basen Prowansja

Trzecia sesja plenarna
Bari, 30 stycznia 2012 r.
Sprawozdanie „Promowanie energii odnawialnej –
czynnik wspólnego rozwoju gospodarczego i społecznego
w basenie Morza Śródziemnego”
CdR 295/2011 rev. 1
PL
-1-
Niniejsze sprawozdanie zostało opracowane przez sprawozdawcę Michela Lebruna (Walonia/BE),
rozpatrzone przez członków Komisji Rozwoju ZrównowaŜonego SUDEV w dniu 6 lipca 2011 r.
i przyjęte na 3. sesji plenarnej ARLEM-u w Bari (Włochy) w dniu 30 stycznia 2012 r.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-2Energia odnawialna w basenie Morza Śródziemnego – obecna sytuacja
W chwili gdy nauka ujawniła szybkie postępy i duŜy zasięg zmiany klimatu, zaczęliśmy zdawać sobie
sprawę z tego, Ŝe zmiany te niosą za sobą konsekwencje, być moŜe powaŜne, dla bezpieczeństwa
ludzi na całym świecie. Konieczność zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i zarządzania
skutkami zmiany klimatu wymaga coraz ściślejszej współpracy między państwami. Coraz większa
świadomość tego zagroŜenia spowodowała juŜ dostrzegalną zmianę sposobu, w jaki rosnąca liczba
decydentów porusza tę kwestię, a przeciwdziałanie zmianie klimatu stało się jednym z priorytetów
Unii dla Śródziemnomorza.
Dziedzina energii jest obszarem, w którym współpraca eurośródziemnomorska wydaje się najbardziej
zaawansowana. Silna jest współzaleŜność obu brzegów Morza Śródziemnego w zakresie dostaw
energii. Część importu gazu ziemnego (36%) i ropy naftowej (20%) Unii Europejskiej zaleŜy bowiem
od państw produkujących z południowej części basenu Morza Śródziemnego, które kierują do Europy
blisko 90% eksportu gazu ziemnego i 50% eksportu ropy naftowej. Infrastruktura dla ropy naftowej,
gazu i energii elektrycznej łącząca oba brzegi Morza Śródziemnego jest coraz bardziej rozbudowana
i mocniejsza. Niemniej jednak ta współpraca w dziedzinie energii oparta na handlu nie obejmuje
obecnie prawdziwego projektu zrównowaŜonego rozwoju dla całego regionu.
Strategia oparta na energii ze źródeł kopalnych nie jest zrównowaŜona. Liczba mieszkańców basenu
Morza Śródziemnego wynosi blisko pół miliarda i powinna osiągnąć do 2030 r. 600 mln, w tym
ponad 60% to mieszkańcy południowego brzegu. Na południowym brzegu utrzymuje się silny wzrost
liczby ludności, następuje błyskawiczna urbanizacja, a skupienie ludności na obszarach
przybrzeŜnych ma wpływ na zapotrzebowanie na energię, jak równieŜ wpływ na środowisko.
Całkowite zuŜycie energii w basenie Morza Śródziemnego stanowi 9% światowego zapotrzebowania
na energię i będzie rosnąć o 1,5% rocznie.
W scenariuszu opracowanym przez Śródziemnomorskie Obserwatorium Energetyczne wyciągnięto
wnioski z obecnej polityki gospodarczej i energetycznej i wskazano, Ŝe zuŜycie energii w regionie
będzie w dalszym ciągu opierać się głównie na energii ze źródeł kopalnych, która będzie nadal
zaspokajać około 80% zapotrzebowania w 2030 r.
