetencje 9. Aktywizacja i mobilność(siły roboczej) 10. Gospodarowanie przestrzenią (kształtowanie sieci osadniczej i sieci infrastrukturalnych, rewitalizacji terenów poprzemysłowych, racjonalizacja gospodarki zasobami geologicznymi, regulacja dostępu do zasobów przyrodniczych, zabezpieczenia zasobów wody, zwiększenia) System realizacyjny NPR będzie wdrażany za pomocą programów operacyjnych: regionalnych, sektorowych bądź innych o specjalnym przeznaczeniu Przedsięwzięcia realizujące koncepcje NPR będą finansowane z publicznych i prywatnych środków krajowych oraz pochodzących z budżetu Wspólnoty Europejskiej wydatkowanych w ramach polityki konkurencyjności, polityki spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej. Stąd też układ i zarys programów operacyjnych nawiązuje do regulacji prawnych dotyczące funduszy europejskich. Według tych propozycji Komisji Europejskiej1 programy operacyjne wchodzące w skład Narodowego Planu Rozwoju (NPR) będą mogłyby być realizowane poprzez uzgodnione z Komisją Europejską Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (w zakresie dotyczącym instrumentów strukturalnych europejskiej polityki spójności – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności), programy współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz programy współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach Wspólnej Polityki Rybackiej, a także projekty w ramach programów ogólnoeuropejskich realizujących cele związane z konkurencyjnością UE w świecie (obecnie Cel 1a Nowej Perspektywy Finansowej na lata 2007-2013). 1 Negocjacje dotyczące regulacji instrumentów finansowych pochodzących z budżetu Wspólnot Europejskich rozpoczęły się w lipcu 2004 a ich zakończenie przewidziane jest najpóźniej na drugą połowę 2005 roku. całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 2 - NPR – programy, organizacja, środki, działania Programy operacyjne 16 Regionalnych programów operacyjnych Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przekształcenia strukturalne obszarów wiejskich (koordynacja minister właściwy ds. rozwoju regionalnego) RPO – spójność i konkurencyjnoś ć regionów Instytucja zarządzająca samorządy wojewódzkie minister właściwy ds. rozwoju regionalnego Środki publiczne (główne źródła) EFRR, EFS, budżety jst, Fundusz Pracy Własne priorytety regionów + specjalne uregulowania dla komponentu współfinansowanego przez ESF EFRR, FS, budżety jst, budżet państwa Konkursy organizowane na poziomie krajowym dla sam. Terytorialnych. Poszczególne priorytety zarządzane będą przez poszczególnych ministrów np. ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego itd. Infrastruktura techniczna (koordynacja minister właściwy ds. transportu) (razem UE: 17 787 mln €) Zasoby naturalne (minister właściwy ds. środowiska) Inwestycje w przedsiębiorstw ach (koordynacja minister właściwy ds. gospodarki) (razem UE: 7 565 mln €) Rozwój zasobów ludzkich i kapitału społecznego (koordynacja minister właściwy ds. pracy) (razem UE: 5 964 mln €) Pomoc techniczna (razem UE: 446 mln €) Łącznie ok. 8 programów, skoordynowanych z programami realizowanymi w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa oraz programami wspólfinansowanymi z Instrumentu Wsparcia Przedakcesyjnego Programy operacyjne współpracy przygranicznej i terytorialnej minister właściwy ds. rozwoju regionalnego PO Rozwój obszarów wiejskich minister właściwy ds. rozwoju wsi EFRROW, budżet państwa, budżety jst Wybór projektów w części działań na poziomie samorządu wojewódzkiego PO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb minister właściwy ds. rybołówstwa EFR, budżet państwa, budżety jst Dla części działań granty globalne PO Infrastruktura drogowa minister właściwy ds. transportu EFRR, FS, Krajowy Fundusz Drogowy, budżet państwa PO Infrastruktura kolejowa minister właściwy ds. transportu EFRR, FS, budżet państwa PO Sieci energetyczne minister właściwy ds. gospodarki EFRR, FS, budżet państwa PO Środowisko minister właściwy ds. środowiska EFRR, FS, budżety jst., NFOŚ, WFOŚ, budżet państwa EFRR, budżety jst (razem UE: 33 542 mln €) Sposób wdrażania/uwagi PO Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw minister właściwy ds. gospodarki EFRR, EFS, budżet państwa PO Nauka, nowoczesne technologie i społeczeństwo informacyjne minister właściwy ds. nauki EFRR, budżet państwa PO Wykształcenie i kompetencje minister właściwy ds. oświaty EFS, Fundusz Pracy, budżet państwa PO Zatrudnienie i integracja społeczna minister właściwy ds. pracy EFS, Fundusz Pracy, PFRON, budżet państwa PO Społeczeństwo obywatelskie minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego EFRR, EFS, budżet państwa PO Pomoc Techniczna minister właściwy ds. rozwoju regionalnego EFRR, budżet państwa Granty globalne dla części działań Granty globalne dla części działań Granty globalne dla org. pozarządowych dla części działań ogółem środki UE Działania między innymi: drogi i komunikacja, rewitalizacja miast, przedsiębiorczość, przemysł turystyczny, dziedzictwo kulturowe, edukacja, zdrowie, rozwój i reorientacja zawodowa, przeciwdziałanie bezrobociu i wykluczeniu transportu publiczny, rewitalizacja dużych miast, kultura narodowa, rewitalizacja terenów zdegradowanych, mieszkalnictwo, regionalne działania rozwojowe (transport, obszary wiejskie, turystyka, antywykluczenie) 21 000 mln € 7 000 mln € 4 271 mln € 1 424 mln € 352 mln € 117 mln € 6 772 mln € 2 257 mln € 1 147 mln € 382 mln € 13 013 mln € 4 338 mln € 4 328 mln € 1 443 mln € 446 mln € 149 mln € 5 715 mln € 1 905 mln € 4 657 mln € 1 552 mln € 2 908 mln € 969 mln € 2 767 mln € 922 mln € 2 767 mln € 922 mln € 430 mln € 143 mln € 446 mln € 149 mln € 2 600 mln € 73 618 mln € 867 mln € 24 539 mln € rozwój obszarów przygranicznych, ich współpracy gospodarczej, przedsiębiorczości, współpraca w badaniach i rozwoju oraz gospodarce zasobami poprawa konkurencyjności rolnictwa i leśnictwa; zarządzanie gruntami; dywersyfikacja gospodarki obszarów wiejskich; poprawa jakości życia na obszarach wiejskich. modernizacja floty połowowej; akwakultura, przetwórstwo i sprzedaż produktów rybactwa, chów i hodowla ryb; rozwój obszarów nadbrzeżnych budowa autostrad i dróg