TREŚCI PROGRAMOWE

INSTYTUT NAUK HUMANISTYCZNYCH
ZAKŁAD PEDAGOGIKI
PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU: PEDAGOGIKA CZASU WOLNEGO
KIERUNEK: TURYSTYKA I REKREACJA, STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE
ROK II, SEMESTR III
CELE NAUCZNIA: Podstawowym celem tego przedmiotu jest przyswojenie przez studentów jednej z
fundamentalnych kategorii filozoficznych, jakim jest czas, czyli miara trwania oraz kategorii stosowanej
w naukach pedagogicznych, jakim jest czas wolny, czyli pozostający do dyspozycji człowieka po
skończeniu pracy, czy zwyczajowych zajęć związanych z jego codzienną egzystencją. Z kolei zadaniem
przedmiotu jest uchwycenie pojęcia czasu wolnego i jego znaczenia w sensie historycznym,
kulturotwórczym, pedagogicznym i zdrowotnym oraz sposobu jego rozpoznawania w różnych obszarach
życia człowieka, a także realizacji w naturalnym i instytucjonalnym środowisku wychowawczym poprzez
różnorodne formy (zajęcia kulturalno-rozrywkowe i sportowo-rekreacyjne) oraz za pomocą
różnorodnych metod, które mają przeciwdziałać niewłaściwym przejawom realizacji czasu wolnego
będących źródłem zjawisk i zachowań patologicznych.
ZAGADNIENIA, KTÓRYCH ZNAJOMOŚĆ JEST WYMAGANA PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO
ZAJĘĆ: brak
UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANE PRZED PRZYSTAPIENIEM DO ZAJĘĆ: brak
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1.Czas wolny w różnych jego aspektach, pod red. J. Kędzior, M. Wawrzak-Chodaczek, Wrocław 2000
2.Jung B., Ekonomia czasu wolnego. Zarys problematyki, Warszawa 1989
LITERATURA ZALECANA: Artykuły z periodyków wskazanych na bieżąco przez osobę prowadzącą
ćwiczenia
PLAN I ORGANIZACJA ZAJĘĆ
Zajęcia obejmują 15h wykładów i 15h ćwiczeń. Nauczanie zakończone jest zaliczeniem teoretycznym
WYKŁADY: odbywają się w jednej z sal audytoryjnych przy Al. Jana Pawła II 78 w Krakowie
TEAMATYKA WYKŁADÓW:
1-2.Czas jako kategoria semantyczna, aksjologiczna i metafizyczna. Ujmowanie pojęcia czasu w różnych
aspektach i wymiarach (np.: czas przeszły-teraźniejszy-przyszły; czas zamknięty i otwarty; czas jako nadziejaszansa; przekraczanie czasu itp.) – 2h
3.Czas wolny człowieka w aspekcie historycznym, socjologicznym, psychologicznym, pedagogicznym i
ekonomicznym– 1h
4-5.Miejsce pedagogiki czasu wolnego w naukach o wychowaniu i naukach o kulturze fizycznej - 2h
6-7. Znaczenie zdrowotne, kulturotwórcze i wychowawcze czasu wolnego w życiu człowieka (dzieciństwo –
czas nadziei, młodość – czas próby, dojrzałość – czas obecności, starość – czas odchodzenia) - 2h
8.Różnorodne definicje pojęcia czasu wolnego i czasu na wpół wolnego w ujęciu nauk pedagogicznych i
społecznych – 1h
9.Podstawowe funkcje czasu wolnego –1h
10.Zasady wartościowej i racjonalnej realizacji czasu wolnego –1h
11.Formy niezorganizowanego i zorganizowanego czasu wolnego człowieka – 1h
12.Czynniki warunkujące dobór celów, treści i metod realizacji czasu wolnego przez dzieci, młodzież i
dorosłych - 1h
13.Problem organizacji czasu wolnego w miejscu zamieszkania człowieka – 1h
14.Charakterystyka wybranych instytucji organizujących czas wolny dzieci, młodzieży i dorosłych – 1h
15.Metody, techniki i narzędzia badawcze stosowane w rozwiązywaniu problematyki dotyczącej czasu
wolnego dzieci, młodzieży i dorosłych –1h
TEMATYKA ĆWICZEŃ:
1
1.Retrospektywna analiza własnego budżetu czasu dobowego i tygodniowego studenta uwzględniająca
elementy: inwestujące, sprzyjające rozwojowi, biologiczno-higieniczne i straty czasu – 1h
2.Analiza różnych rodzajów czynności, działań i zachowań w czasie wolnym – 1h
3.Specyfika budżetu czasu wolnego w różnych środowiskach ( dziecięcym, młodzieżowym, dorosłych,
zamieszkania, zawodowych, bezrobotnych i innych) – 1h
4.Organizacja pracy i czasu wolnego w aspekcie demograficzno-społecznym –1h
5.Czynniki determinujące ilość czasu wolnego dzieci, młodzieży i dorosłych (czynnych i nieczynnych
zawodowo) –1h
6.Czas wolny dzieci, młodzieży i dorosłych oraz jego rola formacyjna –1h
7.Formy i sposoby spożytkowania czasu wolnego w różnych środowiskach – 1h
8.Odpoczynek, rozrywka, rekreacja i rozwijanie zainteresowań w budżecie czasu wolnego –1h
9.Środki masowego przekazu i sposoby ich wykorzystywania w czasie wolnym –1h
10.Uczestnictwo w kulturze jako wyższa forma spędzania czasu wolnego –1h
11.Organizacja czasu wolnego w okresie ferii (uczniowie, studenci), urlopów (osoby pracujące) i świąt
oraz ludzi starych –1h
12.Przygotowanie człowieka do racjonalnego spędzania czasu wolnego przez rodzinę, szkołę, placówki
pozaszkolne i instytucje specjalistyczne – 1h
13.Czas wolny jako przestrzeń życiowa człowieka sprzyjająca kształtowaniu postaw moralno-społecznych
i innych – 1h
14.Czas wolny jako nieodłączny składnik wpływający na jakość życia współczesnego człowieka (dyskusja
panelowa) – 1h
15.Kolokwium pisemne –1h
PODSTAWĄ ZALICZENIA ĆWICZEŃ JEST:
(1)obecność na zajęciach
(2)aktywne uczestnictwo w realizacji treści programowych
(3)opracowanie referatu/eseju/prezentacji warsztatowej
DODATKOWYCH WSKAZÓWEK I KONSULTACJI DOTYCZĄCYCH PRZYGOTOWANIA DO
ZAJĘĆ UDZIELAĆ BĘDĄ: dr Wanda Kulesza i prof. zw. dr hab. Andrzej M. de Tchorzewski w
Zakładzie Pedagogiki w dniach pełnionych dyżurów według oddzielnego harmonogramu.
2