NaleŜy jednak przypomnieć, Ŝe w Afryce Północnej występuje mniej niŜ 5% udokumentowanych
światowych zasobów ropy naftowej i gazu. Z badań perspektywicznych wynika, Ŝe produkcja ropy
naftowej w regionie śródziemnomorskim powinna wzrosnąć jedynie o 20% w ciągu 20 lat, podczas
gdy produkcja gazu – praktycznie dwukrotnie. Spośród producentów regionu śródziemnomorskiego
jedynie Libia, z uwagi na niewielką liczbę ludności, dysponuje potencjałem przewidzianym na około
50 lat. W przeciwieństwie do niej Algieria i Egipt, przy obecnym stanie wiedzy na temat zasobów,
mogą zostać importerami energii. W tych warunkach w 2030 r. import w regionie
śródziemnomorskim będzie musiał zaspokajać ponad 40% zapotrzebowania na ropę naftową
i 30% zapotrzebowania na gaz.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-3JeŜeli chodzi o energię odnawialną, dzięki zachętom podatkowym i politycznym oraz odkryciom
technologicznym jej udział powinien wzrosnąć i w 2030 r. zaspokoić nieco ponad 10% całkowitego
zapotrzebowania. Wynik ten pozostanie prawdopodobnie bardzo niski w porównaniu z celami Unii
Europejskiej. Dodatkowo rozwój regionu będzie prawdopodobnie powodował wzrost emisji
dwutlenku węgla, co jest niezgodne z dąŜeniem do ochrony środowiska i międzynarodowymi
zobowiązaniami w zakresie zrównowaŜonego rozwoju.
W rzeczywistości potencjał w zakresie energii odnawialnej jest znaczny, ale dokonania pozostają
skromne. Państwa południowej i wschodniej części basenu Morza Śródziemnego znajdują się
w decydującej fazie rozwoju, zarówno politycznego, jak i gospodarczego, społecznego
i energetycznego. Jest naturalne, Ŝe odnotowują one wysoki wskaźnik wzrostu zapotrzebowania na
energię, rzędu 6–7%, a nawet 8% w przypadku niektórych z nich.
W całym regionie występują duŜe zasoby energii odnawialnej, zwłaszcza słonecznej i wiatrowej.
Region dysponuje teŜ znacznym potencjałem biomasy i prawdopodobnie zasobów geotermalnych
w Algierii i Maroku. Pomimo znacznych zasobów i woli ich wykorzystania deklarowanej przez
większość państw, udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym państw południowej
i wschodniej części basenu Morza Śródziemnego jest wciąŜ niski, wręcz marginalny, nawet jeśli
zwiększył się ponad dwukrotnie w ciągu trzech ostatnich dziesięcioleci.
W ciągu tych trzydziestu lat nastąpił bowiem silny wzrost zdolności do produkcji energii
odnawialnej poza energią wodną, osiągający rocznie 26%. Tendencja ta wynika głównie ze
zwiększenia produkcji energii wiatrowej, nie wykorzystuje jednak istniejących moŜliwości.
Sytuacja jest paradoksalna, poniewaŜ państwa północnej części basenu Morza Śródziemnego są
największymi producentami energii odnawialnej w regionie, podczas gdy potencjał znajduje się
raczej w części południowej.
W tej pełnej kontrastów sytuacji współpraca eurośródziemnomorska ma do odegrania pewną rolę.
Ponadto przeciwdziałanie zmianie klimatu stwarza dla wszystkich stron regionu Morza Śródziemnego
duŜe moŜliwości rozwoju gospodarczego i potencjał tworzenia wielu nowych miejsc pracy. W jaki
sposób ARLEM i jego Komisja Rozwoju ZrównowaŜonego (SUDEV) mogą przyczynić się do
opracowania strategii w zakresie energii odnawialnej dla basenu Morza Śródziemnego?
ZALECENIA POLITYCZNE
Rozwój zdolności produkcji, przesyłu i dystrybucji energii odnawialnej jest priorytetem Unii dla
Śródziemnomorza, a jego realizacja wymaga pełnego udziału samorządów terytorialnych.
Powierzenie odpowiedzialności szczeblowi regionalnemu czy lokalnemu zapewni odpowiedni
poziom decentralizacji i dostępność zasobów ludzkich i finansowych, które umoŜliwią samorządom
terytorialnym odegranie ich roli, polegającej na wspieraniu podmiotów krajowych
i międzynarodowych uczestniczących w przedmiotowym procesie, w duchu wielopoziomowego
sprawowania rządów.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-4W przekonaniu o wartości dodanej doświadczenia, jakie mają samorządy terytorialne w tej dziedzinie
i ze świadomością, Ŝe wytyczone cele będzie moŜna osiągnąć jedynie z zastosowaniem podejścia
opartego na wielopoziomowym sprawowaniu rządów, ARLEM:
1.