ekspresowych; budowa i modernizacja dróg krajowych; poprawa bezpieczeństwa ruchu, Inwestycje związane żeglugą morską; infrastruktura transportu lotniczego inwestycje kolejowe na sieci TEN –T; unowocześnienie taboru pasażerskiego; rozwój transportu intermodalnego; połączenia do portów morskich i lotnisk. rozbudowa i modernizacja infrastruktury przesyłu elektryczności, gazu, produktów ropopochodnych i paliw stałych; inwestycje w odnawialne źródła energii; poprawa efektywności energetycznej rozbudowa i modernizacja dużych projektów infrastruktury środowiskowej oraz przeciwpowodziowej i retencyjnej; ochrona przyrody i różnorodności biologicznej oraz krajobrazowej; zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi; zintegrowana polityka produktowej przedsięwzięcia innowacyjne i wdrożeniowe w dziedzinach strategicznych dla gospodarki; informacja gospodarcza i doradztwo; promocję eksportu, współpraca przedsiębiorstw, inwestycje zagraniczne; turystyka rozwój i wykorzystanie sieci łączności elektronicznej, infrastruktury informacyjnej i informatycznej, promowani nowoczesnych technologii; współpraca między instytucjami nauki, międzynarodowa i multidyscyplinarna, otwarcie na przemysł rozwój systemów edukacji przedszkolnej, szkolnictwa wyższego, kształcenia ustawicznego; wyrównywanie szans edukacyjnych; podnoszenie jakości nauczania wspomaganie wzrostu aktywności zawodowej, uelastycznienie rynku pracy, unowocześnienie systemu zabezpieczenia społecznego; podnoszenie kwalifikacji pracowników w wybranych sektorów; przeciwdziałanie wykluczeniu i aktywizacja osób w szczególnie niekorzystnej sytuacji partnerstwo i dialog pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w procesy rozwojowe; wspieranie inicjatyw obywatelskich w zakresie pożytku publicznego; standardy organizacji społeczeństwa obywatelskiego wsparcie monitorowania, oceny i kontroli NPR; wsparcie informatycznego systemu monitoringu i kontroli finansowej, upowszechnienie informacji i promocja instrumentów finansowych Programy w Celu 1a (edukacji, młodzieży, kultury i mediów wybierane na poziomie Wspólnoty) łącznie EFRR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (instrument polityki spójności UE) EFS – Europejski Fundusz Społeczny (instrument polityki spójności UE) FS – Fundusz Spójności (instrument polityki spójności UE) EFRROW – Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich (instrument strukturalny Wspólnej Polityki Rolnej) EFR – Europejski Fundusz Rybołówstwa (instrument strukturalny Wspólnej Polityki Rybackiej) 3 całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - Wkład krajowych środków publicznych streścił: [email protected] - - Przedsięwzięcia i działania PRIORYTET: INWESTYCJE Kierunek działań 1: Wspieranie rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Źródła finansowania powinny w coraz większym stopniu opierać się na sektorze niepublicznym. Zwiększenie oraz zmianę struktury nakładów finansowych na badania naukowe i prace rozwojowe, Podniesienie poziomu infrastruktury naukowej i informatycznej w tym wyposażenie laboratoriów i innych jednostek badawczych. Racjonalizacja ludzkiego i organizacyjnego potencjału B+R wzrost powiązań ich działalności z gospodarką Innowacyjna Gospodarka Elektroniczna, szczególnie wsparcie przechodzenia z fazy B+R do wdrożeń rozwiązań teleinformatycznych w przemyśle i administracji. Zapewnienie powszechnego dostępu do usług elektronicznych dostępu do szerokopasmowego do Internetu dla sfery publicznej i komercyjnej oraz infrastruktura teleinformatycznej dla nauki i rozwoju. Kierunek działań 2: Przebudowa otoczenia działania przedsiębiorstw. Zwiększenie potencjału inwestycyjnego przedsiębiorstw i ich zdolności konkurencyjnej, szczególnie przedsiębiorczości związanej z przemysłami kultury, gospodarką i infrastrukturą turystyczną oraz z zachowaniem dziedzictwa kulturowego i rozwojem infrastruktury kulturalnej. Usprawnienie procesu inwestycyjnego, poprawa klimatu inwestycyjnego, usprawnieniem i uproszczeniem regulacji prawnych, poszerzenie zachęt dla inwestorów, szeroka oferta dla konkretnych inwestorów i zachęty do wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej województw w wyniku zwiększenia instytucjonalnego potencjału obsługi inwestorów oraz motywowania inwestorów do realizacji inwestycji w określonych województwach. Rozwój regionalnych produktów turystycznych - tworzenie infrastruktury turystycznej w ramach zrównoważonego rozwoju. Zwiększenie udziału kultury i działalności gospodarczej związanej z kulturą w gospodarce narodowej w wyniku rozwoju infrastruktury, wdrażania nowych technologii oraz rozwoju usług w obszarze dóbr kultury Zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego oraz rozwój infrastruktury kulturalnej tworzenie zintegrowanych narodowych produktów kultury, wzmocnienie działalności programowej instytucji artystycznych oraz zachowanie i ochronę krajobrazu wsi. Powiązanie infrastruktury technicznej z planowymi przedsięwzięciami rozwojowymi promowanie powstawania tzw. klastrów, centrów technologicznych i układów kooperacyjnych, wykorzystujących inwestycje techniczne do wypromowania korzystnego środowiska dla działalności gospodarczej. Kierunek działań 3: Poprawa stanu środowiska przyrodniczego Inwestycje skupione przede wszystkim na kontroli i zapobieganiu zanieczyszczeniom przemysłowym, ograniczeniu ładunków zanieczyszczeń emitowanych do środowiska w możliwie najwyższym stopniu, w tym zwłaszcza emisji SO2, NOx i pyłu oraz efektywnej gospodarce odpadami, prowadzeniu właściwej gospodarki wodami w dorzeczach, w tym wodno-ściekowej, obniżeniu materiałochłonności, energochłonności i zapotrzebowania na wodę. Unowocześnienie systemu gospodarowania odpadami - instalacje odzysku i unieszkodliwianie odpadów, likwidacja składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin, rekultywacja funkcjonujących składowisk odpadów. Budowa i modernizacja komunalnych oczyszczalni i systemów kanalizacyjnych w aglomeracjach i kompleksach wojskowych. Działania na rzecz zmniejszenia emisji SO2, NOx i pyłu pochodzącego z sektora komunalno-bytowego - wspólne sieci cieplne, wymiany instalacji cieplnych, termomodernizacyjna budnków Ograniczanie ilości substancji szczególnie szkodliwych oraz ładunków azotanów i fosforu odprowadzanych do środowiska wodnego inwestycyjne i zmiany organizacyjne całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 4 - Osiągnięcie dobrego stanu wód - działania i inwestycje wg. planów gospodarowania wodami zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną 2000/60/WE Systematyczne wdrażanie wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT/NDT) w najważniejszych gałęziach przemysłu - modernizacja i zmniejszenie materiałochłonności i energochłonności przemysłu. Wspieranie systematycznego wycofywania z produkcji i użytkowania, bądź ograniczanie użytkowania substancji i materiałów niebezpiecznych - azbestu, PCB, ołowiu, z chłodnictwa i klimatyzacji Kierunek działań 4: Usprawnienie infrastruktury energetycznej - zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Wzrost udziału ropy naftowej i paliw pochodnych, gazu ziemnego i energii odnawialnej; zwiększenie udziału wytwarzania energii w układzie skojarzonym, wzrost udziału wytwarzania energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych, poprawa efektywności energetycznej gospodarki, unowocześnienie sektora energetycznego w zakresie wykorzystania paliw energetycznych; w efekcie ograniczenie emisji pyłów i gazów; rozwój sieci energetycznych i rynków paliw i energii. Zwiększenie udziału wytwarzania energii w układzie skojarzonym - preferencje inwestycyjne, podatkowe i taryfowe dla urządzeń wytwarzających ciepło użytkowe zgodnie z odpowiednimi regulacjami UE. Wzrost udziału energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych - jak: wiatr, woda, biomasa, energia słoneczna i geotermalna. Poprawa efektywności energetycznej gospodarki - zmniejszenie energochłonności procesów przemysłowych, termoizolacja budynków. Unowocześnienie sektora elektroenergetycznego, - instalacji energetycznych powyżej 50 MW, zmniejszenia emisji gazów i pyłów do atmosfery, systemy zarządzania popytem na energię. Rozwijanie systemów przesyłowych oraz połączeń transgranicznych Wspieranie rozwoju rozproszonych i lokalnych rynków paliw i energii - rozproszone źródła skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła w oparciu o spalanie gazu ziemnego, organizowanie lokalnych giełd obrotu paliwami i energią. Kierunek działań 5: Tworzenie nowoczesnej sieci transportowej Budowa i przebudowa infrastruktury drogowej m.in.: wybudowanie około 800 km autostrad (autostrada A1 na całej długości, autostrada A2 od zach. granicy do Siedlec, autostrada A4/A18 od zachodniej granicy do Tarnowa) i 1700 km dróg ekspresowych dwujezdniowych (droga S2: przejście przez Warszawę w ciągu autostrady A2, droga S3: Szczecin - autostrada A4, droga S5: Świecie-Poznań-Wrocław, droga S7: GdańskWarszawa i Radom-Kraków, droga S8: Wrocław-Warszawa i Wyszków Białystok, droga S10: Płońska-Toruń, droga S17: Warszawa-Lublin); wzmocnienie nawierzchni ważniejszych dróg krajowych do nośności 115 kN/oś oraz poprawa stanu całej sieci dróg krajowych; budowa obwodnic; przebudowy dróg krajowych w miastach na prawach powiatu, dostosowanie dróg do standardów bezpieczeństwa. Zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego - prewencyjna, audyt pod kątem bezpieczeństwa ruchu drogowego. Budowa i przebudowa infrastruktury kolejowej - przebudowa kolejowej transeuropejskiej sieci transportowej, w tym przystosowanie odcinków linii kolejowych do prędkości 200 km/godz. dla pociągów pasażerskich (linia E20: zakończenie przebudowy na całej długości, linia E65: przebudowa na całej długości, linia E75 „Rail Baltica”: odcinek Warszawa-Białystok, linia E59: przebudowa odcinka Szczecin-Poznań, linia E30: przebudowa odcinków o największym natężeniu ruchu); likwidacja wąskich gardeł na liniach kolejowych; inwestycje odtworzeniowe i modernizacyjne. Modernizacja i rozbudowa transportu drogą wodną: sprawny dostęp drogowy i kolejowy do głównych portów morskich; poprawa infrastruktury głównych portów morskich i dostępu od strony morza; utrzymanie i modernizacja śródlądowych dróg wodnych, odnowa floty. Rozwój transportu lotniczego: rozbudowa i modernizacja infrastruktury portów lotniczych, powiązanie z siecią drogową i kolejową; włączenie do sieci cywilnej lotnisk wojskowych; zakup śmigłowców dla lotniczego pogotowia ratunkowego. całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 5 - Poprawa efektywności ekonomicznej i organizacji infrastruktury transportowej promowanie transportu zbiorowego, rozwijanie międzyregionalnych połączeń kolejowych, wykorzystanie dróg wodnych. Kierunek działań 6: Rozwój infrastruktury miast i obszarów wiejskich Rozwój infrastruktury małych miast, budowa sieci kanalizacyjnych, racjonalizacja gospodarki odpadami, modernizacja sieci energetycznych, poprawa infrastruktury drogowej, gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi, modernizacja infrastruktury garnizonów wojskowych. Granty inwestycyjne dla miejscowości do 20 tys. mieszkańców. Rozwój elektryfikacji wsi (reelektryfikacja) Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich - internet szerokopasmowy, poprawa warunków nauczania i ich dostosowanie do potrzeb gospodarki i rynku pracy (marketing, języki obce, ułatwienia w dojazdach do szkół); poprawa usług zdrowotnych, opiekuńczych i kulturalnych. Budowy, remonty obiektów i ich wyposażania. PRIORYTET: ZATRUDNIENIE Kierunek działań 1: Zwiększanie zatrudnialności Maksymalizowanie różnicy pomiędzy dochodem z pracy a możliwym do uzyskania przez osobę bezrobotną dochodem z pomocy społecznej Prowadzenie aktywnej polityki rynku pracy - aktywne pośrednictwo pracy publicznych służby zatrudnienia; popularyzowanie alternatywnych form zatrudnienia (telepraca, praca na części etatu, praca tymczasowa, sezonowa); propagowanie lepszego wykorzystania miejsc pracy (np. różne formy outsourcingu), tworzenie „zielonych miejsc pracy”. Aktywizacja zawodową osób z grup znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy - młodzieży, absolwentów, niepełnosprawnych, kobiet, osób po 50 roku życia, imigrantów, mniejszości etnicznych i narodowych, mieszkańców obszarów wiejskich i małych miasteczek. Wspieranie lokalnych programów edukacyjnych