Przypomina Unii dla Śródziemnomorza i jej państwom członkowskim o konieczności
włączenia samorządów lokalnych i regionalnych w proces określenia, uruchomienia,
stosowania i monitorowania polityki energetycznej.
2.
WyraŜa przekonanie, Ŝe zasada wielopoziomowego sprawowania rządów jest nierozłącznie
związana z działaniami odnoszącymi się do rozwijania zdolności produkcyjnej w zakresie
zrównowaŜonych i odnawialnych źródeł energii, zapewniając udział wszystkich
zainteresowanych podmiotów i poszczególnych szczebli procesu decyzyjnego; zwraca się teŜ
do państw członkowskich Unii dla Śródziemnomorza o dopilnowanie, aby zasada ta była
stosowana na ich terytoriach, poprzez wspieranie zdecentralizowanej współpracy między
rządami lokalnymi, gdy okaŜe się to uŜyteczne, czy wręcz konieczne do realizacji danego
przedsięwzięcia.
Rozwój gospodarczy, społeczny i demokratyczny
3.
Gorąco pragnie przywrócenia pokoju i stabilności w państwach śródziemnomorskich, jak
równieŜ wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego.
4.
ZauwaŜa, Ŝe niedawne wydarzenia w państwach tego regionu dowodzą uprawnionego
dąŜenia społeczeństw do lepszej przyszłości. W tym nowym kontekście dobrobyt jednostek
i rozwój gospodarczy i społeczny nieuchronnie wymagać będą kontroli podaŜy energii
i zapotrzebowania na nią, między innymi za pomocą dwóch głównych środków: efektywności
energetycznej i rozwoju wykorzystania energii odnawialnej.
5.
WyraŜa zadowolenie z pojawiającej się obecnie, waŜnej dla władz lokalnych i regionalnych
szansy udziału zarówno w rozwoju „głębokiej demokracji” na Bliskim Wschodzie i w Afryce
Północnej, jak i w promowaniu dostępnej, taniej i przyjaznej dla środowiska energii
odnawialnej. Kwestia zrównowaŜonej produkcji i zrównowaŜonego zuŜycia energii stanowi
zasadniczy
warunek
zrównowaŜonego
rozwoju
gospodarczego,
społecznego
i demokratycznego partnerstwa eurośródziemnomorskiego.
6.
Opowiada się za wzmocnieniem solidarności regionalnej w celu zapewnienia, Ŝe zostanie
wprowadzony zrównowaŜony i odnawialny, a takŜe szeroki i efektywny system
energetyczny. Wspólna odpowiedzialność łączy ogół podmiotów, w tym władze lokalne
i regionalne, co pociąga za sobą konieczność ustanowienia skutecznej współpracy w zakresie
określania priorytetów, opracowywania strategii, wprowadzania mechanizmów finansowania,
budŜetowania, wymiany sprawdzonych rozwiązań, szkolenia, edukacji, kształtowania
świadomości ekologicznej, zwiększania zdolności, rozwoju oraz transferu technologii.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-57.
Przypomina, Ŝe strategie energetyczne na szczeblu regionalnym umoŜliwiają wprowadzenie
horyzontalnego podejścia do polityki energetycznej oraz włączenie problematyki
zrównowaŜonego rozwoju do wielu obszarów działalności sektorowej, takich jak
zagospodarowanie przestrzenne, transport, turystyka czy rolnictwo.
8.
Uznaje jednak róŜnorodność sytuacji poszczególnych regionów i samorządów terytorialnych
pod względem dostępnych zasobów, poziomu zapotrzebowania na energię i poziomu emisji
gazów cieplarnianych. Tak więc o ile odpowiedzialność jest wspólna, o tyle potrzeby
i rozwiązania są specyficzne i zróŜnicowane. Ogólna wizja powinna zatem znaleźć
odzwierciedlenie w odpowiednich, solidnych i skutecznych strategiach krajowych,
regionalnych i lokalnych.
9.
Popiera inicjatywę Komisji Europejskiej mającą na celu rozwijanie ściślejszej współpracy
strukturalnej w basenie Morza Śródziemnego, zwłaszcza w zakresie energii odnawialnej1.
Przedmiotowe podejście powinno opierać się na promowaniu ekologicznej gospodarki,
zwłaszcza w celu rozwijania eurośródziemnomorskiej wspólnoty energetycznej, jak równieŜ
na specyficznych działaniach na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej, rozwoju
wykorzystania energii odnawialnej, połączeń międzysystemowych i interoperacyjności sieci.
10.
Uznaje Porozumienie Burmistrzów za moŜliwy model wspólnego działania w sprawie energii
odnawialnej w regionie eurośródziemnomorskim. Miasta i regiony stają się powoli głównymi
inspiratorami i inicjatorami nowej polityki energetycznej. Jest zatem niezbędne, aby mogły
korzystać z potrzebnych środków i wsparcia w realizacji swoich nowych zadań. Porozumienie
Burmistrzów moŜe okazać się waŜnym narzędziem w kontekście tego rodzaju zmian.
Rozwijanie produkcji energii odnawialnej
11.
WyraŜa ubolewanie w związku z tym, Ŝe o ile moŜna przytoczyć przykłady udanego
zastosowania sprawdzonych rozwiązań w zakresie rozwoju, wykorzystania, produkcji
i dystrybucji energii odnawialnej, o tyle obecne działania mające na celu nadanie tym
rozwiązaniom trwałego charakteru i zwiększenie ich skali są niestety niewystarczające.
Ponadto zasady zrównowaŜonego rozwoju nie są w wystarczającym stopniu uwzględniane
w programach i rozwaŜanych scenariuszach dotyczących strategii zapewnienia
bezpieczeństwa dostaw energii.
12.
Podkreśla olbrzymi potencjał rozwoju przemysłowego wykorzystania energii odnawialnej.
Konieczne są znaczne inwestycje w energię słoneczną i wiatrową oraz w infrastrukturę
towarzyszącą, i to na obu brzegach Morza Śródziemnego. Niezbędne i pilne jest ustalenie
ambitnych celów na skalę regionu śródziemnomorskiego, na wzór ambitnych zamiarów
deklarowanych przez UE w perspektywie 2020 r. Cele te powinny znaleźć odzwierciedlenie
w programach regionalnych, zastępujących projekty krajowe.
1
COM(2011) 200 final.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-613.
Podkreśla obecny brak równowagi między zdolnością produkcji energii wiatrowej
w państwach północnej, wschodniej i południowej części basenu Morza Śródziemnego.
NaleŜy zdecydowanie rozwijać tę zdolność w regionach o duŜym potencjale, zwłaszcza
wzdłuŜ wybrzeŜa atlantyckiego.
14.
ZauwaŜa, Ŝe ze względu na znaczny potencjał basenu Morza Śródziemnego w zakresie
zasobów energii odnawialnej, zwłaszcza na południu i wschodzie, jak równieŜ ze względu na
konieczność zmiany skali przy wdraŜaniu polityki na rzecz zmniejszenia zuŜycia energii
i rozwoju wykorzystania energii odnawialnej, naleŜy ustanowić silną i ścisłą współpracę
w celu pilnego wykorzystania tego potencjału na szczeblu regionalnym. Współpraca ta
mogłaby objąć takŜe zagadnienia infrastruktury, a nawet kwestie wspólnej polityki
energetycznej.
15.
ZauwaŜa, Ŝe w Europie Południowej rozwijane są obecnie liczne inicjatywy regionalne
dotyczące produkcji i dystrybucji energii odnawialnej. Istnieje zgoda co do tego, Ŝe władze
lokalne i regionalne odgrywają waŜną rolę we wdraŜaniu polityk i programów Unii
Europejskiej w tej dziedzinie. MoŜliwe byłoby powielenie tego rodzaju inicjatyw w innych
częściach obszaru eurośródziemnomorskiego.
16.