i pomocowych dla grup w szczególnie niekorzystnej sytuacji; przeciwdziałające wykluczeniu informacyjnemu. Stworzenie środowiskowego systemu przekwalifikowywania pracowników w szczególności restrukturyzowanych przedsiębiorstw oraz mieszkańców zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowych. Kierunek działań 2: Wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy Działania makroekonomiczne stymulujące wzrost zatrudnienia, jak również działania organizacyjne, prawne i finansowe zwiększające zatrudnienie, w tym wspieranie dziedzin pracochłonnych dla absorbowania pracowników o niskich kwalifikacjach, wspieranie rozwoju małych przedsiębiorstw i samozatrudnienia. Zmniejszanie różnicy między podatkowym a parapodatkowym obciążeniem pracy a opodatkowaniem kapitału Uwzględnianie charakterystyki dostępnych zasobów pracy jako elementu zwiększania atrakcyjności Polski jako miejsca inwestowania - stosowna promocja Wspieranie zatrudnienia w obszarach gospodarki wymagających dużych nakładów pracy, np. budowa infrastruktury komunikacyjnej, budownictwo mieszkaniowe, działalność w obszarze ochrony środowiska naturalnego oraz usług turystycznych. Tworzenie sprzyjających warunków dla zatrudnienia w małych i mikroprzedsiębiorstwach - inkubatory przedsiębiorczości, zwłaszcza absolwentów, wspieranie podejmowania działalności gospodarczej przez bezrobotnych, wprowadzenie systemu pożyczek i dotacji na podjęcie działalności gospodarczej. Prowadzenie efektywnej polityki migracyjnej - odpowiedź na otwieranie europejskiego rynku pracy i potrzebę kompensowania ubytków siły roboczej i starzenia się społeczeństwa. Systemu prognozowania i monitorowania zachodzących zmian. Kierunek działań 3: Modernizacja organizacji i funkcjonowania rynku pracy Skutecznie pośrednictwo publicznych służb, powszechny dostęp do sytemu informacji o rynku pracy i poradnictwa zawodowego; relacje pomiędzy pracodawcami i pracownikami kształtowane przez dialog społeczny. Wzmacnianie zdolności publicznych służb zatrudnienia do skutecznego oddziaływania na rynek pracy całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 6 - Zapewnienie dostępu do publicznego systemu informacji i poradnictwa zawodowego na różnych etapach kariery zawodowej. Zwiększenie roli partnerstwa społecznego dla zapewnienia równowagi na polskim rynku pracy Rozwój dialogu społecznego i umacnianie systemu pokojowego rozwiązywania konfliktów w stosunkach pracy -zinstytucjonalizowanie systemu mediacji m.in. dla skuteczniejszego stosowania prawa pracy Wdrażanie dwukanałowego systemu informowania i konsultowania pracowników - rad pracowniczych jako uzupełniającego wobec związków zawodowych kanału PRIORYTET: EKSPORT Kierunek działań 1: Poprawa oferty i warunków eksportu Wsparcie dla przedsiębiorstw w fazie przygotowania, produkcji i usług eksportowych dofinansowania projektów, przede wszystkim wykorzystujących wyniki prac sektora B+R; ułatwienia podatkowe Synergia z nauką europejską i światową, uczestnictwo w projektach międzynarodowych i UE; wykorzystanie otwarcia na wyniki polskich badań dla przedsięwzięć innowacyjnych w UE. Kierunek działań 2: Promocja eksportu Promocja eksportu towarów i usług, nowe instrumenty promocji, system wspierania działalności eksportowej i promocyjnej przedsiębiorców. Budowa zintegrowanego systemu promocji kulturalnej Polski - (dziedzictwo kulturowe i oferta kulturalna; konkurencyjność dóbr i usług) Identyfikacja i promocja produktów tradycyjnych szczególnie będących istotnymi elementami oferty turystycznej; doradztwo dotyczące rejestracji i promocji na rynku europejskim. Budowa zintegrowanego systemu promocji produktów turystycznych dla turystów zagranicznych - skoordynowana promocja; regionalne, ponadregionalne i transgraniczne projekty promocyjne; system informacji turystycznej; systemu badań marketingowych promocji turystycznej regionów. PRIORYTET: PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Kierunek działań 1: Poprawa efektywności przedsiębiorstw Poprawa warunków działania przedsiębiorców - uproszczenie prawa; usprawnienie otoczenia instytucjonalnego przedsiębiorców. Zapewnienie dostępu do kapitału, zwłaszcza małym i średnim przedsiębiorcom rozwijanie systemu gwarancji, poręczeń oraz funduszy pożyczkowych; alternatywnych instrumentów (fundusze wysokiego ryzyka, rynek kapitałowy, sieci skupiające inwestorów w startujące przedsiębiorstwa, finansowanie w ramach wierzytelności). Ułatwiany będzie dostęp do kapitału podmiotom rozpoczynającym pozarolniczą działalność gospodarczą. Dotacje inwestycyjne na zakup maszyn i urządzeń, wyników prac badawczo-rozwojowych, praw własności przemysłowej oraz wdrażanie i komercjalizację technologii i produktów innowacyjnych. Pomoc w dostępie do wiedzy i doradztwa, szkoleń podnoszących kwalifikacje, specjalistyczne doradztwo związane z nowoczesnymi technologiami, systemami zarządzania jakością, środowiskiem, BHP, uzyskiwaniem certyfikatów. Dostosowanie przemysłu i usług do zharmonizowanego prawa technicznego wspomaganiu działań przedsiębiorstwa dla wdrożenia prawa technicznego, eliminowaniu zagrożeń, dostosowaniu w zakresie metrologii i probiernictwa. Promowanie „przyjaznych dla środowiska” produktów i usług: rolnictwa ekologicznego, turystyki (szczególnie eko i agroturystyki); systemów zarządzania środowiskowego. Wspieranie zmiany strukturalnych w rolnictwie - wymiany pokoleniowej; poprawy struktury obszarowej gospodarstw. Poprawa efektywności przedsiębiorstw transportu kolejowego - prywatyzacja Grupy PKP, zmniejszenie długości linii kolejowych w eksploatacji z 19,4 tys. km do 16,5 tys. km, obniżenie kosztów, unowocześnienie taboru pasażerskiego; zwiększenie interoperacyjności kolei. całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 7 - Wsparcie procesów restrukturyzacyjnych przedsiębiorstw żeglugi morskiej i portów morskich - systemu wsparcia dla wymiany statków, programu rozwoju autostrad morskich budowa terminali przeładunkowych i poprawa jakości usług portowych. Wspieranie procesu komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw wojskowych Kierunek działań 2: Współpraca i integracja przedsiębiorstw Działania promujące podejmowanie przez małe i średnie