WyraŜa szczególne zadowolenie z opracowania i stopniowej realizacji śródziemnomorskiego
planu na rzecz energii słonecznej, uruchomionego przez Unię dla Śródziemnomorza,
będącego pionierskim programem w zakresie rozwoju infrastruktury do produkcji energii
odnawialnej w skali makroregionalnej, zaproponowanym w procesie barcelońskim. Plan na
rzecz energii słonecznej zmienia gruntownie podejście do stosunków między państwami
europejskimi i śródziemnomorskimi na podstawie kilku prostych zasad: opracowywania
konkretnych projektów, budowania rzeczywistej solidarności między dwoma brzegami
i zainteresowania politycznego tymi stosunkami na najwyŜszym szczeblu. Projekt wykracza
poza ramy tradycyjnej współpracy, obejmując państwa członkowskie Unii dla
Śródziemnomorza, Komisję Europejską, przedsiębiorstwa, instytucje badawcze i organizacje
pozarządowe sektora, jak równieŜ zainteresowanych inwestorów publicznych i prywatnych
oraz instytucje finansowe.
17.
Stwierdza, Ŝe osiągnięcie celów śródziemnomorskiego planu na rzecz energii słonecznej
wymaga znacznego wysiłku na rzecz zwiększenia mocy połączeń międzysystemowych
zarówno między państwami południowego brzegu, jak i między tymi państwami a północnym
brzegiem. Dlatego teŜ ARLEM przyjmuje z entuzjazmem projekt wspólnego rozwoju na
rzecz dystrybucji energii elektrycznej w basenie Morza Śródziemnego – Medgrid. Projekt ten
przynosi odpowiedź na konieczność uzupełnienia i wzmocnienia sieci międzysystemowych
połączeń elektroenergetycznych między państwami obu brzegów Morza Śródziemnego.
18.
Zwraca uwagę na inicjatywę DESERTEC Industrial Initiative (DiiGmbH) rozwijaną obecnie
w regionie eurośródziemnomorskim (EU-MENA), mającą na celu wykorzystanie termicznej
energii słonecznej produkowanej na pustyniach w celu zapewnienia po przystępnej cenie
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-7wystarczających dostaw energii pochodzącej z czystych i odnawialnych źródeł. Poza tym, Ŝe
projekt ten mógłby stanowić znakomite narzędzie w działaniach na rzecz zapewnienia
bezpieczeństwa dostaw energii w regionie eurośródziemnomorskim i w walce z globalnym
ociepleniem, Desertec niesie teŜ w sobie duŜy potencjał w zakresie tworzenia miejsc pracy
oraz rozwoju gospodarczego i społecznego w regionach, w których będzie realizowany.
Dlatego teŜ ARLEM wzywa Unię dla Śródziemnomorza do przyjęcia koniecznych środków
politycznych, regulacyjnych i finansowych w celu wspierania inicjatywy Desertec i wszelkich
inicjatyw tego rodzaju.
19.
Wzywa do podjęcia dialogu między ARLEM-em a Desertec Industrial Initiative w celu
umoŜliwienia zainteresowanym regionom i władzom lokalnym pełnego włączenia
w poszczególne projekty, zarówno na płaszczyźnie politycznej i finansowej, jak
i logistycznej, regulacyjnej i administracyjnej.
20.
Stwierdza, Ŝe jeŜeli nie zostanie zapewniona właściwa koordynacja między poszczególnymi
analizowanymi bądź juŜ rozpoczętymi inicjatywami, wyniki mogą nie spełnić oczekiwań;
wzywa w związku z tym Unię Europejską i Unię dla Śródziemnomorza do naleŜytego
skoordynowania programów finansowania, pomocy technicznej, prawnej i administracyjnej
na rzecz państw Południa i na rzecz wspierania tych rozmaitych inicjatyw.
Finansowanie
21.
Podkreśla, Ŝe rozwijanie zdolności produkcji i dystrybucji energii odnawialnej wymaga
bardzo silnej woli politycznej oraz znacznego wsparcia finansowego w celu
perspektywicznego zapewnienia konkurencyjności tych ekologicznych i zrównowaŜonych
zasobów na rynku energii oraz atrakcyjnych cen dla konsumentów. Przejawem wspomnianej
woli politycznej powinny być: skuteczna regulacja rynku wewnętrznego, wprowadzenie
atrakcyjnych i niezawodnych programów finansowania i dotowania inicjatyw w zakresie
produkcji i dystrybucji, w celu zapewnienia konkurencyjnych cen, jak równieŜ przyjęcie
odpowiednich polityk podatkowych.