przedsiębiorstwa współpracy w dziedzinie produkcji, zbytu i marketingu. Wspieranie współpracy przedsiębiorstw - grup producenckich (m.in. rolnych), kooperacyjnych, dystrybucyjnych, kapitałowych, związków przedsiębiorstw i podmiotów samorządowych. Wsparcie współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi i instytucjami wspierającymi rozwój regionalny. Kreacja oraz rozwój konkurencyjnych produktów turystycznych - systemu badań w obszarze turystyki, promocja współpracy przedsiębiorstw turystycznych z jednostkami samorządów terytorialnych, Polską Organizacją Turystyczną oraz Regionalnymi Organizacjami Turystycznymi; stworzeniu systemu umożliwiającego gromadzenie regionalnych danych. PRIORYTET: INNOWACYJNOŚĆ Kierunek działań 1: Komercjalizacja badań naukowych i prac rozwojowych Wsparcie rozwoju rynku innowacji - wspieranie zakupów wyników prac badawczorozwojowych i praw własności przemysłowej oraz przekształcania wyników badań w produkt komercyjny; pomoc finansowa we wdrażaniu i komercjalizacji produktów i technologii; tworzenie firm innowacyjnych; tworzenie bezpiecznych sieci i systemów informatycznych. Określenie kierunków badań i prac rozwojowych - Foresight, system koordynacji polityki innowacyjnej, ukierunkowujący prace na dziedziny zapewniające rozwój gospodarki oraz racjonalizację wykorzystania nakładów Wspieranie działalności badawczej i technologicznej w obszarach powiązania sfery B+R z gospodarką oraz współpracy międzynarodowej - stymulowanie rozwoju prywatnych usług B+R poprzez finansowanie publiczno-prywatne, wspieranie działalności B+R w przedsiębiorstwach; zachęty podatkowe do finansowania B+R i wdrażanie wyników; tworzenie warunków do powstawania międzynarodowych centrów badawczotechnologicznych, wspieranie międzynarodowej współpracy i udziału przedsiębiorców w projektach europejskich. Stwarzanie motywacji dla przedsiębiorstw do inwestowania w B+R dofinansowanie projektów w fazie przygotowania; ułatwienia podatkowe Wspieranie rozwoju instytucjonalnego otoczenia przedsiębiorstw ukierunkowanego na transfer nowych technologii do gospodarki - sieci powiązań między jednostkami naukowymi oraz jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami; wspieranie tworzenia instytucji pomostowych pomiędzy nauką a gospodarką. Powiązanie szkolnictwa wyższego z gospodarką i rynkiem pracy - tworzenie warunków organizacyjnych i finansowych sprzyjających podejmowaniu przez uczelnie współpracy z przedsiębiorcami, Upowszechnienie prawa własności przemysłowej - managerskie zarządzania nauką; wsparcie dla zgłaszających patenty za granicą, wzmocnienie egzekucji prawa; udziału w przygotowaniu nowych regulacji międzynarodowych; kampanii o korzyściach z komercyjnego wykorzystania patentów; zachęt dla firm do korzystania z patentów Kierunek działań 2: Postęp organizacyjno-techniczny Wspieranie rozwoju nowoczesnych technologii w transporcie, w tym Inteligentnych Systemów Transportowych (IST) - stworzenie krajowej architektury IST, realizacja projektów pilotażowych; dofinansowanie zakupu systemów obejmujących śledzenie ładunków i obsługę centrów logistycznych. Wspieranie modernizacji gospodarstw rolnych - wprowadzanie nowych technologii, dywersyfikacji, upraw nieżywnościowe. Wspieranie postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej i roślinnej całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 8 - Wspomaganie systemów rozwijających turystykę -rozwiązania projakościowe, działania podnoszące bezpieczeństwo i wdrażające technologie teleinformatyczne, innowacje produktowe i procesowe Promocja i wdrażanie nowoczesnych technologii w produkcji i dystrybucji dóbr i usług kultury Kształtowanie proekologicznych wzorców produkcji i konsumpcji - upowszechnianie rozwiązań konstrukcyjnych, technologicznych i wzornictwa służących ograniczaniu presji na środowisko (biodegradowalne opakowania, nowe źródła energii, energooszczędne budownictwo). Kierunek działań 3: Innowacyjność w regionach Pomoc inwestycyjna dla małych i średnich przedsiębiorstw, unowocześniających technologie produkcji, metod zarządzania i sprzedaży; szczególnie na obszarach wiejskich Wzmocnienie regionalnej przedsiębiorczości - szczególnie wspieranie inwestycji i transferu nowych technologii do MSP Poprawa konkurencyjności regionów dzięki rozwojowi regionalnych sieci kooperacyjnych, współpracy ośrodków naukowych z przedsiębiorstwami, inwestycjowm w nowe technologie, współpracy międzynarodowej, inwestycjom w B+R. PRIORYTET: OCHRONA RYNKU Kierunek działań 1: Ochrona reguł konkurencji Ochrona konkurencji oznacza zwalczanie praktyk monopolistycznych i nieuczciwej konkurencji, zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, ochronę własności intelektualnej i dziedzictwa kulturowego oraz ukierunkowanie pomocy publicznej na cele horyzontalne. Umacnianie i ochronę reguł konkurencji w gospodarce Zapobieganie i zwalczanie przestępczości i korupcji Ochronę własności intelektualnej - zwalczanie pirackiej produkcji, dystrybucji i przemytu Kierunek działań 2: Wzmacnianie mechanizmów rynkowych w gospodarce Liberalizacja takich sektorów jak energia elektryczna i gaz, usługi finansowe, usługi ogólnego interesu. Liberalizacja rynków sieciowych (energia elektryczna, gaz, transport, telekomunikacja), w tym: dalsza liberalizacja przewozów lotniczych, ograniczenie monopolu PKP i pełne uwolnienie połączeń lokalnych; rozszerzenie dostępu do sieci teleinformatycznej. Liberalizacja usług finansowych - w tym: prywatyzacja giełdy papierów wartościowych, regulacja elektronicznego obrotu bezgotówkowego, popularyzacja IKE. Wprowadzenie elementów rynkowych do sfery usług ogólnego interesu społecznogospodarczego komercjalizacja usług, wydawanie zezwoleń nowym podmiotom i zachęty dla nowych usługodawców (przede wszystkim energetyka, gaz, łączność, transport, usługi pocztowe, gospodarka odpadami, zaopatrzenie w wodę, usługi audiowizualne). Kierunek działań 3: Pomoc publiczna Zastępowanie pasywnej polityki udzielania pomocy, polityką aktywną, stymulującą rozwój i konkurencyjność przedsiębiorstw. Wsparcie przedsiębiorczości sektora MSP - dofinansowywanie doradztwa; zapewnienie podmiotom gospodarczym dostępu do kapitału, wsparcie wdrażania nowych modeli zarządzania. Dofinansowanie inwestycji - w dziedzinach o wysokim potencjale konkurencyjnym i naukochłonnym; infrastruktury technicznej (autostrady, transport intermodalny, sieci teleinformatyczne); zmian w procesach produkcyjnych lub produktach. Wsparcie badań i prac rozwojowych - dofinansowanie badań przemysłowych i przedkonkurencyjnych przez przedsiębiorstwa lub ich grupy we współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi; dofinansowanie laboratoriów świadczących usługi dla przedsiębiorców. PRIORYTET: INTEGRACJA SPOŁECZNA Kierunek działań 1: Ograniczanie wykluczenia społecznego Trwałe, strukturalne zmniejszania sfery ubóstwa skrajnego. Wdrożenie aktywnej polityki społecznej - rozwijanie form i metod pracy socjalnej i aktywnej pomocy w wychodzeniu z ubóstwa oraz wykluczenia społecznego całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 9 - Stymulowanie rozwoju zatrudnienia w formach pozarynkowych, nie nastawionych na osiąganie zysku - tworzenie ram dla działalności spółdzielni socjalnych, centrów integracji społecznej oraz form zatrudnienia w ramach ekonomii społecznej. Budowa środowiskowego systemu wsparcia dla osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem - rozwój infrastruktury oparcia społecznego, instytucji społecznych na obszarach zdegradowanych ekonomicznie i społecznie (m.in. udostępnienie publicznych punktów dostępu do internetu). Ograniczanie ekonomicznych skutków wykluczenia społecznego - ekonomicznego wsparcie wychodzenia z ubóstwa, wsparcie dla organizacji pozarządowych w tym, na rzecz przejściowo bezdomnych Przeciwdziałanie patologiom społecznym - programy profilaktyczne i terapeutyczne dla dzieci i młodzieży; standardy pomocy psychologicznej i resocjalizacyjnej Integracja społeczną i zawodową imigrantów oraz grup etnicznych - przezwyciężenie barier językowych, kulturowych i ekonomicznych. Kierunek działań 2: Budowanie kapitału społecznego Kapitał społeczny - suma zaufania społecznego do instytucji państwa, zaufania wzajemnego pomiędzy instytucjami publicznymi a instytucjami obywatelskimi oraz jako formuła uczestnictwa w tworzeniu i funkcjonowaniu w instytucjach życia obywatelskiego. Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych, regionalnych i krajowych - zachowując zasadę pomocniczości, inicjowanie i finansowanie lokalnych, regionalnych i krajowych programów socjoedukacyjnych, budowania tożsamości lokalnych; wspomaganie powstawania i działalności inicjatyw obywatelskich z udziałem organizacji pozarządowych; wspieranie partnerstwa lokalnego. Budowa partnerstwa publiczno-społecznego w zakresie działalności pożytku publicznego - partnerskie relacje miedzy administracją i organizacjami pozarządowymi w realizacji zadań publicznych; sprzyjanie powstawaniu lokalnych inicjatyw obywatelskich w zakresie działalności pożytku publicznego Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego - wspieranie systemu pomocy dla organizacji pozarządowych, w oparciu o które organizacje mogą dostarczać usług o charakterze publicznym Wsparcie postaw obywatelskich - edukacja, promocja działań prospołecznych (wolontariatu, filantropii), informacja o uprawnieniach obywateli (system informacji, poradnictwa obywatelskiego i pomocy prawnej); wsparcie lokalnych inicjatyw obywatelskich. Wzmocnienie partycypacji społecznej - promocja mechanizmów konsultacji publicznych i zasad „open government” Kierunek działań 3: Wsparcie rodzin Pogłębiająca się depresja demograficzna wskazuje na konieczność kształtowania polityki wspierania rodziny. Tworzenie i rozwijanie rozwiązań służących godzeniu pracy zawodowej z wychowywaniem dzieci, celem poprawy warunków funkcjonowania rodziny rozwijanie elastycznych form zatrudnienia, promowanie technologii i nowoczesnych metod zatrudnienia (telepraca); rozwijanie instrumentów rynku pracy i stymulowanie ofert pracodawców umożliwiających podejmowanie pracy opiekunom dzieci - przy zapewnieniu opieki przedszkolnej Rozwijanie sieci placówek edukacyjnych i instytucji kultury dla dzieci i młodzieży Budowanie pozytywnego wizerunku rodziny - politycznego public relations, edukacja prorodzinna promująca partnerski podziału ról w małżeństwie. PRIORYTET: WIEDZA I KOMPETENCJE Kierunek działań 1: Zwiększanie dostępu do edukacji Alternatywne formy edukacji przedszkolnej uzględniajace niż demograficzny i uwarunkowania geograficzne i silniej angażujące rodziców Wyrównywanie szans uczniów - wczesne diagnozowanie deficytów rozwojowych i problemów zdrowotnych u dzieci i młodzieży; zwiększanie dostępu do edukacji uczniom z obszarów wiejskich oraz środowisk dotkniętych ubóstwem. całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 10 - Zwiększenie dostępu do kształcenia na poziomie wyższym młodzieży pochodzącej z obszarów wiejskich, najbiedniejszych środowisk oraz niepełnosprawnej m.in. poprzez kształcenie na odległość. Wspieranie kształcenia ustawicznego - zwiększenie uczelni w kształceniu dorosłych, integracja systemu kształcenia ustawicznego z tradycyjnym. Powszechna edukacja teleinformatyczną - tworzenie systemów informacyjnych i stymulacja rozwoju treści cyfrowych ograniczających wykluczenie w aspekcie informatycznym; system powszechnie dostępnych kursów podstawowej wiedzy nt. komputerów i internetu. Kierunek działań 2: Wspieranie otwartości systemu edukacji Zwiększanie powszechnego uczestnictwa w szeroko pojętej edukacji, promowanie postaw przedsiębiorczych, innowacyjnych i proekologicznych. Zwiększenie zaangażowania społeczeństwa w edukacja - włączanie dorosłych w edukacji dzieci i młodzieży; korzystanie przez dorosłych z zasobów edukacyjnych; promowanie szkół jako lokalnego centrum kultury, kształcenia ustawicznego, aktywności obywatelskiej. Rozwijanie i promowanie współpracy europejskiej w edukacji -budowanie umiejętności poruszania się w międzynarodowym środowisku edukacyjnym, poprawa znajomości języków obcych. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych, innowacyjnych i proekologicznych - szerokie nauczanie przedsiębiorczości, innowacyjności i ekologii. Doskonalenie zawodowe i kształtowanie kadr - doradcy rolniczy, kadry obsługi turystyki, kadry edukacji o kulturze Kierunek działań 3: Wyższa jakość kształcenia Podwyższanie poziomu kompetencji kluczowych i promowanie kształcenia w zakresie nauk ścisłych - umiejętności praktycznego wykorzystywania wiedzy i informacji, rozumowania i myślenia matematycznego; systemowe rozwiązania sprzyjających zainteresowaniu naukami ścisłymi. Rozwój i doskonalenie standardów, programów oraz metod i warunków nauczania definiowania wymaganych kompetencji dla poszczególnych etapów kształcenia; rozwój standardów i programów nauczania uwzględniający wymogi współczesnego rynku pracy. Poprawa jakości kadry pedagogicznej, akademickiej i organizującej proces nauczania - warunki rozwoju naukowego dla doktorów, ułatwiające osiąganie kolejnych stopni naukowych; powszechne szkolenie w korzystaniu z nowoczesnych narzędzi teleinformatycznych. Skuteczne zarządzanie edukacją, tworzenie kultury oceny jakości - tworzenie systemu zarządzania jakością w edukacji, kontrola jakości badań i edukacji na uczelniach i w jednostkach naukowych; oceny jakości i akredytacja kształcenia na odległość. Upowszechnianie i promocja nauki - promocja aktywności środowisk naukowych; strategie i działania promujące naukę (otwarte imprezy, nagrody dla naukowców) PRIORYTET: AKTYWIZACJA I MOBILNOŚĆ Kierunek działań 1: Poprawa warunków bezpiecznego życia i pracy Bezpieczeństwo pracy i jakość warunków życia w różnych regionach i firmach powinny być zbliżone, by zmiana pracy i zamieszkania nie była niekorzystna. Ochronę ludności, ochrona przed zagrożeniami, klęskami i terroryzmem; niezakłócone działanie systemów gospodarczych; stabilne więzi społeczne; rozwój systemów zapobiegania i reagowania, ratownictwa medycznego, działalność edukacyjna szczególnie dzieci i młodzieży. Poprawa stanu zdrowia ludności dzięki upowszechnieniu zintegrowanych programów profilaktyczno-edukacyjnych na poziomie subregionalnym, skierowanej szczególnie do dzieci i młodzieży i grup wysokiego ryzyka; kształcenie specjalistów profilaktyki, promocji i edukacji zdrowotnej Poprawa skuteczności i jakości leczenia - poprawienie wydajności i jakości świadczeń zdrowotnych, dostępności nowoczesnych technologii medycznych, wycofywanie technologii nieskutecznych; systemy zapewnienia jakości opieki zdrowotnej całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 11 - Ograniczenie wpływu na życie i zdrowie ludzi szkodliwych czynników zewnętrznych łagodzenie skutków emisji ze źródeł przemysłowych, komunalnych i transportu, eliminowanie źródeł hałasu; ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym i jonizującym. Poprawa jakości żywności i wody pitnej - tworzenie warunków instytucjonalnych i technicznych, systemów kontroli, działania edukacyjno-informacyjne nt. substancji niekorzystnie dla człowieka Opiekę nad osobami w podeszłym wieku - przedłużenie świadomego życia, zwiększenia aktywności i mobilności - rozwój infrastruktury, wspieranie działań organizacji pozarządowych zajmujących się opieką zdrowotną nad osobami starszymi Kierunek działań 2: Poprawa dostępności mieszkań dla obywateli oraz poprawa jakości zasobu mieszkaniowego Tworzenie przyjaznego środowiska prawno-instytucjonalnego dla rozwoju budownictwa - odbiurokratyzowanie procesu inwestycyjnego, tworzenie przez gminy rezerw uzbrojonych gruntów, systemu finansowania budownictwa mieszkaniowego; podniesienie bezpieczeństwa transakcji mieszkaniowej; korzystne otoczenie fiskalne dla inwestujących i oszczędzających na mieszkania Rozwój zasobu dostępnych mieszkań na wynajem realizowanych przez sektor prywatny i "non-profit" - wzmacnianie programów dostępnego budownictwa czynszowego (szczególnie TBS), zwiększaniem zasobu mieszkań na wynajem umożliwiającego migrację za pracą; zachęty inwestycyjne dla kapitału prywatnego w budownictwo czynszowe. Pobudzenie ruchu mieszkaniowego (migracji mieszkaniowej) - likwidacja barier (instytucjonalnych, formalno-prawnych, własnościowych, obciążeń fiskalnych i sądowych) ograniczających wprowadzania zasobów mieszkaniowych na rynek najmu; obniżenie kosztów transakcyjnych na rynku mieszkań własnościowych Rewitalizacja zdegradowanych obszarów zurbanizowanych - zasobów mieszkaniowych; eliminowanie przyczyn i skutków degradacji; aktywizacja i warunki zrównoważonego rozwoju, ochronę dziedzictwa kulturowego; zróżnicowane działań w sferach: technicznej, przestrzennej, ekonomicznej i społecznej Kierunek działań 3: Integracja systemów transportowych Zwiększenie mobilność pracowników i mniejsze zatłoczenie motoryzacyjne miast, ułatwiony przewóz ładunków towarowych i zwiększające elastyczności lokalizacyjnej firm. Wspieranie rozwoju nowoczesnego transportu miejskiego i podmiejskiego - wspieranie wybranych przedsięwzięć w dziedzinach: tworzenie infrastruktury szybkiej kolei miejskiej, tramwajowej, „czystego” transportu autobusowego, poprawę standardu i bezpieczeństwa transportu miejskiego, tworzenie zintegrowanych węzłów transportowych, Inteligentnych Systemów Transportu, zwiększanie dostępności transportu miejskiego dla niepełnosprawnych, drogi rowerowe, poprawa dostępności do miejsc atrakcyjnych turystycznie, kulturowo i rekreacyjnie. Rozwój transportu intermodalnego - wspieranie budowy i modernizacji ogólnodostępnych centrów logistycznych, terminali kontenerowych na liniach kolejowych, w portach morskich i rzecznych, tworzenie taboru do przewozów intermodalnych, początkowa pomocy przy uruchamianiu nowych usług transportu intermodalnego. PRIORYTET: GOSPODAROWANIE PRZESTRZENIĄ Kierunek działań 1: Racjonalne gospodarowanie przestrzenią Ograniczenie presji urbanizacyjnej oraz rewitalizacja miast i terenów poprzemysłowych - stymulowanie lokowania projektów inwestycyjnych w pierwszym rzędzie na terenach już zurbanizowanych Eliminowanie konfliktów przestrzennych (kwestie własnościowe i przyrodnicze) w rozwoju infrastruktury liniowej - infrastruktury drogowej o znaczeniu ponadlokalnym i energetycznej (sieci przesyłowe, gazociągi i rurociągi). Wspieranie przekształceń obszarów problemowych w kierunku aktywizacji ich potencjałów gospodarczych, społecznych i środowiskowych całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 12 - Wzmocnienie sił własnych ponad-regionalnych ośrodków wzrostu - wsparcia