22.
Opowiada się za połączeniem środków publicznych i prywatnych w celu pobudzenia nowej
działalności gospodarczej w sektorze energii odnawialnej. Taki model finansowania oferuje
duŜy potencjał w zakresie rozwijania infrastruktury do produkcji energii odnawialnej,
zwłaszcza w dziedzinie energii słonecznej, wiatrowej i wodnej.
23.
Opowiada się za zintegrowanym wielopoziomowym sprawowaniem rządów, umoŜliwiającym
rozpatrywanie, przyjmowanie i wykonywanie poszczególnych decyzji przez podmioty mogące
przynieść najsprawniejsze i najskuteczniejsze rozwiązania istniejących problemów
bezpieczeństwa dostaw energii i środowiska. ARLEM wzywa do tego, by Unia dla
Śródziemnomorza wpierała tworzenie platform konsultacyjnych ad hoc, łączących jednocześnie
państwa, władze regionalne i terytorialne, instytucje naukowe i badawcze oraz przedsiębiorstwa
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-8prywatne w celu wspólnego rozwijania szeregu projektów mogących przyczynić się do walki
z globalnym ociepleniem i do rozwoju wykorzystania energii odnawialnej.
24.
Wzywa do tego, by środki z Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI)
stanowiły bezpośrednie wsparcie budŜetowe dla rozwoju wykorzystania energii odnawialnej
na obszarze eurośródziemnomorskim. ARLEM zwraca się ponadto o wprowadzenie
uproszczeń administracyjnych w celu stworzenia korzystnych warunków dla przyznawania
pomocy regionom i władzom lokalnym, które byłyby zainteresowane określeniem
priorytetów w zakresie energii odnawialnej i wyborem projektów mogących przynieść
najskuteczniejsze rozwiązania w odniesieniu do tych priorytetów.
25.
WyraŜa zadowolenie w związku z dokonaniami w sektorze energii odnawialnej, które były
moŜliwe dzięki
środkom
przyznanym
w
ramach działalności
Instrumentu
Eurośródziemnomorskiego Partnerstwa i Inwestycji (FEMIP) i miały na celu ulepszenie
dostępu ludności lokalnej do energii, integrację eurośródziemnomorskich rynków energii,
dywersyfikację źródeł dostaw, zwłaszcza poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
26.
Wzywa do tego, by Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) wzmocnił swój plan inwestycyjny
na rzecz rozwoju wykorzystania energii odnawialnej w regionie śródziemnomorskim,
zwłaszcza w zakresie prac poszukiwawczych, rozwoju i badań.
27.
Docenia pierwsze wyniki mechanizmu sąsiedzkiego funduszu inwestycyjnego, który to
mechanizm umoŜliwił juŜ utworzenie licznych partnerstw między krajami leŜącymi
w południowej części basenu Morza Śródziemnego, stanowiących inwestycję w całkowitej
kwocie ponad 5 mld euro. Poza czterema trwającymi obecnie projektami bezpośrednio
związanymi z energią odnawialną w ramach sąsiedzkiego funduszu inwestycyjnego
zainicjowanych zostało w 2010 r. pięć kolejnych projektów z tej dziedziny.
28.
Opowiada się za podniesieniem pułapu poŜyczek Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI)
dla państw śródziemnomorskich podejmujących reformy polityczne.
29.
Popiera utworzenie eurośródziemnomorskiego banku inwestycyjnego, w szczególności
w ramach partnerstwa z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym oraz europejskimi i krajowymi
instytucjami finansowymi państw członkowskich Unii dla Śródziemnomorza.
30.
Wzywa do przyjęcia innowacyjnych mechanizmów finansowania, dostosowanych do potrzeb
znaczącego rozwoju wykorzystania energii odnawialnej w regionie. Określenie tych
mechanizmów powinno nastąpić w ramach współpracy eurośródziemnomorskiej
i doprowadzić do uruchomienia projektów pilotaŜowych, w stosownym przypadku przy
pomocy eurośródziemnomorskiego banku inwestycyjnego.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
-931.
Stwierdza, Ŝe budŜet europejskiej polityki sąsiedztwa w dziedzinie energii odnawialnej powinien
być pomyślany w taki sposób, aby z finansowania moŜna było korzystać za pośrednictwem
sektora prywatnego i bankowego, zarówno Europejskiego Banku Inwestycyjnego, jak
i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR). W tym kontekście ARLEM zwraca się
do Komisji Europejskiej o maksymalne uproszczenie zasad współfinansowania.
32.
WyraŜa ubolewanie w związku z tym, Ŝe wspomniane drogi finansowania nie są dostępne,
jeśli chodzi o analizę i realizację projektów na mniejszą skalę. W związku z tym ARLEM
wzywa do utworzenia bezpośrednich linii finansowania oferujących wystarczające środki,
przeznaczonych na finansowanie projektów regionalnych i lokalnych w zakresie produkcji
i dystrybucji energii odnawialnej.
33.
Wzywa do tego, by w przyszłych wieloletnich ramach finansowych UE przewidziano
większe środki na walkę z globalnym ociepleniem oraz na rozwój zrównowaŜonych
i odnawialnych źródeł energii, a takŜe aby priorytety polityki ekologicznej i działań
w dziedzinie klimatu zostały włączone do wszystkich głównych instrumentów finansowania
UE, takŜe do Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa.
Oszczędność energii
34.
Podkreśla konieczność uzupełnienia rozwoju zdolności produkcji i dystrybucji energii
odnawialnej o wdroŜenie ambitnego programu w zakresie oszczędności energii.
35.
ZauwaŜa, Ŝe na szczeblu lokalnym i regionalnym przyjęto juŜ wiele inicjatyw w tej
dziedzinie, takich jak wprowadzenie systemu certyfikacji budynków pasywnych
i niskoenergetycznych, przyjęcie uregulowań w zakresie budownictwa czy rozwijanie
energooszczędnych sieci transportowych.
36.
Wzywa do podjęcia w tym szczególnym obszarze takŜe działań na rzecz uproszczenia
administracyjnego i ułatwienia dostępu do funduszy, jak równieŜ do róŜnych istniejących
dróg uzyskiwania dotacji. NaleŜy zapewnić tego rodzaju ułatwienia nie tylko władzom
lokalnym i regionalnym, lecz takŜe obywatelom.
Szkolenie i informowanie
37.
Opowiada się za rozwijaniem kształcenia, świadomości ekologicznej, szkoleń i wiedzy
w zakresie technologii związanych z energią odnawialną po obu stronach Morza
Śródziemnego. NaleŜy niezwłocznie opracować nowe programy szkoleń, aby ukształtować
nowe pokolenie specjalistów, przedsiębiorców i decydentów politycznych o wysokich
kompetencjach koniecznych do przejścia do zrównowaŜonego i odnawialnego systemu
energetycznego. MoŜna byłoby rozwaŜyć uruchomienie specjalnego programu – na wzór
programu rozpoczętego przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), dotyczącego
wiedzy na temat klimatu i innowacji – w celu opracowania koncepcji projektów pilotaŜowych
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
- 10 w dziedzinie produkcji, przesyłu i dystrybucji energii odnawialnej, aby zgromadzić
najwaŜniejsze podmioty działające na rzecz rozwoju miast i regionów
eurośródziemnomorskich (uniwersytety, instytucje badawcze i technologiczne,
przedstawiciele przemysłu, władze regionalne i lokalne itp.).
38.
Przypomina, Ŝe waŜne jest zapewnienie koordynacji, udziału i doradztwa naukowych
i technologicznych centrów doskonałości, zarówno eurośródziemnomorskich, jak
i międzynarodowych, które to centra opracowują projekty badawcze odnoszące się do
rozwoju technologii związanych z energią odnawialną i rozpowszechnianie ich wkładu dzięki
określonym inicjatywom Unii dla Śródziemnomorza, takim jak Uniwersytet
Eurośródziemnomorski.
39.
Sugeruje Unii dla Śródziemnomorza i państwom członkowskim utworzenie „platform
konsultacyjnych”, które stanowić będą instrument mający na celu zwiększenie efektywności
zintegrowanego zarządzania programami rozwoju infrastruktury w zakresie energii
odnawialnej. Tego rodzaju komitety, zorganizowane wokół projektów transnarodowych, czy
nawet makroregionalnych, przyczyniłyby się do zbadania moŜliwości, problemów
i specyficznych potrzeb poszczególnych obszarów oraz całego basenu Morza Śródziemnego,
w ramach ogólnego, spójnego i przejrzystego podejścia opartego na uczestnictwie.