w planowaniu, tworzeniu instytucji i infrastruktury; wspieranie wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych samorządów różnych jednostek i szczebli; Wspieranie rozwoju obszarów rolniczych o niekorzystnych warunkach gospodarowania, objętych programem NATURA 2000 oraz skierowane na zachowanie bioróżnorodności, m.in. poprzez dopłaty, szkolenia itp. Aktywizacja sub-regionalnych i regionalnych ośrodków rozwoju oraz promowanie rozwoju sieciowego modelu współdziałania - wzmacnianie średnich miast (50 000 - 200 000 mieszkańców) o funkcjach sub-regionalnych i regionalnych Wspieranie rozwoju wielkoobszarowych struktur funkcjonalno-przestrzennych Otwarcie nowych perspektyw rozwoju gospodarczego dla regionów przygranicznych powiązanie inwestycji w infrastrukturę przygraniczną (szczególnie wschodnią) z inwestycjami w usługach związanych z obsługa granic Kierunek działań 2: Sprawiedliwy dostęp do zasobów naturalnych Zasoby naturalne - powietrze, woda, powierzchnia ziemi, krajobraz, zasoby złóż kopalin i wód podziemnych, lasy, obszary przyrodniczo cenne, gatunki flory i fauny. Rozwój i wzmocnienie systemu obszarów chronionych, w tym sieci NATURA 2000 wyznaczenie docelowej sieci obszarów chronionych, w szczególności tych, które zalicza się do systemu NATURA 2000 - określenie i wykonywanie odpowiednich reżimów gospodarczych i kontrolnych; rozwiązywanie konfliktów przestrzennych mogących prowadzić do degradacji lub zniszczeń Poprawa jakości środowiska wodnego na terenach rekreacyjnych - zidentyfikowanie zasobów o walorach turystycznych i podejmowanie działań ochronnych (reżimy agrotechniczne, systemy kanalizacyjne, oczyszczalni ścieków), limitowanie korzystania ze środowiska. Rozwój zrównoważonej turystyki - dostosowanie inwestycji przemysłu turystycznego do chłonności środowiska (ocena skutków ekologicznych produktów turystycznych) Racjonalizacja gospodarki zasobami naturalnymi - minimalizowanie środowiskowych kosztów rozwoju lokalnego, (marnotrawstwa surowca i tworzenia odpadów); kompleksowe wykorzystanie zasobów geologicznych; zasada niezwłocznego usuwania szkód geologicznych bez wezwania. Kierunek działań 3: Zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju Bezpieczeństwo ekologiczne kraju - stan, w którym poziom presji na środowisko ze źródeł przemysłowych, rolnictwa i gospodarstw domowych nie powoduje w żadnym miejscu ryzyka naruszenia standardów jego jakości, a równowaga przyrodnicza gwarantuje utrzymanie środowiska w podobnym stanie przez następne dziesięciolecia. Kształtowanie stosunków wodnych kraju - inwestycje w dorzeczach Odry i Wisły dla poprawy bezpieczeństwa powodziowego, zapobiegania skutkom suszy i poprawy jakości wód. Zapewnienie odpowiednich zasobów dyspozycyjnych wody -spowolnienia powierzchniowego odpływu wód, stopnia retencji wód powierzchniowych, ograniczanie eksploatacji wód podziemnych; ochrona zasobów dyspozycyjnych wody przed degradacją. Wdrażanie trwale zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej - zwiększenie zasobów leśnych i ich potencjału produkcyjnego Podnoszenie jakości środowiska na obszarach wiejskich - zachowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych obszarów wiejskich. całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 13 - Finansowanie NPR: fundusz UE EFRR EFS Fundusze strukturalne Fundusz Spójności Wspólna Polityka Rolna Wspólna Polityka Rybacka Programy Celu 1a NPF EFRROW EFR ogółem środki UE Wkład krajowy na dofinansowanie ze środków publicznych Priorytety i działania finansowane wyłącznie z krajowych środków publicznych ogółem krajowe środki publiczne ogółem środki publiczne (UE i krajowe) Środki prywatne Łącznie kwota 30,0 mld Euro 9,4 mld Euro 23,7 mld Euro 6,8 mld Euro 1,1 mld Euro 2,6 mld Euro 73,6 mld Euro 24,5 mld Euro 16,0 mld Euro 40,5 mld Euro 114,1 mld Euro 28,0 mld Euro 142,10 mld Euro Rozdział Instrumenty finansowe omawia przede wszystkim źródła i metody krajowego współfinansowania działań prorozwojowych. W poważnej części jest wyliczeniem instrumentów rozwojowych znajdujących się w budżecie Państwa oraz analogicznych środków około-budżetowych. Omawia też tworzone dopiero źródła i instrumenty (ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich). Wyliczone zostały też konieczne zmiany w dotychczasowych zasadach współfinansowania: projekty niekomercyjne: - rozszerzenie prawa do prefinansowania ze środków budżetowych na wszystkie projekty niekomercyjne, - wykorzystanie zaliczek UE jako źródła dla systemu prefinansowania, - wiodącą rolę w mechanizmie prefinansowania Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), - uproszczenie procedury i dopasowanie sposobu zabezpieczenia prefinansowania do specyfiki projektów. projekty komercyjne: pośrednie instrumenty prefinansowania, ułatwiające pożyczanie środków - pożyczki, kredyty, obligacje oraz poręczenia lub gwarancje Rozdział zapowiadający potrzebne dla realizacji NPR Zmiany instytucjonalne zapowiada: - znaczne zwiększenie roli województw w wykorzystywaniu środków UE - wprowadzenie wieloletniego budżetowania - programy(kontrakty) regionalne jako wieloletnie porozumienia rządowo-samorządowe - plan zmniejszania liczby powiatów; zniesienie podziału na powiaty grodzkie i ziemskie - zwiększenie roli (i budżetów) samorządów województw kosztem administracji rządowej - plan powołania korpusu służby cywilnej szczebla wojewódzkiego - plan wprowadzenia funduszu szkoleniowych przez pracodawców powyżej 50 pracowników - opodatkowanie rolnictwa i nieruchomości - ustanowienie Narodowego Centrum Studiów Strategicznych - ograniczenie ilości zmian(nowelizacji) prawa i szybsze wydawanie aktów wykonawczych Rozdział Monitoring i Ewaluacja wylicza wskaźniki, wraz ze źródłem informacji o nich, a często też pożądanym ich poziomem, które miałby służyć sprawdzaniu efektów realizacji NPR. Rozdział Polityka Spójności UE 2007-13 omawia zasady i planowane zmiany w polityce Wspólnot oraz jak zostały potraktowane w NPR lub jakie mogłyby mieć dla niego skutki. Dokument całości dostępny jest pod adresem www.npr.gov.pl. streścił: Jan Saloni [email protected] całość dokumentu: www.npr.gov.pl - NPR – STRESZCZENIE - streścił: [email protected] - 14 -