40.
Podkreśla jakość prac wykonanych w ramach szóstego europejskiego programu ramowego
w zakresie badań i rozwoju, a konkretnie programu dotyczącego energii odnawialnej
w basenie Morza Śródziemnego (Renewable Energy in the Mediterranean, REMAP).
Opowiada się za utrwaleniem wyników tego zestawienia danych i analiz oraz za
udostępnieniem ich wszystkim decydentom, którzy chcieliby pogłębić swoją wiedzę na temat
dostępnych zasobów energii wiatrowej i słonecznej (a takŜe wodnej, uzyskiwanej z biomasy
itp.) w regionie śródziemnomorskim. Analizy te dostarczałyby rzetelnych wskaźników
dotyczących moŜliwości inwestowania i ryzyka.
41.
W celu ułatwienia wymiany sprawdzonych rozwiązań oraz stworzenia wspólnej wizji
problemów i istniejących moŜliwości, zwraca się do Unii dla Śródziemnomorza
o opracowanie uaktualnionego katalogu prawodawstwa poszczególnych państw i regionów
w zakresie infrastruktury produkcji, przesyłu, dystrybucji energii odnawialnej i recyklingu
ewentualnych odpadów z nią związanych, w którym byłyby przedstawione główne cechy
tego prawodawstwa, doświadczenia związane z jego wdraŜaniem oraz zarysowujące się
tendencje dotyczące przyszłości.
42.
Zwraca się do Komisji Europejskiej o sporządzenie wykazu i przeprowadzenie analizy
wszystkich projektów związanych z wytwarzaniem energii odnawialnej, prowadzonych
w ramach wszystkich istniejących programów europejskich, śródziemnomorskich, lecz takŜe
krajowych, regionalnych i lokalnych, jak równieŜ o przeprowadzenie całościowej analizy,
której wyniki umoŜliwiłyby opublikowanie jednolitego przewodnika dotyczącego
sprawdzonych rozwiązań i uzyskanych wyników.
CdR 295/2011 rev. 1
.../...
- 11 43.
Stwierdza, Ŝe konieczna jest pomoc techniczna umoŜliwiająca ukształtowanie lokalnej
wiedzy fachowej, która mogłaby przyczynić się do rozwoju wykorzystania energii
odnawialnej. NaleŜy zidentyfikować potrzeby szkoleniowe i opracować odpowiedni
eurośródziemnomorski plan działania, któremu towarzyszyłyby środki wystarczające do jego
wdroŜenia.
44.
Zwraca uwagę na fakt, Ŝe bezwzględnie konieczne jest podniesienie poziomu świadomości
obywateli w zakresie wyzwań, jakie niesie ze sobą walka z globalnym ociepleniem.
Konieczne jest teŜ zaangaŜowanie obywateli w programy promujące energię odnawialną.
Powodzenie tych programów wymaga podniesienia poziomu świadomości obywateli
i szerokiego informowania, które doprowadzą do moŜliwie największej mobilizacji opinii
publicznej.
45.
Zwraca się do współprzewodniczących ARLEM-u o przekazanie niniejszego sprawozdania
przewodniczącemu i sekretarzowi generalnemu Unii dla Śródziemnomorza,
przewodniczącemu Rady Europejskiej, wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczeństwa oraz przewodniczącym poszczególnych instytucji i organów Unii
Europejskiej.
*
*
CdR 295/2011 rev. 1
*
.../...
- 12 ZAŁĄCZNIK – Lista członków ARLEM-u, którzy przekazali uwagi
−
Region Prowansja-Alpy-Lazurowe WybrzeŜe (Francja)
−
Prowincja Algier (Algieria)
−
Miasto Tkon (Chorwacja)
−
Region Apulia (Włochy)
−
Prowincja Reggio Emilia (Włochy)
−
Region Murcja (Hiszpania)
−
Miasto Gdynia (Polska)
_____________
CdR 295/2011 rev. 1